Postacademische opleiding tot Studiegids Praktijksportpsycholoog leergang 2. Inhoudsopgave Pag. 1

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Pag. 1 Postacademische opleiding tot praktijksportpsycholoog Pag. 2 Overzicht van de modules Pag. 3 BlackBoard Pag. 4 Computers Pag. 4 Bibliotheek Pag. 5 Inleiding inspanningsfysiologie Pag. 6 Testconstructie Pag. 8 Psychologie van de motoriek Pag. 10 Gespreks- en interviewpracticum Pag. 12 Verdieping sportpsychologie Pag. 14 Psychodiagnostische vaardigheden en psychodiagnostiekpracticum Pag. 16 Sportkennis Pag. 18 Interventietechnieken Pag. 20 Sociale aspecten en groeps-/teambegeleiding Pag. 22 Capita Selecta Pag. 23 Reflectie Pag. 24 Casussen Pag. 26 Nader informatie Pag Concept studiegids Postacademische opleiding tot Praktijksportpsycholoog, EXPres/FBW/VU Aan deze studiegids kunnen geen rechten worden ontleend

2 Postacademische opleiding tot praktijksportpsycholoog Missie De missie van de Postacademische opleiding tot praktijksportpsycholoog is het opleiden van professionele, hooggekwalificeerde praktijksportpsychologen die inzetbaar zijn in alle sportdisciplines. Afgestudeerde praktijksportpsychologen zijn academisch gevormde professionals die handelen volgens de Gedragscode voor de leden van de Vereniging voor Sportpsychologie in Nederland (VSPN). Afgestudeerden worden geaccrediteerd als sportpsycholoog VSPN. Visie De sport professionaliseert. Sporters stellen hoge eisen aan zichzelf en daarmee ook aan hun begeleiding. In het streven naar optimale prestaties wordt de praktijksportpsycholoog in toenemende mate ingeschakeld. Van praktijksportpsychologen wordt verwacht dat zij sporters en sportteams op een wetenschappelijk onderbouwde wijze kunnen begeleiden en adviseren. De (hulp)vragen lopen daarbij sterk uiteen en dat vereist dat praktijksportpsychologen over een brede expertise beschikken. Er is dan ook een uitgesproken behoefte aan goed opgeleide praktijksportpsychologen. Met de Postacademische opleiding tot praktijksportpsycholoog kan aan deze behoefte worden voldaan. De opleiding leidt cursisten op tot gekwalificeerde praktijksportpsychologen. Het is een parttime dagopleiding. De instroomeis voor de opleiding is een afgeronde master psychologie of bewegingswetenschappen met een verdieping in de sportpsychologie. De cursisten hebben passie voor het vakgebied van de sportpsychologie en voor de sport, kunnen zelfstandig werken en willen actief bijdragen aan de ontwikkeling van de sportpsychologie. Van de cursisten wordt verwacht dat zij wetenschappelijke literatuur op waarde kunnen schatten, de literatuur kunnen interpreteren en dat zij op een wetenschappelijk verantwoorde wijze kunnen rapporteren. Het onderwijs in de Postacademische opleiding tot praktijksportpsycholoog is modulair. In de verschillende modules worden diverse werk- en toetsvormen gebruikt zodat aan verschillende leerstijlen van de deelnemers tegemoet wordt gekomen. De opleiding is gericht op praktijkvaardigheden en toepasbare kennis voor de praktijk van de sportpsychologie. Praktijkleren is een belangrijke peiler van de opleiding: cursisten leren door te doen en in reële situaties zelf voor (groepen) sporters te staan. Verschillende Regionale Steunpunten van het Olympisch Netwerk bieden hiertoe praktijkplaatsen. In onderwijsbijeenkomsten op de Vrije Universiteit staan sportpsychologische kennis, wetenschappelijke onderbouwing van interventies en het oefenen van praktijkvaardigheden centraal. Het uitgangspunt tijdens de onderwijsbijeenkomst is het leren met en van elkaar. Tijdens de gehele opleiding krijgen de deelnemers zicht op hun eigen ontwikkeling door deel te nemen aan diagnostische en selectieve toetsen. De deelnemers krijgen gerichte feedback van de docenten en supervisoren vanuit de VSPN. De onderwijsbijeenkomsten worden verzorgd door vakbekwame docenten uit verschillende instellingen en disciplines die een duidelijke affiniteit hebben met de sportpsychologie of sportpsycholoog zijn. De docenten hebben allen hun sporen in hun vakgebied en de didactiek verdiend en zijn in de regel gepromoveerd

3 Eindtermen van de Postacademische opleiding tot Praktijksportpsycholoog 1. De praktijksportpsycholoog ontwerpt op basis van diagnostische informatie mentale trainings- en begeleidingsprogramma s voor individuele sporters en sportteams en voert deze uit. 2. De praktijksportpsycholoog evalueert de resultaten van de interventie en rapporteert daarover aan de betrokkene(n) en doet op een wetenschappelijk verantwoorde wijze schriftelijk verslag van de interventie. 3. De praktijksportpsycholoog signaleert problemen bij sporters die specialistische/psychotherapeutische hulp vereisen en verwijst sporters door naar specialisten die deze hulp kunnen verschaffen. 4. De praktijksportpsycholoog signaleert problemen binnen het begeleidingsteam die de prestaties van sporters nadelig beïnvloeden, kan die problemen benoemen en kan (desgewenst) adviezen geven om het functioneren van het begeleidingsteam te optimaliseren. 5. De praktijksportpsycholoog stelt zichzelf op de hoogte van ontwikkelingen in het vakgebied, kan deze op waarde schatten en toepassen in zijn of haar professionele handelen. 6. De praktijksportpsycholoog levert een bijdrage aan de professionalisering van het beroep praktijksportpsycholoog en aan de ontwikkeling van het vakgebied sportpsychologie. 7. De praktijksportpsycholoog kan binnen alle sportdisciplines opereren, heeft kennis van of is in staat kennis te verwerven over een bepaalde tak van sport en is in staat over de sportspecifieke en bewegingswetenschappelijke aspecten van sport te communiceren met de sporter en/of met de leden van het begeleidingsteam. Overzicht van de modules Module Aantal studiepunten 1 Inspanningsfysiologie 6 stp 2 Testconstructie 6 stp 3 Psychologie van de motoriek 6 stp 4 Gespreks- en interviewpracticum 3 stp 5 Verdieping sportpsychologie 6 stp 6 Psychodiagnostiek 12 stp 7 Sportkennis 3 stp 8 Interventietechnieken 10 stp 9 Sociale aspecten en 6 stp groeps/teambegeleiding 10a Caput selectum 1 2 stp 10b Caput selectum 2 2 stp 10c Caput selectum 3 2 stp 11 Reflectie 2 stp 12 Casussen 14 stp

