Tool Nieuwbouw Onderhoud & beheer Handleiding bouwen aan Frisse Scholen PVE Frisse Scholen Frisse Scholen Toets Ervaringen met de Frisse Scholen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Tool Nieuwbouw Onderhoud & beheer Handleiding bouwen aan Frisse Scholen PVE Frisse Scholen Frisse Scholen Toets Ervaringen met de Frisse Scholen"

Transcriptie

1 Tools voor Frisse Scholen een overzicht Ir. Bert Meijering

2 Tool Nieuwbouw Onderhoud & beheer Handleiding bouwen aan Frisse Scholen PVE Frisse Scholen Frisse Scholen Toets Ervaringen met de Frisse Scholen Toets in de praktijk Succes en faalfactoren van energiezuinige nieuwbouwscholen Een nieuwe Frisse School

3 Tool Nieuwbouw Onderhoud & beheer Energie & Binnenmilieu Advies (EBA ) EBA Stappenplan Verdienen met duurzaam onderhoud Pilots verduurzamen van meerjaren onderhoud bij basisscholen Leidraad verduurzamen van het meerjaren onderhoud bij basisscholen Slim licht werkt beter in onderwijsgebouwen

4 Tool Nieuwbouw Onderhoud & beheer Financieringsconstructies Frisse Scholen in de praktijk Naar energieneutrale scholen (NESK) Subsidiewijzer Frisse Scholen

5 Bouwen aan Frisse Scholen Ieder bouwproces van een nieuw school is uniek, maar verloopt meestal langs een aantal vaste stadia of bouwfasen. Iedere fase heeft eigen belangrijke aandachtspunten. Geeft per bouwfase aan: Waar moeten gemeenten en schoolbesturen vooral op letten als ze een Frisse School willen realiseren? Hoe en op welke momenten ze tijdens het ontwerp- en bouwproces invloed kunnen uitoefenen op het resultaat?

6 PVE Frisse Scholen versie april 2012 Is een soort algemene menukaart op basis waarvan de opdrachtgever zijn (prestatie)eisen m.b.t. energiezuinigheid en binnenmilieu kan kiezen zoals die in het specifieke PVE van de nieuwe school moeten komen

7 Programma van Eisen Frisse Scholen Prestatie-eisen per thema Energie Luchtkwaliteit Thermisch comfort Visueel comfort Akoestisch comfort 3 Ambitieniveau s Klasse A Zeer goed Klasse B Goed Klasse C Acceptabel (voor een deel wettelijk minimum: bouwbesluit, arbo e.d.)

8 Invulformulier li ambities i

9 PVE versie april 2012 Belangrijkste inhoudelijke veranderingen Aanpassing aan eisen in het bouwbesluit 2012 Luchtkwaliteit voor nieuwbouw nu maximaal 950 ppm (voorheen 1200 ppm) daarom niveau B verlaagd van 1000 ppm naar 950 ppm (niveau C van 1200 ppm alleen nog voor bestaande scholen) De indicaties voor de te verversen hoeveelheden nu uitgedrukt in m3/uur per persoon (voorheen in m2 bvo) en een groepsgrootte per ruimte EPC-eisen van niveau C t.a.v. energiezuinigheid zijn in overeenstemming gebracht met de eisen van het bouwbesluit Eisen t.a.v. asbest opgenomen Eisen t.a.v. geluidisolatie zijn uitgebreid ( nu ook eisen t.a.v. de geluidisolatie van binnen- en buitenmuren opgenomen)

10 Scholenbouwwaaier De scholenbouwwaaier helpt om aandachtspunten ten aanzien van de huisvesting op een eenvoudige manier bespreekbaar te maken. De waaier is opgebouwd rond een vijftal thema s waarmee gebruikerswensen/aandachtspunten in het Programma van Eisen (PvE) kunnen worden opgenomen. A. Proces B. Beleving C. Gebruik D. Techniek E. Economie

11 Frisse Scholen Toets Is een instrument om te toetsen of het ontwerp of het gebouw voldoet aan de gestelde prestatie-eisen vanuit het PVE Frisse Scholen Het instrumentarium: Informatiebrochure Handleiding (voor de deskundige) Format Toetsingsrapport Excel file scorekaart Voorbeeld toetsingsrapport

12 Aanpassingen tijdens het bouwproces Hoogte Kosten van aanpassing Eenvoud van aanpassing Initiatief Tijd Oplevering

13 Toetsmomenten in ontwerp/bouwproces Aan het eind van elke fase kan getoetst g worden of het tussenresultaat voldoet aan uw eisen, en het een voldoende basis biedt voor het ingaan van de volgende fase.

14 Toetsingsrapport - resultaat alle fasen 3. Toetsingsresultaat alle fasen Sh School: Het Frisse Fi Voorbeeld Datum: Energie Thema Ambitie niveau Toetsingsresultaat VO DO TO/bestek 1e Oplevering 2e Oplevering Energieprestatie (verplicht) Klasse C Voldoet Voldoet Voldoet Voldoet Opmerkingen Isolatie van de gebouwschil Klasse C Voldoet Voldoet Voldoet Voldoet Energiezuinige ventilatie Klasse B Twijfel Voldoet niet Voldoet niet Voldoet Regeling ventilatie Klasse B Twijfel Voldoet niet Voldoet niet Voldoet Energiezuinige verwarming Klasse C Twijfel Twijfel Voldoet Voldoet Efficiënte opwekking en distributie van warmte Klasse C Twijfel Twijfel Voldoet Voldoet Regeling verwarming Klasse C Twijfel Twijfel Voldoet Voldoet Energiezuinige i i koeling Klasse C Twijfel Twijfel Voldoet niet Voldoet Energiezuinige verlichting Klasse B Voldoet Voldoet Voldoet Voldoet Luchtkwaliteit Ventilatiecapaciteit (verplicht) Klasse B Twijfel Twijfel Voldoet niet Voldoet niet Voldoet Spuiventilatie Klasse C Voldoet Voldoet Voldoet Voldoet Onvoldoende hygiëne van mechanische ventil ati esystemen Kwaliteit van de toevoerlucht Klasse B Twijfel Twijfel Voldoet niet Voldoet niet heeft een negatieve invloed op de kwaliteit van de lucht die in de ruimten wordt ingeblazen. Dit leidt met name tot klachten over 'droge lucht' (veroorzaakt doordat verontreinigingen de slijmvliezen va n o.a. neus, ogen en keel irriteren).

