7. Psychologische Methodenleer 7.1 Doelstelling van het onderwijsprogramma

Transcriptie

1 Derde Bachelorjaar, Psychologische Methodenleer 7. Psychologische Methodenleer 7.1 Doelstelling van het onderwijsprogramma Methodologische overtuigingen en overwegingen sturen zowel de inrichting van psychologisch onderzoek als de toepassing van onderzoeksresultaten in de maatschappij. Het is dan ook onmogelijk om psychologisch onderzoek op waarde te kunnen schatten zonder gedegen methodologische kennis. Iedere student die afstudeert aan een wetenschappelijke opleiding moet daarom bekend zijn met basisconcepten uit de methodologie. De programmagroep Psychologische Methodenleer verzorgt het methodologisch onderwijs dat verplicht is voor alle studenten Psychologie in de propedeuse en het tweede bachelorjaar. Voor studenten die bijzonder geïnteresseerd zijn in methodologische problemen, en voor studenten die een inhoudelijke studie willen aanvullen met een meer gedegen methodologische opleiding, verzorgt de programmagroep daarnaast de specialisatie Psychologische Methodenleer. De algemene doelstelling van het onderwijs is het aanleren van een kritische en analytische houding ten opzichte van psychologisch onderzoek. Dit komt op verschillende manieren tot uiting. Door het blootleggen van veel gemaakte fouten in empirisch onderzoek en het aantonen van inconsistenties in theoretische redeneringen proberen methodologen onderzoekers attent te maken op de vele valkuilen van psychologisch onderzoek. Deze houding is gericht op de verbetering van het psychologisch onderzoek en de praktijkvoering. In de tweede plaats ontwikkelen methodologen nieuwe methoden, technieken en bewijsvoeringen. Zo worden bijvoorbeeld modellen ontwikkeld voor de ontwikkeling van psychologische stoornissen en voor de analyse van strategieën die kinderen gebruiken op rekentaken. Ook wordt onderzocht aan welke criteria psychologische tests moeten voldoen om gemiddelden tussen groepen te kunnen vergelijken (denk bijvoorbeeld aan verschillen tussen etnische groepen op IQ-tests). Een andere nieuwe techniek waaraan aandacht wordt besteed is testafname via de computer, waarbij de inhoud van de test adaptief is en wordt afgestemd op het antwoordpatroon van degene die de test maakt. In de derde plaats zijn er theoretische problemen die zo algemeen zijn dat zij in andere onderdelen van de psychologie nauwelijks aan de orde komen, maar wel door methodologen worden bestudeerd. Bijvoorbeeld: wat is de status van psychologische begrippen zoals algemene intelligentie, extraversie of attitudes? Bestaan die eigenschappen echt of moeten ze beschouwd worden als theoretische constructies, die weliswaar nuttig zijn voor het voorspellen van studiesucces en het selecteren van sollicitanten, maar verder geen enkele aanspraak kunnen maken op de werkelijkheid? Zulke algemene vragen bevinden zich op het snijvlak van psychologie en filosofie en worden in de empirisch georiënteerde psychologie enigszins verwaarloosd. In de methodologie worden zij diepgaand behandeld. In het onderwijs dat verplicht is voor alle studenten wordt methodologie behandeld op inleidend niveau. In de specialisatie wordt dieper ingegaan op de verschillende aspecten van de methodenleer. Wanneer het derde jaar met succes is afgerond zijn er twee mogelijkheden voor verdere specialisatie in de Methodenleer: òf men volgt de éénjarige master Psychologie, òf men kiest voor de tweejarige Research Master Psychology. 7.2 Beroepsmogelijkheden Het is mogelijk om na afronden van een bachelor met de specialisatie Psychologische Methodenleer de arbeidsmarkt op te gaan. In dat geval zal men in aanmerking komen voor functies waarvoor een academische opleiding gevraagd wordt. Met een bachelor PML heeft men kennis van de belangrijkste onderzoeksmethoden en data-analysetechnieken, maar geen praktische ervaring met zelfstandig uitgevoerd empirisch onderzoek. Er valt te denken aan een baan in de (wetenschaps-) journalistiek, op een data-analyse afdeling van onderzoeksbureaus, en dergelijke. Voor functies in het veld van Psychologische Methodenleer zal echter over het algemeen een afgeronde specialisatie Methodenleer worden 221

