Rapportage Werkplaats Jongeren Ondernemen Alleman Welzijn Rhenen

Transcriptie

1 Rapportage Werkplaats Jongeren Ondernemen Alleman Welzijn Rhenen [ fotof ] Alleman Welzijn Rhenen Augustus AC Rhenen

2 Inhoudsopgave: 1. Inleiding 3 2. Doelstelling 3 3. Evaluatie 3 Fase 1 3 Fase 2 4 Fase Prestaties 6 Fase 1 & 2 6 Fase 3 7 De sfeer 8 Bijzondere ontwikkelingen 8 5. Vrijwilligers 9 6. Samenwerking 9 Wijkcomités 9 Overheid en CJG 9 Sociale instellingen en kerken 9 Ondernemers En nu verder 10 Knelpunten 10 Maatschappelijke ontwikkelingen 10 Organisatorische ontwikkelingen 11 2/ 11

3 1. Inleiding De Werkplaats Jongeren Ondernemen is een initiatief van het jongerenwerk van Alleman Welzijn te Rhenen. Gedurende het afgelopen jaar is de werkplaats uitgewerkt tot een concept voor het opbouwend en ondernemend werken met jongeren. De Werkplaats Jongeren Ondernemen is een plaats waar jongeren in hun vrije tijd kunnen klussen, ontmoeten, ondernemen en contacten leggen. De Werkplaats Jongeren Ondernemen daagt jongeren uit om initiatiefkracht en ondernemerschap te ontwikkelen. Via de werkplaats bouwen jongeren aan contacten en investeren samen met ondernemers, bewoners en gemeente in de eigen buurt. Voor het verder ontwikkelen van het concept en de methodiek van de werkplaats en het vervolgens overdraagbaar maken daarvan, doet Alleman Welzijn een beroep op de begeleiding en adviezen van stichting Eigentijdse Verbindingen in de persoon van Anne-Marie Poorthuis. Voor deze professionele ondersteuning is een financiële bijdrage van het Europees Sociaal Fonds beschikbaar gesteld. Er is voorjaar 2012 een totaalplan opgesteld voor drie jaren voor het bouwen aan de werkplaats als structurele voorziening in Rhenen en als landelijk erkend concept voor jongerenwerk. Het totaalplan is aan voor financiering aan verschillende fondsen voorgelegd. 2. Doelstelling Doel van het project Werkplaats Jongeren Ondernemen is om in een periode van drie jaar de Werkplaats Jongeren Ondernemen uit te bouwen tot een structurele voorziening voor het jongerenwerk in Rhenen en tot een landelijk erkend concept voor jongerenwerk. De Werkplaats Jongeren Ondernemen wordt opgezet in samenwerking met jongeren, het jongerenwerk, de buurt, ondernemers, Centrum Jeugd en Gezin en andere formele en informele betrokkenen. De Werkplaats Jongeren Ondernemen wil jongeren aanspreken op hun talenten en ambities, hen uitdagen om met inzet van hun eigen initiatiefkracht een positie in te nemen in de samenleving van waaruit zij zich verder zelfstandig kunnen ontplooien. Het maatschappelijk effect bestaat hierin dat jongeren met de opgedane vaardigheden en een positiever zelfbeeld goed in staat zijn om vorm te geven aan hun zelfstandigheid en zelfredzaamheid. 3. Evaluatie tot juli Beschrijving fase 1 Fase 1, september 2011-januari 2012: Start Werkplaats Jongeren Ondernemen. Huisvesting: Nadat duidelijk werd dat het jeugdhonk definitief gesloten zou worden en er niet voor vervanging gezorgd kon worden is naar alternatieve huisvesting gezocht. Gaandeweg de tijd werd ook duidelijk dat het concept van de werkplaats geen één op één vervanging voor het jeugdhonk kon bieden. De werkplaats heeft een andere functie. Er wordt een actieve inzet van de jongeren gevraagd om vorm te geven aan hun eigen ambities en ontwikkelingsmogelijkheden. Met het oog op de plannen met de werkplaats is naar huisvesting uitgekeken. Dat heeft geresulteerd in een nieuw onderkomen aan de Populierenstraat 2ª en een huurcontract voor twee jaren. De gemeente Rhenen heeft een 3/ 11

