GEOGRAFIE GRAAD 11 HALFJAAR EKSAMEN DATUM: 14 JUNIE 2016 TYD: 3 URE TOTAAL: 225. Instruksies:

Transcriptie

1 GEOGRAFIE GRAAD 11 HALFJAAR EKSAMEN DATUM: 14 JUNIE 2016 TYD: 3 URE TOTAAL: 225 Instruksies: Maak seker dat jy jou volle name, onderwyser se naam, klas en datum bo-aan die foliopapier skryf. Trek `n kantlyn aan die regterkant van elke bladsy vir nasiendoeleindes. Beantwoord al die vrae. Nommer korrek. Skryf netjies en leesbaar in blou ink. Puntrooster: 1.1 /7 2.1 / /6 2.2 /8 1.3 / / / / / / / / / / /24 1

2 VRAAG 1: KLIMATOLOGIE [115] 1.1. Gebruik die woorde in die onderstaande blok. Nommer op jou antwoordblad en pas die korrekte byskrif in die blok by die ooreenstemmende nommer. (7x1)(7) Bv Troposfeer Polêre sel Troposfeer Cumulonimbuswolke Polêre front Ferrel sel Cumuluswolke Passaatwinde Hadley sel Tropiese tropopouse Hoogte (km) sel wolk sel wolk sel ITKS Noordpool (HD) Oostewinde (LD) (HD) Warm suid-westewinde Wind Ewenaar (LD) Breedtegraad Druk Globale winde Source: Pas die definisie in KOLOM A by die mees korrekte term in KOLOM B. Skryf slegs die korrekte woord langs die ooreenstemmende nommer neer. (6x1)(6) KOLOM A Inkomende sonligstraling Die son se strale val die spesifieke dag direk op die ewenaar Die druk van die atmosfeer op die aarde se oppervlakte Hittestraling vanaf die aarde se oppervlakte Wanneer lug weg beweeg van `n gebied met hoë druk Die sone waar `n warm lugmassa en koue lugmassa ontmoet. KOLOM B Sonstilstand Radiasie Insolasie Dag-en-nag- eweninge Konvergensie Polêre front Aardradiasie Lugdruk Divergensie 2

3 1.3. Bestudeer die diagram wat die beweging van lug van hoog- na laagdruk aantoon. Beantwoord die volgende vrae. O Oppervlakwind Bolug Steil gradiënt Bron: XKit Achieve Geography 11 bl Benoem die rigting van die oppervlakwinde by A en B onderskeidelik Die drukgradiënt in die onderste regterkantste kwadrant is steil. Verwys na die isobare om bogenoemde stelling te staaf. (1x2)(2) Die lugstrome in die bolug, is geostrofiese winde. Verduidelik hoe `n geostrofiese wind gevorm word Verduidelik die Wet van Ferrel? [14] 3

4 1.4. Bestudeer die onderstaande diagram wat streekswinde oor Indië illustreer. Beantwoord die vrae wat daarop volg: X INDIë INDIë Z Y INDIESE OSEAAN INDIESE OSEAAN DIAGRAM A DIAGRAM B Verwys na DIAGRAM A Watter seisoen word in A verteenwoordig? (1x2)(2) Is X `n laagdruk of `n hoogdruk? (1x2)(2) Benoem die wind by Y. (1x2)(2) Beskryf die weerstoestande wat by punt Z ondervind sal word wanneer bogenoemde wind die streek bereik. (1x2)(2) Die wind wat in DIAGRAM B voorkom is `n NO (Noord - Oostelike) moesonwind. Verduidelik in `n paragraaf, van nie meer as 8 reëls nie, hoe die moesonwind vorm asook die effek wat dit op boerdery in Indië het. (4x2)(8) [16] 4

5 1.5. Bestudeer die onderstaande wêreldkaart wat areas met `n Mediterreense klimaat toon in albei halfrondtes. Beantwoord die vrae wat daarop volg. Bron: Verwys na die Wes-Kaap (Western Cape), Mediterreense gebied en beantwoord die volgende vrae : In watter seisoen ontvang die Wes-Kaap die hoogste reënval? (1x2)(2) Watter TIPE reënval kom hier voor? (1x2)(2) Verduidelik hoe die tipe reënval ontwikkel Lees die volgende inligting aangaande brande in die Wes-Kaap: Brande in die Wes-Kaap Owerhede wat betrokke is by vuurbekamping- Working on Fire (WoF), het sedert die begin van Desember, 270 brande in die Wes-Kaap beveg en onder beheer gebring. Die hoeveelheid brande het in Januarie hul piek bereik. Graham Barlow, Algemene Bestuurder van WoF in die Wes-Kaap sê, Ons sal al ons spanne op die grond en ons hulpbronne in die lug in die Wes-Kaap op hul hoede hou. "Sommige vure is baie hardnekkig en brande duur selfs langer as `n week. Dit bewys dat die omstandighede wat gunstig is vir die wegholbrande, steeds voorkom." Die WoF se lugondersteuningseenheid is behulpsaam met die beheer van vure, volgens Philip Prins, Tafelberg Nasionale Park se brandbestuurder. Ons het twee brande op die Twaalf Apostels gehad wat baie problematies was as gevolg van sterk winde, maar die vuur is onder beheer gebring deur een of twee waterneerslae met behulp van die WoF-vliegtuie, sê Prins. Verwerk: Verduidelik waarom brande so algemeen in die somermaande in die Kaap voorkom? Beskryf die effek wat die brande op die primêre sektor (boerdery en bosbou) van die Wes- Kaap het Beskryf die effek wat die brande op die mense, woonagtig in die gebied, het. [20] 1.6. Baie areas in Afrika word deur verwoestyning geaffekteer. Bestudeer die kaart van 5

