Als een donderslag bij heldere hemel

Transcriptie

1 Als een donderslag bij heldere hemel Ruud van der Kruijk, neuroloog Slingeland Ziekenhuis Doetinchem Mede namens Sarah Vermeer, neuroloog Rijnstate, Peter Coppens huisarts te Ulft en Rik van Dijk huisarts te Arnhem

2 Inleiding: Definitie: Sudden headache Onderscheid: onschuldige en minder onschuldige vormen De voornaamste DD van beide groepen Iets accent op de voornaamste oorzaken Red Flags Take home message

3

4 Wat is sudden headache? Definitie: SH of thunderclap headache is een ernstige hoofdpijn die plotseling begint en binnen seconden tot minuten haar maximale ernst bereikt. Begeleidende verschijnselen zijn afhankelijk van de onderliggende oorzaak. In 10-25% afhankelijk van de setting van de gevallen is sprake van een SAB % van de SAB patiënten heeft vooraf een warning leak

5 Wat zijn de oorzaken van SH? Relatief of absoluut onschuldig versus Niet te missen diagnosen met verstrekkende consequenties

6 Wat zijn de relatief onschuldige Migraine oorzaken van SH? Migraine varianten: Cluster,icepick, post coïtaal, inspannings-, hoest- Post traumatisch Viraal infect/influenza, Sinusitis

7 Welke oorzaken mag je niet missen? Oog gerelateerd of dat lijkt zo: glaucoom, arteriitis temporalis SAB, ICH, ICVA-ASG, Sinustrombose Carotis of vertebralis dissectie Meningitis/encefalitis Infectieus: pneumonie, sepsis Maligne hypertensie, RVCS Acute hydrocefalus of inklemming door RIP

8 SAB 5% van de beroertes in Nederland 85% geruptureerd aneurysma, 10% perimesencephale bloeding, zeldzame oorzaken: kenmerk: ongewone, hevige hoofdpijn welke acuut is begonnen,gedaald bewustzijn in 50% focale tekenen in 30% Diagnose CT, CTA, eventueel LP Behandeling: Coiling of clip

9

10 SAB!

11 Nekstijfheid

12 meningoencefalitis Viraal of bacterieel Hoofdpijn+ koorts+ overige infectie verschijnselen+nekstijfheid (cave gedaald bewustzijn)+eventuele neurologische verschijnselen Diagnose op lumbaal punctie meestal na ct, tevens lab-onderzoek, kweken, onderzoek naar oorzaken e.d. Behandeling: spoed antibiotica dexa, en virostatica

13

14

15

16 ICH/ICVA-ASG/sinustrombose Hoofdpijn, uitvalsverschijnselen, eventueel insulten Diagnose op CT,CTA, CTV evt. MRI/MRA Behandeling : onderliggende oorzaak

17

18 RIP/hydrocefalus Hoofdpijn, misselijkheid, braken, bewustzijnsdaling, uitvalsverschijnselen, gedragsverandering Diagnose op CT, MRI Behandeling: dexamethason, hypertoon zout, drainage spoeddecompressie

19

20 Acuut glaucoom Acute stijging intra oculaire druk Visus stoornissen, pijn, misselijkheid braken, pupilafwijkingen, roodheid en eventueel zwelling en pijn bij palpatie.

21 Primaire hoofdpijnen Mee bekend Klassieke presentatie en beloop Geen red flags bij de anamnese Geen afwijkingen bij algemeen lichamelijk en neurologisch onderzoek Eventueel normale beeldvorming

22 Red Flags bij SH Start > 50 jaar Belangrijke verandering in karakter of ernst "worst headache ever" Toename bij hoesten, verticaliseren of beweging Hoofdpijn die geleidelijk erger wordt Veranderingen in persoonlijkheid bewustzijn of mentaal functioneren Hoofdpijn met koorts, nekstijfheid, neurologische afwijkingen Hoofdpijn met pijnlijk rood oog en/of visusdaling Gevoelige slaapstreek Hoofdpijn na trauma Hoofdpijn na ontwaken of ontwaken door hoofdpijn Hoofdpijn bij bekende maligniteit, immunodeficientie of sterkere bloedverdunning Positieve familieanamnese voor meerdere aneurysmatische bloedingen.

23 Take home message! Sudden headaches komen niet zelden voor Oorzaken zijn primair en onschuldig maar ook niet zelden secundair en bedreigend Het klinisch onderscheid is echter zonder hulponderzoek vaak niet mogelijk De analyse is vooral gebaseerd op de frequentie van bedreigende aandoeningen en vereist vaak een spoedverwijzing naar de 2 e lijn

24 VRAGEN?