inhoud 3 Voorwoord Dennis J. Raithel 4 Financiële markten 5 Beleggingsfonds 6 Financiële Planning 7 Beleggingsbeleid 8 Synchronisatie groei G7

Transcriptie

1

2 inhoud redactie Frank G.W.M. van den Bergh Marleen A. Creton ir. Yvo J.E. Dahmen Bart Groot mr. Peter J. van der Hof RBA mr. drs. Dennis J. Raithel Maaike K.F. Schrauwen hoofdredactie drs. Jacqueline B.M. van der Voort beursvisie verschijnt 4x per jaar en is een uitgave van Bank ten Cate & Cie N.V. Herengracht BV Amsterdam Postbus AT Amsterdam telefoon: fax: internet: opmaak en drukwerk Auke Smits Publiciteit Jan van Nassaustraat BP Den Haag telefoon: vrijwaring Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming vooraf van Bank ten Cate & Cie N.V. Deze publicatie is uitsluitend bedoeld ter informatie. Hoewel de in dit document gestelde feiten en verstrekte opinies als juist worden verondersteld, aanvaardt Bank ten Cate & Cie N.V. geen enkele aansprakelijkheid voor enige schade in welke mate dan ook, voortvloeiend uit het gebruik van deze publicatie of de inhoud daarvan. Ontwikkelingen na sluitings datum zijn van invloed op de juistheid van de in deze publicatie gestelde feiten en de verstrekte opinies. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. 3 Voorwoord Dennis J. Raithel 4 Financiële markten Peter J. van der Hof 5 Beleggingsfonds Jacqueline B.M. van der Voort 6 Financiële Planning Maaike K.F. Schrauwen 7 Beleggingsbeleid Frank G.W.M. van den Bergh 8 Synchronisatie groei G7 Yvo J.E. Dahmen 10 Nationaal Restauratiefonds 12 Fondsen in het kort Bart Groot 14 Global list 16 Ten Cate Actueel Foto voorpagina: Sneeuw in Amsterdam BEURSVISIE JAARGANG 28 NUMMER

3 voorwoord Geachte lezer, Het jaar 2013 zit erop. Het is een bewogen jaar geweest en zeker ook voor de financiële markten. De aandelenmarkten begonnen 2013 moeizaam maar lieten in de loop van het jaar herstel zien. Zowel in de Verenigde Staten als in Europa. De Emerging Markets daarentegen deden het dit jaar een stuk minder goed. Ook was er onzekerheid over de rente en over het feit of de inflatie zou oplopen of juist niet. Voor uw bank was het ook een bewogen jaar. Begin 2013 waren wij als Bank ten Cate & Cie in gesprek om de private banking activiteiten van SNS Securities NV over te nemen. In februari echter werd SNS genationaliseerd. Het was even onzeker of dit consequenties zou hebben, maar gelukkig heeft dit de transactie niet in de weg gestaan en hebben wij in september van 2013 de overgang van SNS Securities naar Bank ten Cate & Cie gevierd. De vermogensbeheerportefeuilles hebben over geheel 2013 een gemengd beeld laten zien. De aandelen in de portefeuilles hebben het goed gedaan. De obligatiebeleggingen hadden het echter moeilijker. Door de oplopende rente en lage yield heeft ons Strategisch Beleggingscomité haar uiterste best moeten doen om ook op obligaties een rendement te behalen, het jaar 2014 wordt in die zin ook weer uitdagend. Binnen de redactie van Beursvisie heten wij een nieuwe redacteur welkom. Maaike Schrauwen, sinds twee jaar werkzaam bij de bank als private banker, zal voortaan het artikel Financiële Planning gaan verzorgen. Graag wil ik, ook namens mijn collega s Egbert ten Cate en Reinier Westeneng, alle medewerkers van Bank ten Cate & Cie danken voor hun inzet afgelopen jaar. Mensen maken het verschil en dat merken wij elke dag. Bank ten Cate & Cie is namelijk zo goed als haar medewerkers zijn. Of het nu uw private banker of beleggingsadviseur is, iemand van onze back office of het secretariaat, de medewerkers van Bank ten Cate & Cie zetten zich volledig in om u ook in 2014 optimaal van dienst te zijn. Rest mij nog u en de uwen namens alle medewerkers van Bank ten Cate & Cie een goed en vooral gezond 2014 toe te wensen. Dennis Raithel Directie voorzitter 3

4 Financiële markten Door mr. Peter J. van der Hof RBA De Fed blijft de richting van de markten domineren. De uitlatingen van de Amerikaanse Federale Bank omtrent het geleidelijk terugdringen van haar steunmaatregelen hebben de markten aan het einde van het jaar toch een steuntje in de rug gegeven. 4 G eleerd hebbende van de marktreacties in mei 2013 is de nu verbeterde communicatie van Bernanke omtrent deze tapering positief ontvangen door de financiële markten. Dit in combinatie met redelijk macro-economisch nieuws zorgde voor enig optimisme aan het einde van Ook het afgelopen kwartaal hebben wij echter de Amerikaanse 10-jaars rente weer verder zien stijgen van 2,61% tot 3,03%. Met een stand van 1,76% aan het begin van het jaar is deze stijging van 72% over geheel 2013 historisch te noemen! Ondanks het feit dat de rente in de Verenigde Staten sterker is opgelopen dan de rente in Europa (Q van 1,78% naar 1,93% en een jaarstijging van 43% vanaf 1,32%) kon de Dollar geen terrein winnen op de Euro. De sterke Euro is over het gehele jaar zelfs 4,2% gestegen (met het laatste kwartaal een plusje van 1,6%). De korte rente kon dat ook niet tegengaan ondanks een verlaging van de ECB tot 0,25%, die daarbij nagenoeg gelijk komt met de Fed die haar rente handhaafde op 0 tot 0,25%. Ontwikkeling Euro vs US Dollar 1,55 1,50 1,45 1,40 1,35 1,30 1,25 1,20 1,15 Jan-13 Jan-14 Jan-15 Jan-16 Jan-17 Jan-18 De goudprijs lukt het maar niet om het tij te keren, want ook het afgelopen kwartaal werd een verlies geboekt van 9,2% tot USD 1.205,8, hetgeen een verlies over geheel 2013 geeft van 27,6%. De olieprijs daarentegen is stabieler met een kleine winst in het laatste kwartaal van 2,2% tot USD 110,8 en daarmee over geheel 2013 slechts een klein verlies van 1,8%. De aandelenbeurzen daarentegen hebben een mooi jaar achter de rug, maar dat ging niet zonder slag of stoot. Het afgelopen kwartaal zijn echter wel mooie winsten geboekt. De MSCI Europe Index steeg dat kwartaal 5,6% om hiermee een mooie jaarwinst veilig te stellen van 16,4%. De Dow Jones steeg zelfs met 7,5% en een jaarwinst van 21,1% Relatieve Performance (31 december ) 60 Jan-15 Jan-16 Jan-17 Jan-18 Onze AEX index wist het afgelopen jaar zelfs de 400 punten grens te doorbreken met een stand van 401,8, hetgeen een marktconforme jaarwinst opleverde van 17,2%. Hiermee kwamen wij ook weer eindelijk op het niveau van voor de crisis die in september 2008 begon. De enige regio die nog steeds niet de groei weet te vinden zijn de Emerging Markets. Ook dit laatste kwartaal daalden deze markten gemiddeld met 0,4% om hiermee een jaarverlies op de borden te zetten van 9,1%! Al met al was het laatste kwartaal niet slecht en kunnen wij daar hoop uit putten voor AEX Dow Jones BEURSVISIE FINANCIËLE MARKTEN

