Jaarverslag Vakgroep Keel-, Neus- en Oorheelkunde Maastricht Universitair Medisch Centrum+

Transcriptie

1 Jaarverslag 2014 Vakgroep Keel-, Neus- en Oorheelkunde Maastricht Universitair Medisch Centrum+

2 Inhoudsopgave 1 Voorwoord 2 Interne organisatie vakgroep 2.1 Interne organisatie / overlegstructuur 2.2 Wetenschappelijke staf 2.3 AIOS 2.4 KLIFIO 2.5 Overig Wetenschappelijk personeel 2.6 Office Management 2.7 Secretariaat 2.8 Medewerkers Audiologisch Centrum 2.9 Medewerkers Vestibulologie 2.10 Medewerkers Polikliniek 3 Patiëntenzorg 3.1 Polikliniek 3.2 Audiologisch Centrum Algemeen SKI, NEOSKI 3.3 Functieafdeling Laryngologie/Foniatrie 3.4 Functieafdeling Vestibulologie 3.5 Interdisciplinaire werkgroepen Cochleair Implantatieteam Zuid-Oost-Nederland Bone Conduction Devices-team Tinnitusteam Hoofd-Halsoncologie Schedelbasischirurgie Schisisteam Werkgroep CASK Centrum voor Thuisbeademing Downpoli Zuid-Limburg Team Transitie bij Verstandelijke Beperking Multidisciplinair spreekuur voor de Kunsten Otogenetisch overleg Mucoviscidose, Neurofibromatose en OSAS-team Facialisspreekuur 3.6 Kliniek 3.7 Verrichtingen 3.8 Kwaliteit bevorderende activiteiten 4 Onderwijs 4.1 Opleiding AIOS 4.2 Bijdragen aan onderwijs Universiteit Maastricht 4.3 Overige onderwijsactiviteiten 4.4 Refereeravonden KNO 4.5 Refereeravonden Audiologie 4.6 Regulier onderwijs 5 Wetenschappelijk onderzoek 5.1 Projecten Oncologische projecten Neuro-otologische projecten Niet thematisch gebonden projecten 5.2 Dissertaties 5.3 Wetenschappelijke publicaties Internationale tijdschriften WI Internationale tijdschriften WI Nationale tijdschriften (WN) Boeken en boekbijdragen 6 Verworven subsidies

3 1. Voorwoord Geachte lezer, Met genoegen bied ik u ons jaarverslag 2014 aan. Zoals u kunt lezen heeft de afdeling Keel-Neus-Oorheelkunde weer succesvol een bijdrage mogen leveren aan de goede resultaten van het Maastricht UMC+. Initiatieven op het gebied van kwaliteit van zorg, zoals het optimaliseren van de zorglijn voor patiënten met hoofd-halskanker of het opzetten van een zorglijn voor patiënten met klachten van oorsuizen en talloze andere initiatieven hebben bijgedragen aan de verdere verbetering van onze zorg. Ook door projecten op het gebied van Operational Excellence binnen de polikliniek, het Audiologisch Centrum en de evenwichtsafdeling kon de service voor onze patiënten verder worden verbeterd en gelijktijdig het werk van onze medewerkers nog leuker worden gemaakt. Ondanks een afname van het aantal zeer slecht horende patiënten, die in aanmerking komen voor een Cochleair Implantaat een trend die in heel Nederland speelt - konden ook in 2014 de financiële targets van de afdeling worden gehaald. De start van het nieuwe coschap KNO na de zomer van 2014 is zeer succesvol verlopen en heeft geleid tot zeer goede beoordelingen door onze studenten. Maar ook het werkplezier van de betrokken medewerkers is hierdoor nog groter geworden. In 2014 is ook een start gemaakt met de verbouwing van onze polikliniek, een grote organisatorische uitdaging die door de medewerkers van onze afdeling maar ook door alle andere betrokkenen uitstekend is opgepakt en heeft geresulteerd in een fantastische nieuwe polikliniek voor de afdeling. In 2015 zullen de rest van de polikliniek en het Audiologisch Centrum volgen. Tevens zijn de wetenschappelijke inspanningen op het gebied van onze speerpunten verder geïntensiveerd. De resultaten blijken uit dit verslag. Ook in 2014 heeft de afdeling KNO opnieuw mogen bijdragen aan afdeling overstijgende Maastricht UMC+ en Universiteit Maastricht brede ontwikkelingen. Het is voor de afdeling een genoegen om verder te mogen kijken dan naar de eigen directe omgeving. Voor 2015 zijn wij klaar om onze visie en strategie in het kader van Gezond leven door te ontwikkelen en ons op te stellen voor de komende 5 jaar. Ook hierbij kunnen wij weer vertrouwen op de inzet van al onze medewerkers, die in 2014 op grond van een aantal tragische ziektegevallen binnen onze afdeling en het overlijden van onze gewaardeerde collega Jogina Hettinga een emotioneel zeer zwaar jaar hebben gehad. Dat iedereen zich ondanks deze omstandigheden zo is blijven inzetten waardeer ik enorm. Bernd Kremer

4 2. Interne organisatie vakgroep 2.1 Interne organisatie / overlegstructuur Het overleg binnen de vakgroep is als volgt gestructureerd: a. Stafvergadering (2x per maand) b. Dagelijks Bestuur (1x per week) Ad a. Stafvergadering De plenaire stafvergadering is een informatie- en overlegorgaan waarin de gehele wetenschappelijke staf zitting heeft. De besluitvorming vindt zo mogelijk op basis van consensus en overigens op democratische wijze plaats. De stafvergadering wordt voorgezeten door het afdelingshoofd prof. dr. B. Kremer of bij afwezigheid door het waarnemend afdelingshoofd prof. dr. R.J. Stokroos. Ad b. Dagelijks Bestuur Het dagelijks bestuur heeft tot taak de dagelijks voorkomende aangelegenheden af te handelen. Het is hiervoor gemachtigd door de stafvergadering. Er vindt afstemming plaats ten aanzien van beleid met alle leden van de afdeling in de stafvergadering. Het Dagelijks Bestuur bestond in 2014 uit de volgende leden: prof. dr. B. Kremer Afdelingshoofd KNO, opleider, voorzitter prof. dr. R.J. Stokroos Waarnemend opleider, waarnemend hoofd KNO dr. L.J.C. Anteunis Hoofd Audiologisch Centrum (AC) drs. J.W. Brunings Medisch hoofd polikliniek tot ; daarna interim hoofd AC mw. E.E.J.M. Berry Maes Office manager 2.2 Wetenschappelijke staf prof. dr. B. Kremer Afdelingshoofd, Keel-, Neus- en Oorarts/Hoofd-Halsoncoloog, opleider dr. L.J.C. Anteunis Klinisch fysicus-audioloog, hoofd Audiologisch Centrum, opleider OKF mw. dr. L.W.J. Baijens Keel-, Neus- en Oorarts drs. R. van de Berg Keel-, Neus- en Oorarts, Vestibuloloog dr. ir. J.P.L. Brokx Klinisch fysicus-audioloog drs. J.W. Brunings Keel-, Neus- en Oorarts, medisch hoofd polikliniek (tot ), interim hoofd Audiologisch Centrum (sinds ) dr. E.L.J. George Klinisch fysicus-audioloog, waarnemend opleider OKF mw. drs. J.R. Hof Keel-, Neus- en Oorarts, coördinator rooster- en OK-planning prof. dr. H. Kingma Klinisch fysicus-vestibuloloog, hoofd functieafdeling Vestibulologie dr. K.W. Kross Keel-, Neus- en Oorarts/Hoofd-Halsoncoloog dr. M. Lacko Keel-, Neus- en Oorarts/Hoofd-Halsoncoloog, medisch hoofd kliniek VEA1 prof. dr. R.J. Stokroos Keel-, Neus- en Oorarts, waarnemend opleider, waarnemend hoofd, medisch hoofd kliniek VEA2 drs. J. van Tongeren Keel-, Neus- en Oorarts, medisch hoofd polikliniek (sinds ) 2.3 AIOS drs. M.C. Borgemeester mw. drs. L. Dam tot drs. R. van de Goor drs. S.J.A. van der Heijden drs. C.D. Henatsch mw. drs. N. Leunis mw. drs. M. Lips mw. drs. G.E.A.J. Nobel Hoff sinds dr. S. Reitsma mw. drs. S.M. Schaefer drs. J.V. Smit sinds mw. drs. M. Stuut mw. drs. S.I.T. Wagemakers

