Paddenstoelennieuwsbrief Nummer oktober 2014

Transcriptie

1 Paddenstoelennieuwsbrief Nummer oktober 2014 waarn Voorwoord Beste paddenstoelenvrienden, Na een lange droge periode is het eindelijk weer wat gaan regenen. Het zijn nog geen grote hoeveelheden, maar hier beginnen de paddenstoelen weer boven de grond te komen. Melchior van Tweel (redactie) Op zoek naar het Papegaaizwammetje Het Papegaaizwammetje is gekozen tot paddenstoel van het jaar Deze keuze berust niet op toeval. Het Papegaaizwammetje is kenmerkend voor schrale graslanden waar de bodem lang met rust is gelaten. Komt hij er voor dan staan er vaak ook andere bijzondere graslandpaddenstoelen. Daarnaast is het één van de gemakkelijkst herkenbare wasplaten. Help de Mycologen en ga ook op zoek naar het Papegaaizwammetje. Vooral de jonge exemplaren zijn gemakkelijk te herkennen. Het Papegaaizwammetje heeft een gestreepte hoed, steel en lamellen die felgroen gekleurd zijn. De hele paddenstoel is glad en bij vochtig weer slijmerig. Bij oudere Papegaaizwammetjes worden de hoeden en stelen geel tot okerbruin, maar de kenmerkende groene kleur blijft op z n minst boven aan de steel zichtbaar. De aanwezigheid van de unieke groene kleur maakt het herkennen van het Papegaaizwammetje voor iedereen mogelijk. Lees meer op Natuurbericht. Tekst Martijn Oud en Aldert Gutter. Foto: Martijn Oud

2 British Milkcaps: Lactarius & Lactifluus In Groot-Brittannië is van de hand van Geoffrey Kibby, een nieuw boek verschenen over Melkzwammen. Klik hier voor meer informatie. Microscoop te koop Steve Lomas heeft op marktplaat een microscoop te koop staan. Kyowa Optical Co. Ltd. Tokyo. No Geen type-indicatie; oud maar heel solide en in goed werkende staat. Vraagprijs: 295 euro 5 Vergrotingen: De oculairen vergroten 10x, de objectieven 4, 10, 40, 60 en 100 maal, dus 40x, (lens A4/ ), 100x, (lens A10/ ), 400x, (lens A40/ /0.17), 600x, (lens 60/0.85), 1000x met immersie olie, (lens A100/ ). Draaibaar binoculair, afstand tussen oculairen verstelbaar. Eén oculaire met meetschaal. Lees meer op Marktplaats. Uitgestorven gewaande Douglasvezeltruffel bij toeval gevonden Tijdens de excursie van 15 september van Paddenstoelen Werkgroep Drenthe werd de uitgestorven gewaande Douglasvezeltruffel (Rhizopogon villosulus) teruggevonden. De excursie vond plaats in de Holmers, een natuurontwikkelingsterrein van Staatsbosbeheer in Midden-Drenthe. Onder een Douglasspar en op een plaats met een uiterst dunne strooisellaag werd tijdens het zoeken naar insecten bij toeval de truffel opgeraapt. Lees meer op Natuurbericht. Tekst: Rob Chrispijn en Martijn Oud, Foto: Rob Chrispijn.

