Haal het bedrijf de klas in! (2)
|
|
- Annelies Sterre Mulder
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Haal het bedrijf de klas in! (2) De enige plek waar leerlingen niet met management te maken krijgen is in de M&O les zelf Dat was de quote waar we de vorige keer mee begonnen. Dat artikel ging het over het combineren van 21st century skills en M&O lessen. U kent het wel, dat praatje over dat de wereld aan het veranderen is en dat we steeds meer algemene vakoverstijgende vaardigheden nodig hebben. Echter hebben we ook verder gekeken door te kijken naar wat dat praktisch betekend voor een concrete les M&O. In de tabel (onderaan) zien we de criteria voor een les M&O. In deze tabel worden deze criteria gekoppeld met hun invulling door de methode die hier voorgesteld wordt. In het vorige artikel is namelijk de belofte gemaakt om een ontwerptechniek te beschrijven die ons kunnen helpen bij het doceren van 21st century skills. De clou zit hem in de titel van dit artikel: we moeten real life situaties nabootsen. Echte 21st century contexten voor het aanleren van 21st century skills. En dat niet alleen: we moeten ook onze taak als vakdocent met een bepaald inhoudelijk programma niet vergeten. Laten we daarom niet langer wachten om de methode te beschrijven: gamification! Gamification?! Gamification is het toepassen van spelelementen in niet-spel contexten, zoals in het onderwijs (o.a. De-Marcos et al., 2014). Hier zien we ook meteen de grootste gelijkenis en het grootste verschil met spellen. Bij gamification worden er weliswaar elementen uit spellen genomen, maar ontwerpt men niet hele spellen zoals bij monopolie of specifieke onderwijsspellen (al dan niet digitaal). In onze context zullen wij gamification als volgt toepassen: we gaan proberen realistische situaties na te bootsen waarin de leerlingen (spelers) aan de hand van context en bepaalde spelregels ervaren hoe het is om de stof in een nagebootst systeem toe te passen. Daarbij zullen ze tegelijkertijd 21st century skills aanleren. Via het gamificeren van een les hopen we de leerlingen een gevoel van het spelen van een spel mee te geven (ook al gebruiken we alleen spelelementen en geen volledig uitgewerkt spel), waardoor ook hun motivatie toeneemt (ibid.). Deze methode heeft een aantal voordelen. We hoeven geen volledige spellen in te kopen, gastsprekers uit te nodigen of een bus te bestellen voor een excursie. Nee, we kunnen ons eigen materiaal zo gaan ontwerpen dat wij eruit kunnen halen wat we eruit willen halen. Als we een aantal spelelementen gaan gebruiken in ons onderwijs, dan kunnen we al redelijk snel in staat zijn om een realistische situatie na te bootsen en spelgedrag daarin te realiseren (Kiili, 2005). Hieronder zal ik een aantal spelelementen blootleggen die u als legobouwstenen kunt gebruiken om uw eigen les op te bouwen. In de tekst staan de vereisten van het vorige artikel over 21st century skills als volgt aangeduid: [1]. Element 1: Context Het eerste spelelement komt tegemoet aan de eerste categorie voor aanleren van de 21st century skills: de lessen lijken op de werkelijkheid. 21st century skills moeten in relevante context aangeleerd worden. Bij het spelen van spellen wordt men vaak ondergedompeld in een bepaalde context van waaruit men de werkelijkheid gaat bekijken. Van kolonist tot monopolist, we kunnen het worden! Via het spelelement context kunnen we een betekenisvolle (management)omgeving scheppen voor het oplossen van problemen [1] [4] (Kiili, 2005). Ook koppelt de context ons los van onszelf: we worden
2 spelers in plaats van leerlingen. Door de leerlingen onder te dompelen in een uitdagende situatie en door ze de rol te geven van speler zullen ze ook zelf de problemen willen oplossen. In een spel is men immers eerder geneigd om mee te doen (Alexe, Zaharescu en Apostol, 2013) 1. Interessant is ook dat leerlingen door de toevoeging van een context ook eerder het nut zien van de stof en de vaardigheden ook sneller een hogere orde van leren bereiken [8], omdat de kennis in de situatie moet worden toegepast. Ook bieden spellen of gegamificeerde lessen meteen de culturele context die leerlingen kunnen ervaren en leren (bv. hoe het werkt in het bedrijf ; Salen en Zimmerman, 2004, p. 516). We hebben als docenten dus een verhaal nodig waarin we onze stof gieten. Willen we dat onze leerlingen accountants, marketeers of financiële rechercheurs worden? In ons vakgebied zijn er veel (spannende) sociale situaties voor te stellen. Waarom laten we leerlingen bijvoorbeeld niet een product op de markt zetten? We zetten ze in toffe bedrijven als Samsung en Apple en laten ze strijden om zoveel mogelijk winst (dit wordt voor de leerlingen het hoofddoel dat hun winnen zal definiëren). Via deze case gaan wij onze stof toevoegen (marketing, verslaglegging, financiering etc.). We laten ze bijvoorbeeld werken in de interne structuur van een organisatie waarbij ze te maken krijgen met bazen, deadlines, fraude en managementinformatie. Als leraar moeten we de context dus helder en enthousiasmerend neer kunnen zetten, zodat de leerlingen zin krijgen om het spel mee te spelen en de rollen op zich te nemen. In de volgende twee elementen we de les concreter in deze context gaan vormgeven. Element 2: Dynamiek Door het verhaal is er wel context ontstaan, maar doen de leerlingen nog geen ervaring op. Maar we hebben nu door de context wel een excuus om allemaal nieuwe regels te bedenken die we normaal niet makkelijk enthousiasmerend in een les in kunnen zetten. Als we ze vragen te concurreren en het is puur extrinsiek gemotiveerd, dan komt het toch een beetje plastisch over. Via een spelervaring kunnen we ook het (leer)gedrag van de leerlingen sturen via de intrinsieke motivatie van leerlingen. Dat kunnen we doen door bepaalde dynamieken toe te voegen. Een ontwerper ontwerpt namelijk niet direct het spel, maar alleen de structuren en contexten die indirect het gedrag van de spelers beïnvloeden (Salen en Zimmerman, 2004, p. 57). De leerling staat dus centraal in de les [17]. Competitie of coöperatie zijn bijvoorbeeld interessante dynamieken. Ook kunnen we denken aan de uitdagingen die men krijgt, hoe men feedback krijgt of welke beloningen verkrijgbaar zijn (Hunicke, LeBlanc en Zubek, 2004). In ons spel kunnen we tussen teams een dynamiek van competitie creëren door de verschillende bedrijven te laten concurreren om de meeste winst te behalen. Tegelijkertijd kunnen we in deze spelcontext leerlingen met elkaar laten samenwerken [9] om complexe uitdagingen op te lossen. Deze sociale component is van vitaal belang bij 21st century skills. Element 3: Mechanismen Nu we de context en dynamiek van de gegamificeerde les kennen moeten we de daadwerkelijke mechanismen bedenken die zorgen voor een spelbeleving. We zullen dus een realistische casus uitwerken met daarin verschillende uitdagingen en informatie. Deze uitdagingen zijn afkomstig uit onze stof, maar zo verwerkt dat de leerling dat niet zo makkelijk kunt zien. Een voorbeeld zou kunnen zijn dat we de opdracht proberen vorm te geven door het in een van een directeur van Samsung (incl. naam, adres, telefoonnummer en disclaimer) te zetten, met de taal van iemand in zo n positie. De leerlingen/spelers moeten zich voor kunnen stellen dat het 1 Door de spelvormen wordt eerder het gedrag uitgelokt waarbij leerlingen zelf intrinsiek gemotiveerd op zoek gaan naar de antwoorden. Net als bij games op bijvoorbeeld de pc of xbox kunnen er zich soms enorm frustrerende uitdagingen voordoen en worden de spelers keer op keer verslagen. Toch blijven de gamers doorgaan totdat ze dan eindelijk het probleem hebben opgelost hebben: er is een intrinsieke motivatie om door te zetten, omdat men het zelf wil.