2 Derde Bachelorjaar, Psychologische Methodenleer gevraagd. Voor meer informatie over beroepsmogelijkheden zie ook Hoofdstuk 1 van deze studiegids. 7.3 Onderwijsprogramma derde bachelorjaar PML In het derde bachelorjaar worden vakken gevolgd die de kern vormen van de Psychologische Methodenleer en ter afsluiting van de bachelor moet verslag worden gedaan van een empirisch onderzoek naar een methodologisch onderwerp: het bachelortheseproject. Het eerste semester wordt geheel gevuld met het Basisprogramma PML. Dit basisprogramma bestaat uit vier cursussen die ieder weer bestaan uit modules van een week. In de eerste cursus Basisvaardigheden Wiskunde, Statistiek & Programmeren wordt de wiskundige en statistische kennis opgehaald die in de eerste twee jaar is opgedaan. Dit zorgt ervoor dat alle gevorderde cursussen met voldoende achtergrondkennis kunnen worden gevolgd. Verder komt voor het eerst programmeren aan bod. Deze technische vaardigheid is nodig om later modellen te passen en analyses uit te voeren met het programma R dat SPSS vervangt. In het gedeelte Grondslagen van de Methodologie wordt verder voortgebouwd op de grondslagen uit het tweede jaar. De aandacht zal vooral uitgaan naar het meten van psychologische eigenschappen en processen en het trekken van valide conclusies op basis van deze metingen. De cursus Algemene Latente Variabele Modellen richt zich in eerste instantie op de moeizame relatie tussen de waargenomen score van een persoon op een test (b.v. extraversie, intelligentie) en de ware positie van de persoon op zo n principieel niet waarneembare (latente) variabele. Daarna wordt aandacht besteed aan de geavanceerde statistische analyse van de resultaten van empirisch onderzoek voor metrische (continue) variabelen. De belangrijkste psychometrische modellen worden behandeld. Verder worden analysetechnieken besproken die aansluiten op de variantieanalyse die in het tweede jaar is behandeld. Het gaat hierbij om een uitbreiding van univariate naar multivariate analyses. Het basisprogramma wordt afgesloten met een cursus over multivariate analyse van kwalitatieve (discrete) variabelen Applied Discrete Multivariate Analysis (ADMA). In het tweede semester worden de wetenschapstheoretische en de meer technische lijnen verder uitgewerkt. Er wordt een analysetechniek geïntroduceerd voor niet-experimenteel onderzoek: Structural Equation Modelling (SEM). Daarna volgt het verplichte bachelortheseproject. Naast deze verplichte onderdelen kan in het tweede semester een keuze gemaakt worden uit het overige onderwijsaanbod van PML of uit onderdelen van andere programmagroepen. Samengevat ziet het derde jaar er als volgt uit: Semester 1 Semester 2 8 wkn 8 wkn 4 wkn 8 wkn 8 wkn 4 wkn 12 ec 12 ec 6 ec 12 ec 12 ec 6 ec WS&P GSM ALVM ADMA SEM (6) Bachelortheseproject (12) J&DM (6) Noot: verplichte cursussen zijn grijsgekaderd en vetgedrukt 222

