KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG

Transcriptie

1 REMGRO BEPERK / GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2015 BESTUUR EN VOLHOUBAARHEID KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG BESTUURSRAAMWERK Remgro is verbind tot die hoogste vlak van korporatiewe bestuur, integriteit en etiek. Die raad van direkteure (die direksie) is in die finale instansie daarvoor verantwoordelik dat bestuurstandaarde gehandhaaf word en word hierin ondersteun deur senior bestuur, wat daarna streef om n kultuur van nakoming en goeie bestuur in die Remgro groep te vestig. Dit word ondersteun deur gesonde en sigbare leierskap, wat gekenmerk word deur die etiese waardes van verantwoordelikheid, aanspreeklikheid, billikheid en deursigtigheid. Goeie korporatiewe bestuurstrukture en -prosesse bestaan en word deur die direksie as deurslaggewend beskou om volhoubare groei in belang van alle belanghebbendes te lewer. Die direksie is n voorstander van goeie korporatiewe bestuur by al die ondernemings waarin Remgro belê en die maatskappy gebruik sy beduidende invloed om te verseker dat alle genoteerde filiale, gesamentlike ondernemings en geassosieerde maatskappye die begin sels vervat in die King-verslag oor Bestuur in Suid-Afrika 2009 (King III) onderskryf. Doeltreffende bestuur vorm deel van Remgro se beleggingsbeoordeling-maatstawwe en word verder op n deurlopende grondslag gemonitor deur nie-uitvoerende direksieverteenwoordiging by maatskappye waarin belê is. Remgro is n beleggingshouermaatskappy en daarom beteken enige verwysings na die groep in hierdie konteks die maatskappy en sy volfiliale. Wispeco is Remgro se vernaamste volbedryfsfiliaal. Wispeco word as n onafhanklike entiteit bedryf en bestuur, met n outonome direksie, hoewel die samestelling van die direksie, vanweë die grootte van die besigheid, nie aan die onafhanklikheidsvereistes van King III voldoen nie. Remgro se verteenwoordigers in die direksie van daardie maatskappy verseker egter dat Wispeco, deur die aanvaarding en implementering van Remgro se beleide, prosesse en prosedures, gesonde korporatiewe bestuurs- en volhoubaarheidspraktyke toepas. Remgro se ander volfiliale, met uitsluiting van Wispeco waarna hierbo verwys is, is nie bedryfsmaatskappye nie en word deur Remgro Bestuursdienste Beperk (RBD) geadministreer. Die lede van Remgro se bestuursraad is ook die direkteure van RBD. RBD verskaf bestuurs- en ondersteunende dienste aan Remgro en sommige van sy filiale, gesamentlike ondernemings en geassosieerdes en verhaal sy kostes gedeeltelik deur fooie wat vir hierdie dienste gehef word. Die netto koste van RBD vorm deel van die korporatiewe koste van Remgro. Die direksie is tevrede dat Remgro die meeste van die beginsels van King III in die jaar onder oorsig nagekom het. Waar nie aan n beginsel van King III voldoen is soos gespesifiseer nie, word dit, waar toepaslik, verduidelik. Vir maklike verwysing word n opsomming van al die King III-beginsels wat nie toegepas is, hieronder gegee. Die voorsitter van die direksie, mnr Johann Rupert, is nie n onafhanklike nie-uitvoerende direkteur nie, maar gegewe sy kennis van die besigheid en sy sakeondervinding ag die direksie hierdie reëling nie net as wenslik nie, maar ook as noodsaaklik om die sakedoelwitte van Remgro te bereik. Die voorsitter van die direksie tree as ex officio-voorsitter van die vergoedings-en-nominasiekomitee op. Hoewel hy nie onafhanklik is nie, ondersteun die direksie sy voorsitterskap van die vergoedings-en-nominasiekomitee vanweë die noodsaaklikheid om die maatskappy se vergoedingsbenadering in ooreenstemming met die korporatiewe strategie te bring. Die voorsitter ontvang geen vergoeding of fooie van Remgro nie. Die direksie en subkomitees word jaarliks geëvalueer, maar het besluit om nie n oorsig van die evalueringsproses, resultate en aksieplanne in die geïntegreerde verslag bekend te maak nie vanweë die potensiële sensitiewe aard daarvan. Ingevolge die direksie se jaarlikse evalueringsproses word direkteure nie individueel beoordeel nie. Onaf hanklike nieuitvoerende direkteure word egter individueel be oordeel ten opsigte van hul onafhanklikheid, en veral die onafhanklikheid van direkteure wat reeds meer as nege jaar in die direk sie dien. Volgens King III moet die geïntegreerde verslag die mandate van direksiekomitees openbaar. Die geïnte greerde verslag