Antimicrobiële resistentie: import en verspreiding door gezonde reizigers

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Antimicrobiële resistentie: import en verspreiding door gezonde reizigers"

Transcriptie

1 Antimicrobiële resistentie: import en verspreiding door gezonde reizigers Maris Arcilla AIOS /arts-onderzoeker Afdeling Medische Microbiologie en Infectieziekten, Erasmus MC

2 Antimicrobiële resistentie in 2050 Jim O Neill, The Review on Antimicrobial Resistance, May 2016

3 Antimicrobiële resistentie: one health approach

4 Toename internationale toeristen 1,2 miljard aankomsten in 2016 Grootste groei door toeristen die Afrika, Azië en Pacifische regio bezoeken UNWTO Annual Report 2016

5 Opkomst resistente Enterobacteriaceae (ESBL-E en CPE) Enterobacteriaceae= gram negatieve bacteriën, meest bekend E. coli Commensale flora darm, buiten darm verwekker infecties (urineweginfecties, sepsis) Behandeling met beta-lactam antibiotica Opkomst resistente Enterobacteriaceae Extended spectrum beta-lactamase producerende Enterobacteriaceae (ESBL-E) Carbapenemase producerende Enterobacteriaceae (CPE)

6 Verspreiding ESBL-E en CPE Plasmides (=mobiele genetische elementen) Co-resistentie tegen quinolonen, aminoglycosides en co-trimoxazol

7 Hogere prevalentie antimicrobiële resistentie in laag inkomen landen Slechte sanitaire voorzieningen Hoog verbruik van antibiotica in mensen en dieren Bevan et al., J Antimicrob Chemther 2017

8 Wereldwijde verspreiding ESBL-E Woerther P, et al. Clin.Microbiol.Rev 2013

9 Toename ESBL-E in Europa EARS-net

10

11 Methoden Prospectieve, multicenter, longitudinale cohort studie Deelnemers ( 18 jaar) reizigers (1 week 3 maanden op reis) niet-reizende huishoudleden Monsters Feces swab en vragenlijst Voor en direct na de reis op 1, 3, 6 en 12 maanden na de reis woonplaats deelnemers -> screening aanwezigheid van ESBL-E en CPE met phenotypische en genotypische methoden

12 Studie populatie Niet-reizende Reizigers huigenoten n = 2001 n = 215 geslacht man vrouw leeftijd (jaren, mediaan, bereik) 50 (18-81) 46 (18-82) Continenten bezocht Azië 1016 Afrika 633 Amerika 326 Europa 21 Oceanië 5 reisduur (dagen, mediaan, IQR) 20 (15-25) reden van reis vakantie 1655 werk of stage 161 familiebezoek 82 andere reden 66

13 Resultaten: ESBL-E acquisitie ESBL-E dragerschap vóór de reis: 122/2001 (6.1%) ESBL acquisitie tijdens reis: 633/1847 (34.3%) ESBL-E acquisitie per subregio

14 Resultaten ESBL-E acquisitie Azië

15 Resultaten: CPE acquisitie carbapenemase genes (NDM-1/2, NDM-7, OXA-48, OXA-244, IMI-2) van Hattem and Arcilla et al., Future microbiology 2016

16 Methoden: risicofactoren voor ESBL-E acquisitie multivariabele logistische regressie analyse Adjusted for travel destination as well as age, gender, weight, country of birth, education level, housing, alcohol use, diarrhoea, fever, antibiotic use, chronic disease, bowel disease, antacid/corticosteroid/immunosuppressant use, diet, probiotics use, profession in healthcare, daily patient contact, accommodation, reason travel, type of holiday, duration stay abroad (in days), traveller s diarrhoea (yes/no), fever, medical care during travel, antibiotic use (yes/no), use of medication without prescription (anti-diarrhoeal drugs;analgesics;antacids), activities during travel ( attendance large (religious) gathering; visiting local markets, population; contact with orphan children/patients/animals, stay in rural area, trek through jungle, swim in sea/swimming pool/other waters, daily washing hands before eating/after toilet use, daily meal at hotel/ hostel, guesthouse/luxurious restaurant/local restaurant/food stalls along the road/at home with family or local population, consumption of tap water, ice in soda, beef, pork, chicken, other meat, BBQ meat, undercooked meat, raw meat, eggs, raw vegetables, salad prepared by others, unpeeled fruit, fruit prepared by others, shellfish, raw fish, not pasteurized milk/cheese, fresh milk from bovine, sheep or goat

17 Resultaten: risicofactoren voor ESBL-E acquisitie Adjusted Odds ratio (95% BI) Antibiotica gebruikt tijdens reis nee 1 ja 2.7 ( ) Diarree nee 1 alleen tijdens de reis 1.4 ( ) tijdens en direct na de reis 2.3 ( ) Chronische darmziekte nee 1 ja 2.1 ( ) Eten bij straatkraampjes nooit 1 regelmatig 1.3 ( ) dagelijks 1.8 ( )

18 Quizvraag Welke factoren geven een verhoogd risico op acquisitie van ESBL-E tijdens de reis? Geef het meest correcte antwoord: a. Gebruik van antibiotica, gebruik van immunosuppresiva, en het niet wassen van je handen voor de maaltijd b. Gebruik van antibiotica, het doormaken van reizigersdiarree en het eten van straatkraampjes c. Gebruik van antibiotica, het doormaken van reizigersdiarree, eten van straatkraampjes en het hebben van een chronische darmziekte

19 Verlies ESBL-E na terugkomst mediane duur tot verlies ESBL-E: 30 dagen intermitterende drager persisterende drager Voor reis (n=1,847) Direct na reis (n=633) + 1 maand (n=263) + 3 maanden (n=136) + 6 maanden (n=68) + 12 maanden (n=38)

