Trias Jaarverslag 2008

Transcriptie

1 Trias Jaarverslag 2008 Trias steunt ondernemende mensen in het Zuiden

2 Inhoudsopgave Woord vooraf 3 Hoofdstuk 1: Het profiel van Trias 4 Hoofdstuk 2: Het bestuur van Trias 7 Hoofdstuk 3: De mensen van Trias 9 Hoofdstuk 4: Het Zuiden 12 Bestedingen en bereik De vier kernthema s: Microfinanciering Bedrijfsdiensten Toegang tot markten Bewegingsopbouw Regio s en regiokantoren Overzicht van partners Hoofdstuk 5: Uitwisseling tussen Noord en Zuid 22 KLJ en Groene Kring KVLV en Agra Landelijke Gilden en Boerenbond markant Neos UNIZO Hoofdstuk 6: Het financieel, maatschappelijk en milieuverslag 29 Financiële indicatoren Milieu-indicatoren Sociale indicatoren Hoofdstuk 7: Tot slot 37 2

3 Identiteit Woord vooraf Beste lezer, In het vorig jaarverslag kon u lezen dat Trias streeft naar transparantie. Transparantie en verantwoording zijn terecht begrippen die de publieke opinie beroeren. Om aan die bezorgdheid tegemoet te komen, ligt voor u het eerste jaarverslag van onze werking dat opgemaakt werd volgens de internationale standaard van duurzaamheidverslaggeving Global Reporting Initiative, afgekort GRI. Voor de eerste keer brengt Trias een integraal verslag. Dit betekent dat in dit jaarverslag 2008 er naast financiële verslaggeving ook over maatschappelijke en milieuaspecten wordt gerapporteerd. En naast het verslag over de activiteiten in het Zuiden en het Noorden, belichten we het profiel van de organisatie en haar bestuur. Het jaar 2008 was een bijzonder jaar, niet alleen omwille van de wereldwijde financiële crisis met diverse gevolgen, maar ook voor Trias. Met de verderzetting van de integratie van de organisaties Act, Form en Ieder Voor Allen, was het in 2008 tijd om op een constructieve manier alle potentieel te verenigen in één merk: Trias. Vanaf 2009 willen we Trias als organisatie verder zichtbaar maken, met een scherp profiel, een uitgetekend karakter en een unieke identiteit. Trias wordt erkend en herkenbaar als de ngo die kleinschalig ondernemerschap steunt. Dit vergt een continu en intens proces van samenwerking, afstemming en een volgehouden communicatie-inspanning. Trias steunt ondernemende mensen in het Zuiden met het oog op duurzame resultaten. Concreet betekent dit dat mensen op een blijvende manier hun bestaanszekerheid verbeteren. Steeds vaker wordt daarbij ook naar sociale en milieugerelateerde randvoorwaarden gekeken. Trias is proactief in het ontwikkelen van een meetsysteem, zodat we steeds beter het brede spectrum van resultaten en effecten in kaart kunnen brengen via een hele reeks indicatoren. Trias ondervindt invloed van diverse maatschappelijke factoren, ook met betrekking tot haar financiële ambities. De nood aan een breed draagvlak voor ontwikkelingssamenwerking, de vraag naar verantwoording en transparantie van ngo s en de voortdurende veranderingen binnen de sector en de hele samenleving, zorgen ervoor dat Trias niet op haar lauweren kan rusten. Daarom kiest Trias om te groeien op een consistente manier en via een brede waaier aan middelen. Een belangrijke stap in de verdere diversificatie van de werking en financiering van Trias, is de erkenning als Agri-agency binnen het netwerk AgriCord. Dit mandaat werd ons voorgesteld door de Boerenbond. AgriCord brengt middelen samen uit verschillende bronnen met als doel de rol en de plaats van boerenorganisaties binnen ontwikkeling in het Zuiden te versterken. Die rol opnemen betekent voor Trias ook een evolutie in de doelstellingen en strategie waarbij we de boerenorganisaties en de ondernemersorganisaties nog meer centraal stellen. De werkelijkheid van elke dag voor zoveel mensen in het Zuiden is de reden waarom we met zijn allen werken aan solidariteit tussen mensen wereldwijd. De inhoud van dit jaarverslag is het resultaat van de inspanningen van vele mensen, vaak vrijwilligers, die we met dit verslag ook willen bedanken. Ik wens u veel leesplezier, Sabine de Bethune, voorzitster Trias Sabine de Bethune, voorzitster Trias Woord vooraf 3

4 Het profiel van Trias De naamgeving Trias verwijst niet naar een specifiek aspect van ontwikkelingssamenwerking, maar is het resultaat van het vanaf 2002 geleidelijk samengaan van drie organisaties: Form, Ieder Voor Allen en Act tot drie assen of Trias. Na het samenbrengen van die drie organisaties, was het tijd om in 2008 op een constructieve manier alle potentieel te verenigen in dat ene merk: Trias. Trias wordt in de komende tijd als organisatie meer zichtbaar, met een scherp profiel, een uitgetekend karakter en een unieke identiteit. Dit heeft in 2008 een intens proces van samenwerking en afstemming gevergd en blijft centraal op onze agenda staan. Trias steunt ondernemende mensen in het Zuiden. Dat is de slagzin die bij ons logo hoort. En die weergeeft wat Trias uniek maakt en wat haar positie is in de sector en daarbuiten. Wat Trias concreet tot doel heeft, is uitgetekend in een visie en een missie, die werd vastgelegd in een Strategische Nota Om die missie waar te maken zet Trias mensen en middelen in via een aantal welgekozen strategieën en daarin specifieke doelen. Trias ontwikkelt daartoe de nodige processen en meet de verwachte resultaten. VISIE Trias gelooft dat individuen en groepen de kracht bezitten om zichzelf te ontplooien en zich samen in te zetten om sociaal en economisch sterker te staan. Wat zijn de waarden van waaruit Trias werkt? Trias werkt vanuit een christelijk waardepatroon. Het recht op zelfontplooiing, respect voor elkeen en gelijkwaardigheid van mensen staan centraal. Daarbij zijn zowel gelijkgestemdheid als zelfredzaamheid van primair belang voor Trias. Gelijkgestemdheid: het belang van een gemeenschappelijke visie op de maatschappij, waarin de betrokkenen zelf het recht hebben een eigen visie uit te bouwen. Zelfredzaamheid: omdat er voldoende sociaalen economisch basiskapitaal aanwezig is, kunnen mensen hun eigen lot in handen nemen. MISSIE Trias wil de bestaanszekerheid verhogen van kleinschalige ondernemers en familiale landbouwers in het Zuiden en van hun organisaties. Trias wil ook wereldwijd uitwisseling en samenwerking stimuleren tussen landbouwers en ondernemers en hun verenigingen. In het Noorden draagt Trias bij tot meer bewustzijn over gelijkheid en verschillen in waarden en tot grotere maatschappelijke betrokkenheid van haar specifieke doelgroep omtrent de Noord-Zuid-verhouding en de internationale solidariteit. Trias heeft haar missie vertaald in één algemene en vijf strategische doelstellingen. Hoe begrijpt Trias ontwikkeling en armoede? Een ontwikkelde maatschappij kenmerkt zich volgens Trias door de waaier aan keuzes die een individu heeft om zijn leven in te vullen. In het Zuiden bestaan die keuzes vaak niet, en zijn de mensen dus letterlijk kansarm. Trias kiest er daarom voor de economische en sociale positie van individuen te versterken via ondernemerschap, zodat de armen de kans krijgen om zelf als economische en sociale actoren deel te nemen aan processen die leiden tot betere levensomstandigheden. Op die manier draagt ook Trias bij aan de Millenniumdoelstellingen voor Ontwikkeling van de Verenigde Naties. 4 Hoofdstuk 1: Het profiel van Trias

