Carbon Footprint Analyse Rapport 2012

Transcriptie

1 J.P. van Eesteren B.V. Postbus BJ Rotterdam Zweth LH Barendrecht Telefoon Fax KvK Rotterdam Carbon Footprint Analyse Rapport 2012 J.P. van Eesteren B.V. Datum opgesteld 0 1 van 22 Opsteller: A. van Hamburg Afd. KAM

2 Inhoud Datum opgesteld 2 van 22 1 Directieverklaring 3 2 Organisatie Rapporterende Organisatie Verantwoordelijke Persoon Organisatiegrenzen ISO verklaring 6 3 Footprint-analyse Grondslag van de analyse 7 4 Meetresultaten en Toelichting Gerapporteerde periode Scope 1: Directe CO 2 -emissie Scope 2: Indirecte CO 2 -emissie 9 5 Invloed van meetonnauwkeurigheden en onzekerheden CO 2 -compensatie Categorie bedrijfsomvang 11 6 Voortgang ten opzichte van het referentiejaar Historisch basisjaar Normalisering meetresultaten 12 7 Berekeningsmodellen Kwantificering methodes Verklaring voor veranderingen in de kwantificeringsmethodes 13 8 Reductiedoelstellingen 14 9 CO 2 -emissies 2012 in scope 1, 2 en Conclusie 18

3 1 Directieverklaring Datum opgesteld 3 van 22 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen betekent voor J.P. van Eesteren o.a. zuinig en vooral bewust omgaan met onze planeet met als speerpunten energie, grondstoffen en mensen. Binnen de organisatie is dit een bewustwordingsproces dat geruime tijd vanuit diverse invalshoeken in ontwikkeling is. Deze Carbon Footprint Analyse motiveert en stimuleert dit proces en geeft inzicht in de CO 2 -uitstoot. J.P. van Eesteren vindt de Carbon Footprint Analyse noodzakelijk bij het bepalen van de lange termijn doelstellingen rondom CO 2 - reductie. J.P. van Eesteren B.V. is gevestigd in Barendrecht, Amsterdam en Bunnik en realiseert landelijk bouwwerken in de sectoren utiliteitsbouw, industrie en woningbouw, stadsvernieuwing, restauratie en verbouw/onderhoud/renovatie. Wij zijn gespecialiseerd in projecten met een bijzonder en complex karakter. Het milieu heeft al lange tijd een belangrijke plaats binnen de organisatie. Veel aandacht wordt besteed aan het duurzaam inkopen van materialen, afvalscheiding en energiebesparing. De P van Planet gaat bij J.P. van Eesteren hand in hand met de P van People. Mensen staan hoog in het vaandel; alles wat de mensen raakt, wordt binnen de organisatie centraal gesteld. Milieu, grondstoffen, de aarde en de omgeving waarin we leven en wonen; het is van belang hier zuinig mee om te gaan en een balans te vinden tussen de mens, haar omgeving en de economie, de P van Profit. Als organisatie nemen we hierin onze verantwoordelijkheid door zoveel mogelijk te werken met duurzame, milieuvriendelijke materialen en het verantwoord opslaan en gebruik van chemische stoffen. Dit is en blijft een bewustwordingsproces dat zich continu ontwikkelt, enerzijds vanuit het maatschappelijk belang en anderzijds vanuit het economische bestaansrecht van de organisatie. Een logische vervolgstap, en aanvulling op de kwaliteit- veiligheid- en milieucertificaten, is de Carbon Footprint Analyse. De insteek hierbij is het verminderen van energieverbruik en het verlagen van de CO 2 -emissie binnen het vakgebied waarin wij als aannemer acteren. Door de Carbon Footprint Analyse uit te voeren wordt het eenvoudiger en inzichtelijker om reële en controleerbare reductiedoelstellingen te benoemen en te formuleren. Met dit beleid dragen wij uit dat er bewust en zuinig moet worden omgegaan met de planeet en dat iedereen daaraan een bijdrage moet leveren. Uiteindelijk wordt er een gezamenlijk doel nagestreefd. Samen bouwen aan CO 2 -reductie, is het statement van J.P. van Eesteren. Tegelijkertijd is deze gerelateerd aan dé manier van werken binnen onze organisatie; elkaar versterken om uiteindelijk gezamenlijk en op een transparante manier een aanzienlijke verbetering te kunnen vinden en een bijdrage te kunnen leveren aan CO 2 -reductie.