3 Derde Bachelorjaar, Psychologische Methodenleer Eerste semester: Basisprogramma PML (30 ec) Verplichte onderdelen - Basisvaardigheden Wiskunde, Statistiek & Programmeren (WS&P) (6 ec) - Grondslagen van de Methodologie (GSM)(6 ec) - Algemene Latente Variabele Modellen (ALVM) (12 ec) - Applied Discrete Multivariate Analysis (ADMA) (6 ec) Tweede semester: Verdieping PML (30 ec) Verplichte onderdelen (18 ec) - Bachelortheseproject (12 ec) - Structural Equation Modeling (SEM) (6 ec)* Keuzeonderdelen (12 ec) - Judgment and Decision-Making (6 ec) - Literatuurtentamen PML (3, 6 of 9 ec) - Onderdelen uit andere specialisaties * Cursussen aangeduid met * worden in het Engels gegeven. Honoursprogramma Voor informatie over de mogelijkheden voor een honoursbachelorprogramma wordt verwezen naar hoofdstuk 3. Voor een specifieke invulling van het honoursprogramma bij Psychologische Methodenleer kan men contact opnemen met de coördinator van het PML-honourstraject, prof. dr. D. Borsboom. 7.4 Nadere inlichtingen en mentoraat Studieadvisering Psychologische Methodenleer Prof. dr. Denny Borsboom, kamer 2.11, telefoon , is onderwijscoördinator van de programmagroep. Bij hem kan men terecht met vragen en problemen rond het onderwijsen studieprogramma. Coördinatie basisprogramma Methodenleer Dr. Dylan Molenaar, kamer 2.08, D.Molenaar@uva.nl, coördineert het basisprogramma in het eerste semester van het derde bachelorjaar. Bij hem kan men terecht met vragen over het basisprogramma. Mentoraat Psychologische Methodenleer De studenten die Psychologische Methodenleer als specialisatie kiezen of die Methodenleer met een andere specialisatie willen combineren, nemen deel aan het mentorensysteem. Zij krijgen een medewerker van de programmagroep als mentor met wie ze drie of vier keer per jaar de voortgang en planning van de studie kunnen bespreken. Het is de bedoeling dat de gesprekken onnodige vertraging van de studie voorkomen, de juiste vakkenkeuze bevorderen en dat eventuele problemen in het onderwijsprogramma van PML worden gesignaleerd. 223

4 Derde Bachelorjaar, Psychologische Methodenleer 7.5 Contactgegevens secretariaat en coördinatoren PML Secretariaat Mw. W.H.M. van Osch, kamer 2.10, tel , Onderwijscoördinator Prof. dr. D. Borsboom, kamer 2.11, tel , Websites Voorzitter van de programmagroep Prof. dr. H.L.J. van der Maas, kamer 2.07, tel , Studentenfractie PML Voor contactgegevens van de docenten van PML en een overzicht van hun interessegebieden: zie Hoofdstuk 10. Op de volgende pagina s staat een alfabetisch overzicht van de bacheloronderdelen die gevolgd kunnen worden binnen de specialisatie Psychologische Methodenleer. 224

5 Overzicht Basisprogramma PML 30 ec Plaats in het rooster Semester 1, blok 1, 2 en 3 Toelatingsvoorwaarden Verplichte vakken tweede bachelorjaar Dr. D. Molenaar e.a. Het basisprogramma PML, verplicht voor bachelor studenten Psychologische Methodenleer, bestaat uit vier onderdelen waarin deze kennis en vaardigheden aan bod komen (zie voor een inhoudelijke beschrijving van het curriculum de aparte cursusbeschrijvingen). Het programma begint met een introductieweek waarin studenten de medewerkers, medestudenten maar ook zichzelf beter leren kennen. Er zal aandacht worden besteed aan curriculum, carrièreperspectieven en studievaardigheid, studiekeuze en studieplanning in het verleden en de toekomst. Het doel van het basisprogramma Psychologische Methodenleer is om een goede basiskennis van de algemene methodologie en de psychometrie te krijgen. Er wordt dieper in gegaan op de grondslagen en controverses in de methodologie en je leert hoe modellen kunnen worden gebruikt om psychologische eigenschappen en processen te beschrijven. Naast theoretische kennis ontwikkel je ook technische vaardigheden in het toepassen van modellen en het beschrijven en presenteren van methodologische onderwerpen. Hoorcolleges, werkcolleges, computerpractica en werkgroepen waarin opdrachten worden gemaakt of referaten worden gehouden. Het programma wordt afgesloten met een symposium waarbij alle studenten een eindpresentatie geven. Studiemateriaal Artikelen en/of hoofdstukken die voorafgaand aan ieder programmaonderdeel bekend worden gemaakt. Opdrachten, tentamens en take-home tentamens. Het cijfer wordt per programmaonderdeel gegeven. Zie voor toetsdata de aparte cursusbeschrijvingen. Onderwijstijden De onderdelen bestaan uit onderwijsweken die als volgt zijn opgebouwd: Maandag: nieuwe stof en bijbehorende opdrachten worden uitgedeeld. Dinsdag: nieuwe stof lezen en bijbehorende opdrachten maken. Woensdag: college van 9:00-11:00, werkgroep van 11:00-13:00 uur, opdracht inleveren. Donderdag: nieuwe stof lezen en bijbehorende opdrachten maken. Vrijdag: college van 9:00-11:00, werkgroep van 11:00-13:00 uur, kleine opdracht. Maandag: college van 9:00-11:00, werkgroep van 11:00-15:00 uur, opdracht inleveren. Zie voor exacte tijden en locaties de aparte cursusbeschrijvingen op de volgende pagina s. Bijzonderheden De cursussen kunnen afzonderlijk gevolgd worden door studenten van andere richtingen. 225

