Jaarverslag Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Kunststof- en Rubberindustrie

Transcriptie

1 Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Kunststof- en Rubberindustrie

2

3 Inhoudsopgave Jaarverslag 4 1. Voorwoord 5 2. Profiel 7 3. Kerncijfers Verslag van het verantwoordingsorgaan Verslag van het bestuur 15 Jaarrekening Balans per 31 december Staat van baten en lasten over Kasstroomoverzicht over Toelichting grondslagen Toelichting op de balans Toelichting op de staat van baten en lasten 63 Overige gegevens Bestemming saldo van baten en lasten Gebeurtenissen na balansdatum Actuariële verklaring Accountantsverklaring 79 Pagina 3 van 80

4 Jaarverslag Pagina 4 van 80

5 1. Voorwoord Voor iedereen die dacht dat 2007 een hectisch jaar was voor pensioenfondsen met alle nieuwe wet- en regelgeving, is 2008 meer dan turbulent te noemen! Waar in eerste instantie de aandacht uitging naar de uitwerking van alle verplichtingen uit hoofde van de Pensioenwet, is de aandacht nadrukkelijk verschoven naar de financiële positie van het fonds. Het jaar 2008 is een jaar van financiële problemen wereldwijd. Na de forse koersdalingen in het eerste kwartaal van 2008, herstelden de koersen op de aandelenmarkten zich in het begin van het tweede kwartaal, om vervolgens vanaf het derde kwartaal in een duikvlucht te raken. De in 2007 in de Verenigde Staten uitgebroken kredietcrisis spreidde zich dit jaar als een olievlek uit. Financiële instellingen kwamen in de problemen. Hierdoor moesten overheden te hulp schieten om banken te redden. Consumenten en bedrijven zijn door de crisis onzeker geworden, waardoor de bestedingen en investeringen dalen. Ook lenen banken minder geld uit, met als uiteindelijk gevolg dat de financiële crisis inmiddels ook gevolgen heeft voor de rest van de economie. Niet alleen de aandelenkoersen, maar ook de rente daalde. Lagere aandelenkoersen zorgen voor lagere rendementen op de beleggingen, terwijl een lagere rente een hogere marktwaarde van de verplichtingen tot gevolg heeft. Toch zijn de effecten hiervan niet direct af te lezen aan de dekkingsgraad en het resultaat van het fonds zoals deze in dit jaarverslag gepresenteerd worden. Dit heeft een aantal oorzaken, zoals de nieuwe verslagleggingsregels uit hoofde van RJ 610, de overgang op een FTK garantiecontract per 1 januari 2008 en de invloed van het LDO op het beleggingsresultaat van het fonds. Ondanks de impact van alle economische ontwikkelingen op de financiële positie van het fonds, had het bestuur nog een aantal onderwerpen hoog op de agenda van Zo heeft het fonds zich in 2008 gericht op de uitvoering van alle communicatieverplichtingen uit hoofde van de Pensioenwet. Alle deelnemers hebben in 2008 voor het eerst een zogenaamd uniform pensioenoverzicht ontvangen. Tevens ontvangen alle nieuwe deelnemers bij toetreding tot het pensioenfonds een zogenaamde startbrief. Een ander onderwerp waar het bestuur zich intensief mee bezig houdt, is de toekomst van het fonds. Sinds enige jaren wordt een actief acquisitiebeleid gevoerd, dat in 2008 verder is geïntensiveerd. De verwachting is dat door dit actieve acquisitiebeleid in 2009 meer bedrijven zich bij het fonds zullen aansluiten waardoor het draagvalk sterker wordt. Ook in 2009 zal het bestuur haar uiterste best doen om bij zijn besluitvorming alle belangen op evenwichtige wijze te behartigen. Terugkijkend naar 2008 dankt het bestuur een ieder die aan de goede gang van zaken heeft bijgedragen en rekent op een zelfde inzet komend jaar!, Den Haag, 19 juni 2009 De heer drs. L.H. Brug Voorzitter De heer J.G.J. Bax Secretaris Pagina 5 van 80

6 Pagina 6 van 80

7 2. Profiel 2.1. Doelstelling Het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Kunststof- en Rubberindustrie richt zich op ondernemingen die voornamelijk rubber en/of kunststoffen verwerken. De werkgevers uit de bedrijfstak kunnen op basis van vrijwilligheid deelnemen aan het fonds. Het fonds voert de pensioenregeling uit die is vastgelegd in de collectieve arbeidsovereenkomst NWBP Bedrijfstakpensioenregeling voor de Kunststof- en Rubberindustrie. Het pensioenfonds heeft ten doel, overeenkomstig de bepalingen van zijn statuten en fondsreglement, pensioenaanspraken te verlenen aan de (gewezen) deelnemers en hun nabestaanden. Het pensioenfonds is statutair gevestigd in Den Haag Organisatie Organogram Deelnemersraad Verantwoordingsorgaan Visitatiecommissie Bestuur van het pensioenfonds Controlerend Accountant (Ernst & Young Accountants LLP) Adviserend actuaris * (Watson Wyatt BV) Waarmerkend Actuaris (Ernst & Young Actuarissen) Manager Pensioenfondsen en Bestuursondersteuning (AEGON) Administratie (AEGON): - pensioenadministratie - uitkeringsadministratie - financiële administratie Herverzekering (AEGON) Vermogensbeheer (AEGON) * Het bestuur laat zich in voorkomende gevallen door de adviserend actuaris van Watson Wyatt bijstaan. Pagina 7 van 80

8 Organen De samenstelling van de belangrijkste organen binnen het pensioenfonds is per 31 december 2008 als volgt: Bestuur Naam Functie Werkzaam als Vertegenwoordigers namens de werkgevers: De heer J.G.J. Bax voorzitter directeur bij Ruma Rubber BV De heer G. Colijn bestuurslid HR manager bij Oerlemans Plastics BV De heer R.I. van Erkel bestuurslid controller bij Trelleborg Bakker BV De heer drs. J.W. Adrian plaatsvervangend bestuurslid directeur bij NRK, NWPB en NWBC De heer drs. Ir. A. Fraterman plaatsvervangend bestuurslid beleidsmedewerker bij de AWVN Vertegenwoordigers namens de werknemers: De heer drs. L.G. Brug secretaris bestuurder bij FNV Bondgenoten De heer J.C. Dwarswaard bestuurslid bestuurder bij De Unie Mevrouw G. van Valkenburg bestuurslid bestuurder bij CNV BedrijvenBond Mevrouw T.F.M. Schets plaatsvervangend bestuurslid bestuurder bij FNV Bondgenoten De heer M.J.A. Jacobs plaatsvervangend bestuurslid bestuurder bij De Unie Verantwoordingsorgaan Naam De heer P.J.M. van Oerle Mevrouw G.P. Erkens-Lamfers De heer L.A. van der Werf Vacature De heer D. van der Walle Namens de geleding actieve deelnemers pensioengerechtigden actieve deelnemers actieve deelnemers werkgevers Deelnemersraad Naam Namens de geleding Benoemd door De heer P.J.M. van Oerle actieve deelnemers FNV Bondgenoten Mevrouw G.P. Erkens-Lamfers pensioengerechtigden FNV Bondgenoten De heer L.A. van der Werf actieve deelnemers CNV BedrijvenBond Vacature actieve deelnemers De Unie / FNV Bondgenoten Gedurende het boekjaar hebben binnen de verschillende organen wijzigingen plaatsgevonden. De heer R. van der Wal heeft in april 2008 zijn functie als bestuurslid beëindigd vanwege het aanvaarden van een functie buiten de CNV BedrijvenBond. De heer Van der Wal is opgevolgd door mevrouw G. van Valkenburg, daarvoor reeds plaatsvervangend bestuurslid van het fonds. Per 1 juni 2008 zijn de heer L.A. van der Werf en mevrouw G.P. Erkens-Lamfers toegetreden tot de deelnemersraad. De heer H.K. Lekner is per 1 juni 2008 teruggetreden uit de deelnemersraad. Per 1 januari 2009 is de heer Adrian teruggetreden als plaatsvervangend bestuurslid. Hij zal worden opgevolgd door mevrouw M.H. de Kort, werkzaam als secretaris - branchecoördinator bij NRK, NWPB en NWBC. De heer Van Erkel heeft per 1 april zijn functie als bestuurslid beëindigd vanwege het aanvaarden van een functie buiten de bedrijfstak. De heer Van Erkel zal worden opgevolgd door de heer D. van der Walle, daarvoor lid van het verantwoordingsorgaan van het fonds. Compliance officer Er is besloten dat de secretaris jaarlijks als compliance officer optreedt en rapporteert aan de voorzitter. Voor 2009 zal dit betekenen dat de heer Bax compliance officer is. Pagina 8 van 80

