Programma seizoen

Transcriptie

1 Passie voor Spoor Nederlandse Vereniging van Belangstellenden in het Spoor- en tramwegwezen NVBS - Afdeling Twente Programma seizoen Met een typisch Twentse boerderij op de achtergrond rijdt MBS loc SS 657 (bouwjaar 1901), ook wel de Kikker genoemd, een reizigerstrein op de Najaarsstoomdag van 24 oktober 2010 tussen Boekelo en Halte Zoutindustrie (foto: Hans Koning); Haagse PCC tram, ooit het vervoermiddel in de straten van de Hofstad. Maar nooit helemaal verdwenen. PCC 1210 van het Haags Openbaar Vervoer Museum zorgt voor herleving van "toen" op het Buitenhof (foto: Erwin Voorhaar); Het knooppunt Luxemburg is voor de spoorweghobbyïst erg interessant omdat hier materieel van 4 spoorweg-maatschappijen te zien is. Naast de eigen CFL ook van de NMBS, SNCF en DB. De blikvangers waren ongetwijfeld de 20 in Frankrijk gebouwde krokodillen, die zowel in de reizigers- als de goederendienst werden ingezet (foto: Bert van der Kruk). De NVBS is een vereniging van en voor spoor- en tram-belangstellenden: mensen met passie voor spoor! Meer dan 20 regionale afdelingen organiseren veelal maandelijks interessante presentaties door boeiende sprekers. Elke maand verschijnt het fraai geïllustreerde blad Op de Rails en op de website staat actuele informatie over de activiteiten van de vereniging. Regelmatig worden excursies en buitenlandse reizen georganiseerd, en de afdeling Jongeren onderneemt speciale activiteiten voor jonge spoorliefhebbers. De NVBS Winkel heeft een groot assortiment boeken en dvd s over railverkeer. Wie boeken en documentatie zoekt, kan terecht bij de NVBS Bibliotheek en de enorme collecties foto s en documenten. De Winkel, de Bibliotheek en de documentatiecentra zijn gevestigd in "NVBS Centraal", een gezellige ontmoetingsplaats voor spoor-hobbyisten in het stationsgebouw van Amersfoort, met uitzicht op het spoor. Je bent van harte welkom!

2 Woensdag 20 september 2017: 50 jaar Museum Buurtspoorweg Foto-presentatie door Michel Dispa (Krommenie) en Peter Barink (Haaksbergen) Bij deze presentatie blijven we dicht bij huis, namelijk bij de jubilerende Museum Buurtspoorweg (MBS) tussen Boekelo en Haaksbergen. MBS-historicus Peter Barink (geboren en getogen in Haaksbergen) vertelt samen met Michel Dispa (waarnemend voorzitter MBS) een spannend en boeiend verhaal over de hoge pieken en diepe dalen waar één van de oudste railmusea van Nederland gedurende 50 jaar doorheen is gegaan. Er wordt een keuze gemaakt uit de inmiddels vele duizenden beschikbare foto s over wat in 1989, naast NS, formeel de tweede spoorwegmaatschappij van Nederland werd. De pioniers van het eerste uur die oude treinen en trams wilden bewaren voor het nageslacht en er ook nog mee wilden gaan rijden, vond je bij de Tramweg Stichting en in Twente. Niemand wist hoe het moest, de overheden en NS zaten er absoluut niet op te wachten, geld was er niet en de eerste initiatieven zaten voortdurend op de schopstoel, maar de aanhouder wint! Wat begon met één diesel-motorwagen van de Ahaus Enscheder Eisenbahn en verder met vooral heel veel schrootrijp spoor- en tramwegmaterieel en een ongeremde dosis enthousiasme en inzet, is uitgegroeid tot een geregistreerd museum met ruim 80 spoorwegvoertuigen, 3 vaste krachten, 100 vrijwilligers en jaarlijks zo n 60 rijdagen voor publiek. 