4 projectsubsidie beschikbaar gesteld voor de huur, overige huisvestingskosten en de inrichting van de klussenwerkplaats. In de praktijk wordt de functie van het jeugdhonk door een aantal groepen jongeren wel gemist. Er kan door het jongerenwerk aan deze jongeren (groepen op straat) vooralsnog geen alternatief worden geboden. De ondernemers: In twee bijeenkomsten met ondernemers (Rhenen Shopping en individuele ondernemers) en jongeren is de netwerkanalyse uitgevoerd waardoor voor alle participanten duidelijk werd wat ondernemers en jongeren voor elkaar kunnen betekenen. Door een aantal ondernemers is de intentie tot samenwerking uitgesproken. De samenwerkingsvorm wordt medio 2012 concreet uitgewerkt. Daarbij wordt ook het Centrum Jeugd en Gezin betrokken dat zich in 2012 speciaal richt op de doelgroep jongeren. Er is met steun van een ondernemer een bouwkeet aangeschaft die gebruikt wordt op de werkplek bij het doen van klussen. De bouwkeet zal door de jongeren worden opgeknapt en geschilderd. De jongeren: Een groep van vijf jongeren komt samen met de jongerenwerkers wekelijks bij elkaar om de stand van zaken rond de werkplaats, de klussen en de ruimte te bespreken. Deze jongeren functioneren als schakels voor de Werkplaats Jongeren Ondernemen. Zij hebben een netwerk van zo n dertig jongeren om zich heen die ze regelmatig bij elkaar brengen of waaruit ze putten voor het doen van klussen. Zo is door deze jongeren een maaltijd georganiseerd om jongeren op de hoogte te brengen van de mogelijkheden binnen de werkplaats. De eerste klussen zijn afgesproken en/of uitgevoerd: - een oudere is verhuisd - meubels zijn uit oude gemeentehuis verhuisd, 15 jongeren hebben geholpen. - verhuizing kinderopvang Achterberg De Gelderlander heeft half november 2011 een twee pagina s groot artikel gepubliceerd over de werkplaats met een foto van de genoemde vijf jongeren en de jongerenwerkers Beschrijving fase 2, januari maart 2012: Participatie in de werkplaats en netwerkstructuur rondom jongeren Het unieke van de Werkplaats Jongeren Ondernemen is de gerichtheid op ondernemen en de concrete samenwerking met ondernemers in Rhenen. Ondernemers willen via de werkplaats blijkbaar graag investeren in jongeren. Jongeren zijn in sommige gevallen toekomstige ondernemers, soms toekomstige werknemers, en vaak ook toekomstige klanten. Door het rechtstreekse contact tussen jongeren en ondernemers zijn jongeren beter aanspreekbaar en wordt de drempel naar de ondernemers voor jongeren geslecht. De verwachting is dat de werkplaats een gunstige invloed zal hebben voor wat betreft (het verminderen van) de overlast. Een formele samenwerkingsvorm tussen Alleman Welzijn Jongerenwerk, ondernemersverenigingen, CJG en eventuele andere betrokkenen wordt voorbereid en gerealiseerd. 4/ 11

