Voor kinderen van 8 t/m 12 jaar. Vergeet je koffer niet. Veel plezier!
|
|
- Herman Mark Bauwens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 WISKUNDEROUTE JUNIOR De WISKUNDEROUTE JUNIOR brengt je naar bijzondere voorwerpen in het museum. Bij elk voorwerp uit de route zijn er opdrachten die je met hulp van de Wiskundekoffer kunt maken. De WISKUNDEROUTE JUNIOR begint in zaal 3 en gaat verder in zaal 4 en zaal 5. Volg de gele lijn op de plattegrond hieronder. Mocht je sommige opdrachten te moeilijk vinden? Sla ze dan over of spiek bij de antwoorden achterin. Veel plezier met de WISKUNDEROUTE JUNIOR! Voor kinderen van 8 t/m 12 jaar. Vergeet je koffer niet. Veel plezier! Voorwerpen zaal 3: 1. Het kwadrant; blz Tekenaap; blz. 5 Voorwerpen zaal 4: 3. Geheimschrift; blz. 10 Voorwerpen zaal 5: 4. Napierstokjes; blz Voetmaten; blz Ruimtefiguren; blz. 22 Op de deurposten staan de zaalnummers, die zie je als je de zaal binnenloopt. Zie je een tekstje met een geel kader in dit boekje? Dat is een Wist-je-dat-je over het museumvoorwerp. A] +vraag E] De opdrachten met een groene kleur zijn voor kinderen van 8 jaar en ouder. De opdrachten met een paarse kleur zijn voor kinderen van 10 jaar en ouder, maar als je jonger bent, kan je de opdrachten natuurlijk altijd proberen.
2 1 Vanaf de kassa ga je linksaf door de hoge hal van het museum. Ga achter het anatomisch theater de trap op naar zaal 2. Via de trap achterin zaal 2 loop je naar zaal 3. Hierin vind je aan de rechterkant het kwadrant van Blaeu. Het kwadrant A] Het kwadrant gebruikte men vroeger om afstanden tussen steden te meten. Zónder een meetlat. Je zult straks zien hoe. Waar lijkt het kwadrant op? Kies het juiste antwoord. O hele cirkel O halve cirkel O kwart cirkel O driekwart cirkel afbeelding 1 B] De wiskundige meneer Snel gebruikte het kwadrant om een driehoeksnet te maken. Zo kon hij de afstanden tussen steden in Holland meten. In afbeelding 2, de kaart van Snel, zie je waar hij allemaal geweest is om te meten. Er zijn hier vijf plaatsen aangewezen waar Snel geweest is. Zoek in afbeelding 2 de letter die bij het cijfer hoort. Er is er al één voorgedaan. 1 =.. 2 = A 3 =.. 4 =.. 5= afbeelding 2 2
3 vraag C] Op de grond zie je vier stickers van de plaatsen Leiden, Wassenaar, Noordwijk aan Zee en Voorhout. Je gaat de hoek meten tussen Wassenaar, Leiden en Noordwijk aan Zee. Je gaat kijken hoeveel de afstand is tussen de schuine en een rechte lijn in een driehoek. Dat kan je niet doen met een liniaal. Je leest dat af in graden, zoals met het kwadrant. Kijk naar afbeelding 3 en het kwadrant. Volg de stappen die hieronder staan beschreven. Heb je een stap gedaan, zet dan een kruisje in het vakje ervoor. hoek afbeelding 3 Pak het kwadrant en leg het neer zoals op punt A in A afbeelding 4. Zorg dat de punt van de hoek van het kwadrant precies op de kerktoren van Leiden ligt. Het kwadrant moet in een rechte lijn liggen met Wassenaar (dat heet een kijklijn, zie afbeelding 4). Zoek de sticker van Noordwijk aan Zee. Verschuif het kwadrant niet en ga liggen als op afbeelding 5. Wijs met het touwtje en gewichtje naar de kerktoren van Noordwijk aan Zee. Sta op en laat het touwtje liggen op deze plek en kijk naar de rand van het kwadrant. De plek waar het touwtje ligt is het aantal graden dat de hoek is. Wassenaar Afbeelding 4 afbeelding 4 afbeelding 5 Vul in: Vanuit Leiden gezien is de hoek tussen Wassenaar en Noordwijk aan Zee... graden. 3
4 +vraag D] Pak het kwadrant en leg het neer zoals op punt A in afbeelding 6. Zorg dat de punt van de hoek van het kwadrant precies op de kerktoren van Wassenaar ligt. Het kwadrant moet in een rechte lijn liggen met Noordwijk aan Zee. (dat heet een kijklijn, zie afbeelding 6). Zoek de sticker van Voorhout. Verschuif het kwadrant niet en ga liggen als op afbeelding 5. Wijs met het touwtje en gewichtje naar de kerktoren van Voorhout. afbeelding 6 Sta op en laat het touwtje liggen op deze plek en kijk naar de rand van het kwadrant. De plek waar het touwtje ligt is het aantal graden dat de hoek is. A Noordwijk aan Zee Vul in: Vanuit Wassenaar gezien is de hoek tussen Noordwijk aan Zee en Voorhout... graden. Nu heb je met het kwadrant de hoeken gemeten tussen Leiden, Noordwijk aan Zee, Wassenaar en Voorhout. De volgende stap zou het uitrekenen van de afstanden zijn. Hiervoor moet je heel veel sommen maken. Dat leer je als je ouder bent. Vroeger (voor 1802), was het erg onduidelijk hoe lang het duurde als je van de ene stad naar de andere stad wilde. Omdat dit echt een probleem was, ontstond de behoefte om Nederland in kaart te brengen. Om afstanden tussen verschillende plaatsen in Nederland te bepalen ga je niet met meetlatten het land in om alle afstanden met de hand op te meten. Dat zou veel te veel tijd kosten! Om snel een goede kaart van Nederland te maken moest dus iets anders worden bedacht. Rond het jaar 1610 maakte de kaartenmaker Willem Janszoon Blaeu dit reusachtige kwadrant. Hiermee kun je makkelijk de afstand tussen bijvoorbeeld twee plaatsen bepalen, zonder dat je daarbij een meetlat gebruikt. De ontdekking van Snel De bekende wiskundige Willibrord Snel van Royen gebruikte het kwadrant om tussen 1615 en 1617 de omtrek van de aarde te bepalen. Verder meette hij ook de afstanden tussen steden in Nederland. Dit deed Meneer Snel vanaf de kerktorens in een stad. Door metingen te doen, (zoals jij net hebt gedaan) maakte hij een driehoeksnet, maar 200 jaar later werd heel Nederland pas in kaart gebracht. Tegenwoordig worden de afstanden precies berekend met de hulp van satellieten, denk maar eens aan het GPSsysteem van je telefoon. 4
5 2 Als je met je rug naar het kwadrant toe staat vind je de tekenaap bovenin de derde vitrine aan je rechterhand. Nummer 7 is de tekenaap. Tekenaap A] Om afbeeldingen groter of kleiner te maken gebruikte men vroeger een tekenaap. Kijk naar afbeelding 1. Zie jij de tekenaap in de vitrine? B] Peter wil graag het Fristi-pakje (afbeelding 3 op de volgende bladzijde) een andere maat geven, zodat hij er speelgoed van kan maken voor het winkeltje van zijn zusje. Kan jij Peter helpen? In het stappenplan op de volgende bladzijde staat uitgelegd hoe je de tekenaap uit de koffer moet gebruiken. Op afbeelding 2 hieronder zie je hoe de verschillende punten op de tekenaap worden genoemd. afbeelding 1 afbeelding 2 5
6 Tekenvlak 6