5 Franklin Mutual European Fund 20,62 Door drs. Jacqueline B.M. van der Voort In de rubriek Beleggingsfondsen wordt dit kwartaal het aandelenfonds Franklin Mutual European Fund besproken, dat belegt in Europese value - bedrijven die ondergewaardeerd zijn ten opzichte van hun intrinsieke waarde. D e diverse Mutual-strategieën van Franklin Templeton bestaan al sinds 1949 en danken hun succes aan fundamentele research. Er wordt belegd volgens het principe: Buy a dollar s worth of assets at a discount. Met EUR 50,2 miljard onder beheer wordt het team geleid vanuit Londen door een gedreven groep van 19 portfoliomanagers en researchanalisten. Onder normale marktomstandigheden wordt gestreefd naar lange termijn vermogensgroei en wordt er belegd in beursgenoteerde bedrijven die hun activiteiten voeren in Europese landen. Het fonds kan ook, wanneer nodig, 10% van zijn netto vermogen beleggen in niet- Europese effecten. Top 10 holdings % of Issuer Country Industry Total A P Moeller Maersk A/S Denmark Transportation 3.06 Ageas Belgium Insurance 2.61 Metro AG Germany Food & Staples Retailing 2.60 Kingfisher, PLC United Kingdom Retailing 2.52 Dufry AG Switzerland Retailing 2.51 International Consolidated Airlines Group SA United Kingdom Transportation 2.46 Accor SA France Consumer Services 2.41 Safran SA France Capital Goods 2.35 Vodafone Group PLC United Kingdom Telecommunication Services 2.30 Delta Lloyd NV Netherlands Insurance 2.25 Total De twee fondsmanagers Philippe Brugere-Trelat en Katrina Dudley zijn positief gestemd over de vooruitzichten voor aandelen voor het komende jaar. Zij voorzien wél het risico van hogere volatiliteit door onzekerheid over de richting van monetaire besluitvorming door centrale banken. In Europa komen er steeds meer signalen op groen te staan en ontwikkelt de economie zich nu gunstig. De beheerders vinden de aandelenmarkten in het algemeen niet meer goedkoop, maar de waarderingen blijven vooralsnog redelijk. Er is echter nog een lange weg te gaan als het gaat om de normalisatie van bedrijfswinsten. Door de nadruk te leggen op een bottom-up selectie van ondernemingen die er fundamenteel sterk voor staan en door het vermijden van het kopen van namen die, wanneer afgemeten aan diverse ratio s, te duur zijn, bieden de aandelen binnen de strategie een zogeheten margin of safety tijdens een beurscorrectie. Daarnaast heeft het feit, dat de correlatie tussen aandelen de laatste 12 maanden is verminderd, de beheerders de mogelijkheid gegeven hun selectievaardigheden beter te benutten. Het fonds heeft in de afgelopen periode dan ook een mooi rendement laten zien (zie onderstaande tabel). Daarnaast Rendement over 5 jaar in EUR (%) Franklin Mutual European Fund A(acc) EUR MSCI Europe (Net Dividends) Index 80 11/08 05/09 11/09 05/10 11/10 05/11 11/11 05/12 11/12 05/13 11/13 Rendement in EUR (%) Cumulatief Jaarlijks 1 jaar 3 jaar 5 jaar 10 jaar 3 jaar 5 jaar 10 jaar A(acc) EUR Index in EUR kon worden geprofiteerd van het feit dat de waardestijl afgelopen jaar het beter heeft gedaan dan de groeistijl; mede hierdoor heeft het Franklin Templeton Mutual European Fund voor de 20ste maand op rij een 5-sterren rating gekregen van Morningstar. Franklin Mutual European Fund Geografische en sector verdeling Samenstelling van het fonds Franklin Mutual European Fund Geografisch % van Totaal Groot Brittannië / Liquiditeiten / 0.00 Frankrijk / Duitsland 8.25 / Zwitserland 6.54 / Nederland 6.52 / 4.08 Denemarken 4.74 / 1.73 Noorwegen 3.71 / 1.23 België 2.51 / 1.76 Andere 6.63 / MSCI Europe (Net Dividends) Index Sector % van Totaal Financiën / Duurzame goederen / 9.99 Liquiditeiten / 0.00 Industrieën / Telecomdiensten 6.71 / 5.99 Materialen 6.67 / 7.89 Energie 6.44 / 9.21 Consumptiegoederen 4.74 / Gezondheidszorg 1.88 / Andere 1.72 / 7.26 Voor meer informatie omtrent het fonds kunt u contact opnemen met uw private banker of beleggingsadviseur. 5 BEURSVISIE BELEGGINGSFONDS

6 In 2014 een jubelschenking met een gouden randje? Door Maaike K.F. Schrauwen Helaas, het betreft hier niet een jubelschenking aan alle Nederlanders van onze koning ter gelegenheid van 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden. Wat wel overeenkomt met een koninklijke gift, is dat er sprake is van een schenkingsvrijstelling, zij het gemaximeerd. Het gouden randje heeft betrekking op een eenmalige verruiming van de verhoogde vrijstelling die al gold bij schenkingen in verband met de aankoop en financiering van de eigen woning. D eze verruimde vrijstelling voor de schenking voor de eigen woning biedt een aantal aardige mogelijkheden om vermogen van de ene naar de andere generatie over te hevelen. Hierbij is het ook mogelijk om een generatie over te slaan. Of een goede vriend of een ander familielid te helpen. Op de verhoogde vrijstellingen van 3. en 4. moet een beroep worden gedaan in de aangifte schenkbelasting. De verkrijger moet op eigen initiatief aangifte (laten) doen, uiterlijk binnen twee maanden na afloop van het kalenderjaar. In 2014 komt daar dus een gouden randje bij. 6 Hoe zit het ook alweer met de jaarlijkse schenkingsvrijstellingen? 1. Schenkingen die u in één jaar krijgt van verschillende mensen, hoeft u niet bij elkaar op te tellen, behalve indien: a. de schenkers elkaars partner zijn, of b. de schenkers uw (gescheiden) ouders zijn. 2. Voor iedereen die een schenking krijgt, geldt de algemene vrijstelling van EUR per kalenderjaar per schenker. Hierbij worden geen eisen gesteld aan verwantschap of bestedingsdoel. 3. Indien de ouders schenken, geldt een hogere vrijstelling van EUR 5.141, ongeacht leeftijd en bestedingsdoel. Dit bedrag mag eenmalig worden verhoogd tot EUR voor (schoon)kinderen tussen de 18 en 40 jaar oud, de zogenaamde jubelschenking. De vrijstelling geldt maar voor één kalenderjaar, dus je kunt niet in het ene jaar een schenking doen van EUR en dan in het volgende jaar van de restantvrijstelling van EUR gebruik maken. 4. Sinds 2010 kan gebruik worden gemaakt van een verhoogde jubelvrijstelling, inmiddels EUR , als het meerdere wordt besteed aan kortweg de (her)financiering van de eigen woning of aan een studie waarvan de kosten aanzienlijk hoger zijn dan gebruikelijk (meer dan EUR ). Wat behelst het gouden randje? Een verruiming van zowel de onder 4. genoemde verhoogde ouder (schoon)kind vrijstelling, als de onder 2. genoemde algemene vrijstelling, beiden tot EUR indien de schenking gebruik wordt: a. om in een eigen woning te investeren en/of b. om op een eigen woningschuld af te lossen en/of c. om een restschuld af te lossen die ontstaan is doordat een eigen woning met verlies is verkocht. Het is in 2014 dus mogelijk om meer dan EUR belastingvrij te ontvangen. Tot slot: let op de kleine lettertjes Er is weliswaar sprake van een enorme verruiming, maar ook hier geldt dat het er door allerlei voorwaarden niet eenvoudiger op wordt. Indien u in het kader van de besproken verhoogde vrijstellingen overweegt om grotere bedragen te schenken dan gebruikelijk, dan adviseren wij u om professionele (fiscaal) juridische ondersteuning in te schakelen. Wij begeleiden u hier graag bij. BEURSVISIE FINANCIËLE PLANNING