9 Bestuur Het bestuur is belast met het besturen van het pensioenfonds en (eind)verantwoordelijk voor alle handelingen die door of namens het pensioenfonds worden verricht. De belangrijkste verantwoordelijkheden van het bestuur zijn: - het beheer van het pensioenfonds in de ruimste zin des woords; - het uitvoeren van de in het fondsreglement vastgelegde pensioenregeling; - het beheersen van de risico s die aan het voorgaande verbonden zijn. Zowel het algemeen strategisch als het dagelijks beleid wordt vastgesteld door het volledige bestuur. Het bestuur kan bepalen dat bepaalde aspecten van het dagelijks beleid worden gedelegeerd aan bestuurscommissies. In het verslagjaar zijn geen bestuurscommissies actief geweest. Het bestuur heeft de administrateur opdracht gegeven het door het bestuur geformuleerde dagelijks beleid in zijn algemeenheid uit te voeren. Voor zover er beslist dient te worden over bijzondere aangelegenheden die niet kunnen wachten op de besluitvorming tijdens een bestuursvergadering, wordt door de voorzitter en de secretaris (of hun plaatsvervangers) - eventueel na overleg met de adviseur(s) - gezamenlijk het desbetreffende beleid bepaald. Deelnemersraad, verantwoordingsorgaan en visitatiecommissie Naast het bestuur, kent het pensioenfonds een deelnemersraad. De deelnemersraad adviseert het bestuur desgevraagd of uit eigen beweging over aangelegenheden die het fonds betreffen, maar in ieder geval over elk voorgenomen besluit van het bestuur tot een aantal vastgelegde zaken. Het pensioenfonds heeft sinds 2008 ook een verantwoordingsorgaan. Deze bestaat voor wat betreft de leden namens de geledingen actieve deelnemers en gepensioneerden uit een personele unie met de deelnemersraad. Het verantwoordingsorgaan is bevoegd jaarlijks een algemeen oordeel te geven over het handelen van het bestuur aan de hand van onder meer het jaarverslag. Ook de beleidskeuzes van het bestuur die op de toekomst betrekking hebben, en het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen kalenderjaar horen tot het aandachtsgebied van het verantwoordingsorgaan. Ten aanzien van het intern toezicht geldt dat het bestuur heeft gekozen voor een visitatiecommissie. De visitatiecommissie beziet het functioneren van de stichting en het bestuur kritisch. De leden van de visitatiecommissie worden aangesteld voor de betreffende visitatieronde die voor de eerste maal in de tweede helft van 2009 zal plaatsvinden. De werking van de deelnemersraad, het verantwoordingsorgaan en de visitatiecommissie komt aan de orde in hoofdstuk 5.2. Het bestuur is van mening dat met de verschillende organen die het fonds kent, de belangen van alle betrokkenen op evenredige wijze behartigd worden. Aangesloten werkgevers Alle bij het pensioenfonds aangesloten werkgevers zijn lid van de werkgeversvereniging de NRK- Werkgeversvereniging Branche Pensioenregeling (NWBP). De NWBP voert namens de aangesloten werkgevers de onderhandelingen met de betrokken werknemersorganisaties (FNV Bondgenoten, CNV BedrijvenBond en De Unie). De NWBP is aangesloten bij de NRK, de brancheorganisatie voor de Rubber- en Kunststofindustrie. Pagina 9 van 80

10 Interne beheersingsorganisatie Het bestuur houdt nauwgezet toezicht op de uitbestede werkzaamheden en wel op een zodanige wijze dat het de bedrijfsprocessen op een adequate wijze kan (blijven) beheersen. In het verlengde hiervan is het bestuur verantwoordelijk voor het uitvoeren van controlemaatregelen gericht op het adequaat beheersen van alle voorkomende bedrijfsprocessen, met inbegrip van een juiste en volledige registratie en verslaglegging van de gegevens van het pensioenfonds. Als uitvloeisel van die verantwoordelijkheid wordt gestuurd op het zoveel mogelijk beperken van risico s die samenhangen met uitbestede processen. Het voltallige bestuur vergadert in beginsel ten minste vier keer per jaar om alle voorkomende aangelegenheden te bespreken en om te bezien of de voortgang van de processen naar behoren verloopt. Onderdeel van deze algemene controle is een beschouwing van de financiële positie van het pensioenfonds. Voor wat betreft de controle op de administratie en het vermogensbeheer, laat het bestuur de administrateur en de vermogensbeheerders verantwoording afleggen onder meer door middel van het periodiek verstrekken van rapportages en overzichten Betrokken externe partijen Uitbesteding Het bestuur heeft de pensioenadministratie, de beleggingsadministratie en de belegging van het vermogen van het pensioenfonds uitbesteed aan AEGON Levensverzekering N.V. te Den Haag die tevens als herverzekeraar optreedt. De condities van de uitbesteding zijn vastgelegd in de met de verzekeraar gesloten uitbestedingsovereenkomst (voorheen genaamd: herverzekeringsovereenkomst) met inbegrip van de bijbehorende Service Level Agreement. Het bestuur dient nauwgezet toezicht te houden op de uitbestede werkzaamheden. In het verlengde hiervan is het bestuur verantwoordelijk voor het uitvoeren van controle maatregelen gericht op de juiste en volledige registratie van de gegevens van het pensioenfonds. De betreffende controlemaatregelen zijn gericht op de volgende controlegebieden: - integriteit en deskundigheid van bestuur en deelnemersraad; - administratie; - juistheid van de door de werkgevers aangeleverde gegevens; - vermogensbeheer. Aangezien de administratie en het vermogensbeheer volledig zijn uitbesteed en het pensioenfonds geen personeel in dienst heeft, heeft het pensioenfonds zelf geen administratieve organisatie opgezet. Het pensioenfonds maakt hiervoor dan ook gebruik van de administratieve organisatie van AEGON. Accountant Ernst & Young Accountants LLP, te Den Haag. Controleert jaarlijks het jaarverslag, het depotverslag en de verslagstaten voor DNB. Adviserend Actuaris Het fonds heeft geen vaste adviserend actuaris. In voorkomende gevallen laat het bestuur zich door het actuariële adviesbureau Watson Wyatt BV bijstaan. Certificerend Actuaris Ernst & Young Actuarissen, te Amsterdam. Vermogensbeheerder(s) AEGON Investment Management B.V., te Den Haag. Administrateur AEGON Levensverzekering N.V., te Den Haag. Pagina 10 van 80

