7. Psychologische Methodenleer 7.1 Doelstelling van het onderwijsprogramma

Transcriptie

1 Derde Bachelorjaar, Psychologische Methodenleer 7. Psychologische Methodenleer 7.1 Doelstelling van het onderwijsprogramma Zowel psychologisch onderzoek als de toepassing van wetenschappelijke kennis in de psychologische praktijk berusten op methodologische overwegingen en overtuigingen. Het is dan ook onmogelijk om wetenschappelijk onderzoek op waarde te kunnen schatten zonder een gedegen methodologische kennis. Iedere student die afstudeert aan een wetenschappelijke opleiding moet daarom bekend zijn met basisconcepten uit de methodologie. De programmagroep Psychologische Methodenleer verzorgt het methodologisch onderwijs dat verplicht is voor alle studenten Psychologie (Statistiek, Grondslagen van de Psychologie, Methoden van Onderzoek). Voor studenten die bijzonder geïnteresseerd zijn in methodologische problemen en voor studenten die een inhoudelijke studie willen aanvullen met een meer gedegen methodologische opleiding, verzorgt de programmagroep de specialisatie Psychologische Methodenleer. De algemene doelstelling van het onderwijs is het aanleren van een kritische en analytische houding ten opzichte van psychologisch onderzoek. Dit komt op verschillende manieren tot uiting. Door het blootleggen van veel gemaakte fouten in empirisch onderzoek en het aantonen van inconsistenties in theoretische redeneringen proberen methodologen onderzoekers attent te maken op de vele valkuilen van psychologisch onderzoek. Deze houding is gericht op de verbetering van het psychologisch onderzoek en de praktijkvoering. In de tweede plaats ontwikkelen methodologen nieuwe methoden, technieken en bewijsvoeringen. Zo worden bijvoorbeeld modellen ontwikkeld voor de simultane analyse van responsen en reactietijden en modellen voor de analyse van strategieën die kinderen gebruiken op rekentaken. Ook wordt onderzocht aan welke criteria psychologische tests moeten voldoen om gemiddelden tussen groepen te kunnen vergelijken (denk bijvoorbeeld aan verschillen tussen etnische groepen op IQ-tests). Een andere nieuwe techniek waaraan aandacht wordt besteed is testafname via de computer, waarbij de inhoud van de test adaptief is en wordt afgestemd op het antwoordpatroon van degene die de test maakt. In de derde plaats zijn er theoretische problemen die zo algemeen zijn dat zij in andere onderdelen van de psychologie nauwelijks aan de orde komen, maar wel door methodologen worden bestudeerd. Bijvoorbeeld: wat is de status van psychologische begrippen zoals algemene intelligentie, extraversie of attitudes? Bestaan die eigenschappen echt of moeten ze beschouwd worden als theoretische constructies, die weliswaar nuttig zijn voor het voorspellen van studiesucces en het selecteren van sollicitanten, maar verder geen enkele aanspraak kunnen maken op de werkelijkheid? Zulke algemene vragen bevinden zich op het snijvlak van psychologie en filosofie en worden in de empirisch georiënteerde psychologie enigszins verwaarloosd. In de methodologie worden zij diepgaand behandeld. In het onderwijs dat verplicht is voor alle studenten wordt methodologie behandeld op inleidend niveau. In de specialisatie wordt dieper ingegaan op de verschillende aspecten van de methodenleer. Wanneer het derde jaar met succes is afgerond zijn er twee mogelijkheden voor verdere specialisatie in de Methodenleer: òf men volgt de éénjarige aansluitmaster, òf men kiest voor de tweejarige Research Master. 7.2 Beroepsmogelijkheden Het is mogelijk om na afronden van een bachelor met specialisatie Psychologische Methodenleer de arbeidsmarkt op te gaan. In dat geval zal men in aanmerking komen voor functies waarvoor een academische opleiding gevraagd wordt. Voor functies in het veld van Psychologische Methodenleer zal echter over het algemeen een afgeronde master Methodenleer worden gevraagd. Bij de beschrijving van de beroepsmogelijkheden worden daarom hieronder ook de beroepsmogelijkheden na het afronden van een masterprogramma besproken. 199