7 Richting kiezen Door Frank G.W.M. van den Bergh Op het moment dat de economieën van de Verenigde Staten en Europa het pad naar herstel weer betreden lijkt het alsof de financiële markten gaan twijfelen. De inflatie verkeert binnen de Eurozone in een dalende trend. D e vooruitgang van de Amerikaanse economie van 3,6% in het derde kwartaal werd positief ontvangen. De grootste economie van de wereld heeft de stijgende trend te pakken na een periode van matige groei in eerdere kwartalen (1,1% in Q1 en 2,5% in Q2). De toename van de consumentenbestedingen was echter met 1,4% beneden verwachting en voor de markt een teleurstellend element. De Amerikaanse werkloosheid blijft ondanks de aantrekkende economie met 7% aan de hoge kant, hetgeen voor de Amerikaanse centrale bank aanleiding is om het accomoderende beleid voort te zetten. Janet Yellen, die Ben Bernanke zal opvolgen als president van de Federal Reserve, verdedigde voor de nominatiecommissie van het Amerikaanse congres de huidige koers en gaf daarmee een duidelijk signaal af dat de korte rente nog voor lange tijd laag zal blijven. De aankondiging dat QE3 zal worden afgebouwd, omdat de kracht van de Amerikaanse economie dat rechtvaardigt, nam weer veel onzekerheid weg bij beleggers, waardoor de beurzen een eindejaarsrally beleefden. Voor de Eurozone wordt voor 2014 uitgegaan van een herstel naar groei, hoewel de economische terugval van +0,3% in Q2 naar +0,1% in Q3 teleurstellend was. Voor het nieuwe jaar wordt gerekend op een sprong tussen 0,5% en 1,0%, die hopelijk een halt zal toeroepen aan de opgelopen werkloosheid. De dalende trend voor de inflatie maakt dat de Duitse rente, met een stand rond 2%, nog enige tijd laag kan blijven. Dit, samen met het optimisme over de Europese vooruitzichten, een Amerikaanse economie die versnelt en een vertrouwenstoename onder consumenten en ondernemers, heeft afgelopen kwartaal gezorgd voor een goede stemming. Voor Emerging Markets blijft het beeld echter verdeeld. In China reageerden aandelen goed op de aangekondigde hervormingen, maar de Braziliaanse beurs daalde ruim 6% toen een economische krimp van 0,5% werd bekendgemaakt voor het derde kwartaal. Komend jaar zullen de beurzen wereldwijd weleens kunnen worstelen met de vraag of een voortzetting van de economische groei ook een voortzetting van koersstijgingen met zich mee zal brengen, die dan wel waargemaakt zal moeten worden door een verbetering van de bedrijfswinsten. In het huidige economische klimaat werd geen aanleiding gevonden om het bestaande BlueChip-beleid binnen Vermogensbeheer ingrijpend te wijzigen. Posities in alternatieve beleggingen, waaronder goud, werden ongewijzigd aangehouden. Wél werd besloten om binnen de obligatiemix een rendementsverbetering door te voeren waarbij de duration (de mate van rentegevoeligheid) zelfs kon worden verlaagd tot licht onder het marktgemiddelde. Dit is gedaan omdat de renteniveaus naar verwachting zullen normaliseren vanwege het terugschroeven van de monetaire verruimingsmaatregelen in de Verenigde Staten. Tevens kan een economie, die aan de bovenkant verrast, de rente doen stijgen. De beursrally van de afgelopen kwartalen heeft de koerswinstverhoudingen binnen een aantal sectoren flink doen oplopen. Dit was reden om winsten te realiseren en de weging van een aantal defensieve sectoren als Voedingsmiddelen en Farmacie te reduceren ten gunste van meer cyclische beleggingen binnen Kapitaalgoederen en Grondstoffen. Ondanks de mooie performance van de Chinese beurs is vastgehouden aan de onderweging in opkomende markten, die afgelopen jaar goed heeft uitgepakt; in 2014 zal moeten blijken in hoeverre de binnenlandse vraag van opkomende landen de bedrijfswinsten zal schragen. Tot slot is een nieuwe positie geïnitieerd in Japan omdat een verdere verzwakking van de Yen door de centrale bank, de fiscale overheidsstimuleringen en het plan voor hervormingen mogelijkheden bieden voor een verdere stijging van Japanse aandelen. 7 BEURSVISIE BELEGGINGSBELEID

