J.P. van Eesteren B.V.

Transcriptie

1 J.P. van Eesteren B.V. Analyse H Opsteller: A. van Hamburg Afd. KAM Datum opgesteld: september 2016 Pagina 1 van 22

2 Carbon Footprint Analyse H Inhoudsopgave Naam Paragraaf Inleiding 1 Basisgegevens 2 Beschrijving van de organisatie 2.1 Verantwoordelijkheden 2.2 Basisjaar 2.3 Rapportageperiode 2.4 Afbakening 3 Organisatorische grenzen 3.1 Wijzigingen organisatie 3.2 Berekeningsmethodiek 4 Actuele berekeningsmethodiek en conversiefactoren 4.1 Wijzigingen berekeningsmethodiek en referentiejaar 4.2 Uitsluitingen 4.3 Opname van CO Biomassa 4.5 Meetonnauwkeurigheden en onzekerheden 4.6 Directe en indirecte emissies 5 Herberekening basisjaar en historische gegevens 5.1 Directe en indirecte emissies 5.2 Reductiedoelstellingen 5.3 Conclusie 5.4 Pagina 2 van 22

3 1. Inleiding Directieverklaring Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen betekent voor J.P. van Eesteren o.a. zuinig en vooral bewust omgaan met onze planeet met als speerpunten energie, grondstoffen en mensen. Binnen de organisatie is dit een bewustwordingsproces dat geruime tijd vanuit diverse invalshoeken in ontwikkeling is. Deze Carbon Footprint Analyse motiveert en stimuleert dit proces en geeft inzicht in de CO 2 -uitstoot. J.P. van Eesteren vindt de Carbon Footprint Analyse noodzakelijk bij het bepalen van de lange termijn doelstellingen rondom CO 2 -reductie. J.P. van Eesteren B.V. heeft haar vestigingen in Gouda en Amsterdam en realiseert landelijk bouwwerken in de sectoren utiliteitsbouw, industrie en woningbouw, stadsvernieuwing, restauratie en verbouw/onderhoud/renovatie. Wij zijn gespecialiseerd in projecten met een bijzonder en complex karakter. Het milieu heeft al lange tijd een belangrijke plaats binnen de organisatie. Veel aandacht wordt besteed aan het duurzaam inkopen van materialen, afvalscheiding en energiebesparing. De P van Planet gaat bij J.P. van Eesteren hand in hand met de P van People. Mensen staan hoog in het vaandel; alles wat de mensen raakt, wordt binnen de organisatie centraal gesteld. Milieu, grondstoffen, de aarde en de omgeving waarin we leven en wonen; het is van belang hier zuinig mee om te gaan en een balans te vinden tussen de mens, haar omgeving en de economie, de P van Profit. Als organisatie nemen we hierin onze verantwoordelijkheid door zoveel mogelijk te werken met duurzame, milieuvriendelijke materialen en het verantwoord opslaan en gebruik van chemische stoffen. Dit is en blijft een bewustwordingsproces dat zich continu ontwikkelt, enerzijds vanuit het maatschappelijk belang en anderzijds vanuit het economische bestaansrecht van de organisatie. Een logische vervolgstap, en aanvulling op de kwaliteit- veiligheid- en milieucertificaten, is de Carbon Footprint Analyse. De insteek hierbij is het verminderen van energieverbruik en het verlagen van de CO 2 -emissie binnen het vakgebied waarin wij als aannemer acteren. Door de Carbon Footprint Analyse uit te voeren wordt het eenvoudiger en inzichtelijker om reële en controleerbare reductiedoelstellingen te benoemen en te formuleren. Met dit beleid dragen wij uit dat er bewust en zuinig moet worden omgegaan met de planeet en dat iedereen daaraan een bijdrage moet leveren. Uiteindelijk wordt er een gezamenlijk doel nagestreefd. Samen bouwen aan CO 2 -reductie, is het statement van J.P. van Eesteren. Tegelijkertijd is deze gerelateerd aan dé manier van werken binnen onze organisatie; elkaar versterken om uiteindelijk gezamenlijk en op een transparante manier een aanzienlijke verbetering te kunnen vinden en een bijdrage te kunnen leveren aan CO 2 -reductie. J.H.A. Vaags, directievoorzitter ISO verklaring Hierbij verklaart J.P. van Eesteren B.V. dat deze rapportage voor het CO 2 -bewustzijnscertificaat is opgesteld door het hoofd KAM in overeenstemming met de richtlijnen uit de NEN-ISO Pagina 3 van 22