2 Derde Bachelorjaar, Psychologische Methodenleer Met een bachelor PML heeft men kennis van de belangrijkste onderzoeksmethoden en data-analysetechnieken, maar geen praktische ervaring met zelfstandig uitgevoerd empirisch onderzoek. Er valt te denken aan een baan in de (wetenschaps-)journalistiek, dataanalyse afdelingen van onderzoeksbureaus, en dergelijke. Met de aansluitmasterspecialisatie PML heeft men een meer uitgebreide kennis van de belangrijkste onderzoeksmethoden en data-analysetechnieken en praktische ervaring met het doen van onderzoek en het publiceren erover. Deze afgestudeerden komen voornamelijk terecht in onderzoeksfuncties. Deze functies zijn niet beperkt tot de methodenleer, maar zijn verspreid over de gehele psychologie en diverse andere wetenschapsgebieden. Enkele voorbeelden van functies die door methodologen worden vervuld zijn: - Methodologisch adviseur, bijv. op het gebied van onderwijsresearch, psychodiagnostiek, research management. - Praktijkgericht onderzoeker in het bedrijfsleven, o.a. bij testuitgevers, de researchafdeling van banken, bureaus voor marktonderzoek en opiniepeiling. - Beleidsmedewerker bij overheid en subsidiegevers. - Zelfstandig gevestigd onderzoeker. 7.3 Onderwijsprogramma derde bachelorjaar PML In het derde bachelorjaar worden vakken gevolgd die de kern vormen van de Psychologische Methodenleer en ter afsluiting van de bachelor moet verslag worden gedaan van een literatuuronderzoek naar een methodologisch onderwerp: de bachelorthese. Het eerste semester wordt geheel gevuld met het Basisprogramma PML. Dit basisprogramma bestaat uit vier cursussen die ieder weer bestaan uit modules van een week. In de eerste cursus Basisvaardigheden Wiskunde, Statistiek & Programmeren wordt de wiskundige en statistische kennis opgehaald die in de eerste twee jaar is opgedaan. Dit zorgt ervoor dat alle gevorderde cursussen met voldoende achtergrondkennis kunnen worden gevolgd. Verder komt voor het eerst programmeren aan bod. Deze technische vaardigheid is nodig om later modellen te passen en analyses uit te voeren met het programma R, dat SPSS vervangt. In het gedeelte Grondslagen van de Methodologie wordt verder voortgebouwd op de grondslagen uit het tweede jaar. De aandacht zal vooral uitgaan naar het meten van psychologische eigenschappen en processen en het trekken van valide conclusies op basis van deze metingen. De cursus Algemene Latente Variabele Modellen richt zich in eerste instantie op de moeizame relatie tussen de waargenomen score van een persoon op een test (b.v. extraversie, intelligentie) en de ware positie van de persoon op zo n principieel niet waarneembare (latente) variabele. Daarna wordt aandacht besteed aan de geavanceerde statistische analyse van de resultaten van empirisch onderzoek voor metrische (continue) variabelen. De belangrijkste psychometrische modellen worden behandeld. Verder worden analysetechnieken besproken die aansluiten op de variantieanalyse die in het 2e jaar is behandeld. Het gaat hierbij om een uitbreiding van univariate naar multivariate analyses. Het basisprogramma wordt afgesloten met de cursus Controverses. In deze cursus komen methodologische controverses aan bod die gedurende de eerste twee jaar niet of slechts zijdelings aan de orde zijn gekomen. Verschillende gastsprekers lichten toe waarom zij bepaalde methodologische of inhoudelijk psychologische onderzoekslijnen in positieve of negatieve zin controversieel vinden. In het tweede semester worden de wetenschapstheoretische en de meer technische lijnen verder uitgewerkt. In de cursus LISREL wordt een analysetechniek geïntroduceerd voor niet-experimenteel onderzoek: Structural Equation Modelling. Daarna volgt een cursus over de multivariate analyse van kwalitatieve (discrete) variabelen (ADMA). Naast de verplichte bachelorthese kan in dit tweede semester een keuze gemaakt worden uit het overige onderwijsaanbod van PML of uit onderdelen van andere programmagroepen. Samengevat ziet het derde jaar er als volgt uit: 200