50 jaar op weg naar een gouden toekomst? MBS loc 4 (bouwjaar 1925) met rijtuigen afkomstig van de Butzbach-Licher Eisenbahn in Haaksbergen, augustus (foto: Jan Markerink). De MBS Railbus 25 (KDH T1/Wismar) passeert een typische Twentsche boerenkar bespannen met een Duitsche koudbloed, 31 oktober (foto: Sevrien Ferrée). Woensdag 18 oktober 2017: Tram toen en nu Foto-presentatie door Erwin Voorhaar (Hilversum) Trams zijn niet weg te denken uit ons straatbeeld. Maar vroeger was dit soort openbaar vervoer op nog veel meer plaatsen te vinden. Vanavond neemt Erwin Voorhaar ons mee op reis. Langs verdwenen en bestaande trambedrijven in binnen-en buitenland. Met beelden van toen en nu. Wat is verdwenen? Wat is totaal veranderd? Of is alles nog hetzelfde? Aan de hand van prentbriefkaarten zien we het toen, en met foto s van nu, gemaakt door de presentator beleven we het heden. De toekomst en de vele musea met trams worden ook niet vergeten. We zetten de zaken vanavond tegenover elkaar, maar vooral ook op een rijtje. Na afloop zie je de verschillen en ben je verbaasd over de overeenkomsten. Kom kijken naar trams toen en nu! De moderne tram van Rouen, Frankrijk. Maar wel langs klassieke huizen. Ooit was er al een trambedrijf, in dit programma zullen we het oude én het nieuwe bekijken. (foto: Erwin Voorhaar).

3 Woensdag 15 november 2017: British Railways diesel in de jaren Foto-presentatie door Sicco Dierdorp (Zwolle) en Leo de Jong (Heemstede) In deze Powerpoint-presentatie door Sicco Dierdorp en Leo de Jong wordt de dieseltractie van British Railways tussen 1950 en 1970 aan je voorgesteld. De LMS was de eerste spoorwegmaatschappij in het Verenigd Koninkrijk die vanaf 1933 op grote schaal dieseltractie toepaste, nog voor de rangeerdienst. Deze ontwikkeling resulteerde in de bekende Engelse standaard rangeerloc (de bakkies ). Voor hoofdlijnen werden na WO II enkele prototype diesellocs ontwikkeld, maar hield BR voorlopig vast aan stoom. In 1955 verschenen wel de eerste dieseltreinstellen, de zgn.derby Lightweights. Dit was ook het jaar van het ambitieuze Modernisation Plan. Er werden 174 diesellocs besteld, die waren bedoeld als prototype. Maar doordat BR verlies begon te maken, nam de druk toe om meer dieselmaterieel te bestellen. De diesels moesten BR weer winstgevend maken. Locs en treinstellen werden vanaf eind jaren 50 in grote hoeveelheden bij de Engelse industrie gebouwd. Niet al dit materieel was een succes en sommige verdwenen net zo snel als de stoomlocs, die de diesels moesten vervangen. Het dankzij Dr. Beeching snel krimpende spoorwegnet maakte snelle afvoer van de minder geslaagde typen mogelijk. In deze presentatie grotendeels in kleur krijg je de grote variatie aan typen te zien. Deze presentatie is mede mogelijk dankzij: Colour-Rail, Een Deltic voor de Flying Scotsman. ( Colour-Rail, Een Wickham railbus in Schotland. ( Colour-Rail, Woensdag 13 december 2017: Van Bosporus naar Rode Zee Foto/film-presentatie door Ron Couvée (Hilversum) en John Tapking (Hilversum) In oktober 2008 