6 Basisprogramma PML Basisvaardigheden Wiskunde, Statistiek & Programmeren 6 ec 7203BM23XY Plaats in het rooster Semester 1, blok 1 Toelatingsvoorwaarden Verplichte vakken tweede bachelorjaar Dr. D. Molenaar e.a. Bij de module Wiskunde komen de volgende onderwerpen aan bod: limieten, continuïteit van functies, differentiëren en integreren, exponentiële functies en de natuurlijke logaritme, matrixalgebra. Deze kennis stelt je in staat om van de meeste formules die je in de literatuur tegenkomt te begrijpen wat ze betekenen. Bij de module Statistiek komt het volgende aan bod: verzamelingen, axioma s, kansrekening, ongelijkheden, random variabelen, kansverdelingen, centrale limietstelling, wet van de grote aantallen, schatting- en toetsingstheorie. Met deze kennis krijg je een beter inzicht in de achtergrond van het toetsen van hypotheses en het opstellen van modellen. Bij de module Programmeren komen de volgende onderwerpen aan bod: vectoren en matrices, functies, if/else statements, looping, lists en indexering, simpele analyses uitvoeren. R is een programmeertaal die bedoeld is om analyses uit te voeren. In de toegepaste methodenleer vakken wordt bijna uitsluitend gebruik gemaakt van R en niet meer van SPSS. Om dieper inzicht te krijgen in de grondslagen van de methodologie en de psychometrie is een bepaalde hoeveelheid voorkennis van wiskunde en statistiek nodig. In deze cursus wordt de benodigde kennis aan de hand van praktische opdrachten opgehaald. Hoorcolleges gevolgd door practica waar computeropdrachten worden gemaakt. Studiemateriaal Artikelen en/of hoofdstukken beschikbaar via Blackboard. Opdrachten en tentamen. Het cijfer is een gewogen gemiddelde van opdrachten (1/3) en tentamen (2/3). Onderwijstijden 226

7 Basisprogramma PML Grondslagen van de Methodologie 6 ec 7203BM24XY Plaats in het rooster Semester 1, blok 1 Toelatingsvoorwaarden Verplichte vakken tweede bachelorjaar Dr. D. Molenaar e.a. Bij de eerste module Meten komen de volgende onderwerpen aan bod: meettheorie, meetniveaus en meetmodellen. Het meten van psychologische eigenschappen is een lastige aangelegenheid waarover verschillende theorieën bestaan. Meten is veel complexer en controversiëler dan inleidende boeken doen voorkomen. Bij de tweede module Weten komen de volgende onderwerpen aan bod: het inductieprobleem, causale inferentie en Bayesiaanse inferentie. Hierbij is de centrale vraag: wanneer kunnen we concluderen dat hypotheses voldoende zijn ondersteund?. Bij de derde module Validiteit komen de volgende onderwerpen aan bod: verschillende interpretaties van validiteit volgens verschillende testtheorieën en validiteit in de praktijk. Hierbij is de centrale vraag: hoe bepalen we of scores op vragenlijsten en vaardigheidstests daadwerkelijk de aangenomen onderliggende psychologische eigenschap meten?. In deze cursus maak je kennis met de wetenschapstheoretische achtergrond van de methodologie, met de nadruk op het meten van psychologische eigenschappen en het trekken van conclusies over deze eigenschappen. Hoorcolleges gevolgd door werkgroepen waarin opdrachten worden gemaakt, discussies worden gevoerd en referaten worden gehouden. Studenten bereiden de colleges en werkgroepen voor door de stof te lezen en korte opdrachten hierover te maken. Studiemateriaal Artikelen en/of hoofdstukken beschikbaar via Blackboard. Schrijfopdrachten en take-home tentamen. Het cijfer is een gewogen gemiddelde van opdrachten (1/3) en tentamen (2/3). Onderwijstijden 227