bevat egter net n opsomming van die mandate. Volledige besonderhede is op die maatskappy se webwerf by beskikbaar. Die direksie glo nie daaraan dat direkteure, bykomend tot n basisfooi, bywoningsfooie moet verdien nie. Baie van die direkteure voeg aansienlike waarde tot die groep toe buite formele direksie- en komiteevergaderings, soms selfs meer as wat hulle binne formele vergaderings sou kon doen. Die direksie is nie van voornemens om aandeelhouers vir nie-bindende goedkeuring van Remgro se vergoedingsbeleid te vra nie. Die beredenering en grondslag vir die groep se uitvoerende vergoedingsbeleid word deeglik deur die vergoedings-en-nominasiekomitee oorweeg en in die geïntegreerde jaarverslag geopenbaar. Die direksie is nie van voorneme om n amptelike geskilbeslegtingsproses in te stel nie, omdat hulle van mening is dat die bestaande prosesse in die groep suksesvol funksioneer en nie n meer formele en aparte meganisme benodig nie. Die Maatskappywet bied genoegsame regsmiddele aan aandeelhouers. 61

2 BESTUUR EN VOLHOUBAARHEID / KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG Die King III-verslag beveel aan dat die maatskappy se volhoubare ontwikkelingsverslag deur n onafhanklike, eksterne spesialis geouditeer word. Remgro se volhoubare ontwikkelingsverslag is nie geouditeer nie, maar verifiëring is verkry van die kernvolhoubaarheids-aanwysers deur ooreengekome prosedures wat deur interne oudit en onafhanklike diensverskaffers uitgevoer is. n Indeks van die maatskappy se toepassing van elke King IIIbeginsel verskyn op die webwerf by Die direksie is voorts tevrede dat die maatskappy aan al die vereistes van die Maatskappywet (Nr. 71 van 2008), soos gewysig (Maatskappywet), en die noteringsvereistes van die JSE Beperk voldoen het. Nakoming van alle toepaslike wette, regulasies, aanvaarde standaarde en kodes vorm n integrale deel van die groep se risikobestuursproses en word op n deurlopende grondslag gemonitor. Soos in vorige jare was daar geen wesentlike nie-nakoming deur, of boetes teen, of vervolging van die groep in die jaar onder oorsig nie. Remgro meet die doeltreffendheid van sy bestuursprosesse aan die JSE se Maatskaplike Verant woorde lik heid beleggingsindeks (SRI), waaraan die maatskappy sedert die loodsing daarvan in Mei 2004 suksesvol deelneem. In hierdie verband is die bestuurspraktyke van RCL Foods Beperk, as Remgro se grootste en enigste genoteerde filiaal, sowel as dié van Wispeco, geïnkorporeer. DIREKSIE DIREKSIEHANDVES EN -VERANTWOORDELIKHEDE Die direksie het n formele handves aanvaar en geïm ple men - teer om: die verantwoordelikhede, funksies en samestelling van die direksie te identifiseer, te omskryf en aan te teken; en as verwysing vir nuwe direkteure te dien. Alle direkteure van Remgro onderskryf die handves, waar van n kopie op Remgro se webwerf beskikbaar is. Sleutelverantwoordelikhede ingevolge die handves sluit die volgende in: verseker dat die direksie se samestelling voorsiening maak vir die nodige vaardighede en ervaring; aanstelling van nuwe direkteure; die jaarlikse aanstelling en evaluering van die hoof uitvoerende beampte en die hoof finansiële beampte; die aanspreek van alle aspekte wat van strategiese of wesentlike aard is of wat die aansien van Remgro kan benadeel; gee rigting aan die etiese standaarde, strategie en werksaamhede van die groep om n volhoubare besig heid te bou, met inagneming van die kort- en lang termyn impak van die groep se strategie op die ekonomie, gemeenskap en die omgewing; monitor nakoming van wette, regulasies en kodes van beste sakepraktyke; verseker dat relevante en akkurate inligting betyds aan belanghebbendes gekommunikeer word; finale verantwoordelikheid vir die strategiese rigting, risikoaptyt, prestasie en sake van Remgro; goedkeuring van nuwe beleggings of die uitbreiding van bestaande beleggings van meer as R500 miljoen, sowel as die vervreemding van bestaande beleggings vir bedrae meer as R500 miljoen; monitor die bedryfs- en beleggingsprestasie van Remgro; bemagtiging van uitvoerende bestuur om bedryfs- en beleggingsplanne en -strategieë te implementeer volgens gedelegeerde mandate; risikobestuur en IT-bestuur; verseker dat volhoubaarheidsrapportering by finansiële rapportering geïntegreer is; die bevordering van goeie bestuur by filiale, insluitende die implementering van Remgro se beleide, prosesse en prosedures by