maakte een groep van 42 NVBSleden een reis naar Turkije, Syrië en Jordanië, waarvan John Tapking een uitgebreide film maakte. We beginnen in Istanbul met de Aya Sofia, Blauwe Moskee, Topkapi-paleis en de Bazaar en verplaatsen ons daar per tram, metro en de funiculaire. Met de veerboot maken we de oversteek naar het door de Duitsers in 1913 gebouwde treinstation Haydarpasa aan de Aziatische kant. Via Eskiçehir en Ankara reizen we naar Adana, vlakbij de grens met Syrië. In Syrië bezoeken we Aleppo met zijn beroemde Citadel en Souq, de havenstad Latakia en de hoofdstad Damascus. Van Aleppo naar Damascus

4 reizen we in een modern Koreaans treinstel. De werkplaats Cadem is een Walhalla voor de stoomliefhebber. Hier begint onze reis over de beroemde Hedjaz-spoorlijn, die ons via Amman naar Qatrana in het zuiden van Jordanië zal brengen. Het is treurig, dat veel van de getoonde beelden van de Syrische steden in deze vorm verleden tijd zijn door de enorme verwoestingen gedurende vele jaren burgeroorlog. Ter ondersteuning van het filmverhaal zullen ook foto s worden getoond van Ron Couvée. Woensdag 17 januari 2018: Berliner Metamorphosen, deel 1 Foto-presentatie door John Krijgsman (Rotterdam) John Krijgsman vertoont beelden bij een verhaal over de stad met vier sektoren, twee politieke systemen en twee metro- en trambedrijven, over een halve hoofdstad en een ommuurde vrije stad, over een gesplitste S-Bahn, over spookstations en twee Hauptbahnhöfe, over de Deutsche Reichsbahn die alle grenzen overschreed en over hoe alles na 1989 weer samensmolt. Vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog vond stapsgewijs een deling van Duitsland en Berlijn plaats, die werd voltooid met de bouw van de Berlijnse Muur op 13 augustus Het openbaar vervoer moest zich aan deze omstandigheden aanpassen, wat leidde tot bijzondere en soms bizarre situaties. Aan het railnet werd heel wat vertimmerd en dat ging door tot eind 1989 de Koude Oorlog afliep. Toen werd het tijd om de rails in en om de stad aan te passen aan de nieuwe tijd. Tegenwoordig staat de hoofdstad op de eerste plaats in Duitsland met de omvang van de netwerken van tram-, U-Bahn- en S-Bahn. Het nieuwe Hauptbahnhof behoort tot de meest imposante van Europa. Steeds minder herinnert aan het gesplitste verleden van de stad, maar ruim een kwart eeuw na de val van De Muur rijden er nog altijd railvoertuigen van DDR-fabrikaat in de dagelijkse dienst. De presentator bezocht Berlijn en omstreken sinds 1973 meer dan honderd keer en maakte er zo'n dia's en digitale opnamen van de stad en het railvervoer. In de afgelopen decennia ging hij vaak terug naar dezelfde plekken om daar keer op keer de veranderingen vast te leggen. Vanavond deel 1 van een tweeluik over de metamorfosen die zich in ruim vier decennia overal in Berlijn hebben voltrokken. Een museumtramstel, geflankeerd door Trabi's, in de Hauptstadt der DDR. (21 juni 1987, foto: John Krijgsman). Een week na de val van de Muur overschrijdt een S-Bahntrein, bestaande uit treinstellen van de Westberlijnse BVG en de Oostduitse Reichsbahn, de grens tussen Oost en West bij het Lehrter Stadtbahnhof. (18 november 1989, foto: John Krijgsman).