11 3. Kerncijfers (Bedragen x 1.000) Aangesloten werkgevers (aantal) Deelnemers (aantallen) Actieven Gewezen deelnemers Gepensioneerden Totaal aantal deelnemers Stichtingskapitaal en reserves Technische voorzieningen Dekkingsgraad (%) 113,08 108,46 110,75 115,65 109,26 Premiebijdragen - Feitelijke premie Kostendekkende premie Pensioenuitkeringen Pensioenuitvoeringskosten Overrente Interestbaten en lasten (612) Beleggingsrendement (%) (3,52) (3,28) (0,72) 10,63 4,97 Rendement benchmark (%) (5,16) (2,53) (1,60) 11,21 0,00 De cijfers en kengetallen zijn vanaf 2006 gebaseerd op de huidige waarderings- en resultaatbepalingsgrondslagen. Cijfers uit voorgaande jaren zijn niet aan de veranderde grondslagen en stelselwijziging aangepast en derhalve in overeenstemming met de desbetreffende gepubliceerde jaarrekeningen. Voor een uiteenzetting van de gehanteerde waarderings- en resultaatbepalingsgrondslagen verwijzen wij u naar hoofdstuk 9 bij de jaarrekening. Vanaf 2008 wordt er geen afzonderlijk jaarverslag opgesteld voor het depot voor de Prepensioenregeling (PB7). De cijfers hiervan zijn geconsolideerd met het jaarverslag van het depot van de Basisregeling (P80) en de aanvullende regeling. De deelnemers-aantallen 2007 en 2008 zijn exclusief de actieven en slapers die overkomen van Stichting Pensioenfonds RPC Tedeco-Gizeh. De overrente zoals hierboven gerapporteerd, is na aftrek van de beheerkosten. Pagina 11 van 80

12 Pagina 12 van 80

13 4. Verslag van het verantwoordingsorgaan 4.1. Verslag van het verantwoordingsorgaan Het eerste jaar dat we als verantwoordingsorgaan meedraaien is zeker niet het simpelste jaar om te starten. De gevolgen van de economische crisis zijn duidelijk zichtbaar, ook voor ons pensioenfonds en zullen ook in 2009 als een vervelende rode draad door het jaar heen lopen, vervelend voor het fonds vanwege de resultaten op de beurs, maar zeker ook voor de deelnemende bedrijven en hun werknemers, omdat een omzet daling van 25% of meer nare gevolgen zullen hebben. Van de twee vacatures die er bij het verantwoordingsorgaan waren op 1 januari 2008 is er één in de loop van het jaar ingevuld. Het verantwoordingsorgaan heeft tijdens een gezamenlijke vergadering met het bestuur gesproken over het beleid van het fonds aan de hand van het jaarverslag. Het doorgronden van alle processen, zodat er een gefundeerd oordeel kan worden gegeven over alle onderdelen van het door het bestuur gevoerde beleid, is na een eerste jaar een utopie. Daarom zien wij belangstellend uit naar het verslag van de visitatiecommissie in Wel is het verantwoordingsorgaan van mening dat, voor zover zij dit uit alle stukken en na gesprekken met bestuur, de accountant en de administrateur heeft kunnen opmaken, het gevoerde beleid er op gericht is om de belangen van alle belanghebbende voor nu en voor de toekomst op een gelijkwaardige manier te behandelen en veilig te stellen. Het verantwoordingsorgaan heeft het bestuur nog enkele vragen gesteld t.a.v. de deskundigheids bevordering van het verantwoordingsorgaan en de deelnemersraad en het risico beheer. Ook is gevraagd om de effecten van een eventuele inhaalindexatie in de komende ALM studie mee te nemen Reactie van het bestuur Het bestuur heeft kennis genomen van het oordeel van het verantwoordingsorgaan. Allereerst is het bestuur verheugd dat het verantwoordingsorgaan tot het oordeel is gekomen dat ook in dit verslagjaar het beleid van het bestuur gericht is geweest om de belangen van alle belanghebbende voor nu en voor de toekomst op een gelijkwaardige manier te behandelen en veilig te stellen. Het bestuur is zich van zijn taak bewust en zal ook gezien de toekomstige ontwikkelingen er alles aan doen om tot verantwoorde besluitvorming en beleidskeuzes te komen. Het bestuur wil graag reageren op de door het verantwoordingsorgaan gemaakte opmerkingen. Het bestuur is verheugd dat het verantwoordingsorgaan de eigen deskundigheid en die van de deelnemersraad oppakt op de wijze zoals tijdens het overleg is besproken. Er zal dan ook alle medewerking vanuit het bestuur gegeven worden inzake de gewenste opleidingsmogelijkheden. Zoals ook is opgenomen in hoofdstuk 5.6 van dit jaarverslag onderkent het bestuur de risico s waar het fonds mee te maken heeft. Naast de structurele aanpak van het risicobeheer is het bestuur van mening dat het nuttig is om tijdens een themabijeenkomst, samen met de leden van het verantwoordingsorgaan, nader in te gaan op het onderwerp risicobeheersing. Als laatste punt heeft het bestuur de aanbeveling overgenomen om de mogelijkheden van inhaalindexatie in de komende ALM studie op te nemen. Pagina 13 van 80

