Paddenstoelennieuwsbrief Nummer november 2013

Transcriptie

1 Paddenstoelennieuwsbrief Nummer november 2013 waarn Voorwoord Beste paddenstoelenvrienden, Ondanks dat het al eind november is, staan er nog steeds redelijk wat paddenstoelen. En het lijkt erop dat dat nog wel even blijft. Wat strengere vorst blijft voorals even uit. Veel leesplezier. Melchior van Tweel (redactie) KEE DEN HELD JAGER OVERLEDEN Op 20 november is Kee den Held Jager overleden. Op de website van de NMV is de rouwkaart te vinden. Zie onder Actueel (midden in beeld) Nog één keer Wasplatenreservaat In de vorige nieuwsbrieven is uitgebreid aandacht besteed aan de instelling van het Wasplatenreservaat in de het Friese natuurgebied de Rotstergaaster Wallen. Hier is in de media uitgebreid aandacht aan besteed. Een selectie van de nieuwsitems op een rijtje (met dank aan Herman Sieben): pend.aspx Eerste_wasplatenreservaat.html lhttp:// ps: Als een link niet werkt, kopieer deze dan naar de adresbalk van je webbrowser.

2 \ Podospora intestinacea tweede vondst voor Nederland Joop van der Lee heeft wederom een zeldzame soort gevonden voor Nederland. Het was echter niet eenvoudig om deze te determineren vanwege onduidelijk kenmerken in het boek van Doveri. De Nordic Sordariaceae van Lundqvist geeft wat meer verduidelijkende foto's en een determinatieconfirmatie op Asco-France van Norbert Heine gaf uiteindelijk de doorslag. Het betreft hier Podospora intestinacea, gevonden op paardenmest bij de Sipkesslag te Oostvoorne. Microscopisch valt deze soort op door zijn zeer lange cauda's (>150 um) waarvan de onderste het steeltje geheel bedekt. Tevens heeft het een bijzonder grote sporenmaat um lang. Het is zeer moeilijk om deze cauda's gedetailleerd te kunnen zien bij rijpe sporen daar ze heel snel afbreken en alleen het steeltje zichtbaar blijft. Even leek het erop dat dit een nieuwe soort voor Nederland was, maar het bleek dat Jac Gelderbloem deze in 2010 al nieuw voor Nederland had gevonden. Tekst en foto s: Joop van der Lee. Voor meer info kijk op Houtzwam eet Beukendopje op Op het forum van waarneming.nl en telmee.nl kwam een bijzondere waarneming van Marna Kroese voorbij. Een nog niet verder gedetermineerd houtzwam lijkt hier een beukendopje op te eten. De houtzwam stond op een onbekende stam langs een zandpad in een gemengd bos in het Spijkbos in Flevoland. Het is een interessant verschijnsel dat sommige paddenstoelen, vooral bij houtzwammen, om bepaalde objecten heen kunnen groeien. Het lijkt soms dat grasjes door de houtzwam heen groeien. Maar het is juist andersom. De houtzwam groeit om de grasjes heen. Bij de vondst van Marna bleef het beukendopje blijkbaar op de houtzwam liggen en is die bezig deze in te kapselen. Tekst: Melchior van Tweel en Marna Kroese, foto s Marna Kroese. Lees meer op

3 Nogmaals Leermostrechtertje Op een kerstboomkwekerij nabij Emmen, op een voormalig landbouwgebied, worden al ongeveer 25 jaar kerstbomen gekweekt. De eigenaar spuit regelmatig gif om onkruiden te weren. Kerstbomen die voor verkoop niet geschikt zijn worden versnipperd, op hoopjes gegooid en later over het terrein verdeeld als bemesting. Op de snippers zaten honderden nestzwammetjes: Gestreepte, Gele en Bleke nestzwammetje. Door het hoog vochtgehalte tussen de boompjes was het hele terrein bezaaid met korstmossen, levermossen en grote plakkaten leermossen. Op het leermos zag ik een tiental trechtertjes, maar ja, welk trechtertje? Na wat discussie op het forum van waarneming.nl kon ik het trechtertje opsturen naar Melchior van Tweel die hem microscopisch heeft onderzocht. De conclusie was zonder twijfel het Leermostrechtertje (Arrhenia peltigerina), de tweede vondst ooit in Nederland. Tekst en foto: Wob Veenhoven Dit is de tweede vondst van deze soort. Over de eerste vondst staat meer in de 10 e paddenstoelennieuwsbrief. Lees meer op: Granaatbloemwasplaat in de Coepelduynen te Noordwijk Van wasplaten is bekend dat ze groeien in met rust gelaten weiden en graslanden. Nu zijn er in de duinen niet echt weiden en graslanden maar wel plekken met gras en mos die jaren met rust zijn/worden gelaten, waar niet wordt gemaaid, niet wordt bemest en waar ook geen begrazing plaats vindt, een ideaal gebied dus voor de wasplaten. Ik had vernomen dat er naast de 'standaard' wasplaten ook deze zeldzame Granaatbloemwasplaat te vinden zou zijn. Dus ging ik op pad om dit gebied maar eens grondig te door zoeken in de hoop ze te vinden. Na een uurtje of wat struinen door deze duinen werden we beloond met dit setje Granaatbloemwasplaten (Hygrocybe punicea), later vonden we er overigens nog een aantal daar in de duinen. Tekst en foto: Ben Kraan Lees meer op

4 Ruwstelige stuifbal in vallei Meijendel te Wassenaar Als kustbewoner kom ik al jaren in de duinstreek van Hoek van Holland tot het Zwanenwater. Slechts op enkele plekjes zijn stuifballen te vinden, meestal niet in de gebieden waar de recreatiedruk groot is. Ik was dan ook stomverbaasd zulke relatief grote stuifballen aan te treffen. In eerste instantie ging ik uit van de Donkerstelige stuifbal, maar daarvan is ook het bolletje donkerder dan deze. Bovendien is dan rond het schoorsteentje 'roet' te vinden en dat hadden deze stuifbollen beide niet. Het schoorsteentje is duidelijk iets verhoogd en de steel ruw dus de soort is visueel gemakkelijk te determineren als de Ruwstelige stuifbal (Tulostoma fimbriatum). De soort komt voornamelijk langs de kust voor. Een vriend bevestigde mijn determinatie. De Ruwstelige stuifbal is in Nederland behoorlijk op zijn retour. Tekst en Foto: Theo Westra Lees meer op Agenda Ter herinnering staat hieronder de agenda voor de komende periode. Meer informatie over de meeste excursies is te vinden op Let op: De meeste uitingen zijn er in de eerste plaats voor de werkgroepsleden of de NMV-leden zelf. Ben je nog geen lid? Neem contact op en ga dan gerust een keer mee om te zien hoe leuk het allemaal is. En daarna wil je vast wel lid worden. Kijk in het colofon onderaan hoe je lid kunt worden van de NMV. NMV = Nederlandse Mycologische Vereniging - KAMK = de Koninlijke Antwerpse Mycologisch Kring WMOIJ = Werkgroep Mycologisch Onderzoek IJsselmeerpolders - ZPW = Zeeuwse Paddenstoelenwerkgroep. PWD/MWG = Paddenstoelen Werkgroep Drenthe en de Mycologische Werkgroep Groningen - DU = NMV District Utrecht PadWG Zwolle = Paddenstoelenwerkgroep IVN en KNNV Zwolle - ZOV = Vrije Paddenstoelenwerkgroep Z.O. Veluwe PSL = Paddenstoelenstudiegroep Limburg - ZPWG = Zeeuwse Paddenstoelenwerkgroep PWNK = Paddestoelenwerkgroep De Noordkop - PWOB = Paddenstoelenwerkgroep Oud Beijerland 27 november 2013: Excursie ZOV naar de Posbank. 27 november 2013: Excursie WMOIJ naar Spijkvijver en nader te bepalen terrein. 27 november 2013: Excursie PWOB naar Zuid-Beijerland, Borrekeen 30 november 2013: Excursie PadWG Zwolle naar Tichelgaten. 6 december 2013: Excursie PadWG Zwolle. 11 december 2013: Excursie PWOB naar Heinenoord, Tunnelbos. 14 december 2013: Excursie PadWG Zwolle.