5 ENKELE KERNCIJFERS Trias werkt in 12 landen, geconcentreerd in 9 regio s en werkt samen met 83 lokale partners. In Vlaanderen heeft Trias een formeel partnerschap met de volgende 6 organisaties uit de civiele maatschappij: KLJ, KVLV, Landelijke Gilden (Boerenbond) enerzijds en Unizo, markant en Neos anderzijds. Bovendien heeft Trias een breed netwerk van individuele sympathisanten, vrijwilligers en van donoren. Totaal inkomsten: subsidies: fondsenwerving en andere: euro euro euro EEN ALGEMENE DOELSTELLING De bestaanszekerheid van micro-ondernemers en familiale landbouwers in de regio s waar Trias actief is, is verhoogd evenals de actieve participatie in de processen van lokale economische ontwikkeling en dit op een duurzame wijze. VIJF STRATEGISCHE DOELEN Trias heeft vijf strategische doelstellingen waarbij de drie eerste vooral slaan op de werking in het Zuiden, de vierde op de werking tussen Noord en Zuid, en de vijfde op de kwaliteitsvolle werking van de organisatie Trias zelf. 1. De doelgroep heeft toegang tot adequate, aangepaste en kwalitatief hoogstaande dienstverlening (micro financiering, bedrijfsondersteunende diensten en vermarkting). 2. De doelgroep is beter georganiseerd in democratische en onafhankelijke organisaties waardoor steeds meer invloed kan uitgeoefend worden op de sociale en economische realiteit. 3. De doelgroep is beter ingebed in en kan meer invloed uitoefenen op sociale en economische ontwikkelingen wat resulteert in een verhoogde institutionele slagkracht om de eigen strategische belangen te verdedigen. 4. De solidariteit en het wederzijds respect tussen bewegingen in Noord en Zuid is versterkt. 5. Trias werkt op een resultaatgerichte manier aan haar missie en haar doelstellingen. Het activiteitenverslag over de inhoudelijke werking van Trias kan u lezen in de hoofdstukken Het Zuiden en Uitwisseling tussen Noord en Zuid. Bestedingen programma s in het Zuiden: euro De financiële gegevens kan u lezen in het hoofdstuk financieel, maatschappelijk en milieuverslag. OVER DIT VERSLAG Dit verslag slaat op de periode 1 januari 2008 tot en met 31 december Het vorig jaarverslag werd gepubliceerd naar aanleiding van de Algemene Vergadering van 24 juni Er is een jaarlijkse verslagcyclus. De inhoud van dit jaarverslag werd afgebakend door de groep leidinggevenden van de organisatie op basis van een voorstel van de directie. Daarbij kon elke dienst een inbreng voorbereiden. De belangrijkste bronnen voor het jaarverslag zijn enerzijds de DGOS 2008 rapportering en anderzijds het eigen PLATS (Planning, Learning, Accountability, Trias System). Bij de afbakening van de inhoud werd rekening gehouden met de belangrijkste externe stakeholders en hun behoefte aan informatie over de werking van de organisatie. De Raad van Bestuur keurde de belangrijkste uitdagingen voor 2009 goed en die kan u lezen doorheen dit verslag. We richten ons met dit verslag in eerste instantie op de omschrijving van de organisatie, de verslagparameters, de GRI inhoudsopgave, de bestuurlijke facetten, het overleg met de belanghebbenden en tenslotte de drie soorten indicatoren : economische, milieu gerelateerde en over de sociale aspecten. Vanzelfsprekend komen de Noordwerking en de Zuidwerking uitgebreid aan bod. Hoofdstuk 1: Het profiel van Trias 5

6 Wij menen dat de transparante wijze van communiceren, de goede structurering van de informatie en het evenwicht tussen volledigheid en verstaanbaarheid de communicatie met onze voornaamste stakeholders medewerkers, vrijwilligers, financiers, donoren, leveranciers en doelgroepen in Zuid en Noord ten goede komt. Er hebben zich tijdens de verslagperiode geen veranderingen voorgedaan die de vergelijkbaarheid van de verslaggeving beïnvloeden. Dit verslag wordt bovendien beschouwd als een nulmeting tegenover alle volgende verslagen voor de periode Dit komt overigens overeen met het proces van het meten van onze werking via het PLATS, waarbij in 2008 ook een nulmeting werd uitgevoerd voor die programma's die binnen het DGOS actieplan vallen. In de komende jaren streven we ernaar om met de geïntegreerde rapportering steeds beter de wereldwijde activiteiten van Trias te omvatten. Trias heeft immers in 2008 en ook nog in 2009 bijzondere aandacht aan het consolideren van systemen en processen, met name die met betrekking tot het financieel beheer, de fondsenwerving, het personeelsbeleid en de werking van de Research & Development afdeling (R&D). De technieken voor de metingen van de activiteiten van Trias worden uitgebreid beschreven in het PLATS handboek. Voor de berekening van CO2 emissies maken we gebruik van een rekenmodule die ter beschikking werd gesteld door Bond Beter Leefmilieu. Andere metingen zijn afgeleid uit facturatie en registratie binnen de diensten financiën en personeelsbeheer, uit de sociale balans en de boekhouding. De GRI overzichtstabel met het overzicht van de behandelde criteria vindt u op de laatste pagina. Het jaarverslag wordt actief aangeboden aan de donoren, financiers en een lijst van betrokken stakeholders. Daarnaast wordt er een samenvatting gemaakt in het Nederlands, Engels, Frans en Spaans. De Nederlandse versie daarvan wordt ruim verspreid en streeft vooral goede verstaanbaarheid na. Dit document wordt jaarlijks vernieuwd en ingezet in de brede communicatie over Trias. Het activiteitenverslag, met name hoofdstukken 4 en 5, behandelt de werking van Trias wereldwijd. De balansgegevens slaan op het Trias hoofdkantoor. Op termijn wordt er gestreefd naar een geconsolideerde boekhouding van het hoofdkantoor en de negen regiokantoren. Ook de maatschappelijke en milieurapportering slaan op het hoofdkantoor. Waar geen gegevens beschikbaar zijn, wordt dit verder verduidelijkt in de rapportering. 6 Hoofdstuk 1: Het profiel van Trias