4 2. Basisgegevens 2.1 Beschrijving van de organisatie J.P. van Eesteren B.V. heeft haar vestigingen in Gouda en Amsterdam en realiseert landelijk bouwwerken in de sectoren utiliteitsbouw, industrie, woningbouw, stadsvernieuwing, restauratie en verbouw-onderhoudrenovatie. Binnen J.P. van Eesteren ligt de nadruk op projecten met een grote omvang aangevuld met middelgrote en kleinere projecten. Bijzondere specialismen zijn hoogbouw en het werken met complexen die tijdens de bouwactiviteiten operationeel blijven. J.P. van Eesteren wordt veelal in een vroeg stadium betrokken bij de bouwplannen. J.P. van Eesteren is een zelfstandige werkmaatschappij van TBI Bouw B.V. TBI Bouw B.V. maakt deel uit van TBI Holdings B.V. 2.2 Verantwoordelijkheden De statutair verantwoordelijke voor J.P. van Eesteren is de directie voorzitter J.H.A. Vaags. De contactpersoon voor de emissie inventaris van J.P. van Eesteren is A. van Hamburg (hoofd KAM). 2.3 Basisjaar Het basisjaar is Rapportageperiode Deze periodieke rapportage beschrijft de CO 2 -emissies over de periode 1 januari t/m 30 juni De gegevens vanuit deze rapportage zijn gegenereerd vanuit een CO 2 database genaamd DOMI (Duurzaam Ondernemen Management Informatiesysteem) welke zijn vertaald in bijgaand rapport en waarbij de CO 2 - emissie factoren uit het SKAO handboek CO 2 -prestatieladder 3.0 zijn toegepast. Pagina 4 van 22

5 3. Afbakening 3.1 Organisatorische grenzen De organisatiegrenzen van J.P. van Eesteren zijn in het kader van CO 2 (kooldioxide)-bewustzijn bepaald volgens het principe van de operationele invloedsfeer van het te certificeren bedrijf. Binnen het GHG protocol wordt dit omschreven als operational boundary. In de praktijk betekent dit dat waar activiteiten onder regie van J.P. van Eesteren vallen, de verantwoording voor de CO 2 -productie wordt genomen: de sturing ligt duidelijk bij de eigen organisatie. De organisatiegrenzen voor deze inventarisatie bevat J.P. van Eesteren met de volgende groepsmaatschappijen: Nelis Uitgeest B.V. Nubouw, Uitgeest (100%) R.P.B. Research- en Planontwikkelingsbureau B.V., Barendrecht (100%) Funderingsconstructies J.P. van Eesteren B.V., Barendrecht (100%) Huma Glas B.V., Barendrecht (100%) Materieeldienst Bergambacht B.V., Bergambacht (18,25%) Stadswerven B.V. (16,67%) Ecobuildings Nieuwegein B.V., Utrecht (33 1/3%) Voormolen Bouw B.V. (100%) New Main B.V. (70,6%) Remise010 B.V. (100%) Uit de bepaling van de boundary (laterale methode) is gebleken dat Materieel Dienst Bergambacht B.V. (MDB) binnen de boundary van J.P. van Eesteren valt. J.P. van Eesteren heeft een aandeel van 18,25% in MDB en dientengevolge zal ook 18,25% van de CO 2 -uitstoot van MDB meegenomen worden in de carbon footprint (scope 1 en 2 ) van J.P. van Eesteren. R.P.B. Research- en Planontwikkelingsbureau, Funderingsconstructies J.P. van Eesteren, Huma Glas en Voormolen zijn lege B.V s. Dit betekent dat er geen middelen of mensen ingezet worden voor deze B.V s. Ecobuildings is een beherend vennoot van de C.V. Alle activiteiten voor de niet lege B.V s worden verricht vanuit de kantoren Gouda en Amsterdam. Pagina 5 van 22

6 In H nam J.P. van Eesteren deel aan diverse vennootschappen onder firma. De activiteiten welke J.P. van Eesteren ontplooide ten behoeve van deze vennootschappen, vallen binnen de organisatiegrenzen welke zijn gesteld in het kader van het CO 2 -bewustzijn. De betreffende activiteiten zijn uitgevoerd middels de capaciteit en middelen die aanwezig waren binnen de vestigingen. Derhalve vallen emissies, welke binnen de vennootschappen aan de activiteiten van J.P. van Eesteren zijn toe te schrijven, binnen de emissiewaarden welke toe te schrijven zijn aan de vestigingsactiviteiten. In H nam J.P. van Eesteren B.V. deel aan de volgende vennootschappen: Coolhaven v.o.f., Zoetermeer (50%) is Coolhaven vof geworden Ontwikkelings- en Bouwcombinatie Hofplein v.o.f., Rotterdam (50%) Bouwcombinatie J.P. van Eesteren Dura v.o.f., Barendrecht (50%) Schiestraat v.o.f., Hilversum (33 1/3%) Beagle v.o.f., Barendrecht (50%) Ecobuildings C.V., Utrecht Bouwcombinatie Heijmans / J.P. van Eesteren v.o.f. (50%) Bouwcombinatie J.P. van Eesteren Wolter & Dros Croon v.o.f., Amsterdam (58,65%) CWJP v.o.f. Bouwcombinatie Koopmans J.P. van Eesteren v.o.f. (50%) Combinatie Koopmans-JP van Eesteren Wolter & Dros - Croon v.o.f. Ontwikkelingscombinatie Stadswerven C.V. (16,67%) HollandPTC v.o.f. (62,2%) J.P. van Eesteren - Croon - Wolter & Dros v.o.f. (61,69%) TBI REC A v.o.f. (56,15%) De boundaries zijn nader omschreven in het door de directie bekrachtigde boundary rapport. Pagina 6 van 22