filiale; verseker dat die vergoeding van direkteure en senior bestuur volgens die vergoedingsbeleid geskied; oorweeg, minstens twee keer per jaar, die lopendesaak-status van Remgro. Die direksie is tevrede dat hulle gedurende die afge lope finansiële jaar hulle verpligtinge en verantwoordelikhede, soos in die handves beskryf, behoorlik nagekom het. Slegs geringe wysigings is in die jaar onder oorsig aan die direksiehandves aangebring. Remgro het n ten volle funksionele direksie wat die groep lei en beheer. Alle kwessies van n wesentlike of strategiese aard of wat n uitwerking op die reputasie van die groep kan hê, word na die direksie verwys. Ander sake word deur die bestuursraad en/of beleggingskomitee of deur senior bestuur hanteer, soos toegelaat ingevolge n formele delegering van gesag. Die direksie vergader minstens vyf keer per jaar en volg n jaarlikse werkplan om te verseker dat alle relevante sake aandag geniet. Lede van die direksie en subkomitees ontvang n agenda, saam met onder steunende stukke, minstens n week voor elke vergadering ten einde hulle behoorlik voor te berei. Alle direkteure het onbeperkte toegang tot die dienste van die maat skappysekretaris en senior bestuur, sowel as tot maatskappyrekords. 62

3 REMGRO BEPERK / GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2015 KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG / BESTUUR EN VOLHOUBAARHEID SAMESTELLING VAN DIE DIREKSIE Besonderhede van die direkteure van die maatskappy verskyn op bladsy 14 tot 15 van die geïntegreerde jaarverslag. Die samestelling van die direksie weerspieël n ewewig van uitvoerende en nie-uitvoerende direkteure, van wie die meeste onafhanklik is, ten einde te verseker dat daar n duidelike balans van gesag is sodat geen individu on beperkte besluitnemingsmagte het nie. Op jaareinde het die direksie uit drie uitvoerende en elf nie-uitvoerende direkteure, van wie agt onafhanklik was, bestaan. Nie-uitvoerende direkteure word in die direksie verkies op grond van hul wyere kennis en ervaring en van hulle word verwag om effektief tot besluitneming en die formulering van beleid by te dra. Die onafhanklikheid van onafhanklike nie-uitvoerende direkteure word jaarliks hersien en die onafhanklikheid van nie-uitvoerende direkteure wat vir meer as nege jaar in die direksie gedien het, word aan n strawwe oorsig onderwerp. Uitvoerende direkteure dra hul insig tot die dag-tot-dagbedrywighede by, waardeur die direksie in staat gestel word om doelwitte te identifiseer, rigting te verskaf en die uitvoerbaarheid en volhoubaarheid van voorgestelde strategieë te bepaal. Hierdie direkteure is oor die alge meen verantwoordelik vir die implementering van alle bedryfsbesluite. Die direksie sal nie uit minder as ses of meer as 19 direkteure bestaan nie, of enige ander getal, soos van tyd tot tyd deur die direksie bepaal mag word. Die direksie is tevrede dat sy huidige lede gesamentlik oor die nodige vaardighede en ondervinding beskik om sy verantwoordelikhede na te kom, die groep se doelwitte te bereik en waarde vir aandeelhouers oor die lang termyn te skep. Volgens die akte van oprigting van die maatskappy moet n derde van die direkteure jaarliks op n rotasiegrondslag aftree. Hulle mag hulself egter vir n verdere termyn herkiesbaar stel. Die direkteure wat moet uittree, is dié wat die langste in diens was sedert hul laaste verkiesing. n Direkteur wat reeds die amp beklee het vir drie jaar sedert sy laaste verkiesing, sal by sodanige ver gadering uittree. Die rolle en verant woorde likhede van die voorsitter van die direksie en die hoofuitvoerende beampte word geskei. Die voorsitter, die ondervoorsitters, die hoofuitvoerende beampte en die hoof finansiële beampte word almal op n jaarlikse grondslag verkies en/of aangestel. Soos voorheen genoem, is die voorsitter van die direksie nie n onafhanklike direkteur nie. Die direksie neem kennis van die beginsel in die King-verslag dat n onafhanklike nieuitvoerende direkteur as voorsitter aangestel word. Gegewe die verantwoordelikheid van die direksie om op prestasie te fokus en rigting aan die kommersiële en ekonomiese voorspoed van Remgro te gee, word die huidige reëling nie alleen as toepaslik nie maar as noodsaaklik beskou. In nakoming van King III en die JSE se noteringsvereistes het die direksie mnr G T Ferreira as hoof onafhanklike direkteur aangestel. Sonder om afbreuk te doen aan die