Workshop ehealth Living Labs

Transcriptie

1 Workshop ehealth Living Labs Lessen uit twee zorgportalen Marleen de Mul / Michiel van Well

2 Even voorstellen Marleen de Mul Michiel van Well Rondje deelnemers

3 Agenda Inleiding zorgportalen Theorie en toepassing Living Lab Opdracht Wrap up

4 Agenda Inleiding zorgportalen Theorie en toepassing Living Lab Opdracht Wrap up

5 ehealth ICT toepassingen in de zorg Internet Zorgverlener en patiënt Techniek + organisatie Omdat Patiëntgerichtheid, zelfredzaamheid, zelfmanagement Efficiency

6 Living Lab Ecosysteem voor open innovaties Gebruiker staat centraal Geografische context Integratie van onderzoek en innovatie Publiek-private samenwerking Vgl. academische werkplaats, topinstituut

7 Zorgportalen Startpagina of toegangspoort Websites met informatie en diensten Voor een specifieke doelgroep Zorginstelling ziekte regio Deels beschermde, persoonlijke informatie DigID en UZI Hulpmiddel voor gepersonaliseerde, geïntegreerde zorg My App s Dus: ehealth

8

9 Zorgportaal Rijnmond Zorgportaal Rijnmond is déplek voor zorg en welzijn in de regio Rijnmond Voor burgers, patiënten en zorgverleners Informatie en diensten Beveiligde toegang

10

11 Ontstaan Zorgportaal Rijnmond Advies Economic Development Board Rotterdam: Op kop met Zorg Pieken in de Delta subsidie van ministerie van Economische Zaken en gemeente Rotterdam Consortium van zorginstellingen, belangenbehartigers en bedrijven

12 Cofinanciering Leden van het Consortium

13 WEBPEP CCR Tolven Digitale Vragenwijzer Beeldverbinding en schriftelijke reactie functie Kerndossier voor iedere burger Vraag en Antwoord systeem Infrastructuur Beveiliging Privacy & Juridische vraagstukken Onderzoek Burgers Zorgprofessionals Communicatie PR en Voorlichting project Webbeheer en Nieuwsgaring

14 Medisch kerndossier Readspeaker Webformulieren Zorgsite voor mantelzorgers Rijnmond Connect ZorgInfoTV Digitale VraagWijzer Navigator Online afspraak maken Medische Encyclopedie Zelfmanagement dagboeken Life Ray

15 Zorgportaal en volksgezondheid Digitale Vraagwijzer Zorg & Welzijn Toekomst: koppeling aan sociale kaart Medisch kerndossier Toekomst: ontsluiting vaccinatiedata en groeidata Centra Jeugd en Gezin Rijnmond Connect Toekomst: beeldverbinding met de zorg

16 Tot stand gebracht door: 16

17 Fragmentatie ehealth 17

18 Ontstaan PAZIO Idee: Mediportaal / UMCU Consortium: Imtech, Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra, NPCF, UMCU, UT, Vital Health Software, VitaValley Subsidie: Pieken in de Delta economische stimulering: ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, NPCF, Gemeente Utrecht, Provincie Utrecht Pilots: Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra, Centrum Huisartsen Schiedam, Gezondheidscentrum Maarssenbroek Plannen: UMC Groningen, Diakonessenhuis Utrecht, Zorgpunt, Stadsmaatschap Utrecht, Saltro 18

19 Wat is PAZIO? 19

20 PAZIO Demo Start PAZIO demo 20

21 PAZIO karakteristieken Patiënt georiënteerde Zorg Informatie Omgeving Single Sign On White Label Niet exclusief Sociale Onderneming (uitgroeien tot) Plaatsonafhankelijk Portaal 21

22 Het PAZIO concept 22

23 Toekomst: van verkokering portalen 23

24 Toekomst: via PAZIO app store 24

25 Toekomst: naar open app store 25

26 PAZIO & Volksgezondheid 2.0 App s PAZIO integreert ook VGZ 2.0 app s! GGD: Jeugd: app s voor Consultatiebureaus, Centra Jeugd en Gezin, Zorg en Veiligheid Publieke Gezondheid Kennis en Innovatie: verspreiden i.p.v. verzamelen (social media) RIVM: Research Online Preventie: PreventieKompas 26

27 Contact: Michiel van Well

28 Agenda Inleiding zorgportalen Theorie en toepassing Living Lab Opdracht Wrap up

29 Living Lab = A living lab is a user-centred, open-innovation ecosystem, often operating in a territorial context (e.g. city, agglomeration, region), integrating concurrent research and innovation processes within a public-private-people partnership.