5 Woensdag 21 februari 2018: De Duitse Waddeneilanden Foto/film-presentatie door Peter Doove (De Meern) Op de Duitse Waddeneilanden voor de kust van Ostfriesland was de trein het aangewezen vervoermiddel tussen de dorpen op het eiland en de aanlegplaats van de veerboot. Op alle eilanden was ooit spoorvervoer. Nu is er nog op vier eilanden railvervoer aanwezig. Borkum heeft een flinke dubbelsporige spoorlijn. Gemotoriseerd verkeer is op het eiland toegestaan. De lijntjes op Langeoog en Wangerooge zijn er niet alleen voor het vervoer van toeristen, maar ook voor het vervoer van alles wat op het eiland nodig is. Spullen voor de supermarkt en voor de aannemer worden per schip en trein vervoerd. Er is geen gemotoriseerd vervoer op deze eilanden. Op Spiekeroog wordt een stukje van de oude spoorweg geëxploiteerd met een paardentram. Het eiland is zo compact dat je er zelfs geen fiets kunt huren. Er rijdt tegenwoordig modern materieel op de eilanden. Om met het oude materieel van de Inselbahn te reizen kun je terecht bij museumbedrijven zoals de DEV in Bruchhausen-Vilsen en bij de Harzer Schmalspurbahnen. Peter Doove vertelt over de spoorlijnen op de Duitse Waddeneilanden en in Ostfriesland, die hij in 2001 en 2013 bezocht. We reizen van de Eemshaven tot Wilhelmshaven en doen alle Waddeneilanden en plaatsen als Emdem, Aurich en Esens aan. Er zijn o.a. oude foto s te zien van de Kreisbahn Aurich en Spiekeroog, foto s uit het Moor-museum te Wiesmoor en (dankzij internet) het niet toegankelijke smalspoor op Minsener Oog. Na de pauze worden drie films uit 2013 vertoond, die een impressie geven van het vervoer zoals dat op Borkum, Langeoog en Wangerooge plaatsvindt. Stoomlocomotief Borkum III (oorspronkelijk Dollart uit 1942) is regelmatig met de klassieke rijtuigen onderweg. Op Borkum rijdt nog regelmatig de Wismarer Schienenbus T1 uit (foto s: Peter Doove). Woensdag 21 maart 2018: World of steam de stoomtractie is voorbij, leve de stoomtractie! Foto-presentatie door Sevrien en Guus Ferrée (Boekelo) Het was zo n mooie periode, die van de stoomtractie. Een relict uit een vervlogen tijd dat het nog zo opvallend lang heeft volgehouden. Maar in China gaan in 2018 de laatste mijnlocs nu ook met pensioen. En gaat het boek definitief dicht. Resten alleen de foto s nog. Stoom verbindt zoon Sevrien sinds zijn geboorte met vader Guus Ferrée. Wat volgde was een interne competitie naar verre landen die veel mooi beeldmaterieel opleverde. Alaska, de Verenigde Staten, Cuba, Argentinië, Botswana, Zimbabwe, Eritrea, China, Indonesië, Myanmar, India en Sri Lanka, maar ook dichterbij in Bulgarije, Roemenië, Polen en de Sovjetunie viel veel te beleven. Om en om wordt door beide fotografen teruggeblikt, al zal het heilige vuur nooit helemaal doven. Zimbabwe: NRZ-loc 416 is net uit Thomson Junction vertrokken en kruist de Deka rivier die s winters bijna geheel droog valt, 17 augustus (foto: Sevrien Ferrée).

6 Indonesië: Suikerfabriek Sumberharjo op Java zet loc 3 in voor het binnenrijden van suikerriet, 5 augustus (foto: Sevrien Ferrée). Amerika: Rio Grande loc 488 rijdt bij het ochtendgloren over de brug van Hangman s Trestle, 21 oktober (foto: Guus Ferrée). Woensdag 18 april 2018: Gedreven camerawerk in Nederland Super-8 filmpresentatie door Raymond Naber (Delft) Spoorwegfilmer Raymond Naber vertoont een gevarieerde keuze uit zijn rijke filmarchief: NS-150 jubileum : In 1989 bestonden de spoorwegen in Nederland 150 jaar, nu al weer 29 jaar geleden. Dat feest herinneren velen zich nog goed. Het kon allemaal niet op. Een beleving van de vele stoomritten, de cavalcade op het postperron te Utrecht en de Arend onder stoom. In veel opzichten een herinnering naar een tijd die niet meer terug zal komen. Diesels in de Achterhoek : een rondreis in 1996 per diesel 2 en 3 door de Achterhoek. Vanuit Ruurlo gaan we naar Zutphen, naar Arnhem, naar Winterswijk en dan terug naar Ruurlo. Postvervoer in Nederland : een terugblik naar het postvervoer in Nederland, vanuit expeditieknooppunt Amsterdam reizen we in 1994 per Motorpost mp naar Utrecht. We kijken hoe het er binnen in het