jongeren en burn out Eekhoutcentrum Kortrijk emmanuël nelis az st-lucas, kinder- en jeugdpsychiatrie KASBrugge

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "jongeren en burn out Eekhoutcentrum Kortrijk 03.02.2015 emmanuël nelis az st-lucas, kinder- en jeugdpsychiatrie KASBrugge"

Transcriptie

1 jongeren en burn out Eekhoutcentrum Kortrijk emmanuël nelis az st-lucas, kinder- en jeugdpsychiatrie KASBrugge

2 burn out Jaren 1970: Herbert Freudenberger; Christina Maslach (USA) Uitputting, extreme vermoeidheid Cynisme (tegenover mensen of taken) Laag zelfbeeld van eigen competenties Verminderde cognitieve vaardigheid

3

4 Psychiatrie? Burn Out komt niet als dusdanig voor in DSM V Verwant en verschillend van depressie Verwant aan faalangst Verwant aan chronisch vermoeidheidssyndroom

5 burn out en jongeren nieuw synoniem uit de jeugdcultuur: Crashen Wel willen (hoopvolle doelen, hoge verwachtingen, prestatiemotivatie, ) maar niet kunnen (lichamelijke klachten, mentale beperkingen, vermoeidheid, angst, stress, )

6 risicofactoren Hoge verwachtingen, hoge werklast Tekort aan herstel, ontspanning Persoonlijkheids- en copingstijlfactoren: Perfectionisme Extern toeschrijven van succes Intern toeschrijven van mislukken Onvoldoende relativeren Hoofdzaak- bijzaak onderscheid onvoldoende Schuldgevoel, plichtgevoel te hoog

7 burn out en opleidingsniveau Nederland 2005: centraal bureau voor de statistiek Jongeren zonder opleiding, met beroepsdiploma: meer burn out burn out neemt toe van 15 tot 30 jaar, en daalt nadien. Vergelijk stress- enquête verpleegkundigen k.psychiatrie: grootste stress bij 20-ers.

8 burn out en opvoeding Maakbare mens: als je hard werkt, kan je doelen bereiken. Individualisme: persoonlijke verantwoordelijkheid, ook voor wat fout gaat. Tempo- versnelling in de samenleving, in de communicatie Onmiddellijkheid Afname van gemeenschappelijke tijd Afname van de nutteloze tijd Afbouw van de eetcultuur

9 Burn out en jeugdcultuur Vrije tijd bij jongeren: Open ruimte met hoge verwachtingen naar sociale competenties Georganiseerde vrije tijd: erg prestatiegericht? (<> jeugdbeweging) Subculturen: Vaardige, hoopvol ingestelde jongeren vinden elkaar Piekerende, ruminerende jongeren vinden elkaar Risico op bestendigende mechanismen, besmetting

10 de hpa- as: stress management systeem Hypothalamo- hypofysaire- bijnier- as Hypothalamus: waarnemen van bedreiging, gevaar Hypofyse: snelle mobilisatie van lichaamsfuncties om bedreiging te beantwoorden Bijnieren: snelle productie van adrenaline en cortisol om stressantwoord mogelijk te maken. Snel Buiten tussenkomst van denken = hersenschors!

11 Autonoom zenuwstelsel: aansturing van het lichaam buiten het denken om. Orthosympatisch ZS Respons op bedreiging, verhogen hartslag en bloeddruk, zweten, ademhaling, zaadlozing, urine ophouden, stoelgang ophouden, Parasympatisch ZS Braken, bloeddrukdaling, bleek worden, plassen, defecatie, erectie, Lokaal netwerk Gastrocolisch reflex (maag >> darmen),

12 1. HPA as : cortisol + (nor)adrenaline. 2. Autonoom zenuwstelsel : (nor)adrenaline.

13 Snelle respons: bedreiging afwenden andere functies tijdelijk opzij zetten controle over situatie Langer termijn: uitputting verstoring van andere functies verlies van controle Vb.: S. Minuchin: gezinsgesprek en vetzuren.

14 hpa- as Aangeboren, erfelijk bepaald Individuele kwetsbaarheid Aangeleerd, bijgestuurd door ervaringen Trauma Stress in zwangerschap

15

16 aanpak 1.preventie 2. herkennen, begrijpen, aanvaarden 3.stress reductie 4. vaardigheden verbeteren

17 preventie Positieve krachten verzorgen Bewegen Eetcultuur Dag/nacht ritme Sociaal contact

18 Herkennen, begrijpen, aanvaarden < 12 jaar: grote impact van lichamelijke klachten Vanaf jeugd: meer bewustzijn van gevoelsaspecten, stemming Communicatie Aanvaarden Ruimte creëren voor beperkt zijn

19 Stress reductie / behandeling- begeleiding Communicatie Steun Cognitieve strategieën Lichamelijke strategieën Meditatieve strategieën Technieken Medicatie? Rust brengen of orde op zaken stellen?

20 Vaardigheden versterken Jongere zelf Thuis School Vrije tijd

Stressloos leren.

Stressloos leren. Stressloos leren Wat gaan we doen? Stress Vecht en vlucht reactie Herkennen van stress, het verloop, herstel Oorzaken van veel STRESS Hersenen en STRESS Optimaal leren: talentontwikkelingsmodel leren

Nadere informatie

De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza -

De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza - De Neurobiologie van Stress(management) - Darwin ontmoet Spinoza - Dr. Victor Kallen TNO Earth, Life, & Social Sciences Het Evolutionair Stress-model 3. COGNITIES : Bewustzijn Beoordeling situatie Toetsen

Nadere informatie

Stressloos leren.