14 Pagina 14 van 80

15 5. Verslag van het bestuur Alle bedragen in dit verslag luiden in duizenden euro s, tenzij anders aangegeven Algemeen De financiële positie van het pensioenfonds komt tot uitdrukking in de zogeheten dekkingsgraad, die de verhouding aangeeft tussen het pensioenvermogen en de technische voorzieningen. Het pensioenvermogen is daarbij de som van de technische voorzieningen en het vermogen van het pensioenfonds. De Voorziening Pensioen Verplichting (VPV) per 31 december 2008 is vastgesteld op basis van de door DNB vastgestelde rentetermijnstructuur. De dekkingsgraad bedraagt per ultimo 2008: 113,08% (2007: 108,46%) op basis van de verhouding Eigen Vermogen + Pensioenverplichtingen versus Pensioenverplichtingen. Omdat het solvabiliteitsrisico volledig is afgedekt kent het fonds geen (Minimaal) Vereist Eigen Vermogen Functioneren van het pensioenfonds Aan het pensioenfonds zijn geen boetes of dwangsommen dan wel een aanwijzing tot het volgen van een bepaalde gedragslijn opgelegd, door één van de toezichthouders (DNB of AFM). Ook is er geen bewindvoerder aangesteld en zijn er geen korte termijn- of lange termijn herstelplannen van toepassing AFM en DNB Met de inwerkingtreding van de Wet op het financieel toezicht per 1 januari 2007 heeft het pensioenfonds formeel te maken met twee toezichthouders. De AFM voor het zogenaamde gedragstoezicht en DNB voor het prudentiële toezicht. In het najaar van 2008 heeft het fonds een uitnodiging van de AFM ontvangen om het self assessment in te vullen. Het self assessment is een online vragenlijst voor pensioenuitvoerders over de naleving van de normen uit de Pensioenwet. De doelstelling van het self assessment is tweeledig: 1. Het geeft de AFM inzicht in de mate waarin de pensioenuitvoerders aan de pensioenwetten voldoen en waar zich mogelijke risico s bevinden. 2. Het geeft de pensioenuitvoerders inzicht in de mate waarin zij de normen naleven, en geeft inzicht in mogelijke verbeterpunten. Het assessment stelt vragen over zorgplicht, communicatie, begrijpelijkheid van teksten, verzendingsmomenten van brieven (bijvoorbeeld bij uitdiensttreding, echtscheiding en emigratie). In het voorjaar van 2009 heeft het fonds een terugkoppeling van de AFM gekregen waaruit bleek dat AFM geen opmerkingen had Wet- en regelgeving; ontwikkelingen en vooruitzichten Wijziging regels uitbesteding Bij besluit van 29 januari 2009 is door de Minister van SZW het Besluit uitvoering Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling gewijzigd in verband met aanpassing van de regeling voor uitbesteding. De wijziging van de regeling voor uitbesteding houdt in dat in de overeenkomst tot uitbesteding dient te worden geregeld de verplichting voor de derde (waaraan is uitbesteed) om informatie waar de toezichthouder ter uitvoering van zijn wettelijke taak om vraagt rechtstreeks aan de toezichthouder ter beschikking te stellen. Dit is een wijziging ten opzichte van de bestaande regeling voor uitbesteding waarin er geen verplichting was voor de uitvoeringsorganisatie (de derde) om gegevens direct aan de toezichthouder te verstrekken. Omdat de wijziging kan mee kan brengen dat bestaande overeenkomsten moeten worden gewijzigd, is gekozen voor inwerkingtreding met ingang van 1 juli Pagina 15 van 80

16 Toeslagen Invoering toeslagenlabel Vanaf 1 januari 2009 moeten de pensioenfondsen en verzekeraars de (gewezen) deelnemers en gepensioneerden van hun pensioenregeling(en) informeren over de toeslagverlening door middel van het toeslagenlabel. Het label beoogt inzicht te geven in de mate waarin en de zekerheid waarmee de pensioenaanspraken en het pensioenrecht wordt aangepast aan de prijsstijgingen. De ministeriële regeling waarin de invoering van het toeslagenlabel is vastgelegd, is op vrijdag 29 augustus 2008 gepubliceerd in de Staatscourant. Het toeslagenlabel zal moeten worden gecommuniceerd op alle momenten waarop op grond van de artikelen 21 en 38 tot en met 45 van de Pensioenwet informatie over de toeslagverlening moet worden verstrekt. Het toeslagenabel zegt alleen iets over de toeslagverlening en heeft geen betrekking op de pensioenregeling als geheel. Ook geeft het toeslagenabel geen garantie dat het pensioen elk jaar wordt aangepast aan de prijsstijgingen. De AFM heeft echter besloten om in 2009 af te zien van controle op het toeslagenlabel, die eerder al was uitgesteld tot 1 april De AFM, DNB, het ministerie van SZW en de pensioenkoepels overleggen op welke manier de pensioenuitvoerders hun belanghebbenden het beste kunnen informeren. Naar verwachting leidt dit tot een modelbrief die alle pensioenuitvoerders kunnen gebruiken om hun deelnemers op begrijpelijke wijze te informeren. Uiteraard hebben pensioenuitvoerders de mogelijkheid om het toeslagenlabel wel te gebruiken. De pensioenuitvoerders zullen na afronding van het overleg zo spoedig mogelijk worden geïnformeerd, naar verwachting in de loop van maart De modelbrief zal dan ook ter beschikking worden gesteld. Het bestuur van het fonds moet nog een keuze maken tussen het in 2009 wel of geen gebruik maken van het reeds beschikbare toeslagenlabel. De vraag is namelijk of de uiteindelijk verplicht te gebruiken modelbrief niet meer vragen oproept dan het toeslagenlabel zelf. Toeslagenmatrix Op 17 juli 2008 heeft de Minister van SZW een besluit tot wijziging van de Regeling Pensioenwet en Wet verplichte beroepspensioenregeling gepubliceerd in de Staatscourant. Met dit besluit wordt invulling gegeven aan de consistentie-eis zoals neergelegd in artikel 95, eerste lid van de Pensioenwet. Tevens wijzigt dit besluit de toeslagenmatrix (indexatiematrix). In artikel 95, eerste lid, van de Pensioenwet is neergelegd dat er bij voorwaardelijke toeslagverlening een consistent geheel moet zijn tussen de gewekte verwachtingen, de financiering en het realiseren van voorwaardelijke toeslagen. Tot nu toe was onvoldoende duidelijk op welke wijze de consistentie-eis bij voorwaardelijke toeslagverlening concreet invulling moest krijgen. Het was van belang dat hieromtrent alsnog duidelijkheid werd geboden, omdat de consistentie-eis op het vlak van de toeslagverlening een belangrijk onderdeel van de Pensioenwet vormt. Zowel de pensioenuitvoerders als de toezichthouder moeten in staat zijn om te beoordelen onder welke condities aan de consistentie-eis wordt voldaan. Duidelijkheid omtrent de consistentie-eis is ook van belang omdat het voldoen aan deze eis in geval van pensioenfondsen één van de voorwaarden voor korting op de kostendekkende premie waaronder de aftrek van solvabiliteitsvrijval (buffervrijval) is. De regeling met betrekking tot de consistentie-eis is in nauwe afstemming met het pensioenveld en de toezichthouder tot stand gekomen. In de Pensioenwet en de Wet verplichte beroepspensioenregeling wordt het woord 'toeslagen' gebruikt voor hetgeen voorheen ook wel als indexatie werd aangeduid. Om zo consequent mogelijk één begrip te gebruiken wordt het woord 'indexatiematrix' in de Regeling vervangen door toeslagenmatrix. Als bijlage bij het besluit is een aangepaste toeslagenmatrix voor pensioenfondsen en een nieuwe toeslagenmatrix voor verzekeraars opgenomen. De wijziging van de toeslagenmatrix voor pensioenfondsen is nodig voor een goede aansluiting op het toeslagenlabel (indexatielabel). Ook is gekeken naar tot nu toe geldende teksten van de toeslagenmatrix en zijn, waar mogelijk, vereenvoudigingen aangebracht. Pagina 16 van 80

