PROJECTBESCHRIJVING VOOR DE LEERKRACHT

Transcriptie

1 PROJECTBESCHRIJVING VOOR DE LEERKRACHT PROJECT HAAGS LICHT Leerlijn Beeldend Thema Onze Stad Groep 3 & 4 19 oktober 2017

2 Klaar voor de start? We gaan er van uit dat je kennis hebt van de Opzet COH Gebruik de digitale versie van dit project Vraag bij de voorbereiding zo nodig hulp aan je interne cultuurcoördinator of je cultuurcoach (laat je informeren over de scholingsmogelijkheden). Bereidt het project liefst voor met je collega s (vergeet de vakleerkrachten niet) Een bezoek aan een voorstelling, tentoonstelling of vaste collectie in een Haagse culturele instelling is van grote meerwaarde. Zie: CultuurSchakel voor het actuele aanbod Fijn als bij de uitvoering van het project een kunstenaar betrokken wordt. Zie: CultuurSchakel. Bedenk van te voren waarbij je ouders kunt inschakelen Je mag het project op maat maken, echter, doorloop steeds de fasen van het creatieve proces. Voor het hele project, kan je rekenen op 6-8 lesmomenten van 45 minuten Inhoudsopgave 0 Algemene info voor dit project Blz. 1 Introductie van het project Blz. 2 Oriëntatie Blz. 3 Opdracht: Blz. 4 Opdracht: Blz. 5 Opdracht: Blz. 0 Algemene info voor dit project Het thema van dit project binnen de discipline Beeldend is Onze Stad. Onder de titel HAAGS LICHT ontdekken de leerlingen de verschillende gezichten van Den Haag. De nadruk ligt hierbij op het weergeven van hun eigen impressie van verschillende delen van Den Haag. Welke gezichten kent Den Haag? Hoe ontwerp ik een zee-, stads- en poldergezicht? Hoe bepaal ik de horizon? Wat zijn de verschillen tussen stadsgezichten bij nacht en bij dag? Hoe werk ik met de aquareltechniek? De leerlingen gaan dit onderzoeken met behulp van kleur, licht- en schaduwwerking, compositie en uitsnede op het platte vlak, en met behulp van verschillende materialen en technieken. 01 Waarom dit project? Alle kinderen die naar school gaan in Den Haag groeien op met deze stad als basis. Zij ervaren dat Den Haag veel verschillende gezichten kent. Het is belangrijk dat kinderen ervaren dat Den Haag verschillende gezichten kent en dat ze leren begrijpen dat iedereen in Den Haag om verschillende redenen op verschillende plekken in Den Haag woont en werkt. 02 Promotie Stel ouders op de hoogte van het bezoek aan een museum of bezoek van de kunstenaar in de klas. Maak flyers voor de eindpresentatie en verspreidt deze in de buurt. Maak foto s of filmpjes van de diverse presentatiemomenten en deel deze via de schoolwebsite/klassenapp etc. Zorg dat de redactie van de wijkkrant tijdens de presentatie aanwezig is om een stukje te schrijven. 2

3 03 Algemene benodigdheden voor dit project klaslokaal of speellokaal muziekinstallatie/digibord digitaal foto- en filmtoestel (kleuren)printer 04 Nederlandse taal in het project Vaktaal Begrippenlijst Nederlandse taal Werkwoorden het kleurgebruik de schilder het kunstwerk het panorama de voorstelling het platte vlak het museumbezoek het heden het verleden het stadshart het uitzicht het groen bezoeken onderzoeken bekijken selecteren rangschikken plaatsen het zee-, stads-, poldergezicht het strand bepalen het beeldmateriaal de zee toevoegen de kunstervaring/-beleving de kleurstaal samenstellen de hedendaagse kunst de horizonlijn het weerstype aansluiten de kleurovereenkomst de aansluiting herkennen het kleurvlak de licht-/schaduwwerking de kopie de stadskaart fotograferen demonstreren de uitsnede de overeenkomst opvallen de compositie het verschil experimenteren het vergezicht de nacht overtuigen het aquarelleren de dag rondleiden de aquareltechniek de collage de opbrengst de kunsthandelaar de volgorde de museumdirecteur het instructiefilmpje het tekstbordje 3

