Algemene voorwaarden Effectendienstverlening

Transcriptie

1 Algemene voorwaarden Effectendienstverlening Definities In deze algemene voorwaarden wordt verstaan onder: Algemene voorwaarden: de onderhavige algemene voorwaarden effectendienstverlening van SNS. 1 SNS SNS Bank NV, statutair gevestigd te Utrecht. 2 Bewaarnemer SNS, SNS Effectenbewaarbedrijf NV en/of SNS Global Custody BV 3 Klant De (rechts)persoon of -personen, die bij SNS een effectenrekening aanhoudt dan wel middels SNS effectentransacties verricht. 4 Effecten Alle effecten als bedoeld in artikel 1 Wet toezicht effectenverkeer 1995 (waaronder aandelen, opties en obligaties) alsmede andere financiële instrumenten ten aanzien waarvan SNS haar dienstverlening aanbiedt, waaronder vorderingen luidende in effecten op de Stichting en aan de klant toekomende aandelen in de door SNS - of door een derde namens haar - beheerde verzameldepots als bedoeld in de Wet Giraal Effectenverkeer. 5 Effectenrekening Een door de klant bij SNS aangehouden rekening voor het bewaren en administreren van effecten van klant, waaronder begrepen het administreren van vorderingen in effecten op de Stichting. 6 Geldrekening Een door de klant bij SNS (of een andere overeengekomen kredietinstelling) aangehouden rekening voor onder meer het debiteren en crediteren van gelden van klant tengevolge van voor zijn rekening en risico uitgevoerde en/of afgewikkelde transacties in effecten. 7 Vermogensbeheer Het voeren van vrije hand beheer over de aan de klant toebehorende effecten krachtens een daartoe tussen SNS en klant gesloten overeenkomst. 8 Effectenbemiddeling Het bemiddelen bij de totstandkoming van transacties in effecten, niet zijnde vermogensbeheer. 9 Stichting De Stichting SNS Beleggersgiro. 1 2 Toepasselijkheid 2.1 Op de relatie tussen SNS en de klant zijn, ten aanzien van de effectendienstverlening door SNS, de Algemene voorwaarden van toepassing alsmede de Algemene Bank Voorwaarden van SNS, voor zover daarvan in de Algemene voorwaarden niet is afgeweken. Op verzoek van klant zal SNS kosteloos een exemplaar van haar Algemene (Bank)voorwaarden toezenden. 2.2 Voorts zijn op de relatie tussen SNS en de klant de voorwaarden en bepalingen van toepassing zoals overeengekomen in de betreffende overeenkomst terzake van de effectendienstverlening door SNS. 3 Wijziging voorwaarden 3.1 SNS behoudt zich het recht voor deze Algemene voorwaarden te wijzigen. Wijzigingen worden jegens de klant bindend één maand nadat de wijzigingen aan de klant schriftelijk zijn medegedeeld. 3.2 Indien de klant niet akkoord gaat met de aankomende wijziging(en) dient de klant dit binnen drie weken na kennisgeving aan SNS schriftelijk mede te delen. SNS zal na ontvangst van deze mededeling de dienstverlening met onmiddellijke ingang beëindigen. 4 Dienstverlening en Beperkingen 4.1 SNS zal als effecteninstelling effectendiensten aanbieden en verrichten. 4.2 De effectendienstverlening door SNS zal zich uitstrekken tot de voorafgaand aan de dienstverlening tussen SNS en de klant overeengekomen categorieën van effecten alsmede effectenmarkten. 5 Risico s verbonden aan beleggen 5.1 De kenmerken van de effecten waarop de dienstverlening van SNS betrekking heeft waaronder de daaraan verbonden specifieke beleggingsrisico s, zijn nader toegelicht in de aan klant ter beschikking gestelde brochure Kenmerken van Effecten. Deze brochure is niet uitputtend. Op verzoek van de klant zal SNS aanvullende informatie (telefonisch) verstrekken. 5.2 Door het ondertekenen van een overeenkomst tot effectenbemiddeling of vermogensbeheer geeft de klant uitdrukkelijk te kennen: I Adequaat door SNS te zijn ingelicht over de risico s en gevolgen verbonden aan het beleggen in effecten. II Zich volledig bewust te zijn van de risico s en gevolgen verbonden aan het beleggen in effecten en, III Deze risico s en gevolgen te aanvaarden.

2 6 Aansprakelijkheid 6.1 SNS verricht alle handelingen in het kader van haar dienstverlening voor rekening en risico van klant. 6.2 SNS zal niet aansprakelijk zijn voor schade als gevolg van een waardedaling of waardestijging van effecten dan wel het voor klant beheerde vermogen, door de klant geleden verliezen, gederfde winst, schade of welk nadeel dan ook, behalve indien en voor zover (rechtens) vast komt te staan dat deze schade het directe gevolg is van opzet of toerekenbare tekortkomingen van SNS bij het verrichten van de door haar aangeboden diensten. 7 Beleggingsadviezen 7.1 De in het kader van de effectenbemiddeling door SNS eventueel aan klant te verstrekken beleggingsadviezen zijn gebaseerd op verwachtingen en inschattingen. Nimmer mag de klant of een derde er vanuit gaan dat deze verwachtingen uitkomen of dat inschattingen correct zijn. SNS is niet aansprakelijk voor enige schade die het gevolg mocht zijn van het volgen van een door SNS gegeven beleggingsadvies, tenzij dit advies op het moment dat dit werd gegeven, in alle redelijkheid niet gegeven had mogen worden. SNS staat niet in voor de juistheid en volledigheid van informatie, voorzover deze berust op externe bronnen en aanvaardt daarvoor geen aansprakelijkheid. 7.2 Door SNS gegeven beleggingsadviezen zijn niet noodzakelijkerwijs altijd in overeenstemming met research-rapporten van analisten in dienst van SNS of aan SNS gelieerde ondernemingen. klant verklaart zich hiermee bekend en aanvaardt zulks. 8 Koersopgaven SNS is niet aansprakelijk jegens de klant of derden voor schade, direct danwel indirect, geleden als gevolg van of samenhangend met door SNS verstrekte koersopgaven of koersinformatie. 9 Regelgeving en gebruiken De klant onderwerpt zich en is gebonden aan de op de dienstverlening van toepassing zijnde wet- en regelgeving, waaronder de Wet toezicht effectenverkeer 1995, alsmede de reglementen van Euronext N.V., de reglementen van het Nederlands Centraal Instituut voor Giraal Effectenverkeer B.V. ( NECIGEF ) en het Nederlands Interprofessioneel Effectencentrum NIEC B.V., alsmede aan alle andere reglementen, voorschriften en gebruiken, die ten tijde waarop en ter plaatse waar die handelingen worden verricht van toepassing zijn. 10 Beleggerscompensatie Op 26 september 1998 zijn op grond van de Europese Richtlijn Beleggerscompensatiestelsels in Nederland twee beleggerscompensatieregelingen in werking getreden. Dit betreft de Beleggerscompensatieregeling (BCR) en een (nieuwe) Collectieve Garantieregeling (CGR). De BCR is van toepassing op in Nederland gevestigde vergunninghouders die bij de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zijn geregistreerd. De CGR is van toepassing op in Nederland gevestigde kredietinstellingen, waaronder SNS. De uitvoering van de BCR berust bij de AFM, de uitvoering van de CGR bij De Nederlandsche Bank. Op grond van deze regelingen hebben particuliere klanten recht op een maximaal bedrag van Euro per klant indien een effecten- of kredietinstelling niet kan voldoen aan haar verplichtingen inzake effecten en/of gelden waar klanten recht op hebben. Dergelijke situaties zouden zich kunnen voordoen bij een faillissement of surséance van betaling van de instelling. De regelingen zijn uitdrukkelijk niet bedoeld voor de compensatie van verliezen voortvloeiende uit beleggingen. 11 Koersgevoelige of andere vertrouwelijke marktinformatie In het bedrijf van SNS bestaan zogenaamde Chinese Walls ter voorkoming van onder meer de verspreiding van koersgevoelige of andere vertrouwelijke marktinformatie. SNS is niet gehouden koersgevoelige of andere vertrouwelijke marktinformatie welke mogelijkerwijs bij haar bekend is, bekend te maken of anderszins te gebruiken bij haar dienstverlening aan klant. 12 Belangentegenstellingen Naar het beste weten van SNS zijn er geen bestaande of potentiële belangentegenstellingen tussen SNS en de klant en/of tussen de klant en andere klanten van SNS onderling. Indien een dergelijke (potentiële) belangentegenstelling zich zal voordoen, zal SNS de klant hiervan onverwijld in kennis stellen. 13 Instructies en mededelingen 13.1 De klant kan SNS schriftelijk, telefonisch of elektronisch instructies geven, waaronder opdrachten tot het in zijn naam en voor zijn rekening en risico verrichten van transacties in effecten, indien en voor zover het de klant in zijn relatie tot SNS is toegestaan van het betreffende communicatiemiddel gebruik te maken SNS is bevoegd om telefonisch door klant gegeven instructies en telefoongesprekken met klant op een geluidsdrager vast te leggen. SNS is niet verplicht om aldus vastgelegde gesprekken te bewaren en/of archiveren dan wel aan de klant ter beschikking te stellen in welke vorm dan ook. 14 Volmacht 14.1 klant kan een derde schriftelijk volmacht verlenen om de daarbij nader omschreven rechtshandeling(en) met betrekking tot aan- en verkopen van effecten. Deze volmacht dient aan SNS ter beschikking gesteld te worden De volmacht eindigt: I Bij overlijden, faillissement, (voorlopige) surséance van betaling, onderbewindstelling, ondercuratelestelling van de klant dan wel van de II gevolmachtigde. Bij herroeping door de klant dan wel opzegging door de gevolmachtigde. III Door verloop van de periode, waarvoor de volmacht is verleend. 2