sorteercentrum aan toe gaat. Ook die technieken van toen zijn allemaal verleden tijd. Stoom 81 : In 1981 bestond onze vereniging 50 jaar en we keren nog een keer terug naar de lijn Amersfoort Woudenberg (de Pon-lijn) waar Stoom 81 plaatsvond. Deze Super-8 film van Willem van Doorn brengt ons even terug. Als attractie kwam uit Engeland de Rocket naar Woudenberg. De Ooijevaar : tussen Den Haag en Delft per stoomtram in 1989, zie hoe in ruim 25 jaar de stad veranderde. Op 25 juni 2016 was deze verbinding 150 jaar oud en de eerste intercommunale tramlijn in Nederland. Dieseltreinstel NS DE2 186 van de Stichting Historisch Streekvervoer Achterhoek te Zutphen bij het treinfeest op 14 oktober 2006 t.g.v. het 75-jarig bestaan van de NVBS. (foto: Raymond Naber). Motorpost NS mp 3004 in geel/rode kleur langs het postperron van Zwolle. De nieuwe kleuren zijn ingevoerd om de samenwerking tussen en NS en eigenaar PTT te accentueren, 31 maart 1982 (bron: NVBS Beeldbank).

7 Woensdag 16 mei 2018: Railvervoer in België en Luxemburg en De Gotthard Foto-presentatie door Bert van der Kruk (Leidschendam) Onze reis begint vanavond in Amsterdam waar de D284 al gereed staat om ons naar België te brengen. Na enkele opnamen van de internationale treinen die vroeger via de Oude Lijn reden, bereiken we als eerste Brussel, waar al snel duidelijk wordt dat een bezoek aan onze zuiderburen is in de jaren 70 en 80 beslist de moeite waard. Het elektrificatie programma is nog niet geheel voltooid en veel reizigerstreinen rijden nog met, voor Nederlandse begrippen, zware dieselloks. De Athus- Meuse lijn is een prachtig werkterrein voor de bolle neuzen. Ook dieselstellen en oudere elokken zijn nog volop in dienst, evenals de oude trams in Brussel, Antwerpen, Gent, Verviers en Charleroi, waar ook de laatste restanten.(buiten de kustlijn) van het eens zo grote tramnet van de buurtspoorwegen in het grauwe industrielandschap van Henegouwen te vinden zijn. De grote variatie aan tram- en spoorwegmaterieel in België krijgt een vervolg bij de CFL in Luxemburg. Een klein land maar zeer veelzijdig doordat het een internationaal spoorwegknooppunt is, waar materieel uit 4 landen te zien is. Ook hier waren enkele bolle neuzen aktief, maar het paradepaard was ongetwijfeld de bruine krokodil. Tijdens de rondreis door de beide landen zullen ook de modernere traktiesoorten niet ontbreken. De avond eindigt met een korte presentatie over de beroemde Zwitserse Gotthard bergspoorlijn. Woensdag 20 juni 2018: In het dunbevolkte gebied in de Ardennen tussen Dinant en Bertrix is meestal een 2-uurs dienst voldoende voor het bescheiden reizigersvervoer, die tot de elektrifikatie van dit baanvak werd gereden met de dieselmotorrijtuigen van de reeks 4400 en 4500, zoals hier nabij Anseremme. De dubbelsporige Athus-Meuse lijn was een belangrijk inzetgebied voor de zogeheten Bolle Neuzen (serie 5300) die vanwege het hellingrijke trajekt veelal in dubbeltraktie reden en hier met een niet al te lange keteltrein op weg zijn richting Beauraing. (foto s: Bert van der Kruk). Foto/Video meeneemavond Presentatoren:... de bezoekers zelf! Gevarieerde avond met vele korte presentaties Iedere bezoeker krijgt de gelegenheid om eigen foto s of films te vertonen van spoorse (vakantie-) onderwerpen naar eigen keuze. Toon je eigen beleving van onze hobby met gevarieerde beelden en geef daarbij een passende toelichting. Een mooie gelegenheid om eens iets te laten zien wat niet past in een avondvullend programma. Het belooft dan ook een gezellige avond vol afwisselende beelden te worden! De volgende apparatuur is aanwezig: groot projectiescherm van 3 meter breed, Full-HD beamer met briljante beeldkwaliteit, overvloei-diaprojector, laptop met Powerpoint, Blu-ray/DVD-speler, en een geluidsinstallatie met microfoon. Maximaal 15 minuten presentatietijd en maximaal 60 foto s per persoon! (afwijkingen in overleg mogelijk.) Je krijgt voorrang als je op tijd je bijdrage aanmeldt via: twente@nvbs.com. Iedere maand is er in zaal t Schöpke in Hengelo weer een gezellige spoorwegavond bij de NVBS Afdeling Twente. Je bent van harte welkom!