17 Mogelijkheid om AOW uit te stellen In november 2008 is een wetsvoorstel bij de Tweede Kamer ingediend waarin de mogelijkheid is opgenomen om de ingangsdatum van het AOW-pensioen na 65 jaar vrijwillig geheel of gedeeltelijk uit te stellen. Dit stimuleert het doorwerken na 65 en introduceert een flexibeler systeem van pensioneren. Pensionering bij het bereiken van de 65-jarige leeftijd zal in de toekomst niet meer de norm zal zijn. In het voorstel kan de AOW-uitkering voor maximaal vijf jaar geheel of gedeeltelijk worden uitgesteld. Uitstel kan dus tot de 70- jarige leeftijd. Een latere ingangsdatum leidt tot een actuariële verhoging van het AOW-pensioen over de resterende uitkeringsperiode. De keuze om het AOW-pensioen uit te stellen maak je voor het bereiken van de 65-jarige leeftijd en is eenmalig. In een rekenvoorbeeld: Stel de resterende levensverwachting voor mannen en vrouwen van 65 jaar is 20 jaar. Bij één jaar uitstel zal het AOW-pensioen voor het resterende leven 5% hoger zijn. Bij drie jaar uitstel resulteert een AOW-pensioen dat 17% hoger is. Naarmate met de AOW langer uitstelt neemt het verhogingspercentage dus meer dan evenredig toe. Gedeeltelijk uitstellen is ook mogelijk. Het is de bedoeling dat de mogelijkheden van uitstel van het AOWpensioen op 1 januari 2010 in werking treden. Iedereen die na 1 januari 2010 de leeftijd van 65 jaar bereikt, kan gebruik maken van de mogelijkheid om de uitkering later in te laten gaan Ontwikkelingen Bestuur, deelnemersraad en commissies Vergaderingen van het bestuur Er hebben in 2008 vier vergaderingen plaatsgevonden te weten op: - 4 maart juni september november 2008 Behandelde onderwerpen en besluitvorming De belangrijkste onderwerpen en besluitvorming vanuit voornoemde vergaderingen betreffen de volgende. Acquisitieplan Het bestuur hecht enorm aan uitbreiding van het draagvlak. Er vinden daarom met grote regelmaat gesprekken plaats met bedrijven die willen toetreden tot het fonds. In 2008 is hiertoe een speciaal voor het fonds ontworpen acquisitiebrochure ontworpen. Deze brochure vormt de basis voor een door de administrateur vormgegeven acquisitietraject. Beleggingsresultaten Het moge duidelijk zijn dat de gevolgen van de kredietcrisis ook zijn sporen heeft achtergelaten bij het fonds. Niet alleen de tegenvallende beleggingsresultaten, maar ook de dalende rente hebben een sterke negatieve invloed gehad op de dekkingsgraad van het fonds. Het bestuur heeft de vermogensbeheerder nauwgezet gevolgd in zijn besluitvorming ten aanzien van de tactische asset allocatie en het durationbeleid. Het bestuur beraamt zich thans op aanvullende maatregelen die noodzakelijk zijn om de financiële positie van het fonds te verbeteren. Afronding Pensioenwet Het bestuur heeft in 2008 de laatste fondsstukken aangepast aan de Pensioenwet. In 2008 zijn de eerste startbrieven en uniforme pensioenoverzichten aan de deelnemers verzonden. Pagina 17 van 80

18 Deelnemersraad De deelnemersraad heeft in 2008 twee maal gezamenlijk met het bestuur vergaderd. Adviezen zijn gegeven over diverse fondsstukken, het jaarverslag over 2007 en het beleggingsplan voor Ook heeft de deelnemersraad positief geadviseerd over de premie- en toeslagverlening 2009 zoals deze door het bestuur zijn voorgesteld. Begin 2009 heeft de raad een positief advies gegeven over de toeslagverlening en het toeslagbeleid. Verantwoordingsorgaan Op 20 juni 2008 heeft de bespreking plaatsgevonden tussen het bestuur en de leden van het verantwoordingsorgaan. In deze bespreking is het jaarverslag 2007 besproken en heeft het verantwoordingsorgaan zijn oordeel over het door het bestuur in 2007 gevoerde beleid gegeven. Dit oordeel is ook terug te lezen in het jaarverslag Juridische stukken Zoals reeds in voorgaand hoofdstuk is vermeld, zijn in 2008 de laatste fondsstukken aangepast aan de vereisten van de Pensioenwet dan wel de nieuwe structuur van het fonds. Deze betreffen de volgende stukken: - De statuten van het fonds zijn aangepast aan de nieuwe juridische structuur - Er is een nieuwe gedragscode van kracht geworden In dit licht heeft het bestuur ook besloten tot het aanstellen van een compliance officer. Hierbij is wel besloten om dit gezien het volledig uitbestede vermogensbeheer - binnen de eigen gelederen te houden. De secretaris van het bestuur neemt de functie van compliance officer op zich en zal in deze hoedanigheid rapporteren aan de voorzitter. - Het uitvoeringsreglement is vastgesteld en ingevoerd. - Het communicatiebeleidsplan is definitief geworden. - Het deskundigheidsplan is volledig herzien. In het kader van deskundigheidsbevordering van bestuur en deelnemersraad is besloten om twee maal per jaar een thema-ochtend te houden waarin voor dat moment relevante wet- en regelgeving besproken zal worden. Veel meer dan voorheen wordt in het deskundigheidsplan aandacht besteed hoe het gewenste en ook vereiste deskundigheidsniveau binnen het bestuur bereikt en gehandhaafd blijft. Hiermee heeft het deskundigheidsplan een dynamisch karakter gekregen en zal ook jaarlijks aan de deskundigheidsontwikkeling binnen het bestuur aangepast worden Communicatie Het bestuur van het fonds hecht veel waarde aan een heldere communicatie naar zowel de aangesloten werkgevers als de deelnemers van het fonds. Voor de aangesloten werkgevers is het belangrijk om goed op de hoogte te zijn van de inhoud van de pensioenregeling en de ontwikkelingen binnen het fonds. Voor de deelnemers is het van belang dat zij inzien dat een pensioenregeling een waardevolle arbeidsvoorwaarde is. Waardering hiervoor van de deelnemers is alleen mogelijk wanneer zij op de hoogte zijn van de inhoud van de pensioenregeling. Het pensioenfonds heeft los van de premienota s en pensioenopgaven - een aantal belangrijke informatiekanalen. Deze kanalen betreffen de volgende: Website fonds Via de website van het pensioenfonds wordt informatie verschaft over de structuur van het fonds, de pensioenregeling en de huidige van belang zijnde ontwikkelingen. Via een downloadmogelijkheid zijn alle reglementen evenals de statuten en de verplichtstellingsbeschikking beschikbaar. Ook kunnen bezoekers via een speciale button informatie opvragen bij de administrateur. De informatie op deze site wordt regelmatig aangepast aan nieuwe ontwikkelingen, zowel binnen het fonds als op het gebied van wet- en regelgeving. Op dit moment is een nieuwe opzet van de website in ontwikkeling. Los van de toevoeging van een speciale portal voor het bestuur van het fonds, zal de website worden aangepast aan het karakter van de PW en daardoor meer event-driven (gebeurtenis gerelateerd) worden. De nieuwe site zal medio 2009 operationeel worden. Pagina 18 van 80