7 3.2 Wijzigingen organisatie In deze paragraaf zijn veranderingen die worden veroorzaakt in de CO 2 uitstoot door aan- of verkoop van bedrijven of onderdelen daarvan vermeld. In de eerste helft van 2016 heeft een wijziging in het directieteam plaatsgevonden. Per 1 februari 2016 is de heer B. van Lunteren aan de statutaire directie toegevoegd. Beagle Zernike 2 Leiden Pagina 7 van 22

8 4. Berekeningsmethodiek 4.1 Actuele berekeningsmethodiek en conversiefactoren Omdat deze Periodieke rapportage onderdeel is van een CO 2 -prestatieladder certificaat wordt de methodiek aangehouden zoals voorgeschreven in het Handboek 3.0, zoals uitgegeven door de SKAO. Deze methode schrijft voor om business air travel en personal cars for business travel tot Scope 2 te rekenen. De gebruikte conversiefactoren zijn afkomstig uit het SKAO Handboek 3.0 bijlage A CO 2 -emissiefactoren. Op basis van de vastgestelde operationele grenzen zijn de CO 2 -emissies en -absorpties door de activiteiten van de organisatie geïdentificeerd. Bij de identificatie van emissies wordt, conform het Greenhouse Gas (GHG) Protocol, onderscheid gemaakt tussen drie bronnen van emissie (bekend als scopes) in twee categorieën: directe emissies en indirecte emissies. Scope 1 In scope 1 vallen de directe emissies zoals de verbranding van brandstoffen in vaste machines, het zakelijk vervoer in voertuigen die eigendom zijn van J.P. van Eesteren en de emissies van koelapparatuur en klimaatinstallaties; Scope 2 In scope 2 vallen de indirecte emissies door opwekking van gekochte elektriciteit, stoom of warmte; Deze Carbon Footprint rapportage omvat de CO 2 -uitstoot van J.P. van Eesteren, betreffende scope 1 en 2 over het eerste half jaar van De CO 2 -uitstoot is geanalyseerd overeenkomstig de CO 2 prestatieladder. Berekeningsmodellen Kwantificering methodes De kwantificering van grondstoffen naar CO 2 -emissiewaarden is gedaan door geregistreerde volumeeenheden van de gebruikte brandstoffen te benutten. De omrekening van volume naar emissiewaarden is eenduidig en geeft de meest betrouwbare vergelijking. Daar waar geen volume-eenheden van brandstof beschikbaar waren, is gebruik gemaakt van de meest betrouwbare informatie die beschikbaar was. In het geval van voertuigkilometers is gebruik gemaakt van kilometers in de betreffende gewichtsklasse van de voertuigen. Het elektriciteitsgebruik is genomen aan de hand van geijkte (slimme) meters en/of aan de hand van de facturen van de leverancier. Vanwege de geldende wetgeving is dit de meest betrouwbare informatiebron die beschikbaar is. Pagina 8 van 22