Stressloos leren. Stressloos leren Wat gaan we doen? Stress Vecht en vlucht reactie Herkennen van stress, het verloop, herstel Oorzaken van veel STRESS Optimaal leren: talentontwikkelingsmodel leren vanuit je hart Hartkracht

Nadere informatie

Gezonde Leefstijl: Stress

Gezonde Leefstijl: Stress Gezonde Leefstijl: Stress 1 Onderwerpen Cijfers en feiten Wat is stress? Stressoren Gevolgen van teveel stress Tips bij stress Vragen 2 Cijfers en feiten 1) Jaarlijks worden 30.000 mensen afgekeurd wegens

Nadere informatie

Arbeidsgerelateerde stress, surmenage en burn-out 15 april

Arbeidsgerelateerde stress, surmenage en burn-out 15 april Arbeidsgerelateerde stress, surmenage en burn-out 15 april 2015 www.nooitmeerburn-out.nl www.roelandscoaching.nl Registerpsycholoog NIP Arbeid & Organisatie - Yoga achtergrond - Voice Dialogue facilitator

Nadere informatie

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid

Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep. Stress en gezondheid Jos van Erp Hartstichting / De Hart&Vaatgroep Stress en gezondheid Acute stress Het stressmechanisme is een overlevingsmechanisme Stressor Het stressmechanisme: Een fysiologisch systeem dat functioneert

Nadere informatie

Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase?

Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase? Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij (oudere) mensen met een verstandelijke beperking Is er vaker sprake van angst en depressie in de palliatieve fase? Kennis over angst en depressie Risicofactoren

Nadere informatie

VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER. Noortje Wiezer

VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER. Noortje Wiezer VAN WERKDRUK NAAR WERKPLEZIER Noortje Wiezer Themagebieden van TNO Waarom is het belangrijk om over werkdruk, werkstress en werkplezier te praten? Wat is stress? Een (noodzakelijke) reactie op een bedreigende

Nadere informatie

Workshop. Mindful Werken voor balans en plezier in je werk

Workshop. Mindful Werken voor balans en plezier in je werk 2017 Workshop Mindful Werken voor balans en plezier in je werk Even voorstellen Ida Tuinhof Willem de Groote Cesartherapeut Pilatesdocent Bedrijfsfysiotherapeuten Mindfulness en compassietrainers Haptonoom

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Stress en depressie, heb jij daar ook last van? langdurige stress en depressieve gevoelens zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Men dacht tot voor kort dat depressie veroorzaakt werd door een tekort

Nadere informatie

Het herstelproces van individuen met burn-out gerelateerde klachten: Een emotionele rollercoaster! Dr. Lotte Smets

Het herstelproces van individuen met burn-out gerelateerde klachten: Een emotionele rollercoaster! Dr. Lotte Smets Het herstelproces van individuen met burn-out gerelateerde klachten: Een emotionele rollercoaster! Dr. Lotte Smets 1. Diagnosticeren 1.1 Definitie 1.2 Kernsymptomen 1.3 Draaagkracht vs draaglast Agenda

Nadere informatie

Aardbevingen en psychische klachten

Aardbevingen en psychische klachten Aardbevingen en psychische klachten (Karin Folkers, Klinisch Psycholoog) Jantien Mast, Verpleegkundig Specialist Peter Pijper en Coosje Klootwijk, verpleegkundigen Bouke Koopmans, psychiater Loppersum,

Nadere informatie

Preventie van Chronische Pijn na Operatie

Preventie van Chronische Pijn na Operatie Preventie van Chronische Pijn na Operatie De Rol van de Psychologie DR FRITS WINTER Eén dag op een punaise Je bent bek en bek af. Je bent zwaar gefrustreerd en prikkelbaar. Je hebt je dankzij die rot punaise

Nadere informatie

Lijden onder stress of leiden over stress? Marc Calders website : www.2mark- talent.com Email : marc@2mark- talent.

Lijden onder stress of leiden over stress? Marc Calders website : www.2mark- talent.com Email : marc@2mark- talent. Lijden onder stress of leiden over stress? Marc Calders website : www.2mark- talent.com Email : marc@2mark- talent.com 0495/402 272 Stelling We vinden stress normaal Normaal is maar gewoon, gemiddeld Stress

Nadere informatie

Stress en druk bij jongeren. Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong

Stress en druk bij jongeren. Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong Stress en druk bij jongeren Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong Inhoud Stellingen Introductie thema Werking van ons brein - adolescentie Oorzaken van stress en druk Is er een verklaring

Nadere informatie

Heleen Schoots-Wilke

Heleen Schoots-Wilke Heleen Schoots-Wilke Principe 7 Principe 7 Leerlingen: Heb vertrouwen in je zelf Maak het jezelf niet te gemakkelijk Docenten: Geef vertrouwen Zorg voor voldoende uitdaging Stress. 100 biljoen neuronen

Nadere informatie

07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking

07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,

Nadere informatie

Ademtherapie. Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit.