20 Transmissie ESBL-E in huishouden reizigers zonder mathematisch model Medereizigers transmissies / N at risk 10/105 (10%) Niet-reizende huisgenoten 3/63 (5%) Totaal 13/168 (8%) met mathematisch model α - achtergrondtransmissie snelheid (per dag) β - directe transmissie snelheid (per gekoloniseerd persoon/dag) γ dekolonisatie snelheid (per dag) Transmissiekans van ESBL-E= 12%

21 Discussie: risicofactoren voor ESBL-E acquisitie

22 Discussie: rol van het microbioom antibiotica, diarree, chronische darmziekten - dysbiose van de darmmicrobiota dysbiose -> verminderde kolonisatie resistentie darmen-> ontvankelijk voor ESBL-E acquisitie Sullivan et al, Lancet Infect Dis 2001 Youmans et al, Gut Microbes 2015 Sheehan et al, J Gastroenterol 2015 Round en Mazmanian, Nat Rev Immunol 2009

23 Discussie: adviezen aan reizigers Terughoudend met gebruik antibiotica bij zelflimiterende gastro-enteritis Kantele et al. Clinical Infectious Diseases, 2015 Abeles et al, Microbiome 2016

24 Discussie: adviezen aan reizigers Voorkom reizigersdiarree Vermijd voedsel van straatkraampjes

25 COMBAT studie groep: AMC - Amsterdam Menno de Jong Constance Schultsz Bram Goorhuis Martin Grobusch Jarne van Hattem MUMC Maastricht John Penders Astrid Oude Lashof Ellen Stobberingh UMC - Utrecht Martin Bootsma Manon Haverkate Erasmus MC - Rotterdam Damian Melles Henri Verbrugh Maris Arcilla Havenziekenhuis - Rotterdam Perry van Genderen Nicky Molhoek The COMBAT-studie is gefinancieerd door ZonMw Speciale dank aan alle medewerkers van de Travel Clinics (Havenziekenhuis, Tropencentrum AMC en EASE Travel Health & Support) en onze deelnemers!

26 Vragen?

27 Hogere prevalentie antimicrobiële resistentie in laag inkomen landen India en Bangladesh grote farmaceutische industrie Antibiotica afval in milieu Stålsby Lundborg and Tamhankar, BMJ 2017

28 Opkomst New Delhi metallo-β-lactamase (NDM) Kumarasamy et al. Lancet Inf Dis 2010 Walsh et al. Lancet Inf Dis 2011

Reizen en antibioticaresistentie

Reizen en antibioticaresistentie MINC Symposium 20 juni 2013 Infecties op reis: preventie en behandeling Reizen en antibioticaresistentie John Penders Medische Microbiologie/Epidemiologie Maastricht UMC+ j.penders@maastrichtuniversity.nl

Nadere informatie

JAARGANG12OKTOBER2017

JAARGANG12OKTOBER2017 156 Import en verspreiding van extended - spectrum bètalactamase-producerende Enterobacteriaceae door internationale reizigers (COMBAT-studie): een prospectieve, multicenter cohort-studie Import and spread

Nadere informatie

Artikelen COMBAT-studie: import en verspreiding van ESBL-E door reizigers

Artikelen COMBAT-studie: import en verspreiding van ESBL-E door reizigers Artikelen COMBAT-studie: import en verspreiding van ESBL-E door reizigers M. S. Arcilla, J. M. van Hattem, M. R. Haverkate, M. C.J. Bootsma, P. J.J. van Genderen, A. Goorhuis, M. P. Grobusch, A. M. Oude

Nadere informatie

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen BRMO Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Cefalosporineresistentie en ESBL s bij huisdieren

Cefalosporineresistentie en ESBL s bij huisdieren Cefalosporineresistentie en ESBL s bij huisdieren Dr. Davy Persoons 21/04/2011 Inleiding Cefalosporines: ß-lactam antibiotica Ook penicillines, cefamycines, carbapenems, monobactams & ß-lactamase inhibitoren

Nadere informatie

Blootstelling en modelleren van attributie

Blootstelling en modelleren van attributie ESBLAT Symposium 2018 Blootstelling en modelleren van attributie Veilig voedsel produceren Mevrouw Engeline van Duijkeren RIVM Overzicht Blootstelling via het eten van vlees Blootstelling via zwemmen in

Nadere informatie

Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius

Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius Leidt antibioticumgebruik in dieren tot risico's voor de volksgezondheid? Dik Mevius Antibioticumgebruik in mensen en dieren in Europa kg active ingredient x 1.000 Antibioticumgebruik in dieren in NL (Bron

Nadere informatie

Resistentie. Toegespitst naar onze regio. Een internationaal probleem

Resistentie. Toegespitst naar onze regio. Een internationaal probleem Resistentie Toegespitst naar onze regio Een internationaal probleem 19 e Grande Conférence Verona 2013 Indeling bacteriën Indeling bacteriën Coccen Staven Gram positief Staphylococcen Streptococcen Pneumococ

Nadere informatie

PPS 1Health4Food. Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health)

PPS 1Health4Food. Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health) PPS 1Health4Food Sectoroverstijgend onderzoek dier & volksgezondheid (1Health) ESBL-attributieve risico s (ESBLAT) Sectoroverschreidend project Start voorjaar 2013 Looptijd tot 31 december 2017 2017: alleen

Nadere informatie

Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk

Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk Wat betekent antibioticaresistentie in de verpleeghuispraktijk Paul Geels, arts-adviseur 24 januari 2018 Disclosure relevante belangen Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad

24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad 24 jaar antibioticumonderzoek in Lelystad Zijn we voldoende voorbereid op een nieuwe episode? 7 februari 2017, Dik Mevius Inhoud Antibioticumgebruik Dier versus mens Belangrijkste episodes sinds 1990 Resistente