5 2.4 KLIFIO S mw. ir. A.M. de Ruiter ir. K. Douma Klinisch fysicus-audioloog in opleiding (Adelante en MUMC+) Klinisch fysicus-audioloog in opleiding (Adelante en MUMC+) 2.5 Overig wetenschappelijk personeel drs. R.A.G.J. Arts Onderzoeker in opleiding (OIO) 3e geldstroom, MHeNS mw. dr. M.W. Buckx Sanders Onderwijs coördinator en studentbegeleider mw. drs. M.N. Chenault Statistisch hoofdanalist 3e geldstroom, MHeNS (tot eind 2014) mw. dr. I. Cornet Post-doc, ODB mw. drs. A.M.L. Janssen Statistisch hoofdanalist 3e geldstroom, MHeNS mw. drs. E.M.J. Devocht Onderzoeker in opleiding (OIO), 3e geldstroom, MHeNS drs. M. van Hoof Onderzoeker in opleiding (OIO), 3e geldstroom, MHeNS drs. M. van Hooren Onderzoeker, 3 e geldstroom, E-Nose mw. drs. L. de Rozario Onderwijs organisatie en studentbegeleider drs. J.V. Smit Onderzoeker in opleiding (OIO), 3e geldstroom, MHeNS (tot ) mw. drs. W. Pilz mw. drs. V.E. Bergshoeff mw. drs. A.L. Smit drs. G. Dees drs. R.J.C.G. Verdonschot drs. J.M.J.A.A. Straetmans Promovendus (extern) Promovendus (extern) Promovendus (extern) Promovendus (extern) Promovendus (extern) Promovendus (extern) 2.6 Office Management mw. E.E.J.M. Berry Maes 2.7 Secretariaat mw. A. Bakker mw. B.A.C. Cortjens Niël tot mw. M.H.E.F. Gordijn Last mw. J.V.C. Hageman tot mw. A.M. Hessen Bender mw. E.L.E. Moesen Paquay mw. S.M.P. Quaaden sinds mw. R.M.J. Reggers Drees mw. N.G.A. Schobbe Kesteleyn mw. P.C.M. van Thor Hoofs 2.8 Medewerkers Audiologisch Centrum mw. drs. J.A. Debruyne mw. drs. E.E.J. Gelders mw. drs. N.M.G. Kamps Hendricé mw. drs. W. Rerren Master of Audiology Master of Audiology Master of Audiology Master of Audiology mw. D.J.J.M. Bollen Audiologieassistent P.E.W. Brouns Audiologieassistent mw. A.P.W. Bruinen Audiologieassistent mw. Y.G.J. Extra Audiologieassistent mw. A.G.R. Jacobs Simons Audiologieassistent mw. G. Janssen-Pisu Audiologieassistent / logopedist mw. S.A.M.P. Rademacher Hermans Audiologieassistent mw. drs. E. Schepers Audiologieassistent (tot medio 2014) mw. drs. A. Zumach Spraak-taal patholoog (sinds ) mw. J. Hettinga Logopedist / Hoortherapeut ( ) mw. J. Kraft Logopedist / Hoortherapeut mw. A.M.H.P. Oligschläger Logopedist / Hoortherapeut mw. E.C.H. Rozier Logopedist / Hoortherapeut

6 mw. X. van der Tier Logopedist / Hoortherapeut mw. A.M. Snijders Psycholoog (tot ) mw. A.M. van der Heijden Maatschappelijk werker ing. M.M.J.G. Rikers Klinisch fysisch assistent 2.9 Medewerkers Vestibulologie mw. E.A.I.M. Rikers mw. M.C. Gerards mw. drs. S.A. Paredis ENG-assistent ENG-assistent, physician assistant in opleiding ENG-assistent, klinisch fysicus assistent 2.10 Medewerkers Polikliniek A. Hameleers Hoofd Polikliniek KNO tot mw. I.M.W. Habets Speetjens Hoofd Polikliniek KNO sinds mw. S. Mooi Unitleider mw. A.S.P.L. Alberts Pinxt Doktersassistente mw. T.E.H. v.d. Boorn van t Hoff Doktersassistente mw. C.J.J.M. Brands Daenen Polikliniekassistente mw. B.A.C. Cortjens Niël Polikliniekassistente sinds mw. P.A.P.M. Feron Humblet Doktersassistente mw. J.V.C. Hageman Polikliniekassistente sinds mw. M.E.L. van den Heuvel Stessen Polikliniekassistente mw. N.M.J. Langeweg Lamers Polikliniekassistente mw. G.E.T. van Lijf Heygele Doktersassistente mw. J. Saoufi Oubaha Doktersassistente mw. I.J.R. Vencken Props Doktersassistente mw. B.A.L. Wijckmans Smeets Doktersassistente

