4 bonds. F&C Investments 2e kwartaal Expect excellence

Transcriptie

1 4 bonds F&C Investments 2e kwartaal 2012 Expect excellence

2 Inhoud Introductie 3 Engagement per sector 4 Basismaterialen 4 Consumentengoederen 5 Consumentendiensten 6 Financiële ondernemingen 7 Nutsbedrijven 9 Engagement per sector (vertrouwelijk) 10 Basismaterialen 10 Financiële ondernemingen 12 Engagement per onderneming 16 Doelstellingen actief aandeelhouderschap 17 2

3 Introductie In dit vertrouwelijke responsible engagement overlay-verslag voor bedrijfsobligaties (reo 4 bonds) vindt u gedetailleerde informatie over de actieve dialoog die F&C namens u met ondernemingen heeft gevoerd. Hiermee willen wij de belangen van investeerders beschermen, verantwoord ondernemen stimuleren, de creditrating waarborgen en het risico minimaliseren. Dit wordt bereikt door de krachten van aandeel- en obligatiehouders te bundelen. Dat dit verslag voor een deel ook vertrouwelijk is, doet recht aan het feit dat veel van het succes dat wij boeken bij het stimuleren van positieve veranderingen bij ondernemingen is gestoeld op het opbouwen van vertrouwen en op het respecteren van vertrouwelijkheid. Zijn onze actieve inspanningen toch al publiekelijk bekend of brengen ze in onze optiek de voortgang van de dialoog niet in gevaar, dan kunt u ze terugvinden in onze openbare reo -viewpoints. In tegenstelling tot deze vertrouwelijke rapportage zijn deze viewpoints vrij voor publicatie. Hoofdpunten Het afgelopen kwartaal hebben we 82 mijlpalen geboekt. Bij F&C spreken we van zo n mijlpaal als het beleid, de prestatie of het gedrag van een onderneming door tussenkomst van F&C verbetert. Tot die mijlpalen behoren: n CNPC heeft een rapport gepubliceerd over de bedrijfsactiviteiten in Soedan. Speerpunt is de bijdrage die CNPC heeft geleverd aan de sociaal-economische ontwikkeling van het land, naast een beschrijving van de effecten van de bedrijfsactiviteiten op het milieu en de gezondheid en veiligheid, alsook de aanpak daarvan. Het concern zet hiermee een belangrijke eerste stap naar een betere beheersing van de maatschappelijke en milieurisico s (inclusief mensenrechten) die met de werkzaamheden in zo n lastige omgeving zijn gemoeid. n Société Générale heeft beleid voor maatschappelijke en milieurisico s geformuleerd en gepubliceerd, gericht op de sectoren defensie, olie & gas, metaal & mijnbouw en kolengestookte elektriciteitsopwekking. Door een beoordeling van de risico s voor milieu en maatschappij in te bouwen in de kredietverlening aan en emissieactiviteiten voor ondernemingen in deze gevoelige sectoren, verbetert de bank de algehele risicobeheersing. n Vedanta heeft een nieuw groepsbreed mensenrechtenbeleid ontwikkeld dat de rechten van inheemse volkeren erkent. Dit is een essentiële stap voor het Indiase mijnbouwconcern, voor het herstellen van de reputatieschade na het mislukte mijnbouwproject in Orissa. n Golden Agri heeft onder druk van beleggers en klanten een streefdatum van 2015 gezet op de certificering van alle plantages volgens de normen van de Roundtable on Sustainable Palm Oil. De onderneming heeft ook voor het eerst een duurzaamheidsverslag gepubliceerd, met daarin uiteenlopende onderwerpen, waaronder de invoering van het nieuwe beleid voor bosbehoud. Door deze verbetering van de werkwijze van Golden Agri zijn twee belangrijke klanten teruggekeerd. n Merck heeft een aanpasmechanisme voor gezondheid en veiligheid toegevoegd aan de scorekaart voor bezoldiging. Het bestuur kan bij slechte prestaties de bonussen neerwaarts bijstellen. De wijziging benadrukt dat de bedrijfsdoelstellingen met behulp van veilige werkwijzen moeten worden gerealiseerd. Dit kan leiden tot een proactieve beheersing van de risico s van gezondheid en veiligheid op het werk. Vertrouwelijkheid Dit verslag is deels vertrouwelijk. De mate van vertrouwelijkheid wordt daarbij als volgt gedefinieerd: Vertrouwelijk niet voor publicatie: deze onderdelen zijn bestemd voor intern gebruik door de klanten van F&C en mogen niet worden gepubliceerd of aan een breder publiek worden gecommuniceerd. Publieke informatie de informatie kan na de aangegeven datum worden behandeld als niet-vertrouwelijk: Die datum valt meestal zes maanden na de publicatiedatum van de rapportage waarin de onderdelen voor het eerst verschenen. Na die datum kunnen de bewuste onderdelen worden gebruikt in uw communicatie naar deelnemers en/of andere belanghebbenden. Neemt u bij twijfel over de mate van vertrouwelijkheid en welke informatie er al dan niet vrij is voor publicatie voordat u tot publicatie overgaat