8 Synchronisatie groei G7 Door ir. Yvo J.E. Dahmen 2014 belooft een interessant jaar te zullen worden wat betreft een reeks initiaalwoorden, ook wel (foutief) acroniemen genoemd. Het terugschroeven van LSAP, ontwikkelingen rondom OMT, alsmede AQR door de ECB in het kader van SSM, beloven de beleggingsgemoederen bezig te zullen houden tegen de achtergrond van een gesynchroniseerde groeispurt bij een meerderheid van de G7-landen, die samen goed zijn voor circa de helft van de wereldeconomie. parlement opdragen de omvang van OMT te begrenzen. Tot op heden heeft de ECB geen enkele Euro hoeven besteden aan OMT en heerst er kalmte op de markten wat betreft de kapitaalmarktrente voor Spanje en Italië. De uitspraak van het Duitse Hof wordt ergens in de eerste helft van 2014 verwacht 8 Binnen de Eurozone wordt komend jaar uitgekeken naar de uitspraak van het Duitse Constitutionele Hof inzake de rechtsgeldigheid van OMT (Outright Monetary Transactions), het instrument waarmee de Europese Centrale Bank (ECB) onbeperkt staatsobligaties kan kopen van landen die geen toegang meer hebben tot de kapitaalmarkt. De tegenstanders van OMT wijzen op het Europese Verdrag dat het monetair financieren van leden van de Europese Unie via de primaire markt uitdrukkelijk verbiedt. Wél heeft de ECB het mandaat om te kunnen opereren op de secundaire markt en kan bijvoorbeeld, zoals de Banque de France dat voorheen deed, korte termijn rentefluctuaties opvangen door transacties met een korte looptijd uit te voeren. De tegenstanders van OMT zijn echter van mening dat dit mandaat niet mag worden geschonden om de lange termijn rentes te beïnvloeden. Het Duitse Hof heeft in september 2012 het noodfonds ESM (European Stability Mechanism) goedgekeurd. Bij deze beslissing speelde wél dat de zakken van ESM, met EUR 500 miljard, niet oneindig diep zijn en dat de bijdrage van Duitsland is gemaximeerd op EUR 190 miljard. Tegenstanders van OMT ageren dan ook begrijpelijkerwijs tegen het onbeperkte karakter van het opkoopprogramma en de vraag is in hoeverre de rechters hierop zullen ingaan. In tegenstelling tot het Europese Hof in Luxemburg, heeft het Hof in Karlsruhe geen jurisdictie over de ECB. Het kan echter wél de Bundesbank verbieden te participeren in OMT, of bijvoorbeeld het Duitse en het zal moeten blijken of de rust dan kan worden bewaard. Naast de kwestie OMT zal de ECB komend jaar, in het kader van het tot stand brengen van de bankunie, ook druk in de weer zijn met het uitvoeren van stresstesten bij Europese banken. Afgelopen november begon de ECB met een Asset Quality Review (AQR) die twaalf maanden zal duren. Dit proces is een eerste stap op weg naar het implementeren van SSM (Single Supervisory Mechanism), waarin de rol van toezichthouder op circa 130 van de grootste Europese banken, aan de ECB is toebedeeld. De Asset Quality Review zal enerzijds inzicht bieden in de kwaliteit van de leningen op de balansen van de banken. Anderzijds moet duidelijk worden in welke mate de banken geherkapitaliseerd zullen moeten gaan worden. Dat dit moet gaan gebeuren staat buiten kijf. Binnen de Eurozone zullen er harde noten moeten worden gekraakt om zombificatie, zoals dat plaats heeft gevonden bij Japanse banken in de afgelopen twintig jaar, te vermijden. De ECB zal aansturen op herclassificatie van leningen van debiteuren die niet voldoen aan gezonde criteria voor kredietwaardigheid. Ontwikkelingen die afgelopen jaar binnen de Spaanse financiële sector hebben plaatsgevonden gelden als opmaat. Banken in Spanje werden, in het kader van een Europese reddingsoperatie, gedwongen schoon schip te maken. Leningen BEURSVISIE SYNCHRONISATIE GROEI G7

9 die almaar werden doorgerold, maar die achterstallig waren met betrekking tot renteverplichtingen en aflossing, moesten worden overgeheveld naar de categorie probleemleningen. Hetzelfde zal ongetwijfeld ook door de ECB worden verlangd tijdens de AQR-exercitie. Europese beleidsmakers zijn zich maar al te bewust van het feit dat een adequate herkapitalisatie van de financiële sector een belangrijke voorwaarde is om economische stagnatie te voorkomen; publieke discussies over de participatie van obligatiehouders bij herkapitalisatie worden daarbij niet meer geschuwd. Conform verwachting, maar eerder dan de consensusvoorspelling, besloot de Amerikaanse Centrale Bank (Fed) in december over te gaan tot tapering. Een logisch besluit, temeer het herstel van de Amerikaanse economie doorzet en de toegevoegde waarde van QE3 tot nu toe beperkt is gebleken. Hiermee komt het einde in zicht van een lange periode van LSAP (Large-Scale Asset Purchases) waarmee de Fed eind 2008 aanving om de crisis te bezweren, een depressie te vermijden en het economisch herstel te ondersteunen door de rente te drukken. De rentemarkten reageerden amper op het taper-besluit omdat, na een vooraankondiging, de grootste rente-aanpassing van 1,6% naar 3% voor 10-jaars USA, vorig jaar al had plaatsgevonden tussen mei en september. Volgens sommige marktpartijen is er bij een niveau van 3% voor de Amerikaanse kapitaalmarktrente zelfs sprake van een evenwichtige waardering in het licht van de huidige prognoses voor groei, inflatie en het feit dat de timing van de zogeheten lift-off, het verwachte moment van de eerste renteverhoging, is uitgesteld van begin naar eind De Fed heeft aangegeven dat de korte rente, zelfs nadat de werkloosheid onder het niveau van 6,5% zal zijn gedaald, voor lange tijd laag zal blijven en voorziet nu, per ultimo 2016, een rentestand van maar 1,75%. Momenteel ontwikkelt de Amerikaanse economie zich gunstig. Het sentiment is verbeterd, met de verbetering van de werkgelegenheid nemen de consumentenbestedingen toe en het Amerikaanse Congres heeft een akkoord bereikt inzake de begroting. De overheidsbezuinigingen zullen lager uitvallen en de negatieve effecten op de groei zullen komend jaar dan ook gaandeweg verdwijnen. Ook positief is dat de consument in de laatste fase van schuldreductie verkeert. Tevens herstelt de kredietgroei. Dit zijn allemaal tekenen die erop duiden dat de Amerikaanse economie een groeivoet kan bereiken die hoger ligt dan het gemiddelde van 2,4% van de afgelopen paar jaar, zeker nu het monetaire beleid van de Fed nog enige jaren accommoderend zal blijven. Het bereiken van een niveau van 3,0-3,5% behoort dan ook tot de mogelijkheden. Bij het uitblijven van een recessie dient derhalve rekening te worden gehouden met een Amerikaanse 10-jaars rente die, vanaf het huidige niveau rond 3%, in de komende jaren per saldo gestaag omhoog zal bewegen, mede doordat de termijnpremie (de premie die wordt verlangd om papier lang aan te houden in plaats van kort) nog steeds onder het historisch gemiddelde ligt. De Duitse kapitaalmarktrente zal naar verwachting minder sterk stijgen, omdat de economische dynamiek binnen de Eurozone sterk verschilt met die van de VS. Capital Economics voorziet een Duitse 10-jaars rente van 2,25% per eind De economie in de Eurozone lijkt het dal te zijn gepasseerd; voor 2014 gaat de markt uit van een groei tussen 0,5% en 1,0%. Daarnaast duidt de dalende inflatietrend erop dat de Eurozone zelfs het risico loopt van gematigde deflatie, het gevolg van een Euro die sterk blijft en van het proces van interne devaluatie die de zuidelijke periferie moet doorlopen om weer concurrerend te worden. Een renteverhoging door de ECB is daarom nog lang niet aan de orde en wellicht dat het vooruitzicht van deflatie Duitsland wat minder schuw zal maken om aanvullende monetaire verruimingsmaatregelen toe te staan. 9 BEURSVISIE SYNCHRONISATIE GROEI G7