3 zo in het echt gaat. We formuleren managementsituaties waarbij er niet altijd maar één goed antwoord is en waar het maken van afwegingen, het geven van argumentatie, samenwerken en kritisch denken belangrijk zijn (21st century skills). Er is dus relatieve vrijheid in hoe de problemen worden opgelost (Kiili, 2005). Onze managementsituaties zijn dan vaak open ended [2], complex en uitdagend [3]. In die zin lijkt gamification op Probleem Gestuurd Onderwijs 2, maar dan in een spelvorm gegoten. De taken komen dan tegemoet aan de tweede categorie van criteria voor het aanleren van 21st century skills (ze lijken op de echte wereld ), omdat er nu ruimte is voor meer dan alleen de lesstof. Een voorbeeld is het geven van een typische werkboeksom, maar dan aangekleed met een verhaal (fraude doet het vaak goed) en waar consequenties aan worden verbonden. We vragen dan bijvoorbeeld de leerlingen om een keuze te maken tussen vier managementbeslissingen waarvan zij moeten beredeneren of dat uiteindelijk de situatie (bv. winstverwachting) ten goede zal komen. Ook dit kunnen we verder verbreden door geen voorgekauwde opties te geven, maar de leerlingen te vragen om hun keuze in presentatie/essayvorm beargumenteren waarbij ze ook bewijs moeten leveren (de som). Zo bewaken we als docent dus ook onze stof: we doen gewoon de som, maar dan met wat extra beleving. Door deze extra beleving zijn de leerlingen ook meer geneigd om bijvoorbeeld thuis de stof van de gegamificeerde les tot zich te nemen. We kunnen ervoor zorgen dat de samenwerking in de leerdoelen komt [7] en ook wordt getoetst (bv. door zelf- of peer-evaluatie; [10]), zodat het proces evenveel uitmaakt als de antwoorden [18]. We kunnen bij wijze van een rollenspel een aantal leerlingen veranderen in accountants die het werk van anderen streng controleren (want hoe strenger je bent, hoe harder je de concurrent kunt straffen en dat is leuk!). Zo past evaluatie ook in het spel. Omdat de taken complex zijn ligt het ook voor de hand om technologie (bv. smartphones) aan te wenden om de problemen te lijf te gaan [11]. Eén van de meest interessante aspecten aan gamification is dat het de ontwerper dwingt om het leren zichtbaar te maken [13]. In spellen weet je vaak precies hoe je ervoor staat en wat je moet doen om te winnen. Hsin-Yuan Huang en Soman (2010) stellen dus dat er een feedbacksysteem moet zijn in een gegamificeerde les. We kunnen in onze les een valuta kiezen die aangeeft hoe goed een team het doet. Bij M&O is dit gemakkelijk te bedenken: geld. Voor elke opdracht kunnen leerlingen bijvoorbeeld geld binnenhalen voor hun bedrijf en hoeveel ze krijgen hangt af van de kwaliteit van hun werk. Hoe meer geld ze verdienen hoe beter ze het doen (ook qua individuele verdiensten) [14]. Als leraar geven we zo de kwaliteit van hun werk aan. Dit is dus feitelijk niets anders dan cijfers geven, maar dan op een leukere manier. We waarderen dan hun werk bijvoorbeeld met: 2 miljoen extra winst! In de eerste instantie zijn ze dan blij, totdat ze bedenken dat ze op het scorebord moeten kijken hoe goed ze daarmee in de markt liggen. Daardoor gaan ze meteen weer aan de slag! Wij kunnen hun prestaties via de beamer projecteren zodat de leerlingen zelf ook zien hoe goed ze het doen vergeleken met hun concurrenten (om zo ook de dynamiek van competitie te versterken). Om de dynamiek verder aan te scherpen kunnen we ook nog een timer projecteren zodat ze ook het gevoel van druk krijgen (om wederom de werkelijkheid van deadlines na te bootsen). Door feedbacksystemen hebben we meteen een vorm van vormende toetsing 3 gecreëerd. De leerlingen leren zo waar ze zitten in hun ontwikkeling en waar ze heen moeten. Het is voor de leerlingen motiverend om te zien hoe (goed) ze zich ontwikkelen (en of ze aan het winnen zijn). Ook kunnen we levels of beurten inbouwen om de verschillende levels van de stof/vaardigheden aan te geven die ze pas kunnen bereiken als ze voldoende winst hebben gehaald. Zo blijven leerlingen steeds op een niveau presteren dat ze (net) aankunnen [12] (Dominguez et al., 2013). Door de speelsheid zullen de leerlingen ook hun best blijven doen om te blijven winnen. Kiili (2005) stelt zelfs dat de leerlingen door gamification in staat van een flow kunnen belanden waarin het leren geoptimaliseerd wordt. 2 Waar men ook open einde probleemstellingen formuleert, studenten samenwerken in kleine groepen en de leraar de rol aanneemt van facilitator. 3 Ook wel formative assessment genoemd in de literatuur. Het doel hiervan is dat toetsen tijdens het leerproces worden gebruikt in plaats van alleen aan het einde. Zo kunnen leerlingen steeds zien waar ze zichzelf nog verder op moeten ontwikkelen tijdens hun leerproces.