3 Ten aanzien van de hierboven onder I en onder II genoemde gronden kan op het eindigen van de volmacht pas een beroep worden gedaan nadat SNS daarvan schriftelijk in kennis is gesteld Klant verleent hierbij aan SNS onherroepelijke volmacht om zijn geldrekening en zijn effectenrekening te belasten voor al hetgeen hij uit hoofde van de dienstverlening en andere daarmee verband houdende handelingen aan SNS verschuldigd zal zijn Klant draagt er zorg voor dat er altijd voldoende saldo op zijn geldrekening en zijn effectenrekening aanwezig is voor de voldoening door SNS van al hetgeen klant uit hoofde van de dienstverlening in effecten aan SNS verschuldigd zal zijn. 15 Effectenrekening op naam van meerdere klanten 15.1 Indien een effectenrekening op naam van meerdere klanten wordt aangehouden, zijn zij zowel tezamen als ieder afzonderlijk bevoegd - tenzij schriftelijk anders met SNS is overeengekomen - om alle beheers- en beschikkingshandelingen met betrekking tot tegoeden op de effectenrekening te verrichten, zulks onder de volgende bepalingen: I Na het overlijden van een klant blijft (blijven) de andere betrokken klanten bevoegd om beheers- en II beschikkingshandelingen te verrichten. Na het overlijden van een klant hebben diens erfgenamen gezamenlijk dezelfde rechten als de overleden klant. III Na schriftelijke mededeling van een klant aan SNS dat hij niet meer wenst dat door iedere klant afzonderlijk beheers- en beschikkingshandelingen verricht worden, kunnen slechts alle betrokken klanten gezamenlijk beheers- en beschikkingshandelingen verrichten. IV V VI De erkenning door een klant van een door SNS verstrekte opgave van de tegoeden op de effectenrekening is voor alle betrokken klanten bindend. Iedere klant is tegenover SNS hoofdelijk en voor het geheel aansprakelijk, voor al hetgeen SNS te vorderen mocht hebben uit hoofde van of in verband met de effectenrekening. Opheffing van een effectenrekening op naam van meerdere klanten kan slechts geschieden met instemming van alle betrokken klanten. VII Opgaven en wijzigingen van de vaste gegevens van een effectenrekening op naam van meer klanten kunnen slechts geschieden door alle betrokken klanten tezamen Iedere klant stemt ermee in dat een mededeling van SNS aan één der klanten beschouwd dient te worden als een mededeling aan iedere klant. Ieder klant is bevoegd namens de andere klanten mededelingen aan SNS te doen. 16 Uitvoering Voor zover in deze Algemene voorwaarden niet anders is bepaald, worden transacties in effecten uitgevoerd met inachtneming van de voor de desbetreffende effectenbeurs dan wel beurzen en/of voor overige markten geldende (beurs)regels. 17 Bijzondere omstandigheden Onverminderd het bepaalde in de Algemene voorwaarden is SNS ingeval van bijzondere omstandigheden (waaronder het uitvallen van ordersystemen) niet gehouden jegens de klant opdrachten (tijdig) uit te voeren, behoudens grove schuld of opzet van SNS. 18 Administratie SNS houdt voor eigen rekening een administratie bij die voldoet aan de daaraan bij of krachtens de Wet toezicht effectenverkeer 1995 gestelde eisen en voorschriften. 19 Administratieve voorschriften 19.1 Alle beheers- en beschikkingshandelingen met betrekking tot (tegoeden op) de effectenrekening zijn onderworpen aan door SNS vast te stellen administratieve voorschriften en procedures Bij gebreke van tijdige ontvangst van volledige instructies van de klant is SNS bevoegd doch niet verplicht om voor rekening en risico van de klant beheers- en beschikkingshandelingen te verrichten en daarbij keuzes te maken die naar haar oordeel het meest dienstig kunnen zijn aan het belang van een gemiddelde klant. 20 Bewaring van effecten 20.1 Op de bewaring van effecten die deel uitmaken van een door SNS gehouden verzameldepot als bedoeld in de Wet Giraal Effectenverkeer, zijn de bepalingen van die wet alsmede het bepaalde in het volgende artikellid van toepassing. Voorzover die effecten aan uitloting onderhevig zijn, zal SNS ervoor zorgdragen dat telkens bij uitloting aan iedere klant afzonderlijk een met diens gerechtigheid overeenkomend bedrag aan voor aflossing aangewezen effecten wordt toebedeeld De bewaring in Nederland van alle overige effecten geschiedt door SNS Effectenbewaarbedrijf NV Op de bewaring van deze effecten zijn van toepassing de Bepalingen inzake de bewaring van effecten - Vabef, die bij SNS ter inzage liggen en op verzoek van de klant kosteloos worden toegezonden De bewaring van zich in het buitenland bevindende aan toonder en niet aan toonder effecten geschiedt door SNS Global Custody BV Op bewaring van deze effecten zijn van toepassing de Bepalingen Global Custody, die bij SNS ter inzage liggen en op verzoek van de klant kosteloos worden toegezonden. 3

4 21 Inschakeling van derden SNS en de bewaarnemer zijn bevoegd om in het kader van de effectendienstverlening gebruik te maken van derden, daaronder begrepen - doch niet beperkt tot - het in bewaring geven van effecten aan derden en het verkrijgen van rechten ten aanzien van de effecten door tussenkomst van derden. SNS draagt zorg voor de keuze van derden. SNS en de bewaarnemer zijn niet aansprakelijk voor tekortkomingen van derden indien aannemelijk wordt gemaakt dat bij de keuze van die derde de nodige zorgvuldigheid in acht is genomen. 22 Uitlevering effecten Voorzover effecten uitleverbaar zijn zal SNS danwel de bewaarnemer zich op verzoek van klant inspannen om zo mogelijk uitvoering te geven aan een verzoek tot uitlevering. SNS alsmede de bewaarnemer zijn gerechtigd effecten die naar hun oordeel zich redelijkerwijs niet lenen voor open bewaring, uit de administratie te verwijderen. 23 Controle coupons SNS is niet gehouden om de door klant ter verzilvering aangeboden coupons van effecten die niet bij SNS of de bewaarnemer in bewaring zijn gegeven, op uitloting te controleren, tenzij schriftelijk anders is overeengekomen. 24 Hoofdelijkheid SNS SNS is jegens klant hoofdelijk aansprakelijk voor alle verplichtingen van de bewaarnemer. 25 Beheer SNS - voorzover noodzakelijk daartoe gevolmachtigd door de bewaarnemer - is belast met en gerechtigd om in het kader van de dienstverlening beheershandelingen te verrichten ten aanzien van de effectenrekening van klant. SNS is bevoegd tegenover derden de rechten van de klant uit te oefenen, indien dit voor een goed beheer van de effectenrekening wenselijk is. Behoudens het geval van opzet of grove schuld van de bewaarnemer zelf, is de bewaarnemer jegens de klant niet aansprakelijk voor het beheer van de effectenrekening. 26 Creditering onder voorbehoud Creditering van de geldrekening van de klant door SNS geschiedt ten alle tijden onder het voorbehoud dat SNS tijdig en behoorlijk in het bezit komt van de tegenwaarde van de betreffende effectentransactie. Bij gebreke daarvan, is SNS bevoegd om zonder nadere aankondiging de creditering ongedaan te maken. 27 Vergoedingen SNS brengt voor de door haar en de door de bewaarnemer verrichte effectendiensten bewaarloon, provisie(s) en (transactie)kosten alsmede door derde(n) aan haar doorbelaste bedragen, in rekening aan de klant. De tarieven voor deze vergoedingen zoals deze van tijd tot tijd gelden alsmede de daaraan ten grondslag liggende berekeningen, stelt SNS desgevraagd aan de klant ter beschikking. SNS is gerechtigd de door klant verschuldigde vergoedingen te debiteren van de geldrekening. 28 Fondswijziging Eventuele lopende orders van de klant kunnen geroyeerd worden indien een wijziging plaatsvindt in een onderneming of fonds waarop de order betrekking heeft. Onder een wijziging als hier bedoeld wordt onder meer verstaan een split-up, een afstempeling, een aanvang van de handel ex-lotingskans of ex-dividend gaan van een fonds. 29 Effectenbevoorschotting Indien zulks tussen partijen schriftelijk is overeengekomen, zal SNS aan de klant krediet verstrekken op basis van een pandrecht gevestigd op de bij SNS en bewaarnemer in bewaring gegeven effecten. Op deze effectenbevoorschotting is het Reglement inzake Effectenbevoorschotting SNS van toepassing. 30 Verpanding 30.1 Tot meerdere zekerheid voor al hetgeen SNS, uit welke hoofde dan ook, al dan niet opeisbaar of onder voorwaarde van de klant te vorderen heeft of mocht krijgen, verpandt klant - voorzover mogelijk - hierbij (en zal klant op eerste verzoek van SNS tot verpanding overgaan) aan SNS: a Al zijn huidige en toekomstige aandelen in de verzameldepots als bedoeld in de Wet Giraal Effectenverkeer waartoe de klant als deelgenoot gerechtigd is of mocht worden. b Alle aan de bewaarnemer in bewaring gegeven en in de toekomst in bewaring te geven effecten - voor zover deze door bewaarnemer ten behoeve van klant geïndividualiseerd zijn of zullen worden - alsmede alle huidige dan wel toekomstige rechten tot uitlevering van effecten die voortvloeien uit de bewaargeving ten name van klant jegens bewaarnemer, voor zover dit effecten betreft die niet ten behoeve van klant zijn geïndividualiseerd. c Al zijn huidige en toekomstige vorderingen uit welke hoofde dan ook van de klant jegens SNS Het in het vorige artikellid bedoelde pandrecht omvat mede een recht van pand op alle terzake de verpande effecten, rechten en vorderingen te ontvangen vergoedingen. Het pandrecht zal telkens totstandkomen op het moment waarop SNS dan wel de bewaarnemer de te verpanden goederen onder zich krijgt respectievelijk het moment waarop de rechten ontstaan Onverminderd het voorafgaande is de klant verplicht om op eerste verzoek van SNS al datgene te doen en daarvoor medewerking te verlenen teneinde het in artikel bedoelde pandrecht te vestigen en verleent daartoe hierbij een onvoorwaardelijk en onherroepelijke volmacht aan SNS om alle handelingen te verrichten die noodzakelijk dan wel wenselijk zijn met het oog op het vestigen van de in dit artikel bedoelde pandrecht(en). 31 Herverpanding SNS is bevoegd de effecten en (andere) vermogensrechten die aan haar zijn verpand te herverpanden tot zekerheid van een schuld van SNS jegens derden, mits deze schuld het 4

