Handleiding voor het zoeken in de NVBS-beeldbank

Transcriptie

1 Handleiding voor het zoeken in de NVBS-beeldbank versie 15 april 2015 Inleiding In de beeldbank kun je zoeken op woorden in de van de afbeeldingen,, datum van de foto, het waarin de foto is gemaakt, de naam van de fotograaf, nummer van de foto. Je kunt deze velden afzonderlijk gebruiken maar ook gecombineerd. onderwerp, trein, plaats, enz zie lijst jjjj-mm-dd bijv 1960 bestands- of fotonummer in de database zie lijst fotografen gebruik eventueel * als jokerteken achter uw zoekterm In het navolgende geven we: tips voor snel zoeken uitleg over de zoekvelden voorbeelden van gecombineerd gebruik van de zoekvelden tips voor verder gebruik van de zoekresultaten uitleg over de voorkeursinstellingen LET OP: Om de plaatjes in de beeldbank te kunnen openen en bekijken, moet je zijn ingelogd als NVBS-lid. Ben je niet ingelogd, dan kunnen je alleen de kleine plaatjes ('thumbnails') bekijken. TIP 1: Als je zoekopdracht geen resultaten oplevert, probeer het dan eens opnieuw door een * achter een woord (of een deel van een woord) te zetten. Je krijgt alle combinaties die met dat woord (of gedeelte ervan) beginnen. Dit werkt ook bij en bij jaartallen. TIP 2: De Beeldbank is geoptimaliseerd voor raadpleging full screen op een HD-scherm ( pixels). Met die instelling hoef je het minste te scrollen. De full-screen-instelling kies je in Windows met de toets F11, bij Apple door te klikken op het pijltje rechtsboven in de browser. VERBETERVOORSTELLEN EN VRAGEN Wil je een suggestie doen voor het verbeteren van een, of wil je een verzoek doen voor gebruik van een afbeelding in een papieren publicatie of op een website, stuur dan een naar: snr-beeldbank@nvbs.com.

2 instructie voor het gebruik van de afzonderlijke zoekvelden en voorbeeld vindt één woord GTG alle foto's met materieel van de GTG meerdere woorden tram reizigers alleen foto's met zowel de (tref)woorden tram als reizigers ook: tram AND reizigers één uit meerdere woorden GTG OR NTM foto's met hetzij materieel van de GTG, hetzij van de NTM een woord maar zonder een ander locomotief NOT Nederland foto's van locomotieven buiten Nederlands grondgebied combinatie van woorden "Grote Markt" dit zou alle foto's met de in de 'Grote Markt' moeten geven, maar in de huidig versie werkt dat nog niet goed; naar een oplossing wordt gezocht deel van een woord station* foto's met station, stations, stationsgebouw, stationschef, etc. datum foto's van exact 1 juni * foto's uit de maand juni * foto's uit het jaar 1942 [ TO ] foto's uit de periode van 15 juni 1942 tot 19 september 1942 hiermee mis je foto's waarvan de datering slechts bij benadering bekend is; in de voorbeelden zal een foto met eerste mogelijke datum 1 januari 1939 en laatst mogelijke datum 1 december 1944 niet worden gevonden; daarom is het ook mogelijk op te zoeken: 1940 foto's uit de jaren 1940 t/m foto's uit de jaren 1940 en 1959 [1890 TO 1930] foto's uit de jaren 1890 tot en met 1939 naam fotograaf Bruijning, F.F.C. maar ook: Bruijning of Bruijni* maar bij meerdere fotografen met bijna dezelfde naam: He* vindt alle foto's van 'Bruijning, F.F.C.' vindt alle foto's van 'Bruijning, F.F.C.' vindt zowel 'Heijmeijer, L.J.A.M' als 'Hesselink, H.G.' nummer bestandsnummer NEG vindt exact deze afbeelding met dit bestandsnummer (van fotograaf Bonthuis) serienummer NEG172-* vindt alle afbeeldingen uit de serie NEG172 (van fotograaf Hesselink) NVBS-nummer vindt exact de afbeelding met dit NVBS-nummer van fotograaf Jekel, J. versie pagina 2

3 Uitleg over de zoekvelden Beschrijving De bevat een globale, doch getrouwe weergave van wat er op de afbeelding staat, zoals: (bij trein, metro en interlokale tram) plaats, station, baanvak (begin- en eindstation), (bij stadstram) plaats, straat bijzondere objecten, zoals seinhuizen, bruggen, waterkranen; (bij trein) treinnummer, (bij tram en metro) lijnnummer; materieel; e.e.a. uiteraard voor zover bekend. Bij plaats en geografische aanduidingen gebruiken we zoveel mogelijk de benaming ten tijde van het maken van de opname. Zo mogelijk met de hedendaagse spelling en benaming toegevoegd. Dus bijvoorbeeld: Amstellaan (nu: Vrijheidslaan) Bandoeng (nu: Bandung) Bij buitenlandse plaatsen gebruiken we zoveel mogelijk de buitenlandse benaming, maar soms ook de Nederlandse (vooral bij plaatsen in het nabije buitenland). Probeer daarom beide uit. Trefwoorden Met proberen we op een gesystematiseerde wijze de inhoud van afbeeldingen te beschrijven. Klik in de blauwe balk van de beeldbank op 'lijst' om een alfabetisch overzicht van te zien. Je kunt ook een lijst met toelichting downloaden. De link vind je in het rode blokje 'over de beeldbank'. Het toekennen van blijft mensenwerk. Het zoeken met geeft dus niet de garantie op een perfect zoekresultaat. Trefwoorden: afkortingen maatschappij Als op een afbeelding materieel staat afgebeeld, nemen we een afkorting van de maatschappijnaam van de eigenaar op als trefwoord. Ook deze afkortingen vind je in lijst in de blauwe balk. Je kunt een lijst van maatschappij en -afkortingen downloaden. De link vind je in het rode blokje 'over de beeldbank'. Datum Uiteraard hoort bij iedere afbeelding de datum waarop deze is gemaakt. Maar soms (met name bij oudere afbeeldingen) is die datum niet exact bekend. In die gevallen schatten we een vroegste datum en een uiterste datum waarop de afbeelding is gemaakt. Daarom vind je bij iedere foto twee data: de vroegste en uiterste datum. Is de datering exact bekend, dan zijn deze gelijk. In de volgende paragraaf leggen we uit wat dit voor consequenties heeft voor het zoeken op datum. Decennium Als hulpmiddel bij het zoeken geven we ook het op waarin een foto is gemaakt. Bij een onduidelijke datering kunnen dat meerdere decennia zijn. In de volgende paragraaf leggen we uit hoe je dit kunt gebruiken. versie pagina 3