4 BlackBoard De Postacademische Opleiding tot PraktijkSportpsycholoog maakt gebruik van de digitale leeromgeving Blackboard. Dit is een programma waarmee de opleiding een website aanmaakt ter ondersteuning van het onderwijs. Om de cursuswebsite te bezoeken heb je slechts een internetaansluiting en een browser nodig. En natuurlijk een username en een password om te kunnen inloggen op Blackboard. Beide zul je aan het begin van de opleiding van de opleidingscoördinator ontvangen. Blackboard biedt cursisten de mogelijkheid om met elkaar te communiceren en samen te werken aan opdrachten. Ook het inleveren van opdrachten kan online gebeuren. Binnen de Blackboardomgeving vind je verder informatie over de cursus, actuele mededelingen, college sheets, discussiegroepen, links naar relevante websites en opdrachten. Er wordt vanuit gegaan dat cursisten de website regelmatig bezoeken en zichzelf op de hoogte stellen van bijvoorbeeld wijzigingen in het rooster of aanpassingen in een cursus. Toegang tot Blackboard De Blackboardversie van de VU (waar dus ook de Postacademische Opleiding tot PraktijkSportpsycholoog op staan) is te bereiken op: Meer informatie Heel veel handige tips en een Nederlandstalige handleiding van Blackboard vind je op de site van het ICT Onderwijscentrum van de VU: Computers Binnen de Postacademische Opleiding tot PraktijkSportpsycholoog wordt gebrui gemaakt van de computers die aangesloten zijn bij het onderwijsnetwerk van de Faculteit der Bewegingswetenschappen. Dit onderwijsnetwerk omvat in totaal 106 computers. Het gaat hier om Pentium IV pc's, waarop onder Windows gewerkt kan worden met o.a. Word, Excel, Matlab, SPSS en het Internet. Om je resultaten netjes te kunnen afdrukken, zijn er op alle locaties laserprinters aangesloten. Waar vind je de computers? In het gebouw waar de FBW gehuisvest is, zijn computerruimtes op de vierde en zesde verdieping. Het merendeel van de pc's vind je op de vierde verdieping: in de aangrenzende ruimtes G-402 en G-410 staan er respectievelijk 30 en 21, en in de aangrenzende ruimtes C-469 en C-477 respectievelijk 19 en 24. Op de zesde verdieping staan 12 computers op de omloop van de grote experimenteerruimte B-633. Deze computers zijn gereserveerd voor studenten die bezig zijn met een stage of scriptie. Wat zijn de openingstijden? De computerruimtes op de vierde en zesde verdieping zijn geopend van maandag t/m vrijdag van 9.00 tot uur. Houd er rekening mee dat de computerruimtes gereserveerd kunnen zijn voor cursorisch onderwijs. Kun je zo maar op de computers werken? Om de computers te kunnen gebruiken, heb je een username en password nodig. Beide zul je aan het begin van de opleiding van de opleidingscoördinator ontvangen

5 Bibliotheek De opleiding faciliteert voor elk van de cursisten een bibliotheekpas. Hiermee heb je toegang tot alle bibliotheken van de Vrije Universiteit. De bibliotheekfaciliteiten voor cursisten van de Postacademische Opleiding tot PraktijkSportpsycholoog bevinden zich in het VUmc. Medische Bibliotheek VUmc, 0B-100 De Boelelaan HV Amsterdam Tel Openingstijden Maandag - Donderdag: 9:00-21:00 Vrijdag: 9:00-17:00 Geautomatiseerd zoeken naar literatuur Alle vermelde catalogi en referentiebestanden zijn beschikbaar op de netwerk pc's binnen de bibliotheek. Al deze netwerk pc's geven ook toegang tot het internet. Eventueel beschikbare webversies van bestanden (e-resources) zijn vanaf de VU- Campus ook toegankelijk via: Vanaf hier zijn ook de elektronische tijdschriften (e-journals) aanklikbaar. Het eigen bezit van de VU-Bibliotheek is te vinden via de Online Publieks Catalogus (OPC). Let op: in de VU-catalogus zijn geen artikelen opgenomen! Mocht bepaalde literatuur niet in de VU-Bibliotheek aanwezig zijn, dan kan via de Nederlandse Centrale Catalogus (NCC) gekeken worden welke Nederlandse bibliotheek de gewenste literatuur wel in bezit heeft. De VU-bibliotheek stelt de volgende voor Bewegingswetenschappen belangrijke referentiebestanden beschikbaar; deze bestanden zijn vooral van belang bij het zoeken naar literatuur over een bepaald onderwerp. Let op: lang niet alle gevonden literatuur zal beschikbaar zijn in de VUbibliotheek. PubMed: referenties naar medische literatuur (artikelen). Let op: alleen indien benaderd via de UBVU homepage (e-resources) kun je gebruik maken van de VUlink optie ( keuze: digitale diensten - VU-link) SportDiscus: referenties naar literatuur op alle gebieden van de sport en bewegingswetenschappen (artikelen en boeken). PEDRO: Physiotherapy Evidence Database PsycINFO: referenties naar psychologische literatuur (artikelen en boeken). OnLine Contents: referenties naar enkele miljoenen tijdschriftartikelen uit bijna tijdschriften op alle wetenschapsgebieden. Web of science: referenties naar artikelen met citaties vanaf 1945 uit tijdschriften op het terrein van de exacte en sociale wetenschappen. Een online cursus Informatievaardigheden is beschikbaar via: keuze: Digitale diensten - Webcursussen en handleidingen - 5 -