contact op met F&C. Toelichting De van externe bronnen of derden ontvangen gegevens in deze rapportage zijn mogelijk niet door F&C Management Limited geverifieerd; alle door F&C Management Limited verstrekte gegevens zijn gebaseerd op berekeningen per 31/03/2012. Deze reo 4 bondsrapportage doet verslag van de belangrijkste engagementactiviteiten die F&C het afgelopen kwartaal heeft uitgevoerd ten behoeve van de beleggingen in aandelen en bedrijfsobligaties. Deze rapportage geeft dan ook geen complete weergave van de engagementactiviteiten die F&C heeft uitgevoerd met betrekking tot de totale beleggingsportefeuille die F&C ten behoeve van de geadresseerde onder (fiduciair) beheer heeft. 3

4 Engagement per sector Basismaterialen VRIJ VOOR PUBLICATIE NA 25 januari 2013 Anglo American (VK) Risicostatus: n n n n Beleggingscategorie: Aandelen Status: Publiek Onderwerp: Audit en controle; Beheersing en rapportage uitstoot; Strategie klimaatverandering; Biodiversiteitsbeheer; Milieunormen toeleveringsketen; Omkoping en corruptie; Relatie met de gemeenschap; Gebieden met een zwakke corporate governance; Gezondheid en veiligheid; Inrichting duurzaamheidskwesties; Actieve contacten met belanghebbenden; Rapportage en informatieverschaffing Activiteit: Mijnbouwbedrijf Activiteit F&C heeft de onderneming gesproken over de verslechtering van de veiligheidsprestaties in Het aantal ongelukken met dodelijke afloop ligt nog altijd hoog voor de sector, maar Anglo American had de afgelopen vijf jaar een belangrijke en consistente verbetering van de veiligheidsindicatoren laten zien (waaronder een verlaging met 65% van het aantal dodelijke ongelukken). Die goede ontwikkeling stagneerde in 2011 echter en liep zelfs weer terug. We hebben de onderneming gevraagd beleggers op de hoogte te houden van de onderzoeks- en analyseuitkomsten. We hebben daarnaast ook gepleit voor strengere maatregelen om op alle niveaus het leiderschap te bevorderen en zo permanente veranderingen in de veiligheidscultuur te realiseren. Reactie De CEO heeft eind 2011 een strategisch veiligheidsonderzoek ingesteld, met drie belangrijke onderdelen: 1) ontwikkeling van indicatoren voor de veiligheidsprestaties die een incident van tevoren al kunnen aangeven in plaats van achteraf; 2) uitvoering van uitgebreid veiligheidsonderzoek op de belangrijkste locaties over de hele wereld; en 3) bevordering van het leiderschap binnen de onderneming op het gebied van veiligheid, met name van het topmanagement en de algemeen directeur van een mijn. De meerderheid van de dodelijke ongelukken gebeurden bij de platinumactiviteiten; aan deze arbeidsintensieve vorm van mijnbouw zijn veelal hogere veiligheidsrisico s verbonden. Naast de strategische evaluatie is dit bedrijfsonderdeel dan ook van start gegaan met een vijfjarig programma voor verandermanagement. De nadruk daarin ligt op compliance en persoonlijk eigenaarschap van de veiligheid. Anglo American heeft internationale best practices in kaart gebracht en zal die gebruiken als de basis voor dit nieuwe initiatief. Analyse en vervolgstappen F&C praat al langere tijd met Anglo American over de aanpak van het veiligheidsbeheer bij de mijnen. De onderneming heeft de afgelopen vijf jaar een indrukwekkend trackrecord voor verbetering neergezet, maar het percentage ongevallen met dodelijke afloop blijft nog altijd hoog. In combinatie met de tegenvallende ontwikkeling in 2011 wijst dit op een falende invoering van consistent veiligheidsbeleid en consistente veiligheidssystemen. We zijn dan ook blij met de keuze van de bedrijfstop om een allesomvattend veiligheidsonderzoek uit te voeren. We zullen hier navolging aan geven door met Anglo American te praten over de uitkomsten van die evaluatie en de te ondernemen actie. Risicostatus: Laag Medium Medium/hoog Hoog De bepaling van de risicostatus door F&C is gebaseerd op 1) de portefeuille-impact van het ESG-criterium op de beleggerswaarde en 2) de effectiviteit van de wijze waarop de onderneming het ESG-criterium adresseert. F&C benadrukt het vertrouwelijke karakter van deze rapportage. Niets uit deze rapportage mag openbaar gemaakt worden. Informatie aangemerkt als vertrouwelijk mag niet extern gebruikt worden. Overige informatie mag na akkoord van F&C gebruikt worden. 4