Ademtherapie. Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit. Ademtherapie Voor emotionele stabiliteit, ontspanning, sneller herstel en meer vitaliteit. Voor wie? Voor iedereen! Onze snel veranderende moderne samenleving met alle uitdagingen, stress, afleiding en

Nadere informatie

DE NIEUWE ZORGPROFESSIONAL. BEN IK DAT?! DONDERDAG 30 MAART 2017

DE NIEUWE ZORGPROFESSIONAL. BEN IK DAT?! DONDERDAG 30 MAART 2017 DE NIEUWE ZORGPROFESSIONAL. BEN IK DAT?! DONDERDAG 30 MAART 2017 GAME JE MEE??? Karin Nijhof Carina van Kregten GAME JE MEE???? Ballonoefening Verschillende soorten trauma Impact van trauma Hoe zou een

Nadere informatie

Bijscholing: Mogelijkheden eerste lijn

Bijscholing: Mogelijkheden eerste lijn Bijscholing: Mogelijkheden eerste lijn T R A U M A C E N T R U M B E L G I Ë 3 0 A P R I L 2 0 1 3 C O P Y R I G H T D O R I S D H O O G H E Welke hulp hebben mensen nodig? Studie van Dyregrov & Nordanger,

Nadere informatie

Kansen voor gezondheid

Kansen voor gezondheid 10-6-2015 1 g Kansen voor gezondheid L a n g e r Jan Auke Walburg Vraagstelling Hoe kan je de gezondheid en het welbevinden van een populatie bevorderen zodanig dat: mentale en somatische ziektes afnemen

Nadere informatie

Metyrapontest. Afdeling Interne geneeskunde

Metyrapontest. Afdeling Interne geneeskunde Metyrapontest Afdeling Interne geneeskunde In deze patiënteninformatie wordt uitgelegd wat de metyrapontest inhoudt. Er is een woordenlijst als bijlage bijgevoegd om sommige woorden te verduidelijken.

Nadere informatie

Deel 1: Positieve psychologie

Deel 1: Positieve psychologie Deel 1: Positieve psychologie Welkom bij: Positieve gezondheid. Jan Auke Walburg 2 Carla Leurs 3 4 Bloei Bloei is de ontwikkeling van het fysieke en mentaal vermogen. Welbevinden en gezondheid Verschillende

Nadere informatie

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening

Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening Stress, spanningen, en psychosociale problematiek na confrontatie met een hart- of longaandoening 1. Wat is stress? 2. Een aandoening als oorzaak voor stress en psychosociale problematiek 3. Problematiek

Nadere informatie

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl

regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl regio Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid www.cjggooienvechtstreek.nl n Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat

Nadere informatie

15/01/2019. Jongeren en Stress. Hoens Coaching en Counseling Wie ben ik? Hanneke Hoens

15/01/2019. Jongeren en Stress. Hoens Coaching en Counseling Wie ben ik? Hanneke Hoens 15/01/ Jongeren en Stress 1 Wie ben ik? Hanneke Hoens www.hoenscoaching.nl 2 1 15/01/ Wat wilt u leren vanavond? Doel bewustwording: kennis over stress welke preventieve ondersteuning heeft u al in huis

Nadere informatie

Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson

Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson Stemmingsstoornissen bij de ziekte van Parkinson Maastricht, 9 mei 2017 Dr. A.F.G. Leentjens, psychiater Afdeling Psychiatrie MUMC 1951-2014 1926-2002 Inhoud Depressieve klachten -wat is een depressie?

Nadere informatie

55% ervaart druk om perfect te zijn als werknemer, 37 % als ouder en 32 % als partner

55% ervaart druk om perfect te zijn als werknemer, 37 % als ouder en 32 % als partner PERSBERICHT Lancering 20.11.2018 1 op 4 heeft last van problematische stress Dat blijkt uit enquête bij 5000 personen 55% ervaart druk om perfect te zijn als werknemer, 37 % als ouder en 32 % als partner

Nadere informatie

Stress en hart- en vaatziekten. Jos van Erp, psycholoog/beleidsadviseur Hartstichting/De Hart&Vaatgroep

Stress en hart- en vaatziekten. Jos van Erp, psycholoog/beleidsadviseur Hartstichting/De Hart&Vaatgroep Stress en hart- en vaatziekten Jos van Erp, psycholoog/beleidsadviseur Hartstichting/De Hart&Vaatgroep Wat is ons standpunt m.b.t. de relatie tussen stress en HVZ? Probleem: Is er een relatie tussen stress

Nadere informatie

Verlicht je symptomen van stress!

Verlicht je symptomen van stress! Verlicht je symptomen van stress! Wat is stress? van de Belgische bevolking lijdt aan stress! Maar stress is niet voor iedereen hetzelfde: Stress is een vorm van spanning die voorkomt bij de mens als reactie

Nadere informatie

Burn-out Coach coacht en traint. op basis van kennis van het brein!