15 Ervaringen met de Frisse Scholen Toets in de praktijk Een korte beschrijving van de Frisse Scholen Toets Praktijkervaringen met de Frisse Scholen Toets van: Een technisch adviseur bij 5 scholen elke in de fasen: voorlopig ontwerk, definitief ontwerp, technisch ontwerp en oplevering Een bouwprojectmanager bij 3 scholen in de fasen: voorlopig ontwerk, definitief ontwerp en technisch ontwerp

16 Succes- en faalfactoren bij de realisatie van energie- en binnenklimaatambities i bij scholen Gemiddeld ligt de EPC-waarde van de bouwaanvragen (in 2010 ) 25% lager dan vereist in het bouwbesluit Van 18 scholen is onderzocht in welke mate de energetische en binnenklimaatambities ook daadwerkelijk gerealiseerd zijn. Onderwerpen Onderzoeksmethode Gehanteerde ontwerprichtlijnen en ontwikkeling ambities Procesmatige factoren Toegepaste technieken Financiering

17 Een Nieuwe Frisse School Ook in nieuwe scholen blijkt na oplevering blijkt de energiezuinigheid en het binnenmilieu vaak niet optimaal. Ontwerp- en uitvoeringsfouten bij de bouw van een nieuwe school t.a.v. luchtkwaliteit; hitte; koude en tocht; energiegebruik; het ontwerp- en bouwproces

18 Energie & Binnenmilieu Advies (EBA) Is een instrument om de energiezuinigheid i i id en binnenmilieu ili van een school te vast te stellen en vervolgens hiervoor verbetermaatregelen te bepalen Het instrumentarium: Handleiding Opnameformulier gebouw en installaties Rekenmodel Rapportageformat

19 Energie & Binnenmilieu ili Advies (EBA) De eerste versie van het EBA (1.0) was een verplicht onderdeel in de subsidie-aanvraag van de OCW regeling ter verbetering van de energiezuinigheid en het binnenmilieu van onderwijsgebouwen. In april 2011 is (versie 2.0) beschikbaar gekomen. In deze versie is o.a. de het volgende aangepast Is algemeen toepasbaar gemaakt(dus niet meer specifiek voor de subsidieregeling van OCW) Diverse onvolkomenheden zijn verbeterd.

20 Energie & Binnenmilieu ili Advies (EBA) Het energiedeel is gebaseerd op: EPA-U energielabel (ISSO 75.1) Wordt gebruikt voor de bepaling van het (indicatieve) energielabel. EPA-U maatwerkadvies (ISSO 75.2) Wordt gebruikt voor de bepaling van de haalbaarheid van verbetermaatregelen (op basis standaard gebruikersgedrag

21 Energie & Binnenmilieu ili Advies (EBA) Het binnenmilieu deel gebaseerd op: ISSO 89: Binnenklimaat scholen T.b.v. het bepalen van de kwaliteitsklasse van de Luchtkwaliteit, het thermisch binnenklimaat winter en het thermisch binnenklimaat zomer) De Frisse basisschool: T.b.v. het bepalen van de ventilatiecapaciteit op basis afmetingen ramen en roosters (natuurlijke toe en afvoer). Richtlijn GGD ventilatie scholen T.b.v. van de beoordeling van bestaande voorzieningen

22 Energie & Binnenmilieu Advies (EBA) Rapportage (format) Samenvatting 1. Algemene gegevens en gebouweigenschappen 2. Energiegebruik (energielabel en benchmark) 3. Binnenmilieu (Luchtkwaliteit, thermisch comfort) o 4. Verbetermogelijkheden Bijlagen: (mogelijke ventilatieconcepten, aandachtspunten mechanische ventilatie, CO2- meting)

23 Energie & Binnenmilieu Advies (EBA) EBA-rapportage - energiegebruik ik 1) Het energielabel is bepaald op basis van een indicatieve berekening

24 Energie & Binnenmilieu Advies (EBA) EBA-rapportage prestaties

25 Energie & Binnenmilieu Advies (EBA) EBA-rapportage bijlage CO2 meting

26 Energie & Binnenmilieu Advies (EBA) EBA-rapportage verbetermaatregelen

27 Energie & Binnenmilieu Stappenplan Is een stappenplan/leidraad bij de realisatie van energiebesparende maatregelen vanaf het moment van het opstellen van een EBA tot met het beheer en gebruik Het stappenplan bevat: Inleiding Stroomschema met toelichting Per maatregel: prestatie-eisen, aandachtspunten en doorlooptijd Overall tijdsplanning

28 Energie & Binnenmilieu Stappenplan p Voorbeeld van een maatregel

29 Verdienen met duurzaam onderhoud Onderdelen Naar duurzame keuzes op natuurlijke onderhoudsmomenten Voordelen van een duurzaam meerjaren onderhoudsplan d Een aanpak Een pilot

30 Duurzame onderhoudsactiviteit d i i Voorbeeld Een kozijn dat vervangen moet worden omdat het bouwtechnisch verouderd is dient per definitie niet vervangen te worden door het oorspronkelijke type. Men zou bijvoorbeeld moeten kunnen kiezen uit een kozijn met dubbel glas, HR+ of HR++. Ook zou bijvoorbeeld nog gekozen moet kunnen worden uit kozijnen met en zonder ventilatieroosters, met of zonder zonwerend glas e.d.

31 Scenario s Scenario 1 minimaal 1 labelstap van het energielabel, positieve businesscase realiseren binnen 10 jaar. Scenario 2 minimaal energielabel A, positieve business case binnen ± 15 jaar Scenario 3 minimaal Energielabel A, gericht op voorbeeldfunctie van de gemeente t.a.v. het toepassen van energiebesparende maatregelen

32 Maatregelpakket per scenario Maatregel Energiebesparende maatregelen Vervangen dubbelglas door HR++ beglazing nieuwbouw Vernieuwen platte daken + aanvullend isolatiepakket daken Vervangen VR-ketel door HR-ketel ( Kw) Toepassen aanwezigheidsdetectie Optimaliseren regeltechniek/ verwarmingsinstallatie Duurzame energieopwekking g Plaatsen PV-cellen, 210 M2

33 Scenario 1 Omschrijving Kosten/baten Investering maatregelen Reservering van MOP Totale investering Jaarlijkse besparing op elektra Jaarlijkse besparing op gas KWh m3 Contante waarde bespaarde energie (10 jaar) Netto contante waarde bespaarde energie en investering (10 jaar) Netto contante waarde bespaarde energie en investering (20 jaar) Netto contante waarde bespaarde energie en investering i (30 jaar) )

34 Scenario , , , , , NCW scenario 1 Reeks Jaar

35 Verduurzamen van meerjaren onderhoud bij basisscholen: de eerste ervaringen Een beschrijving van de ervaringen van 3 uitgevoerde pilots door 3 verschillende onderhoudsadviesbureau t.a.v. het verduurzamen van een meerjaren onderhoudsplan van basisscholen Per pilot is het volgende beschreven Het proces De resultaten De leerervaringen Algemene conclusies van de 3 pilots 9 november 2011

36 Verduurzamen van het meerjaren onderhoud bij basisscholen - Leidraad Biedt een werkwijze en activiteitenschema voor schoolbesturen en gemeenten om het meerjaren onderhoud te verduurzamen. Onderwerpen Verantwoordelijkheden en bekostiging van het onderhoud Algemene fasering Per fase de benodigde activiteiten en aandachtspunten Bijlage met o.a. een voorbeeld van duurzaam meerjaren onderhoudsplan 9 november 2011

37 Slim licht werkt beter in onderwijsgebouwen Onderwerpen Hoe herkent u energieverspillende verlichting? Energiezuiniger en onderhoudsvriendelijker maken van tl-verlichting. Aanbrengen van lichtregelsystemen

38 Financieringsconstructies Frisse Scholen in de praktijk Voorbeelden van verschillende nieuwe Frisse Scholen en opgefriste bestaande scholen. Per school is o.a. aangegeven Een algemene beschrijving van de school De verbetermaatregelen De financiering en de bedragen van de verbetermaatregelen Een toelichting op de financiering De achtergronden en beweegredenen Aanbevelingen en succesfactoren

39 Energieneutrale scholen Onderwerpen De 8 (bijna) energieneutrale scholen Het proces: verder denken De techniek: energieneutraal binnen handbereik Het geld: nu investeren is straks winst De afspraken: risico s i delen Films te zien op

40 Subsidiewijzer Frisse Scholen Biedt een overzicht van subsidie, fiscale en specifieke financieringsregelingen voor energiebesparing en verbetering van het binnenmilieu. Op nationaal, provinciaal en lokaal niveau De subsidiewijzer wordt regelmatig g bijgewerkt.

41 De tools voor Frisse Scholen zijn te vinden en te downloaden op:

42 Bedankt voor uw aandacht! Ir. Bert Meijering BUILDING VISION huisvesting & beleidsadviseurs T (040) E info@buildingvision.nl I

Gebouwkwaliteit, verschil MOP/DMOP. Leidraad DMOP gemeentelijke gebouwen. Praktijkvoorbeeld verduurzamen MOP

Gebouwkwaliteit, verschil MOP/DMOP. Leidraad DMOP gemeentelijke gebouwen. Praktijkvoorbeeld verduurzamen MOP Verduurzamen meerjaren onderhoud gemeentelijk vastgoed Leidraad, d voorbeeld en ondersteuningstraject t t Ir. Bert Meijering 21.03.2013 Onderwerpen Gebouwkwaliteit, verschil MOP/DMOP Leidraad DMOP gemeentelijke

Nadere informatie

rdelijk zijn, Adres Bruto van basisschool verduurzaming van

rdelijk zijn, Adres Bruto van basisschool verduurzaming van Verduurzaming basisschool De Handreiking Schoolbestuur SKPO wil de schoolgebouwen waarvoor zij verantwoorv rdelijk zijn, systematisch verduurzamen op basis van een eigen uniforme (kwaliteit) standaard

Nadere informatie

Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012

Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012 Programma van Eisen Frisse Scholen april 2012 Voor u ligt het Programma van Eisen Frisse Scholen. Dit Programma van Eisen dient als leidraad voor opdrachtgevers van nieuw- en verbouw van scholen (schoolbesturen

Nadere informatie

Workshop 1 EBA en schouwcriteria Milicon, Milieu consultancy, Mat Schatorje

Workshop 1 EBA en schouwcriteria Milicon, Milieu consultancy, Mat Schatorje Workshop 1 EBA en schouwcriteria Milicon, Milieu consultancy, Mat Schatorje Bouwadviesburo van Niekerk, Emile Niekerk Gespreksleider: Steven van der Lelie (GGD Gelre- Ijssel) inhoudsopgave Inleiding Voorbeeld

Nadere informatie

Frisse Scholen Toets. Hulpmiddel voor schoolbestuur en gemeente. >> Als het gaat om energie en klimaat

Frisse Scholen Toets. Hulpmiddel voor schoolbestuur en gemeente. >> Als het gaat om energie en klimaat Frisse Scholen Toets Hulpmiddel voor schoolbestuur en gemeente >> Als het gaat om energie en klimaat Het opstellen van een goed Programma van Eisen (PvE) voor de bouw of renovatie van een Frisse School

Nadere informatie

Frisse Scholen Toets. >> Als het gaat om energie en klimaat. Toetsingsrapport

Frisse Scholen Toets. >> Als het gaat om energie en klimaat. Toetsingsrapport Frisse Scholen Toets >> Als het gaat om energie en klimaat Toetsingsrapport >> Als het gaat om energie en klimaat Inhoud 1. Inleiding 1.1 Methode van toetsing 1.2 Toelichting op toetsingsresultaten 2.

Nadere informatie

Energie & Binnenmilieu Advies (EBA)

Energie & Binnenmilieu Advies (EBA) Energie & Binnenmilieu Advies (EBA) Leidraad uitbesteding voor schoolbestuur en/of gemeente In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Maart 2016 Inleiding Veel schoolbesturen

Nadere informatie

Energieverspilling is zinloos

Energieverspilling is zinloos Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 Milieu - Aandacht in de tijd 2/31

Nadere informatie

Energieverspilling is zinloos

Energieverspilling is zinloos Aan de slag in de Bestaande Bouw Energieverspilling is zinloos in het verleden en daarna samengesteld door: Martin Liebregts Haico van Nunen Donderdag 13 september 2007 2/25 3/25 1. Praktijk van het verleden

Nadere informatie

Duurzaamheidambities onderwijshuisvesting primair onderwijs in Eindhoven

Duurzaamheidambities onderwijshuisvesting primair onderwijs in Eindhoven Eindhoven T (040) 2567 010 Best T (0499) 872 789 E I info@buildingvision.nl www.buildingvision.nl Duurzaamheidambities onderwijshuisvesting primair onderwijs in Eindhoven Concept Gemeente Eindhoven Referentie:

Nadere informatie

Wie zijn wij? Van 0-meting tot haalbare business case. Programma. De methode. Meten van duurzaamheid. Heldere kijk op duurzaamheid.

Wie zijn wij? Van 0-meting tot haalbare business case. Programma. De methode. Meten van duurzaamheid. Heldere kijk op duurzaamheid. Van 0-meting tot haalbare business case Meer informatie: www.w-e.nl www.gprsoftware.nl ir. Janny Stevens (stevens@w-e.nl) ir. Saskia van Hulten (hulten@w-e.nl) Wie zijn wij? W/E adviseurs www.w-e.nl Saskia

Nadere informatie

Froukje van Dijken. Bouwstenen voor Frisse Scholen

Froukje van Dijken. Bouwstenen voor Frisse Scholen Froukje van Dijken Bouwstenen voor Frisse Scholen Binnenmilieu scholen Relatieve prestatie [-] Gezonde lucht is belangrijk Meer ventilatie is: Betere leerprestaties >7% prestatieverhoging als 130 Bouwbesluit

Nadere informatie

Ervaringen met de Frisse Scholen Toets in de praktijk Van woorden naar daden april 2012

Ervaringen met de Frisse Scholen Toets in de praktijk Van woorden naar daden april 2012 Ervaringen met de Frisse Scholen Toets in de praktijk Van woorden naar daden april 2012 Ervaringen met de Frisse Scholen Toets in een achttal scholen, uitgevoerd door een technisch adviseur en een bouwprojectmanager