5 Welke vorm ook gekozen zal worden, de werkplaats beoogt de volgende vormen van participatie mogelijk te maken: 1. Partners die samen de Werkplaats Jongeren Ondernemen dragen en zich inzetten voor het maatschappelijke doel van de werkplaats. Hiervoor kunnen in ieder geval participeren: de verschillende ondernemersverenigingen, het CJG en Alleman Welzijn, 2. Ondernemers en bewoners die in (kleine) participaties investeren om de werkplaats financieel te Ondersteunen, 3. Opdrachtgevers die investeren in participaties afgestemd op de klussen die ze bij de werkplaats neerleggen, 4. Ook wordt onderzocht of met jongeren die veel investeren in de werkplaats een vorm van lidmaatschap (in natura) kan worden afgesproken Beschrijving fase 3, maart december 2012: Onderdelen werkplaats worden ingevoerd De doelsteling voor fase 3 kan als volgt worden geformuleerd: - De klussendienst heeft voldoende aanbod van klussen - De klussenwerkplaats is ingericht en de werkplaats is toegankelijk als ontmoetingsplek voor jongeren - De bekendheid onder jongeren van de werkplaats en de mogelijkheden moet groeien. Ook is het van belang dat jongeren weten dat ze in de werkplaats de ruimte krijgen om activiteiten te ontplooien. Ontspannen kan, maar de werkplaats is geen jeugdhonk. - Vanuit de werkplaats worden door jongeren activiteiten georganiseerd - Ontmoetingen met ondernemers worden georganiseerd - De communicatiewerkplaats en de leerwerkplaats Ondernemerschap worden projectmatig opgebouwd Alleman Welzijn participeert in het regionale project Samen Opleiden in de Vallei met de welzijnsorganisaties in de WERV-regio. In samenwerking met de Hogescholen en ROC s zullen leerwerkteams bestaande uit HBO en MBO studenten binnen het jongerenwerk in Rhenen hun stages kunnen doorlopen. In Rhenen zijn stageprojecten binnen de Werkplaats Jongeren Ondernemen voor dit project opgegeven. 5/ 11

6 4. Prestaties 4.1. Prestatie fase 1 en 2 Er zijn partners bereid gevonden en geënthousiasmeerd om samen de Werkplaats Jongeren Ondernemen te dragen en zich in te zetten voor het maatschappelijke doel van de werkplaats. Op dit moment participeren in elk geval: de verschillende ondernemersverenigingen, individuele ondernemers, het Centrum Jeugd & Gezin, de gemeente en Alleman Welzijn. Met Ondernemersvereniging Rhenen Shopping, de Oranjevereniging, de gemeente Rhenen en een aantal particuliere bedrijven is de mogelijkheid van een Jongeren Ondernemen Fonds besproken. Hoe en in welke vorm is op dit moment onderwerp van gesprek. Jongeren zetten zich in voor maatschappelijke klussen in Rhenen in opdracht van diverse partners: - Twaalf jongeren hebben voorafgaand aan Koninginnedag banieren gemaakt en door de straten van Rhenen geplaatst, en na Koninginnedag opgehaald in de binnenstad, in opdracht van Rhenen Shopping. - In opdracht van de gemeente Rhenen en de NOS hebben 10 jongeren in de voorbereiding van Koninginnedag op vrijdag, zaterdag en zondag kabels gelegd in de binnenstad en op en rond de Cuneratoren. - In opdracht van de gemeente Rhenen hebben op Koninginnedag 7 jongeren het verkeer geregeld. - Twaalf jongeren hebben op 3 en 4 mei in samenwerking met Rhenen Shopping en de Oranjevereniging vlaggen opgeruimd en weer herplaatst voor 5 mei - Vier jongeren onderhouden een tuintje van oudere buurtbewoner - Vijf jongeren verhuizen regelmatig spullen voor particulieren - Door 10 jongeren zijn er stickers verwijderd van bedrijfsbussen in opdracht van Randewijk - Er zijn fietsen en brommers gerepareerd in opdracht van buurtbewoners - In de Kerstvakantie hebben jongeren voor een oudere Rhenenaar de inboedel verhuisd naar een woning in Wageningen - Jongeren zijn gestart met het schoonmaken en schuren van de Alleman Jongerenwerk-bus. De bus wordt binnenkort overgespoten. - In de winter zijn er door de jongerenwerkers op uitnodiging van het wijkcomité twee avonden weerbaarheid en zelfverdediging gegeven aan jongens en meisjes. Ook volwassenen hebben hieraan meegedaan. - Er wordt door jongeren in samenwerking met Centrum Jeugd & Gezin, Alleman en de jongerenraad nagedacht over de toekomst voor jongeren in Rhenen, hetgeen resulteerde in een beleidsavond op 31 mei. Ondernemers en bewoners kunnen door middel van participaties hun waardering, betrokkenheid of commitment vorm geven. De participaties hebben een geldwaarde en kunnen worden gekocht. Er zijn momenteel 12 jongeren vaste participant van de werkplaats, naast een 10-tal dat (nog) geen vaste verbinding aangaat met de doelstelling van de werkplaats. Wij verwachten meer jongeren aan de werkplaats te kunnen binden naarmate er meer concrete resultaten zichtbaar gemaakt 6/ 11