5 door SNS van de klant (al dan niet opeisbaar) te vorderen bedrag niet overschrijdt, de herverpanding slechts geschiedt tot een zodanige omvang als SNS nodig heeft als zekerheid voor hetgeen zij op het moment van herverpanding van de klant (al dan niet opeisbaar) te vorderen heeft of kan krijgen en de herverpande effecten onmiddellijk na aflossing van de schuld door SNS, geen onderwerp van die herverpanding zijn. 32 Tenietgaan van effecten Indien effecten tenietgaan of op andere wijze uit de macht van SNS of de bewaarnemer raken door een oorzaak die niet aan SNS en/of de bewaarnemer kan worden toegerekend, is SNS noch de bewaarnemer tot niet meer verplicht dan het treffen van recherchemaatregelen ten aanzien van die effecten dan wel die effecten te doen vervangen door duplicaten. In geval van vervanging door duplicaten, dient klant aan (nadere) door SNS te stellen voorwaarden te voldoen waaronder in ieder geval afgifte van een door SNS op te stellen vrijwaringsverklaring. 33 Verklaring van Erfrecht Na het overlijden van een klant kan SNS verlangen dat degene(n) die wenst te beschikken over de - op naam van de overleden klant - op de effectenrekening en/of geldrekening aangehouden tegoeden, een verklaring van erfrecht overlegt. SNS is niet gehouden inlichtingen te verstrekken over handelingen met betrekking tot tegoeden op de effectenrekening die voor de datum van overlijden van de klant zijn verricht. 34 Faillissement, beslag 34.1 klant is verplicht SNS terstond schriftelijk in te lichten omtrent (iedere aanvraag tot) diens faillissement, indiening van een verzoek tot verlening van (voorlopige) surséance van betaling alsmede de verlening zelf, dan wel (een aanvraag tot) onderbewindstelling of ondercuratelestelling Gedurende faillissement, (voorlopige) wettelijke schuldsanering, onderbewindstelling of ondercuratelestelling van klant, mogen alleen door de curator en/of de bewindvoerder van de klant dan wel door de klant met medewerking van de bewindvoerder handelingen met betrekking tot tegoeden op de effectenrekening worden verricht. Indien SNS of de bewaarnemer een effectenrekening voor meer klanten aanhoudt, is daarvoor tevens de medewerking van die andere klanten vereist Bij (derden) beslaglegging onder SNS en/of de bewaarnemer ten laste van klant zullen geen beschikkingshandelingen met betrekking tot de desbetreffende tegoeden op de effectenrekening worden verricht. 35 Privacy 35.1 SNS is ingevolge wet- en regelgeving, waaronder de reglementen van Euronext Amsterdam N.V. en de Wet toezicht effectenverkeer 1995, verplicht ter medewerking aan de handhaving en controle op de naleving van deze regels gegevens te verstrekken uit de door SNS gehouden persoonsregistratie(s) SNS hoeft geen toestemming van klant voor de verstrekking van gegevens aan derden indien een al dan niet in het buitenland gevestigde (toezichthoudende) autoriteit dit dwingend voorschrijft. 36 Klachten Indien de klant ontevreden is omtrent de dienstverlening door SNS kan de klant een klacht bij SNS indienen. SNS zal de klacht in behandeling nemen, administreren en tijdig behandelen. 37 Toepasselijk recht en Forum 37.1 Op de relatie tussen SNS en de klant is uitsluitend Nederlands recht van toepassing Geschillen tussen klant en SNS worden aanhangig gemaakt bij de daartoe bevoegde Nederlandse rechter, tenzij wetgeving of internationale verdragen dwingend anders voorschrijven In afwijking van artikel 37.2 is klant, indien zij als eisende partij optreedt, bevoegd om, met inachtneming van het geldende reglement, geschillen aanhangig te maken bij de Klachtencommissie DSI. 38 Duur en beëindiging 38.1 De rechtsverhouding terzake van de effectendienstverlening (hierna: de relatie) van SNS aan klant, is aangegaan voor onbepaalde tijd, tenzij partijen uitdrukkelijk en schriftelijk anders zijn overeengekomen Zowel de klant als SNS is gerechtigd de relatie schriftelijk aan de wederpartij met onmiddellijke ingang op te zeggen De relatie eindigt onmiddellijk zonder dat enige opzegging vereist is, indien klant: I Een rechtspersoon is, failliet wordt verklaard dan wel (voorlopige) surséance van betaling aanvraagt. II Als rechtspersoon ophoudt te bestaan. III Een natuurlijk persoon is, overlijdt, onder bewind of onder curatele wordt gesteld. IV In verzuim is in de nakoming van enige verplichting jegens SNS en/of de bewaarnemer Behoudens voorzover door SNS en klant schriftelijk anders is overeengekomen: I Worden transacties in effecten welke op de datum van beëindiging van de relatie nog niet zijn afgewikkeld, door SNS zoveel mogelijk afgewikkeld en, II Blijft gedurende deze afwikkeling ieder der partijen gebonden aan de tussen partijen gesloten overeenkomst(en), alsmede deze Algemene voorwaarden. Brochure kenmerken effecten Deze brochure geeft een toelichting en uiteenzetting van de belangrijkste kenmerken en eigenschappen van de verschillende effecten en financiële instrumenten waarin een klant of voor een klant gehandeld kan worden. Deze brochure beoogt niet meer dan een inleiding te zijn ten aanzien van de voor klant meest relevante onderwerpen en kan derhalve niet geheel volledig zijn. lanten die in opties wensen te handelen, 5

6 dienen het hoofdstuk marginverplichtingen goed door te nemen en bij enige onduidelijkheid nadere informatie in te winnen bij SNS Bank NV ( SNS ). De informatie in deze brochure kan door bepaalde veranderingen op een gegeven moment niet meer actueel zijn. Op uw verzoek stuurt SNS u een herziende versie van deze brochure toe. Gegevens SNS Bank Naam SNS Bank NV Adres Croeselaan 1 Postcode 3521 BJ Plaats Utrecht SNS beschikt over een vergunning als bedoeld in de Wet toezicht kredietwezen 1992 en is als zodanig geregistreerd bij De Nederlandsche Bank NV SNS beschikt over een vergunning als bedoeld in de Wet toezicht effectenverkeer 1995 en is als zodanig geregistreerd bij de Autoriteit Financiële Markten ( AFM ). SNS is een Member alsmede een Introducing Broker van Euronext Amsterdam. 1 Inleiding Middels dit document heeft u een overzichtelijke bundeling van enige relevante informatie. 2 Kenmerken van effecten en daaraan verbonden specifieke risico s Algemeen De waarde van uw beleggingen kan fluctueren. Wij wijzen u erop dat de in het verleden behaalde resultaten geen garantie bieden voor de toekomst. Immers aan alle vormen van beleggen zijn risico s verbonden. De risico s zijn afhankelijk van de belegging. Een belegging kan in meer of mindere mate speculatief zijn. Meestal geldt dat een belegging met een hoger verwacht rendement grotere risico s met zich brengt. Zeker bij het beleggen in buitenlandse effecten kan de overheidspolitiek in het desbetreffende land gevolgen hebben voor de waarde van de belegging. Daarnaast dient bij het beleggen in buitenlandse effecten rekening te worden gehouden met het valutakoersrisico. SNS wijst u er nadrukkelijk op dat alle met het houden, kopen of verkopen van effecten samenhangende belastingen voor rekening zijn van de belegger. Beleggers wordt dan ook aangeraden om, mede in verband met hun specifieke omstandigheden, hun eigen fiscale adviseur te raadplegen. Hieronder worden de kenmerken van effecten besproken, alsmede de daaraan verbonden specifieke beleggingsrisico s. Aandelen Aandelen zijn deelnemingen in het aandelenkapitaal van een vennootschap. De aandeelhouder mag zich - economisch gezien - beschouwen als een bezitter van een deel van het vermogen van een onderneming. Aandelen kunnen op naam zijn gesteld of aan toonder luiden. Bij aandelen is sprake van risicodragend kapitaal. In geval van faillissement kan de waarde teruglopen tot nul. De waardeontwikkeling is vooral afhankelijk van de gerealiseerde en verwachte bedrijfsresultaten en de dividendpolitiek van de betrokken vennootschap. Aandeelhouders komen pas voor dividend in aanmerking, nadat alle overige kapitaalverschaffers het aan hen toekomende rendement hebben ontvangen. De risico s van een belegging in aandelen kunnen dus zeer verschillend zijn, afhankelijk van onder meer de ontwikkelingen bij de onderneming en de kwaliteit van het management. Ingeval van faillissement van de uitgevende instelling gelden de aandeelhouders als concurrente crediteuren van de uitgevende instelling, tenzij ten behoeve van de aandeelhouder een zekerheid is bedongen. Certificaten van aandelen Certificaten van aandelen zijn effecten die originele aandelen vertegenwoordigen. Bij certificering van aandelen verkrijgt veelal een Administratiekantoor de aandelen waartegenover certificaten worden uitgegeven. Het Administratiekantoor verkrijgt de aandelen op eigen naam en wordt rechthebbende daarop (juridische eigenaar) terwijl de certificaathouder economisch belanghebbende wordt. Het Administratiekantoor gaat de aandelen houden ten titel van beheer voor rekening en risico van de certificaathouder. Het woord certificaat is de benaming van de vorderingsrechten van de certificaathouder jegens het Administratiekantoor. Niet alle rechten die zijn verbonden aan aandelen, zijn ook van toepassing op certificaten van aandelen (vaak is bijvoorbeeld het aan aandelen verbonden stemrecht beperkt). Onderscheid kan worden gemaakt tussen niet-royeerbare, beperkte royeerbare en royeerbare certificaten. Met royeerbaar wordt bedoeld inwisselbaar (door de certificaathouder) tegen het onderliggende aandeel. Bij niet royeerbare certificaten is deze inwisselbaarheid er in het geheel niet, bij (onbeperkte) royeerbare is deze er te allen tijde, bij beperkte royeerbare alleen onder de bepaalde omstandigheden of voorwaarden. De risico s zijn in principe dezelfde als de risico s aan gewone aandelen. Obligaties Obligaties zijn schuldbrieven van een lening uitgegeven door een (overheids)instelling. Over de schuld wordt door de instelling die de obligatie heeft uitgegeven over het algemeen een vooraf overeengekomen rente vergoed. Nagenoeg alle obligaties zijn aflosbaar. Obligaties behoren tot het zogenaamde vreemd vermogen (geleend geld) van een onderneming. Er bestaan bijzondere vormen van obligaties. Deze bijzondere vormen kunnen betrekking hebben op de wijze van rentebetaling, de wijze van aflossing, de wijze van uitgifte en bijzondere leningvoorwaarden. Het rendement op de obligatie kan bijvoorbeeld (mede) afhankelijk worden gesteld van de geldende rentestand (voorbeelden zijn surplus-obligaties en rente-indexobligaties) of van de winst van de instelling die de obligatie heeft uitgegeven (zoals winstdelende obligaties en inkomstenobligaties). Er 6