Burn-out Coach coacht en traint. op basis van kennis van het brein! Burn-out Coach coacht en traint op basis van kennis van het brein! Signalering van een Burn-out Wat is een burn-out Burn-out kondigt zich aan door verschijnselen als emotionele en lichamelijke uitputting,

Nadere informatie

De psychologische aspecten van pijn. Au! Marian Rikkert, GZ-psycholoog, Afdeling Medische Psychologie, Ziekenhuis Rivierenland Tiel

De psychologische aspecten van pijn. Au! Marian Rikkert, GZ-psycholoog, Afdeling Medische Psychologie, Ziekenhuis Rivierenland Tiel De psychologische aspecten van pijn Au! Marian Rikkert, GZ-psycholoog, Afdeling Medische Psychologie, Ziekenhuis Rivierenland Tiel Wat is pijn? Definitie: pijnis eenonplezierige, zintuiglijkeen emotioneleervaring

Nadere informatie

DE BURN-OUT SPECIALIST

DE BURN-OUT SPECIALIST DE BURN-OUT SPECIALIST Naar de wortels van het probleem voor een snel en duurzaam herstel BROCHURE bestemd voor MEDEWERKERS MET EEN BURN-OUT De Burn-out Specialist Marne 55-1186 PC AMSTELVEEN E. info@deburnoutspecialist.nl

Nadere informatie

Perseverative cognition: The impact of worry on health. Nederlandse samenvatting

Perseverative cognition: The impact of worry on health. Nederlandse samenvatting Perseverative cognition: The impact of worry on health Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Perseveratieve cognitie: de invloed van piekeren op gezondheid Iedereen maakt zich wel eens zorgen.

Nadere informatie

IN HET PERSPECTIEF VAN DE ANGST. Dr. Fabiënne Naber Pedagogische Wetenschappen

IN HET PERSPECTIEF VAN DE ANGST. Dr. Fabiënne Naber Pedagogische Wetenschappen IN HET PERSPECTIEF VAN DE ANGST Dr. Fabiënne Naber Pedagogische Wetenschappen naber@fsw.eur.nl Interactie tussen biologische en omgevingsfactoren ANGST Angst is een emotie veroorzaakt door een waargenomen

Nadere informatie

Burnout Assessment Tool

Burnout Assessment Tool Burnout Assessment Tool Wie ben ik? Steffie Desart PhD kandidaat KU Leuven Bestuurslid Vereniging van Erkende Stress & Burnout Coaches Regioverantwoordelijke Burn-out.Vlaanderen Welke ervaring heb ik met

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4. Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Samenvatting SAMENVATTING 189 Depressie is een veelvoorkomende psychische stoornis die een hoge ziektelast veroorzaakt voor zowel de samenleving als het individu. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO)

Nadere informatie

Workshop Proeverij Tools Vrijdag 7 mei Dra. Steffie Desart

Workshop Proeverij Tools Vrijdag 7 mei Dra. Steffie Desart Workshop Proeverij Tools Vrijdag 7 mei 2019 Dra. Steffie Desart Aangenaam! Wie ben ik? Steffie Desart PhD kandidaat KU Leuven tot 1 december 19 Bestuurslid Vereniging van Erkende Stress & Burn-out Coaches

Nadere informatie

De werking van het brein

De werking van het brein De werking van het brein Om de werking van emoties te kunnen begrijpen dienen we ook inzicht te krijgen hoe ons brein werkt. De belangrijkste taak van onze hersenen is om ons in leven te houden. Omdat

Nadere informatie

Stress & Herstel PROGRAMMA. Stress is gezond, maar kan ook schadelijk zijn Hoe blijf je stress de baas? (werk en privé)

Stress & Herstel PROGRAMMA. Stress is gezond, maar kan ook schadelijk zijn Hoe blijf je stress de baas? (werk en privé) Stress & Herstel Carolien Hamming directeur CSR Centrum 1 PROGRAMMA Stress is gezond, maar kan ook schadelijk zijn Hoe blijf je stress de baas? (werk en privé) 2 (c) CSR Centrum 1 Interessante artikelen

Nadere informatie

WELKOM. Meer veerkracht door hartcoherentie 8/02/2016. Google : url : revida.sjk.be url : hartcoherentie.sjk.be. Inzicht Zelfzorg - Vitaliteit

WELKOM. Meer veerkracht door hartcoherentie 8/02/2016. Google : url : revida.sjk.be url : hartcoherentie.sjk.be. Inzicht Zelfzorg - Vitaliteit WELKOM Meer veerkracht door hartcoherentie 1 Inzicht Zelfzorg - Vitaliteit Google : url : revida.sjk.be url : hartcoherentie.sjk.be Stress 3 1 Stress (negatieve-).? De lichamelijke en psychische spanning

Nadere informatie

Annelies De Roover, trainer en coach Pop-coaching ondersteunt en begeleidt vrouwen op hun weg naar meer harmonie en balans.

Annelies De Roover, trainer en coach Pop-coaching ondersteunt en begeleidt vrouwen op hun weg naar meer harmonie en balans. Annelies De Roover, trainer en coach Pop-coaching ondersteunt en begeleidt vrouwen op hun weg naar meer harmonie en balans. Burn-out in zicht? Beter voorkomen dan genezen. Markant Zandhoven 12 november

Nadere informatie

De psychofysiologische effecten van angst

De psychofysiologische effecten van angst De psychofysiologische effecten van angst Wat stress doet met je hart Center of Research on Psychology in Somatic diseases Nina Kupper PhD Wat zou jij voelen in deze situatie? Schrijf op het gekleurde

Nadere informatie

Veerkracht en betrokkenheid aan het werk

Veerkracht en betrokkenheid aan het werk Veerkracht en betrokkenheid aan het werk 1st Nederlandse conferentie positieve psychologie Jan Auke Walburg Linda Bolier www.trimbos.nl VERMOGEN VAN NEDERLAND 2013 Mentale stoornissen Geen gezondheidsprobleem

Nadere informatie

VVSG Zorgen voor jezelf Oefening: Multiple-choice test

VVSG Zorgen voor jezelf Oefening: Multiple-choice test Oefening: Multiple-choice test 1. Stress in de werksituatie ontstaat door De manier hoe we naar situaties van ons werk kijken want niet iedereen heeft last van stress in dezelfde situaties Veel draaglast

Nadere informatie

KBC Starters-event 10 mei 2014

KBC Starters-event 10 mei 2014 KBC Starters-event 10 mei 2014 Ondernemerskwaliteiten Renske Harte GZ haptotherapeut Aquaphilia : Liefdegevoelens voor het water Kwaliteiten Waargaatje hart van open? Motortjes en Putjes Van wie of wat

Nadere informatie

Gewoon moe of toch niet zo gewoon?