4 De investering? Goed, we zijn geen echte economen of managers als we ons niet afvragen of we dit met enige efficiëntie effectief kunnen toepassen. In principe is een enkele vorm van gamification toepassen redelijk snel te doen door bv. de klas onderling te laten concurreren. Gamification light zogezegd. Voor gamification pro om het maar zo te noemen bent u veel meer tijd kwijt. Denk terug aan uw eerste jaar doceren waarin u elke stap in uw les overdacht en voorbereidde. Feitelijk gaat u weer terug naar de ontwerptafel en dit ontwerpproces kost veel tijd. Het voordeel is dat u het maar één keer hoeft te ontwerpen en daarna zoveel u wilt kan gebruiken. Wilt u een mooi stilistisch geheel (denk aan de s of enveloppen met managementinformatie), of verscheidene managementopties maken en doorberekenen, of digitale of online competities erin verwerken, de stof niet in de les uitleggen maar via flipping the classroom zodat de leerlingen op school de gegamificeerde les kunnen spelen, wilt u verhaallijnen door elkaar heen verweven, wilt u uw eigen opdrachten maken? En ga zo maar door. De vraag is dus hoe ver u wilt gaan. Mijn ervaring is overigens dat het goed mogelijk is om een gegamificeerde les in de planning te verwerken, zonder daarbij tijd te verliezen in de rest van het programma. Conclusie Gamification lijkt een goede methode te zijn om een les te verruimen voor het aanleren van 21st century skills en het bieden van een managementervaring door spelelementen aan te wenden. Net als dat het spel Risk niet alleen gaat om dobbelen, maar ook om strategisch en politiek gedrag, kunnen we ook meer vaardigheden van leerlingen vragen in plaats van het alleen oefenen van een som. We hebben in dit artikel gezien dat het denken als een spelontwerper ons kan helpen om onze lessen te verruimen. De vereisten voor 21st century skills lessen lijken erg op gegamificeerde lessen. Ze bootsen gedrag van een situatie na, leerlingen blijven in de proximal zone of development door levels in te bouwen, de lessen bieden mogelijkheid voor peer evaluatie door rolverwisseling, het leren wordt zichtbaar gemaakt door feedbacksystemen in het spel (bv. winst), omdat er veel feedback gegeven wordt is er ook meer focus op het proces i.p.v. alleen het resultaat, hogere orde leren wordt mogelijk gemaakt door de authentieke context en uitdagingen zijn open ended en complex, waardoor we ook sneller van IT gebruik moeten maken om te communiceren en te onderzoeken. De belangrijkste vereisten van 21st century skills kunnen dus worden gevonden in het leren denken als een spelontwerper. Met de context, dynamiek en mechanismen van gamification zijn we in staat om de echte wereld na te bootsen en de leerlingen te laten leren en opereren zoals ze dat later ook zullen (moeten) doen. En door de spelbeleving vinden ze het nog leuk ook! Onder andere door gamification kunnen we de eerste stelling van dit stuk meteen verwerpen: juist bij M&O kunnen we leerlingen (management)ervaring meegeven en ze voorbereiden op het (werk)leven na de middelbare school! Over de schrijver Tim Haarlemmer is werkzaam bij Siemens, doceert filosofie en M&O en is zelfstandig ondernemer (trainer en dagvoorzitter). Als u meer informatie wilt over dit onderwerp dan kunt u deze vinden op zijn website: U kunt dan denken aan een volledig uitgewerkte lessenserie, verdere bronnen of een training.
5 Eventueel toe te voegen: Reactie leerling (Cody Schoonderwoerd 5 havo): Ik vind het idee van een spel erg leuk verzonnen. Het is namelijk net het echte bedrijfsleven waardoor je eigenlijk in de praktijk aan het leren bent. In plaats van een les met alleen maar uitleg ben je in spelvorm bezig tegen anderen te strijden en leer je ook nog eens. Ik zou dat elke les wel willen doen. Door deze manier van les geven ben ik het vak zeker leuker gaan vinden. Ik kan daarom elke docent wel aanraden om een spel als dit te proberen. Mogelijke toevoeging in artikel bij wijze van overzicht 21st century skills onderwijs De taken zijn complex en uitdagend (Lai en Viering, 2012) De lessen zijn authentiek en zijn zingevend (Binkley et al., 2012; Lai en Viering, 2012) en sluiten aan bij de problemen van de echte wereld (Lai en Viering, 2012) Gamification Het inbouwen van beurten en levels zorgt er voor dat leerlingen niet verder kunnen gaan als ze iets niet beheersen: het niveau zal toenemen (Dominguez et al., 2013). De persoon/het team zit dus altijd op het niveau dat ze net aan kunnen. De link met de context uit de echte wereld maakt het zo complex en uitdagend als de docent nuttig vindt Omdat er een hele situatie wordt aangeboden wordt er beter ingespeeld op de aanpassing met de wereld, als belangrijk punt voor een holistisch leerproces (deze simulatie van de werkelijkheid wordt volgens Simões, Redondo en Vilas (2012) ook steeds meer gebruikt in het onderwijs). Kiili (2005) merkt ook op dat onderwijsspellen een meer betekenis gevende omgeving voor leerlingen om in te leren Gamification zorgt volgens Kiili (2005) voor een rijkere context en kan men systemen uit de echte wereld repliceren Zorg voor open ended en weinig gestructureerde taken (Lai en Viering, 2012) Hogere orde leren moet worden gestimuleerd (Griffin, Care en McGaw, 2012) In de lessen zit een zekere mate van onzekerheid en vereisen aanpassingsvermogen (Binkley et al, 2012) In gegamificeerde nagebootste situaties zijn eerder ill-structured (Kiili, 2005): er is geen afgebakende som die gememoriseerd moet worden, maar in een context moet de leerling de situatie ervaren, reflecteren op wat nodig is in die situatie, de som uitvinden en de som toepassen in een nieuwe situatie Door de ingebouwde onzekerheid in spellen ontstaat er een idee van willekeur en vrijheid (Salen en Zimmerman, 2004; p. 189) Het open zijn van de uitdagingen in gegamificeerde lessen kan worden gerealiseerd omdat in spellen er altijd een deel onzekerheid wordt ingebouwd die de vrijheid van invulling van de opdracht laat aan de speler De taken maken het denken van leerlingen zichtbaar (Binkley et al., 2012; Lai en Viering, 2012) Individuele feedback per leerling is mogelijk (Griffin, Care en McGaw, 2012) Hunicke, LeBlanc en Zubek (2004) werken uit dat o.a. puntensystemen men kan zorgen voor (directe) feedback bij gamification. Kiili (2005) en Werbach (2014, lezing 6.1-2) onderschrijven feedback als een belangrijke component van gamification. Deze feedback kan in theorie ook persoonlijk gemaakt worden De lessen hebben aansluiting met nieuwe In de gamification literatuur wordt de een relatie van gamification en ICT vaak gelegd (Deterding, Dixon, Khaled en Nacke, 2011; Kiili, 2005;