9 4.2 Wijzigingen berekeningsmethodiek Er hebben geen wijzigingen in de rekenmethodiek plaatsgevonden. Het kalenderjaar 2012 is voor J.P. van Eesteren het referentiejaar voor CO 2 -emissie metingen (zie reductie doelstellingen verderop in dit rapport). Normalisering meetresultaten De omvang van de CO 2 -emissie heeft een relatie met de omvang van de activiteiten welke door J.P. van Eesteren zijn ontplooid. Ten behoeve van vergelijking van de CO 2 -emissies, is een maatstaf bepaald op basis waarvan de gerapporteerde meetresultaten kunnen worden genormaliseerd. Voor J.P. van Eesteren is de omvang van bedrijfsactiviteiten te meten a.d.h.v. de gerealiseerde projecturen. Dit zijn de gerealiseerde directe-, indirecte- en de inleenuren. Scope 1 Factor H H H Projecturen Kg CO 2 Scope Kg CO 2 uitstoot per projectuur 3,70 4, Scope 2 Factor H H H Gemiddeld aantal medewerkers Kg CO 2 Scope Kg CO 2 per medewerker 2360, , ,90 Factor H H1-015 H Projecturen Kg CO 2 Scope Kg CO 2 uitstoot per projectuur 0,19 1,04 nihil Factor H H H Gemiddeld aantal medewerkers Kg CO 2 Scope Kg CO 2 per medewerker 119,03 646,76 0, Uitsluitingen Verklaring van weggelaten CO 2 -bronnen of putten Alle geïdentificeerde bronnen en putten van CO 2 zijn verantwoord in de rapportage. Binding van CO 2 vindt niet plaats, waardoor geen sprake is van putten. 4.4 Opname van CO 2 Scope 1: Directe CO 2 -emissie DIRECTE CO 2 -EMISSIE IN SCOPE 1: 1.214,09 ton Brandstofgebruik van het eigen wagenpark Een groot deel van deze emissie in scope 1, te weten 845,39 ton CO 2 (67%) is toe te wijzen aan het brandstofgebruik van het eigen wagenpark. Het leasewagenpark van J.P. van Eesteren bestond eind juni 2016 uit 235 personenwagens waarvan 36 bestelwagens. In H is in totaal bij de leasemaatschappij kilometer gerapporteerd door de werknemers met lease auto s/bussen/bestelwagens middels invoer van de kilometerstand bij het tanken. Onderstaande tabel geeft aan hoe de verdeling is in het aantal auto-labels per 30 juni Er heeft een Pagina 9 van 22

10 kleine toename plaatsgevonden in het rijden met energielabel A auto s. Het aantal B-label auto s is gedaald. Het aantal auto s met een C-label is licht gedaald, terwijl er 3 auto s in de E categorie zijn bijgekomen.. De gemiddelde CO 2 -uitstoot per auto per km over H is 114,46 g/co 2. Dit is 7% lager dan de gemiddelde uitstoot in H Aan tal Met Energielabel 2011Q1 2011Q2 2011Q3 2011Q4 Aantal met energielabel H H Energielabel A Energielabel B Energielabel C Energielabel D 0 3 Energielabel E 1 1 Onbekend - 1 Lekkage van koelgassen In H heeft er geen bijvulling van de aircosystemen plaatsgevonden. Stationaire verbrandingsapparatuur Door het gebruik van stationaire verbrandingsapparatuur is er 368,7 ton CO 2 (29%) aan uitstoot veroorzaakt. Deze uitstoot is toe te schrijven aan het verbruikte aardgas voor verwarming van de kantoorlocaties (92,66 ton CO 2 ) en een klein deel op de projectlocaties (16,92 ton CO 2 ), tevens heeft het gebruik van propaan op projectlocaties nog uitstoot veroorzaakt (3,63 ton CO 2 ), Het grootste deel aan CO 2 -uitstoot in deze categorie is veroorzaakt door verbruikte diesel op projecten (255,49 ton CO 2 ). Deelname C-aanbieder J.P. van Eesteren heeft een 18,25 % aandeel in het bedrijf Materieel Dienst Bergambacht B.V. Het aandeel CO 2 binnen scope 1 van de Materieel Dienst Bergambacht B.V. wat voor rekening komt voor J.P. van Eesteren is daarmee 48,9 ton CO 2 (4%). Torens Boston en Seattle Rotterdam Pagina 10 van 22

11 Scope 2: Indirecte CO 2 -emissie INDIRECTE CO 2 -EMISSIE IN SCOPE 2: 0,29 ton Elektriciteitsgebruik M.i.v. 1 januari 2016 zijn zowel kantoor als timmerwerkplaats Gouda over op een nieuw energiecontract o.b.v. windkracht. Op alle (bouw)locaties is groene stroom (windenergie) ingekocht. Onder verwijzing naar de CO 2 - emissiefactoren uit het SKAO handboek CO 2 -prestatieladder 3.0 heeft de toepassing van een dergelijke energievorm géén CO 2 uitstoot tot gevolg. De meeste elektriciteit wordt door J.P. van Eesteren verbruikt op de bouwplaats door voornamelijk materieel en gereedschappen. Voor het meetellen van de elektriciteit van bouwplaatsen in de carbon footprint, is de keuze gemaakt alleen die elektriciteit mee te tellen waar J.P. van Eesteren in voorziet en waar J.P. van Eesteren voor wordt gefactureerd. Vliegreizen voor zakelijke doeleinden In H zijn er geen vliegreizen voor zakendoeleinden geweest. Pagina 11 van 22