Gewoon moe of toch niet zo gewoon? LATER voor LATER Gewoon moe of toch niet zo gewoon? Jacqueline Loonen Guido Haex 31-10-2015 Gewoon moe? Wat is vermoeidheid? Vermoeidheid is een subjectief gevoel. Bij gezonde personen is vermoeidheid

Nadere informatie

S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid. S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid

S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid. S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid Drs. Maud De Venter Drs. Jela Illegems Prof. dr. Filip Van Den Eede S1: Chronische vermoeidheid: onderzoek naar kwetsbaarheid Inleiding Filip Van

Nadere informatie

Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc

Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc Netwerk OLK (NOLK) Conceptrichtlijn 2009: Somatisch Onvoldoende verklaarde

Nadere informatie

Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist

Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist Dopamine Ziekte van Parkinson: minder dopamine Dopamine is een signaalstof die de communicatie tussen hersencellen

Nadere informatie

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB

Neuropsychologisch. Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Neuropsychologisch onderzoek (NPO) na een SAB Anne M. Buunk Neuropsycholoog UMCG Wetenschappelijk onderzoek gevolgen SAB Waarom? Ik wil graag weer aan het werk! Ik ben erg moe en prikkelbaar. Ik kan slecht

Nadere informatie

Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen

Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen 1. Acute stress 2. Chronische stress 3. Angst en onzekerheid bij erfelijke hartaandoeningen 4. Omgaan met angst en onzekerheid Jos van Erp Hartstichting

Nadere informatie

Het zit zeker tussen mijn oren? De rol van stress bij lichamelijk onbegrepen klachten en syndromen

Het zit zeker tussen mijn oren? De rol van stress bij lichamelijk onbegrepen klachten en syndromen Het zit zeker tussen mijn oren? De rol van stress bij lichamelijk onbegrepen klachten en syndromen Anamnese/ Laatste maand toenemend last van pijn voeten, daarbij al langer bestaande moeheid, nekpijn,

Nadere informatie

Mindfulness en onderwijs..nee toch? De kracht van aandacht als pijler onder veerkracht. Masterclass 20 april 2018

Mindfulness en onderwijs..nee toch? De kracht van aandacht als pijler onder veerkracht. Masterclass 20 april 2018 Mindfulness en onderwijs..nee toch? Of.? De kracht van aandacht als pijler onder veerkracht Masterclass 20 april 2018 Wat is mindfulness niet? Alleen leren ontspannen. Niet-denken Een religie Moeilijk

Nadere informatie

Uitdagingen bewust beantwoorden

Uitdagingen bewust beantwoorden Sessie 5 Uitdagingen bewust beantwoorden Als ik het te druk heb dan betekent dit dat ik meer moet mediteren Mahatma Gandhi Stress: reageren of bewust beantwoorden? Stress is een natuurlijk en dagelijks

Nadere informatie

Vermoeidheid bij CNA. hoe gaan we ermee om?

Vermoeidheid bij CNA. hoe gaan we ermee om? Vermoeidheid bij CNA hoe gaan we ermee om? Inhoud Wat is vermoeidheid? Wat is géén vermoeidheid? Hoe ervaart de cliënt vermoeidheid? Behandeling lichamelijke vermoeidheid Behandeling chronische vermoeidheid

Nadere informatie

ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger

ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger ANGSTEN OVERWINNEN Een mentale, gedragsmatige en lichamelijke aanpak Vlaams Angstcentrum Bart De Saeger In elk mens schuilt een potentiële moordenaar! Wat als zij straks het schelmes neemt? ANGSTEN OVERWINNEN

Nadere informatie

Laad je met rust en vertrouwen

Laad je met rust en vertrouwen tactiel stimulering & geboortezorg Laad je met rust en vertrouwen www.praktijktrusten.nl Tactiel Stimulering Een behandeling bestaat uit zorgzame, respectvolle aanrakingen van je lichaam, waardoor van

Nadere informatie

Cognitieve problemen bij patiënten met kanker

Cognitieve problemen bij patiënten met kanker Cognitieve problemen bij patiënten met kanker Cognitieve problemen: wat zijn dat? Problemen met mentale vaardigheden en processen GEHEUGEN OPNEMEN OPSLAAN OPDIEPEN AANDACHT RICHTEN VERDELEN TAAL BEGRIJPEN

Nadere informatie

MYMINDWORKS Quick Scan

MYMINDWORKS Quick Scan MYMINDWORKS Quick Scan MINDWORKS QUICK SCAN MEET DE MENTALE GEZONDHEID VAN JE MEDEWERKER, TEAM EN ORGANISATIE De MindWorks Quick Scan meet de mentale gezondheid van je medewerkers, je team en organisatie.