7 hoogte breedte afbeelding 3 Stappenplan Heb je een stap gedaan, zet dan een kruisje in het vakje ervoor. Leg dit boekje op de grond en vouw dit boekje en de bladzijden goed plat. Leg de tekenaap neer zoals op de afbeelding hiernaast. Het vaste punt (A) zit niet op het papier. Het is handig als iemand anders punt A vasthoudt. Pak nu punt C en volg hiermee de omtrek van het Fristi-pakje. Zie je al een potloodstreep op de linker bladzijde? Zo niet, druk dan ook zachtjes op punt B (het potlood B) terwijl je de omtrek volgt met punt C. 7
8 C] Heb je voor Peter nu een verkleining of vergroting gemaakt? Kruis het juiste antwoord aan. O vergroting O verkleining D] Meet met de liniaal de lengte en breedte van het grote Fristi-pakje op. Doe dat ook met het door jou getekende kleine Fristi-pakje. Vul in de tabel hieronder in wat je hebt gemeten. Groot Fristi-pakje (origineel) hoogte =... cm breedte =.. cm Klein Fristi-pakje (door jou getekend) hoogte =. cm breedte =... cm E] Wat zou er met de aardbei van het grote Fristi-pakje gebeuren als je die ook met de tekenaap in het kleine Fristi-pakje zou tekenen? De aardbei wordt: O kleiner O groter O blijft gelijk F] Bekijk de gegevens in de tabel bij vraag D nog eens. Hoeveel keer is de tekening kleiner geworden? Kruis het juiste antwoord aan. O 2 O 5 O 3 O 7 O 4 O 10 +vraag G] Bereken nu de oppervlaktes van de twee pakjes en schrijf dit op in de tabel hieronder. Groot Fristi-pakje (origineel) oppervlakte =... cm² Klein Fristi-pakje (door jou getekend) oppervlakte =.. cm² Een tekenaap wordt gebruikt om een landkaart, afbeelding of model groter of kleiner te maken. Maar dan wel op zo n manier dat het in verhouding is. Dat heet vergroten of verkleinen op een andere schaal. 8
9 +vraag H] Vergelijk nu de twee verschillende oppervlaktes. Wat valt je op? Kruis het juiste antwoord aan. De oppervlakte van het kleine pakje is: O gelijk aan die van de originele O 2x zo klein O 3x zo klein O 4x zo klein De computertechnieken zijn tegenwoordig zo uitgebreid en goed, dat de tekenaap eigenlijk niet meer gebruikt wordt. Wel is het nog altijd een leuk speeltje om mee te tekenen natuurlijk. +vraag I] Je kunt op de tekenaap ook zien hoeveel keer je iets vergroot of verkleind hebt. Omcirkel op afbeelding 4 hieronder de plaats waar je op de tekenaap kan zien hoeveel keer je iets vergroot of verkleind hebt. afbeelding 4 +vraag J] Wat gebeurt er bij het tekenen als je het potlood (B) en de volgstift (C) zou verwisselen? Niet echt doen hoor! Kruis het juiste antwoord aan. Als je de tekenaap daarna gebruikt dan: O teken je een vergroting in plaats van een verkleining. O gebeurt er niets, je moet de tekenaap alleen iets anders vasthouden. O teken je de tekening nog kleiner. 9
10 3 Na de opdracht met de tekenaap loop je door naar zaal 4. Hierin vind je in de zesde vitrine aan de linkerkant de anamorfosen (geheimschrift). Als je op de knop onder de vitrine drukt gaat het licht in de vitrine aan. N Geheimschrift A] Afbeelding 1 ziet er raar uit, want het is een anamorfose. Om de afbeelding goed te kunnen zien, heb je een speciale spiegel nodig. Daardoor is afbeelding 1 een soort geheimschrift. In de vitrine zie je allemaal voorbeelden van anamorfosen. Zie jij ze? afbeelding 1 B] Pak nu de afbeeldingen uit de koffer. Wat denk jij, zónder met de ronde (cilindrische) spiegel te kijken, wat er op de afbeeldingen te zien is? Afbeelding 1 =.. Afbeelding 2 =.. Afbeelding 3 =.. Afbeelding 4 =.. Afbeelding 5 =.. C] Om de anamorfosen te kunnen ontcijferen heb je een hulpmiddel nodig: de cilindrische spiegel. Waarom heet de spiegel een cilindrische spiegel denk je? D] In afbeelding 2 op de bladzijde hiernaast zie je hoe men vroeger een anamorfose maakte. Bij nummer 1 in het tekenrooster zie je een tekening van een man. Bij nummer 2 zie je dat de tekening van de man uit elkaar is getrokken in een halve cirkel. Op nummer 3 moet je dan een ronde (cilindrische) spiegel neerzetten. Als je dan in de richting van de pijl in de spiegel kijkt, zie je de man weer zoals bij nummer 1. 10
11 kijkrichting 2 afbeelding afbeelding 2 E] Zet nu de cilindrische spiegel op de cirkel in de anamorfosen. Kijk in de spiegel, zoals op afbeelding 3. Wat zie je? Anamorfose 1 =. Anamorfose 2 =. Anamorfose 3 =.. Anamorfose 4 =.. Anamorfose 5 =.. F] Naast een cilindrische spiegel waren er ook andere manieren om anamorfosen te maken. In de vitrine zie je links een piramidespiegel. Wat zie jij als je bovenop de piramidespiegel kijkt?.. 11
12 +vraag G] Weet jij welke anamorfose bij welke afbeelding hoort? Verbind de afbeeldingen en anamorfosen met elkaar. Controleer met de spiegel. 12
13 +vraag H] Maak hier je eigen anamorfose. Kies hieronder uit 1, 2, 3 of maak zelf iets bij nummer 4. 1 is makkelijk en 3 is moeilijk. Je tekent elke lijn in elk vakje over in de vakjes in nummer 5. De groene stip is al voorgedaan in de roosters en in de halve cirkel. De groene stip staat op lijn J en lijn 5. Zo ga je elk hokje overtekenen. Begin met de zwarte stippen
14 Het Griekse woord anamorfose bestaat uit twee woorden. Namelijk: ana dat terug betekent, en morfein, dat vormen betekent. Als je deze woorden weer samen brengt, krijg je de letterlijke betekenis van anamorfose, namelijk terug in beeld brengen. Er zijn twee soorten anamorfosen: 1] Anamorfosen met hulpmiddel 2] Anamorfosen zonder hulpmiddel. De anamorfosen met hulpmiddel ken je al, daar heb je je net mee gewerkt. De spiegel is een hulpmiddel. Hiermee kan je de afbeeldingen goed zien. Van de anamorfosen zónder hulpmiddel zijn veel voorbeelden. Kijk maar eens op straat als je op de fiets rijdt op het fietspad. Het fietserssymbool is een anamorfose. Als je vlakbij bent, zie je dat het uitgerekt is. Als je van veraf kijkt zie je dat het een gewone fiets is. 14
15 4 Na de opdracht over de anamorfosen loop je door naar zaal 5. Gelijk in de eerste vitrine aan de linkerkant vind je de Napierstokjes. De Napierstokjes liggen bij nummer 2. Napierstokjes A] Op afbeelding 1 hiernaast zie je de Napierstokjes (spreek je uit als: neejpjur). Deze stokjes gebruikte men vroeger om te vermenigvuldigen of te delen. Zie jij de stokjes in de vitrine liggen? afbeelding 1 B] Pak nu de stokjes uit de koffer. Op een van de stokjes staan alleen de getallen 1 tot en met 9. Dat stokje noem je het beginstokje. Dit heb je altijd nodig om een keersom (vermenigvuldigingssom) te maken. Met de andere stokjes maak je de keersom af. Kijk naar afbeelding 2. Hier staat de keersom 2 x 3. In het roze vierkantje staat het antwoord. In het roze vierkantje zie je een diagonale lijn. Deze lijn laat zien wat de verdeling is tussen tientallen, en de eenheden afbeelding 2 Bekijk afbeelding 2 nog eens. Hoeveel tientallen en eenheden zitten er in de som 2 x 3?. tientallen en eenheden. C] Pak nu het Napierstokje van de tafel van 3. Kan jij de tafel van drie aflezen? Kijk naar afbeelding 3. Welke keersom staat hier? En wat is het antwoord op deze vermenigvuldiging? afbeelding 3 x. =. 15
