Transformaties van Woningen en Kavels

Transcriptie

1 Transformaties van Woningen en Kavels Marijn van de Weijer * *doctoraatsonderzoeker, PHL- dept. Architecture, UHasselt & ASRO, KU Leuven marijn.vandeweijer@asro.kuleuven.be

2 Grote, onderbezette woningen in Vlaanderen Een onderzoek naar architecturale en gebruiksstrategieën in het licht van demografische bewegingen en ecologische beperkingen FWO Vlaanderen Wouter Bervoets (ASRO, KU Leuven) Lieve Vanderstraeten (ISEG, KU Leuven) Marijn van de Weijer (PHL- dept. Architecture, UHasselt & ASRO, KU Leuven) Promotoren: Prof. Dr. Hilde Heynen Prof. Dr. Dominique Vanneste Prof. Dr. Koenraad van Cleempoel Dr. Michael Ryckewaert

3 Onderzoeksproject algemene problematiek

4 Demografische ontwikkelingen Tussen 1990 en 2008 is het aantal huishoudens gegroeid met 15,4%, terwijl de Belgische populatie met 7.2% is toegenomen. Als gevolg is de gemiddelde grootte van een huishouden gezakt van 2.49 personen tot 2,31 personen. statbel.fgov.be De gebouwde omgeving 36% van de Vlaamse woningvoorraad bestaat uit vrijstaande woningen, nog eens 40% bestaat uit andere soorten eengezinswoningen, in totaal dus 76% van de Vlaamse woningvoorraad. Vanneste et al. 2007, Vanneste et al. 2008

5 Onderzoeksvragen Welke architecturale/ stedenbouwkundige strategieën kunnen ingezet worden om de woningvoorraad in lijn te brengen met demografische ontwikkelingen? Welke zijn de belangen van verschillende actoren (huiseigenaren, vastgoed wereld, gemeentes, architecten) die daarin meespelen? Hoe verhouden deze belangen zich ten opzichte van elkaar, zijn er allianties of paradoxen te herkennen?

6

7

8 Historische ontwikkeling van het woonmodel Een historisch ontwikkeld woonmodel, dat voortkomt uit een dicht nederzettingspatroon, gedragen door de bewoners en gefaciliteerd door de politiek. De vrijstaande woning geldt nog steeds als ideaalbeeld. Vanaf het begin zijn hier echter kritische kanttekeningen bij geplaatst vanuit de architectuur. Braem, 1968 Bekaert & Strauven,1971

9 Inertie van de Woonomgeving

10 Maatschappelijke interesse in andere woonvormen

11 Internationaal vergelijkend kader Noord Amerika: Verenigde Staten en Canada Frankrijk

12 België en de Verenigde Staten: overeenkomsten in het woonmodel Levittown USA, Hilde Heynen (2010) Belgium and the Netherlands: Two Different Ways of Coping with the Housing Crisis, Home Cultures, vol. 7, issue 2, pp

13 Ontwerpen aan het woonmodel: Noord Amerika (Canada) Friedman (2002) Planning the New Suburbia; Flexibility by Design, pp.68-69

14 Ontwerpen aan het woonmodel: Noord Amerika (USA) Illustratie: H.H. Hartman, in: P. Hare, J. Ostler (1987) Creating an Accessory Apartment, p.34

15 Ontwerpen aan het woonmodel: Noord- Amerika (USA) Citylab - University of California at Los Angeles (2010)

16 Ontwerpen aan het woonmodel: Frankrijk Bimby Build in my Back Yard (2012)

17 Huidige praktijk in Vlaanderen I Woning delen, woning splitsen, zorgwonen

18 Vlaanderen: woning- en kavel delen in de praktijk Architectenbureau Houtmeyers (2007) Tom Steyls Architect (woning 1973, getransformeerd )

19 Geïmproviseerd woningdelen Tekeningen en foto: Kimberley Vandenborne, master thesis KU Leuven,

20 Geïmproviseerd woningdelen Tekeningen en foto: Kimberley Vandenborne, master thesis KU Leuven,

21 Huidige praktijk in Vlaanderen II Acceptatie, waardering en implementering van verdergaande concepten?

22 Mogelijke ontwikkelingen: schaal van kavel

23 Mogelijke ontwikkelingen: schaal van kavel

24 Mogelijke ontwikkelingen: schaal van kavel

25 Aftoetsing van 3 scenario s Bestaande toestand Kleinschalige verdichting grootschalig zwaartepunt verdunning

26 Conclusie Beleid met betrekking tot weerstand tegen transformaties in de woonomgeving Rol ontwerpers, architecten

27 Ontwerpoefening PHL dpt. Architecture Sloop en herbouwen Hergebruik van de woning Eerste levensfase van een woning Aangepast hergebruik: een nieuwe functionaliteit?

28 Ontwerpoefening PHL dpt. Architecture Sloop en herbouwen Hergebruik van de woning Eerste levensfase van een woning Aangepast hergebruik: een nieuwe functionaliteit? Hoe kan deze nieuwe functionaliteit een duurzaam karakter krijgen?

29 Basis voor typologische analyse Lieke Bonhomme, Dries Broeckmans, Maaike d hont & Katia Princiotta

30 Introductie van alternatieve woonvormen in bestaande huizen Lore Huysmans, Karlien Vandewal &Katerin Theys. Origineel ontwerp: J. Delrue and G. Konings.

31 Contact Marijn van de Weijer Large, Underused Dwellings in Flanders. Development of architectural and users strategies in view of demographic trends and ecological constraints. FWO project under supervision of Prof. dr. Hilde Heynen, Prof. dr. Koenraad Van Cleempoel, Prof. dr. Dominique Vanneste, dr. Michael Ryckewaert