10 Nationaal Restauratiefonds Verstand van financieren, hart voor monumenten. In het cliëntartikel staat dit keer het Nationaal Restauratiefonds centraal, dit is een onafhankelijke stichting die financieringen verstrekt tegen een lage rente en subsidies uitbetaalt aan monumenteigenaren voor het restaureren en onderhouden van hun pand. Daarmee leveren zij een belangrijke bijdrage aan het in stand houden van het Nederlands erfgoed. H et Restauratiefonds, opgericht in 1985, zet zich in voor het behoud van monumenten in Nederland en levert een belangrijke bijdrage aan een mooi en herkenbaar Nederland. Bij het Restauratiefonds kunnen eigenaren van rijksmonumenten, provinciale en gemeentelijke monumenten en ook eigenaren van beeldbepalende panden terecht voor een laagrentende en een eventuele aanvullende lening. Een nieuwe bestemming Onderhoud en restauratie is noodzakelijk voor het in goede staat houden van een monument. Sommige monumenten kunnen echter alleen behouden blijven als ze een nieuwe functie krijgen, een andere bestemming. Denk bijvoorbeeld aan een oude fabriekshal of een klooster. Sinds 2012 speelt het Restauratiefonds een belangrijke rol bij de financiering van grootschalige restauraties en herbestemmingsprojecten met de Restauratiefonds-plushypotheek. Herstemmen actueler dan ooit In tijden van crisis vraagt het vinden van een nieuwe bestemming voor een monument om veel creativiteit. Er is immers veel leegstand en om het onderscheidend vermogen van monumenten om te zetten in een sluitende business case is ondernemerschap noodzakelijk. Het Restauratiefonds komt daarom graag in contact met gedreven initiatiefnemers, die een monument een nieuw leven willen geven. Zo werd onlangs de kraan op de voormalige NDSM-werf in Amsterdam-Noord gerestaureerd. De torenhoge kraan werd voor de restauratie over het water naar Franeker getransporteerd. De nieuwe bestemming van dit gevaarte is al even verrassend. Op een hoogte van ongeveer 50 meter verrijzen drie exclusieve hotelkamers die een fabelachtig uitzicht bieden over de hoofdstad en in de voet van het rijksmonument komt een televisiestudio. Een herbestemming pur sang. 10 Ook een prachtig voorbeeld van een monument dat een nieuw leven krijgt is de voormalige tramremise in Amsterdam West, Tramremise de Hallen. Een restauratieproject dat een positieve impuls geeft aan de omgeving. Want een monument staat vaak niet op zich zelf. Het verval of herstel van een monument kan een enorme impact hebben op de omgeving en de omwonenden. De voormalige tramremise van het Amsterdamse gemeentelijk vervoersbedrijf is een groot complex middenin een woonwijk in Amsterdam. Dit industriële rijksmonument wordt het kloppend hart van de BEURSVISIE NATIONAAL RESTAURATIEFONDS

11 Het Restauratiefonds probeert te voorkomen dat het zover komt. In de eerste plaats financieel, als verstrekker van laagrentende en aanvullende leningen. Maar de rol gaat verder. Het Restauratiefonds beschikt over jarenlange ervaring en een groot netwerk. In de eerste plaats in de financiële wereld. Het fonds weet welke banken aanvullende leningen verstrekken en kent de aannemers en adviseurs die zijn gespecialiseerd in herbestemmingsprojecten. buurt, met ruimte voor media, cultuur, mode en ambachten. Met het opnemen van passende gebruikersfuncties die de buurt versterken, kan Tramremise de Hallen de wijk Oud- West vernieuwde energie brengen. Betrokken financier Het Restauratiefonds is blij met gedreven initiatiefnemers. Kerken, fabrieken, buitenplaatsen: in Nederland zoeken steeds meer (rijks)monumenten een nieuwe bestemming. Slaagt die zoektocht niet, dan dreigt verval en verpaupering. Dit heeft een negatief effect op de directe (woon)omgeving. Ontmoetingsplek Monumenten moeten plekken worden waar mensen naartoe willen, een soort ontmoetingsplek. De Westergasfabriek in Amsterdam, in enkele jaren tijd uitgegroeid tot een culturele trekpleister van de hoofdstad, is een goed voorbeeld van een herbestemming die al jaren geleden is gerealiseerd. Die herbestemming heeft niet alleen een monumentaal industriecomplex nieuw leven ingeblazen, maar tegelijk de hele wijk omhooggetrokken. Dit laat zien dat de aantrekkingskracht van monumenten groot is. De investering biedt dan ook een interessant perspectief. Er wordt geïnvesteerd in plekken waar men graag woont, werkt, winkelt of recreëert. Maar bovenal houden we hiermee ons prachtige erfgoed in stand. Nationaal Restauratiefonds Westerdorpsstraat AZ Hoevelaken 11 BEURSVISIE NATIONAAL RESTAURATIEFONDS

12 Fondsen in het kort Door Bart Groot Koersen per 31 december 2013 TOYOTA MOTOR JPY 6420 TOSHIBA JPY 442 Toyota Motor Corporation is in 1937 ontstaan na een spinoff uit Toyota Industries en vierde in 2012 haar 75-jarige bestaan. Het bedrijf produceert, verkoopt en verhuurt personenauto s, vrachtwagens, bussen en de bijbehorende onderdelen wereldwijd. De onderneming biedt ook financiële diensten via haar dochterondernemingen aan. Toyota Motor bouwt huizen, produceert pleziervaartuigen en ontwikkelt intelligente transportsystemen inclusief radar cruise control en elektronische tolheffing. Echter, ruim 92% van de omzet komt vanuit de automotive. Met merken als onder andere Lexus, Toyota en Daihatsu. Het hoofdkantoor is gevestigd in Toyota City, Aichi in Japan. Met ruim medewerkers wereldwijd en een productie van 8,7 miljoen auto s per jaar (2012) is de onderneming de grootste autoproducent ter wereld. In de eerste negen maanden van 2013 verkocht Toyota bijna 7,5 miljoen auto s. Toyota is met 52 fabrieken aanwezig in 27 landen en verkoopt haar producten in 160 landen. In Amerika heeft het bedrijf een marktaandeel van 17%. In Europa circa 6% en op de thuismarkt Japan is dat bijna 45%. Met de Toyota Prius is de onderneming pionier en marktleider op het gebied van hybride auto s. Toyota heeft de afgelopen jaren zijn internationale expansie tot circa 75% van het omzetvolume uitgebreid. De onderneming is hierdoor niet immuun gebleken voor de crisis in de automobielsector. Ingegeven door de crisis heeft het management een strategie gelanceerd waarbij diverse kostenbesparende maatregelen zijn geïmplementeerd om de efficiëntie te verhogen. Het bedrijf zal weten te profiteren van verbeterende economische omstandigheden. Met een solide balanspositie en een koers-winstverhouding van circa 11 is het aandeel aantrekkelijk geprijsd. Toshiba werd opgericht in 1939 als Tokyo Shibaura Electric KK door de fusie van Shibaura Seisaku-sho (opgericht in 1875) en Tokyo Denki (opgericht in 1890). De naam van het bedrijf werd officieel veranderd in Toshiba Corporation in Het hoofdkantoor is gevestigd in Tokyo, Japan. Het bedrijf heeft wereldwijd circa medewerkers. Toshiba is een van de grootste fabrikanten van elektrische en elektronische apparaten ter wereld en de grootste halfgeleiderfabrikant van Japan. Het bedrijf produceert digitale kopieermachines, laptops, harde schijven, elektronische onderdelen, televisies, medische systemen, cd- en dvdspelers en beamers. In het tweede kwartaal van het lopende boekjaar behaalde Toshiba een operationele marge van meer dan 25% op haar halfgeleiderdivisie. In het eerste halfjaar bedroeg het bedrijfsresultaat JPY 105,6 miljard. Deze resultaten, beter dan de marktverwachtingen, zijn bijna geheel op het conto te schrijven van de sterke prestaties binnen de halfgeleiderdivisie (NAND flash-geheugen). De verwachting is dat Toshiba deze hoge operationele marge de komende jaren weet te continueren. De strategie van flexibele productie en de technologische voorsprong van het bedrijf dragen hieraan bij. De divisies welke zich bezighouden met digitale producten, infrastructurele systemen en consumentenelektronica bleven achter bij de verwachtingen. Verdere herstructureringen moeten verliezen op tv s, pc s en witgoed terugbrengen, waarbij deze vanaf 1 oktober 2013 zijn ondergebracht in de lifstyle-producten en diensten. De verwachting is dat deze divisie het zorgenkindje blijft. Echter, de ontwikkelingen bij de andere divisies met de halfgeleider divisie in het bijzonder maken het aandeel koopwaardig. De koers-winstverhouding voor het lopende boekjaar bedraagt ruim Koersverloop Toyota Motor Corp (JPY) Bron: Bloomberg 600 Koersverloop Toshiba Corp (JPY) Bron: Bloomberg jan-13 mrt-13 mei-13 jul-13 sep-13 nov-13 jan jan-13 mrt-13 mei-13 jul-13 sep-13 nov-13 jan-14 BEURSVISIE FONDSEN IN HET KORT