16 D] Maak deze twee sommen met de Napierstokjes: 6 x 3 =. 9 x 3 = E] Hier staat alleen het antwoord. Welke keersom hoort daarbij? Gebruik de Napierstokjes: x.. = 30 x.. = 63 F] Kijk naar afbeelding 4 en 5. Bekijk hieronder goed wat de kleuren betekenen.. afbeelding 5 afbeelding 4 Maak ook deze keersommen met de Napierstokjes 5 x 32 =. 6 x 32 =.. G] Kijk naar afbeelding 6. Kan jij met de stokjes deze som aflezen? 45 x 32 =... 16
17 +vraag H] Hieronder zie je de uitleg van een rekenrooster. Met dit rooster kan je makkelijk met de Napierstokjes keersommen uitrekenen. Kijk naar het voorbeeld hierboven waarin 15 x 12 wordt uitgerekend. Wat is de uitkomst van 15 x 12? +vraag I] Gebruik de Napierstokjes om de keersommen hieronder uit te rekenen. Je mag het rekenrooster hiernaast als hulp gebruiken. 30 x 74 =... 0 x 74 =... 17
18 +vraag J] Hieronder zie je een leeg rooster. Welke getallen zou jij invullen om een hele moeilijke som uit te rekenen? Het grote rooster rechts is voor als je met getallen groter dan 100 wilt rekenen. De paarse kleur staat voor tienduizendtallen en de gele kleur voor honderdduizendtallen. Je kunt de uitleg van het rooster op de vorige pagina gebruiken om je som uit te rekenen. Let op: misschien moet je bij het optellen van alle eenheden, tientallen, etc. rekening houden met 1 onthouden. Mijn zelfbedachte keersom is: Mijn zelfbedachte keersom is:.. x... =... x... = De Napierstokjes die in de vitrine liggen zijn niet van John Napier zelf, maar in 1759 door Jan Paauw gemaakt. Paauw heeft deze rekenstokjes gemaakt aan de hand van de stokjes van John Napier. De stokjes zijn er als hulpje bij het vermenigvuldigen en delen. Napierstokjes zou je kunnen zien als de voorloper van de rekenmachine. Het idee achter de rekenstokjes heeft de ontwerper John Napier niet zelf bedacht, want deze manier van rekenen werd in 1200 al in India gebruikt. John Napier heeft hier goed naar gekeken en na veel denken, kwam hij erachter dat steeds dezelfde getallen in de hokjes komen te staan. Hij heeft die getallen toen op de stokjes geschreven. Eigenlijk staan dus de tafels op die stokjes. 18
19 5 Na de opdracht over de Napierstokjes loop je door naar de derde vitrine aan de linkerkant. Bij nummer 2 kun je allemaal houten stokjes vinden waarop de voetmaten van enkele steden staan. Voetmaten A] Als je 300 jaar geleden vanuit Leiden een tapijt in een andere plaats bestelde, was de kans groot dat het tapijt een andere afmeting had dan je eigenlijk wilde hebben. Dit kwam doordat elke stad een eigen stelsel had van lengtematen. Een tapijt was bijvoorbeeld 8 voeten en 3 duimen lang. Als de voeten en duimen per stad verschillen, dan kreeg je ook een andere afmeting. Zie jij de stokjes van afbeelding 1 in de vitrine staan? Aan de linkerkant van de stokjes staan de plaatsnamen geschreven. afbeelding 1 B] Pak uit de koffer de twee voetmatenstokjes. De Franse en de Vlaamse. Bekijk ze goed. Meet met de liniaal op hoeveel centimeter de Franse en de Vlaamse voet zijn. De Franse voet is... cm. De Vlaamse voet is... cm. C] Vergelijk nu jouw eigen voet met de Franse en de Vlaamse voet. Meet het verschil op met de liniaal. De Franse voet is... cm groter/kleiner* dan mijn voet. De Vlaamse voet is. cm groter/kleiner* dan mijn voet. *streep het foute antwoord door 19
20 D] De streepjes op de voetstokjes staan voor het aantal duimen dat in een voet past. Maar jouw duim is vast niet zo groot als de duimen van toen. Hoeveel duimen van jou passen in de Franse voet? En in de Vlaamse voet? Bekijk afbeelding 2 hiernaast om te zien hoe je je duim moet houden. Vul je antwoorden hieronder in. afbeelding 2 voetmaat aantal duimen in de voetmaat aantal duimen van jou in de voetmaat Franse voet 12 duimen duimen Vlaamse voet 11 duimen duimen E] Meet de breedte (korte kant) van de zaal op met de Franse voetmaat. Dus tel het aantal keer dat de voetmaat in de breedte past. De breedte van de zaal is.. Franse voeten. F] Je weet nu hoeveel keer de Franse voet in de breedte van de zaal past. Je weet ook hoeveel centimeter een Franse voet is (zie je antwoord bij vraag B) Hoeveel centimeter is de breedte van de zaal? De zaal is... centimeter breed. Reken dit om naar meters. Hoeveel meter is dat ongeveer? O 4 meter breed O 5 meter breed O 7 meter breed O 9 meter breed G] Nu weet je hoe breed de zaal in centimeters is. Ook weet je hoeveel centimeter de Vlaamse voet is (zie je antwoord bij vraag B). Hoeveel keer past de Vlaamse voet in de breedte van de zaal?.. keer. 20
21 +vraag H] De gemiddelde lengte van een echte voet van een volwassen Hollander is 28 centimeter. Bereken de omtrek van 1 Hollandse voet² (spreek je uit als: één Hollandse vierkante voet). Zie afbeelding 3. afbeelding 3 De omtrek van 1 Hollandse voet² is... centimeter. +vraag I] Stel, de Franse voet en de Vlaamse voet moeten allebei naar de supermarkt. De afstand die ze allebei moeten afleggen is 0,06 km. Voetje voor voetje. Hoeveel voetstappen moet de Franse voet zetten om bij de supermarkt te komen? En de Vlaamse voet? Gebruik hier ook je antwoord van vraag B. Reken uit: De Franse voet moet. stappen zetten om bij de supermarkt te komen. De Vlaamse voet moet.. stappen zetten om bij de supermarkt te komen. Wilde je iets kopen in een andere stad, dan moest je alles gaan omrekenen. Dat is niet handig. Om het vergelijken van verschillende voetmaten iets makkelijker te maken zijn deze stokjes gemaakt. Zo zie je dat er tussen de maten uit Frankrijk en de maten van Vlaanderen een klein verschil zit. Toch blijven deze vergelijkingen erg vervelend en vermoeiend. Daarom bedachten een paar wis- en natuurkundigen een betere standaardmaat. Zoals de meter, die we nu nog steeds gebruiken. 21
22 6 Na de opdracht over de voetmaten, loop je naar de raamkant van de zaal. Daar vind je in de eerste vitrine drie modellen van Archimedes. De modellen liggen bij nummer 3. ] Ruimtefiguren A] De drie figuren in de koffer en op afbeelding 1 noemen we ruimtefiguren. Zie jij de drie ruimtefiguren in de vitrine liggen? afbeelding 1 B] Hieronder zie je de drie aparte ruimtefiguren afgebeeld. Kies bij elk ruimtefiguur de juiste naam en trek er lijntjes tussen. 22