7 3. Patiëntenzorg 3.1 Polikliniek Het hoofddoel van de polikliniek KNO is om patiënten op een zo kort mogelijke termijn te zien en om ze op een zo klantgericht mogelijke manier beter te maken of zorgen weg te nemen. In dit kader zijn ook in 2014 meerdere projecten lopende binnen de polikliniek te weten: Borging Klantgerichtheid en Bewust Veiliger RVE OG. Beide projecten worden in samenwerking met en met ondersteuning van de staf RVE OG uitgevoerd. Daarnaast werd in 2014 gestart met een grote verbouwing van de polikliniek KNO en het Audiologisch Centrum. Sinds begin november kunnen patiënten gezien worden op onze nieuwe locatie. In 2015 zal dit verbouwingsproject worden afgerond. De effectiviteit en werkdruk blijven een onderwerp van aandacht voor zowel artsen als medewerkers van de polikliniek. Door middel van LEAN Six-Sigma wordt geprobeerd de processen binnen de polikliniek, Functieafdeling Vestibulologie en Audiologisch Centrum steeds beter op elkaar af te stemmen. In dit proces zal vanwege de nieuwe ligging en de overeenkomsten tussen de vakken, ook de afdeling MKA Chirurgie betrokken worden. 3.2 Audiologisch Centrum Algemeen Het Audiologisch Centrum richt zich op kinderen en volwassenen met gehoorproblemen. Dit zijn met name patiënten van de eigen polikliniek KNO, maar ook topreferente patiënten die voor de speciale spreekuren worden verwezen. Medewerkers van het AC participeren in een aantal zorglijnen zoals verderop beschreven wordt en verlenen ondersteuning bij andere specialismen, zoals de neuromonitoring bij neurochirurgische en -otologische ingrepen op de OK. In 2014 is de functie van Spraak-taal patholoog weer ingevuld (mw. drs. A. Zumach). De zeer gewaardeerde samenwerking met Adelante Audiologie & Communicatie en met het Libranet Audiologie & Communicatie Eindhoven werd gecontinueerd SKI, NEOSKI: speciale spreekuren voor neonaten en kinderen met een gehoor-, spraak- en/of taalprobleem Samenwerkingsverband Dit multidisciplinair spreekuur wordt vormgegeven vanuit een samenwerkingsverband tussen de volgende instellingen en afdelingen: Afdeling KNO/Audiologisch Centrum, MUMC+ Afdeling Neonatologie, MUMC+ Adelante, Audiologie & Communicatie, Hoensbroek Libra groep, Audiologisch Centrum Brabant, Eindhoven Algemeen Sinds 2003 wordt op de afdeling KNO heelkunde/audiologisch Centrum het SKI spreekuur (Speciale Kinderspreekuur) gehouden. Dit is een bijzonder spreekuur, primair bedoeld voor moeilijk te diagnosticeren kinderen, waarbij de audiologische en otologische zorg volledig geïntegreerd zijn. Door deze integrale benadering kunnen op dit spreekuur complexe en veelal jonge kinderen efficiënt onderzocht worden en kan in een relatief kort tijdstraject een adequaat vervolgaanbod in termen van behandeling en begeleiding gerealiseerd worden. Focus op jonge kinderen / neonaten Sinds de start van de landelijke neonatale gehoorscreening door de Jeugd Gezondheidszorg is het accent komen te liggen op kinderen van slechts enkele weken oud. Omdat deze kinderen vaak nog niet bekend zijn bij kindergeneeskunde en omdat slechthorendheid een uitingsvorm kan zijn van een complexere pathologie, is er voor deze kinderen een aangepast spreekuur in samenwerking met neonatologie, het NEOSKI spreekuur (NEOnaten Speciale KInderspreekuur). Tijdens dit spreekuur wordt het kind door KNO heelkunde, audiologie en neonatologie onderzocht en wordt gezamenlijk beleid bepaald. Voorafgaand aan dit spreekuur wordt het gehoor via objectieve audiometrie als BERA/ASSR en tympanometrie voor een groot deel in kaart gebracht. In 2014 zijn in het totaal bij de SKI en de NEOSKI spreekuren 162 kinderen gezien. In de figuren a en 3.2.2b staat de leeftijdsverdeling voor deze kinderen weergegeven. Duidelijk is de nadruk die ligt op de zeer jonge kinderen. De basisdiagnostiek is voor het merendeel voor de 6 e levensmaand afgerond.

8 25 LEEFTIJDSVERDELING SKI / NEOSKI % jr 1-2 jr 2-3 jr 3-4 jr 4-5 jr 5-6jr Figuur a: Leeftijdsverdeling NEO-SKI kinderen LEEFTIJDSVERDELING NEOSKI % mnd 1-2 mnd 2-3 mnd 3-6 mnd 6mnd-1jr Figuur b: Leeftijdsverdeling in detail: kinderen onder 1 jaar. Het afgelopen jaar is verder de capaciteit van deze diagnostische spreekuren flink vergroot. Daarnaast zijn er als vervolg voor deze jonge kinderen ook specifieke spreekuren voor het aanpassen van hoorapparatuur. Bij 62 kinderen is hoorapparatuur via dit spreekuur aangepast. Bij de overige kinderen vindt de hoortoestelaanpassing plaats via de collega s van Adelante en Audiologisch Centrum Brabant. Indien het moeilijk blijft om het gehoor van het kind zonder sedatie in kaart te brengen, kan een BERA onder narcose worden gedaan. Dit is in minder dan 20 % van de BERA onderzoeken noodzakelijk geweest. Dankzij een goede samenwerking tussen KNO Heelkunde/Audiologisch Centrum en planorgaan Radiologie kan deze meting tegenwoordig makkelijk gecombineerd worden met het plaatsen van MOD s of CT/MRI onder narcose. 3.3 Functieafdeling Laryngologie/Foniatrie In dit team hebben zitting de laryngologen/foniaters mw. dr. L.W.J. Baijens, drs. J.W. Brunings, plus logopedisten van de afdeling Logopedie. Het team biedt topreferente zorg met betrekking tot conservatieve en chirurgische behandeling van functionele- en organische goedaardige aandoeningen van de bovenste aerodigestieve tractus. Zorg Per week zijn er 3 dagdelen polikliniek Laryngologie/Foniatrie. Speciale aandachtsgebieden: 4 dagdelen per maand dysfagiespreekuur (inclusief dysfagie-dagbehandeling waarbij patiënten binnen 1 sessie zowel een algemeen KNO-onderzoek, FEES (flexibele endoscopische evaluatie van slikken), röntgen dynamisch slikonderzoek en een logopedisch onderzoek en proefbehandeling krijgen) Overige dagdelen algemene Laryngologie/Foniatrie waarin ook aandacht voor de spraak- en taalontwikkelingsproblemen bij kinderen en stemklachten bij (beroeps)zangers

