Krachtenveld vóór en ná de splitsing

Transcriptie

1 NVRB Symposium Asset Management in de publieke sector Asset Management en het elektriciteitsnet Krachtenveld vóór en ná de splitsing Asset Management en netbeheer Risicobeheersing Kwaliteit van het proces Beslis informatie Ervaringen 21 april 2011 Jos Wetzer KEMA 1 Experience you can trust. Krachtenveld vóór en ná de splitsing Voormalig energiebedrijf opwekking + transport + distributie eigendom + beheer + uitvoering Overheid Monopolie Energie opwekking Energie handel Transmissie Distributie Geprivatiseerd Vrije markt Centraal-decentraal Geprivatiseerd Vrije markt Beurs Overheidseigendom Monopolie Regulering Semi privaat Natuurlijk monopolie Regulering Trends: globalisering - duurzaamheid - kwetsbaarheid - mondigheid - SMART 2 1

2 Krachtenveld voor en na de splitsing Wat zijn de belangrijkste veranderingen? Complexiteit: krachtenveld met veel actoren - stakeholders Asset management model: scheiding van rollen en partijen Asset management proces: risicobeheersing en transparantie stellen hoge eisen aan ontwerp en toetsbaarheid 3 Asset Management en netbeheer Asset Management Model Asset Owner Business Strategy Bedrijfswaarden Bedrijfsstrategie Formuleren van beleid Asset Manager Service Provider Network & Asset Strategy Asset Lifecycle Management Operational areas Risicogebaseerde besluitvorming leidend tot procedures & plannen Implementeren / uitvoeren van besluiten, bewaken van plannen 4 2

3 Asset Management en netbeheer Asset Owner Asset Manager Service Provider doelen werk orders INTERFACE rapportage uitvoering prestaties asset data INFORMATIE BEHOEFTE Prestatie indicatoren Bedrijfsresultaten Netwerkprestatie Benchmark Data besluitvorming Kans, gevolg, risico Kosteninformatie Scenario s, alternatieven Hoogwaardige asset data Statische gegevens Conditie / gezondheid Kennis conditiebepaling 5 Asset Management en netbeheer Asset management! Activiteiten netbeheerder Bedrijfsvoering Onderhoud & vervanging Netwerk planning Projecten Interactie tussen bedrijfsvoering en conditie / levensduur Samenhang tussen vervanging en uitbreiding, relatie tussen investeringen en operationele kosten Asset Management? 6 3

4 Risicobeheersing Maximum PERFORM. Optimum Bedrijfs waarden Avoid Controlled RISKS COSTS Intuitive Substantiated Risico inventarisatie Risico analyse Prioriteiten Beslissing Reductie maatregelen Scenario analyse Portfolio Planning Uitvoering Investeringsplanning & programma management 7 Risicobeheersing: kans en gevolg Kans: statistisch model Conductors installed (age profile) circuit km OH line Conductor age profile Model output & planned replacement volume Conductors planned 120 Median 100 upper 80 lower Input: Asset age profile Asset life expectancies (benchmark) Mean average lifetime expectancy Standard deviation in lifetime expectancy Uncertainties in mean value and standard deviation Output: Asset replacement volume Median, 5%, 50% and 95% boundaries Compare with planned or proposed replacement volume Uitdaging: statistische data 8 4

5 Risicobeheersing: kans en gevolg Kans: bepalen van faalkansen Kennis van relevante faalmechanismen Failure Mode, Effect & Criticality Analysis (FMECA): Kennis van degradatie en faalmechanismen Conditie indicatoren Gecombineerd met: 1) Faalhistorie 2) Conditiebepaling 3) Voorspelling Verleden Heden TIME TIJD Toekomst Uitdaging: effectieve & efficiente bepaling 9 Risicobeheersing: kans en gevolg Risicomatrix: gevolg kwantificeren Zeer ernstig Ernstig Klein Verwaarloosbaar CML (min) Onderbrekingsduur (hr) Aantal klanten Eenmalig Herhalend Eenmalig Herhalend MW > 600 > 60 > 4 > > 2880 > 240 > 24 > > 5760 > 720 > 48 > > > 1440 > 168 > 24 0, > 60 > 40 > 0 > > 240 > 90 > 4 > > 720 > 180 > 12 > > 1440 > 480 > 24 > 12 0, > 40 > 30 nvt nvt > 120 > 60 > 2 > > 360 > 120 > 6 > > 720 > 240 > 12 > 8 0, > 30 > 20 nvt nvt > 60 > 40 > 1 > > 120 > 90 > 2 > > 240 > 180 > 4 > 3 0,