gesag van die voorsitter is die hooffunksie van die hoof onafhanklike direkteur onder andere om leierskap en advies aan die direksie te verskaf wanneer die voorsitter n botsing van belange het. Die hoof onafhanklike direkteur word op n jaarlikse grondslag deur die direksie aangestel. Die hoofuitvoerende beampte, mnr Jannie Durand, is verantwoordelik vir die dag-tot-dag-bestuur van die maatskappy en hy word in hierdie opsig bygestaan deur mnr Leon Crouse (hoof finansiële beampte). Tussen die twee van hulle het hul 48 jaar diens by Remgro en Remgro-verwante besighede. EVALUERING VAN DIE DIREKSIE, SUBKOMITEES EN INDIVIDUELE DIREKTEURE Die direksie en subkomitees word jaarliks deur hul lede geëvalueer. Die uitslag van hierdie evaluerings word nie in die geïntegreerde jaarverslag bekend gemaak nie, maar die benoeming van direkteure vir heraanstelling word nie gedoen alvorens die vertoning van die direksie geëvalueer is nie. Die direksie bepaal sy funksies, verpligtinge en prestasiemaat - stawwe, asook dié van subkomitees, om as norm vir prestasiebeoordelings te dien. Die direksie is tevrede met die onafhanklikheid van onaf - hank like nie-uitvoerende direkteure, insluitende dié van mnre Fred Robertson en Paul Harris, wat reeds vir 14 jaar op die direksie dien. Gegrond op die evaluering is daar geen bewys van enige omstandighede en/of verwantskap wat hul oordeel in gedrang bring nie. Hul onafhanklikheid word ook op geen wyse deur die lengte van hul diens beïnvloed nie. INDUKSIE VAN NUWE DIREKTEURE Pas aangestelde direkteure word amptelik deur die maatskappysekretaris van hul fidusiêre pligte in kennis gestel. By hul aanstelling ontvang die direkteure intreestukke, bestaande uit onder andere agendas en notules van die twee mees onlangse direksie- en subkomiteevergaderings (indien van toe passing), die jongste finansiële jaar- en geïntegreerde verslag, die maatskappy se gedrags kode ten opsigte van binne-inligting- transaksies, die groep struktuur, direksiehandves en subkomiteemandate, ens. om hulle in te lig oor bestaande kwessies en risiko s wat aandag geniet en ook om aan hulle n algemene begrip van die groep te gee. Nuwe direkteure word ook genooi om oriënteringsvergaderings saam met uitvoerende direkteure en senior bestuur by te woon. Hierbenewens ontvang nuwe direkteure ook inligting oor die JSE se noteringsvereistes en die verpligtinge van direkteure daarin vervat. 63

4 BESTUUR EN VOLHOUBAARHEID / KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG Lede van die direksie, subkomitees en individuele direk teure is geregtig daarop om onafhanklike professionele advies oor die sake van die groep te bekom op koste van die maatskappy, met vooraf kennisgewing aan die hoofuitvoerende beampte of maatskappysekretaris. MAATSKAPPYSEKRETARIS SE ROL EN VERANTWOORDELIKHEDE Alle direkteure het onbeperkte toegang tot die dienste van die maatskappysekretaris, mev Mariza Lubbe, wat aan die direksie verantwoordelik is om te verseker dat behoorlike korporatiewe bestuursbeginsels nagekom en dat direksie-oriëntering en -opleiding, wanneer nodig, verskaf word. Die maatskappysekretaris is verder verantwoordelik vir die behoorlike administrasie van verrigtinge en sake wat verband hou met die direksie, die maatskappy en die aandeelhouers van Remgro in ooreenstemming met toepaslike wetgewing en prosedures. Die direksie evalueer jaarliks die bevoegdheid en effektiwiteit van die maatskappysekretaris soos vereis deur die JSE Noteringsvereistes. Die evalueringsproses sluit n beoordeling deur elke raadslid van die maat skappysekretaris se paslikheid, vaardighede, kennis en pligsuitvoering in. Die direksie het dit oorweeg en is tevrede dat die maatskappysekretaris bevoeg is en oor die nodige ondervinding beskik om haar pligte doeltreffend uit te voer. n Kort curriculum vitae van die maatskappysekretaris is by die geïntegreerde jaarverslag op bladsy 16 ingesluit. Die direksie bevestig dat die maatskappysekretaris n genoegsame afstandsverhouding met die raad en die direkteure handhaaf, met inagneming daarvan dat die maatskappysekretaris nie n direkteur van die maatskappy is en nie aan enige van die direkteure verwant is nie. DIREKSIEKOMITEES Die direksie het subkomitees saamgestel om hulle met die nakoming van pligte en verantwoordelikhede by te staan. Elke komitee het sy eie mandaat wat die magte en pligte daarvan beskryf. Kopieë van hierdie