8 Basisprogramma PML Algemene Latente Variabele Modellen 12 ec 7203BM30XY Plaats in het rooster Semester 1, blok 2 Toelatingsvoorwaarden Verplichte vakken tweede bachelorjaar, Basisvaardigheden Wiskunde, Statistiek & Programmeren Dr. D. Molenaar e.a. Bij de eerste module Item Respons Theorie komen de volgende onderwerpen aan bod: verschillende dichotome IRT-modellen, informatie functie, model fit, differentieel item functioneren, polytome modellen, samenhang met factoranalyse. Bij de tweede module Latente Klasse Modellen komen de volgende onderwerpen aan bod: exploratieve en confirmatieve latente klasse analyse, multigroep analyse en praktische toepassingen. Bij de derde module Factor Analyse komen de volgende onderwerpen aan bod: het lineaire factormodel, parameter schattingen, latente regressie en model selectie. Bij de vierde module Gevorderde Modellen worden de onderwerpen uit de voorgaande onderdelen uitgebreid en veralgemeniseerd. Psychometrische modellen worden gebruikt om psychologische eigenschappen en processen te beschrijven. In deze cursus maak je kennis met de belangrijkste modellen en leer je wat verschillende modellen met elkaar gemeen hebben. Verder ga je deze kennis praktisch toepassen door de modellen te passen op echte data. Hoorcolleges gevolgd door computerpractica of werkgroepen waarin opdrachten worden gemaakt, discussies worden gevoerd en referaten worden gehouden. Studenten bereiden de colleges en practica voor door de stof te lezen en korte opdrachten hierover te maken. Studiemateriaal - Mellenbergh, G. J. (2011). A conceptual introduction to psychometrics. Development, analysis, and application of psychological and educational tests. The Hague, the Netherlands: Eleven International Publishing. VSPA Boekenbalie. - Artikelen en/of hoofdstukken beschikbaar via Blackboard. Opdrachten en tentamen. Het cijfer is een gewogen gemiddelde van opdrachten (1/3) en tentamen (2/3). Onderwijstijden 228

9 Basisprogramma PML Applied Discrete Multivariate Analysis 6 ec 7203BM35XY Plaats in het rooster Semester 1, blok 3 Toelatingsvoorwaarden Verplichte vakken tweede bachelorjaar Dr. D. Molenaar e.a. In deze cursus wordt de analyse van multivariate frequentie-data in de vorm van kruistabellen behandeld. Aan de orde komen onder ander de chi-kwadraat toets, odds ratios, twee- en driedimensionale kruistabellen, het log-lineaire model, het logit-model, stapsgewijs toetsen van log-lineaire modellen, maten voor associatie en overeenstemming. Het gebruik van de technieken wordt geïllustreerd in SPSS. Er zijn 5 opdrachten die een/twee maal per week worden ingeleverd. Het leren toepassen van statistische technieken op frequentie-data. Hoorcolleges en computeroefeningen (combinatie handrekenen en SPSS). Studiemateriaal Literatuur beschikbaar via Blackboard. Computeropdrachten (50%) en tentamen met vijf open vragen (50%). Onderwijstijden 229