3 Grote vierslippige aardster teruggevonden in het Zalkerbos Tijdens een NMV excursie in 1993 werd in het Zalkerbos (gem. Kampen) de Grote vierslippige aardster (Geastrum fornicatum) gevonden. Nadien is deze soort daar nooit meer teruggevonden. Sinds vele jaren kom ik in de nazomer in dit bos om te zoeken naar deze soort; de oude vindplaats is bij mij bekend. De zoektochten waren tevergeefs. Maar op 2 september jl. was het raak en vond ik een stuk of 15 prachtige vruchtlichamen. De omstandigheden waren zeer gunstig. Het over het algemeen kurkdroge Zalkerbos (rivierduin) was vochtig en warm. Ideale omstandigheden voor een (oud) mycelium om te fructificeren. Tekst en foto: Evert Ruiter Gelobde pruikzwam op Landgoed Beerschoten Eind augustus was ik met een groep Nordic Walkers in de bossen van Landgoed Beerschoten in De Bilt. Ik ging even van het pad af en zag iets wits bij een stronk onder wat grassprieten. Ik haalde voorzichtig wat sprietjes weg en zag iets merkwaardigs. Ik heb altijd een fototoestel bij me en nam een foto: een aan de ene kant en een aan de andere kant. Toen ik de foto bekeek zag ik een zij-aangezicht met een bos haar. Ik had zoiets nog nooit gezien. Ik wist niet wat het was en zocht thuis op het internet. Daar kwam ik tot de conclusie dat het een Gelobde Pruikzwam (Hericium cirrhatum) moest zijn en deze bleek zeldzaam in Nederland. Ik ben een verwoed hobby-fotograaf van paddenstoelen en heb al een dik album met ruim 70 soorten. Tekst en foto: Ankie van Dam. Olijfzwam in het Poelbos bij Goes Op 17 september wandelde ik het Poelbos bij Goes en sprak daar een vriendelijke wandelaar. Zijn dochtertje, 2 en een ½ jaar oud, had gezegd: Kijk eens papa, een paddenstoeltje. Hij moest ver naar de grond buigen en zag daar kleine groenige schoteltjes/kelkjes. Hij wilde ze me wel even aanwijzen. Toen ik ze zag, kreeg ik wel door dat dit iets bijzonders was, ik had ze nog niet eerder gezien. Thuis gekomen en gezocht, al gauw werd duidelijk dat het hier om de olijfschijfzwam (Catinella olivacae) ging. Henk Remijn onderzocht de schijfjes microscopisch en nam zo het laatste kleine restje twijfel weg. Tekst en foto: Niek Oele. Bron: Bijzondere waarnemingen.

4 Nogmaals: Veldwerkplaats Paddenstoelen en diversiteit verhogend beheer Woensdag 15 oktober: Paddenstoelen en diversiteit verhogend beheer Sprekers: Wim Ozinga (Alterra) en Peter-Jan Keizer (Paddenstoelenstichting) Paddenstoelen zijn een groot deel van het jaar onzichtbaar, maar ze spelen in vele ecosystemen een belangrijke rol. Met hun netwerken van schimmeldraden breken ze plantaardig materiaal af en maken zodoende de voedingsstoffen weer beschikbaar voor planten. Verder vormen mycorrhizapaddenstoelen onmisbare partners voor bomen. Een groot aantal paddenstoelen is kwetsbaar of bedreigd en staat op de Rode Lijst. Doordat paddenstoelen andere eisen aan hun standplaats dan planten profiteren ze niet automatisch van beheer gericht op planten. Wat zijn de mogelijkheden om met het beheer meer op het behoud en herstel van de diversiteit aan paddenstoelen in te spelen? Het complete programma van deze veldwerkplaats volgt binnenkort. Aanmelden kan door een te sturen aan o.v.v. Veldwerkplaats Paddenstoelen. De kosten bedragen 125 tot 350 euro per persoon (excl. BTW). Zeer zeldzame Korrelige taaiplaat ontdekt bij Bakkum Enkele weken geleden werd in de PWN duinen bij Bakkum de zeer zeldzame Korrelige taaiplaat (Neolentinus schaefferi) ontdekt. In Nederland is de Korrelige taaiplaat tot nu toe bekend van zes verschillende locaties waarvan er inmiddels drie zijn verdwenen. Al sedert enige weken staat De Korrelige taaiplaat bij Bakkum op een oude Populierenstronk in de zon te bakken. Dat paddenstoelen zich ontwikkelen op een zonnige locatie is verbazend. De Korrelige taaiplaat behoort niet voor niets tot de taaiplaten. Lees meer op Natuurbericht. Tekst: Martijn Oud, foto: Luc Knijnsberg Zwart hazenoor langs de Gooyerdijk nabij Darthuizen In een kleigebied met Populier langs de Gooyerdijk nabij Darthuizen vond ik verborgen tussen het gras verschillende donkere bekerzwammen met een tamelijk gebundelde groeiwijze. De soort leek wel iets op het Warrig hazenoor (Otidea platyspora). Onder de microscoop echter vond ik veel te grote sporen voor deze soort. Met de sleutel van Nordic Macromycetes Vol. 1 paste er niets op, maar met een gevonden Otidea-sleutel van het internet kwam ik uit op Otidea apophysata, een soort die slechts eenmaal in Nederland gevonden is. Dit Zwart hazenoor met sporen van x 8,5-12 mu, die fusivorm zijn met twee guttules paste wel goed op mijn vondst. Ook de soms vertakte gekromde aan de apex vrij brede parafysen klopte prima. De soort komt voor in natte humusarme kleiige gebieden. De jonge vruchtlichamen zijn donker kastanjebruin en worden zwartbruin bij ouderdom. Tekst en foto: Marjon van der Vegte. Bron: Bijzondere waarnemingen.