23 C] Houd ieder ruimtefiguur uit de koffer één voor één eventjes in je hand. Welke van de drie voelt het lichtst? En welke het zwaarst? Vul je antwoord hieronder in. De..... voelt het lichtst. De.. voelt het zwaarst. D] In afbeelding 2 hieronder, zie je een deel van een 2200 jaar oude stelling van Archimedes. Helaas is door ouderdom een deel van de tekst weggevallen. We weten nog wel welke drie woorden er onder de vlekken stonden, maar wáár ze hoorden te staan weten we niet. Jij wel? Vul in wat er onder de vlekken hoort te staan. Kies uit: bol - cilinder - kegel De en de.... wegen samen evenveel als de.... afbeelding 2 E] Pak nu de weegschaal en zet hem aan. Weeg en kijk of de stelling van hierboven die jij net hebt aangevuld klopt. Klopt het? Ja het klopt / nee het klopt niet, want wat er onder de vlekken moet staan is: De en de.... wegen samen evenveel als de
24 F] Teken hieronder de bol van bovenaf (bovenaanzicht). Welke vorm heeft het? Een Teken hieronder het bovenaanzicht van de cilinder. Welke vorm heeft het? Een Teken hieronder het bovenaanzicht van de kegel. Welke vorm heeft het? Een 24
25 G] Wat valt je op als je nog eens naar de antwoorden van de bovenaanzichten kijkt? +vraag H] Hieronder zie je een kubus (afbeelding 3) en de bouwplaat van een kubus (afbeelding 4). De kubus is in de bouwplaat uitgevouwen.. afbeelding 3 afbeelding 4 Kijk nog eens goed naar de cilinder uit de koffer. Teken hieronder van de cilinder een bouwplaat. 25
26 Wil je weten of je het goed gedaan hebt? Hier zijn de antwoorden! Opdracht 1: Het kwadrant 1A: Kwart cirkel. 1B: 1= E, 2= A, 3= C, 4= D, 5= B. +vraag C: De hoek is 55 graden. +vraag D: De hoek is 30 graden. Opdracht 2: Tekenaap 2A: Kijk in de vitrine. 2B: Volg de stappen. 2C: Verkleining. 2D: Groot Fristi-pakje Klein Fristi-pakje (origineel) (door jou getekend) Lengte = 16 cm Lengte = 8 cm Breedte = 7 cm Breedte = 3,5 cm Opdracht 3: Geheimschrift 3A: Kijk in de vitrine. 3B: Vrij invullen. 3C: Omdat de spiegel de vorm van een cilinder heeft. 3D: Kijk met de spiegel. 3E: Anamorfose 1: Everzwijn verdedigt zijn jong tegen een hond. Anamorfose 2: Een mannetje met een rode jas. Anamorfose 3: Een geleerde man met een hoed. Anamorfose 4: Een zittende ram (met horens). Anamorfose 5: Een stoel. 3F: De vier verschillende gezichten vormen in de piramidespiegel één gezicht. +vraag G: 2E: De aardbei wordt kleiner. 2F: 2 keer 2G: Groot Fristi-pakje (origineel) Oppervlakte = 112cm² Klein Fristi-pakje (door jou getekend) Oppervlakte = 28 cm² +vraag H: De oppervlakte van het kleine pakje is 4x zo klein. +vraag I: Kijk naar de getallen die op de tekenaap staan. +vraag H: Vrij tekenen. +vraag J: Als je de tekenaap daarna gebruikt, teken je een vergroting. 26
27 Opdracht 4: Napierstokjes 4A: Kijk in de vitrine 4B: 0 tientallen en 6 eenheden. 4C: 5 x 3 = 15 4D: 6 x 3 = 18 en 9 x 3 = 27 4E: 5 x 6 = 30 en 9 x 7 = 63 4F: 5 x 32 = 160 en 6 x 32 = 192 4G: 45 x 32 = vraag H: Uitkomst is vraag I: 30 x 74 = 2220 en 0 x 74 = 0 +vraag J: Vrij invullen. Opdracht 5: Voetmaten 5A: Kijk in de vitrine. 5B: Franse voet: 32,5 cm Vlaamse voet: 27,5 cm. 5C: Vrij invullen. Het verschil hangt af van de lengte van jouw voet. 5D: Vrij invullen. Hangt af van de lengte van je duim. 5E: De breedte van zaal 5 in Franse voet:21 5F: De breedte van zaal 5 in Franse voet is 683 cm. Dat is ongeveer 7 meter. 5G: De Vlaamse voet past 25 keer in de breedte van zaal 5. +vraag H: = 112 +vraag I: Franse voet: 184 stappen. Vlaamse voet: 218 stappen. Opdracht 6: Ruimtefiguren 6A: Kijk in de vitrine. 6B: 6C: Vrij invullen. 6D: De bol en de kegel wegen samen evenveel als de cilinder. 6E: Ja het klopt. 6F: Alle drie de bovenaanzichten zijn rond. 6G: De bovenaanzichten hebben allemaal dezelfde vorm. +vraag H: Bouwplaat cilinder: (er zijn meerdere bouwplaten mogelijk).
Antwoorden Wiskunderoute Museum Boerhaave. 01A) 14 kerktorens 01B)
Antwoorden Wiskunderoute Museum Boerhaave 01A) 14 kerktorens 01B) 1+) Wassenaar en Noordwijk aan Zee 250 cm is, Voorhout en Wassenaar ongeveer 262 cm is, Noordwijk aan Zee en Voorhout 80 cm is, Voorhout
Nadere informatieWISKUNDEroute! Welkom in Museum. echte MUSEUM I BOERHAAVE. BEgane grond. kladpapier nodig? Op de achterkant!
DE ENIGE echte MUSEUM I BOERHAAVE WISKUNDEroute! Welkom in Museum Boerhaave Museum Boerhaave is hét Rijksmuseum voor de geschiedenis van de natuurwetenschappen en geneeskunde. In dit museum kun je hierover
Nadere informatieWISKUNDEroute! Welkom in Museum. echte MUSEUM I BOERHAAVE. BEgane grond. kladpapier nodig? Op de achterkant!
DE ENIGE echte MUSEUM I BOERHAAVE WISKUNDEroute! Welkom in Museum Boerhaave Museum Boerhaave is hét Rijksmuseum voor de geschiedenis van de natuurwetenschappen en geneeskunde. In dit museum kun je hierover
Nadere informatieInstructie voor Docenten. Hoofdstuk 13 OMTREK EN OPPERVLAKTE
Instructie voor Docenten Hoofdstuk 13 OMTREK EN OPPERVLAKTE Instructie voor docenten H13: OMTREK EN OPPERVLAKTE DOELEN VAN DIT HOOFDSTUK: Leerlingen weten wat de begrippen omtrek en oppervlakte betekenen.
Nadere informatieRekentijger - Groep 7 Tips bij werkboekje A
Rekentijger - Groep 7 Tips bij werkboekje A Omtrek en oppervlakte (1) Werkblad 1 Van een rechthoek die mooi in het rooster past zijn lengte en breedte hele getallen. Lengte en breedte zijn samen gelijk
Nadere informatieSpeurtocht: De wereld op zak
Speurtocht: De wereld op zak Zaal 1 Het rariteiten kabinet bij het Anatomisch Theater Dit is het rariteitenkabinet bij het Anatomisch Theater. Een Rariteitenkabinet betekende vroeger een kamer met bijzonderheden.
Nadere informatieLesbrief Assenstelsels. Versie 1
Versie 1 Datum: 11 juni 2011 Cursus: Docent: Taal in alle vakken Radha Gangaram Panday Door: Mario Hummeling, 1597628 Shafi Ilahibaks, 1540943 Cyril Bouwman, 1581806 Herman Hofmeijer, 1058201 Nico van
Nadere informatierekentrainer jaargroep 7 Fietsen op Terschelling. Teken en vul in. Zwijsen naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
Zwijsen jaargroep 7 naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs Waar staat deze paddenstoel ongeveer? Teken op de kaart. Welke afstand of welke route fietsen de kinderen? naam route afstand Janna
Nadere informatierekentrainer jaargroep 7 Fietsen op Terschelling. Teken en vul in. Zwijsen naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs
Zwijsen jaargroep 7 naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs Waar staat deze paddenstoel ongeveer? Teken op de kaart. Welke afstand of welke route fietsen de kinderen? naam route afstand Janna
Nadere informatieMe, myself and I. Je gaat op de volgende manieren portretten maken:
Me, myself and I Wat ga je doen? Je gaat een heel bijzonder boekje maken. Het wordt een vouwboekje (=leporello) zoals je op het plaatje hierboven duidelijk kunt zien. Dat boekje zal een heel persoonlijk
Nadere informatieWat betekenen de getallen? Samen bespreken. Kies uit kilometer, meter, decimeter of centimeter.