13 Sinds het aantreden van Shinzo Abe als Minister-President van Japan is het economische beleid drastisch veranderd. Bekend is dat onder Abenomics wordt getracht groei te creëren door een expansief monetair beleid met stimuleringen vanuit de overheid. Dit kwartaal bespreken wij vier Japanse beursgenoteerde bedrijven. MITSUI & CO JPY 1465 MITSUBISHI UFJ FINANCIAL GROUP JPY 715 Mitsui & Co is een algemene handelsonderneming. Het bedrijf maakt onderdeel uit van de Mitsui Group, opgericht in 1673 door Mitsui Takatoshi. Mitsui & Co welke is opgericht in 1947 houdt zich bezig met de verkoop van producten, wereldwijde logistiek en financiering op onder andere het gebied van ijzer en staal, non-ferrometalen, machines, chemicaliën, voedingsmiddelen, energie en textiel. Mitsui heeft ook vastgoed en buitenlandse ontwikkelingsprojecten. Het hoofdkantoor staat in Tokyo, Japan. Het bedrijf heeft wereldwijd ruim medewerkers en is aanwezig in 67 landen. Mitsui heeft in de eerste helft van het lopende boekjaar een nettowinst van ruim JPY 197 miljard behaald. Iets minder dan de marktverwachtingen mede veroorzaakt door eenmalige verliezen van JPY 8 miljard. Desondanks bedraagt de eerste halfjaarwinst 53% van de verwachting van de gehele jaarwinst. De volledige jaarwinst kan dus hoger uitvallen. Met name nieuwe investeringen moeten hieraan bijdragen. De onderneming overweegt uitbreiding van haar activiteiten in Oman, één van de kernlanden voor het bedrijf. Op dit moment is Mitsui daar voornamelijk actief op gebied van energie en koolwaterstof. Uitbreiding wordt gezocht in de petrochemie, energie en water, duurzame energie en infrastructuur. De operationele kasstroom kwam uit op ruim JPY 276 miljard. Met name de inkomsten vanuit LNG-projecten en de sterke prijzen voor ijzererts waren hier verantwoordelijk voor. Mitsui & Co heeft een bovengemiddelde kasstroom ten opzichte van sectorgenoten. Het bedrijf heeft een solide balanspositie en is met een verwachte koers-winstverhouding van 6,8 aantrekkelijk geprijsd. Met een verwachte JPY 54 aan dividend heeft de onderneming een aantrekkelijk dividend rendement van circa 3,75%. Mitsubishi UFJ Financial Group is een Japanse financiële dienstverlener gevestigd in Chiyoda, Tokyo en maakt deel uit van de Mitsubishi Group. De onderneming is op 1 oktober 2005 ontstaan uit de fusie van Mitsubishi Tokyo Financial Group en UFJ Holdings. Mitsubishi UFJ Financial Group heeft wereldwijd circa medewerkers en is aanwezig in meer dan 40 landen. Het bedrijf heeft ruim 40 miljoen retail klanten en circa een half miljoen bedrijfsklanten. Mitsubishi UFJ Financial Group is de grootste financiële dienstverlener in Japan en behoort tot de grootste banken in de wereld. In september 2008 is Mitsubishi UFJ Financial Group een samenwerking aangegaan met Morgan Stanley waarbij een 20% belang in de Amerikaanse onderneming is genomen. De nettowinst steeg in de eerste helft van het lopende boekjaar met ruim JPY 239 miljard naar ruim JPY 350 miljard. Hiermee bereikt de onderneming al ruim 69% van de doelstelling voor het gehele jaar. De goede halfjaarcijfers zijn te danken aan hogere netto winsten bij de divisies Retail banking, Corporate banking, Global banking en Trust activiteiten. De verwachting is dat de onderneming in staat moet zijn om cijfers ruim boven de doelstellingen te rapporteren. Op basis van een volledige uitvoering van Basel III heeft Mitsubishi UFJ Financial Group een zeer solide Tier 1-ratio van 11,6% en voldoet hiermede aan de internationale wet-en regelgeving. Wij verwachten dat de onderneming weet te profiteren van macro-economische en politieke ontwikkelingen, met name het ingezette economische beleid in Japan. Tevens zal de inkoop van eigen aandelen en verhoging van dividenduitkeringen de koers van het aandeel ondersteunen. Met een verwachte winst per aandeel van JPY 64,6 heeft het bedrijf een koers-winstverhouding van 10, Koersverloop Mitsui & Co Ltd (JPY) Bron: Bloomberg 800 Koersverloop Mitsubishi UFJ Financial Group (JPY) Bron: Bloomberg jan-13 mrt-13 mei-13 jul-13 sep-13 nov-13 jan jan-13 mrt-13 mei-13 jul-13 sep-13 nov-13 jan-14 BEURSVISIE FONDSEN IN HET KORT