Nadere informatie

Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen

Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Op weg naar een beter binnenmilieu in bestaande schoolgebouwen Seminar Swegon Air Academy 11 november 2008 ir. Froukje van Dijken BBA Binnenmilieu 010-2447025 www.binnenmilieu.nl Dagelijks 20.000 leerlingen

Nadere informatie

Verbetering binnenklimaat van de basisscholen in Amstenrade en Oirsbeek. Gemeentebladnummer: 2010/34 Vergaderdatum: 03 juni 2010 Agendapunt: 10

Verbetering binnenklimaat van de basisscholen in Amstenrade en Oirsbeek. Gemeentebladnummer: 2010/34 Vergaderdatum: 03 juni 2010 Agendapunt: 10 Verbetering binnenklimaat van de basisscholen in Amstenrade en Oirsbeek. Gemeentebladnummer: 2010/34 Vergaderdatum: 03 juni 2010 Agendapunt: 10 Aan de Raad Voorstel: tot het beschikbaar stellen van een

Nadere informatie

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Duurzame financiering Subsidies ~45% Energielabel D of lager Een gemiddeld

Nadere informatie

A (zie toelichting in bijlage)

A (zie toelichting in bijlage) Energielabel gebouw Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden A (zie toelichting in bijlage) Dit gebouw Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie

Succes- en faalfactoren bij de realisatie van energie- en binnenklimaatambities bij scholen

Succes- en faalfactoren bij de realisatie van energie- en binnenklimaatambities bij scholen Succes- en faalfactoren bij de realisatie van energie- en binnenklimaatambities bij scholen Merosch in opdracht van Agentschap NL April 2012 Page 1 van 1 Succes- en faalfactoren bij de realisatie van energie-

Nadere informatie

van schets naar definitief ontwerp gebruikersindeling klimaat daglicht energie interieurconcept poort als entree achtergevel plein als verbinding

van schets naar definitief ontwerp gebruikersindeling klimaat daglicht energie interieurconcept poort als entree achtergevel plein als verbinding de brede reus van schets naar definitief ontwerp gebruikersindeling klimaat daglicht energie interieurconcept poort als entree achtergevel plein als verbinding planning van schets naar definitief ontwerp

Nadere informatie

Schilindex. Kansen voor energiebesparing met de gebouwschilindicator in de nieuwe NEN 5128 en EPG. Gerrit Jan Kuiper NII

Schilindex. Kansen voor energiebesparing met de gebouwschilindicator in de nieuwe NEN 5128 en EPG. Gerrit Jan Kuiper NII Nederlandse Schilindex Kansen voor energiebesparing met de gebouwschilindicator in de nieuwe NEN 5128 en EPG Gerrit Jan Kuiper 1 Nederlandse Een goede schil is het halve werk 2 Schilindex = logisch denken

Nadere informatie

Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Voor onafhankelijke informatie en advies over: Raoul Santibanez Voor onafhankelijke informatie en advies over: Energie besparen en energie opwekken Luchtkwaliteit in huis Comfortverbetering in huis Levensloopbestendig wonen Klimaat adaptief wonen Subsidies,

Nadere informatie

C (zie toelichting in bijlage)

C (zie toelichting in bijlage) Energielabel woning Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden C (zie toelichting in bijlage) Uw woning Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie

F (zie toelichting in bijlage)

F (zie toelichting in bijlage) Energielabel gebouw Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden F (zie toelichting in bijlage) Dit gebouw Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie

Afkorting Naam gebouw of variant Fit Cert Adv Fin huidig X X v ariant 1 Variant HR-ketel X X X v ariant 2 Variant isoleren X X X

Afkorting Naam gebouw of variant Fit Cert Adv Fin huidig X X v ariant 1 Variant HR-ketel X X X v ariant 2 Variant isoleren X X X 15 februari 2007 15:32 uur Blz. 1 / 6 1 Fitten op de meterstanden In onderstaande tabel wordt een overzicht van de berekeningen getoond. Voor zowel de e situatie als voor de varianten wordt de afkortingen

Nadere informatie

4 Energiebesparingsadvies

4 Energiebesparingsadvies 4 Energiebesparingsadvies 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt het energiebesparingsadvies voor het gebouw gepresenteerd. Allereerst wordt een inventarisatie gegeven van de reeds getroffen en onderzochte

Nadere informatie

Bevordering naleving Ventilatie en EPC regels. Verslag uitgevoerde activiteiten 2010. Datum 13 december 2010 Status Definitief

Bevordering naleving Ventilatie en EPC regels. Verslag uitgevoerde activiteiten 2010. Datum 13 december 2010 Status Definitief Bevordering naleving Ventilatie en EPC regels Verslag uitgevoerde activiteiten 2010 Datum 13 december 2010 Status Definitief Colofon Publicatienummer VROM-Inspectie Directie Uitvoering Programma Bouwen

Nadere informatie

Methodiek Binnenmilieuprofiel

Methodiek Binnenmilieuprofiel Methodiek Binnenmilieuprofiel ISSO Landelijke Informatiedag Binnenmilieuprofiel 17 februari 2011 ir. Jaap Balvers BBA Binnenmilieu Tel 010-2447025 jb-bba@binnenmilieu.nl Inhoud Uitgangspunten Benodigdheden

Nadere informatie

EPA U. advies- en ingenieursbureau. Nieuwbouw kantoorpand Demostraat, Tiel

EPA U. advies- en ingenieursbureau. Nieuwbouw kantoorpand Demostraat, Tiel Nieuwbouwkantoorpand Demostraat,Tiel EPA U Adresgegevens Fokkerstraat 39, 3905 KV Veenendaal Postbus 1152, 3900 BD Veenendaal T 0318-75 78 88 F 0318-75 78 87 info@enerpro.nl www.enerpro.nl Voorbeeldbedrijf

Nadere informatie

De NESK scholen duurzaam opgeleverd. Focus-Huygens College gebouwd voor de toekomst

De NESK scholen duurzaam opgeleverd. Focus-Huygens College gebouwd voor de toekomst De NESK scholen duurzaam opgeleverd Focus-Huygens College gebouwd voor de toekomst Tabel actoren Projectfase Organisatie Programma van Eisen (PvE) Ontwerp Bestek/Inkoop Realisatie Gebruik Gemeente Heerhugowaard

Nadere informatie

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF

PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF PROJECTPLAN METERS MAKEN IN DE ESHOF De Eshof op weg naar energie neutraal! = woningen Eshof naar nul op de meter = Inhoud 1. Ambitie: naar meest duurzame wijk van Elst? 2. Meten is weten: per wijk per

Nadere informatie

Gemeente Katwijk. Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw. De Windvang (noodgebouw)

Gemeente Katwijk. Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw. De Windvang (noodgebouw) Gemeente Katwijk Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw De Windvang (noodgebouw) Inhoudsopgave 1 Inleiding en samenvatting... 3 2 Vraagstelling... 3 3 Plan van aanpak... 4 3.1 Afbakening

Nadere informatie

No-Regret investering

No-Regret investering No-Regret investering Ir. Bert van Dorp, David van der Wal 17 december 2018 2 3 4 5 Isoleren: do s en don ts Vocht moet van binnen naar buiten Spouwmuurisolatie: betrek een specialist Kierdichting is nodig