5 Consumentengoederen VRIJ VOOR PUBLICATIE NA 25 januari 2013 Limited Brands, Inc. (VS) Risicostatus: n n n n Beleggingscategorie: Beide Status: Publiek Onderwerp: Beheersing en rapportage uitstoot; Strategie klimaatverandering; Milieunormen toeleveringsketen; Arbeidsomstandigheden toeleveringsketen; Rapportage en informatieverschaffing Activiteit: Internationaal aanbieder vanlingerie, persoonlijke verzorging, schoonheidsproducten, kleding en accessoires Activiteit In december 2011 werd Victoria s Secret, de lingerieketen van Limited Brands, er door de media van beschuldigd katoen te hebben gekocht van plantages die gebruik maken van gedwongen kinderarbeid. In het originele verhaal stond een interview met een 13-jarig meisje. Het rapport betwistte de juistheid van de Fairtradecertificering van Victoria s Secret en zette vraagtekens bij het toezicht op en de training van leveranciers door de National Federation of Cotton Producers of Burkina Faso (UNPCB). Ook werd beweerd dat de hogere bedragen voor duurzaam en Fairtrade-katoen juist de uitbuiting van kinderen in de hand werkte. We hebben in maart 2012 de onderneming om meer duidelijkheid gevraagd over deze controverse en om meer informatie over haar ketenbeheer. We hadden daarnaast een aantal aanbevelingen voor verbetering. Reactie Limited Brands heeft ons informatie verstrekt over het Fairtrade pilotproject in Burkina Faso voor het betrekken van duurzame producten die tegelijkertijd ook de levensstandaard van vrouwen verbeteren. Limited Brands zei geen directe contacten met boeren te onderhouden, maar samen te werken met lokale ngo s die de arbeidsomstandigheden bewaken. Op het moment dat we de onderneming spraken, had men al vastgesteld dat het bewuste meisje in het verhaal 21 jaar oud was. Verder liep het onderzoek naar de feiten nog. Met het oog op het hoge risico van kinderarbeid in de regio is Limited Brands van plan om nog nauwer met de lokale partners te gaan samenwerken om zo de bewaking en training van de katoenboeren te versterken en uitbuiting te voorkomen. Limited Brands zei verder niet met het Fairtrade-programma te zullen stoppen. De onderneming ziet belangrijke langetermijnvoordelen van een hoge standaard voor maatschappij en milieu. Limited Brands heeft ons verteld hoe de bewaking van de beste leveranciers in de wereld is geregeld, maar is niet van plan om bevindingen te publiceren. Analyse en vervolgstappen We hebben nog altijd zo onze bedenkingen over de arbeidsomstandigheden in Burkina Faso en vragen ons af of het toezicht van Limited Brands op de lokale werkwijzen wel toereikend is geweest. Toch heeft de onderneming ons overtuigd dat er krachtiger maatregelen worden genomen om het lokale toezicht aan te scherpen. We zijn ons ervan bewust dat ondernemingen met internationaal zichtbare merken en die actief zijn in landen met belangrijke mensenrechtenrisico s (zoals Burkina Faso) met grote reputatierisico s worden geconfronteerd. Samenwerking met lokale partners kan leiden tot effectiever en gepaster toezicht, maar kan ook betekenen dat de onderneming zelf weinig zicht heeft op controversiële zaken als kinderarbeid. F&C zal in een vervolggesprek met de onderneming de nieuwe maatregelen in Burkina Faso evalueren. We maken ons tevens sterk voor een verbetering van de informatieverschaffing over de bewaking van de keten. Risicostatus: Laag Medium Medium/hoog Hoog De bepaling van de risicostatus door F&C is gebaseerd op 1) de portefeuille-impact van het ESG-criterium op de beleggerswaarde en 2) de effectiviteit van de wijze waarop de onderneming het ESG-criterium adresseert. F&C benadrukt het vertrouwelijke karakter van deze rapportage. Niets uit deze rapportage mag openbaar gemaakt worden. Informatie aangemerkt als vertrouwelijk mag niet extern gebruikt worden. Overige informatie mag na akkoord van F&C gebruikt worden. 5

6 Consumentendiensten VRIJ VOOR PUBLICATIE NA 25 januari 2013 Time Warner Inc. (VS) Risicostatus: n n n n Beleggingscategorie: Beide Status: Publiek Onderwerp: Rechten aandeelhouders; Bezoldiging Activiteit: Media- en entertainmentbedrijf Activiteit F&C heeft voorafgaand aan de jaarvergadering 2012 de onderneming aangeschreven om zwakke onderdelen in de corporate governance onder de aandacht te brengen en op verbetering aan te dringen. We hebben het bestuur geadviseerd om: 1) de beloningsregeling te herzien en een groter deel van de toekenning in aandelen te koppelen aan ambitieuze langetermijnprestatiedoelstellingen; en 2) beleggers toe te staan schriftelijk te handelen en de statuten daarvoor aan te passen. Reactie De onderneming heeft laten weten dat onze brief aan het bestuur is voorgelegd. Het antwoord was dat de bezoldiging al sterk aan prestaties is gekoppeld en dat 80% van de beloning van de CEO bestaat uit een variabele component (met andere woorden, aandelen waarvan de waarde op en neer beweegt met de koers van het aandeel). De onderneming noemde een aantal prestaties in 2010 die de bonustoekenningen van 2011 rechtvaardigen en riep in herinnering dat 77% van de aandeelhouders de laatste jaarvergadering hadden ingestemd met de beloningsregeling. Het bestuur liet verder weten niet achter de oproep van beleggers te staan om per voorafgaande schriftelijke kennisgeving en toestemming te kunnen handelen. Het bestuur is van mening dat beleggers al over voldoende mechanismen beschikken om over eventuele zorgpunten met het bestuur en met elkaar te kunnen communiceren. Analyse en vervolgstappen Bestudering van de volmachtdocumentatie voor 2012 heeft F&C niet overtuigd. We hebben wederom tegen de beloningsregeling voor het management gestemd en stemden vóór een aandeelhoudersmotie om per voorafgaande schriftelijke kennisgeving en toestemming te kunnen handelen. De aandelenregeling van de onderneming is onvoldoende gekoppeld aan de prestaties en maakt ongeacht de prestaties aanzienlijke beloningen mogelijk als de bestuurder bij de onderneming blijft. Ondanks de hoge mate van steun voor de beloningsregeling in 2011 zien we 23% als een flinke tegenstand. We willen hier ook aantekenen dat de onderneming niet reageerde op dit blijk van zorg onder de aandeelhouders door concrete veranderingen te implementeren in de regeling. F&C blijft de onderneming op dit onderwerp aanspreken. Risicostatus: Laag Medium Medium/hoog Hoog De bepaling van de risicostatus door F&C is gebaseerd op 1) de portefeuille-impact van het ESG-criterium op de beleggerswaarde en 2) de effectiviteit van de wijze waarop de onderneming het ESG-criterium adresseert. F&C benadrukt het vertrouwelijke karakter van deze rapportage. Niets uit deze rapportage mag openbaar gemaakt worden. Informatie aangemerkt als vertrouwelijk mag niet extern gebruikt worden. Overige informatie mag na akkoord van F&C gebruikt worden. 6

7 Financiële ondernemingen VRIJ VOOR PUBLICATIE NA 25 januari 2013 Barclays (VK) Risicostatus: n n n n Beleggingscategorie: Aandelen Status: Publiek Onderwerp: Rechten aandeelhouders; Bezoldiging; Bestuursstructuur; Audit en controle; Omkoping en corruptie; Rapportage en informatieverschaffing Activiteit: Internationale financiële dienstverlener Activiteit F&C heeft met de voorzitter, de CEO en de voorzitter van de remuneratiecommissie over het beloningsbeleid van de onderneming gesproken. Wij lieten weten teleurgesteld te zijn over de forse bonusuitkeringen in een jaar waarin de onderneming een gemengde prestatie heeft geleverd en de kapitaalkosten niet volledig heeft gedekt. Ook merkten we op dat de personeelskosten van de bank de afgelopen tien jaar aanzienlijk zijn gestegen. In diezelfde periode zijn het rendement en de uitkeringen aan aandeelhouders juist gedaald. We hebben aangedrongen op een herevaluatie van de winstdistributie tussen medewerkers, aandeelhouders en het behoud van kapitaal. Ook verzochten we om meer nadruk op voor risico gecorrigeerde prestatiemaatstaven ter bescherming van aandeelhouders én crediteuren. We vroegen of het bestuur van de onderneming zich rekenschap had gegeven van het effect van de hoge omvang van de beloningen op de zogenoemde Citizenship Agenda en de reputatie van de onderneming. Reactie Volgens de onderneming waren de prestaties van de bank ondanks de slechte rendementen voor de aandeelhouders en het economische verlies (de kapitaalkosten werden niet gedekt) per saldo goed. De beloningsregeling zou daarom te rechtvaardigen zijn. De bank tekende aan dat de totale hoeveelheid beschikbare bonusgelden is gekrompen. Extra betalen voor talent was volgens de bank echter een concurrentievoorwaarde bij investmentbanking. Over de eventuele reputatieschade als gevolg van de hoge beloningen aan uitvoerende bestuurders wordt op bestuursniveau gesproken. Analyse en vervolgstappen F&C heeft bij de algemene vergadering van aandeelhouders in 2012 tegen de beloningsregeling en tegen de voorzitter van de remuneratiecommissie gestemd. We hebben de onderneming van onze beweegredenen op de hoogte gesteld. Naar onze mening had de remuneratiecommissie onvoldoende gebruik gemaakt van de aanwezige ruimte om paal en perk te stellen aan de bezoldiging. Uitvoerende bestuurders hadden forse bonussen gekregen voor een jaar waarin de winst voor belastingen en het rendement op de voor risico gewogen activa daalden en de onderneming nog altijd de kosten van het eigen vermogen niet wist te dekken. We zijn van mening dat de remuneratiecommissie blijk heeft gegeven van onvoldoende beoordelingsvermogen en het voortouw had kunnen nemen in een terughoudender