14 Global list 31 december 2013 Op deze pagina s vindt u een overzicht van grote beursgenoteerde ondernemingen. Voor elk aandeel wordt een aantal voor beleggers relevante, kerncijfers gegeven. De in het rood afgedrukte fondsen maken deel uit van onze vermogensbeheerportefeuilles. Valuta Koers Rend 3 mnd Hoog 12 mnd Laag 12 mnd Div Rend WPA-13 WPA-14T KW-14T Energy BG GROUP GBp 1305,50 10,4% 1309, ,00 1,5% 1,33 1,27 17,00 BP GBp 488,90 13,1% 494,20 426,55 5,3% 0,61 0,76 10,64 CHEVRON USD 124,91 3,4% 127,83 108,74 3,1% 13,42 11,40 10,96 EXXON MOBIL USD 101,20 17,6% 101,74 84,79 2,4% 9,70 7,40 13,68 FUGRO EUR 42,90-4,2% 49,72 34,71 4,7% 3,63 2,91 14,73 KONINKLIJKE OLIE EUR 26,07 8,6% 27,06 23,40 5,1% 4,25 3,54 10,05 SBM OFFSHORE EUR 14,70-2,5% 16,18 10,04-0,45 1,87 10,71 SCHLUMBERGER USD 90,11 0,3% 94,91 69,08 1,4% 4,13 4,78 18,84 TOTAL EUR 44,19 3,0% 45,67 35,18 5,3% 4,74 4,87 9,07 Materials AIR LIQUIDE EUR 101,70 0,6% 105,65 88,55 2,5% 5,17 5,21 19,51 AKZO EUR 56,20 13,5% 56,70 42,10 2,6% -9,14 2,86 19,66 ARCELOR MITTAL EUR 12,90 23,6% 13,76 8,35 4,7% -2,41-0,46 BASF EUR 77,37 8,0% 79,18 64,09 3,4% 5,25 5,34 14,48 BAYER EUR 101,55 17,4% 103,25 68,64 1,9% 2,96 5,75 17,66 BHP BILLITON AUD 38,20 8,2% 39,34 30,43 4,6% 2,04 2,61 12,94 DSM EUR 57,28 1,8% 60,19 43,31 2,7% 1,68 3,26 17,57 LAFARGE EUR 53,68 3,5% 56,48 43,81 1,9% 1,50 2,25 23,87 LINDE EUR 151,60 3,5% 154,80 127,77 1,8% 7,03 7,93 19,11 RIO TINTO AUD 68,71 14,0% 72,30 49,81 3,8% -1,62 5,13 11,84 SYNGENTA CHF 355,20-1,6% 416,00 335,30 2,7% 20,43 20,18 19,50 Industrials Capital Goods ABB CHF 23,48 10,7% 23,55 18,50 2,9% 1,18 1,48 17,57 GENERAL ELECTRIC USD 28,03 15,2% 28,09 20,68 2,8% 1,29 1,64 17,12 KONE EUR 32,69 1,3% 35,65 27,31 4,7% 1,18 1,49 21,91 SCHNEIDER ELECTRIC EUR 62,67 0,4% 66,99 52,49 3,0% 3,39 3,87 16,20 SIEMENS EUR 100,10 9,4% 100,90 73,08 3,0% 5,08 6,74 14,84 Commercial Services ADECCO CHF 70,60 9,4% 71,15 45,65 2,5% 2,00 3,04 18,86 MANPOWER USD 85,86 14,7% 87,16 43,05 1,1% 2,49 4,21 20,39 POSTNL EUR 4,13 26,1% 4,55 1,46 1,54 0,41 10,06 RANDSTAD EUR 47,41 13,4% 47,54 27,98 2,6% 0,17 2,20 21,60 TNT EXPRESS EUR 6,77-1,2% 8,56 4,05 0,7% -0,15 0,20 33,17 UPS USD 105,08 15,1% 105,37 75,02 2,4% 0,84 4,76 22,09 Consumer Discretionary Consumer Goods BMW EUR 84,88 6,7% 86,10 63,27 2,9% 7,77 7,94 10,70 LVMH EUR 131,40-9,2% 150,05 117,80 2,3% 6,86 7,08 18,55 MCDONALDS USD 97,03 1,8% 103,70 89,25 3,2% 5,41 5,55 17,48 PHILIPS EUR 26,90 12,2% 26,93 20,00 2,8% 0,25 1,56 17,22 KERING EUR 154,05-6,6% 185,15 139,78 2,4% 8,32 9,93 15,51 PRICELINE.COM USD 1162,40 8,9% 1198,75 627,67 28,48 41,13 28,26 RICHEMONT CHF 88,80-3,0% 96,15 67,60 1,1% 3,66 3,90 18,52 Retail AMAZON USD 398,79 24,4% 405,63 245,75-0,09 2,59 153,79 HENNES & MAURITZ SEK 296,00 7,7% 299,30 210,00 3,2% 10,19 10,56 28,03 HOME DEPOT USD 82,34 7,9% 82,47 62,38 1,9% 3,03 3,74 21,99 INDITEX EUR 119,20 5,8% 121,49 89,90 1,8% 3,79 4,00 29,83 TESCO GBp 329,15-8,1% 388,05 316,60 5,0% 0,02 0,31 10,65 WAL-MART USD 78,69 6,7% 81,37 67,72 2,4% 5,04 5,17 15,22 Media ELSEVIER EUR 15,52 4,4% 15,89 11,06 3,0% 0,90 0,97 15,97 VIACOM USD 87,77 5,6% 88,20 55,20 1,3% 4,93 5,46 16,08 THOMSON REUTERS USD 37,82 9,4% 38,73 29,10 3,4% 2,50 1,80 20,98 WALT DISNEY USD 76,40 17,8% 76,54 50,18 1,1% 3,42 3,95 19,35 WOLTERS KLUWER EUR 20,82 8,1% 21,01 14,41 3,3% 1,08 1,56 13,37 14 Consumer Staples Food & Beverage KONINKLIJKE AHOLD EUR 13,04 1,3% 14,18 10,22 3,4% 0,80 0,86 15,25 ANHEUSER-BUSCH INBEV EUR 75,93 5,4% 79,60 63,44 1,6% 4,53 4,79 21,60 CARREFOUR EUR 28,42 10,8% 29,16 18,76 2,0% 1,81 1,36 20,94 DANONE EUR 51,66-6,0% 60,45 49,21 2,8% 2,78 2,89 17,89 DIAGEO GBp 1992,50 2,8% 2152, ,50 2,6% 0,99 1,09 18,33 NESTLE CHF 65,30 4,9% 70,00 59,20 3,1% 3,21 3,42 19,08 PEPSICO USD 82,94 4,2% 87,06 68,64 2,7% 3,96 4,33 19,16 PERNOD RICARD EUR 81,64-7,5% 101,15 78,84 2,0% 4,51 4,89 16,70 UNILEVER EUR 29,00 5,4% 33,09 27,24 3,6% 1,58 1,54 18,89 Household & Personal Care COLGATE USD 65,21 9,7% 66,49 52,62 2,0% 2,60 2,83 23,03 L'OREAL EUR 126,25 0,4% 137,85 103,65 1,8% 4,79 5,09 24,79 PROCTER & GAMBLE USD 81,41 7,2% 85,82 68,35 2,9% 4,04 4,29 18,98 RECKITT BENCKISER GBp 4752,00 7,9% 4986, ,00 3,2% 2,53 2,65 17,94 BEURSVISIE GLOBAL LIST