mandate, wat op n jaarlikse grondslag hersien word, is op Remgro se webwerf beskikbaar. Die notules van komiteevergaderings word in die agendas van daaropvolgende direksievergaderings ingesluit en sake wat die direksie se aandag of n direksiebesluit verg, word uitgelig en as aparte agenda punte opgeneem. Ondanks die delegering van funksies na direksiekomitees, bly die direksie uiteindelik verantwoordelik vir die behoorlike uit voering van hierdie funksies, met uitsondering van die funksies van die oudit-enrisikokomitee wat verband hou met die aanstelling, fooie en aanstellingsvoorwaardes van die eksterne ouditeur. VERGOEDINGS-EN-NOMINASIEKOMITEE Die komitee bestaan uit vier nie-uitvoerende direkteure, van wie drie onafhanklik is. Die maatskappyvoorsitter, mnr Johann Rupert, is ook die voorsitter van hierdie komitee, terwyl die hoof van die menslike hulpbronne-afdeling as sekretaris optree. Die hoofuitvoerende beampte woon alle vergaderings op uitnodiging by. Die samestelling en bywoning van komiteevergaderings word op bladsy 67 uiteengesit. Vergaderings van die komitee word periodiek gehou (maar minstens een keer per jaar) om die direksie te adviseer oor sake soos die vergoedingsbeginsels en diens voorwaardes van alle direkteure en bestuurs raadslede, die direksiestruktuur en -samestelling, direk teure se ver goeding en langtermynaansporings kemas, asook opvolg planne vir die direksie, hoofuitvoerende beampte en ander bestuursraadaanstellings. Remgro se vergoedingsbeginsels word in die vergoe dingsverslag op bladsy 85 tot 92 van die geïntegreerde jaarverslag uiteengesit. Soos voorheen genoem, beoog die direksie nie om aandeelhouers vir n nie-bindende adviesstem oor die maatskappy se vergoedingsbeleid te vra tydens die volgende algemene jaarvergadering op 23 November 2015 nie. OUDIT-EN-RISIKOKOMITEE Die komitee word bestuur deur n mandaat wat die aanbevelings van King III en die vereistes van die Maat skappywet insluit. Die komitee bestaan uit vier onafhanklike nie-uitvoerende direkteure, wat deur Remgro-aandeelhouers, op aanbeveling van die direksie, gekies word. Die komitee staan onder voorsitterskap van mnr Herman Wessels en vergader minstens vier keer per jaar. Die hoofuitvoerende beampte, hoof finansiële beampte en hoof van interne oudit woon alle vergaderings ex officio by. Die samestelling en bywoning van komiteevergaderings word op bladsy 67 uiteengesit. Die hooffunksie van die komitee is om die direksie by te staan in die nakoming van sy verantwoordelikhede ten opsigte van die volgende: risikobestuur; interne beheer; interne finansiële beheer, rekeningkundige stelsels en inligting; die doeltreffendheid van die hoof finansiële beampte en finansiële funksie; rekeningkundige beleid; interne en eksterne oudit; inligtingstegnologiestelsels; beskerming van bates; 64

5 REMGRO BEPERK / GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2015 KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG / BESTUUR EN VOLHOUBAARHEID openbare rapportering; en om die nakoming van wette, reëls, gedragskodes en standaarde te monitor. Die jaarlikse aanstelling van die eksterne ouditeur, die goedkeuring van sy aanstellingsvoorwaardes en ouditbenadering, sowel as die goedkeuring van fooie wat verband hou met oudit- en nie-ouditdienste word ook deur die komitee gedoen. Hierdie verantwoordelikhede is van toepassing op Remgro en sy filiale wat deur RBD geadministreer word. Die oudit-en-risikokomitee van Remgro se enigste oorblywende volbedryfsfiliaal, Wispeco, rapporteer aan die groep se ouditen-risiko komitee deur by elke vergadering die notules van vergaderings wat gehou is, in die agenda in te sluit. Die oudit-en-risikokomitee vergader minstens een keer per jaar met die eksterne en interne ouditeure en uitvoerende bestuur om te verseker dat hul pogings ten opsigte van risikobestuur en interne beheer behoorlik gekoördineer is. Daarby evalueer die komitee die doeltreffendheid van sy subkomitee, die risiko-en-it-bestuurskomitee. Dié komitee se mandaat sluit in: die instandhouding van die risikobestuurs beleid en -plan, die daarstelling en handhawing van n bedryfsrisikoregister, inligtingstegnologie-risikobestuur, wetlike nakoming en beroepsgesondheid en -veiligheid. n Finansiële statekomitee, wat nie n amptelike subkomitee van die oudit-enrisikokomitee is nie, is ook daargestel. Die pligte daarvan sluit n hersiening van