4 2 Organisatie Datum opgesteld 4 van Rapporterende Organisatie J.P. van Eesteren B.V., gevestigd te Barendrecht, Amsterdam en Bunnik, realiseert landelijk bouwwerken in de sectoren utiliteitsbouw, industrie, woningbouw, stadsvernieuwing, restauratie en verbouw-onderhoudrenovatie. Binnen J.P. van Eesteren ligt de nadruk op projecten met een grote omvang aangevuld met middelgrote en kleinere projecten. Bijzondere specialismen zijn hoogbouw en het werken met complexen die tijdens de bouwactiviteiten operationeel blijven. J.P. van Eesteren wordt veelal in een vroeg stadium betrokken bij de bouwplannen De rapporterende organisatie J.P. van Eesteren is een zelfstandige werkmaatschappij van TBI bouw B.V., een samenwerkingsverband van Era Contour, Hazenberg, Korteweg, Koopmans, MDB, Mobilis en Voorbij groep. De bouwactiviteiten van TBI omvatten project- en planontwikkeling, nieuwbouw, renovatie en onderhoud op het gebied van utiliteitsbouw, woningbouw, civiele betonbouw, funderings-, vloer- en vijzeltechnieken en glastoepassingen. TBI Bouw B.V. maakt deel uit van TBI Holdings B.V. Voor deze rapportage is het in Nederland opererende deel van J.P. van Eesteren in ogenschouw genomen. Binnen deze divisie is zij zelf financieel en technisch aansprakelijk. De bedrijfsactiviteiten van J.P. van Eesteren worden zowel vanuit Barendrecht, Amsterdam en, sinds februari 2012, in Bunnik uitgevoerd. Door de fusie is 2012 het nieuwe referentiejaar van J.P. van Eesteren B.V. 2.2 Verantwoordelijke Persoon De statutair verantwoordelijk persoon voor de rapporterende organisatie is de heer Th. Jansen. 2.3 Organisatiegrenzen De organisatiegrenzen van J.P. van Eesteren zijn in het kader van CO 2 (kooldioxide)-bewustzijn bepaald volgens het principe van de operationele invloedsfeer van het te certificeren bedrijf. Binnen het GHG protocol wordt dit omschreven als operational boundary. In de praktijk betekent dit dat waar activiteiten onder regie van J.P. van Eesteren vallen, de verantwoording voor de CO 2 -productie wordt genomen: de sturing ligt duidelijk bij de eigen organisatie. De organisatiegrenzen voor deze inventarisatie bevat J.P. van Eesteren met de volgende groepsmaatschappijen: Nelis Uitgeest B.V. Nubouw, Uitgeest (100%) R.P.B. Research- en Planontwikkelingsbureau B.V., Barendrecht (100%) Funderingsconstructies J.P. van Eesteren B.V., Barendrecht (100%) Huma Glas B.V., Barendrecht (100%) Materieeldienst Bergambacht B.V., Bergambacht (18,25%) Ontwikkelingscombinatie De Werven B.V., Rotterdam (16 2/3%) Ecobuildings Nieuwegein B.V., Utrecht (33 1/3%) Voormolen Bouw B.V. (100%) De Groene Bergen B.V. (100%) European City Development Company B.V. (100%) Uit de bepaling van de boundary (laterale methode) is gebleken dat Materieel Dienst Bergambacht B.V. (MDB) binnen de boundary van J.P. van Eesteren valt. J.P. van Eesteren heeft een aandeel van 18,25% in MDB en dientengevolge zal ook 18,25% van de CO 2 -uitstoot van MDB meegenomen worden in de carbon footprint (scope 1 en 2) van J.P. van Eesteren. R.P.B. Research- en Planontwikkelingsbureau, Funderingsconstructies J.P. van Eesteren, Huma Glas en Voormolen zijn lege B.V s. Dit betekent dat er geen middelen of mensen ingezet worden voor deze B.V s. Ecobuildings is een beherend venoot van de C.V. Alle activiteiten voor de niet lege B.V s worden verricht vanuit de kantoren Amsterdam, Barendrecht en Bunnik.

5 Onderstaand het organisatie organogram van J.P. van Eesteren. Datum opgesteld 5 van 22 In 2012 nam J.P. van Eesteren deel aan diverse vennootschappen onder firma. De activiteiten welke J.P. van Eesteren ontplooide ten behoeve van deze vennootschappen, vallen binnen de organisatiegrenzen welke zijn gesteld in het kader van het CO 2 -bewustzijn. De betreffende activiteiten zijn uitgevoerd middels de capaciteit en middelen die aanwezig waren binnen de vestigingen. Derhalve vallen emissies, welke binnen de vennootschappen aan de activiteiten van J.P. van Eesteren zijn toe te schrijven, binnen de emissiewaarden welke toe te schrijven zijn aan de vestigingsactiviteiten.

6 In 2012 nam J.P. van Eesteren B.V. deel aan de volgende vennootschappen: 6 van 22 J.P. van Eesteren - Koninklijke Woudenberg Ameide v.o.f., Ameide (50%) Bouwcombinatie Van Eesteren/Heijmans v.o.f., Amsterdam (50%) Ontwikkelings- en Bouwcombinatie MICO v.o.f., Zoetermeer (33 1/3%) Ontwikkelings- en Bouwcombinatie Hofplein v.o.f., Rotterdam (50%) Bouwcombinatie BAM/TBI v.o.f., Bunnik (25%) Bouwcombinatie J.P. van Eesteren - Dura v.o.f., Barendrecht (50%) Schiestraat v.o.f., Hilversum (33 1/3%) Beagle v.o.f, Barendrecht (50%) Ecobuildings C.V., Utrecht (33 1/3%) Bouwcombinatie J.P. van Eesteren Korteweg v.o.f., Breda (50%) Bouwcombinatie Heijmans / J.P. van Eesteren v.o.f. (50%) TBI combinatie Reinier de Graaf v.o.f. CWJP v.o.f. Bouwcombinatie Heijmerink-Wolter & Dros Croon v.o.f. (76%) Bouwcombinatie Heijmerink-Wolter & Dros Croon II v.o.f. (70%) J.P. van Eesteren Wolter & Dros Croon v.o.f. (58,65%) J.P. van Eesteren TBI Techniek v.o.f. (65,25%) De boundaries zijn nader omschreven in het door de directie bekrachtigde boundary rapport. 2.4 ISO verklaring Hierbij verklaart J.P. van Eesteren B.V. dat deze rapportage voor het CO 2 -bewustzijnscertificaat is opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen in NEN-ISO

7 3 Footprint-analyse 3.1 Grondslag van de analyse Datum opgesteld 7 van 22 Op basis van de vastgestelde operationele grenzen zijn de CO 2 -emissies en -absorpties door de activiteiten van de organisatie geïdentificeerd. Bij de identificatie van emissies wordt, conform het Greenhouse Gas (GHG) Protocol, onderscheid gemaakt tussen drie bronnen van emissie (bekend als scopes) in twee categorieën: directe emissies en indirecte emissies. Scope 1 omvat de directe emissies die onder het beheer vallen en worden gecontroleerd door de organisatie. Voorbeelden hiervan zijn de verbranding van brandstoffen in vaste machines, het zakelijk vervoer in voertuigen die eigendom zijn van de rapporterende organisatie en de emissies van koelapparatuur en klimaatinstallaties; Scope 2 omvat de indirecte emissies door opwekking van gekochte elektriciteit, stoom of warmte; Scope 3 omvat de andere indirecte emissies van bronnen als woon/werk verkeer, productie van aangekochte materialen en uitbestede werkzaamheden zoals goederenvervoer. Deze Carbon Footprint -analyse omvat de CO 2 -uitstoot (één van de zes broeikasgassen) J.P. van Eesteren, betreffende scope 1 en 2 over De CO 2 -uitstoot is geanalyseerd overeenkomstig de CO 2 prestatieladder.