3 Derde Bachelorjaar, Psychologische Methodenleer Semester 1 Semester 2 8 wkn 8 wkn 4 wkn 8 wkn 8 wkn 4 wkn 12 ec 12 ec 6 ec 12 ec 12 ec 6 ec LISREL (6) Bachelorthese (9-12) Basisprogramma PML (30) Network Analysis (6) Testconstructie (6) J&DM (6) Noot: verplichte cursussen zijn grijsgekaderd en vetgedrukt Eerste semester: Basisprogramma PML (30 ec) ADMA (3) Testconstructie (6) Verplichte onderdelen - Basisvaardigheden Wiskunde, Statistiek & Programmeren (6 ec) - Grondslagen van de Methodologie (6 ec) - Algemene Latente Variabele Modellen (12 ec) - Controverses (6 ec) Tweede semester: Verdieping PML (30 ec) Verplichte onderdelen - Bachelorthese (9 of 12 ec) - ADMA (Applied Discrete Multivariate Analysis) (3 ec) - LISREL (6 ec)* Keuzeonderdelen - Judgement and Decision-Making (6 ec)* - Network Analysis (6 ec)* - Testconstructie (6 ec) - Onderdelen uit andere studierichtingen (max. 6 ec) * Cursussen aangeduid met * worden in het Engels gegeven. Honoursprogramma Voor informatie over de mogelijkheden voor een honoursbachelorprogramma wordt verwezen naar hoofdstuk 3. Voor een specifieke invulling van het honoursprogramma bij Psychologische Methodenleer kan men contact opnemen met de coördinator van het PML-honourstraject, dr. P. Koele. 7.4 Nadere inlichtingen en mentoraat Studieadvisering Psychologische Methodenleer Dr. Pieter Koele, kamer 513, telefoon , is onderwijscoördinator van de programmagroep. Bij hem kan men terecht met vragen en problemen rond het onderwijs- en studieprogramma. Coördinatie basisprogramma Methodenleer Prof. dr. Han van der Maas, kamer 520, H.L.J.vanderMaas@uva.nl, coördineert het basisprogramma in het eerste semester van het derde bachelorjaar. Bij hem kan men terecht met vragen over het basisprogramma. Mentoraat Psychologische Methodenleer De studenten die Psychologische Methodenleer als specialisatie kiezen of die Methodenleer met een andere specialisatie willen combineren, nemen deel aan het mentorensysteem. Zij krijgen een medewerker van de programmagroep als mentor, met wie ze drie of vier keer per jaar de voortgang en planning van de studie kunnen bespreken. Het is de 201

4 Derde Bachelorjaar, Psychologische Methodenleer bedoeling dat de gesprekken onnodige vertraging van de studie voorkomen, de juiste vakkenkeuze bevorderen en dat eventuele problemen in het onderwijsprogramma van PML worden gesignaleerd. Studenten die nog geen mentor hebben, kunnen zich aanmelden bij het secretariaat PML, kamer Contactgegevens secretariaat en coördinatoren PML Secretariaat Mw. W.H.M. van Osch, kamer 524, tel , Onderwijscoördinator Dr. P. Koele, kamer 513, tel , Websites Voorzitter van de programmagroep Prof. dr. H.L.J. van der Maas, kamer 520, tel , Voor contactgegevens van de docenten van PML en een overzicht van hun interessegebieden: zie Hoofdstuk 10. Op de volgende pagina s staat een alfabetisch overzicht van de bacheloronderdelen die gevolgd kunnen worden binnen de specialisatie Psychologische Methodenleer. 202