Nadere informatie

Wat is stress? SPANNING EN ONTSPANNING MET LIFO

Wat is stress? SPANNING EN ONTSPANNING MET LIFO SPANNING EN ONTSPANNING MET LIFO Stress is een belangrijk thema geworden in ons leven. We geven stresshormonen af als we geloven dat we niet aan de eisen van de buitenwereld kunnen voldoen, en merken dat

Nadere informatie

Workshop: eigen regie en zelfmanagement. Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur Hartstichting / De Hart&Vaatgroep

Workshop: eigen regie en zelfmanagement. Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur Hartstichting / De Hart&Vaatgroep Workshop: eigen regie en zelfmanagement Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur Hartstichting / De Hart&Vaatgroep j.v.erp@hartstichting/.nl Definitie zelfmanagement (Chronic care model) Het individuele

Nadere informatie

Parkinsoncafe april 16. Ziekte van Parkinson Cognitie

Parkinsoncafe april 16. Ziekte van Parkinson Cognitie Parkinsoncafe april 16 Irene Vermeulen, Ziekte van Parkinson Cognitie GZ-psycholoog Brabantzorg Programma Dopamine en de hersenen Psychologische gevolgen Cognitie Neuropsychologisch onderzoek Dopamine

Nadere informatie

Zorg voor Jezelf Gids

Zorg voor Jezelf Gids Zorg voor Jezelf Gids Ontdek welke 3 gewoontes je tegenhouden om een relaxed leven te hebben Wat ga je ontdekken? W e l k e g e w o o n t e s j e i n z e t i n e e n p o g i n g e e n s t r e s s v r i

Nadere informatie

Optimisme kun je leren. Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie Faculty of Psychology and Neuroscience

Optimisme kun je leren. Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie Faculty of Psychology and Neuroscience Optimisme kun je leren Madelon Peters Elke Smeets Yvo Meevissen Marjolein Hanssen Jantine Boselie De overtuiging dat men in het algemeen goede uitkomsten zal ervaren in het leven Scheier & Carver, 1985

Nadere informatie

Bonus stap: Bijnieruitputting, voeding en hormonen. Bijnieruitputting, voeding en hormonen

Bonus stap: Bijnieruitputting, voeding en hormonen. Bijnieruitputting, voeding en hormonen Bonus stap: Bijnieruitputting, voeding en hormonen. Bijnieruitputting, voeding en hormonen In deze stap leg ik de invloed van bijnieruitputting op je hormonen en je stressfasen uit. Ook hebben we het over

Nadere informatie

Preventie van Psychosociale Risico s: Stress en Burnout

Preventie van Psychosociale Risico s: Stress en Burnout Preventie van Psychosociale Risico s: Stress en Burnout Prebes 24/03/2016 Suzy Brouckmans Preventieadviseur psychosociaal welzijn suzy.brouckmans@provikmo.be 2 Na grensoverschrijdend gedrag, focus op stress

Nadere informatie

Dag van de Zorg 2013. Depressie: watisheten watbrengthetteweeg? Met dank aan het team Vennen 3 en dr. Michel Dierick in het bijzonder.

Dag van de Zorg 2013. Depressie: watisheten watbrengthetteweeg? Met dank aan het team Vennen 3 en dr. Michel Dierick in het bijzonder. Dag van de Zorg 2013 Depressie: watisheten watbrengthetteweeg? Met dank aan het team Vennen 3 en dr. Michel Dierick in het bijzonder. 1 Wat is stemming? + - 2 Gemoed, stemming: Constant aanwezige achtergrond,

Nadere informatie

Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend

Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend Het Vrouwenhart: begeerd maar (nog) onbekend Nationale Gezondheidsbeurs 13 februari 2016 Utrecht Yolande Appelman Interventiecardioloog VU medisch centrum Amsterdam 2015 Campagne Hartstichting Awareness

Nadere informatie

Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid. Jeugd en Gezin Gooi en Vechtstreek

Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid. Jeugd en Gezin Gooi en Vechtstreek Niet uitgeslapen? Jongeren en slapeloosheid We slapen gemiddeld zo n zeven tot acht uur per nacht. Dat is ongeveer een derde van ons hele leven. Er zijn wel verschillen in de behoefte aan slaap. Waar de

Nadere informatie

Leren beheersen van je slaapprobleem. Bart De Saeger" 19/03/2012

Leren beheersen van je slaapprobleem. Bart De Saeger 19/03/2012 Leren beheersen van je slaapprobleem Bart De Saeger" 19/03/2012 Bart De Saeger" Klinisch psycholoog - Gedragstherapeut Theorie + Technieken Inzicht krijgen" Leren hoe je het probleem stap voor stap kan

Nadere informatie

Burn-out hype of symptoom? Ontstaan, preventie, aanbevelingen

Burn-out hype of symptoom? Ontstaan, preventie, aanbevelingen Burn-out hype of symptoom? Ontstaan, preventie, aanbevelingen Denkoefening: stresssymptomen Stress Stress + stress = 2 Stress + stress = 2 Stress = reflexmatige lichamelijke reactie op een psychologisch

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 6

Samenvatting Biologie Thema 6 Samenvatting Biologie Thema 6 Samenvatting door Saar 879 woorden 10 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Biologie Aantekeningen Biologie P3: Homeostase en regelkringen: Bij meercellige organismen: de cellen

Nadere informatie

Chapter 8. Nederlandse samenvatting

Chapter 8. Nederlandse samenvatting Chapter 8 Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING Angst is een menselijke emotie die iedereen van tijd tot tijd wel eens ervaart. Veel mensen voelen zich angstig of nerveus wanneer ze bijvoorbeeld