6 1. Inleiding inspanningsfysiologie (vrijstellingsmodule) Docent: Prof. Dr. A. P. Hollander (Peter) adres: Tel nr: Periode: Rooster nog te bepalen Doelen: De cursisten kunnen beschrijven welke fysiologische processen zich afspelen in het menselijk lichaam bij inspanning en welke aanpassingen plaatsvinden door training. De cursisten kunnen beredeneren wat de prestatiebepalende variabelen zijn voor diverse sporten en een korte uitleg geven over de trainingsmethoden die bij deze prestatiebepalende variabelen horen. De cursisten hebben voldoende kennis van verschillende trainingsprincipes en de basis van periodisering om een gesprek met coaches en sporters hierover te voeren. De cursisten hebben voldoende kennis van verschillende prestatiebepalende variabelen en trainingsprincipes om over specifieke onderwerpen de wetenschappelijke literatuur te kunnen raadplegen. De cursisten kunnen aan de hand van de fysiologie de gezondheidsaspecten van training toelichten. De cursisten kunnen de fysiologische processen van overtraining beschrijven en herkennen. De cursisten kunnen beschrijven wat de invloed is van psychologische factoren als stress en motivatie op de belasting en belastbaarheid van sporters. Inhoud: In de cursus inspanningsfysiologie komen verschillende aspecten van inspanning aan bod. Aandacht wordt besteed aan de fysiologische systemen die betrokken zijn bij inspanning en energielevering en die de grenzen van het individuele prestatievermogen bepalen. Er wordt ingegaan op fysiologische trainingsprincipes en verschillende trainingsvormen waarmee het prestatievermogen vergroot kan worden. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de relatie inspanning en gezondheid, training, adaptatie en overtraining. Ten slotte komt de invloed van psychologische belasting op fysieke belastbaarheid en omgekeerd aan de orde. De achterliggende doelstelling van de cursus inspanningsfysiologie is om de sportpsycholoog in spé beter bekend te maken met de trainingspraktijk van sporters en coaches. Studielast: De studielast bedraagt 6 studiepunten (168 uur) en is ongeveer als volgt verdeeld: 11 bijeenkomsten van 3 uur 33 uur voorbereiding bijeenkomsten (6 uur per bijeenkomst) 66 uur uitvoeren praktische opdrachten en essays 69 uur - 6 -

7 Werkwijze: In de bijeenkomsten wordt de basis van de inspanningsfysiologie behandeld aan de hand van 11 hoofdstukken uit het boek. Daarbij wordt er vanuit gegaan dat het betreffende hoofdstuk uit het boek reeds is bestudeerd. Op de meest essentiële en de moeilijkste zaken uit het hoofdstuk wordt tijdens de bijeenkomsten ingegaan. In de vorm van essayopdrachten wordt de relevantie voor de praktijksportpsycholoog uitgediept, waarbij met name gewerkt wordt aan de invloed van psychologische factoren op belastbaarheid. In praktische opdrachten, presentaties, gesprekken met sporters en coaches en dergelijke, wordt het toepassingsniveau van de aangereikte kennis getoetst. Beoordeling: In praktische opdrachten, presentaties, gesprekken met sporters en coaches en dergelijke, wordt het toepassingsniveau van de aangereikte kennis getoetst. Deze praktische opdrachten moeten minimaal met een zes worden beoordeeld om Inleiding inspanningsfysiologie met succes af te ronden. Literatuur: Wilmore, J.H., & Costill, D.L. (3th petitiën; 2004) Physiology of sport and exercise. Champaign, Il: Human Kinetics Voorkennis: Voor het met succes kunnen volgen is enige basiskennis op het gebied van de scheikunde, natuurkunde en biologie (HAVO-niveau) noodzakelijk

8 2. Testconstructie (vrijstellingsmodule) Docent: Drs F. J. Avis (Frits) adres: Tel nr: Periode: Rooster nog te bepalen Doelen: Cursisten kunnen de kwaliteit en bruikbaarheid van bestaande (sport)psychologische tests beoordelen om keuzes te maken en de tests in de praktijk verantwoord toe te passen. Cursisten kunnen een (sport)psychologische test ontwerpen en maken volgens de principes van de testconstructie. Cursisten zijn in staat om bestaande (sport)psychologische tests te vertalen en de psychometrische eigenschappen van de vertaling vast te stellen. Inhoud: In de module testconstructie worden logica, procedures en belangrijkste begrippen en methoden uit de testtheorie (testleer) en testconstructie behandeld. Onder testconstructie wordt verstaan het ontwerpen en maken van een bruikbare test die voldoet aan een aantal kwaliteitseisen (Mellenbergh, 2006, p. 27). Aan bod komen de ontwikkeling, samenstelling en afname van verschillende soorten tests, waarbij aandacht wordt besteed aan o.a. betrouwbaarheid, validiteit, bijdrage van de test in het beslissingsproces, ethiek en nieuwe ontwikkelingen in de testtheorie en testconstructie. Studielast: De studielast bedraagt 6 studiepunten (168 uur) en is ongeveer als volgt verdeeld: 9 bijeenkomsten (à 3 uur) 27 uur voorbereiding 8 bijeenkomsten (6 uur per bijeenkomst) 48 uur doorlopende opdracht 93 uur Werkwijze: De module testconstructie bestaat uit 9 bijeenkomsten. Voor elke bijeenkomst is het de bedoelding dat de cursist de aangegeven literatuur bestudeert en de bijbehorende opdrachten maakt. Deze worden tijdens de bijeenkomsten besproken en toegelicht waar tevens gelegenheid is voor discussie. Vanaf het eerste college werken de studenten aan de doorlopende opdracht, waarin een aantal vraagstukken beantwoord moet worden over psychologische testen in de sportpraktijk. Hierbij kunnen de cursisten kiezen uit de volgende vier mogelijkheden: 1. Beoordelen van een bestaande sportpsychologische vragenlijst (individueel) 2. Vertalen van een bestaande sportpsychologische vragenlijst (tweetallen) 3. Ontwikkelen van een sportpsychologische vragenlijst (tweetallen) 4. In overleg met de docent kan de cursist zelf een opdracht bedenken De cursist krijgt na de 8 e bijeenkomst nog enkele weken om de eindopdracht af te ronden en zijn/haar bevindingen aan de groep te presenteren in een 9 e presentatiebijeenkomst

9 Beoordeling: De kennis van de module-lesstof zal worden getoetst d.m.v. de opdrachten die elke bijeenkomst moeten worden gemaakt. De toetsing zal in elke bijeenkomst plaatsvinden. De schriftelijke weergave van de uitwerking van de doorlopende opdracht moet minimaal met een zes worden beoordeeld om de module Testconstructie met succes af te ronden. Literatuur: Drenth, P. J. D., Sijtsma, K. (2006). Testtheorie. Inleiding in de theorie van de psychologische test en zijn toepassingen. Houten, Bohn Stafleu van Loghum. Van den Brink, W.P., & Mellenbergh, G.J. (Red.). (2006). Testleer en testconstructie. Amsterdam: Boom