Nadere informatie

Over kleine dierkens en grote gevolgen

Over kleine dierkens en grote gevolgen Over kleine dierkens en grote gevolgen Paul Savelkoul Dept. medical microbiology VU university medical center Antoni van Leeuwenhoeck 1632-1723 3 Infectie en gezondheid Enorme gezondheidswinst door: I:

Nadere informatie

Nationaal actieplan One Health voor de strijd tegen antibioticaresistentie (AMR) in België

Nationaal actieplan One Health voor de strijd tegen antibioticaresistentie (AMR) in België Nationaal actieplan One Health voor de strijd tegen antibioticaresistentie (AMR) in België Ir. Martine Delanoy Conseiller Stratégique One World One Health Coördinatie AMR (Antimicrobiële Resistentie) Services

Nadere informatie

Microbiologie en Urineweginfectie. Joost Hopman, arts-microbioloog, Hoofd HIP

Microbiologie en Urineweginfectie. Joost Hopman, arts-microbioloog, Hoofd HIP Microbiologie en Urineweginfectie Joost Hopman, arts-microbioloog, Hoofd HIP Resistentie 2010: Kind 16 jaar, verlamming na trauma Rec. UWI Opname Co-trimoxazol, Augmentin, Ciprofloxacine Klebsiella pneumoniae

Nadere informatie

!"#!$#%!$&' over mensen, bacteriën en antibiotica. goedkoop is duurkoop. Jan Kluytmans. antibiotica

!#!$#%!$&' over mensen, bacteriën en antibiotica. goedkoop is duurkoop. Jan Kluytmans. antibiotica over mensen, bacteriën en antibiotica goedkoop is duurkoop Jan Kluytmans antibiotica $' Two is a company De gevolgen van resistentie!"""# $%%%# $%%$# $%%&# $%%+# $%%"# $%%!# $%%'# $%%(# $%%)# $%%*#! Behandeling

Nadere informatie

Bijlage: overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid.

Bijlage: overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid. Bijlage: overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid. Het RIVM-CIb onderzoekt continu en systematisch het vóórkomen van antimicrobiële resistentie

Nadere informatie

Carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE)

Carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE) Carbapenemase producerende enterobacteriaceae (CPE) informatie voor patiënten WAT IS CPE? CPE staat voor carbapenemase (C) producerende (P) enterobacteriaceae (E). Enterobacteriaceae zijn een grote familie

Nadere informatie

20 e Grande Conférence Istanbul 2014

20 e Grande Conférence Istanbul 2014 Hoezo BMO? dr. N.L.A.. (Niek) Arents, arts-microbioloog, Stichting PAMM 20 e Grande Conférence Istanbul 2014 BMO Bijzonder esistent Micro-Organisme 20 e Grande Conférence Istanbul 2014 bacteriële resistentie

Nadere informatie

Antimicrobial stewardship balans

Antimicrobial stewardship balans Franky Buyle, pharmd, phd Apotheek Multidisciplinair Infectie Team Hebben we nood aan een nationale infectiologie-gids? 12 maart 2019 VZA PUO Franky.buyle@uzgent.be Antimicrobial stewardship balans INDIVIDU

Nadere informatie

Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)( )

Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)( ) Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014-2015) Inleiding Urineweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen in de huisartsenpraktijk. De incidentie varieert afhankelijk van

Nadere informatie

Vermindering van ESBLs in de pluimveehouderij: evaluatie van interventies

Vermindering van ESBLs in de pluimveehouderij: evaluatie van interventies Vermindering van ESBLs in de pluimveehouderij: evaluatie van interventies Anita Dame-Korevaar Arjan Stegeman 8 November 2018 Gezondheidsraad 2011: antibiotica in de veeteelt en resistente bacteriën bij

Nadere informatie

De rol van het resistoom & antibioticaresistentie in de patiëntenzorg

De rol van het resistoom & antibioticaresistentie in de patiëntenzorg 141 De rol van het resistoom & antibioticaresistentie in de patiëntenzorg De opkomst en verspreiding van antibioticaresistentie onder pathogene bacteriën is wereldwijd een toenemend probleem voor de volksgezondheid.

Nadere informatie

Bijzonder Resistent Micro-Organisme

Bijzonder Resistent Micro-Organisme Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO en MRSA) In deze folder krijgt u uitleg over een Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO) en wat gevolgen hiervan zijn. Ook leest u algemene informatie over

Nadere informatie

Bijzonder Resistent Micro-Organisme

Bijzonder Resistent Micro-Organisme Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO en MRSA) In deze folder krijgt u uitleg over een Bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO) en wat gevolgen hiervan zijn. Ook leest u algemene informatie over

Nadere informatie

ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB

ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB S is goed (?) SDD kweek rectum: Enterobacter aerogenes, Piptazo gevoelig Advies MMB: Bij ernstige sepsis à Start meropenem (?????) BRMO MRSA VRE ESBL Carbapenemases

Nadere informatie

Twee jaar na Maasstad - Hoe staan Carbapenemases in Nederland op de kaart? Daan Notermans

Twee jaar na Maasstad - Hoe staan Carbapenemases in Nederland op de kaart? Daan Notermans Twee jaar na Maasstad - Hoe staan op de kaart? Daan Notermans Centrum Infectieziekteonderzoek, diagnostiek en screening (IDS) Div. Bacteriologie en Parasitologie 1 Symposium van infectieziektensurveillance

Nadere informatie

SNIV 04. Nieuwsbrief. Jaargang 9 nummer 4 december Het doel van SNIV

SNIV 04. Nieuwsbrief. Jaargang 9 nummer 4 december Het doel van SNIV Het doel van SNIV Landelijk inzicht geven in het vóórkomen van infectieziekten in uw eigen verpleeghuis in vergelijking met dat van de andere deelnemende huizen. Uiteindelijk doel is het optimaliseren