4 1. Introductie van het project Haags licht Leerdoelen Vaardigheidsdoelen Houdingsdoelen maakt kennis met licht- en schaduwwerking in de beeldende kunst legt verbanden tussen licht en landschap stelt zich met alle zintuigen open voor beeldende vormgeving en beeldende kunst binnen een thema of onderwerp dat aansluit bij zijn belevingswereld in binnen- en buitenschoolse activiteiten kan zich bij het experimenteren laten leiden door een manipulerende en onderzoekende houding is trots op zijn resultaten, zowel oriënterend en onderzoekend als uitvoerend heeft een betrokken houding heeft een nieuwsgierige en onderzoekende houding kijkt met aandacht naar voorbeelden uit de beeldende kunst en werk van medeleerlingen luistert met aandacht naar ideeën van medeleerlingen neemt actief deel aan de diverse gesprekken gedurende het project Benodigdheden: boek Overal en ergens van Arend van Dam en Alex de Wolf (van Holkema & Warendorf, 2013) boek Holland op z n mooist van Charlotte Dematons (Leopold, 2015) Aan de slag in de klas. Het project kan op verschillende manieren worden geïntroduceerd: Bezoek een museum. Bekijk daar de collectie of een tentoonstelling waarin de nadruk ligt op de relatie tussen licht en landschap (zie het document Informatie voor de leerkracht). Lees het verhaal Panorama Mesdag voor uit het boek Overal en ergens van Arend van Dam en Alex de Wolf (Unieboek/Het Spectrum, 2009). Dit verhaal beschrijft het ontstaan van het beroemde panorama van Hendrik Willem Mesdag. Bekijk met de leerlingen het prentenboek Holland op z n mooist van Charlotte Dematons (Leopold, 2015). Dit boek zet het verleden en heden naast elkaar in een zoekavontuur langs de schilderijen van de Haagse School. 4

5 2. Oriëntatie Haags licht Kennisdoelen Vaardigheidsdoelen Houdingsdoelen maakt kennis met de overeenkomsten en verschillen tussen een stad van vroeger en nu maakt kennis met de termen zeegezicht, stadsgezicht en poldergezicht en leert de grote verschillen benoemt verschillen en overeenkomsten tussen nu en vroeger Zoals genoemd bij Introductie van het project. Benodigdheden: Google Earth, Google Streetview Aan de slag in de klas. Het filosofisch gesprek Voer naar aanleiding van de introductie een filosofisch gesprek. Stel hierbij (een aantal van) onderstaande vragen: Waar begint een stad en waar houdt een stad op? Heeft een stad een hart? Mogen mensen overal bouwen? Of zijn er ook plekken van de natuur? Wie hebben dat voor het zeggen? Moet het uitzicht vanuit je raam altijd hetzelfde blijven of moet het juist af en toe veranderen? Als er een nieuwe wijk wordt gebouwd, moet er dan ook plek zijn voor de natuur? Zijn (alle) groene plekjes in de stad natuur? Is natuur altijd groen of kan het ook andere kleuren hebben? Moet er ruimte zijn voor dieren? Zijn dieren in de stad anders dan dieren in het bos? Zijn dieren in de stad deel van de natuur? Oriëntatie op het thema Voer onderstaande oriënterende opdrachten in volgorde uit: 1. Bekijk en bespreek voorbeelden van zee-, stads- en poldergezichten (zie het document Informatie voor de leerkracht). Stel de leerlingen daarbij de volgende vragen: o Wat zie je? o Wat valt je op? o Wat kun je over de afbeelding vertellen? o Indien van toepassing: is er veel veranderd ten opzichte van nu? 2. Kies een aantal kunstwerken uit en toon foto s van hoe de afgebeelde plekken er nu uitzien. Gebruik eventueel Google Earth. Zoek de overeenkomsten en verschillen. Bespreek eventueel de rol van het licht en de plek van de horizon. 5

6 Reflectievragen Wat valt je op aan de veranderingen in Den Haag? Hoe komt het dat een landschap steeds verandert? Waar voel je je prettiger bij: de landschappen van vroeger of die van nu? Waarom? Hoe zagen je school en de omgeving er vroeger uit? Van welke plek in Den Haag zou je willen weten hoe die er vroeger uitzag? Zie de Haagse Beeldbank. 6