5 Borselige aardtong in het Spijkbos Ieder dag wandel ik met mijn Labrador in het Spijkbos (Flevoland) en ondertussen kijk ik goed om mij heen naar paddenstoelen. In een bosje direct langs het water vond ik eerder dit jaar al het de Kleinsporige knotszwam (Clavulinopsis microspora). Tot mijn verbazing zag ik op nog geen meter afstand van de vindplaats van de knotszwammen, kleine zwarte tongetjes. Ik telde er ongeveer 25. Waren het Houtknotszwammetjes of Aardtongen? Ze waren vrij stug maar toch elastisch, bij doorbreken niet wit van binnen en de steel was harig. Op het forum van waarneming.nl was het merendeel van mening dat het om Aardtongen ging, waarschijnlijk Ruige aardtong. Vervolgens heb ik er een paar opgestuurd naar Atte van der Berg en hij reageerde enthousiast, dat het waarschijnlijk de uiterst zeldzame Borstelige aardtong (Trichoglossum walteri) was. Deze Aardtong werd slechts1 keer eerder gevonden, in Noord Holland, door Kees Roobeek. Atte heeft de tongetjes naar hem doorgestuurd en hij heeft de determinatie bevestigd. Bijzonder is dat deze aardtongetjes in Flevoland op kleigrond onder een Iep werden gevonden, dus een totaal andere biotoop dan bij de vondst in Noord Holland. De natuur blijft je verbazen. Tekst en foto s: Marna Kroese. Klik hier voor de waarneming en hier voor het verslag op het forum. Paddenstoel van de Maand Oktober: Violette gordijnzwam De Violette gordijnzwam (Cortinarius violaceus) was dit jaar een maand te vroeg, want hij verscheen al op verschillende plaatsen in september, terwijl hij normaal in oktober zijn opwachting maakt. Het aardige is dat deze zeldzame paddenstoel vrij trouw terugkeert op bekende vindplaatsen, waardoor er toch elk jaar meldingen komen. De paddenstoelen op deze foto betreft een nieuwe plek in Twente, waar wel 60 exemplaren bij elkaar stonden. De biotoop wordt gekenmerkt door een dikke humuslaag met veel oude graszoden in een vochtig (hoge grondwaterstand!), half open gemend bos met een ondergroei van gras. De violette gordijnzwam is behalve door zijn kleur goed te herkennen aan de vezelige schubjes op de goed. Let ook op de witte lamelsnede! De kleur verdwijnt snel bij droog weer. Na een week zie je ze bruiner worden met het oker oranje sporenpoeder op hun hoeden en op de naburige vegetatie. Tekst: Aldert Gutter; foto's: Gerben Winkel. Bron: Alles over Padenstoelen