6 Risicobeheersing: kans en gevolg Risicomatrix: acceptatie vastleggen Frequentie # / jaar Zeer ernstig Ernstig Klein Verwaarloosbaar Permanent > 1000 Ontoelaatbaar Ontoelaatbaar Ontoelaatbaar Hoog Dagelijks > 100 Ontoelaatbaar Ontoelaatbaar Hoog Middelmatig Maandelijks > 10 Ontoelaatbaar Ontoelaatbaar Hoog Middelmatig Jaarlijks > 1 Ontoelaatbaar Hoog Middelmatig Laag Regelmatig > 0,1 Ontoelaatbaar Hoog Middelmatig Laag Waarschijnlijk > 0,01 Hoog Middelmatig Laag Verwaarloosbaar Mogelijk > 0,001 Hoog Middelmatig Laag Verwaarloosbaar Onwaarschijnlijk > Middelmatig Laag Verwaarloosbaar Verwaarloosbaar Vrijwel onmogelijk< 0,0001 Laag Laag Verwaarloosbaar Verwaarloosbaar 11 Kwaliteit van het proces ISO

7 Kwaliteit van het proces AM gerelateerde normen Elektriciteit en gasnetwerken Publicly Available Specification PAS 55 is algemeen toe te passen voor alle infrastructurele assets. Nederlandse Technische Afspraak NTA 8120 spitst zich toe op gas- en elektriciteitsnetten in de Nederlandse situatie en dient als input voor internationale harmonisatie in de toekomst. 13 Kwaliteit van het proces 1. Algemene vereisten 2. AM beleid en strategie 3. Information, risicobepaling, planning 4. Implementatie en bedrijfsvoering 5. Monitoring en bijsturing 6. Management rapportage Deming circle PAS

8 Kwaliteit van het proces PAS-55: geen officiële standaard maar Publicly Available Specification Uitgegeven door het BSI in 2004, gereviseerd in 2008 Gebaseerd op ISO en OHSAS Ontwikkeld ism toonaangevende organisaties en individuen Focus op infrastructuren: fysieke bedrijfsmiddelen zijn kritisch voor leveren van diensten en realiseren van doelstellingen Netbeheerders, energieproducenten, spoorwegen, industrieën, luchthavens Nederlandse versie: NTA812 Internationale norm in voorbereiding (IEC) PAS-55 is de de facto standaard voor netbeheerders 15 Beslisinformatie Effectieve methoden voor conditiebepaling Trechterbenadering (individu of populatie) Stapsgewijze bepaling van de conditie van een component of populatie, waarbij iedere stap afhankelijk is van de uitkomst van de stap ervoor Step 1 Analyse relevante historische data (desktop studie) Step 2 Visuele inspectie, interviews, conditie scan Step 3 On-line diagnostieken Step 4 Off-line diagnostieken Step 5 Interne inspectie, destructieve test Statistische benadering (populatie) Verdeling in quasi-homogene deelpopulaties Steekproefname, conditie van steekproef bepalen Vertalen naar de conditie (verdeling) in de populatie 16 8

9 Beslisinformatie Voorbeeld trechterbenadering Data survey Fixed data Operations Maintenance On line diagnostics Inspections Oil & DGA Off line diagnostics Tap changer Analysis & interpretation COMPONENT CONDITION Occurences Furfural content PD em & ac Bushing Core Statistical evaluation Thermal image PD em & ac Ranking / priorisering van transformatoren in populatie FRA POPULATION CONDITION 17 Beslisinformatie Health Index Waarom een health index Een health index weerspiegelt grote hoeveelheden data in een enkel criterium voor asset management besluiten. Voorbeeld tbv onderbouwing KCD (Kwaliteits- en Capaciteits Document) Aanvullend onderhoud nodig binnen 7 jaar Falen binnen 3 jaar Falen binnen 7 jaar Geen problemen binnen 7 jaar 0 jr 3 jr 7 jr 18 9