10 3. Psychologie van de motoriek (vrijstellingsmodule) Docent: Dr P. Van Wieringen (Piet) adres: Tel nr: Periode: Rooster nog te bepalen Doelen: Cursisten kunnen de theorieën en modellen van bewegingssturing benoemen en aangeven hoe de sportpsycholoog deze kennis in de sportpsychologische praktijk kan toepassen. Cursisten kunnen de belangrijkste theorieën, modellen en inzichten met betrekking tot het leren van perceptueel-motorische vaardigheden benoemen en aangeven hoe de sportpsycholoog deze kennis in begeleidingsprogramma s kan toepassen. Inhoud: De onderwerpen die tijdens de cursus besproken worden en die hieronder kort worden genoemd hebben betrekking op bewegingssturing en motorisch leren. Bij de selectie van de onderwerpen is er naar gestreefd dat er bij de student niet alleen inzicht ontstaat in de belangrijkste theorieën op het gebied van de motoriek, maar dat ook het belang ervan voor de sportpraktijk duidelijk wordt. Tijdens het cursusonderdeel Psychologie van de motoriek zullen de volgende onderwerpen de revue passeren: 1. Inleiding in theorieën over bewegingssturing 2. De rol van waarneming bij bewegingssturing 3. Inleiding in motorisch leren 4. Vormen van feedback 5. Externe vs interne focus van aandacht 6. Geleid vs ontdekkend leren 7. Expliciet vs impliciet leren en hun relevantie voor presteren onder stress 8. Herstellen van ingeslepen fouten 9. Verschillen tussen experts en beginners 10. Mentale training (imagery) Studielast: De studielast bedraagt 6 studiepunten (168 uur) en is ongeveer als volgt verdeeld: 11 bijeenkomsten (à 3 uur) 33 uur voorbereiding bijeenkomsten (4 uur per bijeenkomst) 44 uur doorlopende opdracht 91 uur Werkwijze: Nog nader in te vullen Beoordeling: Nog nader in te vullen

11 Literatuur: Rose, D.J., & Christina, R.W. (2006). A multilevel approach to the study of motor control and learning. San Francisco: Pearson/Benjamin Cummings. (ISBN: X) Artikelen die tijdens de cursus ter beschikking worden gesteld Het boek geeft een up-to-date overzicht van de stand van zaken op het gebied van de psychologie van de motoriek. Niet alle stof uit dit boek zal worden behandeld, terwijl anderzijds aandacht besteed zal worden aan onderwerpen die in het boek slechts zeer kort of in het geheel niet aan de orde komen

12 4. Gespreks- en interviewpracticum (vrijstellingsmodule) Docent: Drs M. Bekker (Monique) adres: Tel nr: Periode: Rooster nog te bepalen Doelen: De cursisten kunnen verschillende gespreksmodellen en gespreksvaardigheden beschrijven. De cursisten kunnen gespreksvaardigheden toepassen in begeleidingsgesprekken met cliënten. De cursisten kunnen aan de hand van een semi-gestructureerd interview een intake of anamnesegesprek te voeren. De cursisten kunnen gespreksvaardigheden inzetten om het functioneren van het begeleidingsteam te optimaliseren. Inhoud: In het gespreks- en interviewpracticum leren de cursisten gespreks- en interviewtechnieken toe te passen in een professionele setting met als doel de kwaliteit van de gespreksvoering in de sportpsychologenpraktijk te verhogen. De vaardigheden worden ook in rollenspelen geoefend. Studielast: De studielast bedraagt 3 studiepunten (84 uur) en is ongeveer als volgt verdeeld: 8 bijeenkomsten van 2 uur 16 uur voorbereiding bijeenkomsten (4 uur per bijeenkomst) 32 uur uitvoeren praktische opdrachten + bespreking 36 uur Werkwijze: De theoretische kennis over gespreks- en interviewvaardigheden dienen de cursisten zelfstandig te verwerven; de bijeenkomsten zijn vooral bedoeld om de genoemde vaardigheden aan te leren en te oefenen. Iedere cursist dient een interview met een sporter uit te voeren en met behulp van een digitale camera vast te leggen. De cursisten becommentariëren aan de hand van een vragenformulier een aantal van de opgenomen interviews. Ook dienen de cursisten hun eigen gespreks- en interviewvaardigheden te becommentariëren (zelfreflectie). In de bijeenkomsten dienen gespreks- en interviewvaardigheden te worden gedemonstreerd. Beoordeling: De conversation analysis van de afgenomen interviews en eindreflectie moeten minimaal met een zes worden beoordeeld om Gespreks- en interviewpracticum met succes af te ronden

13 Literatuur: Gevers, T., Kapsenberg, I., & Straatman, W. (1990). Het professionele tweegesprek. Swets en Zeitlinger. Janssen, H. (2005). Als praten bij je werk hoort. Uitgeverij Boom. Voorkennis / inganseis: Voorwaardelijk voor deze module is dat de deelnemers beschikken over een open houding, bereid zijn om hun eigen functioneren en ervaringen in te brengen, hiermee te oefenen in gesimuleerde situaties en praktijksituaties in te brengen

14 5. Verdieping sportpsychologie Docent: Dr. F. C. Bakker (Frank) adres: Tel nr: Dr. A. C. M. Dudink (Ad) Periode: Rooster nog te bepalen Doelen: Cursisten kunnen de meest recente wetenschappelijke literatuur op het gebied van de sportpsychologie beschrijven en de betekenis ervan voor de praktijksportpsycholoog aangeven. Cursisten kunnen de wetenschappelijke achtergrond van verschillende sportpsychologische interventies en probleemstellingen aangeven. Cursisten kunnen op basis van recente sportpsychologische literatuur hun eigen handelen als sportpsycholoog motiveren. Cursisten zijn in staat wetenschappelijk onderbouwde presentaties en workshops te verzorgen over sportpsychologische onderwerpen als flow, sportpsychologische interventietechnieken, conflictsituaties en psychopathologie in de sport en de psychologische effecten van topsport. Inhoud: In de module Verdieping sportpsychologie staan twee soorten activiteiten centraal. Beide activiteiten leiden tot een verdieping van de kennis van de sportpsychologie. (1) Iedere cursist verzorgt tijdens de module een presentatie over een onderwerp uit de sportpsychologie en (2) een aantal specifieke onderwerpen wordt aan de hand van opdrachten uitgewerkt. Studielast: De studielast bedraagt 6 studiepunten (168 uur) en is ongeveer als volgt verdeeld: 11 bijeenkomsten van 3 uur 33 uur voorbereiding bijeenkomsten (12 uur/bijeenkomst, m.u.v. week1) 120 uur o bestudering literatuur: 2 tot 4 uur o organiseren/uitvoeren opdracht: ca. 2 uur o verslaglegging/presentatie: 4 tot 6 uur o feedback geven aan medecursisten: 0 tot 2 uur presentatie + speelruimte 15 uur Bij de voorbereidingsuren wordt er naar gestreefd deze voor elke bijeenkomst uit te laten komen op die circa 12 uur. Dat betekent bijvoorbeeld als het organiseren en uitvoeren van een opdracht naar verwachting veel tijd kost, aan de verslaglegging wat minder hoge eisen worden gesteld. Feedback geven aan medecursisten zal lang niet iedere bijeenkomst als opdracht worden verstrekt, maar alleen dan als de voorbereidingstijd dat toelaat