beloning van het uitvoerend management die meer in evenwicht is met aandeelhoudersrendement. We zetten de dialoog over deze onderwerpen voort. Op het moment van publicatie zijn we eveneens met de onderneming in gesprek over de betrokkenheid van Barclays bij het manipuleren van de Libor-rentetarieven (aanleiding voor het vertrek van de CEO). F&C heeft het bestuur gezegd grondig onderzoek naar deze kwestie te verwachten. Ook verwacht F&C samen met andere beleggers op de hoogte gehouden te worden van de uitkomsten van het onderzoek en van welke actie er wordt ondernomen om de situatie op te lossen en de betrokken executives en andere medewerkers ter verantwoording te roepen. Risicostatus: Laag Medium Medium/hoog Hoog De bepaling van de risicostatus door F&C is gebaseerd op 1) de portefeuille-impact van het ESG-criterium op de beleggerswaarde en 2) de effectiviteit van de wijze waarop de onderneming het ESG-criterium adresseert. F&C benadrukt het vertrouwelijke karakter van deze rapportage. Niets uit deze rapportage mag openbaar gemaakt worden. Informatie aangemerkt als vertrouwelijk mag niet extern gebruikt worden. Overige informatie mag na akkoord van F&C gebruikt worden. 7

8 Financiële ondernemingen VRIJ VOOR PUBLICATIE NA 25 januari 2013 Swire Pacific (HK) Risicostatus: n n n n Beleggingscategorie: Beide Status: Publiek Onderwerp: Rechten aandeelhouders; Bezoldiging; Beheersing en rapportage uitstoot; Strategie klimaatverandering; Water; Adressering duurzaamheidskwesties Activiteit: Financiële dienstverlener Activiteit F&C heeft met de financieel directeur en het hoofd Sustainable Development van dit grote conglomeraat gesproken. Onderwerp was het nieuwe initiatief om als bedrijf per saldo nul milieueffect te sorteren. Ook wilden we meer weten over de stappen die de onderneming zet om duurzaamheid in te bedden in het risicobeheer, de kostenverantwoording en de strategie voor de toekomst. Swire Pacific heeft een enorm bereik in China via haar vastgoed-, dranken-, luchtvaart-, haven- en handelsactiviteiten. Als de onderneming problemen als waterschaarste, energieefficiëntie en CO 2 -uitstoot goed aanpakt, dan kan zij op handen zijnde internationale regelgeving vóór zijn en de risico s van schaarse hulpmiddelen (zoals stijgende energieprijzen) opvangen. Reactie De onderneming schetste een aantal ondernomen stappen die duurzaamheid in de interne controlemechanismen en strategie moeten verankeren. In overeenstemming met de gangbaar wordende praktijk van dit moment publiceert Swire Pacific in 2012 haar eerste geïntegreerde verslag over duurzaamheid én de financiële rapportage. De onderneming is bezig met een strategisch onderzoek naar de komende 20 jaar. In dat onderzoek komen belangrijke duurzaamheidsrisico s aan bod, zoals de toenemende waterschaarste in China (van invloed op de drankenactiviteiten) en aankomende regelgeving rond klimaatverandering in het luchtvaart- en zeevervoerbedrijf. Swire Pacific heeft $ 25 miljoen in een fonds voor duurzame ontwikkeling en milieutechnologie gestopt. Ook is het concern begonnen met een duurzaam model voor de kostenverantwoording waarin bij de aannames voor het rendement op de investeringen rekening wordt gehouden met kosten die met duurzaamheid verband houden. Analyse en vervolgstappen De onderneming heeft duurzaamheid uitstekend geregeld en doet het ruim beter dan de concurrentie in Azië. Swire Pacific is daardoor in een uitstekende uitgangspositie om zich aandienende risico s voor te zijn, zoals de komende regelgeving rond klimaatverandering in de sector luchtvaart en zeevaart. Ook biedt dit de onderneming een kans milieuvriendelijke oplossingen te ontwikkelen die tot levensvatbare bedrijfsactiviteiten kunnen uitgroeien. Kijken we naar traditionele maatstaven voor corporate governance zoals aandeelhoudersrechten en beloning, dan blijft Swire Pacific met de nodige risico s omgeven: de onderneming kent een traditioneel bedrijfsmodel, beperkt stemrecht voor minderheidsaandeelhouders en heeft een ondoorzichtig beloningssysteem voor wat betreft prestatiedoelstellingen. We blijven ook in de toekomst aandringen op verbetering van de corporate governance, maar gebruiken de onderneming tegelijkertijd ook als voorbeeld van een bedrijf dat de duurzaamheidskwesties in de regio strategisch aanpakt. Risicostatus: Laag Medium Medium/hoog Hoog De bepaling van de risicostatus door F&C is gebaseerd op 1) de portefeuille-impact van het ESG-criterium op de beleggerswaarde en 2) de effectiviteit van de wijze waarop de onderneming het ESG-criterium adresseert. F&C benadrukt het vertrouwelijke karakter van deze rapportage. Niets uit deze rapportage mag openbaar gemaakt worden. Informatie aangemerkt als vertrouwelijk mag niet extern gebruikt worden. Overige informatie mag na akkoord van F&C gebruikt worden. 8