7 kunnen worden. Een aantal jongeren met wat meer ervaring kan worden opgeleid tot coach in de werkplaats Prestatie fase 3 Vanaf januari zijn we inmiddels bijna 3 middagen en 5 avonden per week open en komen er ook zo nu en dan buurtbewoners binnen lopen voor een bakje koffie. Enthousiasme leidde ertoe dat de werkplaats bijna 7 middagen en avonden open was. We hebben besloten tot 3 middagen en maximaal 4 avonden omdat we anders verwachtingen gaan wekken die we niet kunnen waarmaken. Er worden klussen voorbereid, en uitgevoerd, er wordt gesleuteld aan brommers en fietsen. We zijn vanaf januari 2012 met onze activiteiten in de werkplaats gestart. Vanaf die periode zijn we vooral in de opstartfase bijna 60 uur per week bezig geweest in de werkplaats. In afgelopen vakantieperiode zijn er een aantal klussen niet door gegaan, deze worden na de vakantie opgepakt. De doelgroep: Er participeren momenteel rond de 15 jongeren. Hun leeftijd loopt uiteen van 14 tot 18 jaar. Het betreft een gemengde groep waarvan 20 % van Marokkaanse afkomst en 80 % van Nederlandse afkomst. Quote: Ik voel me hier eigenlijk meer thuis dan waar ik nu woon (K.16 jaar), als ik (Kees) hem dan zeg dat eigenlijk niet bestaat, kijkt hij me verwonderd aan De klussenwerkplaats is ingericht en de werkplaats is toegankelijk als ontmoetingsplek voor jongeren; In januari hebben we de werkplaats ingericht, met hulp van een lokale ondernemer. Helemaal klaar zijn we nog niet omdat we nog een apart toilet moeten maken en een waterbak willen plaatsen. Wel hebben we alle gereedschappen voor een bouwklus, er is zelfs een bouwkeet. De bouwkeet hebben de jongeren zelf opgeknapt en geschilderd. Vanuit de werkplaats worden door jongeren activiteiten georganiseerd; Regelmatig vinden er toernooien plaats via Playstation Fifa Er wordt regelmatig samen gekookt en gegeten met aankomende coaches en vrijwilligers. Samen met buurtbewoners worden brommers en fietsen gerepareerd. Ontmoetingen met ondernemers worden georganiseerd; Regelmatig komen er ondernemers langs voor een kop koffie of een praatje. Ook worden samen met ondernemers klussen uitgevoerd. De communicatiewerkplaats en de Leerwerkplaats Ondernemerschap worden projectmatig opgebouwd; Er is samen met een vrijwilliger en jongeren een logo ontwikkeld, ook worden jongeren ingezet om klussen met foto s en film vast te leggen. Ondernemers komen langs om jongeren te leren hoe je een bepaalde klus moet uitvoeren of ze geven een workshop over lassen, of het bouwen van een website, het ontwikkelen van een logo. 7/ 11

8 4.3. Sfeer bij de activiteiten Omdat er bij de werkplaats van jongeren wordt gevraagd om de handen uit de mouwen te steken ipv deze op te houden, komen er jongeren die over het algemeen goed gemotiveerd zijn. Daarom is de sfeer goed. Wel gebeurt er wel eens wat, zoals onenigheid over de uit te voeren klus, of het opruimen van de werkplaats. Dit noemen wij elkaar opvoeden. Want o.a. voor de veiligheid en hygiëne is een schone werkvloer, toilet en leerruimte van belang Bijzondere ontwikkelingen Huiswerkbegeleiding Twee stagiaires van de hogeschool Utrecht zijn in februari gestart op de dinsdag en vrijdagmiddag met het geven van huiswerkbegeleiding voor scholieren van de Pantarijn. De bedoeling is om dit ook het volgende schooljaar door te zetten. De jongerenwerkers zijn hierover in gesprek met de contactpersoon van de Pantarijn. 8/ 11

