MRSA : wat te doen als varkenshouder? Dr. B. Gordts AZ Sint Jan, Brugge Federaal platform voor ziekenhuishygiëne bart.gordts@azbrugge.

Transcriptie

1 MRSA : wat te doen als varkenshouder? Dr. B. Gordts AZ Sint Jan, Brugge Federaal platform voor ziekenhuishygiëne bart.gordts@azbrugge.be 1

2 Schatting van de impact van verschillende soorten ziekenhuisinfecties in België* Soort infectie Bloedstroom Luchtwegen Wonden Urinewegen Alles Schattingen uit de literatuur Aandeel 10,8% 24,7% 17,1% 28,1% 100% (%) ,3 2 Vermijdbaar (%) Infecties Schattingen voor België per jaar Minimaal vermijdbaar ? Minimaal vermijdbaar ? *Omvang en financieel impact van ziekenhuisinfecties in België: Een estimatie van het Federaal Platform voor Ziekenhuishygiëne. B. Gordts. Noso-Info ;1:

3 De "Ziekenhuisbacterie": Eerste kennismaking Oktober Mannelijke patiënt, 41 jaar. Opname in de afdeling voor heelkundige intensieve zorgen na abdominale ingreep. Catheterinfectie met sepsis. Microbiologisch onderzoek: Staphyloccoccus aureus gekweekt uit catheter en bloed. Resistent aan pen-, oxa-, genta-, erythro-, clindamycine. December nieuwe infecties met MRSA op dezelfde afdeling. 4 nieuwe infecties op internistische reanimatieafdeling. 1981: 48 nieuwe gevallen in de reanimatieafdelingen. 18 gevallen in andere afdelingen. Mortaliteit onder de (17) septicemieën: 35%. 3 3

4 Evolution of penicillin resistance among Staphylococcus aureus: lesson to be learned for MRSA? % penicillin resistance Hospital Community Chambers HF. The changing epidemiology of Staphylococcus aureus? Emerg Infect Dis. 2001;7(2):

5 Prevalentie van MRSA uit bloedkweken in Europese ziekenhuizen, per land, 2005, 5 5

6 Gemiddelde prevalentie van oxacilline resistentie onder S. aureus stammen in Belgische ziekenhuizen. 40 Nationaal Vlaanderen Wallonië % resistentie /2 1995/1 1995/2 1996/1 1996/2 1997/1 1997/2 1998/1 1998/2 1999/1 1999/2 2000/1 2000/2 2001/1 2001/2 2002/1 2002/2 2003/1 2003/2 Jans B, Struelens M, Suetens C and the GOSPIZ. Surveillance van methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) in de Belgische ziekenhuizen: tweede semester IPH/EPI Reports

7 Evolution of PFGE types* of MRSA isolated from blood cultures in Belgium 90% 80% 70% 60% A1: Iberian B2: B-Swiss C3 A20 50% 40% 30% 20% 10% 0% *Proportion of hospitals where the respective clones were found. Deplano et al., CMI 2000, Denis et al., JAC 2002, Denis et al., MDR

8 Type B2, ST45-IV TypeA1, ST247-I Types A20 et A21, ST8-IV Type G10, ST5-II Type C3, ST5-IV Type L1, ST22-IV Enright et al. PNAS :7687 Aires de Sousa et al. JCM 2003:3806 Melter et al. JCM 2003:4998 Denis et al. AAC 2004:

9 Gillet Y et al. The Lancet 2002:359 Vandenesch F. et al. Emerging Infectious Diseases 2003: 9 9 9

10 Terug naar de ziekenhuisbacterie Risicofactoren voor MRSA dragerschap: Voorbije opname in een ziekenhuis Recent gebruik van antibiotica Invasief vreemd materiaal: blaassonde, maagsonde, IV katheter Chronische aandoeningen met doorbraak van huidbarrière 10 10

11 Voorzorgsmaatregelen om de overdracht van MRSA (en andere kiemen) te beletten Standaard voorzorgsmaatregelen Bijkomende voorzorgsmaatregelen 11 11

12 MRSA: indijken van het probleem Strikt antibioticabeleid Standaardvoorzorgs-maatregelen voor ALLE bewoners ongeacht de gekende kolonisatie of infectiestatus Consequente en correcte handhygiëne. Bijkomende voorzorgsmaatregelen voor MRSA gekoloniseerde of geïnfecteerde bewoners

13 MRSA en MSSA bacteriëmie AZ Sint Jan MRSA MSSA % MRSA 39% 45% 40% 35% Patiënten met sepsis % 21% % % 18% % 30% 25% 20% 15% 10% 5% % MRSA % 13 13

14 Incidentie van MRSA in Belgische ziekenhuizen, per landstreek, Mediaan van de incidenties Brussel Vlaanderen Wallonië Nationaal 94/2 95/2 96/2 97/2 98/2 99/2 00/2 01/feb 02/feb 03/feb 04/feb 05/feb 06/feb Bron: B.Jans; C.Suetens; M.Struelens IPH surveillance report