9 Nutsbedrijven VRIJ VOOR PUBLICATIE NA 25 januari 2013 GDF Suez (FR) Risicostatus: n n n n Beleggingscategorie: Beide Status: Publiek Onderwerp: Strategie klimaatverandering; Beheersing en rapportage uitstoot; Milieunormen toeleveringsketen; Gezondheid en veiligheid; Rapportage en informatieverschaffing Activiteit: Energiebedrijf (elektriciteitsproductie en-distributie, aardgas en hernieuwbare energie) Activiteit Dit belangrijke nutsbedrijf op het gebied van energie, afval en water heeft het duurzaamheidsverslag over 2011 gepubliceerd. In dat verslag zijn groepsbrede cijfers opgenomen voor de gezondheids- en veiligheidsprestaties, en niet alleen voor de verschillende bedrijfsonderdelen. Dit is een nuttige aanvulling en stelt beleggers in staat om de totale performance te bekijken en de voortgang te beoordelen. F&C heeft een aantal punten voor verdere verbetering aangedragen, zoals: meer transparantie over de koppeling van de beloning van het topmanagement aan gezondheid en veiligheid; informatie over de oorzaken van dodelijke ongelukken en de maatregelen die worden getroffen om dit aan te pakken; en rapportage over het aantal gevallen waar het net goed ging ( near-miss voorvallen). Reactie De onderneming heeft aangeboden hierover telefonisch van gedachten te wisselen. Ons verslag over dat gesprek volgt het volgende kwartaal. Analyse en vervolgstappen Van een grote multinational als GDF Suez met activiteiten in risicosectoren verwachten wij uitstekende werkwijzen op het gebied van gezondheid en veiligheidsbeheer alsook rapportage. Wij zijn echter van oordeel dat de situatie bij GDF Suez nog lacunes vertoont. Na ons gesprek met de onderneming zullen we onze vervolgactie bepalen. De onderneming maakte tevens deel uit van ons engagementproject over nucleaire veiligheid en krijgt van ons een kopie van onze bevindingen. Risicostatus: Laag Medium Medium/hoog Hoog De bepaling van de risicostatus door F&C is gebaseerd op 1) de portefeuille-impact van het ESG-criterium op de beleggerswaarde en 2) de effectiviteit van de wijze waarop de onderneming het ESG-criterium adresseert. F&C benadrukt het vertrouwelijke karakter van deze rapportage. Niets uit deze rapportage mag openbaar gemaakt worden. Informatie aangemerkt als vertrouwelijk mag niet extern gebruikt worden. Overige informatie mag na akkoord van F&C gebruikt worden. 9

10 Engagement per onderneming D H B F G M K A C L Onderneming Land Aandelen Vastrentend Actief benaderd* Voorlichting* Ondernemingsbestuur (CG) Duurzaamheidsbeheer en -rapportage Bedrijfsethiek Mensenrechten Arbeidsomstandigheden Volksgezondheid Milieubeheer Ecosysteemdiensten Klimaatverandering Milestones Abertis Infraestructuras SA ES J J D Aes Corporation VS J J H K C Air Products & Chemicals Inc VS J J H K C Amgen Inc. VS J J D H B K L Anglo American VK J J J D H B F G K A C Apache Corporation VS J J D H K C Bank of America Corporation VS J J J D H L Barclays VK J J J D H B BNP Paribas FR J J J D H F L Chesapeake Energy Corporation VS J J H K C Citigroup Inc. VS J J J D H Dominion Resources Inc. VS J J H K C EMC Corporation VS J J D H B K C L FirstEnergy Corporation VS J J D H K C Ford Motor Company VS J J H K C Gazprom RU J J H K C GDF Suez FR J J H G K C L Goldman Sachs Group Inc. VS J J J D H Henkel DE J J H K C Hitachi Ltd JP J J H K C Intel Corporation VS J J H K C JPMorgan Chase & Co VS J J J D H C KfW Bankengruppe (Kreditanstalt fuer Wiederaufbau) DE J J C Kraft Foods Inc. VS J J H K C Lafarge FR J J H G K C Limited Brands, Inc. VS J J H G K C Lloyds Banking Group VK J J J D H K C L Mapfre SA NL J J D Microsoft Corporation VS J J C L Morgan Stanley VS J J J D H Newmont Mining Corporation VS J J J H F K C Pepsico Inc. VS J J H K C Pernod-Ricard SA FR J J H K C Royal Bank of Scotland Group VK J J J D H B C L RWE AG DE J J H K C SABMiller Plc VK J J H K C SanDisk Corporation VS J J H K C Swire Pacific HK J J D H A C Target Corporation VS J J H K C Tesco VK J J H K C Time Warner Inc. VS J J D Volkswagen AG DE J J H K C Wells Fargo & Company VS J J D H Xerox Corporation VS J J H K C Xilinx Inc. VS J J H K C Xstrata plc VK J J D H F K C L Een milestone geeft aan dat een onderneming haar beleid, praktijk of performance heeft verbeterd, nadat F&C de onderneming hierop heeft aangesproken. * Actief benaderd geeft aan waar F&C een actieve dialoog met de betreffende onderneming is aangegaan. Voorlichting refereert naar engagement met een grotere groep ondernemingen. 16