19 Samenvatting pensioenregeling Daar jaarlijks de kerncijfers van de pensioenregeling wijzigen (de franchise en grensbedragen), verschaft het fonds jaarlijks bij de prolongatienota een samenvatting van de pensioenregeling met de actuele kerncijfers. Zo heeft de werkgever altijd de juiste cijfers direct bij de hand alsmede een korte omschrijving van de regeling. Werkgevers en werknemerspresentaties In 2008 zijn wederom bij werkgevers op locatie presentaties over de pensioenregeling gehouden. Hiervoor zijn in overleg met de administrateur aan twee modules ontwikkeld: a. in plenaire sessies uitleg geven over hetgeen de werkgever gevraagd heeft, zoals informatieverstrekking over alle facetten rond de wijziging van de pensioenregeling; b. individuele sessies op locatie, hetgeen inhoudt dat de pensioenconsulent op af te spreken tijdstippen kantoor houdt in het bedrijf zelf. Persoonlijke pensioensite Het fonds stelt naar verwachting in het tweede kwartaal van 2009 een specifieke pensioensite voor de deelnemers beschikbaar. Op deze, door de administrateur ontwikkelde internetsite, kunnen de deelnemers van het fonds on-line informatie over hun eigen pensioenaanspraken opvragen. De persoonlijke pensioensituatie wordt in beeld gebracht door middel van op maat gemaakte software. Het bestuur heeft de administrateur met klem verzocht deze internetsite ook geschikt te maken voor een beter inzicht ten aanzien van de flexibele mogelijkheden zoals vervroeging en uitstel. Communicatiebeleidsplan In 2008 is het communicatieplan opgesteld en definitief gemaakt. Dit plan vormt de basis voor het communicatiebeleid dat het fonds de komende jaren zal gaan voeren richting de diverse doelgroepen te weten werkgevers, (gewezen) deelnemers en gepensioneerden. Startbrief Voor nieuwe deelnemers na 1 januari 2008 is door het fonds een zogenaamde startbrief opgesteld. De startbrief bevat veel meer informatie voor een nieuwe deelnemer dan de oude pensioenopgave. In de startbrief staat ook informatie over de regeling en het pensioenfonds zelf. Tevens is bij de totstandkoming van deze startbrief aandacht geschonken aan het communicatieniveau. Om de leesbaarheid te bevorderen is de startbrief van het fonds getoetst aan een leespanel uit de doelgroep. Uniform PensioenOverzicht (UPO) Het UPO is door pensioenfondsen en verzekeraars ontworpen om op een eenduidige manier deelnemers te informeren over hun pensioensituatie nu en in de toekomst. Vanuit de Pensioenwet is het voorgeschreven een uniform pensioenoverzicht te verzenden. Meer dan vroeger veranderen mensen van baan en bouwen zij daardoor uit meerdere dienstverbanden pensioen op. Om pensioenen inzichtelijker en optelbaar te maken, is het UPO ontwikkeld. Het geeft de deelnemers inzicht in het inkomen bij pensionering, bij arbeidsongeschiktheid en het pensioen voor nabestaanden bij overlijden. In het najaar van 2008 zijn de eerste UPO s vanuit het fonds verzonden. Pagina 19 van 80

20 5.3. Pensioenregeling Inhoud pensioenregeling De pensioenregeling van het fonds is per 1 januari 2006 voor het laatst gewijzigd. Dit in het kader van het besluit van CAO-partijen om de prepensioen-/vut-regeling per die datum te beëindigen en een nieuwe basispensioenregeling met overgangsmaatregelen vorm te geven. In 2008 zijn geen aanpassingen doorgevoerd. De hoofdlijnen van de pensioenregeling luiden als volgt. Ouderdomspensioen Dit pensioen gaat in op de 65-jarige leeftijd van de deelnemer (de pensioendatum) en wordt uitgekeerd tot zijn/haar overlijden. De aanspraak wordt berekend over de pensioengrondslag: het pensioensalaris vermindert met de franchise. Voor het jaar 2008 bedroeg het maximum pensioensalaris , terwijl de franchise bedroeg (de franchise is het deel van het salaris waarover geen pensioen wordt opgebouwd omdat de AOW al gedeeltelijk in het inkomen vanaf het 65ste jaar voorziet). Tot de 65-jarige leeftijd wordt voor ieder deelnemersjaar een aanspraak opgebouwd ter grootte van 2,15% van de pensioengrondslag voor dat jaar. Partnerpensioen Dit pensioen gaat in bij overlijden van de deelnemer en wordt uitgekeerd tot de (huwelijks)partner overlijdt. Het jaarlijks partnerpensioen is gelijk aan 70% van het ouderdomspensioen dat bij gelijkblijvende pensioengrondslag op de pensioendatum zou zijn bereikt, indien de deelnemer niet voordien zou zijn overleden. Gedurende het deelnemerschap wordt het partnerpensioen toegezegd op risicobasis; dit betekent dat er voor dit pensioen geen waarde wordt opgebouwd en dat de aanspraak op partnerpensioen vervalt op de pensioendatum en bij eerder ontslag. Wezenpensioen Ook het wezenpensioen gaat in bij overlijden van de deelnemer en wordt vervolgens uitgekeerd tot het kind 18 jaar wordt. Voor studerende en arbeidsongeschikte kinderen wordt het wezenpensioen doorbetaald tot uiterlijk de 27ste verjaardag. Voor elk kind is het wezenpensioen gelijk aan 20% van het partnerpensioen (voor volle wezen 40%). Ook het wezenpensioen wordt toegezegd op risicobasis. Voorwaardelijke toeslagen De regeling kent voor zowel de opgebouwde aanspraken van de actieve deelnemers als de al dan niet reeds ingegane pensioenen van de inactieve deelnemers een voorwaardelijke toezegging voor toeslagen. De toelagen (indexaties) zijn volledig afhankelijk van de daartoe beschikbare middelen van het pensioenfonds. Aanspraken op grond van de pensioenregeling die gold tot 2006 De aanspraken op ouderdomspensioen, nabestaandenpensioen en wezenpensioen die een deelnemer eventueel tot 1 januari 2006 bij het pensioenfonds heeft opgebouwd, blijven ongewijzigd gehandhaafd. Deze aanspraken worden meegenomen in de eventuele toeslagverlening op de pensioenen. Keuzemogelijkheden Ruil ouderdomspensioen voor nabestaandenpensioen Op de pensioendatum of de eerdere ontslagdatum heeft de deelnemer de mogelijkheid om het (vanaf 1 januari 2001) opgebouwde ouderdomspensioen om te zetten in een verlaagd ouderdomspensioen met een bijbehorende aanspraak op partnerpensioen. Vervroegen pensioeningang De deelnemer kan kiezen voor een eerdere ingang van het ouderdomspensioen dan op 65 jaar, maar niet eerder dan op 60 jaar. Pagina 20 van 80