15 Werkwijze: In de meeste bijeenkomsten zal worden begonnen met de twee presentaties voor coaches, sporters, talenten en/of ouders. Aansluitend komen het onderwerp (de onderwerpen) van de bijeenkomst en de opdrachten aan bod. We streven ernaar afwisseling aan te brengen in de manier waarop aandacht wordt besteed aan onderwerp en opdrachten. Discussie, presentaties, groepswerk zijn werkvormen die in elk geval gebruikt zullen worden. Beoordeling: De schriftelijk uitgewerkte opdrachten worden beoordeeld. In totaal gaat het om circa tien opdrachten. De beoordeling van iedere opdracht is: onvoldoende, voldoende, ruim voldoende of goed. Maximaal twee opdrachten mogen de beoordeling onvoldoende krijgen. Criteria bij de beoordeling zijn: kwaliteit van de tekst (structuur: opbouw en lijn, logica, taal, beantwoording vraagstelling en dergelijke), inhoud (juiste weergave van de gepresenteerde informatie, relevant, volledigheid, representatief) en originaliteit (met name: toegevoegde waarde). De presentatie voor coaches, sporters, talenten en/of ouders wordt beoordeeld als onvoldoende, voldoende of goed. De beoordeling dient minimaal voldoende te zijn. Criteria bij de beoordeling zijn: inhoudelijk juist, relevant voor en passend bij de doelgroep; duidelijkheid en boeiendheid van de presentatie. Literatuur: Dosil, J. (Ed.) (2006). The sport psychologist s handbook. A guide for sport-specific performance enhancemment. Chichester: Wiley. Reader met artikelen en hoofdstukken

16 6. Psychodiagnostische vaardigheden en psychodiagnostiekpracticum Docent: Prof. Dr. Moormann (Peter Paul) adres: Tel nr: Drs. Pascal de Wijngaert adres: Tel nr: / Periode: Rooster nog te bepalen Doelen: Cursisten kunnen aangeven wat voor soort diagnostische instrumenten gerelateerd zijn aan bepaalde persoonlijkheidstheorieën. Cursisten kunnen op basis van recente wetenschappelijke literatuur de toepassing van verschillende sportgerelateerde psychodiagnostische instrumenten toelichten en motiveren. Cursisten zijn op de hoogte van de beperkingen van testen en andere diagnostische instrumenten. Cursisten zijn op de hoogte van welke psychologische fenomenen zich voor kunnen doen bij presteren onder stress en hoe die gemeten kunnen worden. Cursisten kunnen een gedegen sportpsychologische intake afnemen. Cursisten kunnen toetsbare sportpsychologische vraagstellingen formuleren. Cursisten kunnen aangeven welke diagnostische instrumenten geschikt zijn om een sportpsychologische vraagstelling te beantwoorden. Cursisten zijn getraind om te kijken of de instrumenten over de vereiste psychometrische kwaliteiten beschikken (betrouwbaarheid, validiteit en normering). De cursisten zijn in staat zowel schriftelijk als mondeling verslag te doen van de resultaten van psychodiagnostische instrumenten. Cursisten kunnen eventuele vertekeningen of beperkingen (foutdiagnosen, kans op onvolledigheid van de diagnose et cetera) in het psychodiagnostische oordeel benoemen en herkennen. Cursisten zijn in staat de informatie verkregen uit de anamnese, testresultaten, en observaties te integreren tot een coherente rapportage, daarbij gebruik makend van (recente) wetenschappelijke literatuur. Cursisten zijn in staat aan de hand van de conclusie en het advies uit de rapportage hulp- of adviesvragen van een cliënt te beantwoorden en de diagnose te integreren in een interventieplan. Cursisten hebben kennis genomen van de NIP-ethiek (zie ook de gedragscode voor sportpsychologen VSPN) Inhoud: De cursus psychodiagnostiek geeft aan hoe de relatie ligt tussen de verschillende persoonlijkheidstheorieën en diagnostische instrumenten. Verder zal ingegaan worden op begrippen als trekken, situationisme en interactionisme. Modellen en theorieën over presteren onder stress in sport komen aan bod, evenals enige sportgerelateerde problematiek. Sportspecifieke intakes zullen geoefend worden. Instrumenten, die geschikt zijn om presteren onder stress in sport te meten krijgen bijzondere aandacht. Het gebruik van psychologische tests staat centraal (in combinatie met het psychodiagnostiek-practicum), vooral binnen de setting van de sportpsychologiepraktijk

17 Cruciaal in de cursus is de verslaglegging van het psychodiagnostisch onderzoek (inclusief conclusie, advies en behandelplan), waarbij dezelfde richtlijnen gehanteerd worden als die voor het verkrijgen van de basisaantekening psychodiagnostiek (BAPD) van het NIP. Studielast: De studielast bedraagt totaal 12 studiepunten (336 uur) en is ongeveer als volgt verdeeld: 14 bijeenkomsten (à 3 uur) 42 uur Voorbereiding bijeenkomsten (3 uur per bijeenkomst) 42 uur 4 opdrachten van elk 3 uur voor 3 sporters 36 uur 3 gevalsbeschrijvingen Charteren 3 sporters plus afspraken maken: 10 uur Afnemen intake: 3 x 3 uur 9 uur Rapportage intake: 3 x 2 uur 6 uur Afnemen testen bij sporters: 3 x 12 uur 36 uur Rapportage testresultaten 1 : 155 uur+ Totaal gevalsbeschrijvingen 216 uur+ Totaal module psychodiagnostiek: 336 uur Werkwijze: De module psychodiagnostiek bestaat uit 14 bijeenkomsten, waarbij theoretische en praktische lessen elkaar afwisselen. Aan de praktijklessen zijn huiswerkopdrachten verbonden. De cursist leert bovendien werken met een testmanager. Beoordeling: Tot de praktijkopdrachten behoren in elk geval vier huiswerkopdrachten en drie diagnostiekcasussen. De module dient met een voldoende voor de rapportage van de casussen afgesloten te worden. Bovendien dienen de 4 opdrachten met een voldoende afgesloten te zijn. Literatuur: Carver, C.S., & Scheier, M.F. (2000). Perspectives on personality (4th ed.). Needham Heights, Mass.: Allyn & Bacon. Moormann, P.P., & Pijpers R. (2004). Scoren tussen de oren. Lisse: Harcourt International. Richtlijnen casus VSPN. Kooreman, A. (2006). Het psychologisch rapport (4 e druk). Amsterdam: Harcourt Assessments. 1 inclusief het opzoeken van literatuur ter onderbouwing van de hypothesen en het behandelplan plus eventuele herschrijving bij onvoldoende