7 bestaan ook obligaties waarop geen rente wordt uitbetaald (zerobonds). Het rendement op deze obligaties wordt verkregen uit het verschil tussen de uitgiftekoers en de latere aflossingskoers. Ook een belegging in obligaties draagt risico s met zich mee. De koers van een obligatie is over het algemeen in de eerste plaats afhankelijk van de rentestand, zodat koersschommelingen kunnen plaatsvinden. Voorts is de gegoedheid van de uitgevende instelling belangrijk. Ingeval van faillissement van de uitgevende instelling gelden de obligatiehouders als concurrente crediteuren van de uitgevende instelling, tenzij ten behoeve van de obligatiehouder een speciale zekerheid is bedongen dan wel sprake is van achterstelling ten opzichte van andere crediteuren (achtergestelde obligatielening). Converteerbare obligaties De converteerbare obligatie is een obligatie die gedurende de zogenaamde conversieperiode tegen de conversiekoers onder bepaalde voorwaarden (meestal op verzoek van de belegger) kan worden omgewisseld tegen aandelen, in de meeste gevallen in het kapitaal van de ondermening die de converteerbare obligatie heeft uitgegeven. Een converteerbare obligatie vertoont kenmerken van zowel een obligatie als van een aandeel. Voor de risico s wordt derhalve verwezen naar de risico s die zijn verbonden aan deze effecten. Warrants Een warrant vertegenwoordigt het recht om gedurende een vastgestelde periode een bepaald aantal (certificaten van) aandelen of obligaties (of in een enkel geval een bepaalde hoeveelheid vreemde valuta) te kopen tegen een vooraf vastgestelde prijs van de vennootschap die ze beschikbaar heeft gesteld. Een warrant lijkt op een call-optie met dien verstande dat een warrant een recht vertegenwoordigt jegens het betrokken bedrijf. De risico s die zijn verbonden aan warrants zijn vergelijkbaar met de risico s die zijn verbonden aan het kopen van call-opties. Opties Een optie is een contract waarbij de partij die de optie verstrekt (de schrijver ) aan zijn wederpartij het recht toekent om een onderliggende waarde, bijvoorbeeld een pakket aandelen of een vastgestelde hoeveelheid goud, gedurende of aan het einde van een overeengekomen periode te kopen (we spreken dan van een call-optie ) of te verkopen (we spreken dan van een put-optie ) tegen een prijs welke van tevoren is bepaald of waarvan overeengekomen is op welke wijze deze bepaald zal worden. Voor dit recht betaalt de wederpartij meestal een premie aan de schrijver. De premie bedraagt slechts een fractie van de onderliggende waarde. Hierdoor leidt een koersschommeling van de onderliggende waarde tot grotere winsten of verliezen voor de houder van een optie (de zogenaamde hefboomwerking). Meestal is de optie tussentijds verhandelbaar: zowel callopties als put-opties kan men dan kopen en verkopen. De tegenpartij van een koper van een call-optie is de schrijver (verkoper) van de call-optie en de tegenpartij van een koper van een put-optie is de schrijver van de put-optie. De premie die dient te worden betaald, is onder meer afhankelijk van de waardeontwikkeling (koers) van de onderliggende waarde. Het kopen van opties Een optie (contract) geeft de koper het recht (niet de verplichting) om gedurende of aan het eind van een zekere periode een zekere hoeveelheid van een onderliggende waarde (bijvoorbeeld aandelen) te kopen (call-optie) of te verkopen (put-optie) tegen een vooraf overeengekomen prijs. De koper hoeft dus geen gebruik te maken van zijn recht. Voor het recht dat de koper van een optie verkrijgt, betaalt de koper een premie. De koper van een optie loopt het risico dat de betaalde premie verloren gaat (het verlies is overigens beperkt tot de premie en kan niet meer bedragen). Het verkopen of schrijven van opties Een schrijver van een optie neemt de verplichting (geen recht) op zich om de onderliggende waarde te leveren (schrijver van de call-optie) of af te nemen (schrijver van de put-optie) tegen de afgesproken prijs. Hij heeft dus een leveringsplicht of ontvangstplicht, waarvoor de schrijver een premie ontvangt. Bij het schrijven van opties wordt onderscheid gemaakt tussen het gedekt en ongedekt (naakt) schrijven van opties. Onder gedekt schrijven wordt verstaan het schrijven van een call-optie op de onderliggende waarde die schrijver zelf in bezit heeft (de klant kan dus leveren). Bij het ongedekt of naakt schrijven heeft men deze stukken niet in bezit en zullen deze tegen de dan geldende koers alsnog moeten worden gekocht ten behoeve van de levering aan de koper van de optie. Het schrijven van put-opties wordt altijd als ongedekt beschouwd (men is immers verplicht de onderliggende waarde te kopen, indien de koper van de put-optie van zijn recht gebruik wenst te maken). Om er zeker van te zijn dat een schrijver aan zijn verplichtingen kan voldoen, dient de schrijver een zekerheid (margin) te voldoen. De schrijver van een optie kan te maken krijgen met (onbeperkte) verliezen, die vele malen groter kunnen zijn dan de ontvangen premie. Hierbij dient onderscheid te worden gemaakt bij het gedekt en het ongedekt schrijven van opties. Het gedekt schrijven van een call-optie kan bijvoorbeeld het rendement op een effectenportefeuille verhogen. Bij het ongedekt schrijven van call-opties kunnen de verliezen in principe onbeperkt zijn. Zorgvuldig afgewogen dient te worden of een dergelijke transactie voor de klant geschikt is, mede gelet op de financiële positie van klant en het doel van de belegging van klant. 7