21 Variabele pensioenuitkeringen De deelnemer kan de hoogte van de uitkeringen van het ouderdomspensioen variabel laten zijn. Tot (naar keuze van de deelnemer) de 65-jarige of 70-jarige leeftijd wordt dan eerst een hoger pensioen uitgekeerd en daarna lager, in de verhouding van 4:3. Premie en deelnemersbijdrage De (doorsnee)premie voor de pensioenregeling bedroeg in 2008 op jaarbasis 16,5% van de pensioengrondslag. De werkgevers kunnen aan de deelnemers een bijdrage vragen die op jaarbasis gelijk is aan 6,4% van hun pensioengrondslag. Deze bijdrage wordt op het loon van de deelnemers ingehouden. Vanaf 2008 zal de premie van 16,5% stijgen met 0,5% per jaar. In 2009 bedraagt de premie 17%. Vanaf 2010 wordt de premie gehandhaafd op een niveau van 17,5%. Aanvullende regeling Iedere werkgever kan besluiten ook pensioenaanspraken aan zijn werknemers toe te kennen over het pensioensalaris boven het maximum (voor ). Voor de pensioenaanspraken volgens de aanvullende regeling gelden dezelfde voorwaarden en uitgangspunten als voor de pensioenaanspraken tot het maximum salaris. Overgangsmaatregelen Voor deelnemers die op 31 december 2005 deelnamen aan de prepensioen-/vut-regeling in de bedrijfstak gelden voorwaardelijke overgangsmaatregelen. Deze maatregelen zijn er op gericht om de vroegere prepensioen-/vut-rechten te vertalen naar extra ouderdomspensioen. Dat extra ouderdomspensioen kan vervolgens ook worden benut voor vervroeging van de pensioeningang. Deze overgangsmaatregelen worden door de respectievelijke werkgevers gefinancierd buiten de beleggingen van het fonds en komen niet tot uitdrukking in de balans. Voor de overgangsmaatregelen worden voor elke afzonderlijke werkgever de jaarlijkse kosten becijferd. De werkgever kan 40% van die kosten doorbelasten aan zijn werknemers. Voor het komend jaar worden geen wijzigingen in de pensioenregeling verwacht Premies, percentages en grensbedragen De bedragen voor 2009 luiden: - De premie bedraagt 17% van de pensioengrondslag; - Het maximum pensioengevend salaris bedraagt ; - De franchise bedraagt ; - Het opbouwpercentage bedraagt 2,15% van de pensioengrondslag. De bedragen voor 2008 luiden: - De premie bedraagt 16,5% van de pensioengrondslag; - Het maximum pensioengevend salaris bedraagt ; - De franchise bedraagt ; - Het opbouwpercentage bedraagt 2,15% van de pensioengrondslag Premies Kostendekkende premie Door het pensioenfonds is de kostendekkende premie vastgesteld als het totaal van: De kosten van de jaarlijkse pensioeninkoop op grondslagen van de herverzekeringsovereenkomst, inclusief de garantiekosten. Een opslag voor solvabiliteit (vanwege de garantieovereenkomst met AEGON is deze opslag voor het fonds nihil) Het totaal van de pensioenuitvoeringskosten. De hoogte van de kostendekkende premie bedraagt voor (2007: ). Pagina 21 van 80

22 De doorsneepremie van het pensioenfonds is voldoende om deze kosten te financieren. Feitelijke premie De financiering van de krachtens het fondsreglement vast te stellen pensioenaanspraken geschiedt door betaling van een doorsneepremie. Deze premie wordt elk jaar door het bestuur vastgesteld. Alvorens een wijziging in de premie door te voeren zal het bestuur in overleg treden met de betrokken werkgevers- en werknemersorganisaties. De premie wordt uitgedrukt in een percentage van de pensioengrondslag. De aangesloten werkgever kan jaarlijks op de deelnemer een bijdrage verhalen die met de deelnemer zal worden verrekend in evenveel termijnen als waarin het salaris aan de deelnemer wordt betaald. De bijdrage door de deelnemer is per jaar maximaal gelijk aan 40% van de door de werkgever voor de deelnemer verschuldigde premie De doorsneepremie is onafhankelijk van de leeftijd en het geslacht van de deelnemer. Er geldt geen bijstortingsverplichting voor de werkgever. Voor 2008 is de doorsneepremie vastgesteld op (2007: ). Ontwikkeling premiestelling Het bestuur ziet geen reden om aan te nemen dat het premiebeleid in de komende periode zal wijzigen. Premies en koopsommen De doorsneepremie op jaarbasis bedraagt in 2008 voor iedere deelnemer 16,5% van de voor de deelnemer geldende pensioengrondslag (2007: 16%). In de aan de herverzekeraars af te dragen premies, stortingskoopsommen en koopsommen zijn opslagen opgenomen voor medeverzekering van premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid, excasso-, administratieen mutatiekosten. De betreffende premies en (stortings)koopsommen zijn opgenomen in de post Mutatie voorziening voor pensioenverplichtingen Indexatie De toeslagenmatrix die het pensioenfonds hanteert, ingedeeld naar de indeling volgens de Beleidsmaatregel Toeslagenmatrix van DNB, is D1. Ambitie Het pensioenfonds streeft er met het toeslagbeleid naar om de opgebouwde aanspraken van de actieve deelnemers en de premievrije en ingegane pensioenen van de inactieve deelnemers en pensioengerechtigden jaarlijks per 1 januari (maximaal) te verhogen op basis van relatieve stijging van het prijsindexcijfer. Het bestuur beslist evenwel jaarlijks in hoeverre pensioenrechten en pensioenaanspraken worden aangepast. Voor deze voorwaardelijke toeslagtoezegging wordt geen premie betaald en is geen bestemmingsreserve gevormd. De toeslagverlening wordt uit beleggingsrendement gefinancierd. Jaarlijks zal het bestuur op basis van de financiële positie van het fonds en de eisen die de Pensioenwet daaraan stelt en de ontwikkeling van het prijsindexcijfer beoordelen of en in hoeverre het verlenen van een toeslag mogelijk is. Het geformuleerde toeslagbeleid komt er op neer dat voor de toe te kennen toeslagen in beginsel de onderstaande tabel als leidraad wordt gehanteerd, maar het bestuur kan besluiten om daarvan af te wijken. Het toekennen van een toeslag zal nooit mogen leiden tot een dekkingsgraad die lager is dan 105%. Voor deze voorwaardelijke toezegging wordt geen premie betaald en wordt geen bestemmingsreserve gevormd. Pagina 22 van 80

23 Dekkingsgraad Toeslag (op basis van het gemiddelde van CAO-loonindex en consumentenprijsindex) minder dan 105% tussen 105% en 112,5% meer dan 112,5% geen toeslag toeslag naar evenredigheid volledige toeslag Toeslagen per 1 januari 2008 Gezien de overgang op het FTK en de uitkomsten van de continuïteitsanalyse heeft het bestuur besloten om per 1 januari 2008 wel volledig te indexeren. Vanuit de continuïteitsanalyse is een voorlopige dekkingsgraad ultimo 2007 van meer dan 112,5% gekomen. Dit heeft tot gevolg dat er gekozen is voor een volledige indexatie, waarbij het gemiddelde van de ontwikkeling van de loon- en prijsindex heeft geleid tot een indexatiepercentage van 1,9%. Met dit percentage zijn dan ook alle opgebouwde en ingegane pensioenen per 1 januari 2008 verhoogd. Toeslag 1 januari 2009 De financiële positie van het pensioenfonds is zodanig dat op 1 januari 2009 geen toeslag verleend kon worden. De over de afgelopen jaren toegekende indexatie is als volgt: Actieve deelnemers 1,90% 1,00% 1,10% 1,00% 0,00% Gewezen en gepensioneerde deelnemers 1,90% 1,00% 1,10% 1,00% 0,00% Pagina 23 van 80