18 7. Sportkennis Docent: Drs. V. Hutter (Vana) adres: Tel nr: Periode: Rooster nog te bepalen Doelen: Cursisten kunnen de belangrijkste regels beschrijven van de takken van sport waarmee zij als sportpsycholoog in aanraking komen. Cursisten hebben kennis van belangrijke aan sporten gerelateerde gegevens (bijvoorbeeld, kampioenen, records, belangrijke namen, historie). Cursisten kunnen de specifieke mentale eisen van een sporttak benoemen. Cursisten kunnen bijdragen aan de bekendheid en acceptatie van sportpsychologie in specifieke sport (nieuwe module doelstelling) Inhoud: In dit cursusonderdeel leren de cursisten zich te verdiepen in een bepaalde tak van sport, zodat zij goed beslagen ten ijs kunnen komen wanneer zij in een sport komen te werken waarmee zij geen persoonlijke ervaring hebben. Het doel is als serieuze gesprekspartner te kunnen fungeren van sporters, coaches, trainers en officials. De cursisten doen kennis op van de mentale vereisten behorende bij verschillende sporten en onderzoeken hoe de sportpsychologische dienstverlening verbeterd kan worden voor specifieke sporten. Tenslotte worden sportnetwerken in kaart gebracht. Dit laatste dient als aanknopingspunt voor toekomstige acquisitie. Studielast: De studielast bedraagt 3 studiepunten (84 uur) en is ongeveer als volgt verdeeld: 6 bijeenkomsten (à 3 uur) 18 uur Voorbereiden bijeenkomsten, zelfstudie 30 uur Eindopdracht presentatie en materiaal 36 uur Werkwijze: De cursus bestaat uit 6 bijeenkomsten van 3 uur. De bijeenkomsten dienen te worden voorbereid aan de hand van opdrachten. De cursist verzamelt door zelfstudie informatie over een bepaalde tak van sport en verwerkt die tot een gedigitaliseerde presentatie waarin de belangrijke informatie over die tak van sport is opgenomen. De specifieke mentale eisen van een bepaalde sporttak vormen een belangrijk onderdeel van de presentatie. Het idee is dat de presentaties beschikbaar zijn voor sportpsychologen VSPN die zich willen informeren over een bepaalde tak van sport. De presentaties worden waar mogelijk mede beoordeeld door een inhoudsdeskundige (bijvoorbeeld, trainer, coach)

19 Beoordeling: De toetsing van het onderdeel Sportkennis bestaat uit de (schriftelijke en mondelinge) presentatie van relevante informatie over een bepaalde sporttak. Daarnaast dienen de bijeenkomsten aan de hand van opdrachten voorbereid te worden. Deze opdrachten komen eveneens samen in het eindproduct (de presentatie) maar dienen telkens voorafgaand aan de opgegeven bijeenkomst gedaan te worden. De mondelinge presentatie vindt op de laatste bijeenkomst plaats en tijdens die bijeenkomst levert de cursist tevens de digitale versie van de presentatie aan. De presentatie komt in een digitale bibliotheek die toegankelijk is voor medecursisten en op termijn ook andere sportpsychologen. De presentatie wordt door de docent beoordeeld en waar mogelijk wordt een coach uit de betreffende tak van sport ingeschakeld als medebeoordelaar. De presentatie dient met minimaal een zes te zijn beoordeeld om het vak sportkennis te hebben voldaan. In geval van herkansing wordt individueel een nieuwe inleverdatum of moment voor monde4linge presentatie vastgesteld. Literatuur: In deze cursus verdiepen de cursisten zich aan de hand van literatuur en internetbronnen in een bepaalde tak van sport. Deze bronnen zijn sterk afhankelijk van de gekozen sport. Een belangrijk naslagwerk is in ieder geval: Dosil, J. (Ed.) (2006). The sport psychologist s handbook. A guide for sport-specific performance enhancement. Chichester: Wiley

20 8. Interventietechnieken Docent: Dr. R. Schuijers (Rico) adres: Tel nr: Periode: Rooster nog te bepalen Doelen: Cursisten kunnen een intakegesprek voeren. Cursisten kunnen de keuze van diagnostische instrumenten onderbouwen. Cursisten kunnen een sportpsychologisch rapport schrijven. Cursisten kunnen een op de individuele sporter toegesneden mentaal trainingsprogramma samenstellen. Cursisten kunnen de (veronderstelde) effecten van technieken mentale training beschrijven en verklaren. Daarbij gaat het specifiek om de technieken met betrekking tot: motivatie en doelen stellen - aandacht en concentratie - stresshanteringstechnieken zelfvertrouwen en denktraining verbeeldingstraining Cursisten kunnen technieken van mentale training toepassen bij individuele sporters. Cursisten kunnen de communicatieoverdracht tussen sporter en sportpsycholoog beschrijven en kunnen de belangrijkste vormen van gesprekstechnieken toepassen bij de begeleiding van individuele sporters. Inhoud: Het aanleren van (basis)vaardigheden die in de praktijk van de mentale training en begeleiding van individuele sporters worden gebruikt. In de bijeenkomsten wordt ruimschoots tijd ingeroosterd voor het oefenen in het toepassen van de vaardigheden, zowel bij medecursisten (rollenspelen) als bij echte cliënten. Studielast: De studielast bedraagt 10 studiepunten (280 uur) en is ongeveer als volgt verdeeld: 18 bijeenkomsten (à 3 uur) 54 uur Voorbereiden bijeenkomsten, zelfstudie, gesprekken voeren 180 uur Schrijven verslag 46 uur Werkwijze: De cursus bestaat uit 18 bijeenkomsten van 3 uur. Het oefenen en demonstreren van de basisvaardigheden staan op de bijeenkomsten centraal; het uitgangspunt is dat de cursisten alle bijeenkomsten bijwonen. Via zelfstudie dienen de bijeenkomsten te worden voorbereid (o.a. via opdrachten en door de vaardigheden te oefenen bij vrijwilligers uit de omgeving van de cursisten)