10 Bachelorproject Psychologische Methodenleer 12 ec 7203BPROXY Plaats in het rooster Semester 2, blok 2 en 3 Toelatingsvoorwaarden Basisprogramma PML Prof. dr. D. Borsboom (coördinator) en docenten PML Studenten voeren groepsgewijs een empirisch onderzoek uit en schrijven daarover individueel een verslag in de vorm van een onderzoeksartikel. Het onderzoeksonderwerp wordt door de supervisor aangereikt. Na het Bachelortheseproject kan een student (a) de onderzoeksliteratuur in kaart brengen en daaruit de belangrijkste publicaties selecteren, (b) de inhoud van de geselecteerde publicaties parafraseren, (c) de gehanteerde wetenschappelijke redenering in de geselecteerde publicaties analyseren en op hoofdlijnen evalueren, (d) op basis daarvan de huidige stand van zaken weergeven binnen een onderzoeksgebied, (e) aangeven waarom de onderzoeksvraag belangrijk is, (f) in groepsverband en onder supervisie een empirische studie opzetten en uitvoeren, (g) de data zelfstandig analyseren, (h) reflecteren op de ethische aspecten van de studie, (i) de resultaten interpreteren en op hoofdlijnen evalueren binnen het onderzoeksveld, (j) verslag doen van het hele proces in de vorm van een wetenschappelijk artikel in APA-stijl, (k) het verrichte onderzoek mondeling presenteren. Inleidend college; groeps- en individuele bijeenkomsten met de supervisor; uitvoeren van (schrijf) opdrachten ter voorbereiding op de bijeenkomsten; uitvoeren van een empirische studie; presentaties aan medestudenten; verwerken van feedback. Studiemateriaal - Starreveld, P. A. (Ed.). (2012). Verslaglegging van psychologisch onderzoek (3e dr.). Amsterdam: Boom. ISBN (circa 25,-). - Studenthandleiding Bachelortheseproject (Blackboard). De supervisor beoordeelt zowel de eindproducten (een individueel geschreven onderzoeksverslag en de mondelinge presentatie) als de manier waarop die tot stand zijn gekomen (het proces). Voor de kwaliteit van het proces zijn de beoordelingscriteria: de wijze waarop de student individueel en in groepsverband de diverse stadia van het project heeft doorlopen; of deadlines zijn gehaald en afspraken zijn nagekomen; de kwaliteit van de deelproducten; de manier waarop met instructies en feedback van de docent is omgegaan; in hoeverre de student in staat is te reflecteren op het eigen werk en op ethische aspecten van psychologisch onderzoek. De eindproducten worden beoordeeld op de criteria parafraseren, analyseren, evalueren, wetenschappelijk denken, communiceren en zelfreflectie. Het onderzoeksverslag wordt ook door een tweede beoordelaar beoordeeld. Alle criteria dienen als voldoende te zijn beoordeeld om tot een voldoende eindbeoordeling te komen. Onderwijstijden Plenair introductiecollege en een eerste groepsbijeenkomst met de supervisor aan het begin van de onderwijsperiode; daarna individuele en groepsbijeenkomsten op afspraak. Aanmelden Aanmelden via SIS. Daarna neemt men contact op met de betreffende docent. 230