11 Doelstellingen actief aandeelhouderschap F&C spreekt ondernemingen actief aan op negen algemene thema s voor actief aandeel- en obligatiehouderschap, ook wel engagement genoemd. Wij formuleren voor elk van die thema s specifieke doelstellingen en evalueren deze jaarlijks. De doelstellingen en specifieke aandachtsgebieden worden hieronder nader beschreven. Bestuur Corporate governance F&C moedigt ondernemingen aan sterke normen voor onder nemingsbestuur in te stellen ter bevordering van de waardecreatie op de lange termijn. F&C maakt zich daarbij sterk voor: n De rechten van minderheidsaandeelhouders, in het bijzonder bij ondernemingen waarin grootaandeelhouders een controlerend belang hebben. n Effectief Bestuur met de juiste mix van onafhankelijkheid, diversiteit en vaardigheden. n Hoog niveau van transparantie en informatieverschaffing, mede over belangrijke zaken op het gebied van mens, maatschappij en bestuur. n Solide risicobeheer: we stimuleren ondernemingen om het interne controlesysteem te verbeteren en werken aan de bewustwording van maatschappelijke en milieufactoren en de bedrijfsrisico s die daarmee gemoeid zijn. n Rechtvaardige beloningssystemen, waarmee een sterk management kan worden aangetrokken en behouden; dit met behulp van op prestaties gebaseerde financiële prikkels als beloning voor waardecreatie op de lange termijn. Duurzaamheidsbeheer en -rapportage F&C moedigt ondernemingen aan om de risico s en kansen op het gebied van milieu, maatschappij en ondernemingsbestuur te signaleren, daarover verslag uit te brengen en effectieve systemen in te richten om deze te beheersen. n Bestuursverantwoordelijkheid voor duurzaamheidsvraagstukken en effectieve structuren om deze verantwoordelijkheid uit te oefenen. n Formeel beleid voor alle belangrijke duurzaamheidsvraagstukken. n Beheer- en bewakingssystemen voor de invoering van duurzaamheidsbeleid. n Transparante rapportage en melding van de risico s, het beleid, de implementatie en de prestaties op duurzaamheidsgebied. Milieu Milieubeheer F&C spreekt ondernemingen direct aan op het beheersen van het milieueffect van de bedrijfsactiviteiten en dringt aan op: n De ontwikkeling van krachtige milieubeheersingssystemen, waarmee de risico s worden gesignaleerd en aangepakt. n Informatieverschaffing over de prestaties op het gebied van milieubeheersing. n Formulering van een bedrijfsstrategie waarin zowel de risico s als de kansen van veranderende milieuwetgeving en -normen tot uiting komen, alsook de vraag van de klant naar duurzame producten. Klimaatverandering F&C moedigt ondernemingen aan om de risico s en kansen van klimaatverandering op te pakken en daar iets mee te doen. n Bij overheden en toezichthouders wordt aangedrongen op duidelijk beleid voor de lange termijn, waarmee de overgang kan worden gemaakt naar een economie die minder van fossiele brandstoffen afhankelijk is. n Bij alle ondernemingen wordt aangedrongen op het evalueren en actief beheersen van de risico s en kansen die klimaatverandering met zich meebrengt voor de bedrijfsvoering, in het bijzonder: bij ondernemingen met een forse uitstoot van broeikasgassen: het meten, minimaliseren en melden van die uitstoot. bij ondernemingen die waarschijnlijk last krijgen van het effect van klimaatverandering: het nemen van passende aanpassingsmaatregelen om de bedrijfsvoering te beschermen en te versterken. 17

12 Ecosysteemdiensten F&C moedigt alle ondernemingen die zich met belangrijke risico s of kansen in verband met ecosysteemdiensten geconfronteerd zien aan om deze te doorgronden en te beheersen. n Biodiversiteitsbeheer: invoeren van beleid en beheersingsproces voor (in)directe biodiversiteitseffecten. n Toegang tot grond: ontwikkelen van strategie en managementsystemen voor goedkeuring van toezichthouder en gemeenschap. n Water: integreren planning waterverbruik in projectplanning en formuleren reductiedoelstellingen. n Overige ecosysteemdiensten: implementeren beleid en managementsystemen voor een zekere toevoer van biologische hulpmiddelen. Maatschappij Mensenrechten Ondernemingen die opereren in gebieden waar de rechtsstaat zwak is, waar conflicten heersen of mensenrechten worden overtreden, aansporen om de risico s voor hun bedrijfsvoering te beheersen door middel van: n Mensenrechtenbeleid voor de eigen activiteiten en die van gelieerde ondernemingen en partners in joint ventures. n Richtlijnen voor het managen van de veiligheid van werknemers en bedrijfslocaties. n Procedures voor