6 technologie (Lai en Viering, 2012; Sahin, 2009) De lessen worden verbreed zodat ook de 21st century skills aan bod kunnen komen (niet slechts de toetsbare stof). Een verbreding naar praktijksituaties kan dit realiseren (Lai en Viering, 2012; Krahn et al., 2002) Hsin-Yuan Huang en Soman, 2010) en heeft men nodig om de open ended situaties te lijf te gaan (qua informatie, communicatie en/of verwerking) Gamification zorgt volgens Kiili (2005) voor een rijkere context en kan men systemen uit de echte wereld repliceren Het proces tot het komen van resultaten is net zo belangrijk als het resultaat bij het verkrijgen de 21st century skills (Binkley et al, 2012) De lessen zijn motiverend op zo n manier dat de extra (21st century skills) gestimuleerd worden Lai en Viering, 2012; Sahin, 2009) Samenwerking in teams moet mogelijk zijn (Griffin, Care en McGaw, 2012) De lessen bouwen verder op de bestaande kennis van de leerling (Griffin, Care en McGaw, 2012) Er is bij een algemene som 15 maken weinig actie, gevoel of reflectie is, terwijl een simulatie van de werkelijkheid wel het volledige leerproces aan kan spreken (bv. Dominguez et al, 2013). Games in het algemeen zijn volgens Rieber en Noah (2008) een mediatie tussen ervaring en begrip Vaak wordt gamification gebruikt om mensen te motiveren (o.a. Nichelson, 2012; Simões, Redondo en Vilas, 2012) en in dit door in een spelcontext te werken kan er van leerlingen makkelijker van leerlingen verwacht worden ook andere vaardigheden (21st century skills) te gebruiken omdat de situatie die eerder vereist. Omdat een game an sich al een sociale activiteit is worden hier de leerlingen ook verder op sociaal gebied gestimuleerd. Door met elkaar te spelen zal ook de sfeer in de groep (en klas) verbeteren (Dominguez et al, 2013). Samenwerking kan dus in een gegamificeerde les mogelijk gemaakt worden. Ook kan er ruimte voor discussies gemaakt worden (als de ontwerper kiest voor teams), waardoor er ook samen met anderen kennis kan worden gerecreëerd (Dominguez et al, 2013); Men start met een ervaring met de stand van kennis en zaken die de speler op dat moment heeft (Kiili, 2005) en kan pas verder gaan (door levels in te bouwen ) wanneer het begrepen wordt Leerlingen worden gestimuleerd om in Vygotsky s zone of proximal development te komen en de leraar kan dit identificeren en hierop interventies plannen (Griffin, Care en McGaw, 2012) De rol van de leraar zit hem in het ontwerpen van de structuren. Dit doet hij vooraf, zodat hij tijdens het spel zijn handen vrij heeft om te helpen, stimuleren of evalueren (Werbach, 2014, lezing 3.3); Kiili (2005) stelt dat men via gamificaton flow (Csikszentmihalyi, 1975, p. 49) kan bewerkstelligen waardoor men in deze zone komt. De lessen zijn gecentreerd om de leerling en niet om de instructie (Sahin, 2009) De leraar is een game designer waarin hij de leerlingen zijn spelers noemt en zij hen het centrum van het spel waarin zij het gevoel van autonomie hebben (Schell, in Werbach, 2014, lezing 3.1) Er is mogelijkheid voor zelf-evaluatie en peerevaluation (Sahin, 2009; Binkley et al, 2012) Hoewel dit niet expliciet als kernpunt in gamification wordt aangehaald, kan de docent de gegamificeerde les zo ontwerpen dat door middel van self- of peer assessment de leerlingen vooruit komen in hun gegamificeerde les. De sociale aard van spellen (Dominguez et al, 2013) is dit een goede mogelijkheid
Nieuw curriculumontwerp De nieuwe rol van de docent. Willy Reijrink Innovatiedocent Innoverend onderzoeken/ onderzoekend innoveren
Nieuw curriculumontwerp De nieuwe rol van de docent Willy Reijrink Innovatiedocent Innoverend onderzoeken/ onderzoekend innoveren Opleiding Mbo-Verpleegkundige Graafschap College Doetinchem w.reijrink@graafschapcollege.nl
Nadere informatieCREATIEF VERMOGEN. Andrea Jetten, Hester Stubbé
CREATIEF VERMOGEN Andrea Jetten, Hester Stubbé OPDRACHT Creativitief vermogen meetbaar maken zodat de ontwikkeling ervan gestimuleerd kan worden bij leerlingen. 21st century skills Het uitgangspunt is
Nadere informatieDidactiek. Didactiek. Algemeen gedeelte Initiator. Inleiding: Bouwstenen van het didactisch proces
Didactiek Algemeen gedeelte Initiator 1 Overzicht van de presentatie Didactiek Inleiding: Bouwstenen van het didactisch proces Bouwsteen 1: De context Bouwsteen 2: De sportbeoefenaars Bouwsteen 3: Doelen
Nadere informatieStap 3 Leeractiviteiten begeleiden
Stap 3 Leeractiviteiten begeleiden Bij het begeleiden van leeractiviteiten kun je twee aspecten aan het gedrag van leerkrachten onderscheiden, namelijk het pedagogisch handelen en het didactisch handelen.
Nadere informatieUitgangspunten van de Koningin Julianaschool
Uitgangspunten van de Koningin Julianaschool Christelijke identiteit De Koningin Julianaschool is een open christelijke basisschool. Dat wil zeggen: iedereen is welkom. Daarbij is acceptatie van en respect
Nadere informatieWORKSHOP JONGEREN MOTIVEREN
WORKSHOP JONGEREN MOTIVEREN Onderwijssymposium ANAI Alkmaar Michiel Stadhouders 13 januari 2014 Programmavoorstel 60 minuten In tweetallen: wat is motivatie voor jou? 1. Jongeren & motivatie 2. Kijken
Nadere informatieogen en oren open! Luister je wel?
ogen en oren open! Luister je wel? 1 Verbale communicatie met jonge spelers Communiceren met jonge spelers is een vaardigheid die je van nature moet hebben. Je kunt het of je kunt het niet. Die uitspraak
Nadere informatieSMART trainen. Naar een hoger niveau van de mini-volleybal training. Bert Brinkman, 2001 Terug naar de Volleybal pagina
SMART trainen Naar een hoger niveau van de mini-volleybal training Bert Brinkman, 2001 Terug naar de Volleybal pagina Structuur Structuur in de training Structuur in het seizoen Doelen stellen Hoger op
Nadere informatieGames in een educatieve setting
Games in een educatieve setting workshop Inez Groen Ontwikkelen spellen Testen spellen Schrijven over spellen Doceren met/over spellen -> met een leerdoel! EEN SPEL IS HET VRIJWILLIG OVERWINNEN VAN
Nadere informatieD.1 Motiveren en inspireren van leerlingen
DIDACTISCHE BEKWAAMHEID D.1 Motiveren en inspireren van leerlingen Resultaat De leraar motiveert leerlingen om actief aan de slag te gaan. De leraar maakt doel en verwachting van de les duidelijk zorgt
Nadere informatieThe Cue. Gamification om gedrag te veranderen
The Cue Gamification om gedrag te veranderen Gamification om gedrag te veranderen Gamification is het toepassen van motiverende elementen uit games in de echte wereld. In een game spelen personen om beter
Nadere informatieRubrics vaardigheden
Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden
Nadere informatieRubrics vaardigheden
Rubrics vaardigheden Rubrics vaardigheden In het leerlab 2020 hebben 7 vernieuwingsscholen vier rubrics ontwikkeld om de persoonlijke groei van leerlingen in kaart te brengen. Deze rubrics zijn vaardigheden
Nadere informatieSPEELWIJZE EIGEN WIJSHEDEN SPEL - Bladzijde 1 / 6
SPEELWIJZE EIGEN WIJSHEDEN SPEL - Bladzijde 1 / 6 SPEELWIJZE Eigen Wijsheden Spel Citaten zijn sinds mensenheugenis voor velen een inspiratiebron: het is de kunst om met weinig woorden veel te zeggen.