12 Privé-auto s voor zakelijk verkeer De registratie van zakelijk gereden kilometers met een prive auto worden in 2016 niet meer apart geregistreerd en worden bij het woonwerk verkeer met niet bedrijfsvoertuigen in scope 3 gerekend. Deelname C-aanbieder Het aandeel CO 2 binnen scope 2 van de Materieel Dienst Bergambacht B.V. wat voor rekening komt voor J.P. van Eesteren is 0,29 ton CO 2 (nihil). Scope 3: Indirecte overige CO2 -emissie OVERIGE INDIRECTE CO2 -EMISSIE IN SCOPE 3: 226,32 ton Een volledige emissie-inventaris voor niveau 3, scope 3 valt buiten de prestatieladder. J.P. van Eesteren heeft, op basis van de huidige inzichten, voor H een scope 3 inventaris gemaakt. Hierbij neemt het woon-werkverkeer met prive auto s alle CO2 -uitstoot (226,32 ton CO2) voor zijn rekening. De emissie van uitbestede diensten (derden) zal in de Carbon Footprint Analyse over geheel 2016 gemeten worden. De uitstoot van de MDB in scope 3 wordt niet meer opgenomen in deze rapportage daar de MDB op de CO 2 ladder op niveau 3 staat en de uitstoot in scope 3 geen verplichting is om bij te houden. CO 2 -compensatie Er vindt geen compensatie plaats van CO 2 -emissies. Beschikbare middelen worden aangewend om verbetering te bewerkstelligen binnen het eigen machinepark om hiermee de bedrijfsmiddelen optimaal te laten presteren in het kader van de CO 2 -emissie. Categorie bedrijfsomvang In overeenstemming met de definities van de CO 2 prestatieladder zijn de vastgestelde scope 1 en scope 2 emissies geanalyseerd om de bedrijfsomvang vast te stellen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen de totale CO 2 uitstoot van de kantoren en bedrijfsruimten en de totale CO 2 uitstoot van alle bouwlocaties en productielocaties in één registratiejaar. De uitstoot van de kantoren en bedrijfsruimten in scope 1 en 2 bedraagt over H voor de kantoren 938,05 ton CO 2. De CO 2 -uitstoot van alle projecten bedraagt 276,04 ton CO 2. Hiermee valt J.P. van Eesteren in de categorie middelgrootbedrijf. H (ton CO 2 ; excl. MDB ) Kantoren Projecten Totaal Scope 1 938,05 276, ,09 Scope Totaal 938,05 276, ,09 H (ton CO 2 ; excl. MDB ) Kantoren Projecten Totaal Scope ,73 80, ,07 Scope 2 16,63 234,82 251,45 Totaal 1048,36 315, ,52 Pagina 12 van 22

13 4.5 Biomassa De verbranding van biomassa heeft binnen J.P. van Eesteren niet plaatsgevonden. 4.6 Invloed van meetonnauwkeurigheden en onzekerheden Uit de voorgaande cijfers blijkt dat het overgrote deel van de CO 2 -uitstoot wordt veroorzaakt door gebruik van stationaire verbrandingsapparatuur en het wagenpark. SCOPE 1: De meetgegevens van het brandstofgebruik van het eigen wagenpark zijn aangeleverd door de leasemaatschappij. De gegevens zijn op basis van een brandstofpas, die bij het betreffende voertuig is gekoppeld, verkregen. Hotel Amstelkwartier Amsterdam De kilometerregistratie is minder nauwkeurig aangezien niet elke werknemer zorgvuldig de gereden kilometers bijhoudt middels invoer van de kilometerstand bij het tanken. Daarom is gekozen om op basis van de brandstofgegevens de CO 2 -emissie te bepalen. De meetgegevens van het gasverbruik zijn verzameld via foto s van gasmeterstanden en via de facturen van de gasleverancier. Beide aangeleverde gegevens worden als voldoende betrouwbaar geacht. Via de inkoop zijn overzichten opgevraagd bij de leverancier van (las)gassen. Bij de verbranding van deze gassen komt CO 2 vrij. In de uitvoering van CFA s heeft J.P. van Eesteren vastgesteld dat voor een aantal gasvormige brandstoffen geen conversiefactoren gegeven worden. Om toch voor deze brandstoffen de CO 2 emissie te kunnen vaststellen, heeft J.P. van Eesteren op basis van de molverhouding bij stochoimetrische verbranding voor een aantal brandstoffen een conversiefactor berekend. Voor een aantal gassen is het aandeel CO 2 in volume % opgenomen wat volgens leverancier in de gassen zit. Dit zijn de zogenaamde dekgassen. SCOPE 2: De meetgegevens van het elektriciteitsverbruik zijn verzameld aan de hand van facturen welke op basis van meterstanden van elektriciteitsmeters (b.v. via een foto) zijn samengesteld. Tevens zijn elektraverbruik gegevens verkregen via gegevens uit de portal van Cinergie (slimme meter gegevens). Deze worden voldoende betrouwbaar geacht. De meetgegevens van het brandstofgebruik van privévoertuigen zijn verzameld op basis van door werknemers gedeclareerde kilometers en worden sinds januari 2016 gebundeld onder woon-werk verkeer vallend in scope 3. Zakelijke kilometers gereden met privé auto s worden administratief niet meer apart bijgehouden. De meetgegevens (voor zover van toepassing) van het vliegverkeer zijn aangeleverd door de financiële administratie. Pagina 13 van 22