Nadere informatie

Het Binnenmilieuprofiel voor woningen

Het Binnenmilieuprofiel voor woningen Het Binnenmilieuprofiel voor woningen Snelle METHODE om het binnenmilieu van een woning (incl. verbetermogelijkheden) in kaart te brengen, bij NIEUWBOUW maar vooral ook bij groot ONDERHOUD en RENOVATIES

Nadere informatie

energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015

energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015 energiebesparing bestaande bouw Harderwijk 26 mei 2015 Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Relatie tussen energielabel en energiegebruik

Nadere informatie

ISSO-publicatie 75.2 EPA-maatwerkadvies

ISSO-publicatie 75.2 EPA-maatwerkadvies ISSO-publicatie 75.2 EPA-maatwerkadvies Programma EP-certificaat vs maatwerkadvies Inhoud ISSO-publicatie 75.2 Kansen/bedreigingen voor de installatiesector Kees Arkesteijn ISSO EP-certificaat vs maatwerk

Nadere informatie

Bewonersinformatie Rosmalen. Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning

Bewonersinformatie Rosmalen. Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning Bewonersinformatie Rosmalen Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning 2 Voorwoord Afgelopen periode heeft BAM Woningbouw in opdracht van de eigenaar van uw woning, a.s.r., uw woning verbeterd. Bij de woningverbetering

Nadere informatie

3 Energiegebruik huidige situatie

3 Energiegebruik huidige situatie 3 Energiegebruik huidige situatie 3.1 Het Energie Prestatie Certificaat In het kader van de Europese regelgeving (EPBD) bent u verplicht om, bij verkoop of verhuur van de woning, een energiecertificaat

Nadere informatie

Gemeente Katwijk. Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw. Willem van Veenschool (noodgebouw)

Gemeente Katwijk. Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw. Willem van Veenschool (noodgebouw) Gemeente Katwijk Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw Willem van Veenschool (noodgebouw) Inhoudsopgave 1 Inleiding en samenvatting... 3 2 Vraagstelling... 3 3 Plan van aanpak...

Nadere informatie

Datum: 18 februari 2013-22 januari 2014 Project: NAM-gebouw De Boo te Schoonebeek Referentie: 2012032 20079

Datum: 18 februari 2013-22 januari 2014 Project: NAM-gebouw De Boo te Schoonebeek Referentie: 2012032 20079 Datum: 18 februari 2013-22 januari 2014 Project: NAM-gebouw De Boo te Schoonebeek Referentie: 2012032 20079 Uitgangspunt Bestaand, oorspronkelijk gebouw had als gebruik een mix aan functies. Dit waren

Nadere informatie

Verduurzamen meerjarenonderhoud bij basisscholen

Verduurzamen meerjarenonderhoud bij basisscholen Verduurzamen meerjarenonderhoud bij basisscholen Workshop 8 Gezonde scholen Congres GEZONDRONDOM 15 mei 2013 ir. Henk Versteeg Onafhankelijk advies- en ingenieursbureau te Nieuwegein met veertig jaar ervaring

Nadere informatie

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over:

Duurzaam Bouwloket. Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam Bouwloket Voor onafhankelijke informatie en advies over: Duurzaam (ver)bouwen Energie besparen Zelf duurzame energie opwekken Subsidies en regelingen ~38% Energielabel D of lager Anticiperen op

Nadere informatie

We waren Intergemeentelijk en nu

We waren Intergemeentelijk en nu We waren Intergemeentelijk en nu Ruud Veen Gemeente Haarlem Bouwfysica Lid Werkgroep Gezondheid & Energiezuinigheid Bestuurslid Nederlands Vlaamse Bouwfysica Vereniging (NVBV) April 2011 Regiodagen 2011

Nadere informatie

Passief Bouwen in de praktijk

Passief Bouwen in de praktijk Passief Bouwen in de praktijk Velve-Lindenhof: van idee tot realisatie ir. H.J.J. (Harm) Valk / ing. A.F. (André) Kruithof adviseur Energie & Duurzaamheid Programma Projectomschrijving Ontwerpvisie Bouwfysische

Nadere informatie

energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe

energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe Marc Smijers M 06-23924330 www.smijers-energieadvies.nl info@smijers-energieadvies.nl 1 Onderwerpen Hoe komt energielabel tot stand Relatie (of niet!)

Nadere informatie

nergiebesparing in de ICT

nergiebesparing in de ICT nergiebesparing in de ICT Een koud kunstje? 10 April Green IT Energy Solutions Niels Sijpheer 3671 Meter (Q=m.g.h) 100 kg massa en 1 kwh arbeid: Hoe hoog kom ik? A Minder dan100 meter B Tussen 100 en 1000

Nadere informatie

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN 4 juli 2007 19:11 uur Blz. 1 / 8 cursus Luc Volders - 2-7-2007 ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN Opdrachtgever: FB Projectgegevens: testpand 1234AB Software: EPA-W Kernel 1.09 07-06-2007 Vabi Software

Nadere informatie

Rapportage Energiebus. BC Kleine Jan, Huizen

Rapportage Energiebus. BC Kleine Jan, Huizen Rapportage Energiebus BC Kleine Jan, Huizen Type woningen: 54 eengezinswoningen met een oppervlak van 100 m2. Bouwjaar: 1957 Op verzoek van: Bewonerscommissie Verhuurder: De Alliantie Datum bezoek: 21-6-2013

Nadere informatie

SPECIMEN. E (zie toelichting in bijlage) Energielabel gebouw. Dit gebouw. Standaard energiegebruik voor dit gebouw. 968,3 MJ/m 2

SPECIMEN. E (zie toelichting in bijlage) Energielabel gebouw. Dit gebouw. Standaard energiegebruik voor dit gebouw. 968,3 MJ/m 2 Energielabel gebouw Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden Dit gebouw Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking met gebouwen met overeenkomstige

Nadere informatie

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN

ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN Beta Testbedrijf E. van Dijk 007 Kleveringweg 12 2616 LZ Delft info@vabi.nl Delft, 8 februari 2007 ENERGIE PRESTATIE ADVIES VOOR WONINGEN Opdrachtgever: Opdrachtgever BV A. Bee Projectgegevens: Voorbeeldproject

Nadere informatie

Invoer Algemeen. Type 1 Type 2 Type 3 Type 4 Klik op type om binnenklimaat van de lokaaltypen te bepalen. Naam school. Onderwijsvorm.

Invoer Algemeen. Type 1 Type 2 Type 3 Type 4 Klik op type om binnenklimaat van de lokaaltypen te bepalen. Naam school. Onderwijsvorm. Invoer Algemeen Naam school Onderwijsvorm primair onderwijs Adres Postcode Plaats Invoer lokaaltypen Type 1 Type 2 Type 3 Type 4 Klik op type om binnenklimaat van de lokaaltypen te bepalen. Bouwjaar B.V.O.

