Anamnese bij de duizelige patiënt

Transcriptie

1 Anamnese bij de duizelige patiënt 16 de Nascholingscursus Kliniek van Duizeligheid en Evenwichtsstoornissen RJ Stokroos

2 Sickness is A matter of alarm. A matter of logic... Faxon NW: The hospital in contemporary life. Cambridge (Mass), 1949

3 Anamnese Patiënt: aandachtsvraag hulpvraag Dokter: diagnose therapie

4 Anamnese Patient: aandachtsvraag hulpvraag Dokter: diagnose therapie onzekerheid/angst sociaal/maatschappelijke beperkingen erkenning behandeling

5 Anamnese Patient: aandachtsvraag hulpvraag onzekerheid/angst sociaal/maatschappelijke beperkingen erkenning behandeling Dokter: diagnose therapie beperkte tijd schaarse diagnostische mogelijkheden

6

7 Anamnese: 2/3 deel van de puzzel 1/3 deel: aanvullend onderzoek

8 Strategien: Beslisboom Patroonherkenning

9 Beslisboom

10 Waar vraag je naar? Type duizeligheid Duur van de aanvallen Uitlokkende momenten Geassocieerde symptomen

11 Type duizeligheid Draaiduizelig Instabiel Houdingsafhankelijk Aspecifieke duizeligheid

12 Anamnese: Type duizeligheid Draai Perifeer, acuut, Instabiel Houdingsafhankelijk Bizar Perifeer bilateraal, Neurologisch BPPD, unilateraal functieverlies, post fossa, orthostase Psychogeen, medicatie

13 Anamnese: Type duizeligheid Duur van de aanvallen Uitlokkende momenten Geassocieerde symptomen

14 Duur van de aanval Seconden Enkele minuten 20 minuten tot uren Dagen tot weken Continue

15 Duur van de aanval Seconden Enkele minuten 20 minuten tot uren Dagen tot weken Continue Centraal, cardiaal Tia, paniek, BPPD Meniere, migraine Neuritis, centraal Neurologisch, perifere uitval, intoxicatie, psychogeen

16 Anamnese: Type duizeligheid Duur van de aanvallen Uitlokkende momenten Geassocieerde symptomen

17 Uitlokkende momenten Hoofdbewegingen Hoofdpijn Visuele patronen Kleine of grote ruimten, hoogte, menigte Hard geluid, drukverhogende momenten Opstaan

18 Uitlokkende momenten Hoofdbewegingen Hoofdpijn Visuele patronen Kleine of grote ruimten, hoogte, menigte Hard geluid, drukverhogende momenten Opstaan BPPD Migraine Visual vertigo Anxiety induced Fistel, SCDS Orthostase

19 Anamnese: Type duizeligheid Duur van de aanvallen Uitlokkende momenten Geassocieerde symptomen

20 Geassocieerde symptomen Hoofdpijn, fotofobie, aura Gehoorverlies, tinnitus, vol gevoel oor Flauwvallen, zwart voor de ogen Hartkloppingen, tintelingen, zweten, hijgen Dubbelzien, spraak, gevoelsverlies, moeilijk lopen, bewustzijnsverlies

21 Geassocieerde symptomen Hoofdpijn, fotofobie, aura Gehoorverlies, tinnitus, vol gevoel oor Flauwvallen, zwart voor de ogen Hartkloppingen, tintelingen, zweten, hijgen Dubbelzien, spraak, gevoelsverlies, moeilijk lopen, bewustzijnsverlies Migraine Meniere Orthostase Anxiety Neurologie: post fossa?