6 Stekelzwammen: terug van weggeweest? Stekelzwammen spreken erg tot de verbeelding. Misschien komt dat wel omdat we ze zo weinig tegenkomen. Alhoewel? Stekelzwammen staan nog steeds volop in de belangstelling, mede omdat ze het schoolvoorbeeld zijn van de verarming van de Nederlandse mycoflora (naast andere sterk afgenomen soorten als cantharel en eekhoorntjesbrood). In de Atlas van Nederlandse paddestoelen (Marijke M. Nauta, Else C. Vellinga, 1995) wordt al het beeld geschetst van het vrijwel verdwenen zijn van o.a. veel soorten Avondroodstekelzwam stekelzwammen. Soorten die vroeger algemeen waren, zoals Maas Geesteranus meldt in zijn publicaties uit 1956, 1957 en Na die periode breekt een kentering aan en constateren we een sterke achteruitgang. Eef Arnolds heeft aan deze achteruitgang een KNNV wetenschappelijke mededeling gewijd: Veranderingen in de paddestoelenflora (mycoflora), no. 167, maart 1985). Deze publicatie gaat nader in op de teloorgang van vele soorten, aan de hand van vergelijkingen van excursieverslagen. Meer recent is de publicatie van Eef Arnolds De Stekelzwammen en Pruikzwammen van Nederland en België (2003), waarin een uitgebreide omschrijving van de Nederlandse soorten wordt gegeven, voorzien van foto s, en waarin natuurlijk hun zeldzaamheid en achteruitgang aangehaald worden. Stekelzwammen moeten het lang niet altijd hebben van hun schoonheid. Vaak zijn het sterk met elkaar vergroeide vlakke vruchtlichamen, die ogenschijnlijk zonder steel uit de bodem, uit het mos tevoorschijn komen. Daarbij komt dat de kleuren zelden spectaculair zijn, dus fotografen zullen de soorten snel links laten liggen. Toch is het niet altijd kommer en kwel, want eind vorige eeuw doet zich een kentering voor: een langzaam herstel, soorten worden weer wat vaker gemeld. Zijn stekelzwammen echt zo zeldzaam, vraag ik me wel eens af. Is het toeval dat ik begin jaren 90 in enkele bermen van het Apeldoorns Kanaal (tussen Apeldoorn en Loenen) diverse soorten aantrof? Nu zijn die bermen niet altijd ideaal om te bewandelen, laat staan dat de vondsten gekarteerd worden: het talud loopt sterk af richting water, de bermen zijn amper 2 meter breed, en het verkeer raast voort. Vervolgens kwamen meldingen van vindplaatsen in een stroomversnelling en werden op meer plekken stekelzwammen aangetroffen, vooral langs de schraal begroeide bermen op het platteland ten oosten van Apeldoorn. Andere, iets meer natuurlijke standplaatsen, liggen in het Kroondomein. Een terreinbezoek op 7 oktober 2000 liet soorten zien als Tengere stekelzwam (Phellodon melaleucus), Avondroodstekelzwam (Sarcodon joeides), Blauwvoetstekelzwam (S. scabrosus), Gezoneerde stekelzwam (Hydnellum concrescens) en Gele stekelzwam (Hydnum repandum), naast andere tot de verbeelding sprekende soorten als Witte

7 duifridderzwam (Tricholoma columbetta), Kleine trompetzwam (Pseudocraterellus sinuosus), Stekelige hertentruffel (Elaphomyces muricatus) en zijn gastheer Zwarte truffelknotszwam (Elaphocordyceps ophioglossoídes), Grootsporige truffelknotszwam (E. longisegmentis), Roodschubbige gordijnzwam (Cortinarius bolaris) en Trechtercantharel (Cantharellus tubaeformis). En natuurlijk is daar de Kaniestraat, nabij Brummen, waar in 2000 een grote vindplaats (tenminste 8 soorten) werd ontdekt in een laan van Amerikaanse eik. De situatie, zoals die tot de jaren 60 van de vorige eeuw optrad op min of meer natuurlijke standplaatsen op bijvoorbeeld de schrale Veluwse bosbodem, keert waarschijnlijk niet meer terug. Door successie en verruiging (o.a. veroorzaakt door een te hoge stikstofdepositie/zure regen) vinden we er geen stekelzwammen meer. Ze zijn uitgeweken naar bermen met een schrale ondergroei, waar het afgevallen blad geen kans krijgt zich op te hopen door Blauwvoetstekelzwam werveling van wind, veroorzaakt door het verkeer. Het is frappant dat die bermen vaak gelegen zijn in lanen met Amerikaanse eik, met een schrale bedekking van bijvoorbeeld heermoes. De kans is nog steeds groot dat je in zo n situatie op het pleistoceen stekelzwammen tegenkomt. Dat overkwam me toen ik op 1 september van dit jaar een bermpje afstruinde op het Apeldoornse landgoed Het Woudhuis, uiteraard onder Amerikaanse eik én met veel heermoes. Daartussen verstopt (je moet elke haard van Heermoes goed doorzoeken) bevond zich eerst Wollige stekelzwam (Phellodon confluens), meer dan 20 ex., vervolgens enkele plekken met Gezoneerde stekelzwam (Hydnellum concrescens), en ook talrijk Fluwelige stekelzwam (H. spongiosipes). Direct in t oog vallend was een grote groep op een mosrijke plek van Blauwvoetstekelzwam (Sarcodon scabrosus), die overigens ook veel staat tussen Heermoes en tot slot enkele exemplaren van Avondroodstekelzwam (S. joeides). n Mooi voorbeeld trouwens van een paddenstoelenassociatie, soorten die in een bepaald biotoop vaak samen worden aangetroffen. Begeleidende soorten waren o.a. de Gewone heksenboleet (Boletus erythropus), Eekhoorntjesbrood (B. edulis) en Cantharel (Cantharellus cibarius). Je kunt je zo langzamerhand afvragen of stekelzwammen wel zo zeldzaam zijn als verondersteld. Of is het toeval? Onbekend maakt onbemind, want wie loopt er nu een laantje van 200 m Amerikaanse eik af, in een uithoek van een landgoed, temidden van intensief beheerde weidegrond? En zo zullen er ongetwijfeld meer van dit soort lanen op het pleistoceen zijn, die de moeite van het afstruinen en ontdekken waard zijn. Dat stekelzwammen de laatste tijd steeds vaker worden gemeld, komt ongetwijfeld ook door toegankelijke informatie en kennis o.a. via internet en door steeds meer vrijwilligers die stekelzwammen vinden, de vindplaatsgegevens vastleggen en doorgeven. Wie weet, wordt dat eikenlaantje op Het Woudhuis een tweede Kaniestraat. Tekst en foto s: Ruud Knol