Remgro se geïntegreerde jaarverslag (met inbegrip van die finansiële jaarstate) in voordat dit aan die oudit-en-risikokomitee voorgelê word. Beide hierdie komitees staan onder die voorsitterskap van Remgro se hoof finansiële beampte, mnr Leon Crouse, en die voorsitter van die oudit-enrisikokomitee woon die vergaderings op uitnodiging by. Die komitee is ook daarvoor verantwoordelik dat die gekombineerde gerusstellingsmodel deur King III bekend gestel, toegepas word om n gekoördineerde benadering tot alle gerusstellingsbedrywighede te verseker. In die besonder sal die komitee: verseker dat die gekombineerde gerusstelling wat ontvang word, voldoende is om alle beduidende risiko s waaraan die maatskappy blootgestel is, die hoof te bied; en die verhouding tussen die eksterne diensverskaffers en die maatskappy monitor. Die komitee se verslag, wat beskryf hoe hy sy statutêre verpligtinge, ingevolge die Maatskappywet, en die bykomende pligte deur die direksie daaraan toegewys ten opsigte van die finansiële jaar geëindig 30 Junie 2015 nagekom het, is ingesluit in die geïntegreerde jaarverslag op bladsy 95 tot 96. BELEGGINGSKOMITEE Die beleggingskomitee bestaan uit vier nie-uitvoerende direkteure, van wie twee onafhanklik is, sowel as die hoofuitvoerende beampte en die hoof finansiële beampte. Die komitee staan onder die voorsitterskap van mnr Johann Rupert en vergader wanneer nodig vir wesentlike beleggings besluite. Die samestelling en bywoning van komiteevergaderings word op bladsy 67 uiteengesit. Die pligte en verantwoordelikhede van die komitee is: om te oorweeg en, indien toepaslik, goedkeuring te verleen vir: nuwe beleggings tot n bedrag van nie meer as R500 miljoen nie; die uitbreiding van bestaande beleggings vir bedrae tussen R100 miljoen en R500 miljoen; die vervreemding van bestaande beleggings tot n bedrag van nie meer as R500 miljoen nie; en om beleggingsbesluite vir bedrae meer as R500 miljoen te oorweeg en aanbevelings aan die direksie te maak. Gedurende die jaar onder oorsig was daar geen fisiese beleggingskomiteevergaderings nie. Alle besluite is goedgekeur deur geskrewe besluit. BESTUURSRAAD Die bestuursraad bestaan uit al drie uitvoerende direkteure, sowel as twee lede van die senior bestuur, mnre Neville Williams en Pieter Uys. Die komitee vergader maandeliks en die pligte en verantwoordelikhede van komiteelede is bykomend tot hul pligte en verantwoordelikhede as lede van die raad (in die geval van lede wat direkteure is) en/of hul ander pligte as bestuurders. Die samestelling en bywoning van komiteevergaderings word op bladsy 67 uiteengesit. Die sleutelpligte en -verantwoordelikhede van die komitee is: die ontwikkeling van bedryfs- en beleggingsplanne en -strategieë vir Remgro en voorlegging aan die direksie en die implementering daarvan wanneer dit goedgekeur is; die evaluering en monitering van bestaande groepbeleggings; die uitbreiding van bestaande beleggings tot n bedrag van nie meer as R100 miljoen nie; die aanbeveling van alle nuwe beleggings en die uitbreiding van bestaande beleggings van meer as R100 miljoen aan die beleggingskomitee en die direksie vir goedkeuring; toepaslike rapportering oor bestaande beleggings aan die direksie; die benoeming, vir goedkeuring deur die direksie, van verteenwoordigers van Remgro om as direkteure te dien in die direksies van maatskappye waarin belê is. 65

6 BESTUUR EN VOLHOUBAARHEID / KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG MAATSKAPLIKE-EN-ETIESEKOMITEE Die komitee se verantwoordelik hede word bepaal deur n formele mandaat wat deur die direksie goedgekeur is en die hoofdoelwitte is: om die direksie te help om die groep se vertoning as n goeie en verantwoordelike korporatiewe burger na te speur deur sy volhoubare ontwikkelingspraktyke te monitor; en om, ingevolge die Maatskappywet, die statutêre verplig - tinge van n maatskaplike-en-etiesekomitee na te kom en ander funksies te verrig, soos deur die direksie daaraan toegeken. Die samestelling en bywoning van komiteevergaderings word op bladsy 67 uiteengesit. Die komitee se verslag, wat beskryf hoe dit sy statutêre verpligtinge ingevolge die Maatskappywet nagekom het, asook ten opsigte van die bykomende funksies wat deur die direksie daaraan toegeken is vir die jaar geëindig 30 Junie 2015, is ingesluit in die geïntegreerde jaarverslag op bladsy 74 tot 75. VERHANDELING IN SEKURITEITE