Nadere informatie

REIS GERELATEERDE VACCINATIES. Dr. Perry JJ van Genderen, internist Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten Rotterdam

REIS GERELATEERDE VACCINATIES. Dr. Perry JJ van Genderen, internist Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten Rotterdam REIS GERELATEERDE VACCINATIES Dr. Perry JJ van Genderen, internist Havenziekenhuis en Instituut voor Tropische Ziekten Rotterdam Risicolanden: vaccineren? Increased risk for infectious diseases standard

Nadere informatie

Controle op Bijzonder Resistente Micro- Organismen

Controle op Bijzonder Resistente Micro- Organismen Controle op Bijzonder Resistente Micro- Organismen BRMO In deze folder staat algemene informatie over bijzonder resistente micro-organismen (bacteriën). En waarom en hoe u hierop wordt gecontroleerd. Deze

Nadere informatie

ESBLAT Symposium Veilig voedsel produceren. Similariteitsanalyse. Dick Heederik IRAS UU

ESBLAT Symposium Veilig voedsel produceren. Similariteitsanalyse. Dick Heederik IRAS UU ESBLAT Symposium 2018 Similariteitsanalyse Veilig voedsel produceren Dick Heederik IRAS UU Aanleiding voor dit project Opzet van het project Identificeren van alle beschikbare Nederlandse studies Identificeren

Nadere informatie

Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie

Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie Antibiotic Stewardship op een afdeling Intensieve Zorg Pediatrie 10de PICU Thanksgiving symposium 26 November 2015 Dr. Jef Willems Intensieve Zorgen Pediatrie Kinderziekenhuis Prinses Elisabeth Antibiotic

Nadere informatie

Contactonderzoek BRMO

Contactonderzoek BRMO Contactonderzoek BRMO In deze folder krijgt u uitleg over wat contactonderzoek is en wat dit voor u betekent. Ook leest u algemene informatie over een bacterie, resistente bacteriën en mogelijke gevolgen

Nadere informatie

Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO) Wat is het probleem

Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO) Wat is het probleem Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO) Wat is het probleem Regionale nascholing Samen krachtig tegen BRMO! Hoe pakken we dat aan? 29 januari 2015 dr F. Vlaspolder, arts microbioloog Maasstad ziekenhuis

Nadere informatie

Naast dit registratieformulier ontvangen wij graag het volgende : (Besides this application form, we kindly ask for the following )

Naast dit registratieformulier ontvangen wij graag het volgende : (Besides this application form, we kindly ask for the following ) Wij willen u bedanken voor uw interesse in DB International Study en heetten u van harte welkom! (Welcome and thank you for your interest in DB International Study) Naast dit registratieformulier ontvangen

Nadere informatie

Kunnen we de verspreiding van ESBLs voorkomen? In mens en dier! Dik Mevius

Kunnen we de verspreiding van ESBLs voorkomen? In mens en dier! Dik Mevius Kunnen we de verspreiding van ESBLs voorkomen? In mens en dier! Dik Mevius Evolutie van ESBLs bepaald door selectie!! OXA-48 NDM-1 Penicillin Ampi/Amox 3rd/4th-gen Cefalosporines Carbepenems Bla-z TEM-1

Nadere informatie

Antibiotica Resistentie van Uropathogene E. coli. bij huisartsen patiënten in de leeftijd van 1-100 jaar. E.Stobberingh, MINC 29 maart 2011

Antibiotica Resistentie van Uropathogene E. coli. bij huisartsen patiënten in de leeftijd van 1-100 jaar. E.Stobberingh, MINC 29 maart 2011 Antibiotica Resistentie van Uropathogene E. coli bij huisartsen patiënten in de leeftijd van 1-100 jaar E.Stobberingh, MINC 29 maart 2011 Antibiotica resistentie van uropathogene E.coli Is het een probleem?

Nadere informatie

Zakenreizigers, expats en biologische agentia

Zakenreizigers, expats en biologische agentia Zakenreizigers, expats en biologische agentia Sietse Felix KLM Health Services Verwachte ontwikkeling intercontinentaal vliegverkeer (World Tourism Organization, 2002) Schiphol: aantal passagiers / jaar

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting SAMENVATTING EN DISCUSSIE Het veelvuldig gebruik van beta-lactam antibiotica heeft resistentie tegen deze middelen in de hand gewerkt. Voornamelijk de extended-spectrum beta-lactamasen (ESBL) en de carbapenemasen

Nadere informatie

Ontwikkeling van het antibioticumresistentieonderzoek

Ontwikkeling van het antibioticumresistentieonderzoek Ontwikkeling van het antibioticumresistentieonderzoek binnen CVI Hoe is gekomen en waar gaat het naartoe? 21 november 2013, Dik Mevius Najaar 1993 Weet je iemand die binnen het CDI aan antibiotica zou

Nadere informatie

Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Esther van Kleef (RIVM) Emma Rademakers (PPO coördinator RZN Utrecht)

Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Esther van Kleef (RIVM) Emma Rademakers (PPO coördinator RZN Utrecht) Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen Esther van Kleef (RIVM) Emma Rademakers (PPO coördinator RZN Utrecht) Nationale aanpak ABR 1 schakel ontbreekt ISIS-AR 3 10%

Nadere informatie

PUM-AMR Project. Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries. Edmée Bowles 12 februari 2019

PUM-AMR Project. Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries. Edmée Bowles 12 februari 2019 PUM-AMR Project Senior Nederlandse specialisten bestrijden antibiotica resistentie in Low and Middle Income Countries Edmée Bowles 12 februari 2019 Nederland: gidsland mbt antibiotica resistentie Antimicrobial

Nadere informatie

Wat is de bijdrage van elektrische fietsen tot de gezondheid en mobiliteit van ouderen?