11 Judgment and Decision-Making 6 ec 7203BM31XY Plaats in het rooster Semester 2, blok 1 Aantal deelnemers Max. 12, met voorrang voor studenten PML en B&C Toelatingsvoorwaarden Verplichte vakken tweede bachelorjaar Dr. P. Koele J&DM onderzoek wordt gekenmerkt door een formele benadering van het beschrijven van beslisgedrag. Vaak wordt feitelijk gedrag vergeleken met normatief correcte modelvoorspellingen, waarbij dan blijkt dat dat gedrag suboptimaal/irrationeel is. Aan de andere kant staat de ecologische validiteit van die normatieve modellen ter discussie, en kan betoogd worden dat simpele informatieverwerkingsprocessen welzeker efficiënt kunnen zijn, en wellicht tot op zekere hoogte ook rationeel. Deze schijnbaar conflicterende gezichtspunten worden in de cursus nader uitgewerkt. De volgende onderwerpen worden behandeld: Subjectieve waarschijnlijkheid; Overconfidence; Utiliteitsmodellen en Prospect theory; Snelle en zuinige heuristieken; Informatieverwerkingsmodellen; Multi-attribute utility theory (MAUT); Brunswiks Lensmodel; Diagnostische besliskunde; Psychometrische besliskunde. Na afloop van de cursus kunnen studenten voorbeelden geven van belangrijke onderwerpen en controverses op het gebied van Judgment and Decision-Making. Zij zijn in staat standaardonderzoekjes op dit gebied te repliceren, over de resultaten ervan te reflecteren en een heldere presentatie te geven van hun bevindingen die aanleiding kan zijn tot een geregelde gedachtewisseling. Wekelijks colleges (op maandag), zeven opdrachten met presentaties van studenten (op vrijdag). Aanwezigheid verplicht. Studiemateriaal - Hardman, D. (2009). Judgment and decision making: Psychological perspectives. Chichester, UK: Wiley. ISBN ,20. Het eindcijfer is gebaseerd op de beoordelingen voor de opdrachten/presentaties en de eindtoets over het boek. Daarbij wegen opdrachten en tentamen even zwaar. De eindtoets bestaat uit vijf open vragen waarvan er naar eigen keuze vier moeten worden beantwoord. Onderwijstijden 231

12 Literatuurtentamen Psychologische Methodenleer Plaats in het rooster Toelatingsvoorwaarden 3, 6 of 9 ec 7203LM00XY, 7203LM01XY of 7203LM02XY Op elk gewenst moment Basisprogramma PML Alle docenten van de programmagroep De student bepaalt in overleg met de docent de inhoud van een literatuurtentamen. Per ec moet op een hoeveelheid literatuur (gemiddelde moeilijkheid) van 140 pagina s worden gerekend. De inhoud heeft betrekking op de methodenleer voor zover deze niet overeenkomt met de inhoud van een ander onderdeel van het onderwijsprogramma. Verbreding en verdieping van kennis en inzicht van thema s en onderwerpen in de methodenleer door bestudering van literatuur. Individueel. Studenten nemen contact op met de docent die zich bezighoudt met het onderwerp van hun keuze. Het tentamen kan gedurende het hele jaar worden afgelegd. In overleg met de docent, bijvoorbeeld een literatuurverslag of een mondeling tentamen. 232

13 Structural Equation Modeling Credits 6 ec 7203BM34XY Semester Semester 2, period 1 Number of participants Max. 45 Prerequisites Basisprogramma PML Lecturers Dr. M. Rhemtulla Summary Two features of structural equation models have led to a marked rise in their popularity among psychological scientists. First, they allow psychological constructs to be represented as latent variables that are reflected by a set of imperfect measured variables (e.g., conscientiousness is measured with the set of items on an conscientiousness scale). Second, they allow an entire theory (e.g., the relation between conscientiousness and school performance is mediated by time spent on homework) to be specified as a model and tested as a whole, rather than piecewise. The goal of this course is to introduce students to the logic, specification, and interpretation of structural equation models. We will begin with path models, focusing on the logic of model fitting and testing. We will turn next to confirmatory factor analysis models to understand the logic of latent variables. We will see how SEM combines these two frameworks. We will discuss estimation, evaluation of model fit, model modification, modeling with incomplete/ nonnormal/ categorical data. This course assumes strong familiarity with multiple regression and comfort working in R. If you lack this background, you should expect to dedicate extra hours in the first 2 weeks to catch up. All students should expect to spend the full complement of expected hours (~20 per week) on this course. Objectives The aims of this course are for students to be able to explain the logic of structural equation modeling, to be able to construct an SEM model based on theory, specify and run the model using the lavaan package in R, interpret model results, and make decisions about model modification and model fit. In addition, students should gain sufficient base knowledge to be able to teach themselves more complex SEM models not covered in class (e.g., MIMIC models, MTMM models, growth-curve models, mixture models). Teaching format Lectures and practical sessions. Literature To be announced on Blackboard. Assessment Weekly assignments/quizzes (40%), exam (35%) and a final project (presentation/paper) (25%). Lesson Dates 233

14