21 Beoordeling: De toetsing van de Basiscursus interventietechnieken bestaat uit het schrijven van een verslag van een individuele mentale training van twee sporters. De opdrachten die in de cursus worden verstrekt dienen met een voldoende of voldaan te worden afgesloten. Literatuur: Andersen, M. B. (2000). Doing Sport Psychology. Human Kinetics Rico Schuijers (2004) Mentale training in de sport. Reed Business Handboek Mentale training en begeleiding in sportorganisaties, uitgave van de Samenwerkende SportPsychologen (SSP). Voorkennis: Cursisten dienen het gesprek- en interviewpracticum met goed gevolg te hebben afgelegd

22 9. Sociale aspecten en groeps-/teambegeleiding 2 Docent: Drs. H. Menkenhorst (Hardy) adres: info@mentaltcc.nl Tel nr: Periode: Rooster nog te bepalen Doelen: Cursisten zijn in staat groepsprocessen in groepen sporters en binnen sportteams te analyseren. Cursisten zijn in staat groepsprocessen binnen een begeleidingsteam te analyseren en vanuit deze kennis het functioneren van het begeleidingsteam te optimaliseren. Cursisten kunnen sporters en sportteams inzicht geven in de groepsprocessen die zich afspelen en uitleg geven over de invloed van deze processen op het functioneren van het team of de groep. De cursisten zijn in staat de groepsprocessen binnen zowel groepen sporters en sportteams als binnen het begeleidingsteam te beïnvloeden zodat het functioneren van de groep of team verbetert. Inhoud: In de cursus Sociale aspecten en groeps-/teambegeleiding wordt aandacht besteed aan groeps- en communicatieprocessen die van belang zijn in de sport. De belangrijkste theorie op het gebied van groepsdynamica wordt behandeld en er wordt onder andere stil gestaan bij relaties tussen sporters onderling, tussen sporters en trainers/coaches, tussen sporters/trainers en ouders en andere belangrijke anderen en aan relaties tussen leden van het begeleidingsteam. De rollenverdelingen, valkuilen en investeringswijzen binnen diverse groepen en bij diverse relaties worden eveneens behandeld. Studielast: De studielast bedraagt 6 studiepunten (168 uur). De studiepunten moeten nog worden verdeeld. Werkwijze: Nog nader in te vullen Beoordeling: Nog nader in te vullen Literatuur: Nog nader in te vullen 2 Het betreft een concept module waarvan de inhoud nog nader vastgelegd moet worden

23 10. Capita Selecta Docenten: Afhankelijk van het onderwerp Periode: Rooster nog te bepalen Algemeen: De cursus Capita selecta bestaat uit min of meer op zichzelf staande onderwerpen. Als algemeen doel voor een caput selectum geldt dat de cursist kennis heeft van en inzicht in het specifieke onderwerp en op basis van deze kennis en inzicht adequaat kan handelen wanneer zij met dit onderwerp te maken krijgt in de praktijk sportpsychologie. Per leergang worden drie onderwerpen geselecteerd. Voor de eerste leergang zijn dit: problematiek van eetstoornissen, seksuele intimidatie en een derde nog nader in te vullen caput selectum. Doelen: Studielast: De studielast van de capita selecta bedraagt 6 studiepunten (168 uur). Elk aangeboden caput selectum omvat 2 studiepunten (56 uur). Werkwijze: Wordt ingevuld door de docent van het betreffende caput selectum Beoordeling: Wordt ingevuld door de docent van het betreffende caput selectum Literatuur: Wordt ingevuld door de docent van het betreffende caput selectum

24 11. Reflectie Docent: Drs. S. Beijerman (Sanne) adres: Tel nr: Periode: Het vak reflectie zal verspreid over de volledige opleiding gegeven worden. Doelen: Cursisten zijn in staat te reflecteren op de door hen geleverde prestaties en zijn in staat persoonlijk en beroepsmatig handelen bij te sturen naar aanleiding van deze reflectie. Cursisten kunnen de relevantie beoordelen van ontwikkelingen binnen het vakgebied voor de eigen beroepsuitoefening. Cursisten zijn in staat een bijdrage te leveren aan de kwaliteitszorg van de beroepsgroep. Cursisten zijn bekend met de verschillende vormen van reflectie en kunnen deze toepassen. Cursisten hebben een helder beeld van de doelstellingen en grenzen van het vakgebied sportpsychologie. Inhoud: De cursus reflectie bestaat uit 7 bijeenkomsten die verspreid over de 2 jaar van de opleiding plaatsvinden. De bijeenkomsten reflectie hebben een dusdanige plaats in het rooster dat voort geborduurd wordt op eerder gevolgde vakken. In het cursusonderdeel Reflectie staan twee zaken centraal: (a) het (leren) reflecteren op persoonlijk handelen en op beroepsmatig handelen in de context van de praktijk van de sportpsychologie; (b) het overdenken van het vak van sportpsycholoog. De kennis opgedaan in andere vakken en de ervaringen die de cursisten in de praktijk hebben opgedaan komen daarbij aan bod. De Gedragscode voor leden van de Vereniging voor Sportpsychologie in Nederland vervult een centrale rol in deze module. Studielast: De studielast bedraagt 2 studiepunten (56 uur) en is ongeveer als volgt verdeeld: 7 bijeenkomsten (à 2 uur) 14 uur Voorbereiden bijeenkomsten, zelfstudie, gesprekken voeren 20 uur Schrijven reflectieverslag 22 uur Reflectiemomenten nog bepalen