8

9 Toename Roodschubbige gordijnzwam moeilijk te verklaren Hoewel de herfst net is begonnen zijn er inmiddels weer flink wat Roodschubbige gordijnzwammen (Cortinarius bolaris) gemeld. Vooral tijdens en vlak na de regenperiode van augustus was het raak. Bij onze Belgische zuiderburen was het niet anders. Sinds de plotselinge toename in het jaar 2000 heeft de Roodschubbige gordijnzwam zich op hetzelfde peil weten te handhaven. Het is nog steeds een raadsel wat de precieze oorzaak is van deze plotselinge toename. Lees verder op Natuurbericht. Tekst: Aad Termorshuizen & Martijn Oud. Foto: Martijn Oud Agenda Ter herinnering staat hieronder de agenda voor de komende periode. Meer informatie over de meeste excursies is te vinden op de site van de NMV. Let op: De meeste uitingen zijn er in de eerste plaats voor de werkgroepsleden of de NMV-leden zelf. Ben je nog geen lid? Neem contact op en ga dan gerust een keer mee om te zien hoe leuk het allemaal is. En daarna wil je vast wel lid worden. Kijk in het colofon onderaan hoe je lid kunt worden van de NMV oktober NMV Binnenlandse werkweek Voorne. 11 oktober: NMV excursie Kasteel Groeneveld. 11 oktober: Excursie PSL Limburg Vijlenerbos. 13 oktober: Excursie PWD+MWG Bourtange 15 oktober: WMOY excursie Urkerbos. 18 oktober: NMV excursie Landgoed Nijenrode. 19 oktober: NMV excursie Kromme Rijngebied. 20 oktober: Excursie District Utrecht Groot zandbrink. 20 oktober: Excursie PWD+MWG Waterwingebied Ruinerwold. 22 oktober Excursie Paddenstoelenwerkgr. Oud Beijerland Numansdorp Westersche Bekade Gorzen. 22 oktober: Excursie Paddenstoelenwerkgroep ZO Veluwe Posbank. 22 oktober: WMOY excursie Bremerberg. 24 oktober: Excursie District Utrecht Landgoed Beukbergen. 25 oktober: Zeeuwse paddenstoelenwerkgroep Excursie Kapelse Bos. 25 oktober: Excursie PSL Limburg Brunsseummerheide. 25 oktober: NMV excursie Boswachterij Dorst. 26 oktober: Excursie PWD+MWG Nieuw Statenzijl. 27 oktober: Excursie District Utrecht Treekerpunt. 29 oktober: WMOY excursie Laakse strand. 31 oktober-2 november Cristellaweekend Ter Apel (Gr). 31 oktober: Excursie District Utrecht Bijleveld.