9 Tijdens de spreekuren is er medewerking van de logopedisten van de afdeling Logopedie. Wetenschappelijk onderzoek Naast eigen onderzoeksprojecten, zie hoofdstuk 5, wordt ook geparticipeerd in (inter)nationale multicenter onderzoeksprojecten, o.m. het project Side effects of off-lable cidofovir use in RRP patients, dat vanuit het UMCG wordt geleid. 3.4 Functieafdeling Vestibulologie Algemeen Vanaf 2007 is een specifieke zorglijn gecreëerd voor de topreferente duizelige en/of evenwichtsgestoorde patiënt. Binnen het kader van een dagbehandeling worden deze patiënten door de KNO-arts/neuro-otoloog en vestibuloloog uitgebreid in consult gezien, wordt een vestibulair onderzoek verricht en wordt de diagnose gesteld en een behandelingsplan ingesteld. De volgende KNO-medewerkers waren parttime betrokken bij de gezondheidszorgactiviteiten van de vestibulaire afdeling: mw. E.I.A.M. Rikers mw. M.C. Gerards mw. drs. S. Paredis drs. R. van de Berg mw. drs. J.R. Hof prof. dr. R.J. Stokroos prof. dr. H. Kingma drs. J. van Tongeren 0.80 FTE Vestibulair ENG-assistent 0.80 FTE Physician assistant Vestibulology 0.60 FTE Vestibulair ENG-assistent KNO-arts, vestibuloloog KNO-arts KNO-arts, neuro-otoloog Klinisch fysicus-vestibuloloog, hoofd subafdeling KNO-arts Prof. dr. H. Kingma is door het College van Bestuur van de UM benoemd tot voorzitter van de Universiteitsraad UM waardoor zijn onderwijs- en onderzoeksinzet bij de KNO teruggebracht is met 0.5 FTE. Patiëntenzorg De evenwichtsafdeling van het academisch ziekenhuis Maastricht functioneert als nationaal en internationaal topreferentiecentrum en (na)scholingscentrum op het gebied van evenwichtsstoornissen en duizeligheid. Het verwijzingsgebied omvat geheel Nederland (waaronder alle andere Nederlandse Academische Centra), Europa en incidenteel intercontinentaal. Dit wordt mogelijk gemaakt door de samen met IDEE (UM) ontwikkelde geavanceerde diagnostische apparatuur en een specialistisch team van KNO-artsen, vestibulologen en laboranten. Zij zorgen voor multidisciplinaire samenwerking met de overige disciplines Neurologie, Pijnteam azm, Oogheelkunde, Revalidatie, en met de afdelingen Medische Psychologie en Psychiatrie. Hierdoor kan een uitgebreid behandeltraject worden aangeboden, dat varieert van chirurgische technieken, bevrijdingsmanoeuvres en habituatietraining, tot cognitieve gedragstherapie. Op onderzoeksgebied is er specifieke aandacht voor herstel van het evenwicht bij patiënten met een verworven bilaterale vestibulaire hypofunctie. De belangrijkste projecten zijn de ontwikkeling van het vestibulair implantaat i.s.m. het Universitair ziekenhuis van Geneve en de ontwikkeling van het Vestibulo-Labyrinthair Substitutiesysteem i.s.m. mw. dr. Y. Potten (bewegingslaboratorium azm). Dit laatste project wordt bekostigd door de RvB MUMC+. Tevens is er afgelopen jaar een samenwerkingsverband ontstaan tussen de Universiteit Maastricht, de evenwichtsafdeling en de faculteit voor Fysica van de Staatsuniversiteit Tomsk (Rusland). Er vindt reeds een uitwisseling plaats waarbij fysicastudenten hun Masterthesis voltooien in samenwerking met de evenwichtsafdeling. Sinds eind 2013 zijn de klinische taken en managementtaken van het evenwichtslaboratorium stapsgewijs overgenomen door drs. R. van de Berg. Prof. dr. H. Kingma zal zich blijven richten op de ontwikkeling van nieuwe diagnostische mogelijkheden, research en onderwijs.

10 3.5 Interdisciplinaire werkgroepen Cochleair Implantatieteam Zuid-Oost-Nederland Samenwerking en regionale functie Het Cochleair Implant /Auditory Brainstem Implant team Zuid-Oost Nederland (CI-ZON) is een samenwerkingsverband van de volgende afdelingen en instellingen: Vakgroep KNO/Audiologisch Centrum, MUMC+ Neurochirurgie, MUMC+ Adelante Audiologie & Communicatie, Hoensbroek & Venlo Libra Audiologisch Centrum Brabant Mgr. Hanssenschool voor slechthorende/dove kinderen en kinderen met ernstige spraak/taalmoeilijkheden Gezinsbegeleiding Zuid-Oost Nederland Selectie en indicatie voor CI vindt plaats binnen het Maastricht UMC+, gebruikmakend van de audiologische expertise op het gebied van hoorrevalidatie, implantaten, spraak- en taalontwikkeling en communicatie, aanwezig in het Universitair Audiologisch Centrum. De patiënt is in de meeste gevallen vrij in de keuze van de locatie voor verdere revalidatie, hoortraining en nazorg (Maastricht, Venlo of Eindhoven). Aantallen In 2014 werden in totaal 55 cochleaire implantaties verricht, waarvan 13 bij kinderen en 42 bij volwassenen. Van de 13 implantaties bij kinderen betrof het in 3 gevallen een simultane bilaterale implantatie. Het aantal patiënten met een CI in nazorg (jaarlijkse controles) steeg in 2014 logischerwijs naar in totaal 583 patiënten. Nationaal CI-ZON is één van de acht CI-teams in Nederland, alleen verbonden aan een UMC en verenigd in samenwerkingsverband CI-ON (CI overleg Nederland). CI - Implantaties volwassenen kinderen totaal CI - nazorg volwassenen kinderen totaal Figuur 3.5.1: Aantallen CI-implantaties en aantallen CI-nazorg

11 3.5.2 Bone Conduction Devices-team In het BCD-team hebben zitting mw. drs. W. Rerren, mw. D.J.J.M. Bollen, mw. A.P.W. Bruinen en dr. L.J.C. Anteunis, drs. J.R. Hof, drs. J. van Tongeren, drs. J.W. Brunings, prof. dr. R.J. Stokroos, dr. E.L.J. George, drs. M. van Hoof, drs. T. Calon Naast traditionele in het mastoïd geplaatste Bone Conduction Devices worden draagt dit team bij specifieke patiënten ook zorg voor de indicatie en revalidatie van CROS-hoortoestellen, middenoorimplantaten (Vibrant SoundBridge) en niet-conventionele beengeleiders (SoundBite). In 2014 werden 45 BCD s geïmplanteerd, en 4 Vibrant Sound Bridge middenoorimplantaten. Meer dan 400 patiënten zijn in nazorg, in het kader daarvan zijn 48 processoren vervangen Tinnitusteam Het tinnitusteam is een multidisciplinair samenwerkingsverband van de afdelingen Audiologie, Psychologie, Psychiatrie en KNO-heelkunde. Namens de KNO-heelkunde hebben drs. J. van Tongeren en prof. dr. R.J. Stokroos zitting in het team; vanuit het Audiologisch Centrum dr. L.J.C. Anteunis, dr. E.L.J. George, mw. drs. W. Rerren, mw. drs. A.M. Snijders, psycholoog, en mw. A.M. van der Heijden, maatschappelijk werker; vanuit de psychiatrie dr. C. Leue. Tweewekelijks vindt de multidisciplinaire bespreking plaats. Het traject bestaat uit een stapsgewijze integrale benadering van de patiënt met tinnitus als hoofdklacht. Daarbij richt het team zich op uitgebreide diagnostiek, en advies en behandeling op maat Hoofd-Halsoncologie De Hoofd-Hals Oncologische zorg wordt verricht door de KNO-artsen/Hoofd-halsoncologen prof. dr. B. Kremer, dr. M. Lacko en dr. K.W. Kross. De zorg is georganiseerd binnen de Hoofd-Hals Oncologie Zorglijn van het Oncologiecentrum. In deze zorglijn wordt multidisciplinair de best mogelijke zorg verleend waarbij er met name aandacht is voor een persoonlijke benadering van onze patiënten. De laatste jaren is het aantal patiënten met dermato-oncologie fors toegenomen en de verwachting is dat deze trend doorzet. De Hoofd-Hals Zorglijn heeft vanaf 2013 verscheidene initiatieven ontwikkeld om de doorlooptijden voor onze patiënten zo kort mogelijk te maken zonder concessies te doen aan de kwaliteit van de zorg. Deze initiatieven bevinden zich in een vergevorderd stadium. De eerste resultaten laten een aanmerkelijke verkorting zien in de wachttijden voor patiënten vanaf het eerste consult op de polikliniek tot de start van de behandeling.