8 4 Meetresultaten en Toelichting Datum opgesteld 8 van Gerapporteerde periode De gerapporteerde periode is het boekjaar voor J.P. van Eesteren: 1 januari t/m31 december Scope 1: Directe CO 2 -emissie DIRECTE CO 2 -EMISSIE IN SCOPE 1: 2972,45 TON. Brandstofgebruik van het eigen wagenpark Een groot deel van deze emissie, te weten 1683,60 ton CO 2 (56,64%), is toe te wijzen aan het brandstofgebruik van het eigen wagenpark. Het wagenpark van J.P. van Eesteren bestond eind december 2012 uit 230 personenwagens waarvan 25 bestelwagens. In 2012 is in totaal bij de leasemaatschappij kilometer gerapporteerd door de werknemers met lease auto s/bussen/bestelwagens middels invoer van de kilometerstand bij het tanken. Onderstaande tabel geeft aan hoe de verdeling is in het aantal auto-labels is per 31 december Duidelijk is dat er, mede door de fusie, een gestage toename heeft plaatsgevonden in het rijden met label A en B auto s, de aantallen C- en D-label auto s in 2012 iets zijn gedaald. Label E en F auto s komen eind december 2012 niet meer voor in de contracten met de leasemaatschappij. De gemiddelde CO 2 -uitstoot per auto per km over 2012 is 145,08 gco 2. In 2011 (voor de fusie) was de gemiddelde CO 2 -uitstoot per auto per km 161,21 gco 2. Aantal Met Energielabel 2011Q1 2011Q2 2011Q3 2011Q4 Aantal met energielabel 2011 Q4 (voor fusie) 2012 Q4 (na fusie) Energielabel A Energielabel B Energielabel C Energielabel D 11 8 Energielabel E 3 0 Energielabel F Q2 Lekkage van koelgassen In 2012 hebben er geen lekkages van de koelsystemen van J.P. van Eesteren plaatsgevonden. Stationaire verbrandingsapparatuur Door het gebruik van stationaire verbrandingsapparatuur is er 1117,72 ton CO 2 (37,60%) aan uitstoot veroorzaakt. Deze uitstoot is voornamelijk toe te schrijven aan het verbruik van diesel op de projectlocaties Transwijk Utrecht, VMBO school Zuiderzee Zaandam, het Nieuwe Rijksmuseum Amsterdam en EMC Onderwijscentrum Rotterdam. De diesel is vnl. gebruikt voor het verwarmen tijdens uitvoeren c.q. droogstoken van de op te leveren panden. Deelname C-aanbieder J.P. van Eesteren heeft een 18,25 % aandeel in het bedrijf Materieel Dienst Bergambacht B.V. Het aandeel CO 2 binnen scope 1 van de Materieel Dienst Bergambacht B.V. wat voor rekening komt voor J.P. van Eesteren is daarmee 171,13 ton CO 2 (5,76%). Verklaring van weggelaten CO 2 -bronnen of putten Alle geïdentificeerde bronnen en putten van CO 2 zijn verantwoord in de rapportage. Binding van CO 2 vindt niet plaats, waardoor geen sprake is van putten. CO 2 -emissie van verbranding biomassa De verbranding van biomassa heeft binnen J.P. van Eesteren niet plaatsgevonden.

9 4.3 Scope 2: Indirecte CO 2 -emissie INDIRECTE CO 2 -EMISSIE IN SCOPE 2: 313,92 TON Datum opgesteld 9 van 22 Elektriciteitsgebruik Het grootste aandeel 275,57 ton CO 2, (87,78%) kan worden toegeschreven aan ingekochte elektriciteit. De sterk verminderde bijdrage van elektriciteit aan de emissie in scope 2 wordt vnl. veroorzaakt doordat in 2012 op bijna 70% van onze bouwlocaties groene energie (windenergie) is ingekocht. Deze tendens zal de komende jaren doorzetten, met een positieve uitwerking op de CO 2 -emissie. Onderstaand een overzicht van de verdeling van het elektraverbruik naar activiteit. De meeste elektriciteit wordt door J.P. van Eesteren verbruikt op de bouwplaats door bijvoorbeeld bouwkranen en bouwdroogapparatuur. Op 5 bouwlocaties is in 2012 nog grijze elektriciteit verbruikt, waarbij op 1 bouwlocatie de elektriciteit door de opdrachtgever is aangeleverd. Het aandeel groene elektriciteit was in % en zal de komende jaren naar verwachting verder stijgen. Voor het meetellen van de elektriciteit (grijs/groen) van bouwplaatsen in de carbon footprint, is de keuze gemaakt alleen die elektriciteit mee te tellen waar J.P. van Eesteren in voorziet en waar J.P. van Eesteren voor wordt gefactureerd. Vliegreizen voor zakelijke doeleinden In 2012 zijn er 4 vliegreizen voor zakendoeleinden geweest, derhalve heeft er 12,62 ton CO 2 (4,02%) uitstoot plaatsgevonden. Privé-auto s voor zakelijk verkeer De overige 23,44 ton CO 2 (7,75%) komt voor rekening van het gebruik van privéauto s voor zakelijk verkeer. In totaal is er door de medewerkers kilometer zakelijk gereden met een privé auto. Deelname C-aanbieder Het aandeel CO 2 binnen scope 2 van de Materieel Dienst Bergambacht B.V. wat voor rekening komt voor J.P. van Eesteren is 1,4 ton CO 2 (0,45%).