10 Colofon Dit is de digitale nieuwsbrief van de Nederlandse Mycologische Vereniging. De nieuwsbrief heeft een onregelmatige verschijning, afhankelijk van het seizoen, de aangeleverde stukken en de urgentie van het nieuws. De redactie is in handen van Melchior van Tweel en is te bereiken via het adres: Oude nieuwbrieven zijn te vinden op de site van Alles over Paddenstoelen. De nieuwsbrief vormt een aanvulling op de websites en Coolia en richt zich vooral op actuele zaken die de mycologie aangaan. Hoewel de nieuwsbrief zich in eerste instantie richt op mensen die al thuis zijn in de wereld van de mycologie (bijvoorveeld de leden van de NMV en KVMV), staat deze natuurlijk ook open voor alle andere mensen die "iets hebben" met paddenstoelen, zoals paddenstoelwerkgroepen van IVN en KNNV, kinderen, studenten, natuurgidsen en docenten. De berichten zullen een laagdrempelig karakter hebben, maar ook wel met een wetenschappelijk tintje. De Nederlandse Mycologische Vereniging (NMV), opgericht in 1908, heeft als doel de beoefening van de mycologie in ruime zin te bevorderen. In voor- en najaar worden wekelijks excursie georganiseerd, verder worden er werkweken gehouden en in de winter verscheidene landelijke bijeenkomsten. Tevens is de NMV actief in de natuurbescherming waar het paddenstoelen betreft. De contributie voor de NMV bedraagt 25 voor gewone leden ( 30,- indien adres in het buitenland) en 12,50 voor huisgenootleden (krijgen geen Coolia). Lidmaatschap voor het leven bedraagt 425,-, voor huisgenootleden 212,50. Informatie is verkrijgbaar via nmv@mycologen.nl. Nieuwe leden, opzeggingen en adreswijzigingen kunnen worden doorgegeven op nmvleden@mycologen.nl. Lid worden van de NMV kan op de site van de NMV, klik vervolgens op Info/contact (rechtsboven) en lid worden (links). Voor meer informatie over de NMV wordt verwezen naar de websites: De nieuwsbrief is vóór en dóór mycologen en andere paddenstoelenliefhebbers. Het is voor de redactie niet mogelijk de hele nieuwsbrief zelf te vullen. Daar hebben we jouw hulp bij nodig. Wil je een onderwerp aandragen? Stuur het toe aan de redactie. Welke onderwerpen kunnen aan bod komen? Alles kan in aanmerking komen, mits het een relatie heeft met de mycologie (in brede zin van het woord): nieuwsberichten, nieuwe soorten, oproepen, bijzondere vondsten, rariteiten, mysteriesoorten, nieuwe literatuur, rapporten, nieuws van werkgroepen, excursies, cursussen, vragen voor controles, literatuurvragen, vraag en aanbod, microscopie, websites, tips, veldkenmerken, determinatiesleutels, etc. Er zijn maar twee onderwerpen waar enige terughoudenheid aan de orde is: Plukken en eten van paddenstoelen (inclusief recepten). Over het plukken van paddenstoelen heeft de NMV een genuanceerd standpunt, waarbij met name grootschalige pluk moet worden voorkomen. Verder wordt verwezen naar het plukstandpunt van de NMV. Deze is te vinden op de site van de NMV en klik dan op NMV plukstandpunt (links). Voor het determineren van paddenstoelen aan de hand van alleen foto s wordt verwezen naar het forum van Waarneming.nl en Telmee.nl. Op dit forum zijn daarvoor alle mogelijkheden. Alleen determinaties met beschrijving en/of microscopische foto s, waar je echt niet uitkomt, kunnen eventueel in de nieuwsbrief worden geplaatst. In de nieuwsbrief zijn diverse links aangegeven naar websites. Mochten een directe link het niet doen, kopieer dan de volledige link naar je webbrowser. Omdat voor afbeeldingen veelal auteursrechten gelden, is voor alle afbeeldingen in deze nieuwsbrief, die niet al eerder door de eigenaren voor publicatie aan de Nederlandse Mycologische Vereniging ter beschikking werden gesteld, zo goed als mogelijk nagegaan wie de eigenaren zijn, waarna toestemming is verkregen voor het gebruik. Mocht u desondanks materiaal aantreffen, waarvan u meent dat dit niet had mogen worden gebruikt, stelt u ons hiervan dan a.u.b. in kennis, zodat eventuele gebruiksvoorwaarden kunnen worden geregeld of het materiaal kan worden verwijderd. U kunt een sturen naar nieuwsbrief@allesoverpaddenstoelen.nl. Als je andere mycologen of paddenstoelliefhebbers kent die deze nieuwsbrief nog niet krijgen, stuur deze dan gerust door. Als je de nieuwsbrief direct wilt krijgen, geef je adres dan door aan de redactie. Je hebt deze nieuwsbrief gekregen omdat je in de verzendlijst staat. Mocht je geen belangstelling meer hebben, laat dat dan weten aan de redactie.