Stichting A+O fonds Gemeenten

Transcriptie

1 Jaarstukken 2016 Stichting A+O fonds Gemeenten Baker Tilly Berk N.V.

2 Inhoudsopgave Jaarverslag 1. Algemeen Verslag Visie en Missie Beleidsprog ramma Besluitvorming Subsidies van derden Organisatie Belegging middelen Begroting Mutaties in het bestuur 6 2. Algemeen Verslag Projectresultaten Baten Lasten 3. Verslag van het gevoerde beleid Overheid in Beweging Lerende overheid Instroom jongeren De OR en de overheid in beweging Meester in je Werk Vakmanschap Meesterinjewek.nl Stimuleren Zelfregie Stimuleringsregelingen Innovatieve en vernieuwende projecten Impulsregeling en ImpusPlusregeling Jongerenregeling Startkwalificatieregeling Publicaties Basis op Orde Personeelsmonitor Arbo en gezond werk Permanente ondersteuning OR Overige activiteiten Overloop projecten en subsidies Vergoeding Ondersteuning Sociale Partners Ambtelijke ondersteuning LOGA en LOBA Project Ondersteuningsprogramma Vakmanschap en Professionalisering Gemeenten Communicatie Apparaatskosten Exploratieresultaat 20 A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 2

3 Jaarrekening 21 Balans per 31 december Resultatenrekening over Kasstroomoverzicht 24 Waarderingsgrondslagen 25 Toelichting op de balans 26 Toelichting op de resultaten rekening 29 Overige gegevens Voorstel resultaat bestemming 34 Bijlagen Financieel verloop projecten 35 A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 3

4 Jaarverslag A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 4

5 1. Algemeen verslag A+O fonds Gemeenten 1.1 Visie en Missie De stichting Arbeidsmarkt- en Opleidingsfonds Gemeenten (A+O fonds Gemeenten) is gevestigd te 's-gravenhage en is opgericht door sociale partners in de sector Gemeenten. Het fonds opereert als een project- en netwerkorganisatie en is een verstrekker van stimuleringssubsidies. Het fonds kenmerkt zich door zijn 'lab-functie'; in verschillende vormen wordt gewerkt aan vernieuwing en innovatie en worden kennis en ervaringen actief met de sector gedeeld. Hierbij gaat het om praktijkgerichte kennis en activiteiten op het brede gebied van HRM; de arbeidsmarkt, de arbeidsorganisatie, opleiding en ontwikkeling, mobiliteit, arbeidsomstandigheden en medezeggenschap. We richten ons zowel op de gehele sector als op afzonderlijke organisaties en medewerkers. Door in co-creatie samen te werken met medewerkers in gemeenten proberen we zo goed als mogelijk aan te sluiten bij de vraag in de sector. 1.2 Beleidsprogramma Het A+O fonds Gemeenten werkt voor de periode op basis van een beleidsplan. Dit beleidsplan wordt door jaarplannen verder geconcretiseerd. Het jaarplan 2016 kende de volgende speerpunten: 1 Overheid in Beweging 2 Meester in je Werk 3 Subsidies (gericht op Overheid in Beweging en Meester in je Werk) 4 Basis op orde 5 Communicatie Naast deze speerpunten is er in dit beleidsplan ruimte voor ESF-subsidies, verzoeken van het LOGA, het A+O fonds congres 2016 en enkele doorlopende projecten. 1.3 Besluitvorming In het derde jaar van de beleidsperiode heeft het bestuur middels besluiten ruim 5,2 miljoen vrijgemaakt, waarvan 3,0 miljoen bestemd is voor subsidieregelingen. Bijna 4,9 miljoen was afkomstig vanuit het jaarplanen in de loop van het jaar aangevuld middels bestuursbesluiten met 0,3 miljoen extra budget voor verschillende projecten. Uiteindelijk is er ruim 3,6 miljoen besteed en is er met de afronding van de diverse projecten, mede uit de voorgaande beleidsperiode, een bedrag van ,- teruggevloeid naar de Algemene Reserve. De bestemmingsreserve is naar boven bijgesteld met ,- met name voor reservering voor subsidies die voorlopig zijn toegekend en pas in de loop van 2017 en 2018 zullen worden uitgekeerd (zie ook bladzijde 23). 1.4 Subsidies van derden Vanaf 2007 is een beroep gedaan op de regeling ESF-werkenden ten bate van diverse gemeenten. In 2016 is bedrag, wat in december 2015 ontvangen is, doorgestort naar de rechthebbende gemeente. 1.5 Organisatie Het A+O fonds Gemeenten is een kleine projectorganisatie. In 2016 had het A+O fonds Gemeenten gemiddeld 12,1 fte in dienst, zijnde 14 medewerkers, waarvan 3 tijdelijke contracten. Een van deze tijdelijke contracten is omgezet in een vaste aanstelling. In 2016 hebben twee stagiaires een stage-opdracht vervuld. Het gemiddelde ziekteverzuim bedroeg dit jaar 3,79 %. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 5

6 1.6 Belegging middelen De middelen van het A+O fonds Gemeenten zijn voor het grootste gedeelte ondergebracht bij de ABN Amro bank. Van de middelen wordt maximaal 30% van het vrij beschikbare vermogen voor de middellange termijn vastgelegd in obligaties. Hierdoor is het aflossingsbedrag, bij het aflopen van de ingezette periode, gegarandeerd de nominale waarde. De overige middelen betreffen direct opvraagbare tegoeden. De kredietcrisis heeft tot gevolg dat het rendement op termijndeposito's sterk is teruggelopen. Daarom is ervoor gekozen om de waarde van de obligaties naar het einde van de looptijd tot de waarde a pari af te schrijven zodat er wordt voldaan aan de wet en regelgeving met betrekking tot het opstellen van de jaarrekening conform de richtlijnen jaarverslaggeving Begroting 2017 De begroting voor 2017 is in december 2016 in het bestuur besproken. De verwachte som der lasten bedraagt euro incl. doorloop.... I' «* 1.f:J(})rJ~ 0 o' s:..,. Baten Ministerie BZK Onttrekking aan bestemmingsfondsen Financiële baten 100 Totaal Lasten Projecten Apparaatskosten 732 Toevoeging aan bestemmingsfondsen Totaal Mutaties in het bestuur In 2016 hebben er verschillende mutaties plaatsgevonden. Het bestuur bestaat per 31 december 2016 uit de volgende leden: Dhr. A.E. de Haas, FNV (voorzitter) Dhr., M. Fluitman, Gemeente Zeist (secretaris/penningmeester) Dhr. G. Boggia, FNV Dhr. J.H. Doeven, CMHF Mw. B. Houwing, Gemeente Amersfoort Mevr. S. Pijpstra, College voor Arbeidszaken Dhr. J.C. Schot, CNV Publieke Zaak Dhr. N. Versteeg, Gemeente Lelystad A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 6

7 2. Algemeen Verslag Projectresultaten In onderstaande toelichting wordt op projectniveau ingegaan op de diverse activiteiten van het A+O fonds Gemeenten gedurende het verslagjaar en worden de meest relevante verschillen tussen de begrote en de werkelijke cijfers nader verklaard. Het verschil tussen de begrote en de werkelijke baten en lasten op de diverse projecten wordt onttrokken aan de bestemmingsreserves. Het verschil met de begroting 2016 wordt bij projectopbrengsten en kosten nader toegelicht. 2.1 Baten Bijdrage Ministerie van BZK De bijdrage van het Ministerie van BZK bedraagt en is boven begroting. Overige opbrengsten In 2016 heeft het A+O fonds Gemeenten van het Ministerie van BZK een subsidie van toegewezen gekregen voor de uitvoering van het project Ondersteuningsprogramma Vakmanschap en Professionalisering Gemeenten. Van het ontvangen voorschot ad is uitgegeven in Het resterende deel is op de balans onder de kort lopende schulden opgenomen als vooruit ontvangen subsidies. De andere overige opbrengsten bestaan uit opbrengsten van publicaties. 2.2 Lasten Projectkosten In 2016 is in totaal bijna 4,5 mln aan projectkosten gemaakt. Hiervan is in totaal ruim 1,8 mln besteed aan de projecten en 1,9 mln direct beschikt en uitbetaald aan subsidies. Daarnaast is er in 2016 ook nog een bedrag van ruim uitgegeven aan de subsidies van de voorgaande jaren uit de beleidsperiade en bijna uit de beleidsperiode Deze bedragen waren reeds verplicht en vrijgemaakt in de voorgaande jaren. De gerealiseerde projectkosten zijn (11,9%) achtergebleven op de begroting. De belangrijkste oorzaak van het niet volledig realiseren van de gestelde ambities is dat het A+O fonds Gemeenten voor een groot deel afhankelijk is van de response vanuit de sector en die met name bij de subsidieaanvragen helaas is achter gebleven. Wel is er nog 1 miljoen verplicht voor innovatieve subsidies en is het resterende bedrag gereserveerd voor aanvragen die in (december) 2016 zijn ingediend maar nog niet zijn behandeld. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 7

8 3. Verslag van het gevoerde beleid 3.1 Overheid in Beweging Gemeenten moeten bezuinigen en tegelijk hun dienstverlening verbeteren. Daarnaast moeten ze zich aanpassen aan veranderende taken en meer uiteenlopende vragen vanuit de samenleving. Belangrijke onderwerpen hierbij zijn digitalisering, tijd- en plaats onafhankelijk werken, continuïteit en kwaliteit van de dienstverlening, lokaal maatwerk, strategische personeelsplanning en aansturing. Binnen 'Overheid in beweging' is het bevorderen van kennis over leren en veranderen in de context van de nieuwe veranderopgaven van gemeenten (participatiesamenleving, decentralisaties in het sociaal domein, meer doen met minder, digitalisering, Omgevingswet) dan ook een belangrijke doelstelling. De doelgroepen hierbij zijn: lijn, staf, uitvoering en OR, eenieder die als trekker bezig is met leren en veranderen in de context van de nieuwe veranderopgaven van gemeenten. Specifiek richten we ons hierbij op drie HRaspecten bij verandering: Kennis delen over leren en veranderen. Hoe voer je veranderingen door op een succesvolle manier met medewerkers (sociale innovatie, organisatie- en teamleerprocessen) Bij veranderingen ontstaan nieuwe werkzaamheden, taken en rollen. Dit is zowel input voor SPP als voor opleiding/ieren (hoe kunnen medewerkers het nieuwe werk in een veranderende omgeving leren). Bij verandering verdwijnen taken en werk. Dit vraagt om een vroegtijdig beleid voor management en medewerkers gericht op het vergroten van inzetbaarheid van medewerkers. In 2016 hebben we binnen Overheid in Beweging hiertoe de volgende projecten uitgevoerd: 1. Lerende overheid 2. Instroom jongeren 3. OR en Overheid in Beweging Lerende overheid Het project 'Lerende overheid' bestaat uit de onderdelen Leren in Sociaal Domein, HR2020, Digitalisering en de toekomst van het werk, Verander- en Leermiddagen en SPP. Leren in sociaal Domein In 2016 hebben vier leernetwerken Leren in het sociaal domein plaatsgevonden en wel in Groningen, Utrecht, Eindhoven en Zeeland. Over de vier leernetwerken is een evaluatienotitie opgesteld over de actuele verander- en leervraagstukken in het sociaal domein. In maart is een HR College uitgevoerd over 70:20: 10 leren (een leermethode die gericht is op leren in de praktijk (70), leren van collega's (20) en formeel leren d.m.v. opleiding (10)). Een aantal eerste gemeenten is aan de slag gegaan met 70:20: 1a leren, mede naar aanleiding van het HR College. Het gaat hierbij om Houten, Zoetermeer, Amsterdam,, Zaanstad en Heerlen. Amsterdam en Zaanstad hebben hierbij gebruik gemaakt van de innovatiesubsidie. In november is een werkconferentie uitgevoerd (i.s.m. Divosa) over toepassing van 70:20: 1a leren in het sociaal domein. HR2020 De doelstelling van dit project is het ondersteunen van HR van gemeenten bij verdergaande professionalisering in relatie tot de verander- en leeropgaven van gemeenten. De focus in 2016 lag hierbij op het verbinding maken met het primaire proces waarbij de HR-bijdrage zich richt op vernieuwing en versterking hiervan. In 2016 zijn diverse leerbijeenkomsten uitgevoerd; Drie I-sessies HR2020 met als thema's 'Organisatieverandering', 'Theorie U-start' en een vervolgsessie. Drie inspiratiesessies HR2020 met als thema's 'Ben jij als HR-adviseur klaar voor 2020'. Vijf Transformatie Arena's, drie trainingen HR2020 'In dialoog over vernieuwing', drie I-sessies/werkateliers HR2020 in het kader van de Omgevingswet i.s.m. VNG en een I-sessie HR2020 'Strategische vernieuwing met HR teams'. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 8

9 Daarnaast zijn diverse leerbijeenkomsten regionaal uitgevoerd in samenwerking met P&Onetwerken. In de leerbijeenkomsten is veel aandacht besteed aan verbinding maken met het primair proces en de HR-bijdrage hieraan. Vanaf het najaar 2016 zijn de leerbijeenkomsten HR2020 opgenomen in een pool met inspiratiesessies en trainingen HR2020. Gemeenten kunnen hieruit sessies en trainingen afnemen en gebruik maken van de Impuls subsidieregeling. Om de versterking van HR te ondersteunen zijn de vragenlijsten 'Waardering toegevoegde waarde HR' ontwikkeld. Dit zijn vier vragenlijsten (voor bestuur, management, medewerkers en OR) die gebruikt kunnen worden door HR van gemeenten om feedback te krijgen op de HR dienstverlening, de verbinding van HR met het primaire proces en de bijdrage van HR gericht op versterking en vernieuwing van het primaire proces. De vragenlijsten kunnen gebruikt worden bij interviews of als digitale enquête uitgezet worden via de Enquêtemanager Gemeenten. Daarnaast is een sectorvragenlijst 'speerpunten HR en inrichting HR-functie' ontwikkeld en getest. De sectorvragenlijst wordt in het eerste kwartaal van 2017 uitgezet onder hoofden P&O en HR-managers van gemeenten en intergemeentelijke/regionale samenwerkingsverbanden. Tot slot is de Routekaart HR2020 geactualiseerd. Digitalisering en de toekomst van het werk Van mei tot en met december liep het leernetwerk Datagedreven Sturing. Het leernetwerk bestond uit zeven bijeenkomsten waar steeds verschillende aspecten van werken met big datal datagedreven sturing aan de orde komen. Het netwerk bestond uit 24 deelnemers van verschillende gemeenten. Het leernetwerk wordt afgerond met een publicatie (in 2017) over Datagedreven sturing (werken) en de HR-aspecten hiervan. Bij het leernetwerk is een digitale leeromgeving voor de deelnemers getest (Realplatform). In 2016 is in samenwerking met NWB een onderzoek verricht naar de impact van digitalisering op dienstverlening, organisatie en werk bij de afdelingen Burgerzaken van gemeenten. In april 2017 verwachten we samen met NWB de publicatie te kunnen uitbrengen; De nieuwe identiteit van Burgerzaken'. Verander- en Leermiddagen In 2016 zijn op verschillende plaatsen Verander- en Leermiddagen (V&L- middagen) uitgevoerd voor de gemeentelijke veranderaars; In Oss en Rheden met verandercases sociaal domein (april), met Jan van Ginkei (gemeentesecretaris van Zaanstad) over het organiseren en leren; organileren (juni), met o.a. Amsterdam en Rotterdam over netwerkregie (oktober) en in november over Overheidsparticipatie i.s.m. Democratic Challenge VNG en de gemeente Utrecht waarbij nog zeven andere gemeenten hun verandercases gericht op burgerinitiatief en overheidsparticipatie presenteerden. spp De publicatie 'De Kunst van het Plannen' is in het voorjaar digitaal gepubliceerd uitgebracht en heeft veel positieve reacties opgeleverd. en in print Instroom Jongeren Ook in 2016 is de jongerenregeling van het A+O fonds Gemeenten regelmatig onder de aandacht gebracht middels publicaties en berichten op social media en in de digitale nieuwsbrief. Van de regeling is gretig gebruik gemaakt. Zodanig zelfs dat het beschikbare bedrag aan subsidiegeld is opgehoogd in de loop van het jaar. Het Generatiepact heeft in 2016 veel aandacht gehad. Samen met APG, FNV en CNV zijn zes informatiebijeenkomsten in de regio georganiseerd onder de titel 'Samen voor vitaliteit en vakmanschap'; Generatiepact on Tour. Ook is op de website van het fonds een overzicht van alle generatiepacten in het land gepubliceerd, met een onderlinge vergelijking op hoofdlijnen en contactgegevens van de verantwoordelijke ambtenaar, zodat collega's elkaar konden benaderen. Tot slot is in het najaar van 2016 gewerkt aan de ontwikkeling van een online Toolkit Generatiepact. Dit is een website voor gemeenten waarop alle informatie te vinden is om op een gestructureerde manier een Generatiepact samen te stellen dat echt bij de organisatie past. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 9

10 Geen knip- en plakwerk uit bestaande regelingen dus, maar een stappenplan waarbij HR, bestuurder en medezeggenschap op basis van dezelfde informatie samen tot een passende regeling komen. Een regeling die bovendien de toets der kritiek van de belastingdienst, ABP en juristen kan doorstaan. De tools zijn tot stand gekomen in nauwe samenwerking met VNG, de bonden en adviseurs van APG. Deze site wordt in maart 2017 beschikbaar gesteld aan alle gemeenten. Het partnership met jongeren netwerk FUTUR is gecontinueerd. Over en weer leveren we inhoudelijke bijdragen aan elkaars activiteiten in de vorm van workshops of paneldiscussies. Ook heeft de programmamanager deel uit gemaakt van de jury bij de voorselectie van 'de Jonge ambtenaar van het jaar-verkiezing'. We maken gebruik van elkaars communicatiekanalen en netwerk. Een voorbeeld van deze samenwerking is de publicatie 'De kunst van Traineeships'. Met behulp van FUTUR hebben we een mooie set aan voorbeelden van traineeships weten te verzamelen en zowelopdrachtgevers en trainees gesproken. De redactionele lijn is herzien en dat heeft geresulteerd in een uitgave die gemeenten helpt te bepalen welke vorm van traineeship het meest aansluit bij de behoeften en mogelijkheden van de organisatie De OR en de overheid in beweging Organisaties zijn volop in beweging, terwijl medezeggenschap deze veranderingen nauwelijks weet bij te houden. Samen met gemeenten stimuleren we next practices waarbij onder begeleiding volop geëxperimenteerd wordt met nieuwe vormen van medezeggenschap. Dit proces is in 2014 gestart. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 10

11 3.2 Meester in je werk De veranderende decentrale overheden hebben behoefte aan medewerkers met de juiste kennis en vaardigheden om het gevraagde werk te kunnen doen. Bij medewerkers groeit het besef dat zij zelf verantwoordelijk zijn voor hun eigen inzetbaarheid en regie moeten nemen voor hun eigen loopbaan. Met het thema 'Meester in je werk' ondersteunt het A+O fonds Gemeenten daarbij. In 2016 hebben we binnen Meester in je Werk hiertoe de volgende projecten uitgevoerd: 1. Vakmanschap 2. Meester in je werk.nl 3. Stimuleren Zelfregie Vakmanschap Er zijn in 2016 voor de derde keer 24 films gemaakt over vakmanschap bij gemeenten. Zes duo's van ambtenaren hebben na een opleiding bij de Brommet Filmschool portretten gemaakt van collega's. De films worden ingezet om de diversiteit en het vakmanschap van het werken bij gemeenten onder de aandacht te brengen. Van 14 tim 18 november 2016 is de landelijke actieweek voor vakmanschap, persoonlijke ontwikkeling en loopbaan 'De Meester in je Werk Week' gehouden. In ruim zeventig gemeenten zijn diverse activiteiten rondom deze thema's georganiseerd. Deze zijn ondersteund met meer dan 150 workshops die het A+O fonds heeft aangeboden. Tijdens de Meester in je Werk Week en daarbuiten hebben we tevens de Koerskaart over vakmanschap en de 'Vakmanschap in Beeld' workshop aangeboden voor gemeenten die met dit onderwerp aan de slag wilden Meesterinjewerk.nl Het A+O fonds wil individuele medewerkers in de sector direct aanspreken, stimuleren en ondersteunen om zelf sturing te geven aan hun loopbaanontwikkeling en vakmanschap, met inzet van een digitaal loopbaanportal. We bieden sinds oktober 2015 de website Meesterinjewerk.nl aan, waarbij we samenwerken met A+O fonds Provincies. Op 31 december 2016 hadden 6633 mensen zich als gemeenteambtenaar geregistreerd op de site. Bij provincies waren dat 1263 geregistreerde deelnemers. Gedurende geheel 2016 hebben we zowel naar individuele ambtenaren als gemeentelijke organisaties en netwerken gecommuniceerd over de nieuwe medewerkerssite. Dat doen we op verschillende manieren: met een stand op ontwikkelmarkten en loopbaandagen in gemeenten, met een fotograaf die een Linkedln-portretfoto van medewerkers maakt, met een roadshow van een interactief theaterstuk met tentoonstelling over de site (in 2016 is deze 19 keer uitgevoerd in gemeentesector), met presentaties over de website bij bijeenkomsten van regionale P&O-netwerken, op het POGG (overleg van gemeenten), in het overleg met mobiliteitsbureaus van de G4, op de netwerkdagen voor loopbaanprofessionals, op de bijeenkomsten van het Platform Mobiliteitsnetwerken, toelichting in individuele gesprekken bij gemeenten. Verder is in juni 2016 ook voor gemeenteambtenaren Online Leren (e-iearning modules en Webinars) gelanceerd op Meesterinjewerk.nl. Met dit aanbod trokken we weer veel nieuwe bezoekers naar de site. Per 1 november 2016 waren 2958 mensen in het online lerensysteem opgenomen, waarvan ongeveer de helft actief bezig met een module. De gebruikers komen uit gemeenten, veiligheidsregio's en GGD-instellingen. Het totaal aantal deelnemende organisaties bij Online Leren was op 1 november 151. Verder hebben we veel aandacht besteed aan de optimalisatie van de site zelf. En tenslotte is in de MeesterinjeWerk-week is de website op verschillende manieren onder de aandacht gebracht waardoor we weer nieuwe bezoekers naar de site trokken. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 11

12 3.2.3 Stimuleren Zelfregie Met de Toolbox Zelfregie stimuleren wij de inzet van een aantal ontwikkel/loopbaaninstrumenten voor medewerkers. De instrumenten lopen op van 'lichter' naar 'zwaarder'; TalentSpiegel, loopbaantraining Baas in eigen Loopbaan (met een train-de-trainer variant zodat inmiddels 48 gemeentelijke trainers deze training in eigen gemeente of regio geven) en het ErvaringsCertificaat (hierbij geven we voorlichting over wat het instrument inhoudt). Daarnaast promoten we de inzet van een training die leidinggevenden stimuleert en ondersteunt bij het ontwikkelen van medewerkers. En tevens stimuleren wij het gebruik van de Leerkaart, een opleidingendatabase specifiek voor de decentrale overheid. De TalentSpiegel staat op de website meesterinjewerk.nl en kan gratis worden ingevuld door gemeenteambtenaren. De online scan helpt medewerkers zich verder te oriënteren op hun ontwikkeling en loopbaan. De scan is gemaakt door het gerenommeerde bureau LTP en het A+O fonds heeft de licentie afgekocht (zodat het gebruik voor gemeenten gratis is). Direct na het invullen van de vragenlijsten ontvangt de medewerker een rapport met tips en adviezen. De TalentSpiegel is in 2016 al1398 keer ingevuld, dat is een lichte stijging ten opzichte van Omdat de scan extra waarde krijgt als het rapport wordt besproken, biedt het A+O fonds trainingen aan voor gemeentelijke loopbaanadviseurs. In 2016 zijn er 4 certificeringstrainingen gegeven met gemiddeld 10 deelnemers. Verder hebben we 2 keer een train-de-ioopbaanadviseur dag aangeboden. Daarin leren loopbaanadviseurs met een teaser-workshop de TalentSpiegel beter bekend te maken in de organisatie, en in een andere workshop een groep medewerkers hun eigen rapport met een paar oefeningen te bespreken met hun collega's. In de MeesterinjeWerk-week in november 2016 is de teaser-workshop meerdere keren uitgevoerd door LTP en door gemeentelijke loopbaa nadviseu rs. De training Baas in eigen Loopbaan, die in 2012 door het bureau Human Talent Consultants (HTC) met 10 gemeenten is ontwikkeld, inclusief een train-de-trainer-traject, is wederom in 2016 in veel gemeenten uitgevoerd, steeds vaker door eigen gemeentelijke trainers. De train-detrainer en de trainingen zijn voor gemeenten subsidiabelonder de impulsregeling. Daarnaast hebben we ook in 2016 twee netwerkdagen voor de gemeentelijke trainers georganiseerd. Het netwerk bestaat eind 2016 uit ongeveer 40 deelnemers. Er zijn in 2016 meer dan 20 gemeenten die de training aan eigen medewerkers door eigen trainers laten aanbieden. Door het netwerk van trainers ontstaan er duurzame relaties en samenwerkingen tussen gemeenten. Ook in 2016 hebben we gemeenten ondersteund met voorlichting over het instrument ErVaringsCertificaat (EVC), een telefonische EVC-helpdesk en het 'in de etalage zetten' van drie EVC-hofleveranciers. EVC blijft een arbeidsintensief instrument. Gemeenten die ervaring hebben met het EVC zijn ze heel enthousiast (zie bv artikelen in A+O Magazine over Emmen en Beuningen), maar het instrument is nog steeds onbekend bij veel HR-afdelingen en gemeenten. In mei 2016 is een bijeenkomst voor ongeveer 50 medewerkers uit gemeenten georganiseerd met wel 6 praktijkvoorbeelden van gemeenten die in de buitendienst of de documentaire informatievoorziening-afdeling de ontwikkeling van medewerkers een impuls gaven met EBV en/of scholing. We organiseerden in 2016 twee bijeenkomsten van het Netwerk Gemeentelijke loopbaanprofs. De eerste op 21 april, de tweede op 15 september. Op beide bijeenkomsten ontvingen we ongeveer 50 loopbaanprofs. Twee keer kwam in 2016 het Platform Mobiliteitsnetwerken bijeen, waarbij er per keer ongeveer vertegenwoordigers bijeen kwamen. Eerste keer op 31 maart en de tweede keer op 29 september met een presentatie van de Intelligence Group. De managers van de mobiliteitsbureaus van de G4 zijn in 2016 drie keer bij elkaar gekomen. Op deze overleggen wisselen de deelnemers ontwikkelingen en ervaringen uit. Bijzonder is dat de bureaus meer gaan richten op het stimuleren van vrijwillige mobiliteit en meer belangstelling tonen voor de loopbaaninstrumenten van het A+O fonds zoals de TalentSpiegel en Meesterinjewerk. nl. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 12

13 3.3 Stimuleringsregelingen Het stimuleren van gemeenten om praktijkkennis te ontwikkelen en daadwerkelijk toe te passen en te verankeren in de praktijk. Dat is waar het A+O fonds Gemeenten zich op richt met haar subsidieregelingen. Met als resultaat organisaties en personen die beter functioneren binnen de gemeentelijke sector. In 2016, de derde tranche van deze subsidieperiode, is erweer een aantal regelingen veranderd. Met de herinrichting van de subsidieregelingen werd meer recht gedaan aan de afspraken tussen de sociale partners. De EVC+Diploma-regeling is vervangen door de Startkwalificatieregeling. Op 1 september 2016 is de ImpulsPIusregeling live gezet op speciaal verzoek van de begeleidingscommissies (en de daarin vertegenwoordigde gemeenten en gemeentelijke organisaties). Hierin wordt de regionale samenwerking tussen gemeenten en gemeentelijke organisaties bevorderd en extra gestimuleerd. De speerpunten Overheid in Beweging en Meester in je Werk worden in de periode gestimuleerd middels diverse subsidieregelingen. In totaal zijn er 663 subsidieaanvragen in 2016 bij ons binnen gekomen. Het gaat hierbij in 2016 om de volgende regelingen: 1. Innovatieve Projectenregeling 2. Impulsregeling 3. ImpulsPIusregeling 4. Jongerenregeling 5. Startkwalificatieregeling Innovatieve en vernieuwende projecten In 2016 zijn er 64 aanvragen binnen gekomen waarvaan 17 projecten voor Meester in je Werk en 47 voor Overheid in Beweging. De nadruk binnen de regeling lag duidelijk op verander- en leertrajecten binnen de gemeenten o.a. gericht op transformaties binnen het sociaal domein en vernieuwende leervormen die door een aantal gemeenten actief wordt opgepakt (o.a. gemeente Delft, Duiven en Oss). Andere aanvragen richten zich bijvoorbeeld op Beschut Werk (Haeghe Groep), ontwikkelingen binnen de DIV afdeling (Dienst Dommelvallei) of projecten rondom cocreerende ambtenaren (gemeente Pijnacker-Nootdorp en GovernLab van gemeente ) Impulsregeling en ImpulsPIusregeling In 2016 zijn 179 aanvragen ontvangen waarvan er 123 voor Meester in je Werk en 56 voor Overheid in Beweging zijn geweest. Deze grens is bij de Impulsregeling niet altijd even duidelijk aan te geven omdat de onderwerpen nogal in elkaar overlopen. Bij deze regeling worden trainingen en korte adviestrajecten gesubsidieerd. De nadruk lag hem vooral op vakmanschap en professionaliteit van de medewerker, het leren omgaan met de regierol binnen de gemeente, talent- en rollenontwikkeling, groepsgewijze EVP- en EVC-trajecten en trajecten rondom strategisch personeelsbeleid Jongerenregeling In oktober 2015 is de transitie gemaakt van de oude Stageregeling naar de Jongerenregeling. Dit is het eerste volledige jaar waarin deze regeling is gebruikt. De aanvragen zijn als volgt verdeeld: Soort contract Aantal Jongerenbaan (1 jaar, 2 jaar of vast) 234 Leerbaan MBO of Leertraject HBO 20 Traineeships (1 of 2 jaar) 119 Werkervarinqsplekken 45 Eind 2016 waren er veel gemeenten die hun budget hadden uitgeput, waaronder Utrecht, Leiden, Zwolle, Voerendaal, Voorst, Amsterdam,, Bladel en Heerhugowaard. Gemeenten bieden jongeren langere contracten aan wanneer hier meer subsidie tegenover staat. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 13

14 3.3.4 Startkwalificatieregeling Deze regeling blijkt te gecompliceerd en niet aan te sluiten op de wensen van de gemeenten. Daardoor is besloten het budget van deze regeling over te hevelen naar de andere subsidieregelingen Publicaties De subsidies hebben diverse interessante publicaties opgeleverd. Zo zijn er praktijkverhalen van alle innovatieve projecten op de website van A+O fonds Gemeenten gezet om andere gemeenten te inspireren, zijn er nieuwsberichten en Tweets uitgegaan over interessante aanvragen van de Impulsregeling en is er een artikel verschenen over het innovatieve project van Noarberkracht. Ook is in 2016 het project Co! weer uitgevoerd om zo de innovatieve ideeen in de sector helpen te vertalen naar concrete projectvoorstellen. Uit alle inzendingen zijn 10 ideeen gekozen die met medewerking van enthousiaste ambtenaren verrijkt en verbeterd zijn. Mobiliteitscentrum West-Brabant had het winnende idee, maar ook de andere negen ideeen zijn met steun van het fonds in de praktijk gebracht. Eind 2016 blijkt dat het merendeel is omgezet naar projecten die nu worden uitgevoerd bij de deelnemende gemeentelijke organisaties. De resultaten daarvan worden gedeeld in een nieuwe publicatie 'De Kunst van Innoveren' die in het eerste kwartaal van 2017 verschijnt. Tot slot zijn er diverse bijeenkomsten in het land georganiseerd waarbij de projectleiders van innovatieve projecten als spreker of als workshopleider werden uitgenodigd. Daarnaast is het tweejaarlijkse A+O festival (dat wordt georganiseerd met de fondsen van Waterschappen en Provincies) volledig gevuld met deelnemers vanuit de subsidieprojecten. Dit is als zeer positief ervaren door de deelnemende gemeenten (zowel degenen die als trainer aanwezig waren als de deelnemers zelf). A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 14

15 3.4 Basis op orde De twee speerpunten 'Overheid in beweging' en 'Meester in je werk' staan komende jaren centraal in het werk van het fonds. Enkele bestaande instrumenten blijven daarnaast een stevige basis bieden. Daarmee blijft de basis op orde. Het betreft de volgende instrumenten: 1. Personeelsmonitor 2. Arbo en Gezond werk 3. Permanente ondersteuning OR Personeelsmonitor De personeelsmonitor is de belangrijkste benchmark voor HR kengetallen bij gemeenten. In 2016 is een nieuwe editie van dit onderzoek verschenen. In 2016 is het HR dashboard voor gemeenten uitgebreid, zijn de factsheets aangepast en is de rapportage verbeterd. In 2016 is ook de aanbestedingsprocedure voor de monitor afgerond en is een nieuwe onderzoekspartner gekozen Arbo en gezond werk Het A+O fonds Gemeenten richt zich in 2016 op het gebied van Arbo en gezond werken met name op informeren, toelichten en onderhouden van de tools, instrumenten en diensten uit de Arbocatalogus. Arbocatalogi In 2016 heeft er beheer en onderhoud van de vier Arbocatalogi, Agressie en Geweld 2.0, Werkdruk, Beeldschermwerk en Fysieke belasting plaatsgevonden. Verder is in 2016 gestart met actualisatie van de Arbocatalogus Agressie en Geweld 2.1, met name de aanpassing van het begrippenkader en de focus op sociaal Domein. Hierbij wordt samengewerkt met Divosa. Agressie en geweld en GIR Op 31 december 2016 beschikten 423 gemeenten, bedrijfsonderdelen van gemeenten en gemeentelijke samenwerkingsverbanden over het GIR. Ter ondersteuning van gemeenten werd de helpdesk gecontinueerd en zijn drie GIR-trainingen uitgevoerd. In 2016 zijn in totaal 3133 incidenten geregistreerd, 244 meer dan in Enkele nieuwsbrieven zijn verzonden naar gebruikers met informatie over het GIR. In de tweede helft van 2016 is extra aandacht besteed aan informatie beveiliging en bescherming persoonsgegevens bij gebruik van het GIR. In het najaar van 2016 is een evaluatie-enquête uitgevoerd onder gebruikers van het GIR. Uit de evaluatie blijkt gemeenten het GIR goed waarderen maar nog onvoldoende op de hoogte zijn van alle functionele mogelijkheden van het systeem. Verder zijn er twee inspiratiesessies over de aanpak van publieksagressie uitgevoerd. In samenwerking met VNG/evA is de module Integriteit als onderdeel van het GIR ontwikkeld voor gemeenten. RIE Gemeenten Het instrument RIE Gemeenten werd in 2016 eveneens gecontinueerd. Het instrument werkt met de nieuwe methode RIE indeling op risico's die gebruikersvriendelijker is dan de oude methode indeling op afdelingen. Ruim 400 gemeenten, bedrijfsonderdelen van gemeenten of gemeentelijke samenwerkingsverbanden maakten in 2016 gebruik van de RIE Gemeenten. Er zijn drie trainingen RIE Gemeenten uitgevoerd en er zijn nieuwsbrieven verstuurd naar alle gebruikers met tips, trainingsdata en nieuws rondom de RIE. Verzuimbeheersing De instrumenten Gemeentelijke Verzuimnorm, Berekenaar Verzuimtargets en Verzuimcalculator zijn geactualiseerd. Daarnaast zijn vragen beantwoord door de helpdesk over verzuimregistratie. In 2016 is een studie afgerond naar de mogelijkheden om de kosten van verzuim en daarmee het relatieve hoge verzuim van gemeenten terug te dringen. In 2016 zijn er verschillende trainingen uitgevoerd op het gebied van verzuimbeheerding; tweemaal de Versterking aanpak frequent- en lang verzuim, tweemaal Verzuimanalyse en versterking van het gemeentebeleid, tweemaal Naar een laag verzuim door het sturen op sterke en vitale teams en vier keer Arbeidsongeschiktheid wegens ziekte (basis en praktijk). A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 15

16 Enquêtemanager Gemeenten In totaal waren er eind december 2016 ruim 200 licenties aan gemeenten verstrekt voor het gebruik van de Enquêtemanager Gemeenten. Gemeenten en A+O fonds Gemeenten zelf hebben in 2016 tevens 79 enquêtes uitgezet met de Enquêtemanager. Communicatie In digitale nieuwsbrieven is regelmatig aandacht besteed aan het thema Arbo en Gezond werk. Onder andere actualisaties en trainingsdata zijn meegenomen in de nieuwsbrief. De website wat betreft Arbocontent is waar nodig geactualiseerd Permanente ondersteuning OR Begin 2016 heeft het onderwerp Medezeggenschap minder prominent op de agenda van het fonds gestaan. Het onderwerp is opgenomen geweest in de twee andere pijlers namelijk Overheid in Beweging en Meester in je Werk. Eind 2016 bleek dit onwenselijk te zijn aangezien voor veel gemeenten onduidelijk was dat A+O fonds Gemeenten dit onderwerp nog steeds ondersteunt. Eind 2016 is dan ook een start gemaakt (met input van de werkgroep Medezeggenschap) met de campagne voor de medezeggenschapsverkiezingen O.a. door het werven van een ambassadeur (Gabrielle Haenen, gemeentesecretaris van de gemeente Utrecht), het publiceren van filmpjes, het moderniseren van het vragenboek OR, het updaten van de website, etc. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 16

17 3.5 Overige activiteiten (waaronder overloop projecten '11-'13) Overloop projecten en subsidies In 2016 zijn twee van de nog openstaande subsidieaanvragen afgerond door de subsidiedesk. Van de laatste nog openstaande aanvraag (Ambitie excellent lokaalleiderschap) is de declaratie inmiddels ook ontvangen en zal de definitieve beschikking worden opgesteld in Vergoeding Ondersteuning Sociale Partners In 2016 is er wederom een vergoeding verstrekt aan sociale partners. De sociale partners hebben zeer actief een bijdrage geleverd aan de doelstellingen van het A+O fonds Gemeenten door het bijwonen van bijeenkomsten, het betrekken van hun netwerken en het verspreiden van materialen naar hun achterban Ambtelijke ondersteuning LOGA en LOBA Door het A+O fonds Gemeenten wordt de ambtelijke ondersteuning van het LOGA en het LOBA geleverd Project Ondersteuningsprogramma Vakmanschap en Professionalisering Gemeenten In 2016 heeft het A+O fonds Gemeenten van het Ministerie van BZK een subsidie van ,- toegewezen gekregen voor de uitvoering van het project Ondersteuningsprogramma Vakmanschap en Professionalisering Gemeenten. Dit project is opgezet met als doel het ondersteunen van ambtenaren bij de organisatorische en personele veranderopgaven in het sociaal en brede fysiek domein. De volgende activiteiten van het Ondersteuningsprogramma, gericht op het ontwikkelen van de kennis en vaardigheden die nodig zijn om alle veranderopgaven effectief uit te voeren, zijn uitgevoerd in 2016: Opstellen functieprofiel coördinator Ondersteuningsprogramma Vakmanschap en Professionalisering Gemeenten Werving coördinator Ondersteuningsprogramma Vakmanschap en Professionalisering Gemeenten. Verkennen wensen en verwachtingen van het Ondersteuningsprogramma Vakmanschap en Professionalisering Gemeenten. Twee werkateliers georganiseerd voor gemeentelijke programmamanagers Omgevingswet en HR-medewerkers De Uitvoeringsautoriteit is opgericht om de ervaringen van de medewerkers is het sociaal domein met direct klantcontact leidend te laten worden, waarbij leefwereld van bewoners en ervaringen van de professionals centraal komen te staan. Dus niet meer top-down beleid opleggen, maar bottom-up beleid ontwikkelen vanuit de bedoeling en de kracht van de uitvoerders en beleidsmakers samen. Dat is ook de insteek van de bijeenkomsten van de Uitvoeringsautoriteit. Leren van, door en met elkaar zodat we in ons dagelijkse werk gebruik kunnen maken van elkaars deskundigheid. In de eerste twee bijeenkomsten zijn thema's en opgaven geïnventariseerd en samen met de uitvoerders is de agenda voor 2017 bepaald (6 april: 18-/18+, 22 juni: Werk en Ueugd)participatie, 9 november: Integraal werken). Halverwege 2017 wordt deze subsidie verantwoord bij het ministerie en zal de eindafrekening worden opgemaakt. Daarom is er voor gekozen om het voorschot wat is ontvangen in 2016 tijdelijk op te nemen in de kort lopende schulden onder aftrek van het reeds in 2016 besteedde bedrag. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 17

18 4. Communicatie Het A+O fonds Gemeenten hanteert de volgende communicatiemiddelen: 1. Website: 2. A+O Magazine 3. Digitale nieuwsbrief 4. A+O App 5. Social media: Twitter en Linkedin 6. Trainingen, Inspiratiesessies, leernetwerken, platforms 7. Publicaties 8. Gerichte mailingen aan doelgroepen via post en 4.1 A+O website Tussen 1januari en 31 december 2016 heeft ruim bezoeken gegenereerd. Dit zijn er ruim meer dan in Dit is inclusief de vakantiemaanden ruim 9000 bezoeken per maand. De gemiddelde bezoekduur ligt op een kleine 3 minuten. En ruim een derde van alle bezoeken is terugkerend. De meerderheid van de bezoeken (80%) wordt gebracht via desktop (vaste computer of laptop). De aanname is daarom dat onze website vooral vanaf de werkplek wordt benaderd. De A+O homepage genereert verreweg de meeste bezoekers. Ook de pagina over het generatiepact is goed bekeken. Daarnaast scoren de pagina's met onze subsidies en het overzicht van ons aanbod goed. Dit is gelijk aan Op de website hebben bezoekers de mogelijkheid documenten te downloaden. Het aantal documenten wat gedownload is, ligt op ruim , in 2015 was dit nog In 30% van de bezoeken is dus een document gedownload. In totaal werd er bijna keer op een link geklikt, dit betreffen over het algemeen ook publicaties van het A+O fonds Gemeenten zoals de Kunst van.. en het A+O Magazine. 4.2 A+O Magazine In 2016 zijn er drie A+O Magazines verschenen en daarnaast een magazine in het kader van het HR-festival. De magazines zijn terug te vinden op onze website en worden verzonden aan onze nieuwsbriefleden en gedeeld via Sociale Media. In 2016 hebben de magazines en afzonderlijke pagina's van de magazines bijna bezoekers/lezers gehad. 4.3 Nieuwsbrief A+O fonds Gemeenten Ten opzichte van 1 januari 2016 is het aantal abonnees op onze reguliere nieuwsbrief, die elke 2 weken verschijnt, toegenomen naar De gemiddelde openpercentage ligt op 35,7% en gemiddeld klikt 8,76% op een link. 4.4 A+OApp In 2016 is besloten om afscheid te nemen van de A+O app. Doordat de techniek van de app is verouderd ondervonden gebruikers te veel problemen bij het gebruik van de app. In het kader van het A+O Magazine kijken we in 2017 naar nieuwe alternatieven aangaande een app. 4.5 Social Media Als A+O fonds Gemeenten zijn wij actief op Twitter en Linkedin. Op twitter hebben we twee accounts, namelijk AenOGemeenten en _Ambt24. Deze accounts hebben respectievelijk 1742 en 818 volgers. Onze besloten Linkedin groep kent inmiddels 1100 leden. Onze bedrijfspagina heeft 494 volgers. 4.6 Trainingen, Inspiratiesessies, leernetwerken, platforms Cijfers en statistieken rondom bovengenoemde activiteiten worden in de jaarverslagen van de diverse programma's besproken. Hetzelfde geldt voor onze activiteiten zoals Co!, Meester in je Werk-week en het HR-festival. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 18

19 5. Apparaatskosten De apparaatskosten zijn niet binnen de begroting gebleven. Dit wordt met name veroorzaakt doordat er veel personeel ingehuurd moest worden. Op de post Salarissen is een kleine onderbesteding doordat in de periode van 1 april tot 1 september de directeur op detacheringsbasis is ingehuurd. Ook de secretariaatsmedewerker is ruim 4 maanden later in dienst gekomen dan vooraf was voorzien. Dit heeft ook geresulteerd in een lichte onderbesteding op de Pensioenen. De Sociale Lasten laten een overbesteding zien doordat er bij de raming van deze kosten ten onrechte uit is gegaan van een verwachte daling in Op de post Overige personeelskosten is een forse overbesteding doordat de kosten voor de werving van de directeur (ad ,-) niet waren begroot. De onderbesteding (ad ,-) op de opleidingskosten temperen het tekort De post WW-uitkering verdient extra uitleg. In 2015 is er bedrag gereserveerd voor te betalen pensioenpremie voor ex-medewerkers. In 2016 hebben we de afrekening daadwerkelijk ontvangen en bleek er te veel gereserveerd te zijn. Dit bedrag is derhalve weer teruggeboekt op de kosten rekening. Omdat de reservering op dit moment voldoende geacht wordt, is door de directie besloten dit jaar geen dotatie te doen aan de reservering. Bij de post 'Personeel niet in loondienst' is zoals gezegd een forse overbesteding gerealiseerd. Dit komt met name door de detachering van 5 maanden van de interim-directeur, die vooraf niet voorzien was. Daarnaast is de secretariaatsmedewerker pas per 1 augustus i.p.v, per 1 april in dienst gekomen en zijn er in de tweede helft van het jaar uitzendkrachten ingehuurd voor diverse ondersteunende werkzaamheden ter voorbereiding van de verhuizing en extra communicatie activiteiten. Door het vrijmaken van ,- extra budget dor het bestuur voor de intensivering van de communicatie zijn we op deze post binnen begroting gebleven Bij de bestuurskosten zijn binnen begroting gebleven. In 2016 is het A+O fonds Gemeente verhuisd en heeft naar aanleiding daarvan een aantal maanden een dubbele huur gehad. Doordat de huur van het nieuwe pand echter fors lager is, laat de post Huisvesting slechts een lichte overbesteding zien. De verhuizing heeft ook invloed op de post Werkplekkosten. Door de aanschaf van diverse nieuwe activa vallen de afschrijvingen iets hoger uit dan begroot. De vervroegde afschrijving van de activa van het oude pand is opgenomen in de het kostenresultaat van de verhuizing. De overschrijding op de kosten voor het LOGA Secretariaat is veroorzaakt door het feit dat er veel meer overleg is geweest dan vooraf verwacht zowel voor het LOGA als ook voor het LOBA door ons is ondersteund. Op de totale Organisatiekosten zijn nogal wat over- en onderbestedingen geweest met als het uiteindelijke resultaat een onderbesteding, met name doordat de verhuizing fors minder heeft gekost dan begroot. Per saldo is er ,- meer uitgegeven aan apparaatskosten dan begroot. Op basis van de onderbesteding en overschrijdingen op bepaalde onderdelen hebben aanpassingen in de begroting 2017 plaatsgevonden. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 19

20 6. Exploitatieresultaat In de opzet van de jaarrekening zijn budgetafwijkingen van projecten gekoppeld aan de bestemmingsreserves. De apparaatskosten komen, samen met de bijzonder lasten, direct ten laste van het resultaat. Voor een deel konden de apparaatskosten bekostigd worden vanuit de financiële baten, zijnde de rentebaten op bankrekeningsaldi en deposito's, met een totaalbedrag van Het overige deel van de apparaatskosten ad ," is onttrokken uit de Algemene Reserve. Daarnaast zijn ook de financiële lasten ad 3.856,- veroorzaakt door de jaarlijkse afschrijving van de obligaties, ten laste van het resultaat geboekt. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 20

21 Jaarrekening A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 21

22 Balans per 31 december 2016 ( in euro's, na resultaatbestemming) Activa Immateriële Software vaste activa Materiele vaste activa Inventaris Automatisering Verbetering pand Financiële vaste activa Effecten Vlottende activa Debiteuren Overige vorderingen Liquide middelen Banken Totaal generaal Passiva Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserve Bestemmingsreserve WW-uitkeringen Vlottende Crediteuren passiva Nog te betalen VSG-Gelden/LOGA Te betalen belastingen Overige schulden & overlopende passiva Totaal generaal A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 22

23 Resultaten Rekening 2016 (in euro's) Baten Realisatie 2016 Budget 2016 Realisatie 2015 Bijdrage Ministerie van BZK Ontvangen subsidies Overige baten Som der baten Lasten Projecten Appa raatskosten Som der lasten Exploitatie resultaat voor financiële baten Financiële baten Financiële lasten Bijzondere baten Bijzondere lasten Resultaat Bestemming van het resultaat Dotatie aan de bestemmingsreserve Onttrekking bestemmingsreserves Overige mutaties bestemmings reserve WW uitkering Totale mutatie bestemmingsreserve Dotatie algemene reserve Onttrekking algemene reserve Overige mutaties algemene reserve Totale mutatie algemene reserve A+O fondsgemeentenjaarstukken2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina23

24 Kasstroom overzicht (in euro's) Mutatie algemene reserve Mutatie bestemmingsreserve Mutatie reserve WW-Uitkeringen Exploitatie saldo Afschrijvingen Bruto kasstroom uit operationele activiteiten Mutaties vorderingen Mutaties kortlopende schulden Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Kasstromen uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom Mutatie liquide middelen Stand per 1 januari Stand per 31 december Toename / afname De grote mutatie in de kortlopende schulden ligt in de veranderde wijze waarop het bedrag wat door het LOGA tijdelijk bij het A+O fonds Gemeenten ondergebracht is, moet worden weergegeven in de jaarcijfers. In 2017 zal er een speciale stichting worden gevorm die het bedrag ad ,- zal gaan beheren voor het LOGA. Tot die tijd is het als kortlopende schuld opgenomen op de balans van het A+O fonds. Algemene grondslagen van het kasstroom overzicht Het kasstroom overzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de post liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest zijn opgenomen onder de kasstroom uit operationele activiteiten. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 24

25 Grondslagen van waardering De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 640 Organisatie zonder winstoogmerk. Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs minus de lineaire afschrijvingen. Afschrijvingstermijn is 3-5 jaar. Materiële vaste activa De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen verkrijgingprijs minus de lineaire afschrijvingen. Afschrijvingstermijn is 3-10 jaar. Financiële vaste activa De financiële vaste activa worden bij eerste verwerking opgenomen tegen de reële waarde en vervolgens gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs, welke gelijk zijn aan de nominale waarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen Vorderingen De vorderingen zijn opgenomen tegen nominale waarde, voor zover nodig onder aftrek van een vordering voor oninbaarheid. De vorderingen hebben een looptijd van maximaal1 jaar. Algemene reserve In de algemene reserve zijn die middelen opgenomen die nog niet door het bestuur zijn bestemd. Een resultaat uit enig jaar wordt gedoteerd aan de algemene reserve. Bestemmingsreserves De bestemmingsreserves zijn door het bestuur afgezonderde gelden, waarvoor een beperking in de besteding is aangebracht. Indien de middelen aan de bestemmingsreserve zijn gedoteerd zijn ze ter vrije besteding van de directie. Kortlopende schulden De kortlopende schulden hebben maximaal een looptijd van een jaar. Overige activa en passiva Alle overige posten in de balans worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Grondslagen van resultaat bepaling De begrotingscijfers zijn in de resultatenrekening ontleend aan de meerjarenbegroting De projectfinanciering vindt plaats op basis van de meerjarenbegroting In de bestuursvergaderingen wordt de financiering voor een project bepaald door middel van het vaststellen van een jaarplan en de daarbij behorende begroting. Deze allocatie van middelen vindt plaats "in de bestemmingsreserve. De directie kan vrij over de bestemmingsreserve beschikken. De middelen worden op basis van een ingediend projectplan toegevoegd als financiering van het deelproject. De bijdrage van het ministerie van BZK is opgenomen op basis van het getekende convenant, aangevuld met de bijstelling over de lopende verslagperiode. De financiering van de apparaatskosten wordt toegekend door het bestuur op basis van de jaarlijks door de directie ingediende begroting. De kosten worden bepaald met inachtneming van de hiervoor genoemde grondslagen voor waardering en toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. De projectkosten en uitgekeerde subsidies worden verantwoord in het jaar waarin ze worden gemaakt. De overige opbrengsten worden toegerekend aan het jaar waarin zij gerealiseerd worden. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 25

26 Toelichting op de balans Immateriële vaste activa Software Beginstand Investeringen Afschrijving Eindsaldo Materiele vaste activa Inventaris Beginstand Investeringen Desinvesteringen 945- Afschrijving Eindsaldo Automatisering Beginstand Investeringen Desinvesteringen Afschrijving Eindsaldo Verbetering pand Beginstand Investeringen Desinvesteri ngen Afschrijving Eindsaldo Financiële vaste activa Beginstand Obligaties Aankoop Verkoop Vrijval Afschrijving Obligaties Met ingang van 2005 is het A+O fonds Gemeenten gaan beleggen in obligaties. In 2016 bestond het obligatiepakket uit obligatieleningen die allen gegarandeerd zij tot de nominale waarde. Daarom is er dan ook gekozen voor een om de waarde van de obligaties naar het einde van de looptijd tot de waarde a pari af te schrijven zodat er wordt voldaan aan de wet en regelgeving met betrekking tot het opstellen van de jaarrekening conform de richtlijnen jaarverslaggeving 640. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 26

27 Obligatie overzicht Geamorti- Actuele Cumm. seerde Aanschaf Nominale waarde Afschrijving Afschrij- kostprijs waarde waarde p.j. vingen % BNG ,25 % BNG ,50 %ABN Totaal In 2014 is het tarief van het beheer van de obligaties door de ABN AMRO dusdanig gestegen dat het A+O fonds Gemeente nog eens kritisch heeft gekeken naar de beleggingsportefeuille. Daarop heeft het bestuur besloten het beheer van de beleggingsportefeuille in eigen beheer te nemen, gezien de kosten van het advies van de ABN AMRO en de lange looptijd van de obligatieleningen. Omdat het A+O fonds een zeer defensief beleggingsbeleid volgt, is er in het huidige financiële klimaat voor gekozen om tijdelijk niet extra te beleggen en het spaargeld op de een spaarrekening te zetten met een zo gunstig mogelijke rente. Vlottende activa en overlopende activa Debiteuren Debiteuren Overige vorderingen Vooruitbetaalde bedragen Door te belasten aan derden Nog te ontvangen rente De opgenomen vorderingen geven een normaal verloop. Het eindsaldo van de debiteuren is hoger dan in 2015 doordat de verhuurder van het nieuwe pand de toegezegde incentive via een factuur in rekening gebracht wilde krijgen, maar vervolgens de factuur pas in 2017 heeft voldaan. De post door te belasten aan derden is fors lager dan 2015 omdat alle kosten tijdig in beeld waren en derhalve tijdig in rekening konden worden gebracht. De nog te ontvangen rente lag eind 2016 wederom lager dan in voorgaande jaren door de wereldwijde daling van de rentepercentages. Liquide middelen Banken De middelen genoemd onder "banken" zijn direct opeisbaar. Het LOGA heeft het A+O fonds Gemeenten gevraagd een bedrag van ,- tijdelijk te beheren middels een aparte bankrekening, totdat zij een geschikte bestemming voor het bedrag hebben gevonden. Inmiddels een bestemming gevonden en wordt het bedrag besteed. Door de uitgaven en de in de loop der jaren ontvangen rente is het bedrag eind 2016 gedaald tot ,-. Inmiddels is er is er, op verzoek van de huisbankier en de accountant, besloten om een aparte stichting op te gaan richten om dit geld te beheren. Tot die tijd is het middels een kortlopende schuld op de balans opgenomen en toegevoegd aan de liquide middelen, wat de sterke toename t.o.v. het saldo van 2015 verklaard A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 27