7 3. Opdracht: Aan zee In deze opdracht onderzoeken de leerlingen het zeegezicht en de werking van een panorama. Ze doen dit door diverse kunstwerken van de Haagse School te bestuderen en door verschillende kunstwerken naast elkaar te plaatsen, waarbij gelet wordt op de gelijke hoogte van de horizon. Op basis van deze studie ontwerpen de leerlingen een eigen zeegezicht. Ze houden hierbij rekening met de hoogte van de horizon, het weer en het daarbij passende kleurgebruik. Kennisdoelen Vaardigheidsdoelen Houdingsdoelen maakt kennis met het panorama in de beeldende kunst maakt kennis met de horizon in een beeldend werk en leert het effect van het gebruik van een horizon kent kleuren die behoren bij een bepaald Nederlands weerstype zoekt kleuren die passen bij de kleuren die gebruikt zijn in de schilderijen van de Haagse School bekijkt in groepsverband beeldend werk van de Haagse School en zoekt antwoord op een aantal vragen schildert of tekent een zeegezicht op basis van een horizon en kleuren die aansluiten bij de Haagse School maakt met klasgenootjes een panorama van eigen werk verkent kleurovereenkomsten in eigen werk in relatie tot werken van Mesdag met collagetechniek Zoals genoemd bij Introductie van het project. Benodigdheden: kleurstalen A2 (of A3) schilderpapier (liefst dikker dan tekenpapier) kwasten (dik en dun) acryl- of plakkaatverf mengbakjes (plastic afvalbakjes of lege eierdozen) potten water (voor het uitspoelen van de verfkwasten bij wisseling van kleur) verfschorten/oude overhemden kleurkopieën van de werken van Mesdag Aan de slag in de klas. Onderzoek Voer onderstaande opdrachten in volgorde uit: 1. Bespreek met de leerlingen wat een panorama is en toon beeldmateriaal van Panorama Mesdag. Vertel de leerlingen dat Hendrik Willem Mesdag een schilder was van de Haagse School. Hij maakte veel schilderijen van het strand en de zee van Scheveningen. 2. Vorm groepjes van drie of vier leerlingen. 3. Selecteer voor elk groepje twee of drie schilderijen van de Haagse School. 4. Laat de groepjes de afbeeldingen bekijken en antwoord geven op de volgende vragen: o Wat zie je allemaal, van links naar rechts en van boven naar beneden (voorstelling)? o Welke kleuren gebruikte de kunstenaar vooral? o Stel, je loopt in de voorstelling: wat ruik, voel en hoor je allemaal? o Wat zijn de grote verschillen tussen de voorstellingen en hoe het er nu uitziet? 7

8 5. Laat ieder groepje kort vertellen wat ze hebben ontdekt. 6. Verzamel een aantal verschillen kleurstalen (gratis te verkrijgen bij de bouwmarkt). Laat de leerlingen de stalen benoemen die bij de Haagse School passen of juist niet. 7. Laat de leerlingen de geselecteerde afbeeldingen naast elkaar plaatsen, zodanig dat de horizon overal op dezelfde hoogte is. Voeg eventueel afbeeldingen van hedendaagse kunstwerken toe. De plaatsing van de horizon bepaalt de ruimtewerking in de afbeelding. Bespreek het effect van een lage en een hoge horizon. Reflectievragen Wat viel je vooral op aan de schilderijen? Welk weertype of moment van de dag zag je vooral op de schilderijen? Zou jij deze kleuren hebben gekozen? Zo nee, welke dan wel? Welke kleur heeft de lucht en welke de zee? Uitvoeren Geef de leerlingen de opdracht om een zeelandschap te maken op een vel A3- of A2-papier. Houd daarbij rekening met onderstaande stappen en aandachtspunten: 1. Laat de leerlingen eerst een horizon bepalen. 2. Laat ze bepalen welk weer het is en welke invloed dat heeft op de kleuren die ze gebruiken voor lucht, zee en strand. 3. Vraag de leerlingen na te denken over het eventueel toevoegen van schepen en mensen. 4. Wijs de leerlingen regelmatig op de schilderijen van Mesdag. Reflectievragen Waaraan kun je in jouw zeegezicht zien welk weer het is? Storm, rustig, winter, etc.? Wat heb je in jouw zeegezicht benadrukt: de lucht of de zee? Hoe heb je dat gedaan? Denk aan kleuren, plaatsing van de horizon. Wat zijn de verschillen tussen jouw zeegzicht en de schilderijen van de Haagse School? Waarom heb je wel of juist geen schepen en/ of mensen afgebeeld? Presenteren Voer onderstaande opdrachten in volgorde uit: 1. Plaats de werken van de leerlingen als een panorama naast elkaar en houd de horizon gelijk. Bepaal de volgorde van de werkstukken samen met de leerlingen. Denk daarbij aan mooi of lelijk weer, kleurovereenkomsten, aansluiting met andere werken. Gebruik als inspiratiebronnen bij het samenstellen van de presentatie Ger van Elk, Hollands landschap (1999) en de bijdrage van Daan Roosegaarde aan het Pop-Up Museum van De wereld draait door. 2. Leerlingen vertellen aan elkaar wat zij ontdekt en gemaakt hebben. 3. Bespreek met de leerlingen een aantal werken van Mesdag in relatie tot het gepresenteerde werk. Maak kleurkopieën van werken van Mesdag. Scheur daar kleurvlakken uit en zoek samen met de leerlingen naar overeenkomstige stukken in het panorama van de leerlingen. 8