14 ALGEMEEN: In algemene zin moet worden opgemerkt dat, wegens het op projectbasis doorgeven van werkzaamheden aan onderaannemers, mogelijk sprake is van overheveling van CO 2 -emissie naar scope 3. ADAM toren Amsterdam Pagina 14 van 22

15 5. Directe en indirecte emissies 5.1 Herberekening basisjaar en historische gegevens Het basisjaar berekend op basis van de meest actuele conversiefactoren is: Directe en indirecte emissies 1 januari t/m 30 juni 2016 In de footprint zijn onderliggende entiteiten meegenomen: Gouda, Amsterdam (100%), projecten J.P. van Eesteren (100%), vestigingen J.P. van Eesteren (100%). Tabel CO 2 -uitstoot in scope 1, 2 in H CO 2-emissie JPvE [ton] CO 2-emissie MDB [ton] Totaal CO 2-emissie (incl. MDB) [ton] Scope 1: Directe emissie 1214,09 48,9 1262,99 Scope 2: Indirecte emissie 0 0,29 0,29 Totaal CO 2 -uitstoot: 1214,09 49, ,28 Scope 1 H totale uitstoot (zonder MDB) 1214,09 ton CO 2 845,39 368,7 Brandstoffen Koelgassen Leasewagenpark In scope 2 (zonder MDB) was de uitstoot nihil. Scope 3 H totale uitstoot 226,32 ton CO 2 226,32 Woon-werk verkeer Pagina 15 van 22

16 H1-2016, grafiek scope 1 in labels (inclusief MDB deelname). Scope 1: Directe emissie totale uitstoot incl. MDB 1262,99 ton CO ,9 92,66 16,92 3,63 - Aardgas kantoorlocaties - Aardgas projectlocaties 369,71 255,49 - Propaan - Diesel projectlocaties 475,67 Airco en koelingapparatuur - Benzine - Diesel - LPG MDB CO 2 -emissie [ton] Scope 1: Directe emissie 1262,99 Stationaire verbrandingsapparatuur 368,7 Aardgas kantoorlocaties 92,66 Aardgas projectlocaties 16,92 Propaan 3,63 Diesel kantoorlocaties 0 Diesel projectlocaties 255,49 Airco en koelingapparatuur 0 Gebruik eigen wagenpark (lease) 845,39 Benzine 475,67 Diesel 369,71 LPG 0 Scope 1 emissie deelnemingen 48,9 MDB 48,9 Scope 1 overzicht Stationaire verbrandingsapparatuur 368,7 ton CO 2 29% Eigen wagenpark (lease) 845,39 ton CO2 67% Koelgassen 0 ton CO 2 0% MDB deelneming 48,9 ton CO 2 4% Totaal scope ,99 ton CO 2 Pagina 16 van 22

17 H1-2016, grafiek scope 2 in labels (inclusief MDB deelname). Scope 2: Indirecte emissie totale uitstoot incl. MDB 0,29 ton CO 2 Electra projectlocaties Electra kantoorlocaties Benzine prive zakelijk 0,29 Diesel prive zakelijk LPG prive zakelijk Hybride prive zakelijk Brandstof onbekend prive zakelijk Zakelijk vliegen MDB CO 2 -emissie [ton] Scope 2: Indirecte emissie 0,29 Elektriciteitsgebruik 0 Electra projectlocaties 0 Electra kantoorlocaties 0 Privé auto s voor zakelijk verkeer 0 Benzine 0 Diesel 0 LPG 0 Hybride 0 Brandstof onbekend 0 Zakelijk vliegen 0 Vliegreizen 0 Scope 2 emissie deelnemingen 0,29 MDB 0,29 Scope 2 overzicht Electriciteitsgebruik 0 ton CO 2 0% Privé auto s voor zakelijk verkeer 0. ton CO 2 0% Zakelijk vliegen 0 ton CO 2 0% MDB deelneming 0,29 ton CO 2 100% Totaal scope 2 0,29 ton CO 2 Pagina 17 van 22