8 Overig Aan de hierboven omschreven kenmerken van effecten is de uiterste zorg besteed. Echter, deze bijlage kan niet alle kenmerken van alle effecten en de daaraan verbonden risico s beschrijven. Derhalve kan SNS Bank geen aansprakelijkheid aanvaarden voor schade voortvloeiende uit beleggingen gedaan (mede) op basis van de hiervoor omschreven kenmerken van effecten. Bij het kiezen van beleggingen dient de klant een goede afweging te maken welke effecten binnen zijn of haar beleggingsdoelstelling vallen. Aan alle vormen van beleggen zijn in meer of mindere mate risico s verbonden. Met name het schrijven van ongedekte opties, kan zeer risicovol zijn. De klant dient alleen in deze risicovolle beleggingen te (doen) handelen indien de klant het (eventuele) verlies kan en wil dragen en zich terdege bewust is van de risico s. Reglement inzake effectenbevoorschotting SNS Bank NV In dit reglement zijn de voorwaarden en condities opgenomen waarop SNS Bank NV (SNS) bereid is krediet aan de klant te verstrekken met als onderpand de bij SNS in bewaring gegeven effecten. SNS is nimmer verplicht klanten krediet te verstrekken. 1 Begripsomschrijving Alle in dit reglement gebruikte definities hebben dezelfde betekenis als de definities opgenomen in de algemene voorwaarden van effectendienstverlening van SNS. Dit reglement is een overeenkomst strekkende tot kredietverlening en verpanding van effecten tussen SNS en klant en is mede een nadere uitwerking van de in de algemene voorwaarden effectendienstverlening opgenomen bepaling omtrent kredietverlening op basis van de effectenportefeuille als onderpand. De algemene voorwaarden effectendienstverlening zijn op dit reglement van toepassing. Verder worden in dit reglement de navolgende definities en begrippen gebruikt: 1 Bevoorschotting Het verlenen van een krediet door SNS aan klant, op onder meer de uitdrukkelijke voorwaarde dat de effectenportefeuille aan SNS wordt verpand. 2 Bevoorschottingswaarde De (maximale) hoogte van het bedrag waarvoor SNS bereid is krediet te verstrekken. Deze hoogte is afhankelijk van de dekkingswaarde die SNS toekent aan de effectenportefeuille van klant die haar tot pand strekt. 3 Effectenbeurs Een van overheidswege erkende effectenbeurs. 4 Effectenportefeuille Alle bij SNS op naam van de klant in bewaring gegeven effecten. 5 Eurozone Die landen binnen de Europese Unie die de euro als nationale munteenheid erkend hebben. 6 Fonds Alle effecten, behorend tot een specifieke categorie, dat wil zeggen effecten waaraan gelijke rechten zijn verbonden en die zijn uitgegeven door eenzelfde instelling. 7 Trekkingspercentage Het percentage van de actuele waarde van een fonds dat deel uitmaakt van de effectenportefeuille, dat in aanmerking komt voor bevoorschotting. 8 Spreidingspercentage Het maximale aandeel dat een enkel fonds mag uitmaken van de totale portefeuille van de klant. Dit spreidingspercentage wordt berekend over de totale trekkingswaarde van de portefeuille. 2 Krediet 2.1 Indien de klant gebruik wenst te maken van kredietverlening door SNS tegen verpanding van de bij SNS in bewaring gegeven effecten en SNS bereid is krediet te verstrekken dan zal zulks zijn overeengekomen en vastgelegd in de overeenkomst tot effectenbemiddeling of de overeenkomst tot vermogensbeheer (inclusief bijlagen). 2.2 Het door SNS aan de klant te verstrekken krediet zal nimmer meer bedragen dan de bevoorschottingswaarde van de effectenportefeuille. Dit krediet is een kredietfaciliteit waarvan de hoogte dagelijks kan variëren. 2.3 Klant zal slechts gerechtigd zijn over het krediet te beschikken, indien en vanaf het moment dat aan alle door SNS gestelde voorwaarden is voldaan. Daarna beschikt klant tot wederopzegging over de kredietfaciliteit. 3 Verpanding effectenportefeuille 3.1 Tot zekerheid voor de voldoening door klant aan al zijn verplichtingen, uit welke hoofde dan ook, jegens SNS, in het bijzonder voor de terugbetaling van het verstrekte krediet, verpandt klant zijn effectenportefeuille hierbij aan SNS, die deze verpanding hierbij aanvaardt. 3.2 Het pandrecht op de effectenportefeuille zal tot stand komen op de wijze zoals bepaald in de algemene voorwaarden effectendienstverlening SNS. 4 Berekening bevoorschottingswaarde 4.1 SNS berekent de bevoorschottingswaarde van de effectenportefeuille van klant aan de hand van de trekkingspercentages en het spreidingspercentage, genoemd in respectievelijk artikel 5 en artikel De in het vorige artikellid bedoelde percentages worden toegepast op de beurswaarde van de effectenportefeuille. De beurswaarde wordt dagelijks vastgesteld aan de hand van de slotkoers van de vorige dag. 4.3 Indien de effectenportefeuille niet de in artikel 6 lid 2 vereiste spreiding heeft, zal SNS een lagere bevoorschottingswaarde toekennen. 8

9 5 Trekkingspercentages 5.1 De trekkingspercentages ter berekening van de bevoorschottingswaarde van de effectenportefeuille, als bedoeld in deze overeenkomst, luiden als volgt: Voor aandelen en/of participaties in beleggingsfondsen genoteerd aan een effectenbeurs binnen de eurozone bedraagt het trekkingspercentage 60% (zestig procent) van de beurswaarde. Voor in euro s luidende obligaties genoteerd aan een effectenbeurs binnen de eurozone bedraagt het trekkingspercentage 80% (tachtig procent) van de beurswaarde. Voor aandelen en obligaties genoteerd op een voor SNS aanvaardbare buitenlandse beurs buiten de eurozone en voor niet in euro s luidende obligaties genoteerd aan een effectenbeurs binnen de eurozone bedragen de trekkingspercentages 50% (vijftig procent) van de beurswaarde. Voor alle deelnemingsrechten in beleggingsinstellingen (zogenaamde huisfondsen) gelieerd aan en garantieprodukten, uitgegeven door SNS REAAL NV of één van haar dochtermaatschappijen, genoteerd aan een effectenbeurs binnen de eurozone, bedragen de trekkingspercentages 70% (zeventig procent). 5.2 Warrants, opties en andere financiële produkten komen niet in aanmerking voor bevoorschotting. SNS is gerechtigd om zonder opgave van redenen op ieder moment van het bovenstaande af te wijken danwel bepaalde effecten niet in aanmerking te nemen voor bevoorschotting. 5.3 Voor het berekenen van de bevoorschottingswaarde worden in aandelen converteerbare obligatieleningen beschouwd als aandelen. 5.4 Marginverplichtingen worden in mindering gebracht op de bevoorschottingswaarde. 5.5 Een eventueel ten laste van klant in de boeken van SNS voorkomend obligo uit hoofde van door SNS gestelde garanties, of uit enig andere hoofde ook, zal in mindering komen op de bevoorschottingswaarde. 6 Voorwaarden spreiding en spreidingspercentage 6.1 klant draagt zorg voor een evenwichtige opbouw van de effectenportefeuille. 6.2 Om in aanmerking te komen voor de maximale bevoorschottingswaarde is klant gehouden een zodanige spreiding binnen de effectenportefeuille aan te brengen dat de beurswaarde van één (1) fonds niet meer dan 25% (vijfentwintig procent) van de totale beurswaarde van de effectenportefeuille bedraagt. 7 Wijziging trekkingspercentages en spreidingspercentage 7.1 SNS behoudt zich te allen tijde het recht voor om wijziging(en) aan te brengen in de vermelde trekkingspercentages en het spreidingspercentage. 7.2 Indien SNS het trekkingspercentage en/of het spreidingspercentage voor een bepaalde categorie van fondsen wijzigt, dan stelt SNS klant hiervan schriftelijk in kennis. 7.3 Indien de wijziging tot gevolg heeft dat het verstrekte krediet aan klant de bevoorschottingswaarde van de effectenportefeuille overschrijdt, zal SNS klant hiervan schriftelijk in kennis stellen. klant verbindt zich om alsdan - indien noodzakelijk - onmiddellijke maatregelen te treffen die bewerkstelligen dat het krediet de bevoorschottingswaarde van de effectenportefeuille niet overschrijdt, conform het gestelde in artikel 9 van deze overeenkomst. 8 Verplichting klant voor voldoende bevoorschottingswaarde 8.1 Het aan de klant te verstrekken krediet zal nimmer de bevoorschottingswaarde van de effectenportefeuille mogen overschrijden. 8.2 Indien het door SNS aan de klant verstrekte krediet, door welke omstandigheid dan ook de bevoorschottingswaarde van de effectenportefeuille overschrijdt zal de klant onmiddellijk, maar in ieder geval binnen vijf werkdagen, overgaan tot bijstorting in contanten en/of het stellen van additionele zekerheden en/of de verkoop van effecten uit de betreffende effectenportefeuille. 8.3 Klant verklaart het krediet niet mede aan te wenden tot het behalen van rentevoordelen c.q. tot het plegen van rentearbitrage door middel van transacties welke niet geacht kunnen worden te behoren tot het normale beheer van het vermogen van klant. 9 Opeisbaarheid De kredietfaciliteit en het door klant verschuldigde debetsaldo is terstond en zonder opzegging, ingebrekestelling, of andere formaliteit opeisbaar: a Wanneer klant zijn verplichtingen uit deze overeenkomst of enige andere overeenkomst met SNS toerekenbaar niet nakomt. b Bij overlijden van klant of wanneer klant onder curatele of bewind wordt gesteld. c Indien klant zodanige voorbereidingen treft dat de verwachting gerechtigd is dat klant Nederland spoedig zal verlaten. d Indien klant enig bedrag ter zake van het verstrekte krediet niet, niet tijdig of niet behoorlijk voldoet. e Het faillissement van klant wordt aangevraagd, klant een eigen aangifte tot faillietverklaring doet, klant failliet wordt verklaard, een akkoord buiten faillissement aanbiedt of (voorlopige) surséance van betaling aanvraagt. f Wanneer op een aanzienlijk deel van het vermogen van klant conservatoir dan wel executoriaal beslag wordt gelegd of daarop anderszins verhaal wordt gezocht; g Indien klant binnen de door SNS gestelde termijn van maximaal vijf werkdagen geen gevolg geeft aan het verzoek van SNS tot het stellen van zekerheden, vervangen of aanvullen van onderpand, margin of welke zekerheid ten behoeve van het verstrekte krediet dan ook. In dat geval is SNS bevoegd om binnen de gestelde termijn de effectenposities te sluiten danwel andere zekerheden uit te winnen. h Bij beëindiging van de tussen SNS en klant gesloten overeenkomst tot effectenbemiddeling dan wel de overeenkomst tot vermogensbeheer. 9