70 blok 5 les 23 C 1 Wat betekenen de getallen? Samen bespreken. 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 60 981 540 C 2 Welke maten horen erbij? Samen bespreken. Kies uit kilometer, meter, decimeter of centimeter.
Nadere informatieTafelkaart: tafel 1, 2, 3, 4, 5
Tafelkaart: tafel 1, 2, 3, 4, 5 1 2 3 4 5 1x1= 1 1x2= 2 1x3= 3 1x4= 4 1x5= 5 2x1= 2 2x2= 4 2x3= 6 2x4= 8 2x5=10 3x1= 3 3x2= 6 3x3= 9 3x4=12 3x5=15 4x1= 4 4x2= 8 4x3=12 4x4=16 4x5=20 5x1= 5 5x2=10 5x3=15
Nadere informatieSpeurtocht Wandelen met Licht. Naam leerling:...
Zaal 3 Speurtocht Wandelen met Licht Naam leerling:... Zaal 3 Brillen Loop de trap op achter het anatomisch theater (het grote houten bouwwerk) en ga door de glazen deuren zaal 2 in. Ga in zaal 2 de trap
Nadere informatieLereniseenmakkie Werkboek Zelf rijden en pech onderweg - 1
Lereniseenmakkie Werkboek Zelf rijden en pech onderweg - 1 Bij rekenen heb je vast al rijen en rijen met sommen gemaakt! Dat ziet er dan ongeveer zo uit: 324+689=1013 561-256=305 22x34=748 208+593=801
Nadere informatiehttp://www.kidzlab.nl/index2.php?option=com_content&task=vi...
Veelvlakken De perfecte vorm Plato was een grote denker in de tijd van de Oude Grieken. Hij was een van de eerste die de regelmatige veelvlakken heel bijzonder vond. Hij hield ervan omdat ze zulke mooie,
Nadere informatiekilometer hectometer decameter meter decimeter centimeter milimeter km hm dam m dm cm mm
Op een plattegrond van een stad, maar ook op de landkaart van Nederland worden allerlei wegen kleiner afgebeeld. Omdat je niet de werkelijke maten op papier kunt zetten, maak je gebruik van een schaal.
Nadere informatieBiljarten op een ellips. Lab kist voor 3-4 vwo
Biljarten op een ellips Lab kist voor 3-4 vwo Dit lespakket behoort bij het ellipsvormige biljart van de ITS Academy. Ontwerp: Pauline Vos, in opdracht van Its Academy Juni 2011 Leerdoelen: - kennismaken
Nadere informatieOverstapprogramma 6-7
Overstapprogramma - Cijferend optellen 9 Verdeel het getal. Het getal 8 kun je verdelen in: duizendtallen honderdtallen tientallen eenheden D H T E 8 D H T E 8 = 8 9 9 9 = = = = Zet de getallen goed onder
Nadere informatieBLAD 21: AAN DE OPPERVLAKTE
BLAD 21: AAN DE OPPERVLAKTE 1. Maak het getal a. In de figuur hiernaast zie je zes getallen staan: één in het rondje, en vijf in de rechthoek. Probeer nu om het getal in de cirkel te 'maken' met de getallen
Nadere informatiedeel B Vergroten en oppervlakte
Vergroten en verkleinen - wiskunde deel B Vergroten en oppervlakte Als je een figuur door een fotokopieerapparaat laat vergroten dan worden alle afmetingen in de figuur met dezelfde factor vermenigvuldigd.
Nadere informatiewerkboek groep 4 blok 7 en 8 naam
1 2 3 4 5 6 werkboek groep 4 7 8 9 11 12 naam 10 blok 7 en 8 blok 8 x les xx 8 1 Hoeveel schroeven liggen hier? Vul in.... 2 34 Het konijnenhok x 4 schroeven is... schroeven. Reken uit. 2 groepjes van
Nadere informatieEen Meet- en Ontdekpad gemaakt door Maaike Kuijer. Pabo De Eekhorst Assen.
METEN Een meet- en ontdekpad www.rekenhoek.nl 5 6 Een Meet- en Ontdekpad gemaakt door Maaike Kuijer. Pabo De Eekhorst Assen. Inhoudsopgave meet- en ontdekpad Samenvatting 2 Verantwoording 4 Gebruiksaanwijzing
Nadere informatieExamen VMBO-GL en TL. wiskunde CSE GL en TL. tijdvak 2 dinsdag 18 juni 13.30-15.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
xamen VMO-GL en TL 2013 tijdvak 2 dinsdag 18 juni 13.30-15.30 uur wiskunde CS GL en TL ij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 23 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 76 punten
Nadere informatieHandig met getallen 4 (HMG4), onderdeel Meetkunde
Handig met getallen 4 (HMG4), onderdeel Meetkunde Erratum Meetkunde Je vindt hier de correcties voor Handig met getallen 4 (ISBN: 978 94 90681 005). Deze correcties zijn ook bedoeld voor het Rekenwerkboek
Nadere informatieVerder zijn er toetsen bij de theorie en praktijk. Je hoort van jouw leraar wanneer je die moet maken.
Voorwoord Beste leerling, Voor je ligt de map Stappenplan houtbewerken. Dit Stappenplan is speciaal geschreven voor leerlingen die praktijkonderwijs volgen, maar is ook te gebruiken in andere situaties.
Nadere informatieEen boekje met wiskundige vragen en opdrachten voor Havo 3
Een boekje met wiskundige vragen en opdrachten voor Havo 3 Gemaakt door: Harm Bakker Peter Vaandrager April 2002. Met dank aan mevr.o. De Meulemeester van KSO Glorieux uit Ronse in België. Geschiedenis
Nadere informatieOnmogelijke figuren. Geschreven door Judith Floor en Vivike Lapoutre. Herzien door Dieuwke van Wijk en Amarins van de Voorde
Onmogelijke figuren Geschreven door Judith Floor en Vivike Lapoutre Herzien door Dieuwke van Wijk en Amarins van de Voorde Vierkant voor Wiskunde Zomerkamp A 2010 Voorwoord Je hebt vast wel eens een stripboek
Nadere informatieK 1 Symmetrische figuren
K Symmetrische figuren * Spiegel Plaats de spiegel zó, dat je twee gelijke figuren ziet. Plaats de spiegel nu zó op het plaatje, dat je dezelfde figuur precies éénmaal ziet. Lukt dat bij alle plaatjes?
Nadere informatieAndré Volten Utopia. speurtocht jaar
André Volten speurtocht 8-12 jaar Hallo...! (schrijf hier jouw naam) Jij bent... jaar. Welkom bij André Volten, in museum Beelden aan Zee André Volten begon ooit als schilder maar werd beeldhouwer. Hij
Nadere informatieAan de tafel! Ga je mee om de wonderlijke wereld van de tafels te ontdekken? Bedacht en ontwikkeld door Linda van de Weerd. www.klasvanjuflinda.
Aan de tafel! Ga je mee om de wonderlijke wereld van de tafels te ontdekken? Bedacht en ontwikkeld door Linda van de Weerd. www.klasvanjuflinda.nl Aan de tafel 1. Zeeslag 2. Snelle Jelle 3. Vier op een
Nadere informatie2 BBL. Oppervlakte. 5.1 Eenheden van oppervlakte
H5 Oppervlakte 2 BBL 5.1 Eenheden van oppervlakte 1a. Vraag aan je docent een vel met hokjes van 1 cm bij 1 cm. b. Teken op het papier een vierkant met zijden van 1 cm. c. Schrijf in het vlak 1 cm². d.