5 Basisprogramma PML Algemeen 30 ec Plaats in het rooster Semester 1, periode 1, 2 en 3 Toelatingsvoorwaarden Propedeuse, Onderzoekspracticum en VRT-2 Diverse docenten Methodenleer Inlichtingen H.L.J.vanderMaas@uva.nl Het doel van het basisprogramma Psychologische Methodenleer is om een goede basiskennis van de algemene methodologie en de psychometrie te krijgen. Er wordt dieper in gegaan op de grondslagen en controverses in de methodologie en je leert hoe modellen kunnen worden gebruikt om psychologische eigenschappen en processen te beschrijven. Naast theoretische kennis ontwikkel je ook technische vaardigheden in het toepassen van modellen en het beschrijven en presenteren van methodologische onderwerpen. Het basisprogramma PML, verplicht voor bachelor studenten Psychologische Methodenleer, bestaat uit vier onderdelen waarin deze kennis en vaardigheden aan bod komen (zie voor een inhoudelijke beschrijving van het curriculum de aparte cursusbeschrijvingen). Het programma begint met een introductieweek waarin studenten de medewerkers, medestudenten maar ook zichzelf beter leren kennen. Er zal aandacht worden besteed aan curriculum, carrièreperspectieven en studievaardigheid, studiekeuze en studieplanning in het verleden en de toekomst. Hoorcolleges, werkcolleges, computerpractica en werkgroepen waarin opdrachten worden gemaakt of referaten worden gehouden. Het programma wordt afgesloten met een symposium waarbij alle studenten een eindpresentatie geven. Toetsvorm Opdrachten, tentamen en take-home tentamen. Het cijfer wordt per programmaonderdeel gegeven en is een gewogen gemiddelde. Zie voor toetsdata de aparte cursusbeschrijvingen. Studiematerialen en kosten Artikelen en/of hoofdstukken die voorafgaand aan ieder programmaonderdeel bekend worden gemaakt. Onderwijstijden De onderdelen bestaan uit onderwijsweken die als volgt zijn opgebouwd: Maandag: nieuwe stof en bijbehorende opdrachten worden uitgedeeld. Dinsdag: nieuwe stof lezen en bijbehorende opdrachten maken. Woensdag: college van 9:00-11:00, werkgroep van 11:00-13:00 uur, opdracht inleveren. Donderdag: nieuwe stof lezen en bijbehorende opdrachten maken. Vrijdag: college van 9:00-11:00, werkgroep van 11:00-13:00 uur, kleine opdracht. Maandag: college van 9:00-11:00, werkgroep van 11:00-15:00 uur, opdracht inleveren. Zie voor exacte tijden en locaties de aparte cursusbeschrijvingen op de volgende pagina s. Bijzonderheden De cursussen kunnen afzonderlijk gevolgd worden door studenten van andere richtingen. 203

6 Basisprogramma PML Basisvaardigheden Wiskunde, Statistiek & Programmeren 6 ec Tentamencode BM BM23XY Plaats in het rooster Semester 1, periode 1 Toelatingsvoorwaarden Propedeuse, Onderzoekspracticum en VRT-2 Diverse docenten Methodenleer Inlichtingen H.L.J.vanderMaas@uva.nl Om dieper inzicht te krijgen in de grondslagen van de methodologie en de psychometrie is een bepaalde hoeveelheid voorkennis van wiskunde en statistiek nodig. In deze cursus wordt de benodigde kennis aan de hand van praktische opdrachten opgehaald. Bij de module Wiskunde komen de volgende onderwerpen aan bod: limieten, continuïteit van functies, differentiëren en integreren, exponentiele functies en de natuurlijke logaritme, matrixalgebra. Deze kennis stelt je in staat om van de meeste formules die je in de literatuur tegenkomt te begrijpen wat ze betekenen. Bij de module Statistiek komt het volgende aan bod: verzamelingen, axioma s, kansrekening, ongelijkheden, random variabelen, kansverdelingen, centrale limietstelling, wet van de grote aantallen, schatting- en toetsingstheorie. Met deze kennis krijg je een beter inzicht in de achtergrond van het toetsen van hypotheses en het opstellen van modellen. Bij de module R komen de volgende onderwerpen aan bod: vectoren en matrices, functies, if/else statements, looping, lists en indexering, simpele analyses uitvoeren. R is een programmeertaal die bedoeld is om analyses uit te voeren. In de toegepaste methodenleer vakken wordt bijna uitsluitend gebruik gemaakt van R en niet meer van SPSS. Hoorcolleges gevolgd door practica waar computeropdrachten worden gemaakt. Toetsvorm Opdrachten en tentamen. Het cijfer is een gewogen gemiddelde van opdrachten (1/3) en tentamen (2/3). Studiematerialen en kosten Artikelen en/of hoofdstukken die tijdens de cursus bekend worden gemaakt. Onderwijstijden Ma uur zaal A507 Wo uur zaal A507 Vrij t/m uur zaal A507 Ma t/m uur zaal A507 Wo t/m uur zaal A507 Computerpractica Ma uur zaal A107 Wo t/m uur zaal A312 Vr t/m uur zaal A106 Ma t/m uur zaal A106 Toetsdatum: Wo uur zaal A

7 Basisprogramma PML Grondslagen van de Methodologie 6 ec Tentamencode BM BM24XY Plaats in het rooster Semester 1, periode 1 Toelatingsvoorwaarden Propedeuse, Onderzoekspracticum en VRT-2 Diverse docenten Methodenleer Inlichtingen H.L.J.vanderMaas@uva.nl In deze cursus maak je kennis met de wetenschapstheoretische achtergrond van de methodologie, met de nadruk op het meten van psychologische eigenschappen en het trekken van conclusies over deze eigenschappen. Bij de eerste module Meten komen de volgende onderwerpen aan bod: meettheorie, meetniveaus en meetmodellen. Het meten van psychologische eigenschappen is een lastige aangelegenheid waarover verschillende theorieën bestaan. Meten is veel complexer en controversiëler dan inleidende boeken doen voorkomen. Bij de tweede module Weten komen de volgende onderwerpen aan bod: het inductieprobleem, causale inferentie en Bayesiaanse inferentie. Hierbij is de centrale vraag: wanneer kunnen we concluderen dat hypotheses voldoende zijn ondersteund?. Bij de derde module Validiteit komen de volgende onderwerpen aan bod: verschillende interpretaties van validiteit volgens verschillende testtheorieën en validiteit in de praktijk. Hierbij is de centrale vraag: hoe bepalen we of scores op vragenlijsten en vaardigheidstests daadwerkelijk de aangenomen onderliggende psychologische eigenschap meten?. Hoorcolleges gevolgd door werkgroepen waarin opdrachten worden gemaakt, discussies worden gevoerd en referaten worden gehouden. Studenten bereiden de colleges en werkgroepen voor door de stof te lezen en korte opdrachten hierover te maken. Toetsvorm Schrijfopdrachten en take-home tentamen. Het cijfer is een gewogen gemiddelde van opdrachten (1/3) en tentamen (2/3). Studiematerialen en kosten Artikelen en/of hoofdstukken die tijdens de cursus bekend worden gemaakt. Onderwijstijden Vrij t/m uur zaal A507 Ma t/m uur zaal A507 Wo t/m uur zaal A

8 Basisprogramma PML Algemene Latente Variabele Modellen 12 ec Tentamencode BM BM30XY Plaats in het rooster Semester 1, periode 2 Toelatingsvoorwaarden Propedeuse, Onderzoekspracticum en VRT-2. Aanbevolen: Basisvaardigheden Wiskunde, Statistiek & Programmeren Diverse docenten Methodenleer Inlichtingen H.L.J.vanderMaas@uva.nl Psychometrische modellen worden gebruikt om psychologische eigenschappen en processen te beschrijven. In deze cursus maak je kennis met de belangrijkste modellen en leer je wat verschillende modellen met elkaar gemeen hebben. Verder ga je deze kennis praktisch toepassen door de modellen te passen op echte data. Bij de eerste module Latente Klasse Modellen komen de volgende onderwerpen aan bod: exploratieve en confirmatieve latente klasse analyse, multigroep analyse en praktische toepassingen. Bij de tweede module Factor Analyse komen de volgende onderwerpen aan bod: het lineaire factormodel, parameter schattingen, latente regressie en model selectie. Bij de derde module Item Respons Theorie komen de volgende onderwerpen aan bod: verschillende dichotome IRT-modellen, informatie functie, model fit, differentieel item functioneren, polytome modellen, samenhang met factoranalyse. Bij de vierde module Gevorderde Modellen worden de onderwerpen uit de voorgaande onderdelen uitgebreid en veralgemeniseerd. Hoorcolleges gevolgd door computerpractica of werkgroepen waarin opdrachten worden gemaakt, discussies worden gevoerd en referaten worden gehouden. Studenten bereiden de colleges en practica voor door de stof te lezen en korte opdrachten hierover te maken. Toetsvorm Opdrachten en tentamen. Het cijfer is een gewogen gemiddelde van opdrachten (1/3) en tentamen (2/3). Studiematerialen en kosten Artikelen en/of hoofdstukken die tijdens de cursus bekend worden gemaakt. Onderwijstijden Wo t/m uur zaal A507 Vrij t/m uur zaal A507 Ma t/m uur zaal A507 Computerpractica Wo t/m uur zaal A107 Vr t/m uur zaal A107 Ma t/m uur zaal A107 Toetsdatum Vrij uur zaal A

9 Basisprogramma PML Controverses 6 ec Tentamencode BM BM27XY Plaats in het rooster Semester 1, periode 3 Toelatingsvoorwaarden Propedeuse, Onderzoekspracticum en VRT-2 Diverse docenten Methodenleer Inlichtingen H.L.J.vanderMaas@uva.nl In deze cursus maak je kennis met verschillende onderwerpen binnen de methodologie en de inhoudelijke psychologie waar goed of juist slecht gebruik wordt gemaakt van methodologische kennis of waar heel veel of juist bijna geen methodologische ontwikkeling plaatsvindt. Verschillende docenten lichten hun favoriete stokpaardje of windmolen toe. Bij de eerste module Windmolens bespreken verschillende medewerkers onderzoek waarover zij pessimistisch gestemd zijn, bijvoorbeeld omdat het onderzoek met technische of designproblemen kampt, of omdat er ondanks nieuwe ontwikkelingen van oude technieken gebruik wordt gemaakt. Bij de tweede module Stokpaardjes bespreken verschillende medewerkers onderzoek waarover zij optimistisch gestemd zijn, bijvoorbeeld nieuwe technieken en toegepast onderzoek waarin deze technieken worden toegepast of onderwerpen in de psychologie waar nieuwe theorievorming plaatsvindt. In de derde module Symposium kiezen en presenteren studenten hun eigen favoriete windmolen of stokpaardje. Hoorcolleges gevolgd door werkgroepen waarin opdrachten worden gemaakt, discussies worden gevoerd en referaten worden gehouden. Studenten bereiden de colleges en werkgroepen voor door de stof te lezen en korte opdrachten hierover te maken. In het eindsymposium geeft iedere student een presentatie over een zelfgekozen controverse. Toetsvorm Schrijfopdrachten en een eindpresentatie. Studiematerialen en kosten Artikelen en/of hoofdstukken die tijdens de cursus bekend worden gemaakt. Onderwijstijden Ma t/m uur zaal A507 Wo t/m uur zaal A507 Vrij t/m uur zaal A507 Vrij uur zaal A108 Computerpractica Vr uur zaal A312 Wo uur zaal A

10 ADMA Applied Discrete Multivariate Analysis 3 ec Tentamencode BM BM12XY Plaats in het rooster Semester 2, periode 2 Toelatingsvoorwaarden Propedeuse, Onderzoekspracticum en VRT-2 Drs. M. Engels-Freeke Inlichtingen M.Engels-Freeke@uva.nl Het leren toepassen van statistische technieken op frequentie-data. In deze cursus wordt de analyse van multivariate frequentie-data in de vorm van kruistabellen behandeld. Aan de orde komen onder ander de chi-kwadraat toets, odds ratios, twee- en drie-dimensionale kruistabellen, het log-lineaire model, het logit-model, stapsgewijs toetsen van log-lineaire modellen, maten voor associatie en overeenstemming. Het gebruik van de technieken wordt geïllustreerd in SPSS en R. Hoorcolleges en computeroefeningen. Toetsvorm Computeropdrachten (50%) en tentamen (50%). Studiematerialen en kosten Literatuur in overleg. Onderwijstijden Di t/m uur zaal A103 Do t/m uur zaal A103 Toetsdata Do uur zaal A

11 Bachelorthese Psychologische Methodenleer 9 of 12 ec Tentamencode BMT9 of BMT BMT9XY of 7203BMT12Y Toelatingsvoorwaarden Basisprogramma PML Alle docenten van de programmagroep 9 ec: het kunnen maken van een literatuuroverzicht op een specialistisch terrein. Deelleerdoelen: het kunnen formuleren van een heldere vraagstelling op het terrein van de specialisatie. Het kunnen zoeken naar en selecteren van de belangrijkste wetenschappelijke literatuur over die vraagstelling. Het kunnen integreren en evalueren van de gevonden literatuur in een eigen betoog waarin de vraagstelling wordt verantwoord en beargumenteerd beantwoord. Het kunnen toepassen van relevante APA normen. 12 ec: het kunnen formuleren van een onderzoeksvoorstel gebaseerd op een vraagstelling die aansluit bij het literatuuroverzicht. De programmagroep biedt een aantal onderwerpen aan. Deze staan vermeld in een brochure die verkrijgbaar is bij het secretariaat Methodenleer, kamer A524. Werkwijze, eisen en beoordeling Studenten nemen contact op met de docent van het onderwerp van hun keuze. De werkwijze bij het tot stand komen van de Bachelorthese, de eisen waaraan de these moet voldoen en de beoordelingscriteria staan uitgebreid beschreven op Blackboard onder Bachelorthese Psychologie. De student levert tijdens het traject de volgende producten op: vraagstelling en gevonden literatuur, opzet, eindversie, verbeterde eindversie. Bij elk product, behalve het eerste, geeft de student schriftelijk aan hoe de feedback van de docent op het voorgaande product is verwerkt. De betreffende opleverdata worden direct na de introductiebijeenkomst schriftelijk vastgelegd in een thesecontract. Na ondertekening van het thesecontract volgt altijd een beoordeling, die dus ook onvoldoende kan zijn. De cursus wordt afgesloten met een presentatie van de these aan medestudenten. Omvang De basisvariant (9 ec) van de Bachelorthese is een literatuuroverzicht van tussen de 5000 en 6000 woorden. Het literatuuroverzicht moet gebaseerd zijn op circa 15 empirische onderzoeksartikelen. Bij de uitgebreide variant (12 ec) wordt het literatuuroverzicht gevolgd door een zelfstandig leesbaar onderzoeksvoorstel van rond de 1500 woorden (exclusief literatuurlijst). Literatuur Starreveld, P. A. (Ed.). (2009). Verslaglegging van psychologisch onderzoek (2e ed.). Amsterdam: Boom. ISBN Kosten circa 25,- Bachelorthese Psychologie 9 en 12 ec. Blackboard. Individueel. Aanmelden Aanmelden via SIS. Daarna neemt men contact op met de betreffende docent. 209

12 Judgement and Decision-Making Credits 6 ec Code BM BM31XY Semester Semester 2, period 1 Number of participants Max. 20 Prerequisites Propedeuse & Onderzoekspracticum Lecturer Dr. P. Koele Information P.Koele@uva.nl Objectives To give an overview of the field of Judgement and Decision-Making (JDM) by discussing experimental paradigms that have been used since the 1950 s to study the (ir)rationality of human information processing in uncertain situations. Summary JDM research is characterised by a formal approach to modelling and describing behaviour. Quite often actual behaviour is compared to normatively correct model predictions, and shown to be suboptimal. On the other hand one might question the ecological validity of these normative models, and argue that simple heuristic information processing may be quite efficient perhaps even rational, in some relaxed sense. These seemingly contradictory points of view will be explored to some depth in this course. Topics that will be discussed include the following: * Subjective probability * Utility models and Prospect theory * Overconfidence * Fast and frugal heuristics * Information processing models * Multi-attribute utility theory (MAUT) * Brunswik s Lensmodel * Judgement Analysis Teaching format Weekly lectures (on Mondays), assignments and student presentations (on Fridays). Attendance is compulsory. Assessment Based on an equal weights linear combination of the marks for the assignments/presentations and the final exam about the textbook. Literature Newell, B.R., Shanks, D., & Lagnado, D. (2010). Straight choices: The psychology of decision making. Hove, UK: Psychology Press. ISBN , 26,95. Lesson Dates M0n through uur room TC103 Fri through uur room TC103 Examination Dates Fri uur room TC103 Special Conditions Course is taught in English. 210

13 LISREL Credits 6 ec Code RM RM07XY Semester Semester 2, period 1 Number of participants Max. 45 Prerequisites Basisprogramma PML Lecturer Dr. C.V. Dolan Information C.V.Dolan@uva.nl, Objectives The aim of this course is to introduce the student to the theory and practice of LISREL (Linear Structural Relations) modeling, and to instruct students in actually carrying out LISREL modeling using the LISREL program. The LISREL model comprises a large number of specific statistical models, such as multiple and multivariate regression, pathmodels, factor models, longitudinal models, and certain random effects models. The LISREL program can be used to test specific hypotheses concerning the linear relationships between variables. These relationships may be specified among observed variables (e.g., in linear regression, or path models) and/or latent variables (latent regression). In addition such linear relationships are used to link observed variables to latent variables. The possibility to investigate hypotheses concerning the relationship among latent variables is very useful, as most psychological theory is formulated in terms of latent variables, i.e., hypothetical constructs. Multi-group analyses and LISREL models including structured means will also be discussed. Summary During this course the specification of a variety of linear statistical models as LISREL models will be discussed. The emphasis is on hands-on experience in model specification, and on the interpretation of results. Technicalities are limited to mainly elementary matrix algebra and the decomposition of variance, as is carried out in simple regression analysis. In fact, all models can be interpreted in terms of simple regression analysis. The student will practice model specification and the interpretation of results in weekly assignments. Teaching format Lectures and practical sessions. Assessment Weekly assignments (50%) and a final assignment (50%). Literature To be announced on Blackboard. Lesson Dates Mon through hrs. room A108 Thu through hrs. room A106 + A107 Special Conditions The practicals consist mainly of specifying and fitting models in the student version of the LISREL program (free to download 211