6 Noord- Afrika en beantwoord die onderstaande vrae Sahelstreek (Sahara woestyn) Definieer die term verwoestyning. (1x2)(2) Een van die oorsake van verwoestyning in die Sahel streek is swak boerderymetodes. Verduidelik hoe swak boerderymetodes tot verwoestyning kan lei Die Sahelstreek is geneig tot droogtes. In `n paragraaf, van nie meer as 8 reëls nie, bespreek die sosiale impak wat droogtes in die gebied het. (4x2)(8) [14] 1.7. Die volgende diagramme in FIGUUR 1.7 toon die verskynsels El Niño and La Niña, onderskeidelik. EL Nino word geassossieer met swak passaatwinde en La Nina met sterk passaatwinde. DIAGRAM A FIGUUR 1.7 Sterk passaatwind Australië Hoër seevlak Sterk koue water opwelling S.Amerika DIAGRAM B Reënval gebied beweeg oos Australë Swak passaatwind Seevlak daal Swak passaatwind S.Amerika Bron: Definieer El Nino. (1x2)(2) Watter diagram illustreer die El Niño verskynsel? Gee `n rede vir jou antwoord Bestudeer albei diagramme in FIGUUR

7 Definieer die term Opwelling. (1x2)(2) Tabuleer TWEE verskille tussen El Nino and La Nina. (4x1)(4) Bespreek EEN oplossing vir die probleme wat gepaard gaan met die El Nino verskynsel in die Stille oseaan Bestudeer die onderstaande sinoptiese kaart en beantwoord die volgende vrae: (1x2)(2) [14] A Die laagdruk is `n tropiese sikloon met die naam Europa C B D Is die `n somer- of winter sinoptiese kaart? Gee EEN rede om jou antwoord te staaf Beskryf die tipiese weerstoestande wat naby Madagaskar ondervind sal word (by die Laagdruksel Europa) vir die tyd van die jaar, op die sinoptiese kaart. (3x2)(6) Benoem die lugdrukselle A, B and C. (3x2)(6) Vermeld die lugsirkulasie om A en C, onderskeidelik Is die windspoed by D hoog of laag? Gee `n rede om jou antwoord te staaf. [24] 7

8 VRAAG 2: GEOMORFOLOGIE [110] 2.1. Pas die term in KOLOM A by die mees korrekte beskrywing in KOLOM B. Skryf slegs die nommer en letter. Bv k. (10x1)(10) Kolom A Kolom B Eskarpterugtrekking a. Afbreek van gesteentes Stollingsgesteentes b. Krans Pediment c. Konkawe vorm Verwering d. Puinhelling ( versameling van puin) Eskarphelling e. Massa-beweging Talushelling f. Beweging/verwydering van materiaal Grondverskuiwing g. Knakpunt Kruin h. Geleidelike gradient met rolsteen Erosie konglomeraat Plato i. Granietkoepel j. Terugwaartse erosie k. Hoogliggende gebied l. Konvekse vorm 2.2. DIAGRAMME A en B toon heuwellandskappe in streke. Pas die onderstaande stellings by DIAGRAM A of DIAGRAM B. Skryf slegs die nommer en Diagram A of B langsaan. Bv Diagram A. (4x2)(8) DIAGRAM A DIAGRAM B Bron: XKit Achieve Geography 11 page Kom voor in ariede gebiede Van min waarde vir die mens Landbou word hier toegepas As gevolg van meganiese verwering, is die lae grond dun Bestudeer DIAGRAM (A) en DIAGRAM (B). Beantwoord die vrae wat volg. 8

9 DIAGRAM A talus Harde deklaag Sagte porieuse rots DIAGRAM B 2 3 Ou plato Nuwe plato 4 1 meer Wegbreek van materiaal Bron: sageography.myschoolstuff.co.za/geogwiki/ DIAGRAM (A) toon die ontwikkeling van `n landskap: Benoem die verskynsels gemerk 1, 2 and 3. (3x2)(6) Gee `n kort verduideliking van hoe verskynsel met verloop van tyd, vorm Verduidelik wat sal met verloop van tyd, met verskynsel 3, gebeur Gee een Suid- Afrikaanse voorbeeld van verskynsel 3. (1x2)(2) DIAGRAM (B) toon die hellingelemente en eskarpterugtrekking: Benoem die hellingelemente 1, 2, 3 in diagram B. (3x2)(6) In `n paragraaf, van nie meer as 8 reëls nie, verduidelik die proses eskarpterugtrekking wat plaasvind in diagram B Bestudeer die foto van `n homoklinale rug. Beantwoord die daaropvolgende vrae. (4x2)(8) [30] 9