Wat is de bijdrage van elektrische fietsen tot de gezondheid en mobiliteit van ouderen? Wat is de bijdrage van elektrische fietsen tot de gezondheid en mobiliteit van ouderen? Jelle Van Cauwenberg, Bas de Geus, Peter Clarys, Ilse De Bourdeaudhuij en Benedicte Deforche Onze samenleving vergrijst.

Nadere informatie

Bijlage: Overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid.

Bijlage: Overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid. Bijlage: Overzicht van ESBL gerelateerd onderzoek dat op dit moment wordt uitgevoerd in opdracht van de rijksoverheid. Het RIVM-CIb onderzoekt continu en systematisch het vóórkomen van antimicrobiële resistentie

Nadere informatie

Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem

Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem Astrid Beckers Specialist ouderengeneeskunde Vivium Naarderheem (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Prevalentie en karakteristieken

Prevalentie en karakteristieken ESBLAT Symposium 2018 Prevalentie en karakteristieken Veilig voedsel produceren in dierlijke reservoirs De heer Dik Mevius Wageningen Bioveterinary Research Inhoud ESBLs Wat zijn ESBLs Hoe verspreiden

Nadere informatie

Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014)

Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014) Urineweginfecties Rubriekhouder: Mw. Dr. E.E. Stobberingh (RIVM)(2014) Inleiding Urineweginfecties zijn veel voorkomende aandoeningen in de huisartsenpraktijk. De incidentie varieert afhankelijk van de

Nadere informatie

Epidemiologie van carbapenemase producerende enterobacteriën in België: 01/01/ /10/2012

Epidemiologie van carbapenemase producerende enterobacteriën in België: 01/01/ /10/2012 Epidemiologie van carbapenemase producerende enterobacteriën in België: 0/0/202 3/0/202 B. Jans en Y. Glupczynski Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV), Volksgezondheid en surveillance, Brussel,

Nadere informatie

Voorkomen is beter dan Genezen

Voorkomen is beter dan Genezen Voorkomen is beter dan Genezen Micro organismen Resistentie Verspreiding & Veilig Werken Sylvia van Dijk-Salters, Deskundige Infectiepreventie UMC Utrecht Micro-organismen en verspreidingsweg Besmetting

Nadere informatie

B8-0484/2018 } B8-0485/2018 } B8-0487/2018 } B8-0489/2018 } RC1/Am. 5

B8-0484/2018 } B8-0485/2018 } B8-0487/2018 } B8-0489/2018 } RC1/Am. 5 B8-0489/2018 } RC1/Am. 5 5 Visum 11 bis (nieuw) gezien Verordening (EG) nr. 1/2005 van de Raad van 22 december 2004 inzake de bescherming van dieren tijdens het vervoer en daarmee samenhangende activiteiten

Nadere informatie

HUISDIEREN EN MULTIRESISTENTE HUIDINFECTIES. Els Broens

HUISDIEREN EN MULTIRESISTENTE HUIDINFECTIES. Els Broens HUISDIEREN EN MULTIRESISTENTE HUIDINFECTIES Els Broens Hoofd VMDC Faculteit Diergeneeskunde Kennisnetwerk Zoönosen Midden Nederland 6 juni 2018 DISCLOSURE BELANGEN ELS BROENS Geen (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

De Q koorts epidemie in Nederland

De Q koorts epidemie in Nederland De Q koorts epidemie in Nederland Coxiella burnetii Wim van der Hoek, artsepidemioloog, Centrum Infectieziektebestrijding 1 Huisarts Herpen Toename Q koorts? Microbioloog Huisarts Sint Oedenrode Mei Juni

Nadere informatie

Opsporing? Een ESBL-bacterie kan opgespoord worden door middel van een cultuur of kweekonderzoek.

Opsporing? Een ESBL-bacterie kan opgespoord worden door middel van een cultuur of kweekonderzoek. ESBL BACTERIE Uit kweekonderzoek is gebleken dat u drager bent of een infectie heeft opgelopen met een ESBL bacterie. Via deze folder willen wij u en uw familie graag meer informatie geven over deze bacterie.

Nadere informatie

TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017)

TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017) TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017) 27/06/2018 NRL-AMR-Food & Food producing animals Problematiek van antimicrobiële resistentie 1. Antibioticaresistentie vormt momenteel

Nadere informatie

MRSA. Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog

MRSA. Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog MRSA Rini Eringfeld Specialist ouderengeneeskunde De Zorgboog MRSA in het verpleeghuis Op 1-8-2008 wordt bij een medewerker werkzaam op de dubbelzorgafdeling de Wich op St. Jozefsheil te Bakel een MRSA

Nadere informatie

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. ESBL s. (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. ESBL s. (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013 Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen ESBL s (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013 Aanleiding Resultaten NL studie ESBL producerende E. Coli in rundvlees/kalfsvlees

Nadere informatie

7 Streptococcen surveillance Rubriekhouder: Mw. dr. E. E. Stobberingh, SWAB ( )

7 Streptococcen surveillance Rubriekhouder: Mw. dr. E. E. Stobberingh, SWAB ( ) 7 Streptococcen surveillance Rubriekhouder: Mw. dr. E. E. Stobberingh, SWAB (2011-2012) Inleiding Streptococcus haemolyticus, ook S, pyogenes genoemd, behoort tot de commensale keelflora, maar is ook de

Nadere informatie

Dosering van antibiotica tijdens dialyse. Anke Reuser AIOS Anesthesiologie

Dosering van antibiotica tijdens dialyse. Anke Reuser AIOS Anesthesiologie Dosering van antibiotica tijdens dialyse Anke Reuser AIOS Anesthesiologie 01-08-2017 AKI 60% mortaliteit Meeste mortaliteit agv sepsis (50%) Juiste dosering en spiegels van antibiotica cruciaal Onderdosering