30 Kenmerken Living Lab Co-creatie tussen ontwikkelen en onderzoeken Experimenteren en evalueren gaan hand in hand Gebaseerd op daadwerkelijk gebruik door beoogde doelgroep (dus geen professioneel testpanel) Gebruikers zijn niet alleen onderzoeksobject maar dragen ook ideeën aan Gaat om product of dienst gecombineerd met implementatie/translatie in de markt

31 Meer lezen over Living Labs Von Hippel, E. (1986). Lead users: a source of novel product concepts. Management Science 32, Chesbrough, H.W. (2003). Open Innovation: The new imperative for creating and profiting from technology. Boston: Harvard Business School Press. Bilgram, V.; Brem, A.; Voigt, K.-I. (2008). User-Centric Innovations in New Product Development; Systematic Identification of Lead User Harnessing Interactive and Collaborative Online-Tools, in: International Journal of Innovation Management, Vol. 12, No. 3, pp Pallot M. (2009). Engaging Users into Research and Innovation: The Living Lab Approach as a User Centred Open Innovation Ecosystem. Kusiak, A.; Tang, C.-Y.: Innovation in a requirement life-cycle framework, Proceedings of the 5th International Symposium on Intelligent Manufacturing Systems, IMS 2006, Sakarya University, Sakarya, Turkey, 2006,

32 Zorg en Welzijnsverleners Kenniscreatie Overheid Gebruikers Kennisinstellingen

33 Zorginnovatiefunnel Concepten Best practices andere sectoren Trends in maatschappij Technologische mogelijkheden Wensen Irritatiepunten Genereren Innovatie ideeën Selectie idee / toetsing aan beleidskaders Marktverkenning Ja Nee Opstellen programma van eisen Productontwikkeling Opstellen user-case Proto-type Product-selectie Aanleiding Living lab / proeftuin Testpanel Proefpanel Definitieve keuze voor introductie Introductie bij klant Opschalen productie Markt penetratie Implementatie Vrij naar Dorsvlegel (2007) Overzicht zorginnovatie funnel

34 Aanleiding Concepten Best practices andere sectoren Trends in maatschappij Technologische mogelijkheden Genereren Innovatie ideeën Wensen Irritatiepunten

35 andere sectoren nologische mogelijkheden Genereren Innovatie ideeën Selectie idee / toetsing aan beleidskaders Marktverkenning Ja Nee Opstellen programma van eisen Productontwikkeling Opstellen user-case Proto-type Product-selectie Living lab / proeftuin

36 Opstellen programma van eisen Opstellen user-case Product-selectie Productontwikkeling Proto-type Living lab / proeftuin Testpanel Proefpanel Definitieve keuze voor introductie Implementatie

37 Definitieve keuze voor introductie Introductie bij klant Opschalen productie Markt penetratie Implementatie Vrij naar Dorsvlegel (2007) Overzicht zorginnovatie funnel

38 Rol kennisinstituten Formatieve en summatieve evaluatie Leren en verbeteren Aantonen van effecten en realisatie doelen Onderzoekers beïnvloeden de ontwikkeling Zelf ook ontwikkelen Actief interveniëren met onderzoeksdata

39

40 Digitale Vraagwijzer Vraag & antwoord systeem voor zorg en welzijn (WMO) Regionale kop op landelijk systeem Regelhulp Stakeholders: IT ontwikkelaar Regelhulp, gemeente Rotterdam (GGD en SoZaWe), Zorgportaal Rijnmond, belangenplatforms (SPA22, MEE), ibmg

41 Ontwikkeling Aanleiding: Gemeentelijke verantwoordelijkheid voor WMO Beleid GGD digitalisering Bezuinigingen bij fysieke vraagwijzerloketten Living Lab Projectgroep + Gebruikerspanel SPA22 stelt programma van eisen op Marktverkenning Beauty Contest : zelfbouw of kopen? Samenwerking met Regelhulp

42 Ontwikkeling LivingLab Ontwikkeling vraagbomen voor Rotterdamse thema s Implementatie Online zetten Gebruik laag > Applicatie? Zorgportaal? Marketing? Evaluatie?? Zitten we al in implementatiefase?

43 Quickscan evaluatie Data formatieve evaluatie (bijwonen projectgroepoverleg en panels) Interviews met stakeholders Observaties fysieke vraagwijzerloketten Usability test met aantal potentiële gebruikers Bespreking van rapportage met gemeente

44 Inzichten Digitale Vraagwijzer kan potentie hebben Applicatie is geen substituut voor fysiek bezoek loket (andere doelgroep) Op dit moment niet gebruiksvriendelijk Applicatie ligt politiek gevoelig Advies: gemeente moet duidelijker positie innemen en doorontwikkeling stimuleren

45 Een laag dieper Betrekken werkelijke eindgebruiker (burger) bij ontwikkeling lastig Kwetsbaarheid project bij verandering van stakeholders we doen het voor de burger kan ondergesneeuwd raken in politiek spel