10 B A Bron: Watter helling (A of B) is die duikhelling en watter helling is die eskarphelling? Homoklinale rûe is die resultaat van geërodeerde antikliene en sinkliene. Verduidelik die verskil tussen `n antiklien en `n sinklien Hoe verskil `n cuesta en `n skerprugbult van mekaar? Kom bogenoemde verskynsels voor by hellende - of horisontale strata? (1x2)(2) [14] 2.5. Bestudeer SKETSE A, B en C. Beantwoord onderstaande vrae. Earth s surface Aarde se oppervlakte Earth s surface Aarde se oopervlakte Earth s surface Aarde se oppervlakte A B C Bron: XKit Achieve Geography 11 bl Identifiseer die vulkaniese intrusie in SKETS A. (1x2)(2) Noem TWEE eienskappe van die gesteente waaruit die landvorms ontwikkel Plaas die SKETSE A, B and C in die korrekte orde soos die landvorm sal ontwikkel. Motiveer waarom jy dit so georden het. (4x2)(8) [14] 2.6. Bestudeer onderstaande foto`s FOTO A en B en beantwoord die vrae: FOTO A FOTO B 10

11 Identifiseer die granietverskynsels in FOTO A en B Verduidelik die proses wat met die gesteente in Foto A plaasgevind het In `n paragraaf, beskryf die verskynsel wat in Foto B ontstaan het. (4x2)(8) 2.7. Lees die onderstaande artikel en beantwoord die daaropvolgende vrae. Japan grondverskuiwing: Talle dood in Hiroshima Ten Minste 39 Dood en Duisende ontruim deur Alexander Martin opgedateer Aug. 21, :12 a.m. ET TOKYO Ten minste 39 mense is dood verklaar en 51 word vermis. Donderdag het `n aantal grondverskuiwings/modderstortings `n heuwelagtige residensiële area in Hiroshima, westelike Japan, getref. Van Donderdagnag af, was die ontruimingsbevel nog vir ongeveer 106,000 inwoners in 25 liggings in Hiroshima- stad in werking. 186 huise was beskadig of begrawe deur die grondverskuiwing wat die heuwelagtige buurt vroeg Woensdagoggend getref het. Polisie, brandweermanne en honderde reddingbeamptes het deelgeneem aan die reddingspogings in die stad se Asaminami en Asakita wyke nadat die grondverskuiwing die huise vernietig het en talle inwoners vasgevang of dakloos gelaat het. Beeldmateriaal van die Nasionale Publieke Uitsaaikorporasie (NHK) het groot dele van die areas wat met modder oorspoel was, getoon. Huise was vernietig en karre was omgegooi. "Ek het `n oorverdowende geraas gehoor en toe sien ek `n huis verby gly," het `n ou man gesê. NHK verklaar dat `n 2-jarige seun en `n 77-jarige bejaarde vrou onder die oorledenes was. NHK het ook gesê dat `n brandweerman, betrokke by die Hiroshima brandweerdepartment, gesterf het tydens `n lewensreddingspoging. `n Rekord millimeter reën het in `n bestek van drie ure op Woensdagoggend in Asakite geval. Dit is die area se hoogste reënval sedert die rekord neerslag van [16] 11

12 Woensdag se ramp is die grootste en mees dodelike van sy soort die afgelope paar jaar. Verlede Oktober het `n tifoon se swaar reën massiewe modderstortings op die Izu-Oshima Eiland, suid van Tokio veroorsaak, wat 37 mense dood en talle vermis gelaat het. Bostaande lugfoto toon polisie en reddingswerkers wat na oorlewendes soek, na `n modderstorting die stad Hiroshima getref het. Jiji Press/Agence France-Presse/Getty Images Wes-Japan het `n somer rekord- reënval gehad. Dit het die grond los gemaak en die gevaar van modderstortings verhoog. Die tipe rampe is veral geneig om in Hiroshima voor te kom. Hiroshima is deur die regering geïdentifiseer as die stad met die meeste areas (31,987) wat `n hoë- risiko vir modderstortings het. Meer gereelde swaar reëns die afgelope paar jaar het die voorkoms van modderstortings oor Japan verhoog. Die afgelope 10 jaar, het Japan `n gemiddeld van 1,180 modderstortings ondervind. Die kenners sê: Meeste het voorgekom gedurende die somerreënval en in die tifoonseisoen. Bron: Definieer die term massa-beweging. (1x2)(2) Na aanleiding van die artikel, wat is die hoofoorsaak vir die gereelde voorkoms van die modderstortings in Japan? Beskryf die impak van die modderstortings op die mense in die rampgebiede Verduidelik die algemene impak van die modderstortings op die omgewing Bespreek kortliks hoe die regering, GIS kan gebruik om voor te berei vir toekomstige voorvalle van massa-beweging in die gebied. [18] Kontrolleer of jy al die vrae tot die beste van jou vermoë beantwoord het. Deur: Me. C Morkot GROOTTOTAAL: