D D GEDRAGEN HA o uu Elm Rz A A ti m GE E HA HA VEN VEN VEN

Transcriptie

1 doelmatige haven

2 infrastructuur & dienstverlening Infrastructuur Topinfrastructuur voor een wereldhaven Het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen is als landlord verantwoordelijk voor de kwaliteit van de aangeboden infrastructuur. Zo bouwt het onder meer een nieuwe kaaimuur in het Kanaaldok B2. Aan de waterzijde komt een nieuwe kaaimuur van 860 m lang, die een capaciteit zal hebben van twee zeeschepen of vijf binnenschepen. Deze kaaimuur bevindt zich ter hoogte van de concessies van Oiltanking Stolthaven Antwerpen en Evonik Degussa Antwerpen, die met elkaar een overeenkomst hebben gesloten voor het gebruik van deze aanlegfaciliteiten. Oiltanking investeert in een superstructuur van vijf laad- en losinstallaties, de nodige piperacks en alle veiligheids- en operationele uitrusting voor de uitbreiding van de tankparken. Het einde van fase 1 is voorzien in januari 2010, de volledige afwerking heeft als einddatum midden Dankzij investeringen als deze en door de samenwerking tussen het Havenbedrijf en de privésector kan de haven van Antwerpen ook naar de toekomst toe voldoende ligplaatsen aanbieden en congestievrij blijven. Renovatie Zandvlietsluis, moderne technieken en een efficiënte planning staan borg voor minimale hinder. Zandvlietsluis Het Vlaamse Gewest heeft in 2009 de bodemrails van de sluisdeuren in de Zandvlietsluis vernieuwd. De werkzaamheden vonden plaats onder een zogenaamde drooglegkuip, waardoor de hinder voor het scheepvaartverkeer tot een minimum werd beperkt. De werkzaamheden waren eind 2009 afgerond, net op tijd om aan de herstelwerkzaamheden in de Van Cauwelaertsluis te beginnen. Van Cauwelaertsluis Bouw kaaimuur Kanaaldok B2. Het Havenbedrijf blijft investeren in een ultramoderne infrastructuur. Eind 2009 werd gestart met de renovatiewerkzaamheden aan de Van Cauwelaertsluis: vier nieuwe deuren, aangepaste deurkamers, andere bodemrails en rolwagens, vernieuwde saswanden. De werken zullen duren tot begin De renovatie van de Van Cauwelaertsluis is een van de deelprojecten uit het Masterplan Mobiliteit Antwerpen. Ook de renovaties van de Kattendijksluis en de Royerssluis maken hier deel van uit. Het doel is om het toenemend aantal binnenvaartschepen ook in de toekomst van een efficiënte en veilige verbinding te voorzien tussen de Schelde, de binnenterminals in het Antwerpse havengebied en het Albertkanaal. Tweede sluis Waaslandhaven In de Waaslandhaven op Linkeroever wordt gewerkt aan de voorbereiding van een van de grootste infrastructuurprojecten van de jongste jaren, nl de tweede sluis. In september 2009 diende het Vlaams departement Mobiliteit en Openbare Werken een bouwvergunningsaanvraag sluis en een milieuvergunningsaanvraag bouw en exploitatie sluis in. Samen met het Vlaams departement Mobiliteit en Openbare Werken ontwikkelde het Havenbedrijf een website waarop het volledige project en de voortgang worden weergegeven. ( tweedesluiswaaslandhaven.be). De sluis zou in 2014 operationeel moeten zijn. Op 13 januari 2009 besliste de raad van bestuur de toekomstige nieuwe hoofdzetel van het Havenbedrijf te laten vormgeven door de internationale toparchitecte Zaha Hadid. Het nieuwe Havenhuis komt op de site van het gebouw van de technische dienst aan kaai 63. Met het nieuwe gebouw wil men niet alleen tegemoet komen aan het nijpend tekort aan werkruimte in het kantoor aan de Entrepotkaai, maar ook de administratieve en technische diensten centraliseren waardoor de bedrijfswerking wordt geoptimaliseerd. Met een architecturaal betekenisvol Havenhuis wil het Havenbedrijf ook bijdragen aan de verdere stadsontwikkeling en de uitstraling van het Eilandje. Het gebouw moet op een gepaste wijze de haven van Antwerpen als wereldhaven en als economische troefkaart van Antwerpen en Vlaanderen belichamen. Voor de keuze van de ontwerper werd gewerkt met de procedure van een Open Oproep van de Vlaamse Bouwmeester. Het nieuwe Havenhuis op maquette, een landmark dat de haven en de stad verbindt. 47 Het Havenbedrijf wil in de haven van Antwerpen een dienstverlening aanbieden die tot de wereldtop behoort. Dit vergt een voortdurende investering in de verbetering van de operationele efficiëntie en de optimalisering van de nautischtechnische dienstverlening. Nieuw Havenhuis

3 infrastructuur & dienstverlening operationaliteit ketenbenadering Het Havenbedrijf wil bij de organisatie van de keten de bestaande en voorziene vaarmogelijkheden maximaal benutten en een langetermijnvisie ontwikkelen op de nautische toegankelijkheid. Een geïntegreerde ketenbenadering vormt hierbij het sleutelwoord zodat de schepen niet enkel vlot de haven kunnen aanlopen, maar ook binnen de haven op een efficiënte manier worden behandeld. Drie nieuwe sleepboten voor een nog betere dienstverlening. multifunctionele duwboot, die eveneens kan worden ingezet als werkboot en als sweeper. Totale kostprijs: 21,04 miljoen euro. Nieuwe mobiele kranen Mobiele werkkranen : multi-inzetbaar. 48 Het Havenbedrijf investeert in nieuwe sleepboten, een duwboot en drie splijtbakken. Vier van de 19 operationeel inzetbare sleepboten zijn aan vervanging toe. Enkele jaren geleden besloot het Havenbedrijf te investeren in drie nieuwe sleepboten met een trekkracht van 55 ton. Deze sleepboten, een investering van 22,83 miljoen euro, kwamen in de loop van 2009 in de Antwerpse haven aan voor verdere afwerking. Voor de modernisering van de baggervloot besloot het Havenbedrijf drie nieuwe splijtbakken te bouwen met een capaciteit van ca m3 en een Afgelopen jaar heeft het Havenbedrijf twee krachtige mobiele havenkranen gekocht om in te spelen op de toenemende vraag naar kranen om meer en zwaardere lasten te verschepen. De kranen kunnen niet alleen stukgoed verplaatsen, maar ook grijper- en spreaderwerk uitvoeren. De maximale hijscapaciteit van de nieuwe kranen bedraagt 120 ton tot een reikwijdte van 18 m. De uiterste reikwijdte bedraagt 51 m tot een maximum tilcapaciteit van 36 ton. De kranen kunnen ter plaatse worden aangesloten op een 3 kilovolt kaaivoeding, wat resulteert in minder CO2-uitstoot en een lagere emissie van fijnstof. Het Havenbedrijf beschikt hiermee over in totaal 17 mobiele havenkranen. Scheepvaartmanagement met visie Binnen het kader van de Verdragen met Nederland wil het GHA een centrale rol spelen in de uitvoering van de ketenbenadering. Een uitgekiende ketenbenadering is immers belangrijk in het behoud en de versteviging van de concurrentiepositie van het GHA. Het uiteindelijke doel is een veilig en vlot scheepvaartverkeer van en naar de haven van Antwerpen. Om dit te realiseren, heeft het Havenbedrijf beslist om zijn interne organisatie aan te passen. In juni 2009 werd de werkgroep denktank ketenbenadering opgericht, die deze oefening mee vormt geeft. Deze denktank is samengesteld uit personeelsleden die een sleutelpositie innemen in de nautische keten en hun collega s uit de ondersteunende diensten. De werkgroep komt op geregelde tijdstippen samen en tijdens het najaar 2009 werd een eerste aanzet gegeven voor de activiteiten waarover de toekomstige afdeling Scheepvaartmanagement zich zal ontfermen. Loodsen aan boord van een schip. Het belang van een uitgekiende ketenbenadering. 49 Dienstverlening Ten dienste van de klant

4 operationaliteit ketenbenadering 13 augustus 2009 : Minister-President Kris Peeters en (wijlen) ambassadeur Hannie Pollmann-Zaal na hun gesprek over de geblokkeerde verdiepingswerken. Nautische toegankelijkheid 2009 zal de Antwerpse maritieme geschiedenis ingaan als het jaar waarin de langverwachte derde verdieping van de Westerschelde werd geblokkeerd door een aantal procedures in Nederland. Met het zogenaamde dubbelbesluit van 17 april 2009 zette de Nederlandse regering de uitvoering van de verdieping van de Westerschelde op de helling. Hiermee kwam men terug op de gemaakte afspraken en het gezamenlijk uitgewerkte programma. Het Nederlandse kabinet wou alsnog extra studies en alternatieven om de ontpoldering van de Hedwigepolder te vermijden. Dit dubbelbesluit had ook zijn invloed op de beslissing van de Nederlandse Raad van State om de vergunningen te schorsen op grond van bezwaren in het kader van de Natuurbeschermingswet. Vanuit Vlaanderen en het Havenbedrijf werd de dringende en volledige uitvoering gevraagd van de verdragen. Minister-president Kris Peeters ontbood de Nederlandse ambassadeur en voerde een hele rist gesprekken met zijn Nederlandse ambtsgenoten. 50 Vlaams minister voor Mobiliteit en Openbare Werken, Hilde Crevits, deed hetzelfde bij haar collega van Verkeer en Waterstaat. Op 9 oktober kwam er witte rook en honoreerde de Nederlandse overheid de afspraken van het verdrag. In december deed uiteindelijk ook de Raad van State uitspraak en gaf een positief advies voor de verdieping. Begin 2010 konden de werken voor de verdieping van de Westerschelde eindelijk starten. Door de verruiming van de vaargeul zullen ook In de loop van 2009 werden een aantal proefvaarten gemaakt met containerschepen van meer dan 360 meter. De Permanente Commissie van Toezicht op de Scheldevaart (PC) gaf hiervoor toestemming na een positieve evaluatie van de proefvaart met de MSC Beatrice (op 7 april). Na een uitgebreid evaluatietraject werden eind december de vaarvensters definitief verruimd en werd de maximale diepgang voor bepaalde scheepstypes verhoogd door de Permanente Commissie. In de nieuwe op- en afvaartregeling is de maximale diepgang voor afvaart verhoogd van 13 naar 14 meter voor schepen langer dan 340 meter. Schepen die minder lang zijn, mogen onder bepaalde voorwaarden zelfs met een diepgang tot 14,8 meter Antwerpen verlaten. Hierdoor kunnen de vaarvensters voor de grootste containerschepen ter wereld worden verruimd. Antwerp Coordination Center De optimalistatie van de nautische keten wordt in samenwerking met de Vlaamse overheid op verschillende manieren bevorderd. Naast de structurele en infrastructurele ingrepen werd beslist om alle diensten die betrokken zijn bij de scheepvaartbegeleiding samen te brengen op één werkplatform. De havenkapiteinsdienst van GHA en de afdeling Scheepvaartbegeleiding en DAB Loodswezen van het Vlaamse Gewest zullen in de toekomst vanuit één locatie werken, het Antwerp Coordination Center (ACC). De organisatie van de diensten wordt nader bekeken door de verschillende afdelingen. Het ACC wordt opgericht aan de Zandvlietsluis. Bevraging beloodsing Het Havenbedrijf schreef een bevraging uit voor het beloodsen van zeeschepen en het meren en ontmeren van zeeschepen in de haven van Antwerpen. De nieuwe concessionarissen zullen worden gevraagd om op een actieve manier bij te dragen aan de ketenbenadering en een vlot en veilig scheepvaartverkeer van en naar de haven van Antwerpen. De toewijzing gaat in vanaf Investering in een Loodsboot Samen met Dexia, Nautinvest en Brabo heeft het Havenbedrijf de NV Wandelaar Invest opgericht die instaat voor de financiering van vier nieuwe vaartuigen voor de beloodsingsvloot van DAB Vloot (Vlaamse overheid). Wandelaar Invest zal deze vaartuigen aan DAB Vloot ter beschikking stellen zonder bemanning. De vaartuigen worden in 2012 verwacht. Verbeterde nautische toegankelijkheid: getijonafhankelijk getijafhankelijk (grotere diepgang en bredere tijvensters) LOA < 340 m Met het Antwerp Coordination Center krijgen de verschillende diensten één werkvloer. Voor de verdieping > 340 m Voor de verdieping 11,90 m inkomend 15,56 m 14 m Na de verdieping uitgaand 14,80 m* 14,80 m* 13,10 m Na de verdieping inkomend 15,56 m 15 m en meer uitgaand 15 m en meer 15 m en meer * min. 60 minuten tijvenster vereist 15,00 m Stroomafwaarts 15,56 m Stroomopwaarts 11,90 m Vóór de verdieping 13,10 m Na de verdieping Door het wegwerken van 12 drempels in de Westerschelde, wordt de toegankelijkheid van de Antwerpse haven geoptimaliseerd. 51 Permanente Commissie De opvaart blijft op 15,58 meter. Gekoppeld aan de verdieping van de Westerschelde optimaliseert dit de nautische toegankelijkheid van de Antwerpse haven. de grootste containerschepen van TEU vlot en veilig naar Antwerpen kunnen varen dankzij een getijonafhankelijke diepgang van 13,1 meter.

5 operationaliteit ketenbenadering innovatie Het Havenbedrijf voert een sterk innovatiebeleid om de concurrentiekracht en het imago van de haven op een hoog niveau te handhaven. APICS2: van Cook tot Vespucci Door de invoering van het AIS voor binnenschepen zal men in de toekomst een betere sluisplanning kunnen garanderen. Automatic Identification System (AIS). In september besliste het GHA om het Automatic Identification Systeem verplicht in te voeren voor binnenschepen vanaf 1 maart Het systeem verstuurt automatisch een aantal gegevens over het schip naar de walstations en vice versa. Bij zeeschepen is AIS al langer ingeburgerd. 52 Een goede aaneenschakeling van de verschillende diensten in de keten zal zorgen voor een vlot en veilig scheepvaartverkeer. De binnenvaartverkeersstromen zullen proactief opgevolgd en aangestuurd kunnen worden. Daarnaast laat dit een betere sluisplanning toe, een betere benutting van de infrastructuur en een efficiënter ligplaatsbeheer. Dit zal resulteren in een betere dienstverlening voor zowel de zeevaart als de binnenvaart en een nog vlottere afwikkeling van de hele keten. Dit systeem maakt het ook mogelijk om de scheepsemissies in kaart te brengen, gevaarlijke goederen beter op te volgen en dies meer. De maatregel werd genomen in het kader van het Masterplan binnenvaart. De vernieuwing van het haveninformatiesysteem is een sprekend voorbeeld van de beleidsvisie van het Havenbedrijf. Met dit nieuwe haveninformatiesysteem APICS2 stapt het Havenbedrijf over van een passief registratie en opvolgingssysteem naar een actieve toepassing waarin gebruikers hun plannings en beslissingsprocessen kunnen optimaliseren. Dankzij deze software zal de haven een volledig geïntegreerde applicatie hebben op een up-to-date infrastructuur voor het geheel van havengerelateerde processen. Het Antwerp Port Information and Control System (APICS) is de voorbije 20 jaar hét instrument geworden van verkeersleiders, sluiswachters, dokmeesters en kaaitoezichters, van havenkapiteins en medewerkers gevaarlijke goederen, van scheepsagenten en expediteurs, van loods- en sleepbedrijven, scheepvaartpolitie en douane, van medewerkers havenrechten, en van elke logistieke speler in de supply chain. Een bedrijfskritisch softwarepakket zoals APICS, inclusief zijn enorme gegevensbank, heeft een groot strategisch belang en een enorme meerwaarde qua efficiëntie, kostenbesparing, kwaliteitsverhoging en gebruiksgemak. Het APICS-systeem is ondertussen toe aan een grondige upgrade. De Antwerpse haven is uniek, met twee oevers, de talrijke sluizen, een gedeeltelijke getijdenhaven en met loods- en sleepdiensten voor en achter de sluizen. Aangepaste commerciële nautische pakketten bleken niet voorhanden. Vandaar dat het Havenbedrijf besliste om deze software zelf in maatwerk te ontwikkelen binnen een termijn van drie jaar. 53

6 innovatie Renovatieaward kaai 7e Havendok Het Gemeentelijk Havenbedrijf inspireert ook anderen tot innovatieve ontwikkelingen. Zo lanceerde Algemene Aannemingen Van Laere een innoverende bouwtechniek voor de renovatie van kaaimuren. Deze werd in 2009 voor het eerst toegepast in de haven van Antwerpen. In 2010 ontvingen zij daarvoor de renovatie-award van de Confederatie Bouw. Screen shots van APICS 2 : een sterk voorbeeld van innovatie in eigen huis. 54 Een belangrijke prioriteit voor de verbetering van de operationele efficiëntie is het verhogen van de ruimteproductiviteit zodat meer goederen op minder oppervlakte kunnen worden behandeld. Daarvoor worden de komende jaren ongebruikte/ onbruikbare gronden bouwrijp gemaakt. Verder wil het GHA met de grootindustrie onderhandelen over de strategische reserves. Naast het beheren van de havengronden focust het Havenbedrijf op het vergroten van het patrimonium door gerichte aankopen. Concessiebeleid, helder en transparant Het Havenbedrijf heeft vorig jaar zijn concessiebeleid aangepast aan de veranderende noden en behoeften waarbij het streven naar een grotere operationele efficiëntie en duurzaamheid voorop stonden. Als landlord van het havengebied is het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen bevoegd voor het grondbeleid waarbij havengronden in concessie worden gegeven aan privébedrijven. Het gaat hierbij om in totaal m2. In nauwe samenwerking met de privébedrijven werd een modern en aangepast concessiebeleid goedgekeurd met de nadruk op transparantie, waarbij er gestreefd werd naar een grotere rechtszekerheid voor de concessionarissen. De concepten change of control en ruimtegebruik werden in dit nieuwe concessiebeleid opgenomen om een evenwichtig en open economisch klimaat in het havengebied te blijven verzekeren. De aangepaste concessievoorwaarden werden niet alleen goedgekeurd door de raad van bestuur van het Havenbedrijf maar ook door de raad van bestuur van de Maatschappij Linkerscheldeoever. Hiermee wordt de eenheid van bestuur wat betreft concessies ook in de toekomst gewaarborgd voor het geheel van de Antwerpse haven. De nieuwe concessievoorwaarden gingen in op 1 april De eerste release, Cook, vond in 2009 plaats, de volgende drie releases (Drake, Da Gama en Vespucci) zijn voorzien voor de komende drie jaar. De toepassing integreert de meest moderne technieken om de planningsprocessen van de verschillende infrastructuren en service providers (bruggen, sluizen, loodsen, sleepbedrijven, bootmannen, goederenbehandelaars, afvalophalers, bunkerbedrijven, ) op elkaar af te stemmen. De software zal tevens een meetinstrument bevatten om te detecteren of en waar er op een gegeven ogenblik bottlenecks zijn in de globale keten. APICS2 zal een replayfunctie bevatten om de operationele toestand van een gekozen tijdstip in het verleden te reconstrueren en te analyseren. APICS verzamelt ook de ladinginformatie van alle vaartuigen die de haven aanlopen en de aangiftes van gevaarlijke lading worden gegroepeerd in een veiligheidsdossier dat continu beschikbaar is. grondbeheer

7 grondbeheer In samenspraak met de stedelijke diensten werd het bestaande Stedenbouwkundig Loket Haven omgebouwd tot een Uniek Loket overeenkomstig de nieuwe Vlaamse regelgeving. Dit maakt dat bedrijven in het havengebied op Rechteroever die een stedenbouwkundige en/ of milieu vergunning aanvragen op één adres terecht kunnen. Voor samengevoegde aanvragen komt er voortaan ook één gezamenlijk openbaar onderzoek wat de behandeling ervan beter stroomlijnt. Het Uniek Loket was operationeel op 1 januari Een veilige en beveiligde haven is een cruciale voorwaarde om de vlotheid van het goederenverkeer te verzekeren. De Antwerpse haven heeft wat dat betreft een goede reputatie en alle terminals voor zeescheepvaart beschikken over het ISPS-certificaat. Een veilige haven Een participatiebeleid energie werd ingeschreven in het vernieuwde concessiebeleid. Door het inschrijven van een participatiebeleid energie in het concessiebeleid werd een plenaire werkgroep energie opgericht. Dit multidisciplinair overlegorgaan werd uitgebreid met de Maatschappij Linkerscheldeoever om de eenheid van beleidsvorming binnen het havengebied te behouden. Zij werken rond windmolens, zonneenergie, hydro-energie, biomassa, restwarmte en energieclustering. type concessies Marc Van Peel, voorzitter van het Havenbedrijf Antwerpen, Jacques D Havé, administrateur-generaal van het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust, Koen De Winne (namens Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits) (van links naar rechts) : inhuldiging van de nieuwe radars op rechteroever. Gronden (GR.) Grensinspectiepost LO Gronden (LGR.) Kaaien (LAFD.) Allerlei (D1, IVK, JAW, JKD, CRT + CHPAP) Mobiele eetgelegenheden (SNACK.) Magazijnen (VM.) Windmolens Petroleuminstellingen Zuid (P.) Houtgrond (HGR.) Parking (D2-) Gaarkeuken (GK.) 56 Het Havenbedrijf draagt zorg voor een optimale scheepsbegeleiding en investeert in ultramoderne technologie. Op de rechteroever van het Antwerps havengebied zijn zes nieuwe radars in gebruik genomen. Zij zijn elk voorzien van twee kleurencamera s met een grote reikwijdte en alle voorzieningen om in alle weersomstandigheden optimaal te werken. Hiermee krijgt de scheepvaartbegeleiding in Antwerpen een beeld van wat er zich afspeelt op het hele Scheldetraject in de haven. Daarnaast werd beslist om op Linkeroever drie nieuwe radartorens met bijhorende operatorposten te plaatsen, met aansluiting op het bestaande radarsysteem. De studies en het vergunningstraject werden in 2009 uitgevoerd, een gunningsbesluit zal in 2010 genomen worden. 57 In 2009 werden verschillende bevragingsprocedures opgestart voor vrije terreinen binnen het havengebied. Deze hadden zowel betrekking op vrijgekomen terreinen van het Havenbedrijf als op terreinen die in het recente verleden door het Havenbedrijf werden aangekocht. Volgende bevragingen werden opengesteld: perceel van ca m2, voor de oprichting van een aardgastankpunt; nietwatergebonden perceel van ca m²; niet-watergebonden perceel van ca m²; nietwatergebonden perceel van ca m2. Uniek Vergunningenloket Haven Bevraging nieuwe gronden veiligheid

8 veiligheid De haven ontving in mei in New York een veiligheidsaward omdat sinds 2007 in de Antwerpse haven op ruim veertig plaatsen intensief wordt gecontroleerd op de aanwezigheid van producten met radioactieve straling. Deze nucleaire detectie maakt deel uit van het mondiale Megaportsinitiative dat de handel in nucleaire wapens moet ontmoedigen. Nieuwe radars en camera s verhogen de veiligheid in de haven. De nieuwe grensinspectiepost : gebundelde controles voor efficiëntere en meer doelgerichte controles Vlakbij het Deurganckdok, op Linkeroever, werd op 23 november een nieuwe grensinspectiepost in gebruik genomen. Dankzij dit concept worden de douaneactiviteiten (scanning en verificatie) gebundeld met deze van het voedselagentschap en kunnen containers efficiënter en doelgerichter worden gecontroleerd. Veiligheidsaward vanwege National Nucleair Security Administration (VS) Nieuwe grensinspectiepost