10 5 Invloed van meetonnauwkeurigheden en onzekerheden 10 van 22 Uit de voorgaande cijfers blijkt dat het overgrote deel van de CO 2 -uitstoot wordt veroorzaakt door gebruik van stationaire verbrandingsapparatuur en het wagenpark. SCOPE 1: De meetgegevens van het brandstofgebruik van het eigen wagenpark zijn aangeleverd door de leasemaatschappij. De gegevens zijn op basis van een brandstofpas, die bij het betreffende voertuig is gekoppeld, verkregen. De kilometerregistratie is minder nauwkeurig aangezien niet elke werknemer zorgvuldig de gereden kilometers bijhoudt middels invoer van de kilometerstand bij het tanken. Daarom is gekozen om op basis van de brandstofgegevens de CO 2 -emissie te bepalen. De meetgegevens van het gasverbruik zijn verzameld via foto s van gasmeterstanden en via de facturen van de gasleverancier. Beide aangeleverde gegevens worden als voldoende betrouwbaar geacht. Via de inkoop zijn overzichten opgevraagd bij de leverancier van (las)gassen. Bij de verbranding van deze gassen komt CO 2 vrij. In de uitvoering van CFA s heeft J.P. van Eesteren vastgesteld dat voor een aantal gasvormige brandstoffen geen conversiefactoren gegeven worden. Om toch voor deze brandstoffen de CO 2 emissie te kunnen vaststellen, heeft J.P. van Eesteren op basis van de molverhouding bij stochoimetrische verbranding voor een aantal brandstoffen een conversiefactor berekend. Voor een aantal gassen is het aandeel CO 2 in volume % opgenomen wat volgens leverancier in de gassen zit. Dit zijn de zogenaamde dekgassen. SCOPE 2: De meetgegevens van het elektriciteitsverbruik zijn verzameld van facturen welke op basis van meterstanden van elektriciteitsmeters zijn samengesteld. Deze worden voldoende betrouwbaar geacht. De meetgegevens van het brandstofgebruik van privévoertuigen zijn verzameld op basis van door werknemers gedeclareerde kilometers. De meetgegevens (voor zover van toepassing) van het vliegverkeer zijn aangeleverd door de financiële administratie. Zij hebben deze inzichtelijk gemaakt op basis van agenda s en overzichten van reisbureaus. ALGEMEEN: In algemene zin moet worden opgemerkt dat, wegens het op projectbasis doorgeven van werkzaamheden aan onderaannemers, mogelijk sprake is van overheveling van CO 2 -emissie naar scope 3.

11 11 van 22 SCOPE 3: Indirecte overige CO 2 -emissie Een volledige emissie-inventaris voor niveau 3, scope 3 valt buiten de prestatieladder. Vooruitlopend hierop heeft J.P. van Eesteren, op basis van de huidige inzichten, voor 2012 een scope 3 inventaris gemaakt. Hierbij neemt het woon-werkverkeer met prive auto s alle CO 2 -uitstoot voor zijn rekening. De emissie van uitbestede diensten (derden) zal in de Carbon Footprint Analyse over geheel 2012 gemeten worden. In het kader van uitbestede diensten zijn er steeds meer zakelijke relaties van J.P. van Eesteren die over zijn gegaan om jaarlijks de CO 2 -emissie te inventariseren op een bepaald niveau van de CO 2 -prestatieladder. 5.1 CO 2 -compensatie Er vindt geen compensatie plaats van CO 2 -emissies. Beschikbare middelen worden aangewend om verbetering te bewerkstelligen binnen het eigen machinepark om hiermee de bedrijfsmiddelen optimaal te laten presteren in het kader van de CO 2 -emissie. 5.2 Categorie bedrijfsomvang In overeenstemming met de definities van de CO 2 prestatieladder zijn de vastgestelde scope 1 en scope 2 emissies geanalyseerd om de bedrijfsomvang vast te stellen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen de totale CO 2 uitstoot van de kantoren en bedrijfsruimten en de totale CO 2 uitstoot van alle bouwlocaties en productielocaties. De totale uitstoot van de kantoren en bedrijfsruimten bedraagt over 2012 voor de bedrijfslocaties (kantoren) 2308,85 ton CO 2, en de totale CO 2 -uitstoot van alle bouw- en productielocaties bedraagt 977,52 ton CO (ton CO 2 ) Kantoren en bedrijfsruimten Bouwplaatsen en productielocaties Scope ,79 814,66 Scope 2 151,06 162,86 Totaal 2308,85 977,52

12 6 Voortgang ten opzichte van het referentiejaar Datum opgesteld 12 van Historisch basisjaar Deze meting is een nieuwe referentiemeting (0-meting) in het kader van de ISO norm. Door de fusie met Heijmerink Bouw in februari 2012 is het kalenderjaar 2012 voor J.P. van Eesteren het nieuwe referentiejaar voor CO 2 -emissie metingen. Er kunnen o.b.v. deze gepubliceerde jaarcijfers (nog) geen conclusies worden getrokken c.q. vergelijkingen worden gemaakt met voorgaande jaarcijfers. Het jaar 2009 kan in deze niet meer als ons referentiejaar worden gezien voor de toen opgestelde reductiedoelen. Op pagina 14 is een tabel met nieuwe reductiedoelstellingen ( ) opgenomen. 6.2 Normalisering meetresultaten De omvang van de CO 2 -emissie heeft een duidelijke relatie met de omvang van de activiteiten welke door J.P. van Eesteren zijn ontplooid. Ten behoeve van vergelijking van de emissie in 2012, is daarom een maatstaf bepaald op basis waarvan de gerapporteerde meetresultaten kunnen worden genormaliseerd. Voor onze organisatie is de omvang van bedrijfsactiviteiten te meten a.d.h.v. de gerealiseerde projecturen. In 2012 zijn er projecturen gerealiseerd en waren 546 medewerkers werkzaam bij J.P. van Eesteren. De MD heeft in scope 1 en 2 een zeer kleine bijdrage van 5,76% respectievelijk 1,4% van het totale uitstoot. Scope 1 Factor H Projecturen Kg CO 2 Scope Kg CO 2 uitstoot per projectuur 4,21 3,89 Factor H Gemiddeld aantal medewerkers Kg CO 2 Scope Kg CO 2 per medewerker 3206, Scope 2 Factor H Projecturen Kg CO 2 Scope Kg CO 2 uitstoot per projectuur 0,48 0,41 Factor H Gemiddeld aantal medewerkers Kg CO 2 Scope Kg CO 2 per medewerker 370,90 570,37 Scope 1 en 2 Factor Omzet J.P. van Eesteren B.V. 313 mio* 299 mio ton CO 2 Scope 1 en ,93* 3286,37 ton CO 2 per omzet 14,28 10,99 Scope 2 Factor Omzet J.P. van Eesteren B.V. 313 mio* 299 mio Verbruikte energie in kwh * Verbruikte energie per omzet ,36 * uitstoot, omzet en energieverbruik incl. Heijmerink Bouw B.V.

13 7 Berekeningsmodellen Datum opgesteld 13 van Kwantificering methodes De kwantificering van grondstoffen naar CO 2 -emissiewaarden is telkens gedaan door geregistreerde volumeeenheden van de gebruikte brandstoffen te benutten. De omrekening van volume naar emissiewaarden is eenduidig en geeft de meest betrouwbare vergelijking. In die situaties waar geen volume-eenheden van brandstof beschikbaar waren, is gebruikgemaakt van de meest betrouwbare informatie die beschikbaar was. In het geval van voertuigkilometers is gebruik gemaakt van kilometers of tonkilometers in de betreffende gewichtklasse van de voertuigen. Het elektriciteitsgebruik is genomen aan de hand van geijkte meters en/of aan de hand van de facturen van het energiebedrijf. Vanwege de geldende wetgeving is dit de meest betrouwbare informatiebron die beschikbaar is. 7.2 Verklaring voor veranderingen in de kwantificeringsmethodes Ten opzichte van het historisch jaar zijn er geen veranderingen in de kwantificeringsmethodes.

14 21 maart van 22 8 Reductiedoelstellingen Op basis van het verslag duurzaam ondernemen 2011 van TBI en doorlopende doelstellingen zijn een aantal kritische prestatie indicatoren (KPI n) c.q. reductiedoelstellingen gedefinieerd om maatregelen te nemen om de uitstoot van CO 2 binnen J.P. van Eesteren te reduceren. KPI*/reductiedoelstelling Meeteenheid/Actie Energieverbruik* Verbruikte energie (GJ) per miljoen euro omzet -2% -2% -8% CO 2 -emissies (scope 1 en 2)* ton CO 2 per miljoen euro omzet -5% -5% -20% Opbouw leasewagenpark naar emissie* Reductie energie verbruik a.g.v. bouwdrogen Gemiddelde CO 2 -emissie per auto per km ton CO 2 per project t.o.v. traditionele methodiek(en) -5% -5% -20% -1% -1% -5% Energiebewust rijden door leasewagen bezitters Inzet nieuwe rijden door cursus het nieuwe rijden voor leasewagen bezitters n.v.t. Uitvoeren n.v.t. Locaties Barendrecht en Plaatsen van een TWIN oplaadpaal 4 e kwartaal n.v.t. n.v.t. Bunnik voorzien van laadpaal t.b.v. elektrisch aangedreven auto s Vanuit het J.P. van Eesteren CO 2 initiatiefoverleg met div. TBI bedrijven komen tot energiezuinige oplossingen op de bouwplaats Het i.o.m. de MDB de bouwketen laten voldoen aan het bouwbesluitregels. Werken met een rekenmodel om te komen tot een juiste brandstofkeuze voor bouwkeetverwarming Uitvoeren Uitvoeren n.v.t. * TBI kritische prestatie indicator (KPI)

15 21 maart van 22 9 CO 2 -emissies 2012 in scope 1, 2 en 3 CO 2-emissie factor Hoeveelheid Eenheid Hoeveelheid Eenheid CO 2-emissie [ton] Scope 1: Directe emissie 2972,45 Stationaire verbrandingsapparatuur 1117,72 - Aardgas 1825 g CO 2 / Nm Nm 3 289,75 - Aardgas (projectlocaties) 1825 g CO 2 / Nm Nm 3 47,13 - Propaan 1530 g CO 2 / liter liter 2,04 - Diesel (projectlocaties) 3135 g CO 2 / liter liter 765,49 - Diesel (kantoorlocaties) 3135 g CO2 / liter liter 13,31 Airco en koelingapparatuur ,9 kg - Gebruik eigen wagenpark (lease) 1683,6 - Benzine 2780 g CO 2 / liter liters 1247,8 - Diesel 3135 g CO 2 / liter liters 420,69 - LPG 1860 g CO 2 / liter liters 15,11 Kilometers eigen wagenpark 2 (lease) 0 - Benzine-auto, klasse <1,4 liter km - - Benzine-auto, klasse 1,4-2,0 liter km - - Benzine-auto, klasse >2,0 liter km - - Benzine-auto, klasse onbekend km - - Diesel-auto, klasse <1,7 liter km - - Diesel-auto, klasse 1,7-2,0 liter km - - Diesel-auto, klasse >2,0 liter km - - Diesel-auto, klasse onbekend km - - LPG-auto km - - Hybride-auto midden klasse km - - Hybride-auto hogere klasse km - Scope 1 emissie deelnemingen 171,13 MDB (18,25%) ,7-171,13 Scope 1 overzicht Stationaire verbrandingsapparatuur 1117,72 ton CO 2 37,60% Eigen wagenpark 1683,6 ton CO 2 56,64% MDB deelneming 171,13 ton CO 2 5,76% Totaal scope ,45 ton CO 2

16 21 maart van 22 CO 2-emissie factor Hoeveelheid Eenheid Hoeveelheid Eenheid CO 2-emissie [ton] Scope 2: indirecte emissie 313,92 Elektriciteitsgebruik 1 275,57 - Nuon (vaste locaties) grijs 455 g CO 2 / kwh kwh 87,83 - Nuon (projectlocaties) grijs 455 g CO 2 / kwh kwh 4,1 - Nuon (projectlocaties) groen 15 g CO 2 / kwh kwh 2,87 - Eneco (projectlocaties) grijs 455 g CO 2 / kwh kwh 135,68 - Eneco (vaste locaties) groen 15 g CO 2 / kwh kwh 0,059 - Eneco (projectlocaties) groen 15 g CO 2 / kwh kwh 1 - Essent (projectlocaties) groen 15 g CO 2 / kwh kwh 13,1 - Essent (vaste lokaties) groen 15 g CO 2 / kwh kwh 10,49 - Greenchoice (projectlocaties) groen 15 g CO 2 / kwh kwh 0,029 - Enerservice Maastricht (projectlocaties) groen 15 g CO 2 / kwh kwh 1,37 - Andere Leverancier (vaste locaties) grijs 455 g CO 2 / kwh kwh 15,73 - Andere Leverancier (projectlocaties) grijs 455 g CO 2 / kwh kwh 3,31 Privé auto's voor zakelijk verkeer 24,33 - Benzine-auto, klasse <1.4 liter 185 g CO 2 / voertuigkm km 1,63 - Benzine-auto, klasse liter 220 g CO 2 / voertuigkm km 9,37 - Benzine-auto, klasse >2.0 liter 305 g CO 2 / voertuigkm km 0,51 - Benzine-auto, klasse onbekend 210 g CO 2 / voertuigkm 0 km 0 - Diesel-auto, klasse <1.7 liter 155 g CO 2 / voertuigkm 357 km 0,055 - Diesel-auto, klasse liter 195 g CO 2 / voertuigkm km 1,49 - Diesel-auto, klasse >2.0 liter 265 g CO 2 / voertuigkm km 0,74 - Diesel-auto, klasse onbekend 210 g CO 2 / voertuigkm 0 km 0 - LPG-auto 175 g CO 2 / voertuigkm km 0,45 - Hybride-auto, midden klasse 125 g CO 2 / voertuigkm 585 km 0,073 - Hybride-auto, hogere klasse 225 g CO 2 / voertuigkm 0 km 0 - Personenauto brandstof type onbekend 210 g CO 2 / voertuigkm km 10,01 Zakelijk vliegen 1a 12,62 - Afstand < 700 km 270 g CO 2 / reizigerskm 860 reizigerskm 0,23 - Afstand km 200 g CO 2 / reizigerskm reizigerskm 12,39 - Afstand > km 135 g CO 2 / reizigerskm 0 reizigerskm 0 Scope 2 emissie deelnemingen 1,4 - MDB (18,25%) - - 7,7-1,4 Scope 2 overzicht Elektriciteitsgebruik 275,57 ton CO 2 87,78% Privé auto's voor zakelijk verkeer 24,33 ton CO 2 7,75% Zakelijk vliegen 12,62 ton CO 2 4,02% MDB deelneming 1,4 ton CO 2 0,45% Totaal scope 2 313,92 ton CO 2

17 21 maart van 22 CO 2-emissie factor Hoeveelheid Eenheid Hoeveelheid Eenheid CO 2- emissie [ton] Scope 3: Overige indirecte emissie 1234,4 Woon-werkverkeer met niet bedrijfsvoertuigen 613,67 Woon-werkverkeer met privé auto's - Benzine-auto, klasse <1.4 liter 185 g CO 2 / voertuigkm km 42,39 - Benzine-auto, klasse liter 220 g CO 2 / voertuigkm km 154,95 - Benzine-auto, klasse >2.0 liter 305 g CO 2 / voertuigkm km 18,61 - Benzine-auto, klasse onbekend 210 g CO 2 / voertuigkm 0 km 0 - Diesel-auto, klasse <1.7 liter 155 g CO 2 / voertuigkm km 11,38 - Diesel-auto, klasse liter 195 g CO 2 / voertuigkm km 103,43 - Diesel-auto, klasse >2.0 liter 265 g CO 2 / voertuigkm km 55,51 - Diesel-auto, klasse onbekend 210 g CO 2 / voertuigkm 0 km 0 - LPG-auto 175 g CO 2 / voertuigkm km 22,60 - Hybride auto, middenklasse 125 g CO 2 / voertuigkm km 1,35 - Personenauto, brandstoftype niet bekend 210 g CO 2 / voertuigkm km 203,45 Afvalverwerking Papier en karton - g CO 2 / kg kg 0 - Puin - g CO 2 / kg kg 0 - Hout (A, B en C) - g CO 2 / kg kg 0 - Overig afval - g CO 2 / kg kg 0 - Ongesorteerd bouw- en sloopafval - g CO 2 / kg kg 0 - Bedrijfsafval - g CO 2 / kg kg 0 Papier Kopieer/print/plotterpapier/drukwerk/schrijfblokken) - g CO 2 / kg 14515,98 kg 0 Emissies door uitbestede diensten 620,73 Gebruik benzine voor vervoer g CO2 / liter liters 11,06 Gebruik diesel voor vervoer g CO2 / liter liters 607,6 Gebruik elektra materieel 455 g CO2 / kwh 4.555,5 kwh 2,07 Scope 3 overzicht Woon-werkverkeer met nietbedrijfsvoertuigen 613,67 ton CO 2 49,71% Emissies door uitbestede diensten 620,73 ton CO 2 50,29% Totaal scope ,4 ton CO 2 1 : Bron document CO 2 -conversiefactoren SKAO handboek CO 2-prestatieladder 2.1 versie 18 juli : De bijdrage aan de CO 2 uitstoot van het eigen wagenpark wordt bepaald aan de hand van de brandstofopgave. De opgave van gereden kilometers worden derhalve niet gebruikt voor berekening van de CO 2 uitstoot. 3 : Bijdrage aan CO 2-emissie wordt momenteel niet meegenomen.

18 21 maart van Conclusie Als de CO 2 -uitstoot in scope 1 en 2 in het hernieuwde referentiejaar 2012 wordt vergeleken met de metingen uit het jaar 2011 vanuit de beide Carbon Footprints van Heijmerink Bouw en J.P. van Eesteren B.V. kan worden geconcludeerd dat, ondanks de fusie, de uitstoot in scope 1 en 2 fors omlaag is gegaan te weten van 4470,93 ton CO 2 in 2011 naar 3286,37 ton CO 2 in Dit is een reductie van 26,5%. De CO 2 -uitstoot gerelateerd naar miljoen omzet in 2011: 14,28 ton CO 2 De CO 2 -uitstoot gerelateerd naar miljoen omzet in 2012: 10,99 ton CO 2. Dit geeft een reductie van 23% t.o.v. 2011, waarmee de gestelde doelstelling van 5% ruim behaald is. Scope 1 en 2 CO 2 -uitstoot ton CO 2 ton CO (JPvE) ton CO * (JPvE+HMK) ton CO * (na fusie) Kantoor - Aardgas Scope ,90 386,42 289,75 - Wagenpark (lease) Scope ,6 1827, ,60 - Bijdrage MDB Scope ,8 158,43 171,13 - Zakelijk gebruik prive auto's Scope ,8 38,41 24,33 - Vliegen Scope ,40 19,40 12,62 - Elektra Scope ,06 164,44 114,11 - Diesel Scope ,9 19,90 13,31 Totaal kantoor , , ,85 Projecten - Aardgas project Scope ,60 85,35 47,13 - Propaangas Scope ,3 3,45 2,04 - Bijdrage MDB Scope ,8 14,31 1,4 - Diesel Projecten Scope ,7 915,43 765,49 - Elektra projecten Scope ,6 838,15 161,46 Totaal projecten , ,69 977,52 Totale uitstoot , , ,37 * Bron document: CO 2 -conversiefactoren uit het SKAO handboek CO 2-prestatieladder 2.1 versie 18 juli Oorspronkelijk referentiejaar vóór de fusie met Heijmerink Bouw (februari 2012). Bovenstaande tabel geeft de totale cijfers weer gerangschikt in scope 1 of 2 naar kantoor of projecten. Op pagina 19 zijn de uitstoot cijfers van 2012 weergegeven in een taartdiagram, waarin duidelijk de onderdelen zijn te zien die de grootste uitstoot veroorzaken op onze kantoor- als projectlocaties.

19 21 maart van 22 CO 2 -emissie projectlocaties % 0% 17% 5% Aardgas Propaangas MDB Diesel Elektra 78% CO 2 -emissie kantoor locaties % 1% 7% 1% 5% 13% Aardgas Wagenpark (lease) MDB Zakelijk gebruik prive auto's Vliegen 73% Elektra Diesel Scope 1 directe emissie: Door een vergelijking te maken in scope 1 en 2 met de totaal cijfers vanuit de Carbon Footprint 2011 van Heijmerink Bouw en J,.P. van Eesteren B.V. kunnen er conclusies getrokken worden. Overigens blijft 2012 het nieuwe referentiejaar na de uiteindelijke fusie. Door de fusie heeft een forse toename plaatsgevonden in het aantal projectlocaties maar daarmee niet in de uiteindelijke CO 2 -uitstoot a.g.v. dieselverbruik op de projecten (-16,38%). Op deze projectlocaties is het verbruik in diesel sterk afhankelijk van de aantallen projecten waarbij diesel wordt ingezet en bij een gebrek aan andere alternatieven.

20 21 maart van 22 Aardgasverbruik op projectlocaties is sterk afhankelijk in hoeverre J.P. van Eesteren zelf of via de opdrachtgevende partij in zijn energie voorziening dient te voorzien. Aardgasverbruik op kantoorlocaties is sterk weersafhankelijk met name in de winterperiode. De uitstoot in 2012 is sterk afgenomen ondanks door het toegenomen aantal projectlocaties. Uit de berekende uitstoot van het gebruik van diesel en aardgas blijkt dat het aandeel van de projectlocaties vanuit Bunnik veel minder uitstoot is gegenereerd. Tenslotte is de CO 2 -uitstoot vanuit ons leasewagenpark met 7,86% licht gedaald, maar blijft met 73% het grootste onderdeel qua CO 2 -uitstoot binnen J.P. van Eesteren. Van ons leasewagenpark was in 2012 de gemiddelde CO 2 -uitstoot per auto per km 145,08 gco 2. In 2011 (voor de fusie) was de gemiddelde CO 2 -uitstoot per auto per km 161,21 gco 2. De reductie komt hiermee op 10% wat ruim voldoet aan de gestelde doelstelling van 5%. Scope 2 indirecte emissie: De inzet van groene stroom (windenergie) op onze kantoor- en projectlocaties heeft gezorgd voor een enorme afname in CO 2 -uitstoot. Dit ondanks de toename in het aantal projectlocaties. Op alle nieuw op te starten projecten is standaard groene stroom (windenergie) toegepast. Dit zal in 2013 nog meer van positieve invloed zijn op de CO 2 -uitstoot in scope 2. Het energieverbruik lag in 2011 op een niveau van kwh en in 2012 op kwh. De verbruikte energie per miljoen omzet in 2011: kwh De verbruikte energie per miljoen omzet in 2012: 8259,36 kwh De reductie komt hiermee op 42,56% wat ruim voldoet aan de gestelde doelstelling van 2%. CO 2 -uitstoot kantoor/projecten (scope 1 en 2) 2011 en 2012 CO2- uitstoot in tonnen ,47 582,78 371, , , , , (HMK) 2011 (JPvE) 2011 (JPvE + HMK) 4470, ,85 977, ,37 Kantoor Projecten Totaal