Nadere informatie

OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO)

OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) 0-07 EEN TOENEMEND PROBLEEM? OVERZICHT BIJZONDER RESISTENTE MICRO-ORGANISMEN (BRMO) 0-07 INTRODUCTIE Doel rapportage Het doel van deze rapportage

Nadere informatie

Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis

Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis Infectiepreventie Screening BRMO na opname in een buitenlands ziekenhuis www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INF006 / Screening BRMO na opname

Nadere informatie

Antibioticaresistentie (ABR)

Antibioticaresistentie (ABR) Antibioticaresistentie (ABR) Wat kan ík daaraan doen? Inspiratiedag 21 maart 2019 Ingeborg Groothuis, antibioticaverpleegkundige UMCU / RZN ABR Eefje Jong, internist-infectioloog Meander MC 21maart 2019

Nadere informatie

Antibioticum gebruik en resistentie bij dieren in België Resultaten 2016 Prof. Jeroen Dewulf, Voorzitter AMCRA

Antibioticum gebruik en resistentie bij dieren in België Resultaten 2016 Prof. Jeroen Dewulf, Voorzitter AMCRA Antibioticum gebruik en resistentie bij dieren in België Resultaten 2016 Prof. Jeroen Dewulf, Voorzitter AMCRA Centre of expertise on Antimicrobial Consumption and Resistance in Animals VISIE 2020 STREEFDOELEN

Nadere informatie

De rol van dubbeltherapie bij de behandeling van ernstige Pseudomonas infecties

De rol van dubbeltherapie bij de behandeling van ernstige Pseudomonas infecties De rol van dubbeltherapie bij de behandeling van ernstige Pseudomonas infecties H.I. Bax, coördinator concept SWAB sepsis richtlijn Erasmus Medisch Centrum 11 juni 2009 1. Achtergrond 2. Literatuuronderzoek

Nadere informatie

Samenvatting. Detectie en typeringsmethoden

Samenvatting. Detectie en typeringsmethoden amenvatting 176 amenvatting amenvatting Resistentie veroorzaakt door EBL producerende Enterobacteriaceae neemt, over de gehele wereld, snel toe. De oorzaken van deze toename zijn nog niet geheel opgehelderd.

Nadere informatie

Worden alle patiënten in de toekomst gescreend op resistente Enterobacteriaceae bij een ziekenhuisopname?

Worden alle patiënten in de toekomst gescreend op resistente Enterobacteriaceae bij een ziekenhuisopname? Worden alle patiënten in de toekomst gescreend op resistente Enterobacteriaceae bij een ziekenhuisopname? Myrte Molenaar-Vorstermans Praktijkbegeleider: Suzanne Honing Opleidingsplaats: Onze Lieve Vrouwe

Nadere informatie

Jacqueline van Diermen Praktijkverpleegkundige Vivium Naarderheem

Jacqueline van Diermen Praktijkverpleegkundige Vivium Naarderheem Jacqueline van Diermen Praktijkverpleegkundige Vivium Naarderheem (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Appelmoes zonder toegevoegd suiker 100g

Appelmoes zonder toegevoegd suiker 100g One 2 Fruit Appelmoes zonder toegevoegd suiker in handige portieverpakking GTIN: 4008596120917 (CE) Basic info Commercial name Legal name Functional name Brand Appelmoes zonder toegevoegd suiker 100g Appelmoes

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Dit proefschrift beschrijft de epidemiologie van antibioticaresistente bacteriën in ziekenhuizen en in het bijzonder op intensive care-afdelingen (IC s). Deze bacteriën reageren

Nadere informatie

DISCUSSIE EN SAMENVATTING

DISCUSSIE EN SAMENVATTING 166 Chapter 9 DISCUSSIE EN SAMENVATTING Wereldwijd neemt de kolonisatie-prevalentie en incidentie van infecties met Bijzonder Resistente Micro-Organismen (BRMOs) toe. Zonder adequate maatregelen is de

Nadere informatie

Eindverslag regioproject: BRMO in huisartspraktijken in Rotterdam; een analyse op wijk- en praktijkniveau

Eindverslag regioproject: BRMO in huisartspraktijken in Rotterdam; een analyse op wijk- en praktijkniveau Eindverslag regioproject: BRMO in huisartspraktijken in Rotterdam; een analyse op wijk- en praktijkniveau GGD Rotterdam - Rijnmond 1 juni 2018 Auteurs: Maaike Honsbeek, MSc Dr. Hélène Voeten Dr. Ellen

Nadere informatie

Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU

Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU Hospital WIV-ISP Feedback Point Prevalence Survey of Healthcare-associated Infections and Antimicrobial Use PPS HAI-AU Mat Goossens Boudewijn Catry PPT WIV-ISP 11/06/2012. Geen verspreiding zonder voorafgaande

Nadere informatie

EHEC-tiek. Samenvatting van de Duitse uitbraak. Eelco Franz RIVM

EHEC-tiek. Samenvatting van de Duitse uitbraak. Eelco Franz RIVM EHEC-tiek Samenvatting van de Duitse uitbraak Eelco Franz RIVM Centrum Infectieziektebestrijding Lab. Zoonosen en Omgevingsmicrobiologie Nationaal referentielaboratorium STEC 1 28 juni 2011 Inhoud 1. Pathogene

Nadere informatie

BRMO - Verpleeg/verzorging/kleinschalig wonen - Openbare gezondheidszorg

BRMO - Verpleeg/verzorging/kleinschalig wonen - Openbare gezondheidszorg BRMO 8 september 2014 BRMO - Verpleeg/verzorging/kleinschalig wonen - Openbare gezondheidszorg Ron de Groot Deskundige Infectiepreventie Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Rondzending nieuwe stijl - een integraal aanpak. Sectie bacteriologie/mycologie dr. Tanja Schülin