7 Het bestuur van Trias BESTUURSSTRUCTUUR Trias is een vzw naar Belgisch recht met als hoogste bestuursorgaan de Algemene Vergadering (AV). De AV stelt de Raad van Bestuur (RvB) aan en keurt de jaarrekening goed, geeft kwijting aan de bestuurders en keurt de begroting goed. De AV komt één keer per jaar samen. De Raad van Bestuur komt maandelijks samen. De RvB zet de krijtlijnen uit die door de directie en de medewerkers worden uitgevoerd. De voorzitster zit zowel de AV als de RvB voor. Alle bestuursleden zijn onbezoldigde vrijwilligers die geen mandaat hebben binnen de operationele werking van de organisatie. Sabine de Bethune Rik Jaeken Eric Tollens Jos Daniels Miet Deckers Carla Durlet Anne Van den Bussche An Van Elsacker Chris Verhaegen Jan Boulogne Eric Bradt Walter Corluy Guido Lamote Christian Stivigny Dominique Veraert Jan Steverlynck voorzitster ondervoorzitter ondervoorzitter bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid bestuurslid MEDEZEGGENSCHAP Alle medewerkers van Trias hebben verschillende formele overlegmomenten, zowel op het niveau van de dienst als de diensthoofden en leidinggevenden met de directie. Bovendien is Trias een vlakke organisatie. Dit betekent dat via de directeur en voor specifieke onderwerpen ook via een medewerker- maximaal input wordt gegeven aan de Raad van Bestuur. Op basis daarvan worden beslissingen genomen. De directie heeft een adviserende rol ten aanzien van de RvB zonder stemrecht. HERVORMING VAN DE BESTUURSORGANEN Trias is in 2008 een proces gestart om de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering te hervormen met als doel enerzijds de werkbaarheid te verbeteren en anderzijds een betere weerspiegeling van de betrokken stakeholders te bekomen. De AV wordt kleiner en representatiever. Het hervormingsproces zal resulteren in de formele goedkeuring van de nieuwe samenstelling van beide organen op de extra Algemene Vergadering in het najaar De leden van de Raad van Bestuur vertegenwoordigen elk specifieke kennis, competenties en verankering in de Vlaamse samenleving. De statuten bepalen expliciet het proces voor de selectie van leden van de Raad van Bestuur of de Algemene Vergadering. Via de website kan iedereen kennis nemen van de samenstelling van beide organen, waarbij voor elk lid van de Raad van Bestuur een korte voorstelling wordt gegeven om de persoon in kwestie te helpen situeren. HET ONTSTAAN VAN VISIE EN MISSIE Trias heeft, na het opstarten van het integratieproces in 2002, een grondig proces gevoerd om te komen tot een gedragen visie en missie. In de Strategische Nota werden naast visie en missie ook twee algemene doelen en zes strategische doelen vastgelegd. In 2007, naar aanleiding van het ontwerp van het nieuwe DGOS programma , werd dit bijgestuurd tot één algemeen doel en vijf strategische doelen, die elders in dit jaarverslag aan bod komen. Voor de transversale thema s gender & diversiteit, duurzaamheid en participatie- werden visiedocumenten ontwikkeld. Deze vormen een leidraad voor de medewerkers en de werking in Noord en Zuid. Hoofdstuk 2: Het bestuur van Trias 7

8 In 2008 werd een proces gestart om een instrument te ontwikkelen rond vrouwelijk ondernemerschap. In 2008 werd de dienst R&D verrijkt met een medewerker bewegingsopbouw waarbij kennis en kunde met betrekking tot participatie binnen de organisatie wordt opgebouwd en gedeeld. Beide beslissingen kaderen in de uitdieping van visie en missie en het verdere afstemmen van de werking daarop. In het kader van PLATS zal begin 2010 een tussentijdse evaluatie van de belangrijkste aspecten van de Triasstrategie worden uitgevoerd, zodat eventuele operationele aanpassingen in de periode kunnen worden geïmplementeerd. Na een periode van focus op interne versterking, evolueert Trias nu naar een organisatie die steeds alerter is voor voortdurende en versnellende veranderingen, zowel binnen de sector als daarbuiten. TRIAS ONDERSCHRIJFT Trias onderschrijft de Millenniumdoelstellingen en draagt haar steentje bij tot het halen van die doelstellingen via haar werking. Trias onderschrijft het charter van VEF en haalt het label van ethisch fondsenwerver. Trias is initiatiefnemer van en onderschrijft het Social Performance Manifest. HET METEN VAN PRESTATIES De prestaties, waaronder de duurzaamheid, worden gemeten via het PLATS, gegroepeerd onder de vijfde strategische doelstelling die we kunnen samenvatten als de gezondheid van de organisatie en de kwaliteit van haar werking. Dit verslag, maar ook een tussentijdse rapportage over de werking, worden voorgelegd aan de RvB. De AV keurt het jaarverslag goed, met inbegrip van het financieel, maatschappelijk en milieuverslag en met inbegrip van de strategische lijnen en begroting voor het volgende werkingsjaar. De begroting wordt een eerste keer door de RvB goedgekeurd in december van elk werkingsjaar evenals de krijtlijnen voor het volgende werkjaar, om zodoende de continuïteit te verzekeren. HET VOORZORGSPRINCIPE Er werden in de literatuur vijf beginselen vastgelegd om duurzame ontwikkeling te definiëren en te beoordelen. Eén ervan is het voorzorgsbeginsel zoals bepaald in het artikel 15 van de verklaring van Rio. Bij het nemen van besluiten, zowel strategisch als operationeel, is het dus duurzaam om rekening te houden met de onzekerheid over de gevolgen van de beslissingen. Bij het ontwerp van programma s moeten we rekening houden met financiële risico s, sociale risico s en milieurisico s. Trias is bijgevolg behoedzaam in haar werkwijze. Zij betracht die voorzorgen te nemen die nodig zijn om ongewenste risico s te vermijden. De inschatting van die risico s gebeurt zowel aan de hand van eigen leercycli en metingen, als aan de hand van zowel sectorgebonden als thematische informatie en aan de hand van maatschappelijke informatie zowel in België als internationaal. TRIAS IS LID VAN Trias is erkend als Agri-agency en lid van het AgriCord netwerk. Trias is lid van , de koepel van Noord-Zuid bewegingen, en van Coprogram, de sectorfederatie. Trias is lid van verschillende werkgroepen binnen de federatie en de koepel. Trias is lid van de VEF, Vereniging voor Ethische Fondsenwerving en van het Fundraisers Network. Trias is deelnemer aan Donorinfo, een site voor wie giften een bestemming wil geven. Trias is lid van de coalitie 2015 De Tijd Loopt, de campagne die de Millenniumdoelstellingen als voorwerp heeft. Trias is één van de stichtende leden van het Wereldmediahuis, de uitgever van MO* magazine. Trias is lid van het Belgisch platform voor microfinanciering. Trias is lid van het Europees Microfinance Platform en zit in de Raad van Bestuur. Trias is lid van Kauri, een Belgisch duurzaamheidsnetwerk. Trias is stichtend lid van CFP, een samenwerkingsverband tussen ngo s en bedrijven. 8 Hoofdstuk 2: Het bestuur van Trias