15 Woon- en zorgcentra en de MRSA fobie * > 15 15

16 MRSA dragers bij bewoners van Belgische woon- en zorgcentra; nationaal onderzoek 2005* MRSA carriage % Resultaten: MRSA-prevalentie België: 18.9% Vlaanderen: 17.6% Brussel: 18.9% Wallonië: 22.0% Vlaanderen Brussels W allonie Federaal Platform Ziekenhuishygiene, WIV, MRSA Reference centre ULB, Belgian Antibiotic Policy Coordinating Committee 16 16

17 MRSA in België (en andere landen?) Chronische verzorgings instellingen Acute ziekenhuizen Rusthuizen Thuisverzorging 17 17

18 Nederland: nu ook een varkens-mrsa? 18 18

19 MRSA dragers in de normale bevolking 500 personen die de afdeling spoedgevallen van het AZ Sint Jan te Brugge bezochten werden onderzocht Epidemiologische vragenlijst om verband met MRSA te documenteren Microbiologische opsporing van MRSA (neus en keel) Resultaat: MRSA is uiterst zeldzaam in de normale bevolking Slechts 1.6% is drager Slechts 1/500 (0,4%) drager gevonden bij mensen zonder gekende risicofactor

20 MRSA prevalentie in de normale bevolking: risicofactoren ,3% 14% N of cases MRSA prevalence 12% % Cases ,1% 4,8% 8% 6% 4% MRSA prevalence ,6% 1,7% 2,0% 2% 0 All Previous hospital admission Previous ambulatory care healthcare worker Nursing home residents Any skin leasion 0,0% >65 years of age Direct contact with pigs 0,0% 0% 20 20

21 MRSA bij varkenshouders en hun familieleden onderzoek: 127 varkenshouders en inwondende familieleden onderzocht in 49 bedrijven 38% van de personen zijn MRSA gekoloniseerds (slechts) 1 wondinfectie 50% dragerschap in bedrijven met MRSA varkens Slechts 3% in bedrijven zonder gevonden MRSA varkens Alle stammen (varkens/mensen) = type ST398 Nederlandse varkens-mrsa, slechts uiterst zelden gevonden in Belgische ziekenhuizen (tot nu toe)

22 Enkele conclusies uit deze studie dringen zich op: Varkenshouders, hun gezinsleden en bedrijfsmedewerkers zijn heel vaak drager van MRSA maar zijn er (bijna) niet ziek van. In normale omstandigheden zal MRSA na verloop van tijd spontaan verdwijnen bij gezonde personen, maar door de blijvende blootstelling aan varkens is de kans op herbesmetting reëel. Décontamineren (MRSA-vrij maken) kán, maar kans op nieuwe besmetting is heel groot. Het is voorlopig niet duidelijk of en hoe besmetting kan vermeden worden. Hiervoor is aanvullend onderzoek nodig

23 Hoe MRSA effectief bestrijden? (in het ziekenhuis?) Wat werkt? Verbeteren van de handhygiëne Isolatie voorzorgsmaatregelen bij MRSA patiënten nemen tot ze geen drager meer zijn Actief MRSA opsporen bij risico-groepen Informatie en bijscholing Verbeteren van de communicatie over MRSA dragers Key succes factoren: Gespecializeerde teams voor beheersing van ziekenhuisinfecties Langdurig volhouden van de strategie Strategie aanpassen aan nieuwe toestanden 23 23

24 Opsporen van MRSA bij ziekenhuisopname voor risicogroepen Chronische verzorgingsinstellingen Rusthuizen Acute ziekenhuizen Vroegere verzorging in ziekenhuis Vroegere ziekenhuisopname Veehouders en familie 24 24

25 Implicaties van het MRSA probleem voor de gezondheid van de varkenshouder en zijn familie. Wanneer een infectie optreedt die misschien door MRSA verwerkt is (etterende wonde, huidinfectie, maar ook longontsteking, ooginfectie,..): Beroepssituatie meedelen aan de arts Altijd laboratoriumonderzoek laten uitvoeren Specifieke antibiotica nemen indien nodig Wanneer een ziekenhuisopname zich opdringt (los van de reden daartoe): Beroepssituatie meedelen aan de arts MRSA laten opsporen MRSA décontamineren alvorens naar het ziekenhuis te gaan Dus: huisartsen en ziekenhuisartsen moeten bepaalde aandacht aan de dag leggen bij de verzorging van veehouders en hun familieleden

26 MRSA-vrij worden Neus Bactroban neuszalf 3 maal per dag, gedurende 5 dagen. Keel Behandeling met povidone iodine (Iso-Betadine mondwater) 3 maal per dag, gedurende 5 dagen. Huid Heel het lichaam (incl. hoofdhuid en haar) één maal per dag grondig wassen onder de douche, met iso- Betadine zeep gedurende 5 dagen. Wonde, indien aanwezig: ontsmettende zalf: iso-betadine dermicum / gel 2 x per dag aan gedurende 10 dagen 26 26