Nadere informatie

Building4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda

Building4life. Wilt u weten hoe? Building4life. Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus 1069 4801 BB Breda Wilt u weten hoe? Ga stap voor stap door onze aanpak: - Kennismaking Building4life - De Building4life werkwijze - Uitgewerkte case Amarant Tilburg Building4life Jan van Polanenkade 26B1 4811 KM Breda Postbus

Nadere informatie

B (zie toelichting in bijlage)

B (zie toelichting in bijlage) Energielabel woning Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden B (zie toelichting in bijlage) Uw woning Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie

DE PEETERSSCHOOL VERNIEUWBOUW 2011-2012. 1e REACTIE OP VO 12-12-2011 G R E E N T E A M B O U W

DE PEETERSSCHOOL VERNIEUWBOUW 2011-2012. 1e REACTIE OP VO 12-12-2011 G R E E N T E A M B O U W DE PEETERSSCHOOL VERNIEUWBOUW 2011-2012 1e REACTIE OP VO INLEIDING Voor u ligt een eerste verkenning van mogelijkheden tbv de vernieuwbouw van de St. Peeterschool te Amsterdam waarbij door het bestuur

Nadere informatie

Subsidiemogelijkheden voor voortgezet en beroeps- en hoger onderwijs

Subsidiemogelijkheden voor voortgezet en beroeps- en hoger onderwijs 29 september 2009 1 Subsidiemogelijkheden voor voortgezet en beroeps- en hoger onderwijs Selina Roskam programma adviseurs Energiebesparing in de gebouwde omgeving 29 september 2009 Dubbele winst voor

Nadere informatie

De NESK scholen duurzaam opgeleverd. Het Klaverblad gebouwd voor de toekomst

De NESK scholen duurzaam opgeleverd. Het Klaverblad gebouwd voor de toekomst De NESK scholen duurzaam opgeleverd Het Klaverblad gebouwd voor de toekomst Tabel actoren Projectfase Organisatie Programma van Eisen (PvE) Ontwerp Bestek/Inkoop Realisatie Gebruik Janssen de Jong projectontwikkeling

Nadere informatie

OBS De Wilgenstam DUURZAAM RENOVEREN MEERVOUDIGE OPBRENGST

OBS De Wilgenstam DUURZAAM RENOVEREN MEERVOUDIGE OPBRENGST OBS De Wilgenstam DUURZAAM RENOVEREN investeren in MEERVOUDIGE OPBRENGST WILGENSTAMSUSTINNODUURZAAMESCHOOL Aanleiding Ambitie om kennis duurzaam bouwen toe te passen op concreet project. Geheel vrijblijvend

Nadere informatie

Bouwfysica van Passief Bouwen in houtskeletbouw

Bouwfysica van Passief Bouwen in houtskeletbouw Bouwfysica van Passief Bouwen in houtskeletbouw Projectseminar Velve-Lindenhof ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur Energie & Duurzaamheid Nieman Raadgevende Ingenieurs Inleiding Nieman Raadgevende Ingenieurs

Nadere informatie

1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd

1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd 1E SCHOOL duurzaam gerenoveerd DUURZAAM RENOVEREN investeren in MEERVOUDIGE OPBRENGST INHOUD PRESENTATIE 1 Niet duurzame school 2 Duurzaam bouwen & leven 3 Duurzame energie, kleinschalig opgewekt 4 Passief

Nadere informatie

Even voorstellen. Wim van Genderen. Inspiratiesessie Duurzaam Bouwen. Kleinpoderlaan 6 2911 PA Nieuwerkerk aan den IJssel

Even voorstellen. Wim van Genderen. Inspiratiesessie Duurzaam Bouwen. Kleinpoderlaan 6 2911 PA Nieuwerkerk aan den IJssel Even voorstellen Wim van Genderen Het Beekink KernTeam De mensen van Beekink k adviseren en ondersteunen bij vraagstukken over technische h installaties. ti No-nonsense mentaliteit, betrokken bij het proces,

Nadere informatie

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning!

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Verbeteringen aan uw woning Condens aan de buitenkant: Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! De verbeteringen die we hebben doorgevoerd verschillen per woning,

Nadere informatie

Referentiegebouwen utiliteitsbouw

Referentiegebouwen utiliteitsbouw EPN en Nieuwbouw Referentiegebouwen utiliteitsbouw Gezondheidszorg 7.000m² Het voorbeeld betreft een verpleeghuis dat is voorzien van gebalanceerde ventilatie met warmteterugwinning. Een warmtepomp zorgt

Nadere informatie

Energiebesparing. Betonkernactivering. Programma. Energiebesparing EPBD. Energy Performance Building Directive. Europese richtlijn.

Energiebesparing. Betonkernactivering. Programma. Energiebesparing EPBD. Energy Performance Building Directive. Europese richtlijn. Programma Energiebesparing & Betonkernactivering Energiebesparing Europa Nederland Besparingspotentieel Specialisten gevraagd? Betonkernactivering Publicatie Leergang Kees Arkesteijn 1 2 Energiebesparing

Nadere informatie

Energielabel gebouw Dit gebouw Straat (zie bijlage) Gebruiksoppervlak Adviesbedrijf Nummer/toevoeging Opnamedatum Inschrijfnummer Postcode

Energielabel gebouw Dit gebouw Straat (zie bijlage) Gebruiksoppervlak Adviesbedrijf Nummer/toevoeging Opnamedatum Inschrijfnummer Postcode Energielabel gebouw Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden Dit gebouw Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking met gebouwen met overeenkomstige

Nadere informatie

Eindtermen en toetsmatrijs: examen energieprestatiecertificaat bestaande utiliteitsbouw

Eindtermen en toetsmatrijs: examen energieprestatiecertificaat bestaande utiliteitsbouw Eindtermen en toetsmatrijs: examen energieprestatiecertificaat bestaande utiliteitsbouw Vastgesteld door de EPA-examencommissie en goedgekeurd door het CCvD van de Stichting Kwaliteitsborging Installatiesector

Nadere informatie

NIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL

NIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL NIEUWBOUW ZONDER AARDGAS DUURZAAM EN COMFORTABEL Gefeliciteerd, u gaat straks uw eigen woning (ver) bouwen! Dit betekent heel veel mogelijkheden en complexe vraagstukken. En moet u dan ook nog iets met

Nadere informatie

Energielabel woning. Uw woning. Standaard energiegebruik voor uw woning MJ (megajoules)

Energielabel woning. Uw woning. Standaard energiegebruik voor uw woning MJ (megajoules) Energielabel woning Afgegeven conform de Regeling energieprestatie gebouwen. Veel besparingsmogelijkheden D (zie toelichting in bijlage) Uw woning Weinig besparingsmogelijkheden Labelklasse maakt vergelijking

Nadere informatie

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning!