25 Werkwijze: De werkgroepen reflectie hebben een aanwezigheidsplicht. Er wordt een actieve bijdrage van de studenten verwacht. Cursisten dienen voorafgaande aan de verschillende bijeenkomsten nader bekend gemaakte teksten gelezen te hebben en discussie thema s te hebben voorbereid. Maximaal 1 bijeenkomst mag worden gemist. Hiervoor dient een vervangende opdracht te worden gedaan en als voldoende te zijn beoordeeld. De eindtoetsing van het onderdeel Reflectie bestaat uit het schrijven van een reflectieverslag/paper. Beoordeling: De toetsing van het onderdeel Reflectie bestaat uit het schrijven van een reflectieverslag. De opdrachten die in de cursus worden verstrekt dienen met een voldoende of voldaan te worden afgesloten. Literatuur: Gedragscode voor leden van de Vereniging Sportpsychologie in Nederland (VSPN) Voorafgaande aan verschillende bijeenkomsten nader bekend gemaakte teksten

26 12. Casussen Coördinator: Drs. B. Speet (Bregje) Tel nr: Periode: Vanaf januari 2010 Doelen: De cursisten voeren intakegesprekken met sporters en sportteams, bepalen welke diagnostische instrumenten ingezet moeten worden, gebruiken deze instrumenten, interpreteren de uitkomsten en stellen op basis daarvan een interventieprogramma op of verwijzen door naar specialisten wanneer cursisten bij sporters problemen signaleren die specialistische/psychotherapeutische hulp vereisen. De cursisten voeren het interventieprogramma uit. De cursisten betrekken belangrijke anderen (bijvoorbeeld trainer/coach, ouders) bij de interventie indien dat de resultaten van de mentale training en begeleiding ten goede komt. De cursisten evalueren de resultaten van de interventie en rapporteren over het gehele proces aan de betrokkene(n). De cursisten doen op een wetenschappelijk verantwoorde wijze schriftelijk verslag van de interventie. Inhoud: The proof of the pudding is in the eating. In dit cursusonderdeel doen cursisten praktijkervaring op met wat in diverse cursusonderdelen van de opleiding is onderwezen: Via supervisie door senior praktijksportpsychologen wordt feedback gegeven over de toepassing van de psychologische interventies bij (top)sporters. De zelfstandigheid waarmee de cursist de werkzaamheden uitvoert, wordt groter naarmate dit cursusonderdeel vordert. Aan het einde van deze module wordt getoetst of de cursist zelfstandig de werkzaamheden van een praktijksportpsycholoog kan uitvoeren. Studielast: De studielast bedraagt 14 studiepunten (392 uur). Werkwijze: De cursist krijgt als taak zeven sporters /coaches / teams te contracteren en begeleiden, onder begeleiding van een VSPN-supervisor (praktijksportpsycholoog ). De verdeling van deze casussen als volgt is: 3 individuele trajecten 1 coachbegeleiding 1 teambegeleiding 2 vrij in te vullen (in overleg) De omvang van de casussen betreft minimaal zeven verschillende casussen met een totale omvang van minimaal 70 begeleidingsuren. Over de zeven casussen heeft de cursist minimaal 21 supervisie-uren, evenredig verdeeld over de zeven casussen en over minimaal drie verschillende supervisoren. Idealiter zal elk begeleidingstraject bestaan uit ongeveer 10 bijeenkomsten, waarbij een intakegesprek, diagnostiek, alle

27 basisvaardigheden, een mentale routine en evaluatie aan bod komen. Afhankelijk van de hulpvraag van de sporter / coach / team kan hiervan afgeweken worden. Het tweede jaar van de opleiding is verdeeld in zes periodes. Bij de start van elke periode schrijft de cursist een plan van aanpak voor de betreffende periode. Supervisiekosten De kosten per contactuur met een sporter / coach / team bedragen 35,-. De cursist kan met deze inkomsten de supervisie betalen à 70,- per supervisie-uur. Supervisieprotocol Voor elke casus staan 5 supervisie-uren gepland. Van deze 5 uur, is 2 uur ingeruimd voor het nakijken en beoordelen van het casusverslag en 3 contacturen tussen de cursist en de toegewezen supervisor. Op elke startmoment (zie boven) worden cursisten gekoppeld aan een supervisor. Deze koppeling blijft in stand zolang als dat het begeleidingstraject duurt en wordt pas afgebroken wanneer het bijbehorende casusverslag is nagekeken. De cursist en supervisor maken samen afspraken over de supervisie (planning, tijd, plaats e.d.). De cursist en supervisor zijn beide verantwoordelijk voor het tekenen van de supervisieovereenkomst waarin de rechten en plichten van beide partijen worden vastgelegd. De supervisor begeleidt de cursist ten minste drie uur per casus en kijkt het bijbehorende casusverslag na. In principe brengt de cursist het onderwerp in voor de supervisie. Beoordeling: Elke individuele gevalsbeschrijving zal beoordeeld worden op product- en procesniveau. Daarnaast schrijft de cursist een reflectieverslag gebaseerd op de gesprekken met de supervisor. De precieze richtlijnen hiervoor zullen later bekend gemaakt worden. Voorkennis: Met de casussen zal gestart kunnen worden wanneer de volgende vakken afgerond zijn: Sportkennis Testconstructie Verdieping sportpsychologie Gespreks- en interviewpracticum Psychodiagnostiek Interventietechnieken Voor de meeste cursisten zal dit aan het einde van het eerste cursusjaar zijn

28 Nadere informatie Voor inhoudelijke informatie kunt u contact opnemen met de coördinator: Mw. Drs. V. Hutter (Vana) Tel: v.hutter@fbw.vu.nl Voor actuele informatie: Bereikbaarheid Postacademische opleiding tot Praktijksportpsycholoog Adresgegevens: Postacademische opleiding tot Praktijksportpsycholoog EXPres - Faculteit der Bewegingswetenschappen Vrije Universiteit Van der Boechorststraat BT Amsterdam De opleiding is zowel met het openbaar vervoer als met eigen vervoer goed te bereiken.: met het openbaar vervoer Vanaf het Centraal Station: - sneltram 51 (16 minuten) - tram 5 of 16 (25 minuten) Vanaf Station Zuid / WTC: - sneltram 51 (1 minuut), richting: Poortwachter - tram 5 (1 minuut), richting Poortwachter - te voet (10 minuten) met de auto De VU is vanuit alle richtingen via de ringweg A-10 om Amsterdam bereikbaar. Volg die rondweg tot de afslag S108-Buitenveldert/Oud Zuid/Olympisch stadion en volg de borden VU. Op en rond de campus is betaald parkeren mogelijk. Voor gehandicapten zijn parkeerplaatsen gereserveerd voor het VU-hoofdgebouw en op het VU-binnenterrein. (melden bij portier via intercomzuil bij de slagboom)