9 Reflectievragen Wat kun je vertellen over het samenstellen van het panorama? Heeft jouw werk een goede plek gekregen? Waarom hebben jullie voor deze plek gekozen? Wat kunnen jullie vertellen over het weer in jullie panorama? Evalueren Bespreek met uw leerlingen het doorlopen proces: Wat heb je geleerd wat je nog niet wist? Wat heb je ontdekt tijdens het onderzoek naar kleuren? Krijg je door jullie panorama zin om naar het strand te gaan? In welk deel van het panorama zou je willen zwemmen? In welk deel van het panorama word je zeeziek als je in een bootje vaart? Wat vond je het makkelijkst om te doen? En wat het moeilijkst? Wat wil je nog leren tijdens dit project? 9

10 4. Opdracht: Stad bij nacht In deze opdracht onderzoeken de leerlingen welke stadsgezichten voor hen herkenbaar zijn. Ze bekijken oude stadskaarten, satellietbeelden en door henzelf en kunstenaars gemaakte foto s waarin het licht en de schaduwwerking een grote rol spelen. Aan de hand van deze studie maken de leerlingen een stadsgezicht bij nacht, waarbij zij gebruikmaken van de opbrengsten uit de voorgaande opdrachten. Zij werken met de techniek van het bedekken van de ondergrond met diverse kleuren wasco met daaroverheen een laag van zwarte wasco- of plakkaatverf. Kennisdoelen Vaardigheidsdoelen Houdingsdoelen maakt kennis met de overeenkomsten en verschillen tussen een stad van vroeger en nu maakt kennis met stadsgezichten uit het verleden maakt kennis met vergezichten in het dagelijks leven en in de beeldende kunst maakt kennis met het effect van schaduw maakt kennis met de zichtbare overeenkomsten en verschillen tussen dag en nacht leert wat de termen compositie en uitsnede betekenen benoemt verschillen en overeenkomsten tussen nu en vroeger maakt thuis foto s vanuit zijn slaapkamerraam bij dag en bij nacht maakt een ets van een nachtgezicht van wasco en zwarte plakkaatverf Zoals genoemd bij Introductie van het project. Benodigdheden: Google Earth, Google Streetview voorbeelden van foto s van het huidige Den Haag door kunstenaars (internet) A3 of A4 tekenpapier (niet te dun) wasco zwarte plakkaatverf of wasco saté- of cocktailprikkers waslijn Aan de slag in de klas. Onderzoek Voer onderstaande opdrachten in volgorde uit: 1. Toon de leerlingen een aantal oude stadskaarten en voor de leerlingen herkenbare stadsgezichten van Den Haag. Vraag of ze specifieke plekken herkennen. 2. Plaats naast de oude stadskaarten en stadsgezichten een view met Google Earth (vanuit de lucht en een streetview) en bespreek overeenkomsten en verschillen. 3. Maak een stadswandeling en let daarbij op de gebouwen en de licht- en schaduwwerking. Besteed aandacht aan vergezichten en het ontbreken daarvan. Regel van tevoren begeleiding voor de stadswandeling. Dit kan ook via het Haags Historisch Museum geregeld worden. 4. Bekijk en bespreek foto s die kunstenaars hebben gemaakt van het huidige Den Haag. Let daarbij op de rol van het licht, de uitsnede en de compositie. Laten de fotografen het mooie of juist het lelijke van de stad zien? Van welke fotograaf zouden de leerlingen een foto in de klas willen hangen? Waarom juist die? 10