Nadere informatieLOPUC. Een manier om problemen aan te pakken
LOPUC Een manier om problemen aan te pakken LOPUC Lees de opgave goed, zodat je precies weet wat er gevraagd wordt. Zoek naar grootheden en eenheden. Schrijf de gegevens die je nodig denkt te hebben overzichtelijk
Nadere informatieGrafieken. 10-13 jaar. Rekenles over het maken van grafieken. Rekenen. 60 minuten. Weerstation, data, grafieken
Grafieken Rekenles over het maken van grafieken 10-13 jaar Rekenen Weerstation, data, grafieken 60 minuten Op het digitale schoolbord bekijkt de leerkracht met de klas verschillende grafieken over het
Nadere informatieREKENVAARDIGHEID BRUGKLAS
REKENVAARDIGHEID BRUGKLAS Schooljaar 008/009 Inhoud Uitleg bij het boekje Weektaak voor e week: optellen en aftrekken Weektaak voor e week: vermenigvuldigen Weektaak voor e week: delen en de staartdeling
Nadere informatieHet metriek stelsel. Grootheden en eenheden.
Het metriek stelsel. Metriek komt van meten. Bij het metriek stelsel gaat het om maten, zoals lengte, breedte, hoogte, maar ook om gewicht of inhoud. Er zijn verschillende maten die je moet kennen en die
Nadere informatierekentrainer jaargroep 6 Vul de maatbekers. Kleur. Zwijsen naam:
Zwijsen jaargroep naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs recept voor glazen bananenmilkshake bananen, l ijs, l melk,1 l limonadesiroop 1 cl ijs 1 liter Schil de bananen. Snijd ze in grote
Nadere informatie44 De stelling van Pythagoras
44 De stelling van Pythagoras Verkennen Pythagoras Uitleg Je kunt nu lezen wat de stelling van Pythagoras is. In de applet kun je de twee rode punten verschuiven. Opgave 1 a) Verschuif in de applet punt
Nadere informatieSpelen met zand. Zandpaspoort voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar
Spelen met zand Zoals je hebt kunnen zien is zand heel interessant, maar zand is ook heel erg leuk. Je kunt er namelijk onwijs goed mee spelen! Zandpaspoort voor kinderen van 7 tot en met 12 jaar Schrijf
Nadere informatierekentrainer jaargroep 5 Timo loopt steeds verder weg. Teken Timo bij de kruisjes op de weg en maak de tekening af. Zwijsen naam:
Zwijsen jaargroep naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs rekentrainer Timo loopt steeds verder weg. Teken Timo bij de kruisjes op de weg en maak de tekening af. Groep blad Vul in. 0 0 7 70
Nadere informatierekentrainer jaargroep 6 Vul de maatbekers. Kleur. Zwijsen naam:
Zwijsen jaargroep 6 naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs recept voor 6 glazen bananenmilkshake 2 bananen 0,25 l ijs 0,40 l melk 0,10 l limonadesiroop 100 cl 0 ijs 1 liter 0 Schil de bananen.
Nadere informatieHoofdstuk 4: Meetkunde
Hoofdstuk 4: Meetkunde Wiskunde VMBO 2011/2012 www.lyceo.nl Hoofdstuk 4: Meetkunde Wiskunde 1. Basisvaardigheden 2. Grafieken en formules 3. Algebraïsche verbanden 4. Meetkunde Getallen Assenstelsel Lineair
Nadere informatieSTERREN DANSEN OP DE MUUR WAT HEB JE NODIG? BOUWTEKENING
STERREN DANSEN OP DE MUUR Als je op een onbewolkte avond naar de hemel kijkt zie je overal sterren. Net zoals je soms in wolken gekke figuren kunt ontdekken, kun je dat in sterren ook. Door lijnen te trekken
Nadere informatieHoeveel kinderen zitten er in elke groep van de Kameleonschool? Kleur het goede aantal hokjes. b 28 =
les 23 en 24 blok 4 41 Teken de afstanden. 1 cm is in het echt 10 km. Van Amsterdam naar Alkmaar: 40 km. Controleer met je liniaal. aa Van Amsterdam naar Den Helder: 80 km. 8 cm b Van Almelo naar Utrecht:
Nadere informatieBLAD 6: KARWEITJES EN KOZIJNEN
BLAD 6: KARWEITJES EN KOZIJNEN 1. Samen een karweitje doen a. Vier vrienden hebben een karweitje gedaan. Samen hebben ze daarmee 60 euro verdiend. Hoeveel krijgt ieder?... b. Hoeveel zou iedereen krijgen
Nadere informatieBij de volgende vragen Bij een regelmatige veelhoek kun je het gemakkelijkst eerst de buitenhoeken berekenen en daarna pas de binnenhoeken.
Rood-wit-blauw werkblad 1 Bij het hele werkblad: Alle rode getallen zijn deelbaar door hetzelfde getal. Elk wit getal is gelijk aan een rood getal + 1, elk blauw getal aan een rood getal + 2 Russisch vermenigvuldigen
Nadere informatieblok 11 groep 4 Malmberg s-hertogenbosch
blok 11 groep 4 naam:... Malmberg s-hertogenbosch blok 11 les 6 0 Kleur de antwoorden van de tafel van 2 geel en de tafel van 5 rood. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26
Nadere informatie1. Van je juf of meester krijg je een plaatje. Bekijk je plaatje goed. 3. Zoek samen nog vier klasgenoten met een ander plaatje.
Opdracht 1 Ongeveer 150 jaar geleden stonden er veel steenfabrieken langs de IJssel. De stenen werden van klei gemaakt. Dat kon je langs de IJssel vinden. Als de rivier overstroomde, bleef er een laagje
Nadere informatierekentrainer jaargroep 5 Timo loopt steeds verder weg. Teken Timo bij de kruisjes op de weg en maak de tekening af. Zwijsen naam:
Zwijsen jaargroep naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs rekentrainer Timo loopt steeds verder weg. Teken Timo bij de kruisjes op de weg en maak de tekening af. Vul in. Groep blad 1 0 + 10
Nadere informatiea a Hoe hoog is de kleinste toren op het plaatje? 97 m b d Hoe oud zijn de Martinitoren en de Eiffeltoren? De Martinitoren is meer dan
les 14 59 Aan welke keersommen uit de tafels tot 10 denk je? b 9 70 = 630 6 80 = 480 9 7 en 6 8 a a 4 30 = 120 4 50 = 200 4 3 en 4 5 c 8 80 = 640 7 60 = 420 8 8 en 7 6 b d = 5600 = 7200 Meer antwoorden.
Nadere informatieVoor we iets gaan maken moeten we wel het een en ander weten van meten. We zeggen altijd meten is weten. Hoi Leuk dat je er weer bent.
Hallo ik ben TECH. Wij gaan samen in het technieklokaal een Boomhoogtemeter maken. We moeten ons eerst goed voorbereiden op school. Daar ga ik jou bij helpen. Als je klaar bent kun je hierdoor in het technieklokaal
Nadere informatieColofon RekenGroen. Rekenen voor vmbo- groen en mbo- groen Extra Rekenmodule Oppervlakte Leerlingtekst Versie 1.0. November 2012 Auteurs: Mieke
Colofon RekenGroen. Rekenen voor vmbo- groen en mbo- groen Extra Rekenmodule Oppervlakte Leerlingtekst Versie 1.0. November 2012 Auteurs: Mieke Abels, Monica Wijers, Elise van Vliet, Vincent Jonker www.rekengroen.nl
Nadere informatieFenomena. Jouw werkbladen. In NEMO. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam: Fenomena Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 01-2016 1
Fenomena Jouw werkbladen In NEMO Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Fenomena Groep 7-8 Leerlingen In NEMO versie 01-2016 1 Fenomena Welkom bij Fenomena! Deze hele
Nadere informatieSTADSBOERDERIJ SCHOOLTUINTJES
STADSBOERDERIJ SCHOOLTUINTJES Rekenen voor vmbo-groen en mbo-groen Colofon RekenGroen. Rekenen voor vmbo- groen en mbo- groen Module Stadsboerderij Schooltuintjes Leerlingtekst Versie 1.0. November 2012
Nadere informatieWISKUNDE: HERHALINGSOEFENINGEN EINDE ZESDE LEERJAAR
WISKUNDE: HERHALINGSOEFENINGEN EINDE ZESDE LEERJAAR Getallenkennis: getalbegrip 1. Noteer het getal: 5D 2H 6HD 7t 9d 2. Noteer het getal: MMXVIII Getallenkennis: werken met gegevens 3. Hoeveel maanden
Nadere informatieRuitjes vertellen de waarheid
Ruitjes vertellen de waarheid Opdracht 1 Van fouten kun je leren Van fouten kun je leren, jazeker. Vooral als je héél goed weet wat er fout ging. Vandaag leer je handige formules begrijpen door kijken
Nadere informatieEen deel van het onderzoek doe je met z n tweeën, het andere deel doe je zelfstandig. Dit onderzoek telt als repetitie A en B.
In jouw stad of dorp zijn er vast wel wijken waar mensen met wat hogere inkomens wonen en wijken waar mensen met wat lagere inkomens wonen. Er wordt beweerd dat mensen met een hoger inkomen meer en verder
Nadere informatieDe waarde van een plaats in een getal.
Komma getallen. Toen je net op school leerde rekenen, wist je niet beter dan dat getallen heel waren. Dus een taart was een taart, een appel een appel en een peer een peer. Langzaam maar zeker werd dit
Nadere informatieRekentijger - Groep 4 Tips bij werkboekje A
Rekentijger - Groep 4 Tips bij werkboekje A Maak de getallen Werkblad 1 Werk van links naar rechts. Gebruik de uitkomst van elke som opnieuw. Kleursudoku Werkblad 2 Begin met de rij of kolom met de meeste
Nadere informatieAanvulling hoofdstuk 1 uitwerkingen
Natuur-scheikunde Aanvulling hoofdstuk 1 uitwerkingen Temperatuur in C en K Metriek stelsel voorvoegsels lengtematen, oppervlaktematen, inhoudsmaten en massa Eenheden van tijd 2 Havo- VWO H. Aelmans SG
Nadere informatieNaam: Klas:.. Oppervlakte 1/11
Naam: Klas:.. Oppervlakte 1/11 Wat is oppervlakte? Als je op een groene school zit heb je vaak te maken met oppervlakte. Bij het aanleggen van een tuin of een terras, bij het bemesten van grond, bij het
Nadere informatiePracticum hoogtemeting 3 e klas havo/vwo
Deel (benaderbaar object) Om de hoogte van een bepaald object te berekenen hebben we geleerd dat je dat kunt doen als je in staat bent om een rechthoekige driehoek te bedenken waarvan je één zijde kunt
Nadere informatieG 1 Tangram: figuren leggen
G Tangram: figuren leggen * Schaar, kopieerbladen 8 en 9 Knip de zeven tangramdelen (kopieerblad 8) uit. Let erop dat de grenslijnen van ieder deel wel heel blijven. Leg met de zeven delen de dieren op
Nadere informatieOntwerp je eigen prefabhuis
Ontwerp je eigen prefabhuis Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wist jij dat er in Nederland iets meer dan 7 miljoen huizen staan? Tegenwoordig worden de meeste
Nadere informatiea n t w o o r d e n reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs blok w e r k b o e k Hoeveel pakken koeken zijn er nodig voor jouw klas? Reken uit.
j aargroep 5 a n t w o o r d e n Zwijsen reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs blok w e r k b o e k oeveel pakken koeken zijn er nodig voor jouw klas? Reken uit. Les Overal getallen Welke rugnummers
Nadere informatieROL, SCHUIF EN BEDEK. MEER DOBBELSTEENWERKBLADEN? Kijk op heutinkvoorthuis.nl AANTAL SPELERS: 2-4
ROL, SCHUIF EN BEDEK AANTAL SPELERS: - JE HEBT NODIG: dobbelstenen in verschillende kleuren, fiches of iets om de plaatjes mee af te dekken. Eventueel een kookwekker. SPELREGELS: Rol om de beurt met de
Nadere informatierekenboek 5a lessen
rekenboek 5a lessen 507006 De stad in Blok 2 21 770 1000 500 400 Blok 2 Week 1 Les 1 1 Tellen. atel verder. 396 397 598 797 Tel terug. 402 401 903 101 bmaak sprongen van 10. Maak sprongen van 50. 480 490
Nadere informatieTOETS REKENEN / WISKUNDE. Naam:... School:...
TOETS REKENEN / WISKUNDE Naam:... School:... Datum:... Groep:... 1A. Hoofdrekenen: optellen en aftrekken Reken de sommen op je eigen manier uit. Gebruik het kladblaadje als je een tussenstap wilt noteren.
Nadere informatieDocentenhandleiding Wiskunde A, B of C?
Docentenhandleiding Wiskunde A, B of C? Geachte mevrouw/meneer, Voor u ligt de docentenhandleiding bij het onderwijsprogramma Wiskunde A, B of C?. In deze handleiding vindt u informatie over het museumbezoek
Nadere informatieProcenten 75% 33% 10% 50% 40% 25% 50% 100%
Procenten 50% 75% 25% 100% 10% 40% 50% 33% Uitleg procenten & Hoofdstuk 1A: hele procenten Uitleg : Procent betekent: 1/100 deel Bij procentrekenen werken we met HOEVEELHEDEN Bij een hoeveelheid van iets
Nadere informatieLesmateriaal bovenbouw
Lesmateriaal bovenbouw Workshopdag Satellieten 8 oktober 2008 Space Expo, Noordwijk Bouw je eigen telescoop Benieuwd naar het oppervlak van de maan? Of de ringen van Saturnus? Deze dingen staan te ver
Nadere informatievwo: Het maken van een natuurkunde-verslag vs 21062011
Het maken van een verslag voor natuurkunde, vwo versie Deze tekst vind je op www.agtijmensen.nl: Een voorbeeld van een verslag Daar vind je ook een po of pws verslag dat wat uitgebreider is. Gebruik volledige
Nadere informatieLandkaarten en coördinaten
Landkaarten en coördinaten Wat is nu eigenlijk een landkaart? Nou, hou je vast. Op een landkaart staat op een plat vlak een verkleind en toegelicht beeld van een bepaald deel van het aardoppervlak afgedrukt.
Nadere informatieDeel C. Breuken. vermenigvuldigen en delen
Deel C Breuken vermenigvuldigen en delen - 0 Sprongen op de getallenlijn. De sprongen op de getallenlijn zijn even groot. Schrijf passende breuken of helen bij de deelstreepjes. 0 Welk eindpunt wordt bereikt
Nadere informatieJeugd Verkeerskrant 5 Zoveel borden en tekens?!
Jeugd Verkeerskrant 5 Zoveel borden en tekens?! Een uitgave van Veilig Verkeer Nederland, schooljaar 2016-2017 groep 7/8 Verkeersborden op jouw route Welke verkeersborden kom je tegen op jouw route van
Nadere informatierekenboek 6a taken 507019
rekenboek 6a taken 507019 Blok 2 Week 1 Taak 1 Werken met getallen. a Neem het schema over en vul in: b Schrijf het getal in woorden: D H T E 3141 driehonderdzes 687 vierduizend acht 5870 veertienhonderdeenentachtig
Nadere informatie1. rechthoek. 2. vierkant. 3. driehoek.
Bij het uitrekenen van een lengte, een oppervlakte of een inhoud moet je altijd het volgende opschrijven: de formule - de tussenstap - het antwoord - de eenheid. 1. rechthoek. Kenmerken: alle hoeken zijn
Nadere informatierekentrainer jaargroep 8 Hoeveel kilometer na 10 minuten? Kleur. Zwijsen naam: na 1 minuut: 0,200 km na 1 minuut: 0,040 km na 1 minuut: 0,008 km
Zwijsen jaargroep 8 naam: reken-wiskundemethode voor het basisonderwijs na 1 minuut: 0,200 km 0 10.000 m 0 10 km na 1 minuut: 0,040 km 0 1000 m 0 1 km na 1 minuut: 0,008 km 0 100 m 0 0,1 km rekentrainer
Nadere informatie16 a. b a. b 6a. de Wageningse Methode Antwoorden H21 OPPERVLAKTE HAVO 1
Hoofdstuk OPPERVLAKTE HAVO 5 a De rechthoeken zijn bij 6 lucifers, of bij 5 lucifers, of 3 bij 4 lucifers.. INTRO Oppervlakte snelweg = 0 km 8 m = 0.000 m 8 m = 360.000 m. Zijde vierkant = 360. 000 = 600
Nadere informatieDeze les bestaat uit twee delen. Het eerste deel kunnen de leerlingen zelfstandig in groepjes uitvoeren en het tweede gedeelte doe je klassikaal.
LESBRIEF 1 KM HOOP Handleiding leerkracht In de Week van de Hoop staat Team Hoop centraal, een groep superhelden die samen bijzondere avonturen beleven. De leerlingen ontdekken dat ze allemaal superhelden
Nadere informatie27/01/2012 MULTI MEDIA PHOTOSHOP. File:MultiMedia/Photoshop M. Peters
27/01/2012 MULTI MEDIA PHOTOSHOP File:MultiMedia/Photoshop M. Peters Multi Media Cursus Photoshop CS3 / CS5 In dit naslagwerk vind je een korte uitleg van Photoshop CS3/ CS5. Als je de cursus stap voor
Nadere informatieRekentijger - Groep 6 Tips bij werkboekje A
Rekentijger - Groep 6 Tips bij werkboekje A Puzzelvierkanten Werkblad 1 Vierkant linksboven Zoek eerst uit hoeveel één hartje waard is. Daarna kun je ook berekenen hoeveel een rondje waard is. Vierkant
Nadere informatieruimte Handleiding inhoudsopgave 1 de grote lijn 2 applets 3 bespreking per paragraaf 4 tijdsplan 5 materialen voor een klassengesprek handleiding
Handleiding inhoudsopgave 1 de grote lijn 2 applets 3 bespreking per paragraaf 4 tijdsplan 5 materialen voor een klassengesprek 1 de grote lijn de zijlijn hoofdlijn Kennismaken met verschillende soorten
Nadere informatieIn het natuurkundelokaal zijn twee gootsteenbakken.
Gootsteenbakken In het natuurkundelokaal zijn twee gootsteenbakken. 3p 1 De rechthoekige gootsteenbakken zijn elk 25 cm breed en 35 cm lang. De natuurkundedocente vult de linker gootsteenbak met 14 liter
Nadere informatieEindexamen wiskunde vmbo gl/tl 2008 - I OVERZICHT FORMULES: omtrek cirkel = π diameter. oppervlakte cirkel = π straal 2
OVERZICHT FORMULES: omtrek cirkel = π diameter oppervlakte cirkel = π straal 2 inhoud prisma = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud cilinder = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud kegel = 1 3 oppervlakte
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
LEKKER BAKKEN IN DE ZON! Nee niet zonnebaden, maar barbecuen zonder hout of kolen! Dat kan ook met zonlicht. Het lijkt een beetje op een oude truc met een sterk vergrootglas. Als de zon goed schijnt, en
Nadere informatieSMART-finale 2016 Ronde 1: 5-keuzevragen
SMART-finale 2016 Ronde 1: 5-keuzevragen Ronde 1 bestaat uit 16 5-keuzevragen. Bij elke vraag is precies één van de vijf antwoorden juist. Geef op het antwoordformulier duidelijk jouw keuze aan, door per
Nadere informatieMijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.
2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje
Nadere informatie2003 De Wageningse Methode. Foto s De Wageningse Methode. Druk/Verkoop Tamminga bv, Postbus 176, 6920 AD Duiven
INHOUDSOPGAVE Routes in Vakhorst 1 Oppervlakte 6 Formules 9 Roosterkwartier 11 Test 15 Op de grens van Roosterkwartier en Vakhorst 16 Met negatieve getallen 18 Formules uit plaatjes 0 Zonder plaatjes Terugblik
Nadere informatie1.3 Rekenen met pijlen
14 Getallen 1.3 Rekenen met pijlen 1.3.1 Het optellen van pijlen Jeweetnuwatdegetallenlijnisendat0nochpositiefnochnegatiefis. Wezullen nu een soort rekenen met pijlen gaan invoeren. We spreken af dat bij
Nadere informatieExamen VBO-MAVO-D Wiskunde
Examen VBO-MAVO-D Wiskunde Voorbereidend Beroeps Onderwijs Middelbaar Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 20 juni 13.30 15.30 uur 20 01 Voor dit examen zijn maximaal 87 punten te behalen;
Nadere informatieEindexamen vmbo gl/tl wiskunde 2011 - I
OVERZICHT FORMULES: omtrek cirkel = diameter oppervlakte cirkel = straal 2 inhoud prisma = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud cilinder = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud kegel = 1 3 oppervlakte grondvlak
Nadere informatieoppervlakte grondvlak hoogte
OVERZICHT FORMULES: omtrek cirkel = π diameter oppervlakte cirkel = π straal 2 inhoud prisma = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud cilinder = oppervlakte grondvlak hoogte inhoud kegel = 1 3 oppervlakte
Nadere informatieExamen VMBO-GL en TL. wiskunde CSE GL en TL. tijdvak 2 maandag 17 juni uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Examen VMBO-GL en TL 2019 tijdvak 2 maandag 17 juni 13.30-15.30 uur wiskunde CSE GL en TL Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 25 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 70 punten
Nadere informatieStrategiekaarten. Deze strategiekaarten horen bij de ThiemeMeulenhoff-uitgave (ISBN 978 90 557 4642 2): Rekenen: een hele opgave, deel 2
Deze strategiekaarten horen bij de ThiemeMeulenhoff-uitgave (ISBN 978 90 557 4642 2): Joep van Vugt Anneke Wösten Handig optellen; tribunesom* Bij optellen van bijna ronde getallen zoals 39, 198, 2993,..
Nadere informatieIk heb geen idee wat het betekent. Ik heb dit woord wel eens gezien of gehoord.
Tekst lezen en moeilijke woorden bespreken 1. Hoe goed ken je de woorden in het schema? Je hoeft alleen een kruisje te zetten bij hoe goed je het woord kent. 2. Lees de tekst met het stappenplan. Onderstreep
Nadere informatieExamen VMBO-KB. wiskunde CSE KB. tijdvak 2 dinsdag 22 juni uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.
Examen VMBO-KB 2010 tijdvak 2 dinsdag 22 juni 13.30-15.30 uur wiskunde CSE KB Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 26 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 77 punten te behalen.
Nadere informatiewizsmart 2016 Veel succes en vooral veel plezier.!! je hebt 50 minuten de tijd rekenmachine is niet toegestaan
www.zwijsen.nl www.e-nemo.nl www.education.ti.com wizsmart 206 Veel succes en vooral veel plezier.!! Stichting Wiskunde Kangoeroe rekenmachine is niet toegestaan je hebt 50 minuten de tijd www.smart.be
Nadere informatieTaak na blok 5 les 1 TAAK 33
Taak na blok 5 les TAAK Naam: Klas: Datum: Klasnummer: Bekijk de blokkenbouwsels. Teken bij elk bouwsel het vooraanzicht, de zijaanzichten en het bovenaanzicht. Er zijn geen blokken verborgen. vooraanzicht
Nadere informatieGenoeg ruimte? In de methodes
Genoeg ruimte? Het berekenen van de oppervlakte van rechthoekige figuren komt in alle methoden voor. Vaak staat in de tekening aangegeven wat de te gebruiken eenheid is, bijvoorbeeld een vierkante meter.
Nadere informatieExamen VMBO-GL en TL 2008 wiskunde CSE GL en TL tijdvak 1 donderdag 22 mei 13.30-15.30 uur
Examen VMBO-GL en TL 2008 wiskunde CSE GL en TL tijdvak 1 donderdag 22 mei 13.30-15.30 uur Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 23 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 80 punten
Nadere informatie