22 Vanuit een denkraam:

23 Patroonherkenning Verloop in de tijd is cruciaal

24 Tijdsas Eenmalig Terugkerende aanvallen Chronische onevenwichtigheid

25 Presentatie Eenmalig: neuronitis vestibularis Terugkerende aanvallen: meniere, migraine, vestibulaire paroxismen, BPPD. Chronische onevenwichtigheid: Bilaterale uitval, centrale aandoeningen

26 Onderscheid Perifere evenwichtsziekten = Evenwichtsstoornissen = Functiewisseling werking evenwichtsorganen: Verstoring input of verwerking vestibulaire systeem

27 Perifere evenwichtsziekten 1. BPPN/ canalolithiasis 2. Neuronitis vestibularis (acute perifere vestibulopathie) 3. Ziekte van Menière/ vestibulaire paroxismen 4. Perilymfefistel / labyrinthtrauma 5. Verworven tweezijdige areflexie 6. N. vestibularis schwannoom

28 Evenwicht stoornissen A. Hyperventilatie/ Anxiety induced vestibular disorder B. Hoogtevrees C. Medicament gebruik D. Minder goed functionerende visuele/auditieve en/of proprioceptieve input (leeftijd) E. Bewegingsziekte/ kinetose

29 1. BPPN Acuut optredende draaiduizeligheid met vegetatieve verschijnselen Na hoofd- of lichaamsbeweging Kort tijdsinterval beweging/ klacht Herhalen doet klachten verdwijnen (?) Verdwijnt meestal vanzelf (< 3 maanden)

30 BPPD

31 BPPD, atypisch

32 2. Neuronitis vestibularis Sudden dizziness Spontaan, hevig, misselijk, braken Na enkele dagen wat beter Wel functieherstel, vaak in aanvallen Geen functieherstel: dysbalans blijft (vooral bij snelle hoofdbewegingen)

33 Neuronitis vestibularis

34 Neuronitis vestibularis

35 3. Ziekte van Menière (Draai) duizeligheidsaanvallen met verminderd gehoor, tinnitus, druksensaties Misselijkheid, braken, drop attacks Spontaan Duur: uren. Frequentie: wisselend, clusters Uni- en bilateraal voorkomen

36 Meniere

37 3 a. Vestibulaire paroxismen (Draai) duizeligheidsaanvallen met verminderd gehoor, tinnitus, druksensaties Misselijkheid, braken, drop attacks Spontaan Duur: uren. Frequentie: wisselend, clusters Uni- en bilateraal voorkomen

38 Vestibulaire paroxismen

39 4. Perilymfefistel/ labyrinthtrauma Acuut optredende hevige draaiduizeligheid Vaak gehoorvermindering, tinnitus Omstandigheden: valsalva manouvre: hoesten, niezen, persen luchtdrukveranderingen: bergsport, vliegen, duiken, externe druk of letsel oor/ periauriculaire regio, zelden spontaan

40 Fistel / SCDS

41 5.Verworven tweezijdige areflexie Instabiliteit, valneiging, problemen met blikstabilisatie / oscillopsia Soms: gehoorvermindering Met name in het donker/ bij lopen op zachte ondergrond (propriocepsis en visus leveren informatie over ruimtelijke orientatie) Infectieus, auto-immuun, na trauma, genetisch, medicamenteus.

42 Areflexie

43 6. Vestibulair schwannoom Presentatie meestal asymmetrisch perceptief gehoorverlies, met dyscongruent slecht spraakverstaan Echter: voorgeschiedenis: meestal duizeligheid (vgl neuronitis vestibularis), dysbalans bij snelle hoofdbewegingen

44 Vestibulair schwannoom

45 Evenwichtsstoornissen A. Hyperventilatie B. Hoogtevrees C. Medicament gebruik D. Minder goede visuele en/of proprioceptieve input (leeftijd) E. Bewegingsziekte

46 A: Hyperventilatie HVPT: Hyperventilatie- provocatie test Zijn de opgewekte klachten vergelijkbaar met de presenterende klacht?

47 B. Hoogtevrees fear of heights no nearby targets (> 5 m) no body movement detected visually conflict with labyrinth and propriocepsis fear, body muscles stiffen up, less control

48 C: Medicatie

49 D: Verminderde proprioceptieve en visuele input foot sole pressure somatosensory gravitoreceptors labyrinths CNS interpretation learning adaptation compensation vision hearing image stabilisation balance control spatial orientation

50 E: Bewegingsziekte/ Visual verigo Sensory mismatch: Informatie tegenstrijdig uit verschillende zintuigsystemen, met name het visuele systeem Sensory overstimulation: Stimulatie anders of forser dan gebruikelijk Resulteert in misselijkheid, zweterigheid, bleekheid, onwelbevinden, braken

51