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Verbeteringen aan uw woning Condens aan de buitenkant: Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! De verbeteringen die we hebben doorgevoerd verschillen per woning,

Nadere informatie

Financieringsconstructies Frisse Scholen in de Praktijk. Met minder geen genoegen nemen. in opdracht van

Financieringsconstructies Frisse Scholen in de Praktijk. Met minder geen genoegen nemen. in opdracht van Financieringsconstructies Frisse Scholen in de Praktijk Met minder geen genoegen nemen in opdracht van 1 ROC Koning Willem I College in Den Bosch Het Koning Willem I College heeft verschillende onderwijslocaties

Nadere informatie

RENOVATIE KANTOOR NOTITIE ENERGIEBESPARING EN INVESTERINGEN INHOUDSPOGAVE

RENOVATIE KANTOOR NOTITIE ENERGIEBESPARING EN INVESTERINGEN INHOUDSPOGAVE RENOVATIE KANTOOR NOTITIE ENERGIEBESPARING EN INVESTERINGEN INHOUDSPOGAVE SAMENVATTING 0. INLEIDING 1. ISOLATIE 2. INSTALLATIE 3. RAMEN EN KOZIJNEN 4. ZONWERING EN KOELING 5. VERLICHTING DIA duurzame auteur:

Nadere informatie

Opstellen (D)MOP gemeentelijke panden ten behoeve van de gemeente Gouda. Projectbeschrijving

Opstellen (D)MOP gemeentelijke panden ten behoeve van de gemeente Gouda. Projectbeschrijving Opstellen (D)MOP gemeentelijke panden ten behoeve van de gemeente Gouda Projectbeschrijving Eindhoven T (040) 2567 010 Best T (0499) 872 789 E I info@buildingvision.nl www.buildingvision.nl Opstellen (D)MOP

Nadere informatie

energiedeskundige / Dit certtficaat is geldig tot en met 27 juni 2021 berekend energieverbruik (kwh/m 2):

energiedeskundige / Dit certtficaat is geldig tot en met 27 juni 2021 berekend energieverbruik (kwh/m 2): certificaatnummer 20110627-0000869054-00000007-9 straat Wijngaardstraat nummer 39 bus bestemming type eengezinswoning gesloten bebouwing softwareversie 1.3.3 berekend energieverbruik (kwh/m 2): Het berekende

Nadere informatie

Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen

Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen Slimme keuzes voor woningconcepten met warmtepompen Interactie tussen gevelisolatie, ventilatiesystemen en capaciteit warmtepompsystemen Per 1 januari 2015 worden de EPCeisen aangescherpt. Voor woningen

Nadere informatie

Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept. K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r

Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept. K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r Ke u ze p l a n e n e rg i e - e n i n stallatieconcept K e i z e r l i b e l Te r B o r c h 2 9 n o v e m b e r 2 0 1 7 C o n t a c t g e g e v e n s BV Bouwbedrijf KOOI Appingedam Kanaalweg 4 9902 AN

Nadere informatie

Energiezuinig en comfortabel wonen in Rijswijk; een initiatief van Stadsgewest Haaglanden

Energiezuinig en comfortabel wonen in Rijswijk; een initiatief van Stadsgewest Haaglanden Energiezuinig en comfortabel wonen in Rijswijk; een initiatief van Stadsgewest Haaglanden Welkom door wethouder Dick Jense Rob Klokman Ecostream Wat kunt u verwachten deze avond Wat is Wonen++ Energiebesparende

Nadere informatie

PDFlib PLOP: PDF Linearization, Optimization, Protection. Page inserted by evaluation version www.pdflib.com sales@pdflib.com

PDFlib PLOP: PDF Linearization, Optimization, Protection. Page inserted by evaluation version www.pdflib.com sales@pdflib.com PDFlib PLOP: PDF Lineariation, Optimiation, Protection Page inserted by evaluation version www.pdflib.com sales@pdflib.com p Energielabel woning supplement* Afgegeven conform de Regeling energieprestatie

Nadere informatie

Isoleer NU. 27 mei 2014 Mede mogelijk gemaakt door

Isoleer NU. 27 mei 2014 Mede mogelijk gemaakt door Isoleer NU 27 mei 2014 Mede mogelijk gemaakt door Waarom NU isoleren? Komende winter een lekkere warme woning met meer comfort. Meer warmte in de woning houden, minder gas gebruiken en dus geld besparen.

Nadere informatie

Energieprestatie. metalen gevelelementen in EP berekening Ubouw. 3, 10 en 17 november 2008 VMRG bijeenkomst. door Peter Vierveijzer

Energieprestatie. metalen gevelelementen in EP berekening Ubouw. 3, 10 en 17 november 2008 VMRG bijeenkomst. door Peter Vierveijzer Energieprestatie metalen gevelelementen in EP berekening Ubouw 3, 10 en 17 november 2008 VMRG bijeenkomst door Peter Vierveijzer aanleiding Denkt u projecten te missen doordat houten en kunststof kozijnen

Nadere informatie

Duurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready

Duurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready Duurzaamheidsagenda 2015-2018 Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready Welkom Programma Inleiding gemeente Capelle aan den IJssel Toelichting programma naar een duurzame VvE Vragen

Nadere informatie

Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte. Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars

Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte. Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars Betere energieprestaties met Nuon Stadswarmte Kansen voor woningcorporaties, vastgoedeigenaren en projectontwikkelaars Betere energieprestaties met stadswarmte Bestaande woningen, nieuwbouwwoningen en

Nadere informatie

EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?,

EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?, EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?, ir. F.W. (Freek) den Dulk Nieuwe eis per 1 januari 2006 EPC 0,8 Herziening norm: NEN 5128:2004 Energieprestatie van woonfuncties en

Nadere informatie

Energielabel. SKG-IKOB gecertificeerd BRL & BRL

Energielabel. SKG-IKOB gecertificeerd BRL & BRL Energielabel SKG-IKOB gecertificeerd BRL 9500-01 & BRL 9500-03 Geachte heer/mevrouw, Hierbij ontvangt u het energielabel welke wij voor u hebben opgenomen. Dit label hebben wij vervaardigd in samenwerking

Nadere informatie

Gemeente Katwijk. Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw. De Duinroos (gymzaal)

Gemeente Katwijk. Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw. De Duinroos (gymzaal) Gemeente Katwijk Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw De Duinroos (gymzaal) Inhoudsopgave 1 Inleiding en samenvatting... 3 2 Vraagstelling... 4 3 Plan van aanpak... 4 3.1 Afbakening

Nadere informatie

Welkom Themabijeenkomst Gezond Wonen

Welkom Themabijeenkomst Gezond Wonen Welkom Themabijeenkomst Gezond Wonen Gezond Wonen Jetske Thielen Programma Themabijeenkomst Gezond Wonen 12.30 Project Gezond Binnenklimaat (Jetske Thielen) 13.30 Gezond Wonen GGD (Ad Dilven) 14.00 Workshops

Nadere informatie

Energie-Index advies tbv huursector

Energie-Index advies tbv huursector Energie-Index advies tbv huursector Ulft, 2 juli 2015. Project: ATAG E-I oplossingen Projectnummer: 2015-018 Woningtype: Rij-tussenwoningen bj 46/64, 65/74, 75/91 Opdrachtgever: ATAG Verwarming Nederland