Nadere informatieWelke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken. Astrid van den Hurk 22 januari 2015
Welke ruimte en skills hebben leerlingen nodig om bevlogen en gemotiveerd te werken Astrid van den Hurk 22 januari 2015 Doelen Zicht op basisbehoeftes van leerlingen om gemotiveerd te kunnen werken; Zelfdeterminatietheorie
Nadere informatieZelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen.
Zelfstandig werken Zelfstandig werken = actief en zelfstandig leren van een leerling. Het kan individueel of in een groep van maximaal 6 leerlingen. Visie Leerlinggericht: gericht op de mogelijkheden van
Nadere informatieMOTIVATIE INTRODUCTIE
BINNENSTEBUITEN 12 MAART 2015, BÈTAPARTNERS Al meer dan 16 jaar een autoriteit op het gebied van jongerencultuur Jaarlijks contact met duizenden jongeren Research, trends, campagnes, lezingen, trainingen
Nadere informatieInformatiemanagement, -processen en -implementaties
Informatiemanagement, -processen en -implementaties Spelsimulatie en Organisatieverandering imvalues Presentatie Inhoud Introductie Spelsimulatie Aanpak Toepassing Meer informatie Introductie imvalues
Nadere informatieInterfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam
Paper 3: Onderzoeksinstrumenten Aantal woorden (exclusief bijlage, literatuur en samenvatting): 581 Jeffrey de Jonker Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Jeffrey de Jonker Biologie Differentiëren
Nadere informatieSpelenderwijs werken aan de vaardigheden van de 21e eeuw
Spelenderwijs werken aan de vaardigheden van de 21e eeuw Mag ik aan u voorstellen (her)ontwerpen van leergangen, leermethoden en trainingen. Samen met u bekijken wij de criteria die iemand in algemene
Nadere informatieSerious gaming in het basisonderwijs Adviesnota
2012 Serious gaming in het basisonderwijs Adviesnota Carolien Popken SAB Schoolvereniging Aerdenhout- Bentveld 14-6-2012 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Onderzoek... 4 Voorwoord... 4 Antwoord op de deelvragen
Nadere informatieHet verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen.
Bonaventuracollege Leiden Het verbeteren van zelfwerkzaamheid van 2 havo/vwo leerlingen. Advies voor docenten Sanne Macleane 2015 Inhoudsopgave Inleiding... 3 De opbouwende leerlijn van het zelfstandig
Nadere informatieWetenschap & Technologie Ontwerpend leren. Ada van Dalen
Wetenschap & Technologie Ontwerpend leren Ada van Dalen Wat is W&T? W&T is je eigen leven W&T: geen vak maar een benadering De commissie wil onderstrepen dat wetenschap en technologie in haar ogen géén
Nadere informatieONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK
ONDERWIJSONTWIKKELING - ACTIVERENDE DIDACTIEK Iedereen heeft er de mond van vol: Het beste uit de leerling halen Recht doen aan verschillen van leerlingen Naast kennis en vaardigheden, aandacht voor het
Nadere informatieLeren Leren en ExcelLeren
Leren Leren en ExcelLeren www.mindsetlearnandgrow.nl Wat is MindSet? MindSet is een groep studenten die leerlingen leert effectief te leren. Wij helpen leerlingen betere schoolresultaten te behalen door
Nadere informatievaardigheden - 21st century skills
vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met
Nadere informatie1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren
Stellingen visie 1. Ik zorg voor een inspirerende leeromgeving waarin de leerlingen zelfstandig leren 2. Ik heb voldoende vertrouwen in mijn leerlingen om ze op afstand te coachen en begeleiden 3. Ik houd
Nadere informatiePROLOOP NR 1 2015 HAAL HET BESTE UIT JOUW LOPERS MET ZIPCOACH
PROLOOP NR 1 2015 HAAL HET BESTE UIT JOUW LOPERS MET ZIPCOACH 56 TIPS & TRICKS Elke hardloper heeft zijn eigen doelstelling: waar de één zich bijvoorbeeld focust op het verbeteren van zijn looptechniek,
Nadere informatieOpbrengstgericht werken bij andere vakken. Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan
Opbrengstgericht werken bij andere vakken Martine Amsing, Marijke Bertu, Marleen de Haan Doel Leerkrachten kunnen een les tekenen of geschiedenis ontwerpen volgens de uitgangspunten van OGW die ze direct
Nadere informatieSPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11
SPEELWIJZE WERKPLEZIER SPEL - Bladzijde 1 / 11 SPEELWIJZE Werkplezier Spel Heb je plezier in je werk? Dat is een vraag die regelmatig wordt gesteld. Is je antwoord ja, dan is de kunst dit zo te houden.
Nadere informatieMotivatie: presteren? Of toch maar leren?
Arjan van Dam Motivatie: presteren? Of toch maar leren? Een van de lastigste opgaven van managers is werken met medewerkers die niet gemotiveerd zijn. Op zoek naar de oorzaken van het gebrek aan motivatie,
Nadere informatieDocenten die hun onderwijs meer willen afstemmen op de individuele verschillen tussen leerlingen en hun leeropbrengst willen vergroten.
1. Differentiëren Onderzoeken welke manieren en mogelijkheden er zijn om te differentiëren en praktische handvatten bieden om hiermee aan de slag te gaan. Vervolgens deze kennis toepassen in de praktijk
Nadere informatieZelfgestuurd werken bevorderen door teamteachen
volgende Zelfgestuurd werken bevorderen door teamteachen Eindrapportage onderzoek Toekomstgericht Onderwijs Inhoud Onderzoek Toekomstgericht Onderwijs door Kohnstamm Instituut Schoolportret Herbert Vissers
Nadere informatieHet Kompas. Iip Conferentie het Liemers college. Transform to the power of digital
Het Kompas Iip Conferentie het Liemers college Transform to the power of digital De agenda voor vandaag Wie zijn wij, wie zijn jullie? Introductie van het Kompas Aan de slag met het Kompas ? 3 Het kompas
Nadere informatieSita (VWO2) Aaron Sams. Natuurkunde en Flipping the Classroom
Natuurkunde en Flipping the Classroom De lespraktijk van een natuurwetenschappelijk vak zoals natuurkunde bestaat gewoonlijk uit klassikale instructie, practicum en het verwerken van opdrachten. In de
Nadere informatieDe samenhang tussen integrale veiligheidskunde en Human Technology
De samenhang tussen integrale veiligheidskunde en Human Technology 1 Inhoudsopgave: Samenvatting 3 De opleidingen 4 Overeenkomsten 5 Technologische ontwikkeling en veiligheid 6 Visie op het gezamenlijke
Nadere informatieWorkshop Differentiatie. Oké, is het duidelijk zo? Iedereen beklimt dus deze boom.