Ingevolge die noteringsvereistes van die JSE het die maatskappy n gedragskode met betrekking tot binne handel aanvaar. Gedurende pryssensitiewe of geslote tydperke word direkteure en aangewese werknemers verbied om in Remgro se aandele handel te dryf. Volgens groepsbeleid strek geslote tydperke van die einde van die finansiële verslagtydperk tot die publikasie van finansiële resultate vir daardie tydperk. n Geslote tydperk geld ook wanneer die maatskappy n omsigtigheidsaan kondiging aan aandeel houers gemaak het. Direkteure en aangewese werknemers mag buite die geslote tydperke slegs met goedkeuring van die voorsitter of hoofuitvoerende beampte in Remgro-aandele handel dryf. Daarby mag direkteure en aangewese werknemers nie in die aandele van genoteerde maatskappye waarin belê is, handel dryf nie tensy goedkeuring van die voorsitter of hoofuitvoerende beampte verkry is. BOTSING VAN BELANGE Meganismes bestaan om enige werklike, potensiële of vermeende botsings van belange te erken, daarop te reageer en dit te bestuur. Daar word van direkteure verwag om hul persoonlike finansiële belange, en dié van persone verwant aan hulle, in kontrakte en ander sake waarin Remgro n wesentlike belang het of wat deur die direksie oorweeg word, te verklaar. Waar n potensiële botsing van belange bestaan, word van direkteure verwag om hulle aan relevante besprekings en besluite te onttrek. Alle inligting wat direkteure in die uitvoering van hul pligte bekom wat nie openbaar gemaak is nie, word as vertroulik beskou. Direkteure mag nie sulke inligting gebruik, of skyn te gebruik, vir persoonlike gewin of tot voordeel van derde partye nie. Van alle direkteure van die maatskappy word verwag om die Remgro Etiese Kode, die bepalings van die Wet op Finansiële Markte, 2012, en die vereistes van die JSE Beperk insake binnekennis, aandeletransaksies en die openbaarmaking van sodanige verhandelinge na te kom. Die werksaamhede en gedrag van uitvoerende direkteure en senior bestuur wat in n nie-uitvoerende hoedanigheid optree in die direksies van maatskappye waarin belê word, word bestuur aan die hand van formele riglyne wat deur die direksie goedgekeur is. RISIKOBESTUUR EN INTERNE BEHEER Die direksie het n omvattende risikobestuurstelsel geïmplementeer wat voorsiening maak vir deurlopende risikobeoordeling, evaluering en die vaslegging van interne beheermaatreëls. Die groep se rapportering oor die risikobestuursproses en interne beheerstelsels is ingesluit in die risikobestuursverslag op bladsy 68 van die geïntegreerde jaarverslag. EKSTERNE OUDIT Volgens die JSE se noteringsvereistes moet die eksterne ouditeur van alle genoteerde maatskappye en hul belangrikste filiale by die JSE geakkrediteer wees. Remgro se eksterne ouditeur, PricewaterhouseCoopers Geïnk., is as sodanig by die JSE geakkrediteer. Die eksterne ouditeur woon alle vergaderings van die oudit-en-risikokomitee by en het direkte toegang tot die voorsitter van hierdie komitee, asook die voorsitter van die groep. Nie-ouditdienste deur die eksterne ouditeur verskaf, word deur die oudit-en-risikokomitee goedgekeur en hou hoofsaaklik verband met belastingaangeleenthede. Hierdie dienste word deur n afdeling wat onafhanklik van die ouditvennote is, gelewer. BELEGGERSVERHOUDINGE EN AANDEELHOUERSKOMMUNIKASIE Die direksie erken die belangrikheid daarvan om aandeelhouers en die beleggersgemeenskap oor ontwikkelinge in Remgro se besigheid in te lig. Kommunikasie met aandeelhouers is gegrond op die beginsels van tydige, ewewigtige, duidelike en deursigtige inligting. Beide positiewe en negatiewe aspekte van finansiële en nie-finansiële inligting word verskaf. Interaksie 66

7 REMGRO BEPERK / GEÏNTEGREERDE JAARVERSLAG 2015 KORPORATIEWE BESTUURSVERSLAG / BESTUUR EN VOLHOUBAARHEID BYWONING VAN VERGADERINGS Direksie Oudit-enrisikokomitee Vergoedingsen-nominasiekomitee Maatskaplikeen-etiesekomitee Bestuursraad Aantal vergaderings gehou (1) Bywoning deur direkteure Nie-uitvoerende direkteure J P Rupert 5 2 E de la H Hertzog 5 J Malherbe 5 Onafhanklike nie-uitvoerende direkteure G T Ferreira 5 2 P K Harris 5 2 N P Mageza 5 4 P J Moleketi 4 4 M Morobe 5 F Robertson S E N de Bruyn Sebotsa (2) 1 H Wessels Uitvoerende direkteure en bestuursraad J J Durand 5 11 W E Bührmann 5 11 L Crouse 5 11 P J Uys 2 11 N J Williams 2 10 (1) Alle besluite wat gedurende die jaar onder oorsig deur die beleggingskomitee geneem