18 H1-2016, grafiek scope 3 in labels. Scope 3: Overige indirecte emissie totale uitstoot 226,32 ton CO 2 Benzine privé auto s Diesel privé auto s 226,32 LPG privé auto s Hybride privé auto s Brandstof onbekend privé auto s Emissies door uitbestede diensten CO2 -emissie [ton] Scope 3: Overige indirecte emissie Woon-werkverkeer met niet bedrijfsvoertuigen 226,32 Benzine privé auto s 0 Diesel privé auto s 0 LPG privé auto s 0 Hybride privé auto s 0 Brandstof onbekend privé auto s 226,32 Emissies door uitbestede diensten 0 (Alleen jaarlijkse inventarisatie) 0 Scope 3 overzicht Woon-werkverkeer met nietbedrijfsvoertuigen 226,32 ton CO 2 100% Emissies door uitbestede diensten 0 ton CO 2 0% Totaal scope 3 226,32 ton CO 2 Pagina 18 van 22

19 5.3 Reductiedoelstellingen KPI/reductiedoelstelling Meeteenheid/Actie Energieverbruik Verbruikte energie (GJ) per miljoen euro omzet -15% -5% (t.o.v basisjaar) CO 2 -emissies (scope 1 en 2) ton CO 2 per miljoen euro omzet -20% -20% (t.o.v basisjaar) Opbouw leasewagenpark naar emissie Reductie energie verbruik a.g.v. bouwdrogen (ketenanalyse) Gemiddelde CO 2 -emissie per auto per km ton CO 2 per project t.o.v. traditionele methodiek(en) -20% 120 g CO 2 /km -5% -15% Afvalscheiding (ketenanalyse) % afvalscheiding in gewicht 45% 35% (incl. VOR) Vanuit het CO 2 -initiatief overleg met div. TBI bedrijven komen tot energiezuinige oplossingen op de bouwplaats * Afwijkend van de TBI kwantitatieve prestatie indicator (KPI) Het i.o.m. de MDB de bouwketen laten voldoen aan het bouwbesluitregels. Werken met een rekenmodel om te komen tot een juiste brandstofkeuze voor bouwkeetverwarming. Doorlopend 60% (excl. VOR) Doorlopend 5.4 Conclusie De CO 2 - uitstoot in scope 1-2 in H vergeleken met de metingen H kan worden geconcludeerd dat: de uitstoot met ruim 148 ton CO 2 is afgenomen (10,5%). De totale uitstoot over H (scope 1-2-3) is t.o.v. H met 190 ton CO 2 afgenomen (11%). Scope 1 en 2 CO2 -uitstoot Uitstoot ton CO 2 H Uitstoot ton CO 2 H Uitstoot ton CO 2 H Uitstoot ton CO 2 H Kantoor - Aardgas Scope 1 212,3 135,98 129,48 92,66 - Wagenpark (lease) Scope 1 840,6 755,63 902,25 845,39 - Bijdrage MDB Scope 1 95,43 48,72 48,21 48,9 - Koelmiddelen Scope 1 17, Prive auto s zakelijk verkeer Scope 2 9,2 5,35 8, Vliegen Scope ,6 0 - Elektra Scope 2 14,9 12, Diesel Scope Totaal kantoor 1172,43 956, ,57 986,95 Projecten - Aardgas project Scope 1 13,8 68,40 47,57 16,92 - Propaangas Scope 1 1,4 0 10,26 3,63 - Bijdrage MDB Scope 2 0,82 0,83 0,14 0,29 - Diesel Projecten Scope 1 86,6 65,01 22,51 255,49 - Elektra projecten Scope ,87 234,82 0 Totaal projecten 123,62 169,11 315,30 276,33 Totale uitstoot (scope 1 en 2) 1296, , , ,28 Pagina 19 van 22

20 De op pagina 19 getoonde tabel geeft de totale cijfers weer gerangschikt in scope 1 of 2 naar kantoor of projecten. Onderstaand zijn de uitstoot cijfers van H weergegeven in een taartdiagram, waarin duidelijk de onderdelen zijn te zien die de grootste uitstoot veroorzaken op onze kantoor- en projectlocaties. CO2-emissie kantoorlocaties H (scope 1 en 2) - Aardgas 0% 0% 0% 0% 5% 9% 0% - Wagenpark (lease) - Bijdrage MDB - Koelmiddelen 86% - Zakelijk gebruik prive auto's - Vliegen - Elektra - Diesel CO2-emissie projectlocaties H (scope 1 en 2) 0% 6% 1% 0% - Aardgas project 93% - Propaangas - Bijdrage MDB - Diesel Projecten - Elektra projecten Pagina 20 van 22