15 Valuta Koers Rend 3 mnd Hoog 12 mnd Laag 12 mnd Div Rend WPA-13 WPA-14T KW-14T Health Care ASTRAZENECA GBp 3558,50 11,5% 3669, ,00 5,6% 4,99 5,07 11,56 ELI LILLY & CO USD 51,00 0,9% 58,41 47,53 3,8% 3,67 4,14 12,33 GLAXOSMITHKLINE GBp 1603,50 3,7% 1816, ,00 5,3% 0,93 1,13 14,17 JOHNSON & JOHNSON USD 91,59 4,9% 95,99 70,30 2,8% 3,94 5,49 16,69 NOVARTIS CHF 71,20 3,9% 74,25 58,35 3,2% 3,93 5,14 15,35 PFIZER USD 30,63 5,6% 32,50 25,33 3,1% 1,96 2,18 14,08 ROCHE CHF 249,20 3,1% 258,60 188,10 2,9% 11,25 14,95 16,67 SANOFI-AVENTIS EUR 76,21 2,0% 87,03 65,91 3,6% 3,76 5,09 14,97 Financials Banks BANK OF AMERICA USD 15,57 10,7% 15,98 10,98 0,3% 0,26 0,93 16,67 BANCO BILBAO VIZCAYA ARGEN- EUR 8,83 3,8% 9,40 6,18 4,8% 0,32 0,39 22,87 TARIA BANCO SANTANDER EUR 6,43 4,0% 6,78 4,79 9,4% 0,23 0,42 15,34 BNP PARIBAS EUR 55,91 9,4% 56,91 37,47 2,7% 5,16 4,61 12,14 CREDIT SUISSE CHF 27,27-3,9% 30,54 22,37 0,4% 0,80 2,26 12,07 DEUTSCHE BANK EUR 34,39-0,4% 38,73 29,41 2,2% 0,25 3,01 11,43 ERSTE GROUP BANK EUR 25,47 7,0% 27,16 18,75 1,6% 0,87 1,35 18,90 HSBC GBp 658,80-1,3% 772,50 639,70 5,2% 0,74 0,95 11,46 SOCIETE GENERALE EUR 41,85 7,9% 42,97 23,44 1,1% 0,64 3,25 12,87 UBS CHF 16,92-9,3% 19,60 13,97 0,9% -0,67 1,05 16,08 Diversified GOLDMAN SACHS USD 177,26 11,7% 177,44 129,62 1,2% 14,63 15,04 11,78 ING EUR 10,12 14,8% 10,20 5,52 0,86 0,91 11,08 JPMORGAN CHASE & CO USD 58,48 12,3% 58,55 44,20 2,5% 5,22 5,06 11,55 Insurance AEGON EUR 6,86 21,4% 6,95 4,41 3,2% 0,69 0,49 13,94 ALLIANZ EUR 129,50 10,4% 131,40 100,25 3,5% 11,42 13,32 9,72 AXA EUR 19,92 16,4% 20,34 12,72 3,6% 1,65 2,03 9,81 IT Software&Services ACCENTURE USD 82,22 11,8% 84,23 67,55 2,1% 5,08 4,50 18,26 ADOBE USD 59,88 16,2% 61,09 37,36 0,58 1,14 52,76 GOOGLE USD 1120,71 26,2% 1121,00 695,52 32,81 44,09 25,42 MICROSOFT USD 37,41 10,3% 38,98 26,28 2,6% 2,61 2,66 14,07 ORACLE USD 38,26 13,6% 38,34 29,86 0,9% 2,29 2,91 13,13 Hardware & Equipment APPLE USD 561,02 14,6% 575,14 385,10 2,1% 40,03 43,79 12,81 CISCO SYSTEMS USD 22,43-3,8% 26,49 19,98 3,0% 1,87 1,98 11,36 HEWLETT PACKARD USD 27,98 30,7% 28,70 14,74 2,0% 2,64 3,66 7,65 IBM USD 187,57 1,4% 215,90 172,57 2,0% 14,53 16,79 11,17 INTEL USD 25,96 13,4% 26,04 20,10 3,5% 2,20 1,93 13,44 NOKIA EUR 5,91 20,1% 6,03 2,30-0,84 0,06 107,45 Telecom Services AT&T USD 35,16 3,6% 39,00 32,76 5,1% 1,25 2,48 14,17 KPN EUR 2,36 0,3% 2,82 1,38 0,30 0,15 15,51 TELEFONICA EUR 11,72-0,7% 13,14 9,47 3,0% 0,87 1,00 11,76 VODAFONE GBp 237,30 8,4% 239,35 155,95 4,9% 0,01 0,14 17,07 Utilities EON EUR 13,24 1,0% 14,92 11,82 8,3% 1,16 1,19 11,09 GDF-SUEZ EUR 16,84-11,1% 19,52 14,05 8,9% 0,68 1,40 12,03 RWE EUR 26,27 4,9% 32,00 20,48 7,6% 2,13 3,91 6,72 Vastgoed CORIO EUR 32,35 0,8% 37,45 28,65 8,5% 0,17 2,63 12,32 UNIBAIL-RODAMCO EUR 184,75 0,9% 209,00 164,20 4,5% 15,79 10,12 18,26 WERELDHAVE EUR 56,91 5,0% 59,20 47,29 5,8% -4,54 3,22 17,70 15 Div Rend dividend van het afgelopen boekjaar gedeeld door de koers KW koers - winstverhouding Hoog 12 mnd de hoogste koers in de afgelopen 12 maanden Laag 12 mnd de laagste koers in de afgelopen 12 maanden Rend 3 mnd procentuele koersontwikkeling in het afgelopen kwartaal in de Valuta van notering T taxatie BEURSVISIE GLOBAL LIST

16 Ten Cate Actueel In Ten Cate Actueel houden wij u graag op de hoogte van de ontwikkelingen in de organisatie binnen de bank. Dinsdag 17 december 2013 is in het Staatsblad het Wijzigingsbesluit financiële markten 2014 gepubliceerd. Hiermee wordt het provisieverbod voor beleggingsdienstverlening een feit. Het verbod moet er toe leiden dat banken en vermogensbeheerders voortaan alleen nog directe vergoedingen van de belegger ontvangen. Het provisieverbod is ingevoerd om tot meer transparantie en minder perverse prikkels binnen de beleggingsdienstverlening te komen. Het provisieverbod verandert en versimpelt de geldstromen tussen belegger, aanbieder en beleggingsdienstverlener. Hiermee wordt geborgd dat de sector zich bij het verlenen van beleggingsdiensten op een eerlijke, billijke en professionele wijze inzet voor de belegger. Zo wordt het naar zeggen van de Autoriteit Financiële Markten voor de belegger inzichtelijk wat de kosten van beleggingsdienstverlening zijn. Daarnaast is de beleggingsonderneming met de overstap naar directe beloningen beter in staat de onafhankelijkheid aan de belegger te tonen. Voor u, als cliënt van Bank ten Cate & Cie, is dit niet iets nieuws. Bank ten Cate & Cie heeft immers altijd al een transparantie van kosten gehad, met name door het ontbreken van zowel eigen huisfondsen als eigen ontwikkelde producten. Daarnaast worden bij vermogensbeheer de transactiekosten in mindering gebracht op de vermogensbeheerfee. Voor beleggingsadvies gaat er wel het één en ander veranderen. Vanaf 2014 zijn wij verplicht om de vaste fee component een belangrijk deel van de kosten te laten zijn. Dat betekent dat de kosten voor transacties omlaag gaan naar 0,3% en per kwartaal een vaste vergoeding van 0,125% (excl BTW) over het belegde vermogen gaat gelden. Uw beleggingsadviseur zal hierover contact met u opnemen of heeft dat inmiddels gedaan. Voor vermogensbeheer leidt dit vanaf 1 januari dit jaar niet tot een verandering, aangezien de transactiekosten al verrekend worden met de beheerfee en zodoende transacties niet leiden tot extra inkomsten voor de bank. Voor een totaal kostenoverzicht kunt u contact opnemen met uw private banker of beleggingsadvsieur.