Rondzending nieuwe stijl - een integraal aanpak. Sectie bacteriologie/mycologie dr. Tanja Schülin Rondzending nieuwe stijl - een integraal aanpak Sectie bacteriologie/mycologie dr. Tanja Schülin Rondzending bacteriologie Kweek algemeen 5x Sputum Feces Wond Difterie/Gonorrhoe Legionella/Bordetella Resistentie

Nadere informatie

De rol van influenza vaccinatie in reizigersgeneeskunde

De rol van influenza vaccinatie in reizigersgeneeskunde De rol van influenza vaccinatie in reizigersgeneeskunde Marco Goeijenbier M.D. Ph.D. Havenziekenhuis, Rotterdam Havensymposium 2016 Om te beginnen The usual three suspects Seizoen- Pandemische- Vogel-

Nadere informatie

MRSA : wat te doen als varkenshouder? Dr. B. Gordts AZ Sint Jan, Brugge Federaal platform voor ziekenhuishygiëne bart.gordts@azbrugge.

MRSA : wat te doen als varkenshouder? Dr. B. Gordts AZ Sint Jan, Brugge Federaal platform voor ziekenhuishygiëne bart.gordts@azbrugge. MRSA : wat te doen als varkenshouder? Dr. B. Gordts AZ Sint Jan, Brugge Federaal platform voor ziekenhuishygiëne bart.gordts@azbrugge.be 1 Schatting van de impact van verschillende soorten ziekenhuisinfecties

Nadere informatie

Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht

Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht Is hepatitis C eliminatie in Nederland wel mogelijk? Andy IM Hoepelman Hoogleraar Interne Geneeskunde & Infectieziekten UMC Utrecht Disclosures Gilead, Pfizer, ViiV Eliminatie van infectie: Incidentie

Nadere informatie

Wat is een bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO)?

Wat is een bijzonder Resistent Micro-Organisme (BRMO)? BRMO 1 Bij u is vastgesteld dat u een verhoogde kans heeft om drager te zijn van een Bijzonder Resistent MicroOrganisme (BRMO) of er is bij u vastgesteld dat u drager bent van een BRMO. In deze folder

Nadere informatie

De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen?

De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen? De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen? Arend-Jan Meinders, internist-intensivist Resistente ziekenhuisbacteriën MRSA = Resistente S. aureus 30-40%

Nadere informatie

Het dilemma van de toezichthouder. Drs. H.N. de Groot Hoofdinspecteur NVWA

Het dilemma van de toezichthouder. Drs. H.N. de Groot Hoofdinspecteur NVWA Het dilemma van de toezichthouder Drs. H.N. de Groot Hoofdinspecteur NVWA De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is een Nederlands agentschap dat als kerntaak heeft het toezicht houden bij bedrijven

Nadere informatie

Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Informatie en handelingsperspectief

Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen. Informatie en handelingsperspectief Puntprevalentieonderzoek dragerschap resistente bacteriën in verpleeghuizen Informatie en handelingsperspectief Inhoud Waarom dit boekje? 5 Je kunt hier als instelling je voordeel mee doen 6 Interview

Nadere informatie

Innocent NDM? De genetische achtergrond van een NDM positieve, meropenem gevoelige E. coli

Innocent NDM? De genetische achtergrond van een NDM positieve, meropenem gevoelige E. coli Innocent NDM? De genetische achtergrond van een NDM positieve, meropenem gevoelige E. coli Van Infectieziekten-Surveillance Naar Respons 28 mei, 2013, RIVM, Bilthoven Laura van Dommelen Stichting PAMM,

Nadere informatie

Antibiotica resistentie en ons water

Antibiotica resistentie en ons water en ons water Sanne van den Hengel 4 december 204 combining scientific excellence with commercial relevance Tot 65% van de bacteriën in Nederlandse rivieren zijn multiresistent. en ons water en ons water

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018)

SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018) SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018) 19/09/2019 NRL-AMR-Food & Food producing animals AMR Action Plan-One Health Approach Voedingswaren Surveillance AMR in zoönotische

Nadere informatie

Vraag en Antwoord NDM Klebsiella Pneumoniae Voor aanvullingen zie onderaan, laatste update 18 december 2015

Vraag en Antwoord NDM Klebsiella Pneumoniae Voor aanvullingen zie onderaan, laatste update 18 december 2015 Vraag en Antwoord NDM Klebsiella Pneumoniae Voor aanvullingen zie onderaan, laatste update 18 december 2015 Algemene vragen 1 Wat is BRMO? BRMO is de afkorting van Bijzonder Resistent Micro-organisme.

Nadere informatie

Regionale zorgnetwerken antibioticaresistentie

Regionale zorgnetwerken antibioticaresistentie Regionale zorgnetwerken antibioticaresistentie Anja Schreijer, MD, PhD, MPH Arts Maatschappij & Gezondheid/Infectieziektebestrijding STIP symposium 9-2-2018 Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

9 e Post-O.N.S. Meeting

9 e Post-O.N.S. Meeting 9 e Post-O.N.S. Meeting Neutropenie & Antibiotica resistentie Heleen Klein Wolterink Research verpleegkundige Medische Oncologie UMC Utrecht Schiphol introductie Neutropenie: Definitie Symptomen MASSC

Nadere informatie

Een schets van het (maatschappelijke) probleem van de AMR vanuit het perspectief van de publieke gezondheid. Aura Timen

Een schets van het (maatschappelijke) probleem van de AMR vanuit het perspectief van de publieke gezondheid. Aura Timen Een schets van het (maatschappelijke) probleem van de AMR vanuit het perspectief van de publieke gezondheid Aura Timen Gebruik Resistentie Maatschappelijke gevolgen cdc.gov De pool van resistentiegenen

