Discussie over voor- en nadelen van windenergie

Transcriptie

1 Argumenten in het maatschappelijke debat en de politieke besluitvorming rondom wind op zee Mogelijkheden en beperkingen van MKBA s 04/11/2014, KIVI, Den Haag Discussie over voor- en nadelen van windenergie Maatschappelijke Kosten - Baten Analyse (MKBA) Bredere context benadering Maatschappelijk debat Geschikt voor vergelijken van specifieke opties Methodologische aspecten Onzekerheden soms groot Niet alles kan eenvoudig worden gekwantificeerd Scope (geografisch, tijd) Innovatie en energietransitie Internationale dimensie (b.v. t.a.v. energiesysteem) Politieke aspecten Sancties op niet halen doelstellingen Kwalitatieve aspecten (b.v. visuele hinder) Angst / onzekerheid Vervuiling van debat met onjuiste of irrelevante informatie 5 1

2 Drie aspecten nader bekeken Effect Groot 1. CO 2 discussie 2. Energieprijzen 3. Innovatie Klein Complexiteit/ Onzekerheid 6 1. CO 2 discussie wat als het waterbed lek is? > Vermijdt windenergie de uitstoot van CO 2 in Europa? Decisio/CPB: nee, vanwege het waterbed-effect Het Europese emissiehandelssysteem (ETS) zorgt voor een plafond op de totale uitstoot van CO 2. Door duurzame elektriciteit te produceren, kan de overige in Europa geproduceerde elektriciteit met een hogere emissiefactor worden geproduceerd zolang het plafond niet wordt bereikt. > Hoe groot is het effect van wel of niet meenemen? 7 2

3 Effect van wel/geen CO 2 -prijs in MKBA voor wind op zee 200% 150% Employment Security of supply 100% Externalities CO2 benefits Benefits other emissions Benefits CO2 Electricity sales 50% Electricity sales OPEX CAPEX 0% Costs Bron: Ecofys / CE Delft (2014) Benefits (different shadowprices for CO2, in /tco2) 10 Argumenten voor het hanteren van een prijs voor CO 2 1. Het emissiehandelssysteemis slechtséén onderdeel van het EU Climate and Energy Package (2007) Objectives Combat climate change Increase energy security Strenghten competitiveness (smart, sustainable and inclusive growth) Measures One European target/cap for CO 2 emissions of big installations, ETS (Emissions Trading System) reform National targets for non-ets emissions (NL: 105 Mt CO 2 -eq.) National targets for renewable energy (NL: 14%) Legal framework for CCS (Carbon Capture and Storage) Targets for % greenhouse gas emission reduction compared to % share of renewable energy in final consumption 20% improvement of energy efficiency (compared to baseline) 11 3

4 Argumenten voor het hanteren van een prijs voor CO 2 1. Het emissiehandelssysteem is slechts één onderdeel van het EU Climate and Energy Package (2007) 2. Het plafond heeft in werkelijkheid geen effect op de CO 2 emissies Totale ETS-emissie ligt al een aantal jaren onder het plafond Volgens EU scenarios zal dit ook tot 2020 het geval zijn Banking is niet een aannemelijke verklaring voor dit effect Dus: windenergie kan totale CO 2 uitstoot wel degelijk verder omlaag brengen 3. De baten treden elders op, de scope is te nauw De scope van de MKBA s is nationaal, terwijl de effecten internationaal zijn, en het beleid ook bedoeld is om Europese en mondiale problemen op te lossen Nederland profiteert ook van dit internationale beleid, b.v. door de import van goedkopere(gesubsidieerde) elektriciteit 14 Argumenten voor het hanteren van een prijs voor CO 2 Conclusie: > De discussie moet niet over waterbedden gaan, maar over het bereiken van een duurzame ( sustainable ) energievoorziening op verschillende niveaus (NL, EU en wereld) en op langere termijn > Het waterbed effect treedt nu niet op (althans, niet volledig) > Windenergie vermijdt de uitstoot van CO 2 -emissies in welke mate? tegen welke vermeden kosten? 16 4

5 Welke waarde voor CO 2 emissiereductie? Milieu- en economische schade nu en in de toekomst voor ons en anderen b.v. 50 (30-100) /ton CO 2 -eq NL broeikasgas emissies Hoe kun je de waarde van 1 ton vermeden CO 2 -eq bepalen? schaduwprijzen (schade/preventie) discontovoet voor toekomstige 50 /tonco 2 -eq.: schadekosten van ca. 10 miljard Energieprijzen 200% 150% 100% 50% 0% Costs Aannames voor energieprijzen zijn cruciaal voor de uitkomst van een MKBA. En zeer onzeker. Employment Energieprijzen zijn ook voor fossiel en nucleair gesubsidieerd Security of supply Energieprijsscenarios Benefits other worden emissions beïnvloed door internationaal beleid (ETS/non-ETS, Benefits CO2duurzame energie, energiebesparing), waaronder de maatregel Electricity sales (wind op zee) juist wordt geïmplementeerd OPEX Electricity sales Onze energiesystemen moeten CAPEX drastisch veranderen (IPCC, 2014) Benefits (different shadowprices for CO2, in /tco2) 18 5

6 Effect van subsidies / interventies (EU28) In 2012: ca. 120 miljard > 30 miljard aan fossiel > 7 miljard aan nucleair > 41 miljard aan hernieuwbaar 120 billion in 2012 Tot 2012: > miljard aan fossiel > miljard aan nucleair > miljard aan hernieuwbaar w.v aan non-hydro Source: Subsidies and costs of EU energy, Ecofys, Andere benadering: levelised cost of energy (nieuwe projecten) Levelised costs of electricity in Europe (2012) Cost increase: lower capacity factors, resource depletion, volatile fossil fuel prices, CO2 pricing, nuclear safety Cost decline: learning curve Source: Subsidies and costs of EU energy, Ecofys, ECOFYS 31/10/2014 6

7 Plus externalities External costs of electricity supply options in Europe (2012) Source: Subsidies and costs of EU energy, Ecofys, ECOFYS 31/10/ Innovatie en energietransitie > Innovatie Kostprijsreductie Aannames over ontwikkeling van de markt Aannames over de leercurve Make or buy Ontwikkelen van nieuwe markten vs. Goedkope productie van energie op kortere termijn > Energietransitie Mondiale uitdaging: uitfaseren van CO 2 emissies van fossiele energie voorzieningszekerheid Internationale coördinatie collectieve verantwoordelijkheid: delen van lusten en lasten actie voor 2020 levert winst op na

8 Delaying mitigation increases the difficulty and narrows the options for limiting warming to 2 C. immediate action 24 Working Group III contribution to the IPCC Fifth Assessment Report Delaying mitigation increases the difficulty and narrows the options for limiting warming to 2 C. 25 Working Group III contribution to the IPCC Fifth Assessment Report 8

9 Delaying mitigation increases the difficulty and narrows the options for limiting warming to 2 C. 26 Working Group III contribution to the IPCC Fifth Assessment Report Delaying mitigation is estimated to increase the difficulty and narrow the options for limiting warming to 2 C. delayed mitigation immediate action 27 Working Group III contribution to the IPCC Fifth Assessment Report 9

10 Delaying mitigation is estimated to increase the difficulty and narrow the options for limiting warming to 2 C. 28 Working Group III contribution to the IPCC Fifth Assessment Report Delaying mitigation is estimated to increase the difficulty and narrow the options for limiting warming to 2 C. Based on Figures 6.32 and Working Group III contribution to the IPCC Fifth Assessment Report 10

11 Conclusies > Een maatschappelijke kosten-baten analyse heeft met name toegevoegde waarde bij het vergelijken van concrete varianten > De gehanteerde scope heeft een groot effect op de uitkomst: voor mondiale thema s (leercurves, CO 2 -beprijzing) volstaat een Nederlandse blik niet > Onzekerheden zijn groot voor een aantal cruciale onderdelen van een MKBA > Een MKBA is niet geschikt voor het beoordelen van een energietransitie hiervoor zijn meer omvattender analyses als van het IPCC voor nodig > Een MKBA is niet waardevrij, en niet het enige instrument in de besluitvorming. Uiteindelijk zal de politiek en de samenleving de totaalafweging moeten maken 30 Achtergrond informatie > TKI Wind op Zee, Argumenten in het maatschappelijke debat en de politieke besluitvorming rondom wind op zee. Mogelijkheden en beperkingen van MKBA s (Ecofys / CE Delft, 2014); > Europese Commissie DG Energie: Full dataset on energy costs and subsidies for EU28 across power generation technologies (Ecofys, 2014) > IPCC Werkgroep 3, Fifth Assessment Report (AR5) (IPCC, 2014) 31 11

12 sustainable energy for everyone 32 12