46 Onderzoek in Innovatie 46

47 Centre of Excellence (CoE) Kennis en Ervaring over ehealth beschikbaar stellen Best practises Praktijk ervaringen Wetenschappelijke inzichten Over ehealth: Ontwikkelen Implementeren Gebruik Uitrollen 47

48 Onderzoeksthema s Innovatieproces - door: UM / Michiel van Well Aandachtspunt: rol van gebruikers en idealen Gebruiksonderzoek - door: UT / Nicol Nijland Aandachtspunt: effectiviteit en efficiëntie Opschaling - door: UMCG / Jurjen Julianus Aandachtspunt: voorwaarden voor opschaling 48

49 Living Lab Methoden: Participerende observatie meewerkende onderzoeker / onderzoekende medewerker Open interviews met sleutelfiguren Interventies thematische workshops (rol van de patiënt) Inbrengen inzichten uit de literatuur 49

50 Inbreng Concretiseren van PAtiënt georiënteerde ZIO Waarom weinig traffic? i.p.v. wilde marketingacties Welke patiënt(en)? (niet programmeur of programmaleider als patiënt) willen snappen weten kunnen; geïnteresseerd zijn gebruiker worden Innovatie clichés opschudden en innovatie inzichten inbrengen Innovatie: innoveren doet pijn Techniek: technisch is alles mogelijk Macht: de werkvloer/artsen/specialisten willen niet vs. het management heeft geen voeling met de praktijk Geld: wie betaalt bepaald Retoriek: geen woorden maar daden Innoveren is integreren 50

51 De toekomst van de gezondheidszorg? Wij zijn er alvast mee begonnen 51

52 Bijlagen Voordelen voor burger / patiënt Voordelen voor zorgaanbieder Screenshots PAZIO Contact 52

53 Voordelen voor burger / patiënt Betere bereikbaarheid zorgaanbieder (7 x 24) Minder tijd kwijt aan Maken afspraken Face-to-face en telefonische consults (vervangen door econsults en elabuitslagen) Veel diensten via één veilige login (DigiD), waaronder: econsult eafspraak elabuitslag Zelfmanagement Inzicht in (delen van) het dossier Meer regie bij patiënt Consultvoorbereiding zorgt beter consult Zelfmanagement verhoogt grip op gezondheid en ziekte 53

54 Voordelen voor zorgaanbieder Efficiëntieverbetering Verlaagde telefoondruk, verbeterde bereikbaarheid Korter consult door digitale voorbereiding vooraf Minder tijd kwijt aan doorgeven labuitslagen Hogere kwaliteit van zorg Kennis van patiënt benutten (consultvoorbereiding) Preventie door zelfmanagement Betrouwbare informatie Extra inkomsten Pluspakket van zorgverzekeraars Verdiensten uit toepassingen (bv Kleur je Leven) Aanvullende services voor patiënten 54

55 Screenshot Login 55

56 Screenshot 56

57 Screenshot eafspraak 57

58 Screenshot Verzekeraar 58

59 Contact: Michiel van Well

60 Agenda Inleiding zorgportalen Theorie en toepassing Living Lab Opdracht Wrap up

61 Opdracht Casus Preventie integreren in portaal

62 Preventie integreren in Portaal PreventieKompas in PAZIO / Zorgportaal Rijnmond Vertegenwoordiging eigen organisatie en verzorgen strategisch advies voor eigen organisatie Aandachtspunten: Wie zijn de stakeholders om tafel, wat is hun context en wat zijn hun ambities? Welke mogelijke effecten heeft het PreventieKompas op de zorg en de organisatie daarvan? Hoe verandert de rol van de patiënt / burger? Wat zijn de mogelijkheden en meerwaarden van een LivingLab hierbij?

63 Agenda Inleiding zorgportalen Theorie en toepassing Living Lab Opdracht Wrap up

64 Wrap Up Terugkoppeling groepjes Lessons learned

65 Lessons learned zorgportalen Keuze en participatie stakeholders Geen blauwdruk-benadering Laat zien wat het oplevert en voor wie Commitment van publieke partijen ehealth = politiek Innoveren = integreren van appels en peren

66 Belang van netwerkrelaties bij zorginnovatie Uitkomsten onderzoek Syntens-Vu-Rabobank onder 300 innovatieve zorgondernemers Zorgondernemer: Scoort relatief laag op innovatief, proactief en risiconemend gedrag, in vergelijking met andere ondernemers. Weet relatief weinig potentieel interessante innovaties van buiten de zorg naar de zorgmarkt te vertalen. Heeft zeer beperkt aantal strategische partners en beperkte directe contacten met relevante stakeholders.

67 Workshop ehealth Living Labs Bedankt voor jullie aandacht! Marleen de Mul Michiel van Well

68 Contact: Michiel van Well