9 De mensen van Trias Trias is een organisatie van en voor mensen en organisaties van mensen. Daarom lijsten we hier de mensen en organisaties op waar Trias een relatie mee heeft. STAKEHOLDERS Een stakeholder kan zowel iemand zijn die invloed uitoefent als iemand die invloed ondervindt. Het kan zowel iemand zijn die veel belangstelling toont maar niet meteen een groot belang heeft bij de organisatie, maar het kan ook iemand zijn die veel belang heeft bij de organisatie en haar werking en toch weinig belangstelling toont. Trias deed reeds in 2006 een analyse en de belangrijkste groepen voor Trias zijn: KLJ, KVLV, Landelijke Gilden, en hun respectieve beroepswerking Groene Kring, Agra en Boerenbond. UNIZO, markant en Neos. CD&V. de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering van Trias. het personeel van Trias. Donerende organisaties zoals VDK, BRS, Rabobank en andere donerende bedrijven en stichtingen zoals CFP, Via fonds, Felix fonds, De Wilg, Gillès, Kerk In Actie, Efico, Ommersteyn, Belgapom, Palm, Lotus Bakeries, Van de Capelle, Panasonic, de koepelorganisatie en bevriende ngo s zoals Caritas International en met speciale aandacht voor de vijf zusterorganisaties uit het AgriCord netwerk. De individuele particuliere donoren. Subsidiërende overheden: de federale overheid via haar agentschap DGOS en via het Belgisch Overlevingsfonds (BOF), de Europese Unie, de Vlaamse overheid, de vijf provincies en een tiental gemeenten. onze partners in Afrika, Latijns-Amerika, Azië en hun doelgroepen. De uiteindelijke begunstigden van Trias zijn de bestaansonzekere mensen en hun families. DE MEDEWERKERS VAN TRIAS Brussel, hoofdkantoor: Andes 25 (23,74 VTE) coöperanten: 2 lokaal personeel: 3 Guinée Ghana coöperanten: 3 coöperanten: 0 lokaal personeel: 4 lokaal personeel: 4 DR Congo Uganda coöperanten: 1 coöperanten: 3 lokaal personeel: 14 lokaal personeel: 7 Tanzania Filipijnen coöperanten: 4 coöperanten: 2 lokaal personeel: 3 lokaal personeel: 3 Brazilië Centraal Amerika coöperanten: 1 coöperanten: 5 lokaal personeel: 2 lokaal personeel: 5 Totaal: werknemers in Brussel: 25 coöperanten in regiokantoren:21 lokale medewerkers: 45 Hoofdstuk 3: De mensen van Trias 9

10 VRIJWILLIGERS VOOR TRIAS Elk jaar kan Trias rekenen op een aantal vrijwilligers die een reële bijdrage leveren tot het realiseren van onze missie. Trias is hen erg dankbaar en wil dit ook tonen. Om de vrijwilligers nog beter te omkaderen is er in 2008 een eerste aanzet gegeven om het vrijwilligersbeleid te verbeteren. Een inventaris van de bestaande praktijken binnen en buiten de organisatie met betrekking tot vrijwilligers en het organiseren van een netwerkmoment zijn daarbij de eerste stappen. Om praktische redenen is het organiseren van een netwerkmoment uitgesteld tot Het plan is om minstens één maal per jaar een moment te voorzien waar de brede achterban, de vrijwilligers en de medewerkers van Trias elkaar kunnen ontmoeten. De meer dan 200 vrijwilligers hebben in 2008 veel werk verzet via overleg, organisatie van en deelname aan activiteiten. Vrijwilligers hebben zich ook ingezet voor vertaalopdrachten of als fluistertolk. Het totaal aantal vrijwilligers bij de bewegingen in 2008 is 214. inclusief drukwerk en het versturen ervan. Een derde belangrijke groep dienstverleners houdt verband met de Zuidwerking en de Noord Zuid uitwisselingen en behelst voornamelijk reizen en daaraan gerelateerde kosten en verzekeringen. Deze leveranciers hebben betrekking op het hoofdkantoor. De dimensie 'lokale leveranciers' wordt opgenomen op het moment dat de scope van de verslaggeving de hele organisatie betreft. DE FINANCIERS VAN TRIAS De financiële bronnen van Trias zijn erg divers. Enerzijds zijn dit de overheden: federaal, Vlaams en Europees maar ook provincies en gemeenten. Anderzijds zijn dit andere maatschappelijke actoren: stichtingen en bedrijven, de bewegingen en hun leden, andere ngo s en individuele donoren uit het bredere netwerk. In een medefinancieringlogica brengen zij de totale som aan werkingsmiddelen bijeen. Om het beheer van deze middelen zo efficiënt mogelijk te maken, zal Trias in 2009 investeren in het implementeren van nieuwe software, wat een professioneel beheer van individuele en institutionele donoren mogelijk maakt. DE PARTNERS VAN TRIAS De 83 partners van Trias in 2008 zijn verspreid over drie continenten waaronder 49 partners in Afrika, 24 in Latijns-Amerika en 9 in Azië en 1 op wereldvlak. Trias heeft vier soorten partners: dienstverlenende organisaties (26), microfinancieringsinstellingen (28), ledenbewegingen (25) en platforms of netwerkorganisaties (4). z KLJ: 14 z KVLV: 44 z LG: 12 z markant: 57 z Neos: 9 z UNIZO: 65 z Vertalers 13 DE LEVERANCIERS AAN TRIAS Een eerste groep leveranciers van Trias houdt verband met het personeel en de daarbij horende diensten. Daarbij wordt ook beroep gedaan op freelance medewerkers, adviserende en dienstverlenende organisaties. Een tweede belangrijke groep leveranciers levert kantoormateriaal en materieel, Meer over de partners in het Zuiden kan u lezen in het hoofdstuk over de werking in het Zuiden. De achterbanorganisaties in Vlaanderen bestaan uit de ongeveer leden van de zes bewegingen waarmee Trias een partnerschap heeft en uit individuen die behoren tot het historisch netwerk van Trias. Meer over de partners in het Noorden kan u lezen in het activiteitenverslag Noord. 10 Hoofdstuk 3: De mensen van Trias