Nadere informatie

Koorts na tropenreis. Epidemiologie van reizigersziekten. Epidemiologie van reizigersziekten. Epidemiologie van reizigersziekten

Koorts na tropenreis. Epidemiologie van reizigersziekten. Epidemiologie van reizigersziekten. Epidemiologie van reizigersziekten Koorts na tropenreis Les ASO 22 november 2017 EuroTravNet studie (2011) : 5965 ill-returned travellers in Western-Europe Acute diarrhea 35% Dermatologic syndrome 18% Respiratory syndrome 11% Systemic febrile

Nadere informatie

IDFA

IDFA IDFA 2016 https://vimeo.com/ondemand/burningout Gegevens medisch specialisten Ja. Burnout een probleem Begrip vanaf jaren 80 bekend. Richtlijn voor stress gerelateerde stoornissen Spanningsklachten maar

Nadere informatie

Urineweginfecties (UWI s): Antibiotica en resistentie bij microorganismen

Urineweginfecties (UWI s): Antibiotica en resistentie bij microorganismen Urineweginfecties (UWI s): Antibiotica en resistentie bij microorganismen in verpleeghuizen - SNIV 2012 -, De Reehorst, Driebergen Dr. Ine Frénay, arts-microbioloog RLM Dordrecht- Gorinchem 1 Indeling

Nadere informatie

BAPCOC beleidsplan 2014-18. War against Antibiotic Resistance. Herman Goossens (Herman.Goossens@uza.be 0475/327344)

BAPCOC beleidsplan 2014-18. War against Antibiotic Resistance. Herman Goossens (Herman.Goossens@uza.be 0475/327344) BAPCOC beleidsplan 2014-18 War against Antibiotic Resistance Herman Goossens (Herman.Goossens@uza.be 0475/327344) Review on Antimicrobial Resistance, Jim O Neil, December 2014 Prevalentie ESBL-Producerende

Nadere informatie

Hardlooponderzoek in Nederland nu en in de toekomst. Marienke van Middelkoop, Erasmus MC Sjouke Zijlstra, UMC Groningen

Hardlooponderzoek in Nederland nu en in de toekomst. Marienke van Middelkoop, Erasmus MC Sjouke Zijlstra, UMC Groningen Hardlooponderzoek in Nederland nu en in de toekomst Marienke van Middelkoop, Erasmus MC Sjouke Zijlstra, UMC Groningen Hardloopblessures - Lange afstand lopen worden steeds populairder - Ook steeds meer

Nadere informatie

Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat. Dik Mevius

Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat. Dik Mevius Het Nederlandse Model model voor reductie van antibioticumgebruik in de veehouderij Waarom, Hoe and Wat Dik Mevius Antibioticumgebruik in mensen en dieren in Europa Antibioticumgebruik in dieren in NL

Nadere informatie

Antibioticumbeleid in tijden van toenemende resistentie

Antibioticumbeleid in tijden van toenemende resistentie Antibioticumbeleid in tijden van toenemende resistentie Kees Verduin, arts-microbioloog Laboratorium voor microbiologie en infectiepreventie, Amphia ziekenhuis, Breda Wat is het probleem? Antibioticum

Nadere informatie

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg

Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Wat is depressie? Oorzaak, omvang, gevolg Prof. Dr. Brenda Penninx Vakgroep psychiatrie / GGZ ingeest Neuroscience Campus Amsterdam Mental Health EMGO+ Institute for Health and Care Research b.penninx@vumc.nl

Nadere informatie

Hepatitis A. Transmissiedag Infectieziekten 14 september 2010

Hepatitis A. Transmissiedag Infectieziekten 14 september 2010 Hepatitis A Transmissiedag Infectieziekten 14 september 2010 Pierre Van Damme, MD, PhD Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties Vaccin & Infectieziekten Instituut Referentiecentrum WGO, Universiteit Antwerpen

Nadere informatie

Surveillance van ABR. 17 sept 2015

Surveillance van ABR. 17 sept 2015 Surveillance van ABR 17 sept 2015 1 2 Advies carbapenemresistentie gedeeld met Tweede kamer dataverzameling is relatief langzaam, versnipperd niet toekomstbestendig onopgemerkte verspreiding tussen zorginstellingen

Nadere informatie

antimicrobial stewardship en infectiepreventie samen sterk Jan Kluytmans Arts-microbioloog UMCU, Julius Centrum Amphia Ziekenhuis

antimicrobial stewardship en infectiepreventie samen sterk Jan Kluytmans Arts-microbioloog UMCU, Julius Centrum Amphia Ziekenhuis antimicrobial stewardship en infectiepreventie samen sterk Jan Kluytmans Arts-microbioloog UMCU, Julius Centrum Amphia Ziekenhuis antibiotica Antibiotica en resistentie Mutatie en selectie Antibiotica

Nadere informatie

Zorginfecties en antibioticagebruik bij kwetsbare ouderen

Zorginfecties en antibioticagebruik bij kwetsbare ouderen Zorginfecties en antibioticagebruik bij kwetsbare ouderen 38ste Wintermeeting Oostende 27 Februari 2015 Latour K, Jans B Rue Juliette Wytsmanstraat 14 1050 Brussels Belgium T +32 2 642 57 62 email: katrien.latour@wiv-isp.be

Nadere informatie

Antibiotica gebruik met behulp van procalcitonine waardes?

Antibiotica gebruik met behulp van procalcitonine waardes? Antibiotica gebruik met behulp van procalcitonine waardes? E de Jong Infectioloog- intensivist 8 december 2016 Disclosure interest Overzicht 1. Wat is procalcitonine (PCT)? 2. Is er bewijs voor PCT buiten

Nadere informatie