8 Bijeenkomsten NVBS Afdeling Twente: De maandelijkse bijeenkomsten zijn voor iedereen, ook niet-leden, toegankelijk (neem dus vooral je spoorvrienden mee!) en worden gehouden in NSH-gebouw t Schöpke, Waarbekenweg 23, 7553 KH Hengelo (naast Lidl supermarkt). De aanvangstijd is uur, de zaal met uitgebreide bar is open vanaf uur. Het einde is om ongeveer uur. Je bijdrage in de onkosten bedraagt 2,50 per persoon, jongeren tot 18 jaar betalen 1,25.Je bent van harte welkom! Bereikbaarheid: NVBS Afdeling Twente NSH-gebouw t Schöpke ligt op ongeveer 10 minuten lopen vanaf NS-station Hengelo. Neem in het station uitgang Hart van Zuid, loop langs Poppodium Metropool, volg bij de rotonde de route via Parallelweg LS (=Lokaal Spoor). Bij de bocht naar de Veloursstraat (bij Drost Letselschade) rechtdoor lopen en dan bij het Twekkelerplein linksaf naar de Waarbekenweg, richting Lidl supermarkt. Achter 't Schöpke kun je je fiets of auto gratis parkeren op een groot eigen parkeerterrein. Busreizigers nemen lijn 9 (station Enschede-station Hengelo), halte Grundellaan en lopen dan door het opgeknapte Muizentunneltje of lijn 10 (station Hengelo-Veldwijk), halte Brouwerijstraat. Locatie bijeenkomsten NVBS Afdeling Twente: NSH-gebouw t Schöpke (naast Lidl supermarkt), Waarbekenweg 23, 7553 KH Hengelo. Afdelingsnieuwsbrief en Facebook NVBS Afdeling Twente: Als je via onze Afdelingsnieuwsbrief op de hoogte gehouden wilt worden van nieuws en activiteiten van de NVBS Afdeling Twente, geef dan je -adres door aan het bestuur via: twente@nvbs.com, of ga naar bit.ly/nvbs-twente (of scan de QR-code) om je aan te melden voor onze Afdelingsnieuwsbrief. Volg ons ook op Facebook: NVBS.Twente voor het laatste nieuws en meer informatie over onze afdelingsbijeenkomsten, en klik op Vind-ik-leuk! Programmawijzigingen: Raadpleeg regelmatig hierop vind je altijd het meest actuele programma van de NVBS Afdeling Twente. Programma-wijzigingen worden hier, via onze Afdelingsnieuwsbrief, op Facebook NVBS.Twente en in het NVBS maandblad Op de Rails aangekondigd. Bestuur NVBS - Afdeling Twente: Voorzitter-Secretaris: Ronald Boers tel nvbs@ronaldboers.com Penningmeester: Dennis te Dorsthorst tel dennis@te-dorsthorst.nl Bestuurslid: Clemens Appelman tel clemens_appelman@hotmail.com Bestuurslid: Peter van der Zanden tel pfvanderzanden@ziggo.nl Postadres: Stockholmstraat JS Hengelo twente@nvbs.com RB