4 Naam (van de fotograaf) Uiteraard de naam van de fotograaf, meestal een NVBS-lid. Soms ook fotopersbureau's of fabrieksfoto's. Veel NVBS-leden laten hun negatieven en dia's na aan de NVBS Railverzamelingen. Kennen we de naam van de fotograaf niet, dan is in de database 'onbekend' ingevuld. Klik in de blauwe balk van de beeldbank op 'lijst' om een alfabetisch overzicht te zien van fotografen van wie materiaal in de beeldbank te vinden is. Nummers Hier kun je allereerst zoeken op de bestands van de afbeeldingen in de beeldbank. Dat is handig als je een ooit gevonden afbeelding weer wilt opzoeken. In het document 'Wat vind je in de beeldbank' staat een opsomming van gescande series met daarbij de bestands. Ook die kun je gebruiken bij het zoeken. Verderop in deze handleiding geven we daar voorbeelden van. In oude tijden wisselden leden foto's uit met een zgn. NVBS-fotonummer. In oude jaargangen van Op de Rails vind je die bij de foto's. Als van een afbeelding het NVBS-fotonummer bekend is, dan hebben wij dat geregistreerd. Je kunt daarom ook zoeken op NVBS-fotonummer. Maar lang niet alle foto's met een NVBSnummer zijn al opgenomen in de beeldbank, dus de kans op succes is beperkt. versie pagina 4

5 Voorbeelden van gecombineerd gebruik van zoekvelden Bij het zoeken met één enkel trefwoord, enkel de naam van een fotograaf, enz. zul je vaak honderden afbeeldingen vinden. Teveel om in één avond door te lopen. Daarom is het verstandig om de zoekopdrachten stap voor stap te verfijnen. Op die manier kun je ook beter bijhouden wat je al bekeken hebt en waar je een volgende keer verder kunt gaan. Hieronder geven we een aantal voorbeelden van hoe je door gecombineerd gebruik van zoekvelden je selectie kunt verkleinen. Groningen spoor alle afbeeldingen op of bij stations en spoorlijnen in de stad Groningen [of met de aanduidingen als 'Groningen -...', 'spoorweg... - Groningen', enz.] Groningen lijn 1 tram als vorige, maar nu beperkt tot foto's van tramwegen tram 1960 als vorige, maar nu verder beperkt tot foto's uit de jaren zestig tram [ TO } als vorige, maar nu verder beperkt tot foto's uit de jaren België NEG309-* alle afbeeldingen die betrekking hebben op tramlijn 1 in de stad Groningen [het trefwoord 'lijn 1' wordt altijd gebruikt in combinatie met trams, buiten de stad hadden trams geen lijnnummer] alle afbeeldingen van fotograaf J.A. Bonthuis genomen in [of met aanduidingen als 'trein/tram -...', 'lijn... - ', enz.] alle in België gemaakte foto's met bestandsnummer uit de serie NEG309-* [zie voor een omschrijving van deze serie de lijst 'Wat vind je in de beeldbank] België * als vorig, maar nu alleen de in april 1949 genomen foto's uit deze serie NEG309-* versie pagina 5

6 Verder gebruik zoekresultaten De zoekresultaten worden op datum onder elkaar gepresenteerd, als volgt: Door op de thumbnail te klikken, open je het plaatje: Door op het kleine icoontje te klikken krijg je meer info over het plaatje te zien: Je krijgt dan te zien: In dit scherm: kun je het plaatje verder vergroten door erop te klikken; kun je met 'vorig zoekresultaat' en 'volgend zoekresultaat' door je zoekresultaten scrollen. Wil terug naar het vorig scherm, klik dan op 'zoeken' (in de blauwe balk) LET OP Als je zoekt via de lijst of de lijst in de blauwe balk, dan worden de resultaten niet op datum maar op volgorde van bestandsnummer gepresenteerd. Ook wordt alleen de en geen andere info getoond. versie pagina 6

7 Voorkeursinstellingen Zoekresultaten worden standaard op volgorde van datum getoond. Wil je de resultaten liever zien op volgorde (alfabetisch) van de fotografen, kies dan naam : Standaard verzameld de zoekmachine maximaal 500 resultaten die aan jouw zoekvraag voldoen. Wil je bij een ruime zoekopdracht alle resultaten kunnen zien, klik dan op voorkeuren : en kies onderaan het scherm voor maximaal alle : Ga terug naar het zoekscherm door op zoeken te klikken. LET OP: Je kunt in dit scherm nog allerlei andere dingen instellen, maar dat heeft alleen zin als je veel ervaring hebt met het gebruik van zoekmachines. Kortom: doe het niet... versie pagina 7