Nadere informatie

ONDERWERPEN MENSELIJK GEDRAG BIJ CALAMITEITEN CALAMITEITENPSYCHOLOGIE (1) INPUTS UIT DIVERSE PSYCHOLOGISCHE DISCIPLINES

ONDERWERPEN MENSELIJK GEDRAG BIJ CALAMITEITEN CALAMITEITENPSYCHOLOGIE (1) INPUTS UIT DIVERSE PSYCHOLOGISCHE DISCIPLINES ONDERWERPEN MENSELIJK GEDRAG BIJ CALAMITEITEN TUNNELVEILIGHEID DOOR HET MENSELIJK OOG MENSELIJK GEDRAG BIJ CALAMITEITEN 1. Wat is calamiteitenpsychologie? 2. Stress en onderliggende biologische processen

Nadere informatie

1 Inleiding Een eenvoudig voorbeeld Een complex voorbeeld 19. Deel I Klachtenbeelden Pijn 24

1 Inleiding Een eenvoudig voorbeeld Een complex voorbeeld 19. Deel I Klachtenbeelden Pijn 24 Inhoud 1 Inleiding 17 1.1 Een eenvoudig voorbeeld 18 1.2 Een complex voorbeeld 19 Deel I Klachtenbeelden 23 2 Pijn 24 2.1 Chronische lage rugpijn 24 2.1.1 Kliniek 24 2.1.2 Psychosociale factoren 25 2.1.3

Nadere informatie

Alles Goed? Workshop. Signaleren van stressklachten en burn-out bij werknemers de ideale werknemer het meest kwetsbaar?

Alles Goed? Workshop. Signaleren van stressklachten en burn-out bij werknemers de ideale werknemer het meest kwetsbaar? Alles Goed? Workshop Signaleren van stressklachten en burn-out bij werknemers de ideale werknemer het meest kwetsbaar? Alles Goed? Liesbeth Niessen Psycholoog Arbeid en Gezondheid N.I.P. www.competencecoaching.nl

Nadere informatie

Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase. Henry Honné

Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase. Henry Honné Omgaan met neuropsychologische gevolgen na NAH in de chronische fase Henry Honné februari/maart 2017 Breincafés Midden-Limburg 1 Master Neurorehabilitation and Innovation cum laude, en fysiotherapeut.

Nadere informatie

Burn out bij patiënt / bij (student) arts

Burn out bij patiënt / bij (student) arts Burn out bij patiënt / bij (student) arts prof. dr. Nele Michels faculteit Geneeskunde & Gezondheidswetenschappen - Centrum voor Huisartsgeneeskunde / ICHO / Skills Lab - EURACT 1 Hakuin Ekaku (1685-1768)

Nadere informatie

PREVENTIE VOOR POH-GGZ

PREVENTIE VOOR POH-GGZ PREVENTIE VOOR POH-GGZ ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. MENTALE ONDERSTEUNING DIRECT EN DICHTBIJ INDIGO BIEDT

Nadere informatie

Stress en burn-out

Stress en burn-out Stress en burn-out 2017-2018 Wat mogen jullie vandaag verwachten? o o o Wat is stress? Psychische-fysische reacties van het lichaam Wat is B.O.? Hoe aanpakken? Een eerste aanzet Gezonde vs ongezonde stress

Nadere informatie

Uitgerust Wakker Worden en Melatonine

Uitgerust Wakker Worden en Melatonine Slaapproblemen? Uitgerust Wakker Worden en 2013 - WSA Research Uitgerust wakker worden = Goede voorbereiding Tenminste 5 uur ononderbroken slaap, met diepe slaap perioden Ervaringen verwerkt Lichaam opgeruimd

Nadere informatie

Psychomotorische Therapie

Psychomotorische Therapie Expertisecentrum Psychomotorische Therapie 2 Psychomotorische Therapie (PMT) Voor wie Psychomotorische Therapie (PMT) is een behandelvorm voor mensen met psychische klachten of psychosociale problemen.

Nadere informatie

Wat is het en wat kan je er mee? Door Foka Snoek

Wat is het en wat kan je er mee? Door Foka Snoek Hart Ritme Variabiliteit Wat is het en wat kan je er mee? Door Foka Snoek Hart Ritme Variabiliteit Frustatie Goed gevoel Het autonome zenuwstelsel Sympathisch zenuwstelsel = gaspedaal Parasympatisch zenuwstelsel

Nadere informatie

Engagementgame Workshop

Engagementgame Workshop Engagementgame Workshop Inzicht in stressoren en energiebronnen met de Engagementgame Inloggen internet: awifiguest Username: rreceptie First name: rec Last name: receptie Password: qa2e73fb Engagementgame

Nadere informatie

Het lichamelijke aspect van stress wordt beschreven door de zogenaamde

Het lichamelijke aspect van stress wordt beschreven door de zogenaamde Kenmerken voor mensen die een burn-out krijgen Mensen die een burn-out krijgen zijn vaak perfectionistisch en hebben een te groot verantwoordelijkheidsgevoel. Ze zijn onzeker en bang om te falen. Ze willen

Nadere informatie

Mindfulness bij ASS en arbeidsparticipatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven

Mindfulness bij ASS en arbeidsparticipatie. Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Mindfulness bij ASS en arbeidsparticipatie Annelies Spek Klinisch psycholoog / Senior onderzoeker GGZ Eindhoven Volgorde lezing Overbelasting bij mensen met autisme Werk en overbelasting Begeleiding Mindfulness

Nadere informatie

Omgaan met littekens. Els Vandermeulen. Psychologe BWC Neder-over-Heembeek Februari 2014

Omgaan met littekens. Els Vandermeulen. Psychologe BWC Neder-over-Heembeek Februari 2014 Omgaan met littekens Els Vandermeulen Psychologe BWC Neder-over-Heembeek Februari 2014 1. Huid 2. Brandwonden 3. Littekens 4. Traumatische gebeurtenis 5. Onzichtbare littekens 6. Psychische problemen 1.