10 Beslisinformatie Health Index data Conditie functie health indicator Substation / equipment overview Station 1 Station 2 Station 3 Station 4 Station 5 Station 6 Station 7 Station 8 Station 9 Station 10 TX-1 TX-2 TX-3 TX-4 TX-5 TX-6 CB-1 CB-2 CB-3 CB-4 CB-5 CB-6 data conditie functie health indicator weging health index data conditie functie Waarde, getal Classificatie (G, M, S) Observatie Expert opinion health indicator color intensity 19 color Voorbeeld van AM implementatie Proces nivo Programma nivo Asset nivo Organisatie en proces review organisatie proces Herontwerp proces en organisatie Programma review onderhoudsprogramma vervangingsprogramma PILOT Inventarisatie assets Conditiebepaling 100% desktop steekproef veldstudie 1 e herontwerp onderhouds- en vervangingsbeleid Korte termijn resultaat (quick win) Systeem specificatie en implementatie (incl software & interfaces) Proces implementatie en training Continue verbetering 20 10

11 Wat levert een pilot op? Een review (breed oppervlakkig) vergelijkt op hoofdlijnen de huidige situatie met een fictieve referentie (gewenste situatie) Een pilot (smal diep) geeft in aanvulling daarop een concreet idee over: De werkelijke beschikbaarheid / kwaliteit data ( specificatie databeleid) De werkelijke informatiebehoefte ( specificatie informatiesysteem) De werkelijke conditie (korte termijn actie, (optimalisatie) onderhoud) De werkelijke bottlenecks in proces & organisatie ( specificatie redesign) Een goede pilot draagt bij aan een succesvolle implementatie: Een betere specificatie van proces, IT systeem, implementatie plan Quick wins (= motivatie) Betrokkenheid en draagvlak in verschillende lagen 21 Wat levert een pilot op? Voorbeeld: Risico priorisering vermogensschakelaars op basis van steekproef Type of Percentage Impact Failure Region Priority circuit breaker suspect + poor (# breakers) risk factor South Oil 69% 42 29,0 1 Centre Oil 44% 9 4,0 South SF6 15% 26 3,9 Centre Vacuum 38% 8 3,0 Centre SF6 29% 7 2,0 South Air 100% 2 2,0 North Oil 0% 20 0,0 North Air 0% 12 0,0 North SF6 0% 23 0,0 North Vacuum 0% 3 0,0 South Vacuum 0% 4 0,0 2 3 REGION OIL AIR SF6 VACUUM NORTH # = 20 # = 12 # = 23 # = 3 0% poor 0% poor 0% poor 0% poor CENTRE # = 9 # = 0 # = 7 # = 8 44% poor 29% poor 38% poor SOUTH # = 42 # = 2 # = 26 # = 4 69% poor 100% poor 15% poor 0% poor 22 11

12 Uitdagingen bij AM implementatie Rubbish in rubbish out (data kwaliteit) Appels en peren (de kunst van het beslissen) Spelen volgens de (nieuwe) regels van het spel Lijden, leiden of ondersteunen (IT) Zoveel mensen zoveel zinnen (draagvlak) Inventarisatie Vaststellen probleemdefinitie Vaststellen en classificeren onzekerheden Bepalen scenario s en kansen Genereren alternatieven Toetsen aan randvoorwaarden Berekenen doelfuncties Some lessons learnt Data, data, data Zonder business values geen goed risico-management Het betere is de vijand van het goede Be realistic: stapsgewijze benadering / pilot projecten Creëer draagvlak in alle lagen 23 Kiezen alternatief Evaluatie beslismethodiek NVRB Symposium Asset Management in de publieke sector Asset Management en het elektriciteitsnet Dank voor uw aandacht 21 april 2011 Jos Wetzer KEMA 24 Experience you can trust. 12