11 5. Vraag de leerlingen om thuis (eventueel met hulp van hun ouders) een foto te maken vanuit hun slaapkamerraam, zowel overdag als s avonds. Laat de leerlingen deze foto s meenemen naar school om ze te kunnen bespreken. Reflectievragen Wat is je het meest bijgebleven van de wandeling? Zie je je stad nu anders? Wat vind je mooier: het oude of het nieuwe Den Haag? Waarom? Wat zijn de verschillen tussen de dagfoto en de avondfoto? Uitvoeren Voer onderstaande opdrachten in volgorde uit: 1. Bespreek met de leerlingen de verschillen tussen een stadsgezicht bij daglicht en een stadsgezicht bij nacht. Besteed aandacht aan de rol van het licht, licht- en schaduwwerking, compositie en uitsnede. 2. Demonstreer de techniek van het bedekken van een ondergrond met verschillende kleuren wasco, met daaroverheen een laag van zwarte plakkaatverf of zwarte wasco. Geef de leerlingen de opdracht om met verschillende kleuren wasco hun ondergrond van kleur te voorzien. Door de (droge) zwarte laag weg te krassen met bijvoorbeeld een saté- of cocktailprikker wordt de kleurlaag weer zichtbaar. 3. De leerlingen maken een stadsgezicht bij nacht. Ze maken hierbij gebruik van de opbrengsten uit de vorige opdrachten (eigen foto s, stadswandeling, kunstwerken). Reflectievragen Waaraan zie je dat het nacht is in jouw stadsgezicht? Welke kenmerken van een stad zie je terug in jouw stadsgezicht? Is jouw stadsgezicht gebaseerd op de werkelijkheid of heb je een fantasiestadsgezicht gemaakt? Mis je nog iets aan je stadsgezicht? Presenteren Presenteer de werken in het klaslokaal aan bijvoorbeeld een lijn of prikbord. Houd daarbij rekening met onderstaande punten: 1. Bekijk of er een volgorde aan te brengen is. Denk daarbij aan de horizon, de vorm, het kleurgebruik, de plekken in de stad. 2. Bespreek hoe de nachtgezichten er overdag uit zouden kunnen zien. Welke dingen zie je nu niet die je overdag wel ziet? Reflectievragen Wat zien we in de werken terug van de stad Den Haag? Welke volgorde hebben jullie aangebracht? Waarom die? Evalueren Bespreek met uw leerlingen het doorlopen proces: Een verschil van dag en nacht. Welke verschillen springen het meest in het oog? 11

12 Heeft iets je verrast of verbaasd? Wat heb je geleerd? Wat vond je het makkelijkst om te doen? En wat het moeilijkst? Wat zou je volgende keer misschien anders doen? Wat vind je het beste gelukt aan je werk? Waarom? Hoe hebben de kleuren wasco jouw stadsgezicht veranderd? 12

13 5. Opdracht: Poldergezicht Ten slotte staan in de laatste opdracht de polders rondom Den Haag centraal. De leerlingen onderzoeken hoe diverse kunstenaars van de Haagse School de natuur buiten de stad hebben vastgelegd in zowel olieverf als aquarel. Vervolgens experimenteren ze met aquarelleren en maken ze een eigen poldergezicht. In deze deelopdracht ontdekken en ervaren leerlingen dat met behulp van de aquareltechniek uiting gegeven kan worden aan een Haags poldergezicht met de bijbehorende, zichtbare kenmerken. Kennisdoelen Vaardigheidsdoelen Houdingsdoelen kent de verschillen tussen het polderlandschap rondom Den Haag van vroeger en nu ontdekt dat met verschillende (schilders)technieken en materialen uitdrukking kan worden gegeven aan een landschap verkent spelenderwijs de functies van en de rollen behorende bij de aankoop, tentoonstelling en verkoop van een beeldend werk experimenteert en werkt met de aquareltechniek experimenteert en werkt met de collagetechniek met gebruik van verschillende materialen Zoals genoemd bij Introductie van het project. Benodigdheden: Google Maps boek Holland op z n mooist van Charlotte Dematons (Leopold, 2015) A4 of A3 aquarelpapier aquarelkwasten aquarelverf potten water (voor het uitspoelen van de verfkwasten en bij wisseling van kleur) verfschorten/oude overhemden oude tijdschriften om uit te knippen lijm voor papier: behangerslijm in een pot met deksel en lijmkwast lijm voor zwaardere materialen (karton, stukjes plastic, etc.): sterke hobbylijm (kant en klaar verkrijgbaar in flessen) scharen gekleurd papier (niet te dun) verschillende kleuren wol diverse soorten textiel (met en zonder patroon) knopen gedroogde planten en bloemen verschillende zaden bakje met fijn zand Aan de slag in de klas. Onderzoek Voer onderstaande opdrachten in volgorde uit: 1. Bespreek de verschillen tussen een zee-, een stads- en een poldergezicht. 2. Gebruik Google Maps om de randen van de stad te laten zien en zoom langzaam in op de poldergebieden. 13

