BURN-OUT: EEN UITNODIGING TOT TRANSITIE INDIVIDUEEL EN COLLECTIEF. Pascal Chabot

Transcriptie

1 BURN-OUT: EEN UITNODIGING TOT TRANSITIE INDIVIDUEEL EN COLLECTIEF Pascal Chabot

2 Er is iets aan het gebeuren. Verwondering over de vrijetijdscultuur/ vrijetijdscultus Gaat dit echt over het werk? De juiste vragen stellen

3 FREUDENBERGER In mijn praktijk als psychoanalyticus ontdekte ik dat een mens net als een gebouw ten prooi kan vallen aan een vernietigende brand. Onder de hoge druk van het leven in onze complexe wereld raken de reserves op, droogt elke innerlijke bron op in de hitte van een verterend vuur. Wat overblijft is een immense innerlijke leegte omgeven door een intacte laag van uiterlijke schijn. Ziek van de American Way of Life?

4 Christina Maslach et Michael P. Leiter: Burn-out is op weg om een ware epidemie te worden over de hele wereld. De oorzaak daarvan ligt niet bij onszelf; het is de wereld om ons heen en de aard van het werk die fundamenteel zijn veranderd. Onze professionele omgeving of het nu gaat om een bedrijf, een ziekenhuis, een school of openbare dienstverlening komt ons koud, vijandig en veeleisend over, zowel economisch als psychologisch. Mensen zijn emotioneel, fysiek en spiritueel uitgeput. De hoge eisen die het dagelijks leven stelt zowel op het vlak van het werk als het gezin en al het andere hebben uiteindelijk geleid tot erosie van hun energie en hun enthousiasme. Een beschavingsziekte Christina Maslach, Berkeley

5 DE OORSPRONG VAN HET BEGRIP BURN-OUT GRAHAM GREENE : A BURNT-OUT CASE Naar een ware metamorfose Dr. Michel Lechat met zijn gezin

6 DRIE DIMENSIES VAN BURN-OUT 1. Perfectie zonder grenzen: de valstrik van de aanpassing 2. De zin verliezen in een zinvol beroep 3. Miskend en herkend

7 1. PERFECTIE ZONDER GRENZEN ZELFREALISATIE Mathew Crawford, Ode aan de carburator AANPASSING Succesvol aanpassen aan de omgeving betekent eigenlijk: erin slagen om de omgeving aan te passen aan je eigen plannen. De intrinsieke waarde van een activiteit onderwerpen aan extrinsieke eisen.

8 ADDENDA : DE VERSNELLING AANPASSING aan de tijd, aan de beperkingen, aan de software, aan nonstop online zijn, aan de procedures, aan de verandering, VERSNELLING : totalitaire kracht in het hart van de postmoderne maatschappij

9 2. DE ZIN VERLIEZEN IN EEN ZINVOL BEROEP Als eersten getroffen: de menselijke beroepen De drie onmogelijke beroepen volgens Freud : Zorgen, opvoeden, regeren Uitputting van het humanisme? EEN CRISIS VAN HET TECHNOCAPITALISME gelinkt aan de financialisering van alles in deze wereld? Herwaardering van WAARDEN: Door ernaar op zoek te gaan, door ze vorm te geven niet door ze te kapitaliseren

10 3. MISKEND EN HERKEND KENNEN EN GEKEND/ERKEND WORDEN SAMENWERKING - Erkenning en manipulatie - Symbolische erkenning (Honneth) - Mens versus machine

11 Via burn-out naar transitie «Wat is er aan het gebeuren? Wat ontvouwt zich onder onze half gefascineerde, half ontredderde ogen? Een vermoeide wereld die hoe dan ook verder ploetert? Een helende crisis van diezelfde wereld, slachtoffer van zijn eigen succes? Het einde van die wereld? De ontbolstering van een andere wereld? Wat is het dat ons overkomt bij het aanbreken van de 21 e eeuw en dat met geen woorden te beschrijven valt?» Jean-Luc Godard, Adieu au langage, 2014

12 TRANSITIE IN AL ZIJN VERSCHEIDENHEID Rob Hopkins en de transitiebeweging Les haricots de la Royale «Solar Roadways» in Idaho Ecologische transitie Democratische transitie Demografische transitie Biologische transitie

13 TRANS-IRE : OVER-GAAN, OVERSTEKEN Waarom alles veranderen? Klein Duimpje en de ambiguïteit van de digitale wereld. Transitie begint in de marge Revolutie en technocapitalisme: onlosmakelijk verbonden met verandering? Filosofie als de bedenker van transitie «Futurofilie» : vooruitgang ontrolt zich van heden naar toekomst, maar ook omgekeerd: via de drijvende kracht van??par la puissance agissante d attracteurs virtuels

14 BIJ WIJZE VAN BESLUIT: DE ZIN EN DE WAARDE VAN ONS WERK