Nadere informatie

Eindtermen en toetsmatrijs: toets energielabel nieuwbouw Utiliteit Vastgesteld door de EPA-examencommissie

Eindtermen en toetsmatrijs: toets energielabel nieuwbouw Utiliteit Vastgesteld door de EPA-examencommissie Eindtermen en toetsmatrijs: toets energielabel nieuwbouw Utiliteit Vastgesteld door de EPA-examencommissie Examen Energielabel nieuwbouw bestaat uit twee delen: 40 MC tijdsduur 0 minuten Softwaretoets

Nadere informatie

17-6-2013. Passief Bouwen. Passief Bouwen in de praktijk. Velve-Lindehof, Enschede. Stelling. Ontwerpvisie. Binnengasthuizen, Zwolle

17-6-2013. Passief Bouwen. Passief Bouwen in de praktijk. Velve-Lindehof, Enschede. Stelling. Ontwerpvisie. Binnengasthuizen, Zwolle Passief Bouwen Passief Bouwen in de praktijk Kennisdag Bouwfysica 2013 Passief bouwen' is een specifieke bouwstandaard met een comfortabel binnenklimaat, gedurende zowel het zomer- als het winterseizoen,

Nadere informatie

Kees Bakker

Kees Bakker Kees Bakker info@energiehuishelmond.nl Vrijwilliger Energiehuis op cover blad Eigen Huis! Ervaringsdeskundige! Verwarmen van een woning verwarmt met aardgas gestookte CV verwarmt elektrisch met warmtepomp

Nadere informatie

Duurzaamheid in Boswinkel Oost

Duurzaamheid in Boswinkel Oost Programma Waarom energiezuinig en duurzaam (ver)bouwen? Waarom energiemonitoring Duurzaamheid in Boswinkel Oost Energiemonitoring Velve Lindenhof, Enschede De energiezuinigste wijk van Enschede De uitvraag

Nadere informatie

Handleiding Energie & Binnenmilieu Advies (EBA) Versie 2.0

Handleiding Energie & Binnenmilieu Advies (EBA) Versie 2.0 Handleiding Energie & Binnenmilieu Advies (EBA) Versie 2.0 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Het instrumentarium 4 3. Toegepaste methodieken 5 3.1 Energie 5 3.2 Binnenmilieu 6 3.2.1 ISSO publicatie 89 Binnenmilieu

Nadere informatie

Een kwaliteitsbeheersysteem. voor verbetering van binnenmilieu en energiegebruik bij renovatie van sociale meergezinswoningen

Een kwaliteitsbeheersysteem. voor verbetering van binnenmilieu en energiegebruik bij renovatie van sociale meergezinswoningen Een kwaliteitsbeheersysteem voor verbetering van binnenmilieu en energiegebruik bij renovatie van sociale meergezinswoningen 1 Renovatie van meergezinswoningen met behulp van het kwaliteitsbeheersysteem

Nadere informatie

6-11-2012. Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie. Visie renovatie & energiezuinigheid. Programma. Renoveren in bestaande bouw

6-11-2012. Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie. Visie renovatie & energiezuinigheid. Programma. Renoveren in bestaande bouw Programma Nut en noodzaak energieconcepten in renovatie van visie tot concept renovatie & energiezuinigheid Voorbeeldprojecten Toekomst + gebruiker (bestaande) bouw ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur

Nadere informatie

Gemeente Katwijk. Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw. De Leidse Buitenschool (gymzaal)

Gemeente Katwijk. Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw. De Leidse Buitenschool (gymzaal) Gemeente Katwijk Quickscan functionele en kwalitatieve staat onderwijsgebouw De Leidse Buitenschool (gymzaal) Inhoudsopgave 1 Inleiding en samenvatting... 3 2 Vraagstelling... 3 3 Plan van aanpak... 4

Nadere informatie

Eindtermen en toetsmatrijs: Netto warmtevraag zeer energiezuinige woningen Vastgesteld door de EPA-examencommissie en goedgekeurd door de COEC van

Eindtermen en toetsmatrijs: Netto warmtevraag zeer energiezuinige woningen Vastgesteld door de EPA-examencommissie en goedgekeurd door de COEC van Eindtermen en toetsmatrijs: Netto warmtevraag zeer energiezuinige woningen Vastgesteld door de EPA-examencommissie en goedgekeurd door de COEC van KvINL op 0--06 versie Oktober 06 Het examen Netto warmtevraag

Nadere informatie

Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw

Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw project Patch 22, Buiksloterham Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Programma Bureau Klimaat en Energie Voor u ligt de Menukaart Klimaatneutrale Zelfbouw. Deze is door

Nadere informatie

Verduurzaming zwembad De Wetering

Verduurzaming zwembad De Wetering Verduurzaming zwembad De Wetering gemeente Houten (Fase 2) - Inventariseren, analyseren en verduurzamen Lester Agten & Hans de Groot Versie: 26 oktober 2016 Programma Algemeen / opdracht Stappenplan Vertrekpunt

Nadere informatie

Merosch Open Source. Verduurzamen bestaande scholen, de kansen en knelpunten

Merosch Open Source. Verduurzamen bestaande scholen, de kansen en knelpunten Merosch Open Source Verduurzamen bestaande scholen, de kansen en knelpunten Vragen 1. Welke kennis/informatie moet u als schoolbestuur/gemeente hebben om een goede afweging tussen beschikbare concepten

Nadere informatie

Frisse Scholen Toets Handleiding april 2012. >> Als het gaat om energie en klimaat

Frisse Scholen Toets Handleiding april 2012. >> Als het gaat om energie en klimaat Frisse Scholen Toets Handleiding april 2012 >> Als het gaat om energie en klimaat Inhoud Inleiding 3 Het Instrumentarium 5 Stappenplan 7 Bijlagen 12 Bijlage 1: Checklist documenten 13 Bijlage 2: Toetsingscriteria

Nadere informatie

Passief Bouwen: waarom en hoe?

Passief Bouwen: waarom en hoe? Passief Bouwen: waarom en hoe? Ontwerpen en bouwen vanuit een visie ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur Energie & Duurzaamheid Passief Bouwen Kenmerken o hoogwaardige thermische schil o goed comfort

Nadere informatie

Woningen met EPC ( 0,8

Woningen met EPC ( 0,8 Een initiatief van in samenwerking met 1 Woningen met EPC ( 0,8 Toelichting wijzigingen en bouwkundige aandachtspunten en duurzame energie - ontwerp- en adviesbureau BNA ir. F.W. den Dulk (Freek) 2 1 Onderwerpen

Nadere informatie

Rapportage Energiebus

Rapportage Energiebus Rapportage Energiebus Nieuwe Leliestraat Amsterdam Type woningen: 14 portiekwoningen, 70 m2 Bouwjaar: 1974 Op verzoek van: Bewonerscommissie Nieuwe Leliestraat Verhuurder: De Alliantie Datum: 21-10-2014

Nadere informatie