5 Colofon Dit is de digitale nieuwsbrief van de Nederlandse Mycologische Vereniging. De nieuwsbrief heeft een onregelmatige verschijning, afhankelijk van het seizoen, de aangeleverde stukken en de urgentie van het nieuws. De redactie is in handen van Melchior van Tweel en is te bereiken via het adres: Oude nieuwbrieven zijn te vinden op De nieuwsbrief vormt een aanvulling op de websites en Coolia en richt zich vooral op actuele zaken die de mycologie aangaan. Hoewel de nieuwsbrief zich in eerste instantie richt op mensen die al thuis zijn in de wereld van de mycologie (bijvoorveeld de leden van de NMV en KVMV), staat deze natuurlijk ook open voor alle andere mensen die "iets hebben" met paddenstoelen, zoals paddenstoelwerkgroepen van IVN en KNNV, kinderen, studenten, natuurgidsen en docenten. De berichten zullen een laagdrempelig karakter hebben, maar ook wel met een wetenschappelijk tintje. De Nederlandse Mycologische Vereniging (NMV), opgericht in 1908, heeft als doel de beoefening van de mycologie in ruime zin te bevorderen. In voor- en najaar worden wekelijks excursie georganiseerd, verder worden er werkweken gehouden en in de winter verscheidene landelijke bijeenkomsten. Tevens is de NMV actief in de natuurbescherming waar het paddenstoelen betreft. De contributie voor de NMV bedraagt 25 voor gewone leden ( 30,- indien adres in het buitenland) en 12,50 voor huisgenootleden (krijgen geen Coolia). Lidmaatschap voor het leven bedraagt 425,-, voor huisgenootleden 212,50. Informatie is verkrijgbaar via nmv@mycologen.nl. Nieuwe leden, opzeggingen en adreswijzigingen kunnen worden doorgegeven op nmvleden@mycologen.nl. Lid worden van de NMV kan op klik vervolgens op Info/contact (rechtsboven) en lid worden (links). Voor meer informatie over de NMV wordt verwezen naar de websites: De nieuwsbrief is vóór en dóór mycologen en andere paddenstoelenliefhebbers. Het is voor de redactie niet mogelijk de hele nieuwsbrief zelf te vullen. Daar hebben we jouw hulp bij nodig. Wil je een onderwerp aandragen? Stuur het toe aan de redactie. Welke onderwerpen kunnen aan bod komen? Alles kan in aanmerking komen, mits het een relatie heeft met de mycologie (in brede zin van het woord): nieuwsberichten, nieuwe soorten, oproepen, bijzondere vondsten, rariteiten, mysteriesoorten, nieuwe literatuur, rapporten, nieuws van werkgroepen, excursies, cursussen, vragen voor controles, literatuurvragen, vraag en aanbod, microscopie, websites, tips, veldkenmerken, determinatiesleutels, etc. Er zijn maar twee onderwerpen waar enige terughoudenheid aan de orde is: Plukken en eten van paddenstoelen (inclusief recepten). Over het plukken van paddenstoelen heeft de NMV een genuanceerd standpunt, waarbij met name grootschalige pluk moet worden voorkomen. Verder wordt verwezen naar het plukstandpunt van de NMV. Deze is te vinden op en klik dan op NMV plukstandpunt (links). Voor het determineren van paddenstoelen aan de hand van alleen foto s wordt verwezen naar het forum van Waarneming.nl en Telmee.nl: Op dit forum zijn daarvoor alle mogelijkheden. Alleen determinaties met beschrijving en/of microscopische foto s, waar je echt niet uitkomt, kunnen eventueel in de nieuwsbrief worden geplaatst. In de nieuwsbrief zijn diverse links aangegeven naar websites. Mochten een directe link het niet doen, kopieer dan de volledige link naar je webbrowser. Omdat voor afbeeldingen veelal auteursrechten gelden, is voor alle afbeeldingen in deze nieuwsbrief, die niet al eerder door de eigenaren voor publicatie aan de Nederlandse Mycologische Vereniging ter beschikking werden gesteld, zo goed als mogelijk nagegaan wie de eigenaren zijn, waarna toestemming is verkregen voor het gebruik. Mocht u desondanks materiaal aantreffen, waarvan u meent dat dit niet had mogen worden gebruikt, stelt u ons hiervan dan a.u.b. in kennis, zodat eventuele gebruiksvoorwaarden kunnen worden geregeld of het materiaal kan worden verwijderd. U kunt een sturen naar nieuwsbrief@allesoverpaddenstoelen.nl. Als je andere mycologen of paddenstoelliefhebbers kent die deze nieuwsbrief nog niet krijgen, stuur deze dan gerust door. Als je de nieuwsbrief direct wilt krijgen, geef je adres dan door aan de redactie. Je hebt deze nieuwsbrief gekregen omdat je in de verzendlijst staat. Mocht je geen belangstelling meer hebben, laat dat dan weten aan de redactie.