12 aantal nieuwe HH tumoren per jaar waarvan: mondholte-, pharynx-, of larynxcarcinoom Figuur a: Aantal nieuwe hoofd-halstumoren, per jaar Figuur b: Typen hoofd-halstumoren, per jaar Schedelbasischirurgie De werkgroep schedelbasischirurgie is een samenwerkingsverband van de afdelingen Neurochirurgie, Radiodiagnostiek, Radiotherapie en KNO-heelkunde. Namens de KNO-heelkunde hebben prof. dr. B. Kremer, prof. dr. R.J. Stokroos (vz), mw. drs. J.R. Hof, mw. drs. L.W.J. Baijens, dr. M. Lacko, drs. J. van Tongeren en drs. J.W. Brunings zitting in de werkgroep Schisisteam Het Schisisteam Maastricht is een samenwerkingsverband van de afdelingen Kindergeneeskunde, Plastische Chirurgie, Mond- en Kaakziekten, Obstetrie, Logopedie, Orthodontie, Audiologie, Psychologie, Anesthesie, Klinische Genetica en KNO-heelkunde. Namens de vakgroep KNO hebben prof. dr. B. Kremer, mw dr. L.W.J. Baijens (secretaris tot eind 2014) en drs. J.W. Brunings zitting in het team. In 2014 werden 19 neonaten aangemeld en 4 overige aanmeldingen. In totaal zijn er 156 patiënten gezien tijdens het schisisspreekuur, waarvan 7 exit -patiënten Werkgroep CASK (Centrum voor ademhalingsstoornissen bij kinderen) De Werkgroep CASK is een multidisciplinair team dat de complexe zorg van kinderen met ernstige ademhalingsstoornissen verzorgt. Namens de vakgroep KNO hebben mw. drs. L.W.J. Baijens, drs. J. van Tongeren en drs. J.W. Brunings zitting in het team. Het betreft een topreferente zorgtaak met betrekking tot

13 diagnostiek en behandeling van bovenste luchtwegstenosen bij kinderen, in het bijzonder vroeg- en nieuwgeborenen Centrum voor Thuisbeademing Topreferente zorg van patiënten met spierziekten, die thuis beademd worden, voornamelijk tracheostoma-, trachea- en canulezorg, met instructie door verpleegkundigen van het thuisbeademingsteam. Multidisciplinaire diagnostiek en conservatieve/ chirurgische behandeling van rhonchopathie en obstructief slaapapnoe syndroom vallen hieronder. Namens de vakgroep KNO hebben mw. dr. L.W.J. Baijens en dr. M. Lacko zitting in het team. De longartsen doen samen met de KNO artsen 1 maal per 6 weken samen spreekuur op de polikliniek KNO Downpoli Zuid-Limburg, kinderen en volwassenen De Downpoli Zuid-Limburg heeft een carrouselfunctie waarbij de patiënt gezien kan worden door alle specialisten die wenselijk zijn. Het is een samenwerkingsverband tussen de afdelingen Kindercardiologie, -neurologie, -gastro-enterologie, -endocrinologie, -orthopedie, KNO-heelkunde, Oogheelkunde, Klinische Genetica, Fysiotherapie, Logopedie en externe zorgverleners zoals AVG-arts, MEE en orthodontie. Namens de vakgroep KNO hebben drs. J.W. Brunings, mw. drs. J.R. Hof, mw. A.P.W. Bruinen en mw. G. Janssen-Pisu zitting in het team Team Transitie bij Verstandelijke Beperking Topreferente zorg van patiënten met een verstandelijke beperking en daaraan verbonden pathologie. Multidisciplinaire diagnostiek en behandeling van aan verstandelijke beperking (vaak syndromaal) gerelateerde pathologie. Namens de vakgroep KNO hebben mw. dr. L.W.J. Baijens en mw. dr. J. Hof zitting in het team Multidisciplinair spreekuur voor de Kunsten Het multidisciplinair spreekuur voor de Kunsten betreft een aandachtsgebied voor beroepsbeoefenaren van kunstvormen zoals zangers, dansers, musici maar ook kunstenaars. Het is een samenwerkingsverband van de afdelingen Revalidatiegeneeskunde, Orthopedie, KNO-heelkunde, Oogheelkunde, Neurologie/Klinische Neurofysiologie, Logopedie en extramurale instanties als Ergotherapie, Fysiotherapie, Psychotherapie en Cesar oefentherapie. Namens de vakgroep KNO-heelkunde heeft drs. J.W. Brunings zitting in het team Otogenetisch overleg In samenwerking met Klinisch Genetica, Radiologie, KNO-heelkunde en Audiologisch Centrum is in 2011 een regulier otogenetisch overleg opgestart. Hierin zitten namens de vakgroep KNO-heelkunde : prof. dr. R.J. Stokroos, mw. drs. J.R. Hof, drs. J. van Tongeren, drs. R. van de Berg, mw. drs. E. Gelders en dr. ir. J.P.L. Brokx Mucoviscidose, Neurofibromatose en OSAS-team Namens de vakgroep KNO heeft mw. dr. L.W.J. Baijens zitting in deze teams Facialisspreekuur Het facialisspreekuur betreft de interdisciplinaire zorg rond de patiënt met een facialisparese. Het is een samenwerkingsverband tussen de afdelingen Plastische Chirurgie, Oogheelkunde, KNO-heelkunde en extramurale instanties zoals Fysiotherapie/Mimiektherapie. Namens de vakgroep KNO-heelkunde heeft dr. M. Lacko zitting in het team. 3.6 Kliniek Oncologische (spoed)patiënten worden opgenomen op afdeling VEA1 en alle overige volwassen patiënten op VEA2. Kinderen worden opgenomen op afdeling VEB2, Medium Care (VMB2) of Pediatrische Intensive Care Unit PICU (VIB2). Spoedpatiënten zonder oncologisch probleem worden op de Acute Opname Afdeling (VEC2) opgenomen.

14 3.7 Operatieve verrichtingen Neuro-otologie E.N.G.onderz.calorische prikkeling water D 823 E.N.G.-zonder calorisch onderzoek C 255 glomus tympanicum jugularis carotis hers.op.beh.extra-ax.tumor infrat.br A 6 hersenzenuw-decompr.n.facialis-fossa po B 1 hersenznw-nervus fac. decomp. middenoor huidplastiek-z.plastiek gehoorgang-korne M 8 injectie-antibiotica R 88 oor - hallpike en of eppleymanouvre oor-attico anthrotomie-mastoidectomie oor-baha 1 e fase C 45 oor-baha 2 e fase D/1898A 49 oor-biopsie middenoor oor-cochleair implantaat kinderen B 13 oor-cochleair implantaat volwassenen C 44 oor-conservatief radicaal middenoor oor-doornemen bindweefs.streng in rad.ho oor-hechting oor uitwendig oor-herplaatsing cochleair implantaat B 1 oor-herradicaal oper. incl.obliteratie A 14 oor-incisie-drainage oorschelp oor-ketenreconstructie oor-labyrinthectomie binnenoor oor-microscopisch oortoilet -enkelzijdig oor-middenoorimpl.hoortoestel E 4 oor-middenoorinspectie-diagnostiek oor-paracentese enkelz A/B 207 oor-partiele excisie oorschelp oor-plast. wegens atresie oor uitwendig oor-plastiek gehoorgang niet bij atresie A 30 oor-plastiek gehoorgang opheffen atresie oor-plastiek uitw. gehoorg. mbv transplantaat A 1 oor-preauriculaire cyste of fistel oor-reconstructie radicaalholte oor-reconstructie znd transpl. oorschelp oor-rotsbeen en m-oor ingr.-tympanoplast B 71 oor-sanerende ingrepen-overige middenoor oor-second look met ketenreconstructie B 17 oor-second look znd ketenreconstructie A 15 oor-sluiten labyrinthfistel middenoor oor-stapedectomie heroperatie oor-stapedectomie-stapedotomie oor-tamponade uitwendig oor-enkelz oor-translabyrint. tum.-extirp. binnenoor oor-transmet. drainage middenoor enkelz A 593 oor-tympanoplast. type I met ketenreconstr oor-tympanoplastiek type I oor-tympanoplastiek type II oor-tympanoplastiek type III A 1