10 Reglement SNS Beleggersgiro 1 Definities In dit reglement wordt verstaan onder: a Stichting Stichting SNS Beleggersgiro, statutair gevestigd te s-hertogenbosch. b Bank Door Belegger opgegeven kredietinstelling (in Nederland of in het buitenland) waar de Betaalrekening wordt aangehouden. c Fondsen In artikel 19 genoemde (beursgenoteerde) aandelen in beleggingsinstellingen of overige (beursgenoteerde) effecten die door de Stichting tot deelname in het SNS Beleggersgirosysteem worden toegelaten. d Beleggingsinstellingen Instellingen waarvan Fondsen in het SNS Beleggers girosysteem zijn opgenomen. e Giraal Effectentegoed Vordering op de Stichting in Fondsen als omschreven in artikel 3. f Belegger De natuurlijke- of rechtspersoon die beschikt over een Giraal Effectentegoed bij de Stichting. g Betaalrekening Door de Belegger bij de Bank aangehouden betaalrekening. h Betaalrekeningnummer Rekeningnummer van de Betaalrekening. i Openingskoers Eerste koers die met betrekking tot een Fonds tot stand komt op een beursdag van een erkende Effectenbeurs waar het betreffende Fonds is genoteerd. 2 Algemeen; openen rekening en gezamenlijke rekening a Bij het SNS Beleggersgirosysteem worden Fondsen aangehouden door de Stichting ten gunste van de Belegger. Daardoor bestaat voor de Belegger de mogelijkheid om giraal te beleggen in Fondsen. b De rechten en plichten van de Belegger en de Stichting worden door dit reglement bepaald. c De aanvraag tot opening van een Giraal Effectentegoed bij de Stichting geschiedt door invulling, rechtsgeldige ondertekening en inzending van een daartoe door de Stichting beschikbaar gesteld aanmeldingsformulier aan de Stichting dan wel elektronisch via een daartoe door de Stichting opengestelde computerverbinding. d De houders van een gezamenlijk Giraal Effectentegoed zijn ieder afzonderlijk gerechtigd te beschikken over het Giraal Effectentegoed. De Stichting is te allen tijde bevoegd de opdrachten van één van de Beleggers die houder van een gezamenlijk Giraal Effectentegoed is, uit te voeren, zelfs ondanks andersluidende instructie van (één van) de andere Belegger(s). De Stichting is echter eveneens bevoegd opdrachten of beschikkingen van één der Beleggers niet uit te voeren casu quo niet toe te staan, zolang zij geen bevestiging van de andere Belegger(s) heeft ontvangen. e f De Beleggers zijn jegens de Stichting hoofdelijk aansprakelijk ter zake van al hetgeen de Stichting uit welke hoofde ook volgens haar boeken van één van hen te vorderen mocht hebben. Alle bescheiden het Giraal Effectentegoed betreffende, zullen worden verzonden naar het adres als opgegeven in de aanvraag tot opening, zo lang niet door de Stichting een door de Belegger(s) ondertekende andersluidende instructie is ontvangen. Indien de Belegger belegt via het Internet, voor zover de betrokken Beleggingsinstelling een Internet Site heeft, kunnen alle mededelingen, met toestemming van de Belegger, elektronisch geschieden. 3 Beleggen a De houder van een Betaalrekening die een geldbedrag stort overeenkomstig artikel 5, verkrijgt, na verwerking van de storting, een vordering op de Stichting in Fondsen (Giraal Effectentegoed). Dit tegoed vertegenwoordigt de Fondsen die door de Stichting zijn verworven met het gestorte bedrag (na aftrek van kosten zoals vermeld in artikel 19). De omvang van het tegoed wordt bepaald door het aantal Fondsen dat de Stichting verwerft. b Het Giraal Effectentegoed wordt uitgedrukt in een aantal Fondsen dan wel fracties daarvan, luidende in vijf decimalen achter de komma. 4 Koop a Na telefonische of schriftelijke opdracht van een Belegger en ontvangst van de daarvoor benodigde gelden overeenkomstig artikel 5, worden ten gunste van het Giraal Effectentegoed Fondsen gekocht. De opdracht kan luiden in termen van een tegenwaarde in guldens dan wel euro s waarvoor Fondsen moeten worden gekocht (exclusief aftrek van kosten zoals vermeld in artikel 19). Een Belegger kan de opdracht ook doen luiden in termen van het aantal Fondsen dat moet worden gekocht voor zover de hiervoor bedoelde ontvangen gelden toereikend zijn. De koop zal geschieden tegen de Openingskoers van het betrokken Fonds die geldt op de eerste beursdag volgend op de dag waarop de opdracht door de Stichting is ontvangen casu quo tegen de eerstvolgende voor het betrokken Fonds gepubliceerde koers. b Na elektronische opdracht via het Internet, mits ontvangen voor uur voormiddag (A.M.) en na ontvangst van de gelden, zal de koop uitsluitend geschieden tegen de eerstvolgende Openingskoers van het betrokken Fonds, casu quo tegen de eerstvolgende voor het betrokken Fonds gepubliceerde koers. Voor het overige is sub a van overeenkomstige toepassing. 5 Storting a Stortingen ter verkrijging van een Giraal Effectengoed van een Fonds dienen te geschieden op een daarvoor door de Stichting bestemde rekening, onder vermelding van het Betaalrekeningnummer van de Belegger. De desbetreffende rekeningnummers zijn vermeld in artikel

11 b c Voor de gestorte bedragen zal de Stichting, na aftrek van kosten zoals vermeld in artikel 19, Fondsen kopen op eigen naam tegen de Openingskoers van het betrokken Fonds op de eerste beursdag volgend op de dag waarop de opdracht door de Stichting is ontvangen casu quo tegen de eerstvolgend voor het betrokken Fonds gepubliceerde koers, met dien verstande dat ter zake van een elektronische opdracht via het Internet het bepaalde in artikel 4, sub b, eerste zin van overeenkomstige toepassing is. Een storting ter verkrijging van een Giraal Effectengoed van een Fonds dat niet (meer) door de Stichting kan worden verkregen, wordt kosteloos teruggestort op de Betaalrekening van de Belegger. 6 Verkoop a Na telefonische of schriftelijke opdracht van een Belegger worden ten laste van het Giraal Effectentegoed Fondsen verkocht. De opdracht kan luiden in termen van het aantal Fondsen dat moet worden verkocht, dan wel in termen van de tegenwaarde in guldens dan wel euro s waarvoor Fondsen moeten worden verkocht (exclusief aftrek van kosten zoals vermeld in artikel 19). De opbrengst wordt gestort op de Betaalrekening. De verkoop zal uitsluitend geschieden tegen de Openingskoers van het betrokken Fonds die geldt op de eerste beursdag volgend op de dag waarop de opdracht door de Stichting is ontvangen casu quo tegen de eerstvolgende voor het betrokken Fonds gepubliceerde koers. De aan een verkoop verbonden kosten zijn vermeld in artikel 19. b Na elektronische opdracht via het Internet, mits ontvangen voor uur voormiddag (A.M.), zal de verkoop uitsluitend geschieden tegen de eerstvolgende Openingskoers van het betrokken Fonds casu quo tegen de eerstvolgende voor het betrokken Fonds gepubliceerde koers. Voor het overige is sub a van overeenkomstige toepassing c Indien een Belegger ten gunste van zijn of haar Giraal Effectentegoed Fondsen bezit met een waarde lager dan 0,25, is de Stichting zonder opdracht van de betrokkenen Belegger bevoegd die Fondsen ten laste van het betrokken Giraal Effectentegoed te verkopen. De opbrengst wordt gestort op de Betaalrekening. Hiervoor worden geen kosten in rekening gebracht. Het bepaalde sub a, een na laatste zin, van dit artikel is van overeenkomstige toepassing. 7 Deponeren van Fondsen Iedere houder van een Betaalrekening kan Fondsen leveren aan het depot van de Stichting, waartegenover hij een Giraal Effectentegoed krijgt ter grootte van de geleverde Fondsen. Een zodanige boeking geschiedt kosteloos. 8 Leveren van Fondsen a De Belegger kan te allen tijde de Stichting opdracht geven te bewerkstelligen dat hem Fondsen ten belope van zijn Giraal Effectentegoed worden geleverd, mits de Belegger daarbij de bank aanwijst die de Fondsen voor hem of haar in ontvangst zal nemen. De Stichting brengt één en vijf/tiende procent (1,5%) aan kosten hiervoor in rekening. b Voor zover de aldus te leveren Fondsen een gedeelte van een Fonds bevatten (het getal achter de komma), wordt de vordering herleid tot een geldvordering tegen de voor dat Fonds geldende Openingskoers van de eerste beursdag volgend op de dag waarop de opdracht door de Stichting is ontvangen casu quo tegen de eerstvolgende voor het betrokken Fonds gepubliceerde koers. Het aldus berekende bedrag wordt na aftrek van de kosten gestort op de Betaalrekening. 9 Uitkering dividenden en bonussen. a Alle op de Fondsen te verrichten uitkeringen (zoals dividenden en bonussen) worden aan de Stichting uitgekeerd. Voorzover de uitkeringen in contanten plaatsvinden, zal de Stichting zorgdragen voor herbelegging van de betreffende gelden na aftrek van eventuele dividendbelasting en daarmee wordt het Giraal Effectentegoed van de betreffende Beleggers dienovereenkomstig vermeerderd. Herbelegging vindt plaats in de betrokken Fondsen tegen een door de betrokken Beleggingsinstelling vast te stellen herbeleggingskoers die ligt beneden de Openingskoers op de dag van betaalbaarstelling of, indien op die dag geen beurs wordt gehouden of geen notering tot stand komt, beneden de eerstvolgende notering of koers, casu quo tegen de eerstvolgend voor het betrokken Fonds gepubliceerde koers. b De Stichting kan evenwel in afwijking van het in lid 1 bepaalde besluiten dat dividenden en/of bonussen in contanten zullen worden uitgekeerd. c De bijboekingen als bedoeld in sub a en b van dit artikel geschieden vrij van kosten. d De betrokken Beleggingsinstelling kan evenwel besluiten af te wijken van het bepaalde in sub a. van dit artikel op zodanige wijze als zij bij haar respectieve besluiten bekend zal maken. 10 Omruiling en overboeking. Na telefonische of schriftelijke opdracht wordt een (gedeeltelijke) omruiling van het Giraal Effectentegoed tussen de Fondsen onderling uitgevoerd onder inhouding van kosten ter hoogte van een half procent (0,5%), te berekenen over het met de omruiling gemoeide bedrag. Na elektronische opdracht via Internet wordt een (gedeeltelijke) omruiling van het Giraal Effectentegoed tussen de Fondsen onderling uitgevoerd onder inhouding van kosten ter hoogte van drie/tiende procent (0,3%), te berekenen over het met de omruiling gemoeide bedrag. Aan de, bij omruiling in rekening te brengen kosten wordt een minimum gesteld van tien euro (EUR 10) en wordt een maximum gesteld van vijftig euro (EUR 50). Omruiling wordt, behalve wat de kosten betreft, behandeld als een verkoop van de omgewisselde Fondsen en een koop van de verworven Fondsen, een en ander met toepassing van de artikelen 4, 5, 6 en Rekeningoverzichten a Van de mutaties in het Giraal Effectentegoed ontvangt de Belegger een effectennota waarop het nieuwe saldo is vermeld. Indien de Belegger belegt via het Internet kunnen, met toestemming van de Belegger, de overzichten elektronisch worden verstrekt. 11