overleg met de gemeenschap, waaronder inheemse bevolkingsgroepen. n Werkwijzen voor het evalueren van toegangs-, veiligheids- en privacyrisico s in verband met technologie en telecommunicatie. n Beleid voor direct contact met lokale politieke leiders, waarin wordt gewezen op het belang voor het bedrijfsleven van een stabiele, verantwoording verschuldigde overheid. Bedrijfsethiek F&C zet zich in voor een effectieve bedrijfsethiek bij ondernemingen. n Stimuleren ontwikkeling en hantering zorgvuldigheidsprocedures voor de keuze van vertegenwoordigers, tussenpersonen, adviseurs en andere zakenpartners. n Grondstofproducenten worden aangemoedigd zich aan te sluiten bij en actief deel te nemen aan het Extractive Industries Transparency Initiative (EITI). n Stimuleren inrichting effectieve en vertrouwelijke klokkenluiderprocedures voor werknemers. n Stimuleren invoering F&C-richtlijnen ten aanzien van politieke invloed. n Stimuleren betere informatieverschaffing over anticorruptiebeleid, -structuren en -systemen. Arbeidsomstandigheden F&C dringt bij ondernemingen aan om het arbeidsrisico zo laag mogelijk te houden. n Goede werkomstandigheden voor wat betreft gezondheid en veiligheid, antidiscriminatie en diversiteit. n Beleid voor de arbeidsomstandigheden in de bedrijfskolom (op basis van internationaal erkende normen, de kernconventies van de International Labour Organization, ILO) en de inrichting van managementsystemen voor de implementatie hiervan (onder andere samenwerking met leveranciers om de standaarden te verbeteren). Volksgezondheid F&C moedigt alle ondernemingen die te maken hebben met belangrijke vraagstukken op het gebied van de volksgezondheid aan om een duidelijke strategie voor de aanpak van deze risico s te ontwikkelen en om een proces voor de beheersing van die risico s te definiëren en te implementeren. n Toegang tot medicijnen: relevante ondernemingen aanmoedigen de aanbevelingen van F&C voor een verantwoorde benadering van toegang tot medicijnen over te nemen. n Hiv/aids: aandringen op een evaluatie van de huidige en potentiële gevolgen van de pandemie op de internationale activiteiten van ondernemingen en optimale reactie- en preventiestrategieën ontwikkelen. n Voeding: ondernemingen stimuleren om het voedingsprofiel van producten te verbeteren, duidelijke normen voor etikettering te formuleren en een verantwoorde marketing te voeren. n Tabak: ondernemingen stimuleren om producten te ontwikkelen die minder schade toebrengen en om een verantwoord marketing- en distributiebeleid in te voeren. n Productveiligheid: bij ondernemingen aandringen op sterke systemen voor de kwaliteitsbeheersing en op de toepassing daarvan bij alle toeleveranciers. 18

13 Producten F&C biedt een breed pakket aan beleggingsoplossingen voor pensioenfondsen, liefdadigheidsinstellingen, verzekeraars en overige organisaties. We bieden niet alleen de mogelijkheid tot discretionair vermogensbeheer, maar ook tot participatie in onze institutionele beleggingsfondsen. Verder beleggen wij in diverse regio's zakelijke waarden en vastrentende waarden. Onze strategie is gebaseerd op drie pijlers: g Advisory Solutions (Partnership management en Dynamisch balansbeheer) g Maatschappelijk verantwoord advies en beleggen g Specialistische beleggingsproducten Wat zou er beter kunnen? Wij hopen dat wij uw zorgen en aandachtspunten goed voor het voetlicht hebben gebracht. Maar wij willen dat graag zeker weten en stellen uw inbreng dan ook zeer op prijs. Graag horen wij van u wat u wilt dat er met uw geld wordt gezegd. Voor vragen en/of opmerkingen kunt u contact opnemen met uw accountmanager. U kunt uw commentaar ook per post opsturen naar: F&C Netherlands B.V. Postbus AL Amsterdam Contact Kantoren Verenigd Koninkrijk Ierland Tel: +44 (0) Tel: +353 (0) Nederland Portugal Tel: +31 (0) Tel: +351 (0) Duitsland Hong Kong Tel: +49 (0) Tel: +(852) Verenigde Staten Tel: +1 (0) Hoofdkantoor Verenigd Koninkrijk Tel: +44 (0) Website: Belangrijke informatie De in dit document weergegeven informatie was bij F&C bekend op 30 juni 2012, tenzij anders vermeld. Dit document is uitsluitend bedoeld voor de geadresseerde en dient niet te worden verstrekt aan niet-professionele beleggers en/of andere derden. De informatie die verschaft wordt in dit document is alleen bedoeld ter informatie. REO diensten kwalificeren niet als individueel vermogensbeheer danwel als het geven van beleggingsadvies. Dit document wordt uitgegeven door F&C Netherlands B.V., in Nederland gereguleerd door de Autoriteit Financiële Markten (AFM) Copyright F&C Netherlands B.V F&C 08/12-2