15 oor-verw. kleine gezwellen oor uitwendig A 11 oor-verw.poliep gehoorgang mbv microscoo A 2 oor-verwijd. corpus alienumoor uitwendig oor-verwijderen cochleair implantaat A 3 oor-wigexcisie oorschelp schedel-plastiek voor liquorfistel /15 7 schedel-subtotale petrosectomie A 12 vervangen baha K 7 vestibulair evoked myogenic potential-ve A 48 vestibulogie- geavanc. ond.per.vest.func vestibulogie- proefpl.vibro.lab.sub.syst vestibulogie- vest.onderzoek kinderen Rhinologie frontabasis allerg.test.desens.injecties <1,5 uur /A 206 allerg.test-onderz.dmv scr.intracut.test H 80 funct.onderz.reukonderzoek B 4 nasopharynx-opheffen choanaalatresie nasopharynx-slaapendoscopie G 1 neus-beh.neusbl. met tamponade v.vore neus-bellocq tamponade B 5 neusbh.- antroscop. enkelz.dmv.optiek E 19 neusbh.- draina. sinus front. -endonas neusbh.- endonas. uitz.-drainagesinus fr B 3 neusbh.- endonasale ethmoidalis oper A 74 neusbh.- over. oper. sinus ethmoidalis neusbh.- sin.max.oper.radic.caldwell-luc A 3 neusbh.- sinus sphenoid. explor. enkelz neusbh.- uitwen. ethmoidectomie- enkelz B 7 neusbh.-sinus front. obliteratie- enkelz neusbijh.exc.path.afw.sinus sphenoidalis neusbijh.-sin.front.sond.duct.nasofront D 12 neusbijholte- biopsie neusbijholte- excisie benigne tumor neusbijholte- rhino-antrostomie-claoue neusbijholte-co2-laser neusbijholte-sinus front-extirpatie oste B 2 neus-biopsie-enkelzijdig neus-chemocaustiek D 41 neus-coagulatie epistaxis H 152 neus-conchaluxatie enkelz neus-conchareductie-enkelzijdig /H 54 neus-excisie tumor of cyste of fistel neus-excisie van overige afwijkingen neus-extract. neusp.-infundib.eenz.endoscop D 76 neus-extractie neuspoliep-eenz.endoscop B 65 neus-fraktuur-onbloedige repositie neus-gipskap aanbrengen enof verwisselen neus-inc. neussept. drain.hematoom B 3 neus-klieven synechien enkelz neus-nasendoscopie neus-poliep extirpatie choanaal

16 neus-poliepectomie-enkelzijdig F 3 neus-repositie of fixatie versfractuur neus-rinoscopie ter verw.corpus alienum neus-septum nasi cor.-uitgebreid -cott D 33 neus-tamponade verwisselen A 5 neus-verw.afwijkingen endonasaal mbv las A 3 neus-verwijderen splints B 5 neus-verwijderen tamponade ooglid-laterale canthopexie B 1 orb.-het openen van de ben. orb. oa.kron A 4 traanapp.dacryocystorhinostomie-intranas A 3 Oncologie scopieën beh.mal.tum.nasopharynx-neus-bijh J 28 endoscop.-oesoph.scop.-diag. -starre scopie hoofd-hals-commando operatie B 1 huid-re-excisie huidtumor F 4 huid-ruime-radic.exc.aandoen.huid hoofd I 6 larynx-beh.mal.tumoren larynx L 87 larynx-dir. diagn.laryngoscop.- incl.pro A 285 larynx-laryngectomie totaal larynx-laryngo-faryngectomie lymf.syst.-excisie lymfeklier lymf.syst-radic.halsklieruitruiming lymph.syst.-functionele h.k.d lymph.syst.-lymfkl. dissectie-p.trach A lymph.syst.-supra-omohyoidale h.k.d mond - excisie maligne neoplas. mondb A 9 mond-beh.mal.tumoren mondholte G 84 mond-excisie maligne tumor wekedelen mond-excisie path.afw. mondh. mbv laser mond-palatum- excisie maligne tumor neus - tumorbulkresectie neusbijholte- excisie maligne tumor neus-excisie maligne tumor A 10 neus-partiele resectie neus-rhinotomie verw.maligniteiten neus-totale resectie oesophagus-dilatatie oor-amputatie oorschelp oor-excisie maligne tumor ooruitwendig orbita-evisceratie-exenteratie oropharynx-inhechten myocutane huidlap A 8 oropharynx-reconstructie pahrynx-behand.maligen tumoren hypophary K 22 perif.vaten-onderbinden arterie A 47 perif.zenuw-neurolyse-eenvoudig perif.zenuw-neurolyse-meer gecompliceerd perif.znw-exploratie tum.-behalve neuroom C 1 pharynx - excisie maligne tumor nasoph pharynx-beh.malig.tum.oropharynx H 59 pharynx-diagnostische faryngoscopie

17 pharynx-orofaryngoscopie A 268 pharynx-transorale exc.maligne orophar.t E 1 schildklier-extirpatie nodus-enkelzijdig A 6 speeks.klier beh.mal.tum.speekselkl I 30 tong-partiele glossectomie Larynx benigne hals excisie mediane halscyste huidplast.- liposuc.-zuigcuret.vetweefs larynx-arytenoidectomie larynx-botuline injectie stemband D 1 larynx-diag. laryngoscopie-direct larynx-diagn.laryngoscop.-eenv. Slikonde D 47 larynx-dir.diag. scop.-op.micros- met biopt A 4 larynx-directe ther. laryngoscop.-micros B 40 larynx-excisie papillomen E 3 larynx-imbreng.-verwiss.button-laryngect A/53/62A/99S 152 larynx-laryngocele larynx-laryngosc.slikonderz.-videoreg E 116 larynx-opspuiten stemband met vetweefsel C 5 larynx-pltsn.-verwis. endolaryngeale stent larynx-posterieur chordotomie mbv.laser J 1 larynx-stroboscopie van de stembanden larynx-ther. laryngoscop.-direkt D 4 larynx-ther.laryngoscop. mbv. micros. en laser C 54 lymph.syst.-abcesdrainage-lymfadenitis oeosphagus-klieven zenker-divertikel T 1 oesoph.-oesophagoscop.-verw. corp. alie oesophagus-excisie zenker-divertikel-uit A 1 oesophagus-klieven zenker-divert.mbv las B 1 oesophagus-oesofagoscopie-botuline inj B 5 phar.-diagn.faryngoscop.-uitgeb. Slikond F 129 speeks.klier- extirp. gl.submandibularis speeks.klier- partiele parotidectomie speeks.klier- totale parotidectomie sps.klier- gl.par.-verwijderen speekselsteen sps.klier- tot. excis. gl.sublin. ranula sps.klier- tot.extirp. gland.par.-opper A 8 Mond pharynx mond-mucosatransplantatie D 2 mond-biopsie weke delen mond-palatum- excisie benigne tumor oropharynx-excisie-wigexcisie F 3 oropharynx-klieven frenulum lingua phar.-drainage tonsil-peritonsillair abces phar.-inc.-para cq retropharyngeaal abces pharynx-adenotomie pharynx-adenotonsillectomie- 16 jr e.o pharynx-adenotonsillectomie- tm 10 jr pharynx-adenotonsillectomie-11 tm 15 jr