21 Scope 1 directe emissie (kantoor/projecten) In scope 1 is een afname te zien in de uitstoot van het leasewagenpark (-6,38%) veroorzaakt door minder verreden km bij een min of meer gelijkblijvend aantal auto s in dezelfde categorieën. Het meer verbruik van diesel op een 2 tal grote projectlocaties in H geeft een fors hogere uitstoot t.o.v. H In scope 1 (kantoor) heeft t.o.v. H minder uitstoot (-9%) plaatsgevonden. In scope 1 (projecten) heeft t.o.v. H meer uitstoot (+145%) plaatsgevonden (a.g.v. dieselverbruik projecten). Scope 2 indirecte emissie (kantoor/projecten) Het gebruik van groene stroom op kantoor-, timmerwerkplaats Gouda en onze projectlocaties heeft ervoor gezorgd dat er geen uitstoot heeft plaatsgevonden. Het in 2016 administratief niet meer specifiek bijhouden van de gereden zakelijke kilometers met privé auto s geeft in de categorie privé auto s voor zakelijk verkeer geen uitstoot. De uitstoot in deze categorie valt nu onder woon-werk verkeer met niet bedrijfsvoertuigen in scope 3. In scope 2 (kantoor) heeft t.o.v.h geen uitstoot plaatsgevonden. In scope 2 (projecten) heeft t.o.v.h geen uitstoot plaatsgevonden. Scope 3 overige indirecte emissies De uitstoot van het woon-werkverkeer is t.o.v.h gedaald (-13%), waarbij opgemerkt dat de uitstoot a.g.v. privé auto s zakelijk verkeer (voorheen scope 2) nu in scope 3 is opgeteld. De uitstoot als gevolg van uitbestede emissies wordt jaarlijks gemeten en is in deze halfjaarlijkse rapportage niet opgenomen. De uitstoot van de MDB in scope 3 wordt niet meer opgenomen in deze rapportage daar de MDB op de CO 2 ladder op niveau 3 staat en de uitstoot in scope 3 geen verplichting is om bij te houden. Voortgang reductie doelstellingen Energieverbruik en CO 2 -emissies (scope 1 en 2):de conclusies op deze doelen kunnen feitelijk na afloop van kalenderjaar 2016 bepaald worden. Opbouw leasewagenpark naar emissie: hier kan voorzichtig worden gesteld dat de uitstoot g/co 2 per gereden kilometer zich positief ontwikkeld en in H onder de gewenste 120 g/co 2 per kilometer is gekomen.. Ketenanalyses Reductie energie verbruik a.g.v. bouwdrogen: vanuit de ketenanalyse bouwdrogen zijn er in H geen projecten geweest die geregistreerde gegevens hebben bijgehouden van het energieverbruik tijdens het bouwdrogen. Afval als ketenanalyse: in 2015 is er een nieuwe ketenanalyse te weten de ketenanalyse afval. De keuze voor een nieuwe ketenanalyse is gebeurd op basis van het document Corporate Value Chain (scope 3) Accounting and Reporting Standard. Vanuit het operationele plan/strategische notitie J.P. van Eesteren wordt er gestuurd op afval kengetallen, met name op het gebied van het voorkomen en verminderen van afval. Ongesorteerd bouw- en sloopafval (BSA), puin en hout zijn in het algemeen de grootste afvalstromen binnen J.P. van Eesteren. Pagina 21 van 22

22 De doelstelling van het afvalscheidingspercentage over 2016 is 60% (excl. VOR) en 35 % ( incl. VOR) waarbij de focus op scheiding met name zal liggen op de VOR projecten. De totale ketenanalyse afval over 2016 zal gepubliceerd worden op intranet en op de CO 2 site van J.P. van Eesteren. De ketenanalyse afval zal jaarlijks opgesteld worden. Om vanuit het CO 2 -initiatief overleg te komen tot energiezuinige oplossingen op de bouwplaats hebben er in H diverse overleggen plaatsgevonden zowel met de TBI bedrijven als intern door het Greenteam. Vanuit het Greenteam is een duurzaamheidsstrategie Duurzaam ondernemen in ontwikkeling die in het najaar van 2016 definitief zal worden gemaakt. Vanuit de gedachte om een veilige en duurzame bouwplaats te creëren is in het operationeel plan van 2016 onder andere opgenomen dat J.P. van Eesteren meer ruimte biedt voor innovatie en duurzaamheid. Dat de duurzaamheidsvisie sterk verankerd wordt in de strategie en dat duurzaamheid meer in beeld moet komen zowel in- als extern. J.P. van Eesteren wil vanuit een intrinsieke motivatie met duurzaamheid bezig zijn en wil dit verankeren in het DNA van de organisatie. JP van Eesteren heeft dan ook als doelstelling om de gezondheid en veiligheid van de gebruikers en de makers van de gebouwen te bevorderen en de levensverwachting te verlengen door op een veilige en gezonde wijze gezonde en veilige gebouwen te ontwikkelen, realiseren, onderhouden en herontwikkelen. SOHO Utrecht Pagina 22 van 22