9 5. Vrijwilligers De Werkplaats Jongeren Ondernemen heeft als uitgangspunt dat het netwerk rondom de werkplaats en de jongeren onontbeerlijk is voor het welslagen van het project. In dat netwerk nemen vrijwilligers een belangrijke plaats in. Werkplaats Jongeren Ondernemen is gericht op jongeren. We willen dit op een zo goed mogelijke en stabiel mogelijke manier vorm geven. De aanwezigheid van vrijwilligers vergroot de draagkracht van het werk en creëert ruimte voor activiteiten en contacten met jongeren. In 2011 zijn 15 vrijwilligers actief geweest binnen de projecten van het jongerenwerk. Ze hebben zich met veel passie en enthousiasme ingezet binnen de Werkplaats Jongeren Ondernemen. Alleman Welzijn vindt het van groot belang om goed voor haar vrijwilligers te zorgen. Er is ruimte voor coaching, training en toerusting. De bedoeling is om een aantal vrijwilligers in te zetten als werkplaats-coaches. Deze mensen komen o.a. uit de bouwsector en weten hoe je een bepaalde klus moet uitvoeren. Er is een werkgroep die zich buigt over de aangeboden klussen: is het haalbaar is of niet. Deze mensen hebben ook voldoende autoriteit ten opzichte van de jongeren om de rol van coach op zich te nemen. 6. Samenwerking met overige partners 6.1. Wijkcomités Er is goed contact tussen Alleman, de jongeren die bij de werkplaats komen, en de wijkcomités van Rhenen en Achterberg. Het voornemen is om in 2012 te kijken welke mogelijkheden er zijn om de Werkplaats steviger neer te zetten in de wijk of buurt. Werkplaats jongeren Ondernemen heeft als thema in 2012 : ontdek je ruimte, daarin worden jongeren gestimuleerd om hun ruimte te ontdekken in de buurt in afstemming met buurtbewoners Overheid (gemeente/ politie) en CJG Er vindt vrijwel wekelijks overleg plaats tussen het jongerenwerk en de politie. Ook is Alleman een vaste overleg partner in de maandelijkse overleggen in het ZAT team, jeugdzorg, en CJG. Het Jongeren Op Straat overleg (JOS-overleg vindt maandelijks op het gemeentehuis. Groepen jongeren en individuele jongeren worden besproken en er wordt gekeken naar reële oplossingen voor overlast en riskant gedrag situaties Sociale instellingen en Kerken Omdat vooral moslimmeisjes het prettiger vinden om bij elkaar te komen in de Ontmoetingskerk, vind daar het zgn. meidenwerk plaats. Er wordt gewerkt volgens de methodiek Superwoman, en het draait op dit moment geheel op inzet van vrijwilligers, waar onder 2 stagiaires van de Hogeschool Utrecht en 2 vrijwilligers via de Ontmoetingskerk. Het meidenwerk is niet direct een project van of een voortvloeisel uit de Werkplaats. Dit onderdeel van het jongerenwerk echter wordt wel gezien als partner in het sociale netwerk. We willen in de toekomst uiteindelijk ook meiden nauwer betrekken bij de werkplaats. Er wordt bekeken of de Werkplaats Jongeren Ondernemen meer zou kunnen doen voor ouderen. Daarom wordt het netwerk ingezet bijvoorbeeld om jongeren te plaatsen als maatje bij de 9/ 11