is, is goedgekeur deur geskrewe besluit. (2) Me S E N de Bruyn Sebotsa is op 16 Maart 2015 aangestel as direkteur en het sedertdien al die Raadsvergaderings bygewoon. met institusionele beleggers vind twee keer per jaar tydens die inbel-aanbieding van tussen- en finale resultate plaas wanneer vrae aan die hoofuitvoerende beampte en hoof finansiële beampte gestel kan word. Die mees onlangse, asook historiese, finansiële en ander inligting word ook op die maatskappy se webwerf gepubliseer. Meer inligting oor Remgro se kommunikasie-inisiatiewe ten opsigte van alle belanghebbendes word in die volhoubare ontwikkelings verslag verskaf. BESIGHEIDSREDDINGSTAPPE n Interne besigheidsreddingsbeleid is opgestel en deur die direksie goedgekeur. Gegewe die aard van Remgro as n beleggingshouermaatskappy, vorm die oorweging van besigheids - reddingsprosedures deel van die wetlike nakomingsbeleid wat deur die direksie goedgekeur is. Besigheidsreddingsprosedures by maatskappye waarin belê is, is die verantwoordelikheid van die direksies van daardie ondernemings, soos vereis deur die Maatskappywet. Remgro het, as deel van sy risikobestuursraamwerk, prosesse in plek om beleggings wat onderpresteer betyds te identifiseer en aandag daaraan te gee. 67

8 BESTUUR EN VOLHOUBAARHEID RISIKOBESTUURSVERSLAG INLEIDING Die direksie is in die finale instansie verantwoordelik vir die risikobestuursproses en die interne beheerstelsel van Remgro. Die direksie het n omvattende risiko bestuursbeleid en -plan opgestel wat deur die bestuur geïmplementeer is. Dit behels voortdurende risiko-identifisering en assessering, asook die vaslegging van interne beheermaatreëls sowel as risikovermindering en versekeringstrategieë. Die oudit-en-risikokomitee het n mandaat ontvang om die doeltreffendheid van die risikobestuursproses en interne beheerstelsels te monitor en in hierdie verband word hy ondersteun deur sy subkomitee, die risiko-en-it-bestuurskomitee. Die groep se interne en eksterne ouditeure, saam met bestuur en sekere eksterne konsultante, het die taak om gekombineerde gerusstellingsverslae aan die oudit-en-risikokomitee te lewer. Etiese leierskap en menslike kapitaal vorm die hoekstene van Remgro se risikobestuursfilosofie omdat dit ondernemersvernuf, n goeie korporatiewe reputasie en doeltreffende bestuur verseker. Remgro se risikobestuursproses behels die ordening van hulpbronne om die bereiking van strategiese en besigheidsplanne te verseker, insluitende die benutting van beskikbare geleenthede wat voldoen aan die risiko-aptytmaatstawwe deur die direksie daargestel. Risikoprofiele inherent in bestaande bedrywighede en beleggings word binne die goedgekeurde risiko-toleransievlakke gehandhaaf, waardeur die risikoopbrengsparameters geoptimali seer word vir die skep van volhoubare groei en waarde vir aandeelhouers en ander belanghebbendes. VERSLAGPARAMETERS Vanweë die aard en omvang van Remgro se beleggingsportefeulje, fokus hierdie verslag op die bedrywighede van die maatskappy en sy filiale, behalwe waar sulke entiteite JSE-genoteerde entiteite is en die relevante inligting geredelik beskikbaar is vir belanghebbendes of die wesent likheid van sodanige inligting onvoldoende geag word om volledige openbaarmaking te regverdig. Derhalwe bevat hierdie verslag risikobestuursinligting van die maat skappy, Remgro Bestuursdienste Beperk (Remgro se dienste maatskappy) en V&R Management Services AG*. * n Volfiliaal, geregistreer en bestuur in Switserland, wat boekhoudingen tesouriedienste aan Remgro se buitelandse filiale en derde partye verskaf. RISIKOBESTUURSPROSES Die risikobestuursbeleid is op die beginsels en raamwerk van die internasionale Komitee van Borgorganisasies (COSO Treadway-kommissie) Ondernemingsrisikobestuur Geïntegreerde Raamwerk gegrond en voldoen aan die aanbevelings van King III. Hierdie beleid beskryf die doel, metodiek, proses en verantwoordelikhede van die onderskeie rolspelers in die maatskappy se risikobestuur. Die risikobestuursbeleid is onderworpe aan jaarlikse hersiening en enige voorgestelde wysigings word aan die oudit-en-risikokomitee vir oorweging en aanbeveling aan die direksie vir goedkeuring, voorgelê. Remgro is n beleggingshouermaatskappy en as sodanig neem die risikobestuursproses die risiko s en geleenthede binne die maatskappy, sowel as die risiko s en geleenthede inherent in sy beleggings porte feulje in ag. 68