21 21 maart van 22 Scope 3 overige indirecte emissies: Het woon-werkverkeer met prive-auto s geeft t.o.v een toename in CO 2 -uitstoot te zien. De oorzaak is met name een toename in het aantal auto s en de verreden kilometers.. De uitbestede emissies door derden zijn in dit jaarlijkse rapport opgenomen. Van de aangeschreven relaties (gekoppeld aan de omzet) heeft ruim 38% gereageerd en hun verbruiksgegevens aangeleverd. De uitbestede emissies nemen voor 50% de CO 2 -uitstoot voor hun rekening. Voor scope 3 zijn er geen reductiedoelen gesteld daar een volledige emissie inventarisatie in scope 3 nog buiten de CO 2 -prestatieladder valt. Voortgang reductie doelstellingen: In 2013 zal het energie- inventarisatie rapport van de vestiging Bunnik worden herzien en qua layout worden gelijkgetrokken met de energie-inventarisatierapporten van de vestigingen Barendrecht en Amsterdam. E.e.a. zoals verwoord in het VGM jaarplan Verder zal het energie-inventarisatierapport van vestiging Amsterdam worden herzien i.v.m. de gedeeltelijke sluiting van deze locatie. Het energie-inventarisatierapport van de locatie Wormerveer (timmerwerkplaats) komt te vervallen i.v.m. sluiting van deze locatie. Alle energie-inventarisatie rapporten van de vestigingen zijn in januari 2012 herzien en waar noodzakelijk gewijzigd aan de veranderende omstandigheden. Vanuit het bouwstroomloket is i.s.m. de MDB, net als in 2011, op de nieuw op te starten projecten groene stroom (windenergie) ingezet. Door deze actie is de CO 2 -uitstoot vermindering a.g.v. groene stroom in scope 2 zeer duidelijk waarneembaar en zal in de toekomst verder afnemen. Op die projecten waar we nog grijze stroom via de opdrachtgevende partij betrekken en aan ons wordt doorbelast is de invloedsfeer van J.P. van Eesteren om dit naar groene stroom om te zetten gering. Door de fusie in februari 2012 met Heijmerink Bouw B.V. zijn de CO 2 -emissiecijfers in deze Carbon footprint Analyse voor het eerst samengevoegd. De eerder gestelde CO 2 -reductiedoelen over 2012 zijn hierdoor niet meer reëel. Nieuwe reductiedoelen zijn in overleg met directie opgesteld (zie blad 14) waarbij doelen (KPI s) vanuit TBI de leidraad zijn geweest. De reductie doelstelling over 2012 CO 2 -emissie (scope 1 en 2) wordt wederom op -5% gesteld, gebaseerd op de doelstelling 2013 vanuit het TBI duurzaamheidsverslag De cursus het nieuwe rijden is in 2013 opnieuw ingepland om uit te voeren, via de wagenparkbeheerder zal dit worden uitgezet. De kantoorlocaties Barendrecht en Bunnik zijn in oktober 2012 voorzien van elektrische laadpalen voor auto s. zodoende kunnen medewerkers maar ook opdrachtgevers met elektrisch aangedreven auto s hun voertuigen opladen. Vanuit de Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen gedachte (MVO beleid) is dit een logische stap. Vanuit de CO 2 -initiatief vergadering J.P. van Eesteren zijn stapjes gezet om de CO 2 -reductie op de bouwplaats te verminderen. Daartoe vindt nauwe samenwerking met de MDB plaats als het gaat om aanpassingen in het bestaande ketenpark c.q. het ketenpark te laten voldoen aan de laatste bouwbesluit eisen. Uitgevoerde voorbeelden zijn: aanpassing keetverlichting (LED), lichtafschakeling en bewegingssensoren in de keet, keuze van energiezuinige bouwliften, inzet van houtpelletketels voor keetverwarming i.p.v. gasverwarming, inzet groene stroom (WIND220) en keuzetabel brandstoffen voor droogstoken/verwarmen van objecten en bouwketen.

22 21 maart van 22 De leidraad voor de CO 2 -reductiedoelstellingen in de jaren zullen een afgeleide zijn van de kritische prestatie indicatoren zoals deze in het TBI duurzaamheidsverslag 2012 en het verslag Evaluatie Meetsystemen Kwaliteit (EMK) 2012 worden opgenomen. Voortgang ketenanalyses in 2012: Bouwdrogen: Er heeft in de eerste helft van 2012 één onderzoek plaatsgevonden op het Groene Hart Ziekenhuis te Gouda naar het bouwdrogen in relatie tot CO 2 -emissie. Het betrof hier een CO 2 -neutraal bouwdroogproces wat in overleg met de bouwdroogapparatuur leverancier is gerealiseerd. In de eerste helft van 2012 zijn er geen verdere projecten geweest waarbij bouwdrogen is toegepast. Er zijn een tweetal projecten (Paleis van Justitie Amsterdam en Ministerie EL&I Den Haag) welke, doorlopend vanuit 2011, in 2012 het bouwdroogproces hebben voortgezet. Aluminium kozijnen: Met betrekking tot de 3 externe partijen in de keten die verzocht zijn om de Carbon Footprint over 2012 aan te leveren met hun CO 2 -doelstellingen zijn bijna allen hun gemaakte afspraken niet nagekomen. Door de fusie met Heijmerink Bouw zijn er een extra aantal aluminium kozijnen leveranciers aangeschreven met hetzelfde verzoek. Het blijkt voor veel leveranciers nog steeds een lastige opgave om te voldoen aan de vraagstelling. Een klein aantal leveranciers kent het begrip Carbon Footprint nog niet en staan daarin nog in de kinderschoenen. Indien gevraagd adviseert J.P. van Eesteren deze leveranciers hoe e.e.a. op te pakken. Wellicht zal over 2013 de vraagstelling naar de leveranciers aangepast worden. Wellicht kunnen leveranciers doelen stellen m.b.t. de CO 2 -uitstoot gekoppeld aan hun omzet. Voor de inkopers is het zaak om tijdens toekomstige inkoopgesprekken vóór contractvorming de eisen die wij aan leveranciers in deze stellen mee te nemen en te laten meewegen bij de uiteindelijke contractvorming.