24 Werkgevers- en deelnemersbestand Het verloop van de deelnemers in het boekjaar is als volgt: Gewezen Ouder- Nabestaan deel- doms- den- Wezen- A.O. Actieven nemers pensioen pensioen pensioen pensioen Stand per Toename door: - Nieuwe toetredingen Herintredingen Pensionering Afname door: - Dienstverlating (283) Pensionering (22) (75) (1) - Waardeoverdrachten (13) (27) Overlijden (6) (9) (19) (10) Afloop 0 (2) (45) 0 (1) 0 - Overige oorzaken 0 (10) (28) Stand per Beleggingen Beleggingsbeleid Algemeen De algemene doelstelling is een zo goed mogelijk rendement behalen binnen de randvoorwaarden van een aanvaardbaar risico. Ten einde de beoogde pensioenuitkeringen op korte en lange termijn veilig te stellen, wenst het bestuur de toevertrouwde middelen op een verantwoorde en solide wijze te beleggen. Hoewel het rendement op de portefeuille een hoge prioriteit heeft, staan een defensief karakter van het beleggingsbeleid en een voorzichtige afweging van risico en rendement voorop. Het pensioenfonds voert in overleg met de vermogensbeheerder een actieve beleggingsstijl. Dit wil zeggen dat zal worden getracht op basis van marktvisie een hoger rendement te behalen dan de gekozen benchmark. Dit alles binnen de randvoorwaarden van een aanvaardbaar risico. Het bestuur van het pensioenfonds is verantwoordelijk voor het strategische beleggingsbeleid. Hieronder wordt verstaan de vaststelling van het doel en de stijl van het beleggingsbeleid, de strategische allocatie en bandbreedtes en de benchmarks. De strategische allocatie is de verdeling van het vermogen over beleggingscategorieën waarbij op langere termijn optimalisatie van het rendement wordt verwacht. Randvoorwaarde is dat de pensioenverplichtingen nagekomen kunnen worden en het risico aanvaardbaar is. De beleggingsportefeuille van het pensioenfonds is per 1 april 2008 overgegaan van het Strategic Allocation Fund 80/20 long duration (SAF 2) naar het Strategic Allocation Fund 65/35 long duration (SAF 3). Dit is een mixfonds met 65% gediversifieerde vastrentende waarden met een duration van 15 jaar en 35% gediversifieerde zakelijke waarden. Het mixfonds belegt in een gediversifieerde portefeuille van vastrentende waarden (hypotheken, staats- en bedrijfsobligaties, Emerging Market Debt Fund en Asset Backed Securities) Pagina 24 van 80

25 en zakelijke waarden (aandelen, vastgoed, grondstoffen, high yield, hedge funds en private equity). Het mixfonds heeft een optimale strategische allocatie gemeten naar risico (ten opzichte van de verplichtingen) en rendement. Het beleggingsproces is gericht op waardetoevoeging door middel van een actief beleid over en binnen de beleggingscategorieën, landen, sectoren, individuele bedrijven en door het innemen van duration- en yieldcurve posities bij obligaties. Beleggingsbeleid De beleggingsportefeuille is gesplitst in twee delen. De beleggingen die zijn overgekomen van het prepensioenfonds en die horen bij de premievrije en ingegane prepensioenen zijn apart gehouden van de beleggingen van het BPF. 1. Beleggingen fonds Het beleggingsproces is gericht op risicoreductie door middel van spreiding over de verschillende beleggingscategorieën en op waardetoevoeging door middel van een actief beleid over en binnen beleggingscategorieën, landen, sectoren, individuele bedrijven en door het innemen van duration- en yieldcurve posities bij obligaties. Tactisch asset allocatiebeleid (TAA-beleid) Het tactische asset allocatiebeleid betreft het benutten van de bandbreedtes van de diverse beleggingscategorieën (over- dan wel onderwegen) om zo meer rendement te genereren. Het TAA-beleid heeft zeer goed jaar achter de rug met toegevoegde waarde op portefeuilleniveau van circa 60 basispunten. Durationbeleid Afhankelijk van de renteverwachtingen wordt ten aanzien van de duration (looptijd) actief beleid gevoerd. Zo wordt bij actief beleid een kortere of langere positie als de benchmark ingenomen. Yield curvebeleid De yield curve geeft het verband weer tussen een vastrentende belegging en de marktrente daarop. Hierop wordt actief beleid gevoerd. Gevolgen afdekken renterisico Om het renterisico in de beleggingsportefeuille grotendeels te reduceren, neemt het fonds deel in het zogenaamde Long Duration Overlay Fund. Het renterisico van de vastrentende waardenportefeuille wordt hiermee in overeenstemming gebracht met het renterisico van de verplichtingen van het fonds. Het Long Duration Overlay Fund heeft in 2008 in absolute zin veel waarde toegevoegd waarbij verwezen wordt naar het bijgevoegde resultaatsoverzicht in hoofdstuk Het afdekken van het renterisico bewijst in tijden van een dalende rente zoals in 2008 zijn nut. Binnen staatsobligaties zijn 62 basispunten toegevoegd als gevolg van tactisch rentebeleid. Overgang op Strategic Allocation Fund 65/35 long duration) Het AEGON Strategic Allocation Fund 65/35 voert een dynamisch strategisch asset allocatie beleid, hierbij worden de strategische wegingen jaarlijks geëvalueerd en mogelijk aangepast. Zoals vermeld in 4.3 en 5.1 heeft het bestuur besloten om per 1 april 2008 de beleggingsportefeuille over te hevelen van SAF 75/25 naar SAF 65/35 omdat het bestuur gelooft in termen van rendement en risico uiteindelijk met een toename in zakelijke waarden meer rendement te genereren. Dit ondanks de hogere garantievergoeding die hierbij gevraagd zal worden. Gezien de extreme financiële ontwikkelingen heeft deze overstap naar een hoger percentage zakelijke waarden voor 2008 juist negatief uitgepakt. Het bestuur meent echter dat op lange termijn deze overstap toch een juiste zal blijken te zijn. Vooral hedge funds en bedrijfsobligaties hebben in relatieve zin zwaar gelden onder kredietcrisis. 2. Beleggingen behorend bij het prepensioen Om de beoogde prepensioenuitkeringen op korte en lange termijn veilig te stellen, wenst het bestuur de toevertrouwde middelen op een verantwoorde en solide wijze te beleggen. Hoewel het rendement op de portefeuille een hoge prioriteit heeft, staan een defensief karakter van het beleggingsbeleid en een voorzichtige afweging van risico en rendement voorop. Pagina 25 van 80