18 pharynx-biopsie-inspectie oropharynx pharynx-excisie benigne tum. nasopharynx pharynx-excisie laterale halscyste pharynx-excisie laterale halsfistel pharynx-excisie path.afwijkingen mbv laser C 3 pharynx-excisie van afwijkingen pharynx-nasopharynx biopsie pharynx-nasopharynx diagn. teugelen-biop pharynx-re-interv. nabloed.na adeno tons pharynx-tonsillectomie-11 tm 15 jaar nno pharynx-tonsillectomie-16 jaar e.o. nno pharynx-tonsillectomie-tm 10 jaar nno pharynx-verwijderen corpus alienum / Trachea luchtweg bov.luchtw.-ophef. sten. of web sten.lar bov.luchtw.-spoedintubatie larynx-trach bronch.-bronchoscopie diag.-starre scp bronchus-scopie by kind.jonger 1jr-fiber trachea - overhechten fistel A 3 trachea-canule verwisselen A 178 trachea-dilatatie T 3 trachea-sl. Tracheotomieopn. of fistel trachea-tracheoscop.ter verw.corpus alie C 1 trachea-tracheostomie-permanent trachea-tracheotomie A 26 Overig a.carotis-reinterv.wgs.postoper.bloeding U 1 bot-transpl. Van bot of kraakbeen hoofd-hals wondsluiting met thiersch-pla B 2 huid excis.- kl.w. gecompl.exc.ben.tum P 2 huid-excisie aandoening gelaat of hals huid-hechtingen verwijderen A 133 huid-huidpl.kl.ad random huidlap.hoofd-h A 14 huid-oper.grote en gecompl.gezwel.kli I 1 huid-oper.verw.gezw. en corp.aliena vlgs J 1 huidplast.- gr. en of gecom.transp. buis huidplast.- mat. gr. en of gecompl.trans huid-subcut.- transplantatie vet A 14 huid-transpositie van derma en-of vet huid-verwijderen granulatieweefsel E 7 huid-wondexcisie en wondtoilet H 12 huid-wondexcisie-wondtoilet groot U 1 ongevas.tra-transpl. spier-pees-fascie A 73 perif.znw-nervus facialis reconstructie

19 3.8 Kwaliteit bevorderende activiteiten ProSecCo: het project naar een optimale procesgang van de polikliniek, uitgevoerd binnen het promotietraject van en door mw. drs. J. van Leijen-Zeelenberg vanuit de Universiteit Maastricht. Actieve participatie in het ziekenhuisbrede patiënten veiligheidsprogramma High 5. Implementatie van registratie van Hoofdbehandelaarschap. Complicatieregistratie: simultane registratie van de complicaties in SAP en Adverse Patiënt Occurence ter monitoring van de SAP-complicatieregistratie met als doel uiteindelijk een eenduidig digitaal systeem te hanteren en complicaties wekelijks te kunnen bespreken. Operational Excellence: de afdeling is continu bezig de procesgangen te optimaliseren volgens het LEAN Six Sigma principe. Het merendeel van de medewerkers van de afdeling KNO is inmiddels yellow belt getraind. Concreet lopen er o.a. LEAN-projecten gericht op de logistiek van het Evenwichtscentrum en het reduceren van de toegangstijd voor combinatieafspraken tussen KNO en Audiologisch Centrum. Actieve participatie in de opzet van Blauwe Zorg, het anderhalve lijnszorg project van huisartsenorganisatie ZIO (Zorg in Ontwikkeling), Maastricht UMC+, ziektekostenverzekeraar VGZ en patiëntenorganisatie Huis voor de Zorg.

20 4. Onderwijs 4.1 Opleiding AIOS Het Maastrichtse opleidingsplan voor de AIOS Keel-, Neus- en Oorheelkunde is gebaseerd op de opleidingsvoorwaarden volgens ENTER (Ear Nose and Throat Education Revised). Het Maastrichtse plan omvat een zevental thematische modules waarin telkens de aandacht wordt gericht op een overkoepelend deelgebied binnen de KNO. Basisbegrippen Algemene KNO Hoofd-halschirurgie Oncologie Laryngologie Otologie Pediatrische KNO Klinische werkzaamheden De leidraad binnen elke module wordt gevormd door een toegekende selectie van ENTER-themakaarten. Het rouleren binnen de diverse modules biedt de AIOS de mogelijkheid om de diverse vereiste opleidingscompetenties sequentieel te bereiken gedurende de opleidingsjaren. Dit resulteert in een geïndividualiseerd stroomschema waarin tijdens de eerste opleidingsjaren meer aandacht zal uitgaan naar de modules Basisbegrippen, Algemene KNO en Klinische Werkzaamheden en in de daarop volgende jaren een verdere verdieping plaats vindt binnen de overige modules ( Hoofd-halschirurgie, Oncologie Laryngologie, Otologie en Pediatrische KNO ). In het laatste opleidingsjaar is ruimte voor differentiatie. Uitgangspunt van de leerdoelen tijdens de A en B-opleiding is de verdeling van de themakaarten volgens ENTER zoals afgesproken binnen het opleidingsplan Maastricht. Alle thema s krijgen vorm binnen het opleidingsschema: Thema Heerlen Helmond Eindhoven Maastricht 1 Audiologie/gehoorrevalidatie Taal/spraakstoornissen Evenwichtsstoornissen Chronische otitis media Reconstructieve middenoorchirurgie Hersenzenuwen/schedelbasis Standsafwijking neusskelet en aangezichtschirurgie Rhinosinusitis Allergie Snurken/OSAS Stemstoornissen Slikstoornissen/globus/reflux Oncologie Benigne tumoren HH gebied en 14 afw. v.h. mondslijmvlies Frequent voorkomende volwassenen KNO Frequent voorkomende pediatrische KNO Zeldzame pediatrische KNO Acute KNO Klinische werkzaamheden