12 b De Belegger dient het rekeningoverzicht te controleren. Indien de Belegger de juistheid van een rekeningoverzicht betwist, dient hij of zij dit schriftelijk binnen dertig dagen na toezending te doen, bij gebreke waarvan de Stichting er van uit mag gaan dat de Belegger zich met de inhoud van het rekeningoverzicht kan verenigen. Hetzelfde geldt voor andere schriftelijke dan wel elektronische opgaven van de Stichting aan de Belegger. 12 Aandelen bij de Stichting De Stichting draagt er zorg voor dat een zodanig aantal Fondsen bij haar aanwezig is als overeenkomt met het totale girale effectentegoed van de Beleggers. De Stichting is niet gehouden de Fondsen per Belegger te individualiseren. 13 Nota s Indien er uit hoofde van aan- of verkoop of anderszins effectennota s vereist zijn, zal de Stichting deze door SNS Bank of een andere door de Stichting aan te wijzen toegelaten instelling tot Euronext Amsterdam NV doen opmaken. 14 Stemrecht Belegger De Stichting zal aan de Belegger die stemrecht wenst uit te oefenen op een algemene vergadering van aandeelhouders casu quo op een vergadering van participanten van een Beleggingsinstelling, daartoe een machtiging verstrekken ter zake van zoveel Fondsen als correspondeert met het Giraal Effectentegoed van de Belegger, mits de Belegger daartoe een schriftelijk verzoek heeft ingediend bij de Stichting, ten minste acht dagen vóór de betreffende vergadering. Voor het uitoefenen van stemrecht met betrekking tot Fondsen komt alleen het hele aantal Fondsen dat de Belegger bezit (het getal voor de komma) in aanmerking. 15 Opzegging a De beleggersgirorelatie kan door de Belegger, door de Stichting en/of door de betrokken Beleggingsinstelling worden opgezegd. Opheffing van een gezamenlijk Giraal Effectentegoed kan slechts geschieden met instemming van alle Beleggers die tot dit tegoed gerechtigd zijn. b Bij beëindiging kan de Belegger naar keuze: 1 Fondsen ten belope van zijn girale effectentegoed laten leveren; artikel 8 is van overeenkomstige toepassing; of 2 Fondsen ten belope van zijn girale effectentegoed laten verkopen; artikel 6 is van overeenkomstige toepassing. c Indien de Belegger de relatie opzegt, dient hij zijn keuze als bedoeld onder b tegelijk met de opzegging kenbaar maken. In gevallen waarin de beleggersgirorelatie wordt beëindigd anders dan door opzegging door de Belegger, heeft de Belegger dertig dagen de tijd om een keuze te maken. Bij gebreke van een tijdige keuze is de Stichting gerechtigd een keuze als bedoeld onder b te maken ter afronding van haar relatie met de Belegger. 16 Vordering is niet overdraagbaar Het is de Belegger niet toegestaan zijn Girale Effectentegoed aan derden over te dragen. Eén en ander onverminderd de mogelijkheid tot verpanding ten behoeve van een kredietfaciliteit verschaft door SNS Bank, CVB Bank, ASN Bank of door de Stichting aan te wijzen financiële instellingen. 17 Reglement a In alle gevallen waarin dit reglement niet voorziet, beslist de Stichting. b De Stichting kan besluiten wijzigingen aan te brengen in dit reglement. Wijzigingen en de ingangsdatum daarvan zullen aan de Beleggers worden medegedeeld. 18 Toepasselijk recht; Forum Op de betrekking tussen de Stichting, de Beleggingsinstellingen en de Beleggers is Nederlands recht van toepassing. Geschillen worden beslecht door de bevoegde Nederlandse burgerlijke rechter. 12

13 19 Rekeningnummers en kosten Kosten bij koop Kosten bij verkoop Kosten bij koop Kosten bij verkoop Stortings- Fondsen of storting niet niet via internet of storting via via internet rekeningen via internet internet SNS Euro Liquiditeitenfonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS Nederlands Aandelenfonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS Euro Obligatiefonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS Euro Aandelenfonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS Euro Mixfonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS SpaarPlus Aandelenfonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS Duurzaam Aandelenfonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS Azië Aandelenfonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS Amerika Aandelenfonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS Wereld Aandelenfonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS Euro Vastgoedfonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS InnoVisiefonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS Euro Garantie Plan 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS Wereld Garantie Plan 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% SNS TopSecor Winst Plan 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% ASN Aandelenfonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% ASN Obligatiefonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% ASN Milieufonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% ASN Groenprojectenfonds 0,5% 0,5% 0,3% 0,3% Reglement betreffende de bewaarneming van effecten - VABEF Alle in dit reglement gebruikte definities hebben dezelfde betekenis als in de algemene voorwaarden effectendienstverlening van SNS Bank NV Op dit reglement zijn de algemene voorwaarden effectendienstverlening en de algemene bankvoorwaarden van SNS van toepassing. 1 Alle effecten niet opgenomen in een verzameldepot als bedoeld in de Wet Giraal Effectenverkeer, die SNS onder zich heeft of onder zich zal krijgen, teneinde deze voor een klant in bewaring te houden, zullen door SNS namens die klant en op diens naam in bewaring worden gegeven aan het SNS Effectenbewaarbedrijf NV, hierna te noemen: bewaarnemer en door deze laatste voor de klant in bewaring worden genomen. 2 Hoewel - behoudens in die gevallen waarin de effecten zouden zijn geïndividualiseerd - de juridische eigendom der effecten bij bewaarnemer berust, is het de bewaarnemer niet toegestaan enig aan de eigendom der effecten verbonden recht uit te oefenen, behoudens de rechten van de eigenaar voortvloeiend uit onvrijwillig bezitsverlies. De voor- en nadelen welke voortvloeien uit of verband houden met de eigendom c.q. het eigenaarschap van de aan de bewaarnemer in bewaring gegeven effecten komen voor rekening en risico van de klant, zodat de bewaarnemer ter zake van de juridische eigendom van deze effecten geen enkel economisch of commercieel risico loopt. 3 Het is de bewaarnemer niet toegestaan de bewaring aan derden op te dragen, tenzij de bewaargeving op naam van de bewaarnemer geschiedt bij derden die daartoe door de Stichting Administratiekantoor VABEF zijn aangewezen en die bewaargeving beheerst wordt door bepalingen als door die Stichting worden vastgesteld. 4 SNS blijft belast met de werkzaamheden die het beheer der effecten met zich medebrengt, waaronder het innen van rente en dividenden, het realiseren van claimrechten, het verkrijgen van nieuwe coupon- of dividendbladen, het verrichten van conversiehandelingen, het deponeren van aandelen voor aandeelhoudersvergaderingen alsmede met het uitvoeren van verkoopopdrachten. Voorzover SNS daarbij de beschikking dient te krijgen over die effecten dan wel daarmee verbonden rechten, is de bewaarnemer verplicht die effecten of daarmee verbonden rechten aan SNS ter beschikking te stellen. 5.1 De bewaarnemer is gehouden de nummers der effecten te allen tijde te individualiseren, met dien verstande dat zij: a Van premie-obligaties en van andere effecten waarbij aan speciale nummers speciale rechten verbonden zijn, de nummers te allen tijde voor iedere klant afzonderlijk moet individualiseren. b Van effecten - niet onder a. vallende - welke aan uitloting onderhevig zijn, tijdig voor het tijdstip waarop een uitloting plaatsvindt, de nummers of delen van nummers en/of andere kenmerken die bij loting van belang zijn, voor iedere klant afzonderlijk moet individualiseren. c De onder a en b bedoelde nummers, delen van nummers en/of kenmerken aan de klant moet verantwoorden. 5.2 De bewaarnemer heeft echter, wanneer hem dat in het belang van een klant raadzaam voorkomt, de bevoegdheid ook andere effecten dan die hierboven onder a. en b. genoemd voor een klant te individualiseren door vastlegging van de nummers en deze individualisering wederom op te heffen. 13

14 6 Voorzover bewaarnemer de effecten voor klanten niet heeft geïndividualiseerd, is SNS als onherroepelijk gevolmachtigde van de klant, gerechtigd, mede namens hem, de rechten van de klant tot uitlevering van de onder bewaarnemer berustende effecten, voor al hetgeen SNS, al dan niet opeisbaar of onder voorwaarde, van de klant te vorderen heeft of zal hebben, aan zich te verpanden - welke verpanding mede inhoudt het uitoefenen van rechten tot uitlevering - en van verpanding aan bewaarnemer mede te delen. Voor het geval SNS haar pandrecht wenst uit te oefenen is de bewaarnemer op verzoek van SNS verplicht die effecten - eventueel na individualisering - aan SNS uit te leveren. Voorzover bewaarnemer effecten voor klanten individualiseert, zijn deze uit voormelde hoofde verpand aan SNS; daarbij fungeert de bewaarnemer als derde pandhoudster. 7.1 Indien effecten, welke niet door vastlegging van de nummers als eigendom van bepaalde klanten zijn aangemerkt, teniet gaan of op andere wijze uit de macht van bewaarnemer dan wel SNS geraken, een en ander door een oorzaak welke bewaarnemer noch SNS kan worden toegerekend, zal het desbetreffende tekort door bewaarnemer worden omgeslagen per fondssoort over die klanten, die een vordering tot levering van effecten van zodanige fondssoort op bewaarnemer hebben op het moment van het tenietgaan of uit de macht geraken en wel in verhouding tot de grootte van hun vorderingen op dat moment. 7.2 De bewaarnemer en/of SNS zijn alsdan tot niet meer verplicht dan maatregelen te nemen om de in de vorige alinea bedoelde effecten te doen vervangen door duplicaten dan wel recherchemaatregelen ten aanzien van die effecten te treffen. De bewaarnemer en/of SNS zijn niet aansprakelijk voor de (eventuele) gevolgen indien het in een dergelijk geval niet dan wel slechts met vertraging mogelijk is de effecten weer in de macht van bewaarnemer te brengen dan wel te doen vervangen door duplicaten. 7.3 De in het eerste artikellid bedoelde omslag zal geheel of gedeeltelijk ongedaan gemaakt worden naarmate bewaarnemer tengevolge van de in de vorige alinea bedoelde maatregelen effecten van dezelfde soort heeft terugontvangen. De kosten verbonden aan de werkzaamheden als bedoeld in de tweede alinea kunnen op dezelfde voet worden omgeslagen als voor de in de eerste alinea bedoelde vermiste effecten is bepaald. 7.4 Indien het juiste tijdstip van het tenietgaan of uit de macht geraken niet kan worden vastgesteld, zullen de hiervoor bedoelde omslagen geschieden over de klanten, die op de dag voor ontdekking van het tekort [na kantoorsluiting] een vordering tot levering van stukken behorende tot de betrokken fondssoort hadden. 7.5 Zodra de bewaarnemer ontdekt dat er een gebeurtenis heeft plaats gehad, die oorzaak kan zijn van een tekort als bedoeld in de eerste alinea van dit artikel, heeft de bewaarnemer het recht afgifte en overboeking van die effecten te weigeren, totdat het tekort alsmede de omvang van de omslag is vastgesteld, hetgeen door de bewaarnemer met de meeste spoed zal worden gedaan. De bewaarnemer zal terstond na de hiervoor bedoelde vaststelling, mededeling doen aan die klanten, die bij de omslag betrokken zijn. Reglement betreffende zich in het buitenland bevindende effecten aan toonder en niet aan toonder luidende effecten Alle in dit reglement gebruikte definities hebben dezelfde betekenis als in de algemene voorwaarden effectendienstverlening van SNS Bank NV Deze algemene voorwaarden effectendienstverlening alsmede de algemene bankvoorwaarden van SNS zijn van toepassing op dit reglement. 1 SNS Global Custody BV, hierna te noemen Global Custody en SNS, dragen er zorg voor dat alle uit hoofde van de relatie tussen de klant en SNS in Nederland voor een klant gehouden Rechten (als hierna omschreven) uitsluitend worden gehouden door Global Custody en door Global Custody ten behoeve van de betreffende klant worden uitgeoefend, een en ander voor zover zulks ten aanzien van het betreffende Recht redelijkerwijs mogelijk is. Onder Rechten worden verstaan alle door Global Custody als zodanig aanvaarde rechten die door [SNS en/of ] Global Custody op eigen naam gehouden worden ten behoeve van klanten ten aanzien van I effecten aan toonder die zich in het buitenland bevinden, en II niet aan toonder luidende effecten. 2 Global Custody zal met betrekking tot de door haar ten behoeve van de klant gehouden Rechten uitsluitend jegens de klant verplichtingen hebben. De klant is bij uitsluiting bevoegd aan Global Custody opdrachten te geven met betrekking tot de voor hem gehouden Rechten. Het is Global Custody niet toegestaan de Rechten uit te oefenen, anders dan overeenkomstig de instructies van de klant en het in dit reglement geregelde. De klant geeft zijn opdrachten met betrekking tot de Rechten aan SNS, die bevoegd zal zijn namens de klant jegens Global Custody op te treden. 3 Global Custody zal voorzover het zulks nodig acht in verband met de werkzaamheden ten behoeve van klanten, gebruik maken van derden, waarbij onder meer sprake zal kunnen zijn van het in bewaring geven van effecten aan derden en het verkrijgen van rechten ten aanzien van effecten via derden. SNS draagt zorg voor selectie van die derden; SNS is niet aansprakelijk voor tekortkomingen van die derden indien zij aantoont dat zij bij de keuze van die derden de nodige zorgvuldigheid in acht heeft genomen. Global Custody zal niet aansprakelijk zijn voor tekortkomingen van bedoelde derden, behoudens indien aan Global Custody zelf opzet of grove schuld te verwijten valt. 4 De voor- en nadelen welke voortvloeien uit of verband houden met de Rechten komen geheel voor rekening en risico van de klant, zodat aan Global Custody terzake van de Rechten geen enkel economisch of commercieel nadeel of voordeel toekomt. 5 SNS is belast met de werkzaamheden die het beheer van de door Global Custody ten behoeve van de klant gehouden Rechten met zich meebrengt, waaronder het 14

15 innen van rente en dividenden, realiseren van claimrechten, het verkrijgen van coupon- of dividendbladen, het verrichten van conversiehandelingen, het deponeren van aandelen voor aandeelhoudersvergaderingen en het behandelen van verkoopopdrachten, en het (doen) geven van instructies van correspondenten met betrekking tot dergelijke werkzaamheden. Voor zover mogelijk zal Global Custody SNS steeds in staat stellen deze werkzaamheden - zonodig namens Global Custody - te verrichten. Behoudens in het geval van opzet of grove schuld van Global Custody zelf berust ter zake van deze werkzaamheden geen aansprakelijkheid bij Global Custody. 6 SNS en Global Custody zullen niet verplicht zijn de nummers van de Rechten of de daarmee corresponderende effecten te registreren, zij het dat met betrekking tot Rechten ten aanzien van effecten waarbij bijzondere rechten verbonden zijn aan bepaalde nummers, de betreffende nummers apart voor de klant zullen worden geadministreerd, en dat voorzover de Rechten of de daartegenover staande effecten onderhevig zijn aan uitloting SNS en Global Custody ervoor zorg zullen dragen dat, telkens bij uitloting, een met de gerechtigheid van de klant overeenkomend bedrag aan voor aflossing aangewezen Rechten of daartegenover staande effecten wordt toegewezen aan de klant. 7.1 Alle rechten welke de klant van tijd tot tijd heeft jegens Global Custody met betrekking tot ten behoeve van de klant gehouden Rechten, waaronder de rechten tot uitbetaling van in verband met de Rechten ontvangen bedragen, worden hierbij door de klant verpand aan SNS tot zekerheid voor al hetgeen SNS, uit welken hoofde ook, al dan niet opeisbaar of onder voorwaarde van de klant te vorderen heeft of zal hebben. SNS is bevoegd namens Global Custody mededeling van dit pandrecht en eventuele andere krachtens dit artikel verrichte verpandingen in ontvangst te nemen. 7.2 De klant is gehouden telkens wanneer SNS dat wenselijk acht zijn rechten jegens Global Custody aan SNS te verpanden. SNS wordt hierbij door de klant onherroepelijk gemachtigd desgewenst een dergelijke verpanding namens de klant tot stand te brengen en van die verpanding kennis te geven aan Global Custody. 7.3 Zolang SNS niet het tegendeel te kennen gegeven heeft, wordt zij geacht telkens afstand te doen van een pandrecht indien en voorzover zulks nodig is om Global Custody in staat te stellen het recht van de klant te honoreren als ware er geen pandrecht. Zodra echter SNS aan Global Custody te kennen gegeven heeft niet langer met de honorering van rechten van de klant akkoord te gaan, zal geen afstand van het pandrecht meer worden verondersteld en zal Global Custody honorering van de rechten van de klant weigeren op grond van het pandrecht van SNS. SNS zal van deze bevoegdheid geen onredelijk gebruik maken. 7.4 SNS kan haar bevoegdheden als pandhoudster niettegenstaande het in artikel 2 bepaalde onverminderd uitoefenen. 8.1 Global Custody is verplicht met betrekking tot elke soort Rechten er te allen tijde zorg voor te dragen dat de door haar gehouden Rechten van die soort naar hun inhoud en - waar toepasselijk - hoeveelheid overeenstemmen met de daartegenover staande rechten van klanten jegens Global Custody. 8.2 Indien door een oorzaak welke niet aan de opzet of grove schuld van Global Custody kan worden toegerekend de door Global Custody gehouden Rechten van enige soort te eniger tijd tekort schieten ten opzichte van de daartegenover staande rechten van klanten jegens Global Custody, zal het tekort door Global Custody worden omgeslagen over de klanten die dergelijke rechten kunnen doen gelden jegens Global Custody aan het einde van de werkdag in Nederland voorafgaand aan de dag waarop het verschil door SNS wordt vastgesteld en wel in verhouding tot de omvang van de betreffende rechten van die klanten. 8.3 Global Custody is in een dergelijk geval niet meer verplicht dan te trachten de oorzaak van het verschil voor zover mogelijk weg te nemen. Met name is Global Custody niet verplicht Rechten te verwerven ter opheffing van het verschil. De kosten gemaakt met het doel de oorzaak van het verschil weg te nemen kunnen op dezelfde voet als in de vorige alinea voor het tekort bepaald is over de klanten worden omgeslagen. 8.4 De in de tweede alinea bedoelde omslag van het tekort zal geheel of gedeeltelijk ongedaan gemaakt worden naarmate dat tekort ten gevolge van door Global Custody genomen maatregelen afneemt. 8.5 Zodra Global Custody ontdekt dat er een tekort is ontstaan of kan ontstaan heeft zij het recht uitvoering van opdrachten met betrekking tot de Rechten van de betreffende soort te weigeren, totdat vastgesteld is dat geen tekort ontstaat of omslag van het tekort heeft plaatsgevonden. Global Custody zal in een dergelijk geval met de meeste spoed handelen en indien er sprake is van een omslag daarover terstond aan klanten die daarbij betrokken zijn mededeling doen. 15