Nadere informatie

STRESS EN BURN-OUT BIJ ARTSEN

STRESS EN BURN-OUT BIJ ARTSEN STRESS EN BURN-OUT BIJ ARTSEN EVOLUTIE IN WESTERSE LANDEN Mentale en emotionele druk bij artsen Kwetsbare arts met psychische problemen = taboe Schaamte en angst voor misprijzen van collega s Wens betere

Nadere informatie

preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij

preventie mentale ondersteuning direct en dichtbij preventie ZORG BIEDEN DIRECT EN DICHTBIJ. DAAR STAAT INDIGO VOOR. HET LIEFST IN DE WIJK, LAAGDREMPELIG EN TOEGANKELIJK. VOOR IEDEREEN. mentale ondersteuning direct en dichtbij Indigo biedt niet alleen

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Kinesitherapie na bevalling

Patiënteninformatie. Kinesitherapie na bevalling Patiënteninformatie Kinesitherapie na bevalling Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 3 Informatie over de revalidatie... 3 Bekkenbodemspieren.... 3 Buikspieren... 4 Bekkenbodemspieroefeningen... 5 Buikspieroefeningen...

Nadere informatie

IDFA

IDFA IDFA 2016 https://vimeo.com/ondemand/burningout Gegevens medisch specialisten Ja. Burnout een probleem Begrip vanaf jaren 80 bekend. Richtlijn voor stress gerelateerde stoornissen Spanningsklachten maar

Nadere informatie

Meer licht op stemming en slaap bij de ziekte van Parkinson. Chris Vriend, neurowetenschapper Sonja Rutten, psychiater in opleiding

Meer licht op stemming en slaap bij de ziekte van Parkinson. Chris Vriend, neurowetenschapper Sonja Rutten, psychiater in opleiding Meer licht op stemming en slaap bij de ziekte van Parkinson Chris Vriend, neurowetenschapper Sonja Rutten, psychiater in opleiding Inhoud Verschijnselen van de ziekte van Parkinson Slaapproblemen Stemmingsproblemen

Nadere informatie

Hoe blijf je mentaal fit?

Hoe blijf je mentaal fit? Hoe blijf je mentaal fit? Workshop themadag NVN voor (pre)dialyserenden, getransplanteerden en partners M.W. Derks-Dijkman, Msc. Gezondheidszorgpsycholoog in opleiding tot Klinisch neuropsycholoog Afdeling

Nadere informatie

Opgroeien met ziekte en zorg. Training voor professionals

Opgroeien met ziekte en zorg. Training voor professionals Opgroeien met ziekte en zorg Training voor professionals Wat is jouw kracht? Aanleiding 2BeCool wil jonge mantelzorgers in beeld brengen en passende ondersteuning bieden. Jonge mantelzorgers vallen nauwelijks

Nadere informatie

PSYCHOSOCIALE RISICO S Nazorg in de praktijk

PSYCHOSOCIALE RISICO S Nazorg in de praktijk PSYCHOSOCIALE RISICO S Nazorg in de praktijk 1. Voorstelling 2. Van stress naar burnout (voorbeeld coachee) 3. Aanpak reïntegratie Sven Van der Aa Dr Anne-Marie Frisque en collega s 4. Oplossingsgericht

Nadere informatie

Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl. Stress en hart- en vaatziekten

Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl. Stress en hart- en vaatziekten Jos van Erp Psycholoog / Beleidsadviseur De Hart&Vaatgroep / Hartstichting j.v.erp@hartstichting.nl Stress en hart- en vaatziekten Indeling Het stressmechanisme Psychologische stress Stress en het ontstaan

Nadere informatie

Genezen kan nog niet, maar beter worden gelukkig wél!

Genezen kan nog niet, maar beter worden gelukkig wél! Genezen kan nog niet, maar beter worden gelukkig wél! Het autonome zenuwstelsel Samenwerking tussen (ortho)sympaticus en parasympaticus Alert = geactiveerde sympaticus = Bronnen van activiteit & ontregeld

Nadere informatie

In dit E- book vindt u informatie over de werking van hypnose.

In dit E- book vindt u informatie over de werking van hypnose. In dit E- book vindt u informatie over de werking van hypnose. 1 Belangrijke boodschap: Het is illegaal om dit E- book te kopiëren, verkopen of verdelen! Tekst & vormgeving: Diana Stassen 2017 Ster in

Nadere informatie

Praten helpt. Mieke Winants verpleegkundig counseler seksuologie NVVS

Praten helpt. Mieke Winants verpleegkundig counseler seksuologie NVVS Praten helpt Dialysepatiënten Afhankelijk. PD 4x in 24 uur HD 3x per week Seksuele problemen Libidoverlies, niet opgewonden Orgasmeproblemen Pijn bij het vrijen Erectie problemen/ Seksuele ontevredenheid:

Nadere informatie