21 Betekenis +, ++, +++ +: Tijdens de stage weinig aandacht voor dit thema; toename van kennis over dit thema wordt niet getoetst. ++: Aan dit thema wordt zodanig aandacht besteed dat voortgang tot uiting komt in de Verzamelstaat Kritisch Vaardigheden en in de Competentiematrix. +++: Er wordt aan dit thema zodanig veel aandacht besteed dat de kennis het niveau bereikt dat benodigd is voor het niveau van een zelfstandig werkende KNO-arts; dit niveau wordt ook bereikt als op alle 4 locaties ++ staat. Het rooster wisselt elke 3 maanden. De AIOS is een heel kwartaal gekoppeld is aan eenzelfde staflid. Hierdoor zijn er stages gericht op de themakaarten waarbij de AIOS de patiënt door het gehele zorgtraject kan vervolgen. Bij de oncologische stage en differentiatie participeert de AIOS ook bij de werkgroep voor hoofd-halstumoren. Bij de otologische stage en differentiatie participeert de AIOS ook bij de volgende besprekingen: - BCD bespreking: 1x per 4-6 weken; multidisciplinaire indicatiestelling BCD - CI bespreking: elke 2 weken; multidisciplinaire indicatiestelling CI volwassenen en kinderen - Otogenetica: 1x per 2 maanden; casuïstiek vanuit otologie en vestibulologie i.s.m. genetica en radiologie De perifere stages worden gelopen op 3 verschillende locaties: - Atrium Medisch Centrum te Heerlen; Opleider dr. T.D. Zijlker - Catharina Ziekenhuis te Eindhoven; Opleider dr. F.C.P.M. Adriaansen - Elkerliek Ziekenhuis te Helmond; Opleider dr. P.J. Schuil 4.2 Bijdragen aan onderwijs Universiteit Maastricht Tijdens curriculumjaar 2013/2014 heeft er een overgang plaatsgevonden van de Master Geneeskunde Oude stijl naar een nieuwe opzet van de Masterfase. Door deze recente veranderingen maakt KNO-heelkunde deel uit van het coschap Neurowetenschappen. Dit coschap wordt gedefinieerd door probleemgebieden en zorgvraagstukken benoemd in het raamplan Artsopleiding Binnen het coschap Neurowetenschappen lopen de studenten stage binnen de vier klinische specialismen die zich richten op brein, zenuw, zintuigen en hoofd-hals problematiek: KNO-heelkunde, Oogheelkunde, Neurologie en Psychiatrie. Het basisonderwijs KNO-heelkunde in anatomie, fysiologie, basale pathologie en vaardigheden wordt tijdens twee introductiedagen aan de studenten aangeboden. Vervolgens wordt aan de hand van een navigatieplan de klinische fase doorlopen. De student houdt een elektronisch portfolio bij en tijdens terugkomdagen worden additionele kenniselementen toegevoegd. Deze terugkomdagen worden verzorgd in nauwe samenwerking met de afdeling Oogheelkunde en hebben multidisciplinaire, coschap brede thema s. Naast de discussie van specifieke problemen van de twee afzonderlijke specialismen die aansluiten bij deze thema s, wordt het programma aangevuld met verdiepende lezingen van specialisten uit beide vakgebieden. De planning en de administratieve afwikkeling worden door mw. M.H.E.F. Gordijn Last gedaan, in samenwerking met de onderwijscoördinatoren, dr. K.W. Kross, mw. dr. M.W. Buckx-Sanders en mw. drs. L. de Rozario. Daarnaast zijn er bijdragen door de vakgroepen Embryologie & Anatomie, Mond- en Kaakchirurgie, Pathologie en het Skillslab. Tabel 5: Bijdragen van de vakgroep KNO aan het onderwijs FHML in het academisch jaar 2013/2014 Onderwijsinspanning Naam Aantal uren A-Ko jr. 1 Brein, Beweging & Gedrag dr. L.J.C. Anteunis/drs. R. van de Berg 12,5 Blok 2.5 Gecoördineerd bewegen prof. dr. H. Kingma 10 Bio-elektronica en Nanotechnologie, college mw. drs. N.M.G. Kamps Hendricé 24 BMT Klinische week oncologie dr. K.W. Kross 20 Tutor blok 1.4 dr. L.J.C. Anteunis 45 Tutor blok 1.4 mw. dr. M.W. Buckx-Sanders 45 College blok 1.4 ITM, lid planningsgroep blok 1.4 dr. L.J.C. Anteunis dr. L.J.C. Anteunis ITM, tutor blok 1.4 dr. L.J.C. Anteunis 45 ITM, college blok 1.4 BMW jaar 3 dr. L.J.C. Anteunis prof. dr. R.J. Stokroos 4 57 Coördinator co-schap KNO oud curriculum dr. K.W. Kross 275 Lid planningsgroep coschap Neurowetenschappen mw. dr. M.W. Buckx-Sanders / dr. K.W. Kross 27.5

22 Begeleiden studenten co-schap KNO KNO 610,75 Intro- en terugkommomenten co-schap KNO 1113,91 Begeleiden studenten GEZP prof. dr. R.J. Stokroos/dr. K.W. Kross 164 Begeleiden studenten WESP Staf KNO 256 IMM module Senses & CNS coördinator mw. dr. M.W. Buckx Sanders 180 IMM module Senses & CNS mw. dr. M.W. Buckx Sanders/KNO onderwijs/pat.gebonden clusterdelen Mentoren Masterfase FHML Geneeskunde drs. R. van de Berg / dr. K.W. Kross 30 Mentor Bachelorfase FHML Geneeskunde ITM, Mentor Bachelorfase College Cluster Bewegingsapparaat, jaar 3 ITM, college Locomotor apparatus, jaar 3 ITM, Planningsgroepactiviteiten Locomotor apparatus, jaar 3 Planningsgroepactiviteiten Cluster Bewegingsapparaat, jaar 3 Interactief werkcollege Cluster Bewegingsapparaat, jaar 3 mw. drs. L. de Rozario mw. dr. M.W. Buckx-Sanders prof. dr. H. Kingma prof. dr. H. Kingma mw. drs. L. de Rozario mw. drs. L. de Rozario mw. drs. L. de Rozario / dr. M.W. Buckx-Sanders Totaal Overige onderwijsactiviteiten Alle stafleden dragen bij aan het onderwijs voor co-assistenten, semi-artsen en arts-assistenten KNO. Daarnaast wordt er namens de vakgroep veelvuldig onderwijs gegeven in binnen- en buitenland aan medici, paramedici en aan hen die daarvoor in opleiding zijn. In het opleidingsjaar waren stagiaires van bijna alle Vlaamse opleidingen Logopedie en Audiologie (HBO en universitair) te gast op het AC. Het betreft overwegend lange stageperiodes van 3 tot 12 weken, afhankelijk van de opleiding. Hierdoor kunnen de stagiaires maximaal participeren in de activiteiten van het Audiologisch Centrum en kennis maken met de Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Begeleiders: mw. drs. J.A. Debruyne, mw. drs. E. Gelders. 4.4 Refereeravonden KNO mw. drs. M. Lips Dilemma s in de otologie: (intra) cerebrale complicaties drs. S. van der Heijden Verdenking bilateraal cholesteatoom bij een kind Perifere klinieken Patiëntencasuïstiek dr. C. Wever De KNO ZBC ervaringen uit de cosmetische chirurgie mw. drs. M. Stuut Patiëntencasuïstiek Maarten de Jong & Jan de Anaplastologie: prothetische reconstructie na ablatieve Cubber oncologische chirurgie in het hoofd-halsgebied drs. R. van de Goor Patiëntencasuïstiek 4.5 Refereeravonden Audiologie mw. drs. M. Bonte ir. A. de Ruiter dr. M. Stollman mw. drs. J. Debruyne dr. E. George Spraak- en taalontwikkeling in de hersenen AM-detectie bij prelinguaal dove CI-gebruikers Auditieve neuropathie Electrode discrimination in prelingually deafened CI-users Horen met je tanden als behandeling voor unilateraal gehoorverlies Casuïstiek ir. K. Douma drs. R. Janssen ARBO-audiologische zorg binnen AC Brabant & Casuïstiek ARBO-spreekuur