Workshop Differentiatie Oké, is het duidelijk zo? Iedereen beklimt dus deze boom. Voorstelrondje Wat kom je halen? Wat versta je onder differentiëren? Wat is het programma Doel: aantal voorbeelden van
Nadere informatieNudge Finance Leadership Challenge
Nudge Finance Leadership Challenge Extra informatie Wat is de Nudge Finance Leadership Challenge? De Nudge Finance Leadership Challenge is een ontwikkeltraject met een competitie voor de jonge leiders
Nadere informatieReflectiegesprekken met kinderen
Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen
Nadere informatieTheater/Bioscoop De Nieuwe Kolk
Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Reclame maken, doe je zo! Groep 6 Thema-overzicht Thema-overzicht Reclame maken, doe je zo! Groep 6 Theater/Bioscoop De Nieuwe Kolk Kern van het thema Het thema Functies
Nadere informatieFlipping the classroom: een oplossing? Nov. 2013
Flipping the classroom: een oplossing? Nov. 213 OPZET WORKSHOP 1. Wat is Flipping the classroom? 2. Wat kan dit betekenen voor slimme kinderen in het PO? 3. Voorbeeld voor kleuters bekijken en beoordelen
Nadere informatieEFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEVE INSTRUCTIE EN EVALUATIE STRATEGIEEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN
EFFECTIEF LEREN DOOR FORMATIEVE INSTRUCTIE EN EVALUATIE STRATEGIEEN DR. KELLY MEUSEN-BEEKMAN HET DOEL VAN DEZE LEZING - Wat is formatief toetsen - De relatie tot bijvoorbeeld SRL en motivatie - Introduceren
Nadere informatieTRAINING WERKBEGELEIDING
TRAINING WERKBEGELEIDING Door Martje Kuijlenburg Student no: 500618854 Jaar 3 Hogere Beroepsopleiding Verpleegkunde In opdracht van: de Hogeschool van Amsterdam Docent: Yvonne van Marle INHOUDSOPGAVE Inleiding...
Nadere informatieCyclus 2. Les 2 Een doel voor de robot
Cyclus 2 Les 2 Een doel voor de robot Lesdoelen Aan het einde van de les... Kunnen de leerlingen uitleggen waarom je bij een ontwerp (binnen deze context) al rekening moet houden met je doelgroep, functionaliteit
Nadere informatieOnderwijs op het Cals College Nieuwegein
Onderwijs op het Cals College Nieuwegein 2017-2020 1 Onze kernwaarden Ambities onderwijsvernieuwing 2017-2020 We hebben vertrouwen in elkaars We streven een sfeer van openheid kunnen en bedoelingen. We
Nadere informatieSOL. SOL self-organised learning
SOL self-organised learning SOL is een didactisch concept waarin verschillende moderne methoden op een nieuwe manier gebruikt worden. Essentieel is dat SOL het leren combineert met doceren met als achterliggende
Nadere informatieLEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management
LEERACTIVITEIT IJs verkopen op straat Ent-teach Module 6 Project management Beschrijving van de leeractiviteit Voor de volgende opdracht zullen de studenten plannen* hoe ze gedurende een week ijs gaan
Nadere informatieJouw motivatie. Excellent gemotiveerd. Waarom? Excellent gemotiveerd 2014. Hoe creëer je een omgeving waarin leerlingen willen excelleren?
Excellent gemotiveerd Excellent gemotiveerd Hoe creëer je een omgeving waarin leerlingen willen excelleren? Motivatie volgens Deci en Ryan Feedback geven met 3 vragen Zelf oefenen Sandra Elzinga Sandra@betaonderwijsopmaat.nl
Nadere informatieConferentie Gamedidactiek. Dinsdag 24 januari. Didactisch spellen in het VMBO
Conferentie Gamedidactiek Dinsdag 24 januari Didactisch spellen in het VMBO Even voorstellen.. Wessel Peeters Docent Maatschappijleer Master Leren en Innoveren Bezig met onderwijs(trends) Vernieuwenderwijs.nl
Nadere informatieEducatief arrangeren rond LOB
Educatief arrangeren rond LOB Vorige week Contact met de docent deze week NAW-gegevens via CF Afspraken met begeleider Maken van het Werkplan Voorbereiden van het interview Vragen naar aanleiding van vorig
Nadere informatieLange cursus beschrijving van de cursus: ITIL basics
Lange cursus beschrijving van de cursus: ITIL basics ALGEMEEN Het inrichten van een ICT Beheerorganisatie is een complexe en tijdrovende aangelegenheid. Het resultaat is afhankelijk van veel aspecten.
Nadere informatieop (afnemende) sturing Een interventie gericht op docenten bij het opleiden en begeleiden van studenten naar zelfstandig beroepsbeoefenaars.
op (afnemende) sturing Een interventie gericht op docenten bij het opleiden en begeleiden van studenten naar zelfstandig beroepsbeoefenaars. Auteur: Anneke Lucassen Zelfevaluatie begeleiden bij zelfstandig
Nadere informatieAnalytisch denken Het oplossen van problemen door vragen te ontleden in kleinere delen, verbanden leggen en logische conclusies trekken.
Creatief denken Het flexibel kunnen inspelen op nieuwe omstandigheden. Associëren, brainstormen en het bedenken van nieuwe originele dingen en originele oplossingen voor problemen. Analytisch denken Het
Nadere informatiePorfolio. Politie Vormingscentrum
Porfolio 1. Inleiding 2. Wat is een portfolio? Hoe gebruik je het portfolio Reflectieverslagen Persoonlijke leerdoelen formuleren Werkwijze en denkmodel om opgaven/problemen op te lossen 1. INLEIDING Ligt
Nadere informatieMaak de test YOUNGWORKS MOTIVATIE BINNENSTEBUITEN. Het geheim achter gemotiveerde pubers, enthousiaste leerlingen en gedreven studenten.
YOUNGWORKS OVER ONS BINNENSTEBUITEN 16 november 2015 - CSG Jan Arentsz - Langedijk & Alkmaar CONCLUSIE Tijd inruimen voor lichaamsbeweging leidt tot betere leerprestaties! YOUNGWORKS JAMES SMITH james@youngworks.nl
Nadere informatieWerkplan vakverdieping kunstvakken
Werkplan vakverdieping kunstvakken 2012-2013 algemene gegevens Naam: Klas: Nanda ten Have VR3C Gekozen vakverdieping: Beeldend onderwijs Persoonlijke leerdoel gekoppeld aan de vakcompetenties of gericht
Nadere informatiePrototypische profielen Creatief Vermogen
Prototypische profielen Creatief Vermogen 1. Creatief vaardig I (15%) Figuur 1. Prototypisch profiel Creatief vaardig I Leerlingen met het prototypisch profiel Creatief vaardig I (figuur 1) scoren rond
Nadere informatieVerslag Creatief Denken en Pitchen
Verslag Creatief Denken en Pitchen Jeroen Dusseldorp 2041664 PM1DV Leraar: Serge verwiel 1 Voorwoord Korte evaluatie van trainingen De beroepsvaardigheden trainingen vond ik dit blok toch wel het leukste
Nadere informatieGames in een educatieve setting
Games in een educatieve setting workshop Inez Groen Ontwikkelen spellen Testen spellen Schrijven over spellen Doceren met/over spellen -> met een leerdoel! Maar eerst: wat is je favoriete game en waarom?
Nadere informatiePOP Martin van der Kevie
Naam student: Martin van der Kevie Studentnr.: s1030766 Studiefase: leerjaar 1 Datum: 18 okt 2009 Interpersoonlijk competent Overzicht wat leerlingen bezig houdt dit kun je gebruiken tijdens de les. Verder
Nadere informatieIs snel starten wel effectief?
Is snel starten wel effectief? Stijn van Merendonk Trainer Motivational Interviewing Elke week 1 tip? @stijnvmerendonk Programma Gedragsverandering Welke uitspraken wil je zeker niet hebben Ambivalentie
Nadere informatieLeer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning
Leer Opdrachten ontwerpen voor Blended Learning Helder &Wijzer Mijn opdrachten In een kort, blended programma In het kort Voor wie docenten/trainers die blended opdrachten willen leren ontwerpen en ontwikkelen
Nadere informatieHoe rijk is een GP ervaring? Proeven en Opbrengst Gericht Werken: Hoe zit dat?
Hoe rijk is een GP ervaring? Proeven en Opbrengst Gericht Werken: Hoe zit dat? GP goes OGW Met OGW willen we de ontwikkeling van leerlingen zo goed mogelijk stimuleren. Dat vraagt van de docent én school
Nadere informatieRonde 6. Wordt u ook pro bso-contractwerk? 1. Inleiding
Waarom is het een probleem? (= wat zijn de negatieve gevolgen van het probleem? Wat zijn de gevolgen van de beperking?) Wat zijn de oorzaken van het probleem? Hoe kan het probleem opgelost/aangepakt worden?
Nadere informatieIedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs. 21/03/2018 Boeverbos
Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs 21/03/2018 Boeverbos 1 Iedereen STEM ook in buitengewoon onderwijs Jo Desutter Pedagogisch begeleider STE(A)M 2 Wat is STEM? Aanduiding domein Aanduiding studies
Nadere informatieGRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR
GRAAG STELLEN WIJ ONS AAN U VOOR Altijd al gezocht naar een trainingsconcept voor uw medewerkers waar je meteen van zegt: GewoonDoen! Nu is deze kans eindelijk aanwezig en wel voor een deelnameprijs van
Nadere informatieDe consumerende leerling veroorzaken we zelf
De consumerende leerling veroorzaken we zelf Op naar meer eigenaarschap op middelbare scholen Jeroen Verhaaren Wat kom je doen? Wat wil je na dit uur bereikt hebben, wat is je doel? Op welke manier zou
Nadere informatieAssessment as learning. Van lesgeven naar leren. Over leren, ontwikkelen en vormen. Over aanleren en toepassen. Hoe doe ik dat in mijn school?
Assessment as learning Van lesgeven naar leren. Over leren, ontwikkelen en vormen. Over aanleren en toepassen. Hoe doe ik dat in mijn school? Formatieve assessment, waarom zou je dat gebruiken? In John
Nadere informatieAvoidance. Appointment Dynamic. Blissful Productivity / Flow. Chain Schedules
-1 1 Appointment Dynamic 2 Avoidance Een mechanisme dat alleen succesvol werkt voor een speler wanneer de speler op een gezette tijd een bepaalde handeling verricht. Het harvest-mechanisme binnen Farmville.
Nadere informatieVisible Learning - John Hattie. Miljoenen leerlingen. Effect van het leerkracht. Effectgrootte
Visible Learning - John Hattie Wat maakt de school tot een succes? Daar is veel onderzoek naar gedaan. Maar wat werkt nu echt? In het baanbrekende boek Visible Learning verwerkt John Hattie de resultaten
Nadere informatieMOTIVATIE INTRODUCTIE
BINNENSTEBUITEN 28 MEI 2015, PLATFORM VMBO ZORG & WELZIJN Al meer dan 16 jaar een autoriteit op het gebied van jongerencultuur Jaarlijks contact met duizenden jongeren Research, trends, campagnes, lezingen,
Nadere informatieIndividueel verslag Timo de Reus klas 4A
Individueel verslag de Reus klas 4A Overzicht en tijdsbesteding van taken en activiteiten 3.2 Wanneer Planning: hoe zorg je ervoor dat het project binnen de beschikbare tijd wordt afgerond? Wat Wie Van
Nadere informatieStrategisch lezen voor beroep en studie
Strategisch lezen voor beroep en studie Roos Scharten (Expertisecentrum Nederlands) Georgia Vasilaras (ROC de Leijgraaf) Edith Vissers (KPC Groep) 9 december 2015 Leijgraaf: het uitgangspunt! Elke professional
Nadere informatieProfiel Product Verantwoording. LOB (Loopbaan oriëntatie en begeleiding) Leraren Opleiding. Management & Organisatie
Opdracht: Profiel Product Verantwoording LOB (Loopbaan oriëntatie en begeleiding) Leraren Opleiding Management & Organisatie Naam auteur(s) Vakgebied Bart Deelen M&O Student nr 10761799 Titel Onderwerp
Nadere informatie1 Extra-murosactiviteiten: Een vat vol opportuniteiten
HUMANE WETENSCHAPPEN 1 Extra-murosactiviteiten: Een vat vol opportuniteiten Inleiding Vanuit de pedagogische begeleidingsdienst pleiten we om leerlingen mee te voeren in rijke en gevarieerde leeromgevingen.
Nadere informatieUser Centered Design. Personas ontwikkelen
User Centered Design Personas ontwikkelen Persona: Wat is een persona? Een model gebaseerd op realistisch gedrag, motivatie, houding, vaardigheden en behoeften Gefilterd uit het observeren van echte mensen.