14 Literatuurtentamen Psychologische Methodenleer 3, 6 of 9 ec Tentamencode LM00, LM01 of LM LM00XY, 7203LM01XY of 7203LM02XY Plaats in het rooster Op elk gewenst moment Toelatingsvoorwaarden Basisprogramma Methodenleer Alle docenten van de programmagroep Verbreding en verdieping van kennis en inzicht van thema s en onderwerpen in de methodenleer door bestudering van literatuur. De student bepaalt in overleg met de docent de inhoud van een literatuurtentamen. Per ec moet op een hoeveelheid literatuur (gemiddelde moeilijkheid) van 140 pagina s worden gerekend. De inhoud heeft betrekking op de methodenleer voor zover deze niet overeenkomt met de inhoud van een ander onderdeel van het onderwijsprogramma. Individueel. Studenten nemen contact op met de docent van het onderwerp van hun keuze. Het tentamen kan gedurende het hele jaar worden afgelegd. Toetsvorm In overleg met de docent. 212

15 Network Analysis Credits 6 ec Tentamencode BM BM32XY Semester Semester 2, period 1 Prerequisites Propedeuse & Onderzoekspracticum Lecturers Dr. D. Borsboom & dr. L.J. Waldorp Information D.Borsboom@uva.nl, L.J.Waldorp@uva.nl Objectives To teach students how to construct and analyze networks. Summary Networks are everywhere. The World Wide Web is a network of websites connected by hyperlinks; your circle of friends and their circles of friends define a social network; and the perplexing connectivity of neurons in your brain makes up what is perhaps the most impressive network of all. Despite the ubiquity of networks in nature, the systematic analysis of network structures is of a relatively recent date. This type of analysis turns on the identification of different types of networks (for instance the small world structure typical for social networks) and the determination of dynamic processes that run on these networks (for instance the spread of a virus through a small world network). This course teaches students how to construct, analyze, and visually represent different kinds of networks, with special attention to causal networks as used in statistical analysis. Teaching format Lectures and practicals. Assessment Weekly assignments (35%) and take-home exam (65%). Literature Literature will be made available via Blackboard. Lesson Dates Tue through hrs. room A410 Fri through hrs. room A312 Examination Dates The deadline for the take-home exam is Special Conditions Course is taught in English. 213

16 Testconstructie 6 ec Tentamencode BM09V 7203BM09VY Plaats in het rooster Semester 1 en 2, periode 2 Toelatingsvoorwaarden Propedeuse en Onderzoekspracticum Drs. H.C.M. Vorst Inlichtingen H.C.M.Vorst@uva.nl Psychologische tests professioneel kunnen gebruiken en kennismaking met methoden van testconstructie. Het onderwijs bestaat uit het volgen van hoorcolleges en het maken van opdrachten. In de hoorcolleges komen de volgende onderwerpen aan de orde: soorten psychologische tests, soorten testgebruik, methoden van testontwikkeling, onderzoek naar normen, betrouwbaarheid en validiteit van tests, evaluatie van tests en sites over psychologische tests. De opdrachten bestaan uit het beschrijven van specifieke problemen en mogelijke oplossingen bij testgebruik en testconstructie en het rapporteren over testbeoordelingen. Hoorcolleges en opdrachten. Toetsvorm Opdrachten en deeltoetsen of eindtentamen. Er worden vier deeltoetsen aangeboden. Een totaalscore van 70% goed geeft recht op vrijstelling van het eindtentamen. Het eindcijfer is een gewogen gemiddelde van tentamen en opdrachten. Beide moeten met minimaal een 6 beoordeeld zijn om het eindcijfer te krijgen. Studiematerialen en kosten Cohen, R.J., & Swerdlik, M.E. (2010). Psychological testing and assessment (7th ed.). McGraw-Hill Higher Education. ISBN , 55,95. Syllabus P. Oosterveld & H.C.M. Vorst, Methoden van Testconstructie. Boekenbalie VSPA, 6,- Testhandleiding. Verkrijgbaar bij het secretariaat PML, kamer 524. Borg 10,- Onderwijstijden Semester 1 Di t/m uur zaal E Semester 2 Di uur zaal A Di t/m uur zaal E Toetsdata Semester 1 Semester 2 Deeltoets 1 do do uur Deeltoets 2 do do uur Deeltoets 3 do ma uur Deeltoets 4 do do uur Tentamen di di uur Herkansing di di uur 214