10 Tollekamp. Op dit moment onderhoudt de Werkplaats een tuin voor een oudere in de buurt, met andere woorden: er komt al een soort kruisbestuiving tot stand tussen ouderen en jongeren. De inzet van de Seniorenadviseur van Alleman Welzijn is hierbij noodzakelijk Ondernemers Zonder ondernemers is het onmogelijk om de werkplaats open te houden. Het hele concept staat of valt met de inzet van ondernemers die hun schouders onder het project zetten. Eerder is al genoemd de oprichting van het Jongeren Ondernemers Fonds, dat geheel gedragen en ontwikkeld wordt door plaatselijke ondernemers. De komende tijd zal de werkplaats het contact verder uitbreiden en zullen er verschillende meetings zijn tussen jonge aanstormende ondernemers en Rhenense gevestigde ondernemers. 7. En nu verder Knelpunten Er zijn groepen jongeren die niet bereid zijn hun handen uit de mouwen te steken, maar wel op straat hangen. Deze jongeren kunnen wij op dit moment niet opvangen in de werkplaats. Het is van belang dat er een andere ruimte komt voor deze jongeren. De jongerenwerkers zijn in overleg met de gemeente om zogenaamde JOP s (Jongeren Ontmoetings Plaatsen) te plaatsen op de plekken waar deze jongeren hangen, of op andere geschikte plekken. Dit is een tijdelijke oplossing maar op de langere termijn is het de vraag of de JOP s bijdragen aan het gewenste maatschappelijke effect. In de voorgenomen opzet kan immers nauwelijks worden voorzien in toezicht en/of leiding. Door bezuinigingen dreigt er een stilstand te ontstaan, dat wil zeggen dat er een rem komt op het door-ontwikkelen van de werkplaats, de werkplaats kan minder snel ontwikkelen dan we gehoopt en verwacht hadden en we kunnen niet alle onderdelen van de werkplaats ter hand nemen. Alleman Welzijn zoekt waar mogelijk naar alternatieve financieringsbronnen en partners om dit op te vangen. We hopen ook via ondernemers en via het ondernemersfonds budget binnen te krijgen om jongeren op een ondernemende manier te begeleiden. Om ook tegemoet te komen aan de behoefte aan inzet voor jongeren op straat zal de inzet van de jongerenwerkers zorgvuldig over de verschillende taken verdeeld moeten worden. Wij sluiten niet uit dat in de toekomst het beschikbare aantal uren daarvoor uitgebreid zal moeten worden Maatschappelijke ontwikkelingen Het ondersteunen bij opgroeien en opvoeden is één van de prestatievelden in de Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo). Juist en vooral in het domein vrije tijdsbesteding liggen kansen om jongeren buiten de gevestigde kaders op te vangen, vertrouwen op te bouwen en hen te ondersteunen. Jeugdwerkeloosheid is slechts één van de problemen waar veel jongeren (helaas) mee in aanraking komen. Inzet van het project is om jongeren te ondersteunen in het volwassen en zelfredzaam worden. Een goede startkwalificatie voor de arbeidsmarkt maakt daar deel van uit. Tussen IW4 en Alleman vinden momenteel verkennende gesprekken plaats om te bezien of we iets voor elkaar kunnen betekenen. Ook met Sociale Zaken en ROC s zal overlegd worden. 10/ 11

11 7.3. Organisatorische ontwikkelingen Het door ontwikkelen van de nu gehanteerde methodiek vraagt voor wat betreft het samen leren en implementeren van het jongerenwerk veel tijd en inzet. Directie en bestuur van Alleman Welzijn staan volledig achter het concept en de methodiek van de Werkplaats Jongeren Ondernemen. Als wij als organisatie in de gelegenheid worden gesteld om de fundamenten voor het project te verstevigen en de werkplaats een meer structureel karakter te geven, gaat deze werkwijze mooie resultaten opleveren. De werkplaats biedt volop kansen voor jongeren, zonder terug te vallen op vrijblijvendheid en doelloos tijd-doden. De kansen zitten m in het uitnodigen tot activiteit, aanspreken op talenten, bevorderen van de eigen initiatieven en samenwerken met derden, zodat de werkplaats ingebed kan worden in het Rhenense. Ook de andere werksoorten die ondergebracht zijn bij Alleman bieden kansen tot samenwerking en integratie. Met de vrijwilligerscentrale, het ouderenwerk en het kinderwerk zijn het afgelopen half jaar al gezamenlijke activiteiten tot stand gekomen. Gezien de ontwikkelingen in de samenleving, de eisen die aan toekomstige volwassen en zelfredzame inwoners worden gesteld, de speerpunten van het Wmo-beleid (accent op eigen kracht en collectieve voorzieningen voor de kwetsbare groepen), en de preventieve werking die uitgaat van het concept van de werkplaats, willen wij uiteraard verder. Voor het verder uitwerken van de methodiek, het ontwikkelen van de communicatiewerkplaats en het verstevigen van de positie van jongeren binnen de leefgemeenschap in Rhenen (Ruimte voor Jongeren) zijn bij fondsen aanvragen ingediend. Alleman Welzijn Kees de Bree Marion Hulsebosch 11/ 11