14 3. Maak een woordspin over de polder. 4. Bekijk en bespreek een aantal werken van de Haagse School, zowel olieverf als aquarel. Leg wat nadruk op de aquarellen. De kunstenaars van de Haagse School ontvluchtten de drukke stad en hebben de natuur buiten de stad vastgelegd. Vul eventueel naar aanleiding van dit gesprek de woordspin aan. 5. Selecteer een aantal aquarellen van de Haagse School en plaats daarnaast foto s van hoe de geschilderde plekken er tegenwoordig uitzien. Verschillen kunnen zijn: eerst liepen er koeien en nu rijden er treinen of auto s. Vroeger was dit zand of weiland en nu is het stad. Laat foto s zien van de wijken Bouwlust, De Bras, Duttendel, Mariahoeve en de skyline van Den Haag. 6. Bekijk en bespreek het boek Holland op z n mooist van Charlotte Dematons (Leopold, 2015). Wat valt de leerlingen op? Reflectievragen Waar kijk je liever naar: de zee, de stad of de polder? Waar word je rustig van? Wat zijn de kenmerken van een polderlandschap? Wat zijn de verschillen tussen de polderlandschappen van vroeger en nu? Welke mooie plekjes zou je aan het boek Holland op z n mooist willen toevoegen? Uitvoeren Laat de leerlingen een polderlandschap maken. Maar een keuze tussen aquarel en collage: Aquarel: 1. Demonsteer de aquareltechniek of toon de leerlingen met behulp van YouTube een instructiefilmpje over aquarelleren. 2. Laat de leerlingen experimenteren met de aquareltechniek. 3. Geef de leerlingen na het experimenteren de opdracht om een aquarel te maken van een poldergezicht. Wijs ze op de kleur van het papier en het gebruik ervan. Collage: Laat de leerlingen een collage van een polderlandschap maken. Stimuleer hen om met allerlei verschillende materialen te werken: afbeeldingen en woorden uit tijdschriften, gekleurd papier, wol, stof, knopen, gedroogde planten en bloemen, zaden, zand. Reflectievragen Welke kenmerken van de polder heb je benadrukt? Wat kun je vertellen over de ruimtewerking? Welke plaats heeft de horizon binnen jouw landschap? Welke kleuren en/of materialen heb je vooral gebruikt? Waarom juist deze? Presenteren Mogelijke manieren van presenteren: Richt een tentoonstelling in met de polderlandschappen. Welke tekst zou er op de tekstbordjes bij de werken kunnen staan? Leerlingen leiden elkaar en/of hun ouders rond. Leerlingen spelen een rollenspel met een museumdirecteur of kunsthandelaar en bezoekers of klanten. De directeur of handelaar moet zijn publiek overtuigen van de kracht en het belang van het werk. 14

15 Reflectievragen Hoe verliep het rollenspel? Is het gelukt om de klanten/ bezoekers te overtuigen? Hoe kwam dat? Welke titel en toelichting heb je voor de tekstbordje bedacht? Welk polderlandschap ruikt het meest naar polder? In welk polderlandschap zou je willen verblijven? Evalueren Bespreek met uw leerlingen het doorlopen proces: Wat wist je nog niet over polderlandschappen wat je nu wel weet? Welk polderlandschap vond je het best gelukt? Waarom? Welke materialen zijn het meest polderachtig? Lukte het goed om over je eigen werk te vertellen? Is het beroep van museumdirecteur of kunsthandelaar iets voor jou? Heeft iets je verrast of verbaasd? Wat heb je geleerd? Wat vond je het makkelijkst om te doen? En wat het moeilijkst? Wat zou je de volgende keer misschien anders doen? Wat vind je het beste gelukt aan je werk? Waarom? 15