11 PARTICIPATIE VAN STAKEHOLDERS Participatie is één van de drie transversale thema s binnen Trias, naast gender & diversiteit en duurzaamheid. Alle Trias partners in het Zuiden zijn gericht op kansarme ondernemende mensen, hebben sociale doeleinden en zijn sterk participatief ingesteld. Binnen de deelwerking organisatieversterking wordt veel aandacht besteed aan het verhogen of bewaken van participatie. Het werken met participatieve methoden is immers één van de belangrijkste vereisten om armoede te bestrijden. Trias werkt zelf ook aan het zo optimaal mogelijk inzetten van participatie in haar eigen werking en in die van haar partners in het Noorden. Het Trias atelier is een jaarlijks conclaaf van alle leidinggevenden van Trias, zowel op het hoofdkantoor als uit het Zuiden, waar gedurende één week in het najaar thema s, strategische keuzes en operationele uitdagingen worden aangekaart. Vanaf 2009 worden ook momenten gepland waar de voltallige ploeg op het hoofdkantoor op een participatieve manier wordt betrokken bij de uitdagingen en keuzes voor Trias. Deze samenkomsten worden momenten om een gezamenlijk en gedragen beeld van Trias te beleven. We stellen vast dat de plaats en de rol van de ledenorganisaties, zowel in Noord als in Zuid, binnen de werking van Trias steeds belangrijker wordt. Hoofdstuk 3: De mensen van Trias 11

12 Het Zuiden Bestedingen programma s in het Zuiden: euro Latijns Amerika: 37% Regio Brazilië Regio Andes Regio Centraal -Amerika Afrika: 54% Regio Guinée Regio Ghana Regio RD Congo Regio Uganda Regio Tanzania Azië: 9% Regio Filippijnen BEREIK IN HET ZUIDEN Als we het bereik van alle partners optellen bedraagt de totale doelgroep personen. Gemiddeld is 39 % van alle directe begunstigden een vrouw. Continent Aantal Verdeling partners man-vrouw Afrika 47 partners 39% man 61% vrouw Latijns-Amerika 24 partners 86% man 14% vrouw Azië 9 partners 5% man 95% vrouw VIER KERNTHEMA S IN HET ZUIDEN Naast de drie transversale thema s, zet Trias in op vier kernthema s: microfinanciering, bedrijfsdiensten, toegang tot de markten en bewegingsopbouw. Microfinanciering(MF) Microfinanciering (microkrediet, sparen en aanverwante producten) beschouwt Trias als een krachtige hefboom voor armoedebestrijding indien het beheer professioneel ingevuld wordt en indien microfinanciering ondersteund wordt binnen een geïntegreerde lokale ontwikkelingsdynamiek. Zowel voor landbouwers en hun gezinnen als voor kleinschalige ondernemers is microfinanciering een zeer doelmatig instrument om hun perspectieven te verruimen. Trias specialiseert zich in rurale microfinanciering en in microfinanciering met een accent op armoede. Microfinanciering is in veel landelijke gebieden immers nog altijd zo goed als onbestaande. Ook de armoedefocus is erg belangrijk om te voorkomen dat microfinancieringsorganisaties na verloop van tijd hun sociale missie verwaarlozen en zich dus niet meer op de armen concentreren. Trias werkt met 32 in microfinanciering gespecialiseerde partners (MF partners) waaronder coöperaties (8), ngo s (9), rurale banken (13) en koepelorganisaties (2). De MF partners hebben in 2008 over het algemeen een positief jaar achter de rug. Er is een toegenomen bereik met 54% in Afrika en 14% in Latijns Amerika. Qua sociale performantie zien we dat een groot gedeelte van de mensen die bereikt worden tot de armste bevolking behoren, waarbij de kredietbedragen relatief laag zijn (vanaf 43 euro) en verstrekt worden aan personen die geen toegang hebben tot bancair krediet. Met deze kredieten worden ook veel vrouwen bereikt, meer dan 40% van de gezamenlijke kredietportefeuille van alle partners is voor vrouwen, voor Afrika is dit zelfs 56% en in specifieke gevallen, zoals in de Filipijnen, is dit 100%. In Tanzania en Ghana gaat bijna 70% van de kredietportefeuille naar vrouwen. In andere landen is dit lager, ook al omdat kredieten meer gericht zijn op groepen of op families, en dus minder individueel. Deze vrouwen behoren veelal tot de meest kwetsbare groepen maar bewijzen leningen te kunnen beheren. Trias en haar MF partners bereiken kredietnemers. Dit is een forse stijging in het bereik ten opzichte van het voorgaande programma, toen er ongeveer personen bereikt werden. Deze kredietnemers gebruiken de leningen voor diverse doeleinden, met name als werkkapitaal voor agrarische productie en handel. Maar microkredieten 12 Hoofdstuk 4: Het Zuiden

13 dienen vaak gedeeltelijk als buffer om onverwachte noden op te vangen zoals gezondheidskosten binnen de familie vanwege de precaire situatie. Trias ondersteunt de partners door middel van advisering op diverse deelaspecten. Hiervoor heeft Trias 7 adviseurs microfinanciering in dienst in het Zuiden en één adviseur microfinanciering op het hoofdkantoor in Brussel als onderdeel van de dienst Research & Development. Door deze advisering en bemiddeling zijn de financiële middelen van de partners toegenomen waardoor zij meer kredieten kunnen verstrekken aan de arme boeren en ondernemers. De financiering van de kredietportefeuille komt voort uit diverse bronnen. In 2008 zien we dat het aantal partners met commerciële leningen is toegenomen maar nog steeds klein blijft. Bij deze partners nemen de externe leningen met meer dan 50% toe. Ook de spaargelden nemen toe met 30% via deposito s van de klanten. Dit laatste is zeer belangrijk omdat het blijk geeft van het vertrouwen van de klant in de MFI en het de meest duurzame vorm is van kapitaalsvorming voor de MFI om de kredietportefeuille te financieren. Zeker in de context van de financiële crisis, wanneer extern kapitaal steeds schaarser en duurder wordt, is die strategie van vitaal belang. Ook het eigen vermogen van de partners nam toe met meer dan 40%. Ondanks de sterke verbetering van de toegang tot diverse kapitaalbronnen, blijft de financiering een grote zorg voor vele MFI s. Velen kunnen immers niet aan de vraag voldoen vanwege een tekort aan kapitaal. Mede dankzij de ondersteuning vanuit Trias zijn de MF partners vrij gezond. Ze hebben een operationeel inkomen dat hoger is dan operationele kosten. De operationele duurzaamheid (OSS) van de huidige Trias partners is gemiddeld dan ook 132% wat prima is. Dit is een stijging ten opzichte van De achterstallige schuld, gemeten door middel van de indicator Portfolio at Risk 30 is ongeveer 10% in Afrika en 9.1% in Latijns-Amerika. Trias ondersteunde ook de aanpassingen van de productvoorwaarden zodat de mensen minder terugbetalingsproblemen hebben, zoals bijvoorbeeld in Ghana. In vergelijking met soortgelijke partners in de regio s scoren de indicatoren voor achterstallige betalingen redelijk goed. Speciale aandacht gaat nu uit naar de partners die minder goed scoren, zeker in deze huidige fragiele economische situatie. De crisis zal immers invloed hebben op de MF partners. Er is nu al sprake van een vermindering van de toegang tot extern kapitaal, wat het belang van spaargelden en een goed portfolio management belangrijker maakt. In diverse landen, waaronder Congo, werd sterk gecommuniceerd over het sparen en spaarproducten, wat geleid heeft tot het aantrekken van meer spaargelden. Het management van de MF partners voelt sterk de druk vanwege deze externe factoren en dient verder ondersteund te worden. Trias levert die steun op diverse terreinen in duidelijke samenspraak met de partner, op basis van de analyse van de behoeften en met duidelijke focus op de duurzaamheid van de partner en het bereik van de doelgroep. Trias biedt die steun onder meer door middel van versterking van de organisatie, financiële ondersteuning, technische advisering, kennisuitwisseling met andere Trias partners en organisaties in het noorden, faciliteren van deelname Trias partners aan overleg in de regio en daarbuiten, faciliteren van bijvoorbeeld toegang tot fondsen of deelname aan evenementen, planning en monitoring. De ondersteuning door Trias wordt over het algemeen erg op prijs gesteld door de partners. Bedrijfsdiensten (BDS) Bedrijfsdiensten, ook wel Business Development Services genoemd, omvatten een breed spectrum aan diensten: van trainingen en boekhoudkundige ondersteuning tot advisering en informatie voor individuele micro-ondernemers en familiale boeren. In de eerste plaats hebben we het hier over bedrijfsdiensten ontwikkeld voor andere dan landbouwactiviteiten. De bedrijfsdiensten ontwikkeld voor land- Hoofdstuk 4: Het Zuiden 13

14 bouwactiviteiten zijn opgenomen in de thema toegang tot markten en ketenontwikkeling. Vormingen zijn de belangrijkste component binnen het aanbod van de Trias partners. In de praktijk worden in sommige gevallen de vormingen aan dezelfde doelgroep als die van de MF partners verstrekt om te komen tot een hogere impact. Een voorbeeld hiervan is een pilootproject in de Filipijnen, waar een MF partner en een BDS partner samenwerken om de klanten te ondersteunen bij het realiseren van hun business plan en bij de financiering ervan. De doelgroep van deze diensten zijn arme boeren en kleine ondernemers. Met zowel financiële als technische ondersteuning van Trias werden door deze partners bijna personen bereikt, waarvan ongeveer 45% vrouw en 55% man. In de ondersteuning door Trias is er ruime aandacht voor het verbeteren of ontwikkelen van vormingsproducten, het stimuleren van samenwerking en participatie in platforms, het creëren van handleidingen en interne procedures en de vorming van het personeel onder andere over het begeleiden van basisorganisaties, over klantvriendelijkheid en over financieel management. Door deze ondersteuning zijn partners in staat geweest om hun dienstverlening beter af te stemmen op de behoeften van de doelgroep. Trias streeft ernaar zowel financiële als niet financiële diensten aan te bieden door diverse partners aan dezelfde doelgroep. Door die combinatie van beide middelen is de impact van de Trias werking hoger. Een ander voorbeeld hiervan is de werking in Uganda waar collectieve bedrijfsvorming (door een BDS partner) gekoppeld wordt aan microfinanciering voor deze bedrijfjes (door een MF partner). Ook de samenwerking tussen partners kan efficiënter, bijvoorbeeld in Guinee. Bij veldbezoeken door de MF partner worden ook vormingsbehoeften geïdentificeerd voor de BDS partner. Daardoor worden dubbele bezoeken vermeden, wat veel tijd kost in moeilijk bereikbare gebieden. Dankzij het faciliteren door Trias, maken vele partners deel uit van netwerken, wat hun toegang tot kennis en de mogelijkheid tot beleidsbeïnvloeding sterk vergroot. Binnen de Trias werking is er een uitgebreid scala aan vormingen voor het personeel van de partnerorganisaties, evenals specifieke adviezen. Deze dienstverlening door Trias wordt door de partners over het algemeen zeer op prijs gesteld. Toegang tot markten (MCD) Om haar missie te bereiken, focust Trias ook op een verbeterde toegang tot vooral lokale en regionale markten. Een belangrijke strategie daarbij is de ketenbenadering waarbij de functies van alle actoren (van productie tot consumptie), hun winsten en relaties in kaart gebracht worden. Bij ketenontwikkeling wordt die analyse gebruikt bij het versterken van de positie van de doelgroep en haar markttoegang. Daarom worden de dienstverlening door TRIAS partners vaak in 1 adem market and chain development (MCD) genoemd, wat wij vertalen als vermarkting en ketenontwikkeling of toegang tot markten. Trias steunt met betrekking tot dit thema zowel ledenorganisaties als dienstverlenende ngo s. De eerste bieden aan hun leden vormende diensten aan, maar nemen soms ook een uitvoerende rol op binnen de keten, overwegend vermarkting, terwijl de tweede vooral vormend en adviserend te werk gaan. De aard van diensten en doelgroep kan dan ook variëren. Doordat sommige regio s en partners MCD diensten anders gedefinieerd hebben, is voor 2008 de vergelijkbaarheid van gegevens niet evident. Niettemin zijn de getallen een waardevolle benadering en wordt er gerapporteerd dat minstens mannen een verbeterde toegang tot MCD diensten kregen, en minstens vrouwen. 14 Hoofdstuk 4: Het Zuiden

15 De ketens zijn heel divers. Binnen de landbouw zijn dat onder andere koffie, cacao, zonnebloem, rijst, aardappel, bonen, pinda s en karité. In de veeteelt zijn dat melk, kippen, varkens en bijen. Ook rond visteelt en visverwerking wordt gewerkt. De verwerkende voedselindustrie komt ook aan bod en verder is er in heel wat landen aandacht voor het artisanaat. Ten slotte worden ook dienstverlenende activiteiten ondersteund zoals toerisme en in een enkel geval ook massage, detailhandel Binnen het brede gamma aan mogelijke dienstverlening zijn er continentale tendensen te onderscheiden. Zo worden in Latijns-Amerika en Filippijnen vooral diensten ondersteund die zich richten op toegenomen verwerking (upgrading) of verbeterde verwerking (upscaling) en het consolideren van marketing door product- en klantdifferentiatie. Milieuvriendelijkheid, kwaliteitsverhoging en kwaliteitsgarantie doorheen de hele keten worden benadrukt. In Afrika met uitzondering van Oeganda wordt aandacht besteed aan de verbeterde basisproductie en aan de productiviteit, vaak door technologische verbeteringen. Verder wordt verbeterde markttoegang vooral nagestreefd door upscaling via het aanmoedigen en versterken van groepsvermarkting en het uitschakelen van tussenhandelaars, en in mindere mate via verhoogde kwaliteit. Er wordt in Uganda en Tanzania geëxperimenteerd met twee bedrijfsondersteunende diensten waarbij de ketenbenadering een centrale rol speelt: respectievelijk de 10 step market linkage approach en de participatory agro-enterprise development. De effecten die deze dienstverlening in het voorbije jaar heeft gehad bij de doelgroep, variëren sterk. Niettemin is er bij een aantal doelgroepen een stijging van inkomen, een stijging van verkoop en winsten, net als toenemende investering in succesvolle ketens. Er is sprake van een verbetering in het functioneren van de markt dankzij handelsbeurzen en uitwisselingen, maar vooral dankzij gegroepeerde vermarkting. Qua competenties wordt er in vele gevallen een verbetering vastgesteld bij de doelgroep, waarbij zij zelf de verworven kennis en middelen beginnen over te dragen en er dus sprake is van een multiplicatoreffect. Om effectieve en kwaliteitsvolle MCD diensten te verlenen aan de doelgroep moet de partnerorganisatie zelf natuurlijk ook sterk staan. Dat is een proces van lange adem. Versterking van de partner gebeurt door inhoudelijke en methodologische vorming voor het technische personeel van de partners. Het gebeurt ook institutioneel door het verbeteren van het interne functioneren van de organisatie en door het verhogen van haar autonomie. De noden en activiteiten zijn natuurlijk partnerspecifiek en vaak een combinatie van inhoudelijke en institutionele elementen. Een belangrijk probleem waar heel wat partners mee geconfronteerd worden, is de gebrekkige inventaris van de noden van de doelgroep enerzijds en de geschiktheid van de aangeboden diensten zowel inhoudelijk als naar methodologie anderzijds. Daarom werken partnerorganisaties aan een beter opvolging- en evaluatiesystemen. Een veelgebruikte oplossing om aan de nood te voldoen, is het inzetten van expertise van buitenaf. Dat kan gaan van advies vanwege Trias, het inhuren van extra personeel tot het tijdelijk inhuren van externe experts of een con- Hoofdstuk 4: Het Zuiden 15

16 sultant voor vormingen aan de doelgroep of voor vormers, het zogenaamde train the trainers. Bewegingsopbouw (MB) Trias werkt aan de duurzame versterking van lokale basisgroepen en ledenorganisaties om zodoende het lokaal economisch ontwikkelingsproces te stimuleren. Organisatieversterking heeft vooral betrekking op de interne werking van de organisatie (beleid en strategie, planning, monitoring en evaluatie, human resource management, financieel beheer en eventueel bewegingsopbouw). Organisatieversterking heeft als doel de duurzaamheid van ledenorganisaties te vergroten, de participatie van doelgroep te verhogen en de diensten aan de doelgroep te optimaliseren. We spreken dan ook van bewegingsopbouw of movement building (MB). Naast de organisatieversterking wil Trias haar partners ook stimuleren deel te nemen aan lokale ontwikkelingsprocessen samen met andere actoren. De gemeenschappelijke visie op ontwikkeling die de diverse actoren samen ontwikkelen met daarin elk hun eigen rol en wederzijdse verantwoording, leidt tot een betere lokale economische ontwikkeling en tot een verbeterd investering - en ondernemersklimaat. Daarom wil Trias hierop inspelen door de partner te steunen in zijn institutionele ontwikkeling. Het bereik van individuen en basisgroepen met leiderschapstrainingen, kadervorming (vorming voor secretaris, voorzitter en penningmeester) en trainingen voor belangenverdediging zijn relevante indicatoren met betrekking tot de versterking van de doelgroep. Verder worden er positieve effecten gemeten op: Het aantal coöperatieven met een economisch leefbare micro-onderneming is gestegen (Filippijnen, Congo - Kinshasa) Basisgroepen die samen commercialiseren is gestegen in Congo Bas Fleuve. Officiële registratie van basisgroepen en coöperatieven (Filippijnen, Congo Bas Fleuve, Guinée) Opzetten van en verbeteren van PME-systemen, beheerssystemen en/of een administratie om lidmaatschappen bij te houden (Filippijnen, Congo - Kinshasa, Guatemala, Honduras, El Salvador) Betere belangenverdediging van de leden (Guinée, Filippijnen, Honduras, Guatemala, El Salvador, Congo Bas Fleuve) en meer inspraak van de leden (Ecuador) Het participeren in uitwisselingsactiviteiten nationaal en internationaal leidt tot versterkte capaciteit van de betrokkenen en werd genoteerd in El Salvador, Guatemala, Honduras en bij Tanzania. De resultaten bij de ledenorganisaties en bij partners die ledenorganisaties versterken zijn divers. Dit hangt samen met de rollen die Trias vervult, voornamelijk die van donor, adviseur en facilitator. We zien dat er voornamelijk gewerkt wordt aan het goed beheer van de organisaties in al haar aspecten via vorming van de besturen en personeelsleden en via instrumenten die de planning en de opvolging van de partners zelf vergemakkelijken. Tenslotte werd ook aandacht besteed aan de financiering van de partners. Het is nog steeds moeilijk om fondsen te mobiliseren. Er zijn een aantal partners die er min of meer in slagen, maar het blijft een uitdaging. 16 Hoofdstuk 4: Het Zuiden

17 DE 9 REGIO S EN REGIOKANTOREN VAN TRIAS Trias heeft negen regiokantoren die gedecentraliseerd werken, met telkens een regionaal coördinator (RC) aan het hoofd ervan. kantoor Guinée: Kindia RC: Bert Snoek BP 50 Kindia Guinée Conakry tel. Nr.: Satelliet: Mobiel: De expat medewerkers in Guinée combineren heel wat jaren terreinervaring en coördinatiecapaciteiten met grondige kennis over de kernthema's van onze lokale programma's: bewegingsopbouw, organisatieontwikkeling en vermarkting. Ook het thema gender krijgt hier extra aandacht. Een lokale medewerker werd aangetrokken om de partners te versterken in het opzetten van goede opvolging- en evaluatiesystemen voor de activiteiten. kantoor Ghana: Bolgatanga RC: Rex Asanga PO box 619 Bolgantanga Upper East Region Ghana Tel Mob Ghana Het regiokantoor in Noord Ghana werd opgezet in Trias Ghana werkt samen met 12 rurale banken, om microfinancieringsdiensten te verlenen aan kleine boeren en ondernemers. Via training en regelmatige opvolging, staat het regioteam de banken bij in het opzetten en/of beter uitwerken van hun diensten, en het introduceren van informaticasystemen. kantoor RD Congo: Kinshasa RC: Alphonse Kapuya 7éme Rue, Avenue de la Révolution 402 Q. Résidentiel Commune de Limete Kinshasa RD Congo Het regioteam in Congo bestaat uit 15 medewerkers met een uitgebreide kennis van de Congolese context. Hun uiteenlopende profielen en ervaringen bieden de ideale mix voor het welslagen van onze multidisciplinaire programma's in de regio. Onder leiding van een Congolese regiocoördinator verzekeren de 3 expat adviseurs en het team Congolese medewerkers een goede begeleiding van de jonge lokale partnerorganisaties rond de thema's vermarkting en economisch beheer; bewegingsopbouw en organisatieontwikkeling; microfinanciering; en landbouwtechnische innovatie. Hoofdstuk 4: Het Zuiden 17

18 kantoor Uganda: Kampala RC: Willem Koster P.O. Box 5617 Kampala Uganda landline: De Expat Adviseurs in Oeganda zijn mensen met jarenlange ervaring in de regio, voor wie Afrika hun thuis geworden is. Een combinatie van capaciteiten in planning en facilitering en sterke kennis rond het versterken van bewegingen geeft een goede basis voor het programma. De lokale adviseurs werden aangeworven omwille van hun specifieke meerwaarde en praktische kennis op het terrein rond de kernthema's: vermarkting (toepassing van de Participatory Agro-Enterprise Development methode) en microfinanciering. kantoor Tanzania: Arusha RC: Toon Röttjers P.O. Box Arusha Tanzania landline: De expat medewerkers in het Regiokantoor van Tanzania combineren veel ervaring in de het land met specifieke thematische kennis rond microfinanciering en organisatieversterking. Deze ervaring stelt hen in staat om de verschillende partners op de juiste manier te benaderen en te stimuleren tot een succesvolle samenwerking. Op het vlak van microfinanciering brengen ze een meerwaarde, niet alleen voor de partners in Tanzania maar voor heel Trias. In 2009 zal het team doelgericht versterkt worden door lokale adviseurs met specifieke ervaring rond microfinanciering en vermarkting. Recent werd een veelbelovende lokale adviseur financieel management aangeworven, die zowel het regiokantoor als de partners zal ondersteunen. kantoor Filipijnen: Manila RC: Gudrun Cartuyvels # 22 Matiyaga Street Corner - Mapagbigay Street Barangay Central District Diliman Quezon City - Manila Philippines tel.: 0063 (0) fax: 0063 (0) Filippijnen Het programma in de Filippijnen telt 9 partners, verdeeld over 3 provincies. Per interventiegebied verzekert 1 medewerker van het regioteam een regelmatig contact met de partners ter opvolging van het programma. Het merendeel van de partnerorganisaties werken pas sinds 2008 samen met Trias. Het regioteam staat hen bij in Organisationele Ontwikkeling, Lokale Economische Ontwikkeling en Algemene Leerprocessen. 18 Hoofdstuk 4: Het Zuiden

19 kantoor Brazilië: Curitiba RC: Jaap van Waalwijk van Doorn Rua Nilo Cairo 336 Cj andar CEP Centro - Curitiba Paraná Brasil tel.: (0) Het team in Brazilië heeft één expat coördinator die sterk op netwerking inzet met nationale en internationale contacten. Men focust op de ondersteuning van alle coöperatieve organisaties voor familiale landbouw binnen de coöperatieve koepel UNICAFES. De werking wordt omringd door een jong maar dynamisch team van lokale experten die adviserend en faciliterend werken naar de integrale ketens van zuivel, granen en fruit. Hun facilitatie tracht in te spelen op de noden en prioritaire aandachtspunten binnen de betrokken coöperaties. kantoor Centraal-Amerika: San Salvador RC: Astrid Vreys Urbanizacion Lomas de San Fransisco, Pol "C" Avenida 2, casa 29 San Salvador El Salvador tel.: fax: Het team in Centraal-Amerika werkt enerzijds met een grote mix van dienstverlenende organisaties in microfinanciering, groepsvorming, bedrijfsversterking, markttoegang of integratie in de civiele maatschappij en anderzijds met ledenorganisaties. Het team heeft een mooie balans van expat en lokale adviseurs. Heel veel aandacht gaat naar de organisatorische versterking van de lokale partnerorganisaties, het leren plannen en evalueren en het inbedden in lokale, regionale en nationale netwerken. Eén van de sterke punten van het team is het linken van deze partners onderling en met andere actoren die een hefboomeffect kunnen genereren. kantoor Andes: Riobamba Librecht Van Hemelryck en Wilson Carasco (ad interim) Olmedo entre Espejo y 5 de Junio Riobamba Ecuador tel: (0) Het team in de Andes speelt in op de eigenheid van de partners in de regio. Vier van de 6 partnerorganisaties zijn ledenorganisaties van ondernemers en boeren in de sectoren zuivel, aardappel, ecotoerisme en een koepel van kredietcoöperaties met leden. Het team biedt een sterke expertise in in organisatieversterking, microfinanciering, netwerking en markttoegang. Het versterken van de ledenbewegingen om hun "kerntaken" op te nemen staat centraal. Hoofdstuk 4: Het Zuiden 19

20 OVERZICHT VAN PARTNERS Naam Organisatie Land Continent Type Organisatie Bessfa Rural Bank, Ghana Afrika Microfinanciering Bonzali Rural Bank, Ghana Afrika Microfinanciering Borimanga Rural Bank, Ghana Afrika Microfinanciering Builsa Rural Bank, Ghana Afrika Microfinanciering East Mamprusi Rural Bank, Ghana Afrika Microfinanciering Lawra Rural Bank Ghana Afrika Microfinanciering Naara Rural Bank, Ghana Afrika Microfinanciering Nandom Rural Bank, Ghana Afrika Microfinanciering Sissala Rural Bank, Ghana Afrika Microfinanciering Sonzele Rural Bank, Ghana Afrika Microfinanciering Toende Rural Bank, Ghana Afrika Microfinanciering West Mamprusi Rural Bank Ghana Afrika Microfinanciering Apfog Ghana Afrika Ledenorganisatie Fong Ghana Afrika Ledenorganisatie AGUIDEP Guinée Afrika Dienstverlenende ngo ATC Guinée Afrika Dienstverlenende ngo CAFODEC Guinée Afrika Microfinanciering FOP-BG Guinée Afrika Ledenorganisatie FPAKI Guinée Afrika Ledenorganisatie RGTA-D Guinée Afrika Dienstverlenende ngo SARA Guinée Afrika Dienstverlenende ngo MBADIFA Oeganda Afrika Ledenorganisatie HODFA Oeganda Afrika Ledenorganisatie MADFA Oeganda Afrika Ledenorganisatie HOFOKAM Oeganda Afrika Microfinanciering EBO SACCO Oeganda Afrika Microfinanciering MADFA SACCO Oeganda Afrika Microfinanciering Nucafe Oeganda Afrika Ledenorganisatie Unasgo Oeganda Afrika Ledenorganisatie CEP RDC Afrika Dienstverlenende ngo Coocec RDC Afrika Microfinanciering SOPAM RDC Afrika Dienstverlenende ngo COOPECMAKIN RDC Afrika Microfinanciering Mec Bosangan RDC Afrika Microfinanciering Mec Idece RDC Afrika Microfinanciering CADEM RDC Afrika Dienstverlenende ngo PREFED RDC Afrika Dienstverlenende ngo ACIST Tanzania Afrika Dienstverlenende ngo Faida Mali Tanzania Afrika Dienstverlenende ngo FIDE Tanzania Afrika Dienstverlenende ngo MVIWATA Manyara Tanzania Afrika Ledenorganisatie MVIWAMO Tanzania Afrika Ledenorganisatie WEDAC Tanzania Afrika Microfinanciering WEGCC Tanzania Afrika Dienstverlenende ngo INCOMET Tanzania Afrika Dienstverlenende ngo MUCOBA Tanzania Afrika Microfinanciering TASGA Tanzania Afrika Ledenorganisatie ADF Filippijnen Azië Dienstverlenende ngo AFON Filippijnen Azië Netwerk/Platform 20 Hoofdstuk 4: Het Zuiden