Paddenstoelennieuwsbrief Nummer oktober 2013

Transcriptie

1 Paddenstoelennieuwsbrief Nummer oktober 2013 waarn Voorwoord Beste paddenstoelenvrienden, De herfst gaat maar door en de storm van gisteren zorgt voor veel extra dood hout. Vervelend van alle schade, maar voor paddenstoelen gunstig. De wetenschappelijke commissie van de NMV zoekt zo snel mogelijk een werkruimte voor een bijeenkomst (zie onderstaande oproep). Daarom ontvangen jullie nu alweer een nieuwsbrief. Veel leesplezier. Melchior van Tweel (redactie) Tips gevraagd voor een zaal of werkruimte met draadloos internet (wifi) De wetenschappelijke commissie van de NMV wil als vervolg op het barcode weekend een bijeenkomst organiseren op een zaterdag in het voorjaar (maart/april) waarbij men in de gelegenheid wordt gesteld om met de barcodes te gaan spelen. Met behulp van een speciaal programma kun je dan een kijkje in de moleculaire keuken krijgen en de barcodes vergelijken met die in internationale databases zoals Genbank om te kunnen identificeren of om verwantschappen te bepalen. Om dit te kunnen realiseren zijn we op zoek naar een geschikte ruimte. Commerciële ruimtes met wifi mogelijkheden centraal in het land zijn erg duur en daarom zoeken we naar andere mogelijkheden. Vandaar deze oproep: wie weet voor ons een betaalbare en geschikte ruimte, waar we ook de beschikking hebben over draadloos internet met voldoende capaciteit om er twintig deelnemers te laten werken op hun eigen laptop? We denken bijv. aan een school of een buurthuis, liefst wel een beetje centraal in het land, bijvoorbeeld in de driehoek Utrecht Amersfoort - Wageningen. Reacties graag naar Chiel Noordeloos (m.noordeloos@mac.com).

2 \ Heel veel Goudhoeden in de Anserdennen In het kader van onze vervolgwandelingen over het Drenthe-pad, kwamen wij vrijdag 18 oktober door het prachtige gebied van de Anserdennen. Omdat wij van elke wandeling wat herinneringen willen vastleggen, maakten we ook op dit traject hier en daar wat foto's. Omdat de Anserdennen een grote rijkdom aan soorten paddenstoelen kent, lag het in deze herfsttijd voor de hand om in dit gebied een paar foto's van paddenstoelen te maken. Die waren er inderdaad overvloedig te vinden! Maar genoeg is genoeg; en op een gegeven moment besloten we de camera op te bergen, om even lekker een stukje door te kunnen wandelen. Maar net toen we het 'Theehuys Anserdennen' gepasseerd waren, werd onze aandacht getrokken door iets geels dat op enige afstand tussen de bomen en de ondergroei te zien was. Toch maar even kijken... Een paar stappen het bos in, en daar stond een waar veld van grote, gele paddenstoelen. Het waren er zeker 200 à 300, maar het kunnen er nog wel meer geweest zijn. We hadden deze soort nog nooit eerder gezien; en zeker deze massale rijkdom aan kleuren en vormen verraste ons zo, dat we besloten om de camera toch maar weer even tevoorschijn te halen. Als we toen geweten hadden dat dit zo'n bijzondere waarneming was, hadden we vast en zeker meer tijd en aandacht besteed aan het maken van de foto's! Toen we thuis de foto's nog eens bekeken, besloten we toch eens naar de naam van deze soort te zoeken. In onze paddenstoelengids(en) konden we hem niet vinden, maar het internet bood na flink wat zoekwerk toch uitkomst: het bleek om de tamelijk zeldzame Goudhoed (Phaeolepiota aurea) te gaan. Bij melding op de site van waarneming.nl werd deze bevinding bevestigd. Een heel bijzondere waarneming, die ons overkwam zoals zoveel mooie dingen in het leven ons toevallen: ongevraagd en ongezocht. Tekst en foto s: Bert de Jong. Voor meer informatie kijk op:

3 Educatieve kaart Het leven van de Paddenstoel In paddenstoelennieuwsbrief nummer 10 presenteerde Jasper de Ruiter van Tringa-Paintings het paddenstoelenpakket. Jasper heeft nu een nieuw product: de educatieve kaart Het leven van de Paddenstoel. Dit kan een handig hulpmiddel zijn tijdens paddenstoelenexcursies tijdens het vertellen wat een paddenstoel is en doet. Meer informatie en bestellen op: Wasplatenreservaat in de Rotstergaaster Wallen Ongeveer 50 hectare grasland van het Friese natuurgebied de Rotstergaasterwallen bij Heerenveen is door Staatsbosbeheer aangewezen als Wasplatenreservaat. In het gebied komen 25 soorten wasplaten voor, zoals de Rozerode wasplaat (Hygrocybe calyptriformis) en de Gele wasplaat (Hygrocybe chlorophana). Volgens Herman Sieben, mycoloog en medewerker van Staatsbosbeheer is dit een van de beste graslandpaddenstoelgebieden van Nederland. Lees meer op: Adonismycena in de Amsterdamse Waterleiding Duinen Adonismycena s (Mycena adonis) zijn toch wel bijzonder leuke en tere zwammetjes; ze zijn klein en vrij zeldzaam. Gevonden op het Grote Zwarte veld in de Amsterdamse Waterleiding Duinen ingang Pannenland. Er zijn veel soorten Mycena's maar dit is wel de mooiste van allen, samen met de Prachtmycena en de Fraaisteelmycena. De hoed is minder dan 1 centimeter groot, waardoor bepaalde kenmerken niet goed met het blote oog waargenomen kunnen worden. De steel is tussen de 15 en 30 millimeter lang en tussen de 1 en de 2 millimeter breed. De steel heeft een wit-grijzige kleur en het vruchtvlees heeft een kleurverloop dat varieert van roze tot oranje. De soort is geurloos en de lamellen zijn wit van kleur. De hoed heeft een diameter van tussen de 8 en de 15 millimeter en de vorm varieert van kegelvormig tot klokvormig. De hoed is ietwat doorzichtig en heeft een roodachtige kleur. Tekst en foto s: Theo Westra

4 Kopergroen in het Texelse bos De herfst is het seizoen van de paddenstoelen, ook op Texel. Dit jaar zijn er tijdens de paddenstoelenexcursies van Ecomare weer leuke en bijzondere vondsten gedaan. De meest bijzondere tot nu toe was de Kopergroene bekerzwam (Chlorociboria aeruginosa s.l.). Hij groeit op een halfrottende, liggende beukenstam. Niet alleen de bekertjes zijn fel kopergroen, ook het hout waar de zwammetjes op staan. Dat werd vroeger wel gebruikt voor houtinlegwerk. De vreemde kleur betekent niet dat de kopergroene bekerzwam ook echt koper bevat. De kleur lijkt er alleen maar sprekend op. Kopergroene bekerzwammen vallen erg op, maar ze zijn zeldzaam. Er zijn in Nederland meldingen uit het Hollandse duingebied, Texel en Terschelling, en hier en daar op de zandgronden in Oost en Zuid-Nederland. Het is dus best een bijzondere vondst. Er zijn twee soorten kopergroene bekerzwammen, maar deze twee kun je alleen met een microscoop onderscheiden. Tekst: Arthur Oosterbaan. Foto: Foto Fitis, Sytske Dijksen. Meer informatie op: Agenda Ter herinnering staat hieronder de agenda voor de komende periode. Meer informatie over de meeste excursies is te vinden op Let op: De meeste uitingen zijn er in de eerste plaats voor de werkgroepsleden of de NMV-leden zelf. Ben je nog geen lid? Neem contact op en ga dan gerust een keer mee om te zien hoe leuk het allemaal is. En daarna wil je vast wel lid worden. Kijk in het colofon onderaan hoe je lid kunt worden van de NMV. NMV = Nederlandse Mycologische Vereniging - KAMK = de Koninlijke Antwerpse Mycologisch Kring WMOIJ = Werkgroep Mycologisch Onderzoek IJsselmeerpolders - ZPW = Zeeuwse Paddenstoelenwerkgroep. PWD/MWG = Paddenstoelen Werkgroep Drenthe en de Mycologische Werkgroep Groningen - DU = NMV District Utrecht PadWG Zwolle = Paddenstoelenwerkgroep IVN en KNNV Zwolle - ZOV = Vrije Paddenstoelenwerkgroep Z.O. Veluwe PSL = Paddenstoelenstudiegroep Limburg - ZPWG = Zeeuwse Paddenstoelenwerkgroep PWNK = Paddestoelenwerkgroep De Noordkop - PWOB = Paddenstoelenwerkgroep Oud Beijerland 2 tot 9 november: Binnenlandse werkweek in Schoorl. 2 november 2013: Excursie NMV naar Woldstrand. 2 november 2013: Excursie PSL naar Wijlrebossen. 2 november 2013: Excursie PadWG Zwolle naar IJsselvliedt Pinetum. 2 november 2013: Excursie AMK naar Oud-Turnhout (B). 3 november 2013: Excursie PWD/MWG naar Boswachterij Hooghalen. 3 november 2013: Excursie ZWAM naar Mollendaalbos te Haasrode Oude Heverlee (B). 6 november 2013: Excursie WMOIJ naar Erkemederstrand Woldstrand. 8 november 2013: Excursie DU naar Fort Rhijnauwen te Bunnik. 8 november 2013: Excursie PadWG Zwolle naar Waterloopbos. 9 november 2013: Excursie PSL naar Danikerbos. 9 november 2013: Excursie ZPWG naar Vroongronden tussen Haamstede en Renesse. 9 november 2013: Excursie NMV naar het Kennemerstrand bij IJmuiden. 10 november 2013: Excursie PWD/MWG naar Sellingen. 11 november 2013: Excursie DU naar Voormalige vliegbasis Soesterberg. 13 november 2013: Excursie WMOIJ naar Larserbos Knarbos. 13 november 2013: Excursie ZOV naar Landgoed Dorth. 13 noevmber 2013: Excursie PWOB naar Numansdorp, Westersche bekade gorzen

5 Colofon Dit is de digitale nieuwsbrief van de Nederlandse Mycologische Vereniging. De nieuwsbrief heeft een onregelmatige verschijning, afhankelijk van het seizoen, de aangeleverde stukken en de urgentie van het nieuws. De redactie is in handen van Melchior van Tweel en is te bereiken via het adres: Oude nieuwbrieven zijn te vinden op De nieuwsbrief vormt een aanvulling op de websites en Coolia en richt zich vooral op actuele zaken die de mycologie aangaan. Hoewel de nieuwsbrief zich in eerste instantie richt op mensen die al thuis zijn in de wereld van de mycologie (bijvoorveeld de leden van de NMV en KVMV), staat deze natuurlijk ook open voor alle andere mensen die "iets hebben" met paddenstoelen, zoals paddenstoelwerkgroepen van IVN en KNNV, kinderen, studenten, natuurgidsen en docenten. De berichten zullen een laagdrempelig karakter hebben, maar ook wel met een wetenschappelijk tintje. De Nederlandse Mycologische Vereniging (NMV), opgericht in 1908, heeft als doel de beoefening van de mycologie in ruime zin te bevorderen. In voor- en najaar worden wekelijks excursie georganiseerd, verder worden er werkweken gehouden en in de winter verscheidene landelijke bijeenkomsten. Tevens is de NMV actief in de natuurbescherming waar het paddenstoelen betreft. De contributie voor de NMV bedraagt 25 voor gewone leden ( 30,- indien adres in het buitenland) en 12,50 voor huisgenootleden (krijgen geen Coolia). Lidmaatschap voor het leven bedraagt 425,-, voor huisgenootleden 212,50. Informatie is verkrijgbaar via nmv@mycologen.nl. Nieuwe leden, opzeggingen en adreswijzigingen kunnen worden doorgegeven op nmvleden@mycologen.nl. Lid worden van de NMV kan op klik vervolgens op Info/contact (rechtsboven) en lid worden (links). Voor meer informatie over de NMV wordt verwezen naar de websites: De nieuwsbrief is vóór en dóór mycologen en andere paddenstoelenliefhebbers. Het is voor de redactie niet mogelijk de hele nieuwsbrief zelf te vullen. Daar hebben we jouw hulp bij nodig. Wil je een onderwerp aandragen? Stuur het toe aan de redactie. Welke onderwerpen kunnen aan bod komen? Alles kan in aanmerking komen, mits het een relatie heeft met de mycologie (in brede zin van het woord): nieuwsberichten, nieuwe soorten, oproepen, bijzondere vondsten, rariteiten, mysteriesoorten, nieuwe literatuur, rapporten, nieuws van werkgroepen, excursies, cursussen, vragen voor controles, literatuurvragen, vraag en aanbod, microscopie, websites, tips, veldkenmerken, determinatiesleutels, etc. Er zijn maar twee onderwerpen waar enige terughoudenheid aan de orde is: Plukken en eten van paddenstoelen (inclusief recepten). Over het plukken van paddenstoelen heeft de NMV een genuanceerd standpunt, waarbij met name grootschalige pluk moet worden voorkomen. Verder wordt verwezen naar het plukstandpunt van de NMV. Deze is te vinden op en klik dan op NMV plukstandpunt (links). Voor het determineren van paddenstoelen aan de hand van alleen foto s wordt verwezen naar het forum van Waarneming.nl en Telmee.nl: Op dit forum zijn daarvoor alle mogelijkheden. Alleen determinaties met beschrijving en/of microscopische foto s, waar je echt niet uitkomt, kunnen eventueel in de nieuwsbrief worden geplaatst. In de nieuwsbrief zijn diverse links aangegeven naar websites. Mochten een directe link het niet doen, kopieer dan de volledige link naar je webbrowser. Omdat voor afbeeldingen veelal auteursrechten gelden, is voor alle afbeeldingen in deze nieuwsbrief, die niet al eerder door de eigenaren voor publicatie aan de Nederlandse Mycologische Vereniging ter beschikking werden gesteld, zo goed als mogelijk nagegaan wie de eigenaren zijn, waarna toestemming is verkregen voor het gebruik. Mocht u desondanks materiaal aantreffen, waarvan u meent dat dit niet had mogen worden gebruikt, stelt u ons hiervan dan a.u.b. in kennis, zodat eventuele gebruiksvoorwaarden kunnen worden geregeld of het materiaal kan worden verwijderd. U kunt een sturen naar nieuwsbrief@allesoverpaddenstoelen.nl. Als je andere mycologen of paddenstoelliefhebbers kent die deze nieuwsbrief nog niet krijgen, stuur deze dan gerust door. Als je de nieuwsbrief direct wilt krijgen, geef je adres dan door aan de redactie. Je hebt deze nieuwsbrief gekregen omdat je in de verzendlijst staat. Mocht je geen belangstelling meer hebben, laat dat dan weten aan de redactie.