Nadere informatieSWPBS: meer dan behaviorisme? W i n d e s h e i m z e t k e n n i s i n w e r k i n g
SWPBS: meer dan behaviorisme? Programma Welkom & intro: de kern Pedagogische kwaliteit: de opdracht & keuzes in de uitvoering Theoretische kaders De functie & kwaliteit van feedback Belonen/ erkennen/
Nadere informatieOPDRACHT FORMATIEF EVALUEREN: VAN CONTROLEREN NAAR INFORMEREN
OPDRACHT FORMATIEF EVALUEREN: VAN CONTROLEREN NAAR INFORMEREN BESCHRIJVING OPDRACHT In deze opdracht leer je hoe je door meer en beter formatief te evalueren toetsen onderdeel van het leerproces kan maken,
Nadere informatie6. Project management
6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,
Nadere informatieHOE LAAT IK MEDEWERKERS
MANAGEMENT Een zelfstandige medewerker is een tevreden medewerker HOE LAAT IK MEDEWERKERS ZELFSTANDIG FUNCTIONEREN? De ene mens is de andere niet. Sommigen zijn blij met een chef die aan hen geducht leiding
Nadere informatieUniversiteitsdag. zaterdag 1 april De toekomst door de ogen van de wetenschap
p Universiteitsdag zaterdag 1 april 2017 De toekomst door de ogen van de wetenschap p Universiteitsdag zaterdag 1 april 2017 Ontwerp uw eigen game-ervaring Marries van de Hoef Prof. dr. Remco Veltkamp
Nadere informatieVul voor u zelf vraag 1 tot en met 11 in van de checklist zichtbaar leren (Hattie 2013).
Werkblad Profesionele leergemeenschap CNV Schoolleiders Opdracht 1 Checklist Visibele learning Hattie 2013 Vul voor u zelf vraag 1 tot en met 11 in van de checklist zichtbaar leren (Hattie 2013). Wat is
Nadere informatieBlok 1 - Introductie
Reflectie jaar 1 Algemeen Aan het begin van het eerste jaar kwamen een hoop nieuwe dingen op mij af. Na een jaar reizen had ik veel zin om aan de studie Voeding en Diëtetiek te beginnen en was erg benieuwd
Nadere informatieJ L. Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills. Vaardigheden Gedragsindicatoren. 21st Century Skill - -
Nordwin College Competentiemeter MBO - 21st Century & Green Skills 21st Century Skill Jouw talent Vaardigheden Gedragsindicatoren J L Ik weet wat ik wil Ik weet wat ik kan Ik ga na waarom iets mij interesseert
Nadere informatieTussen-Feedbackformulier minor cultuureducatie (week 5 en 9 op onderdelen die in portfolio getoetst worden) Datum:
Tussen-Feedbackformulier minor cultuureducatie 2016-2017 (week 5 en 9 op onderdelen die in portfolio getoetst worden) Datum: 26-5-2017 Naam: Ingevuld door Britt Vereijken voor Danique van Hassel. Gericht
Nadere informatieWILLEM-JAN RENGER HOOFD HKU INNOVATIE STUDIO Game- Play & Interaction Design
WILLEM-JAN RENGER HOOFD HKU INNOVATIE STUDIO Game- Play & Interaction Design oplossingsdomein: voorlichting verkeerde verwachting onvoldoende orientatie tunnelvisie oplossingsdomein: studiebegeleiding
Nadere informatieSWINXS BESCHRIJVING. Wat is het? Voor wie is het? Hoe werkt het?
BESCHRIJVING SWINXS Wat is het? De Swinxs is een game console die zowel binnen- als buiten gebruikt kan worden voor actieve spellen. De Swinxs stuurt het spel aan met behulp van spraak. De console praat,
Nadere informatieHandreiking toelichting bij descriptoren NLQF
Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF CONTEXT Context Instroom Een bekende, stabiele leef- en leeromgeving. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. Tussen niveau 1 en 2 is geen verschil in context;
Nadere informatieBijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs
Bijlage 5 Interviewformulier studieadviseurs Studentnummer: Naam aanmelder: Stap 1. Welkom heten en uitleggen wat het onderzoek inhoudt (Tijd: 5 minuten) Landelijk en bij de FEM is er sprake van een hoge
Nadere informatieCompetenties en leerresultaten
Competenties en leerresultaten De e-learning module bestaat uit zes praktijksituaties uit het bedrijfsleven die competentie georiënteerd zijn en die gebruikt kunnen worden voor scholing en bijscholing
Nadere informatieAan de slag met Flipping the Classroom
1 Aan de slag met Flipping the Classroom De Wereld van de Ondernemer Gerard Aaftink 11-2-2014 2 Inhoud Deel 1: De basis van Flipping the Classroom Flipping the Classroom Wat is het? Hoe werkt het? Hoe
Nadere informatieLogboek persoonlijk ontwikkelingsplan persoonlijk actieplan. Naam student: Maes Pieter
BACHELOR NA BACHELOR ADVANCED BUSINESS MANAGEMENT Logboek persoonlijk ontwikkelingsplan persoonlijk actieplan Naam student: Maes Pieter 2011-2012 POP EERSTE GEKOZEN ALGEMENE COMPETENTIE: OPBOUWEN VAN EEN
Nadere informatieHoe help je leerlingen. hún motivatie. te (her)vinden
Hoe help je leerlingen hún motivatie te (her)vinden Programma Methodiek Ervaren Theorie Oefenen Overzicht Jóúw motivatie? Theorie Motivatie Oefening Wat deed je goed? Uitwisselen Theorie Feedback Samenvatting
Nadere informatieDraaiboek Clinics. Regionale Voetbal Academie. Regionale Voetbal Academie. Talentontwikkeling voor elk niveau. Persoonlijk Betrokken Innovatief
Draaiboek Clinics Talentontwikkeling voor elk niveau Persoonlijk Betrokken Innovatief 1. Filosofie / Visie In het logo van de (vanaf hier genoemd als RVA) komt kernachtig naar voren wat binnen de academie
Nadere informatieZelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent. Alien van der Sluis en Arjan Pruim
Zelfregulatie in het basisonderwijs; de rol van de docent Alien van der Sluis en Arjan Pruim Introductie Quiz(je) Beetje theorie Praktijk Gesprek Zelfregulatie; Wat doe je al? Waar heb je (on)bewust al
Nadere informatieEindverslag SLB module 12
Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie
Nadere informatieEen Stap voorwaarts in Leiderschap.
5 daagse training in voorjaar van 2010 Een Stap voorwaarts in Leiderschap. Doelgroep : DA Filiaal leidsters en aankomende filiaalleidsters Lokatie : Leusden DA hoofdkantoor Dag : Maandag van 9.30u 17.00u
Nadere informatieVoorwaarden voor effectieve formatieve toetsing
Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing Kim Schildkamp, Bernard Veldkamp, Maaike Heitink, Fabienne van der Kleij, Anne Dijkstra, Inge Hoogland, Wilma Kippers Het gebruik van toetsresultaten Review
Nadere informatieOnlinelerenleren.nl. Leren studeren voor nu én later. E-training methodes voor groep 8 t/m examenjaar VO
Onlinelerenleren.nl Leren studeren voor nu én later E-training methodes voor groep 8 t/m examenjaar VO De Maltha Groep, al meer dan 32 jaar een voorloper op het gebied van leerlingbegeleiding en onderwijsproducten.
Nadere informatie