28 Eigen Vermogen Stand per Stand per verplichting Dotatie Onttrekking Overige 1/1/ /12/2016 projecten Algemene reserve Bestemmingsreserve BRWW-uitkering Totaal Eigen vermogen De verplichting op projecten heeft betrekking op aangegane verplichtingen die na het boekjaar 2016 worden uitgevoerd. Het A+O fonds is eigen risicodrager in het kader van de WW. In 2016 zijn er geen medewerkers vertrokken bij het A+O fonds, die een WW-uitkering hebben aangevraagd. De directie achtte de huidige reservering voldoende derhalve is er in 2016 geen dotatie aan de reservering gedaan. Verloop Bestemmingsreserve Thema 1/1/2016 Dotatie Onttrekking Overige 31/12/2016 verplichting Overheid in Beweging Meester in je Werk Subsidies Basis op Orde Overige Projecten Mobiliteit en Ontwikkeling Gem. Arbeidsmarkt Overige Projecten Totaal Vlottende overlopende passiva Crediteuren Crediteuren Te betalen belastingen Te betalen Loonbelasting Overige schulden Nog te betalen bedragen Nog te bet. VSG-geldenjLOGA Voorontvangen Subsidies Te betalen Vakantietoeslag Te betalen eindejaarsuitkering Voorziening vakantiedagen Te betalen ESF-subsidies De nog te betalen bedragen hebben met name betrekking op de nog te betalen project - en apparaatskosten waarvan de facturen pas in 2017 zullen worden ontvangen. De post voorontvangen subsidies betreft het ontvangen voorschot voor het project Vakmanschap wat in 2017 zal worden afgewikkeld. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina28

29 Niet in de balans opgenomen regelingen: Huurovereenkomst Fluwelen Burgwal 58 A+O fonds Gemeenten heeft een huurovereenkomst voor de Fluwelen Burgwal met een looptijd van 1 juni 2016 tim 31 mei De overeengekomen huurprijs bedraagt ,- per jaarte vermeerderen met een opslag van 5% voor de BTW compensatie en voor de servicekosten. De huurprijs wordt jaarlijks op 1 juni geïndexeerd o.b.v. de wijziging van de maandprijsindexcijfers volgens de consumentenprijsindex. De verhuurder heeft bij het aangaan van de overeenkomst een bankgarantie ad ,10 afgedwongen die ook als zodanig in de jaarrekening is opgenomen. De huurovereenkomst voor de Fluwelen Burgwal 44 is opgezegd met Bij de definitieve afrekening van deze overeenkomst zalook de hiervoor gereserveerde bankgarantie ad ,- vrijvallen. Verplichtingen projecten Per 31 december 2016 staat er een bedrag van uit aan verplichtingen met name subsidies, die in 2016 en 2017 zullen worden gerealiseerd. die zijn aangegaan op Toelichting op de resultaten rekening (in euro's) Baten Realisatie 2016 Budget 2016 Realisatie 2015 Bijdrage Ministerie van BZK Totaal subsidies Overige baten Ontvangen subsidies Opbrengsten publicaties Overige opbrengsten Totaaloverige baten Met ingang van 31 december 2017 zal de bijdrage van het Ministerie van Binnenlandse Zaken worden beëindigd. Wij zijn op dit moment in gesprek met de sociale partners om de financieringsstroom vanaf 1 januari 2018 op een andere wijze vorm te geven. Lasten Realisatie 2016 Budget 2016 Realisatie Overheid in Beweging Overheid in Beweging Meester in je Werk Meester in je Werk Subsidies Subsidies Basis op Orde Basis op Orde Overige Projecten Overige Projecten Thema Mobiliteit en Ontwikkeling Kennis delen Overige Projecten Overige Projecten Totale kosten A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 29

30 Apparaatskosten Salarissen Sociale lasten Pensioenpremie Overige personeelskosten Personeel niet in loondienst Communicatiekosten Bestuurskosten Huisvestingskosten Werkplekkosten LOGA secretariaat WW-uitkeringen Organisatie Realisatie Begroting Realisatie Totaal Voor de pensioenregeling is het A+O fonds Gemeenten aangesloten bij de Stichting Pensioenfonds ABP. De pensioenpremie, een doorsneepremie gebaseerd op onderlinge solidariteit, wordt geheven ongeacht de kenmerken van de huidige of voormalige werkgever van de deelnemer. Ook hebben leeftijd, geslacht of burgerlijke staat, gezondheid of duur van het dienstverband van de werknemer geen invloed op de hoogte van de af te dragen premie. Verloop personeel Per 1 januari 2016 Per 31 december 2016 In dienst in FTE 13,0 11,6 14,0 12,6 13,5 12,1 Financiële baten Rente deposito's / ABN AMRO Rente obligaties Realisatie tm Budgettm Realisatie tm Totaal financiële baten Financiële lasten Afschrijving Obligatie Totaal financiële lasten De rente de deposito's zijn lager doordat de rente wereldwijd steeds verder omlaag gaat. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 30

31 WNT-verantwoording 2016 Stichting A+O fonds Gemeenten Per 1 januari 2013 is de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) ingegaan. Deze verantwoording is opgesteld op basis van de volgende op Stichting A+O fonds Gemeenten van toepassing zijnde regelgeving: Het algemene WNT-maximum. Het bezoldigingsmaximum in 2016 voor Stichting A+O fonds Gemeenten is ,-.Het weergegeven individuele WNT-maximum is berekend naar rato van de omvang (en voor topfunctionarissen tevens de duur) van het dienstverband, waarbij voor de berekening de omvang van het dienstverband nooit groter kan zijn dan 1,0fte. Het individuele WNT-maximum voor de leden van het Algemeen Bestuur bedraagt voor de voorzitter 15%en voor de overige leden 10%van het bezoldigingsmaximum, berekend naar rato van de duur van het dienstverband. Bezoldiging topfunctionarissen Leidinggevende topfunctionarissen met dienstbetrekking bedragen x 1 Jeroen Pepers Functie Directeur Duur dienstverband in /1-7/5 Omvang dienstverband (in fte) 1,0 Gewezen topfunctionaris? Echte of fictieve dienstbetrekking? nee ja Individueel WNT-maximum Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen 375 Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal /- Onverschuldigd betaald bedrag 0 Totaal bezoldiging G~gevens 2015 ".:, Duur dienstverband in ,- 1/1-31/12 Omvangdienstverband 2015 (in fte) to Bezoldiging 2015 Beloning ;, Belastbare onkostenvergoedingen. 1.8~4 Beloningen betaalbaar op termijn Totaal bezoldiging Individueel WNT-máximum " A+O fonds GemeentenJaarstukken2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina31

32 bedragen x 1 Karin Sleeking Functie Directeur Duur dienstverband in /9-31/12 Omvang dienstverband (in fte) 1,0 Gewezen topfunctionaris? Echte of fictieve dienstbetrekking? nee ja Individueel WNT -maxirnurrr' Bezoldiging Beloning Belastbare onkostenvergoedingen 0 Beloningen betaalbaar op termijn Subtotaal /- Onverschuldigd betaald bedrag 0 Totaal bezoldiging Leidinggevende topfunctionarissen zonder dienstbetrekking bedragen x 1 Karin Sleeking Functie Interim-Directeur Aanvang en einde dienstverband in /4-1/9 Aantal kalendermaanden 4,5 functievervulling in 2016 Aantal uren functievervulling in Individueel WNT-maximum Maximum uurtarief 175 Uitgekeerde bezoldiging Bezoldiging per uur 74,38 -/- Onverschuldigd betaald bedrag 0 Totaal bezoldiging A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 32

33 Bestuursleden bedragen x 1 A.E. de Haas M. Fluitman S. Pijpstra J.H. Doeven Functie(s) Voorzitter Secretaris Bestuurslid Bestuurslid Duur zitting in bestuur 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Namens werkgever FNV Overheid Gemeente Zeist College van CMHF Arbeidszaken Individueel WNT-maximum Bezoldiging 2016 Beloning Totaal bezoldiging Gegevens 2015 Duur dienstverband in 2016 " 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Bezoldiging 2015, Belor;Jing., ~, -~ " Totaal,_ bezoldiging , Individueel WNT-maximum bedragen x 1 J.c. Schot G. Boggia N. Versteeg B. Houwing Functie(s) Bestuurslid Bestuurslid Bestuurslid Bestuurslid Duur zitting in bestuur 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 1/1-31/12 Namens werkgever CNV Publieke Zaken FNV Overheid Gemeente Gemeente Lelystad Amersfoort Individueel WNT-maximum Bezoldiging 2016 Beloning Totaal bezoldiging Gegevens 2015 Duur dienstverband in 2015 Bezolçliging 2015 ".' 1/1-31/12 1/1-31/12.1/1-31/12 1/1-31/12,-,- ", Beloning Totaal bezoldiging Individueel WNT max. 2015, De bestuursleden ontvangen geen persoonlijke vergoeding voor hun zitting in het bestuur. Wel is er een vergoeding van 230,- per bijgewoonde vergadering die de betaald wordt aan de werkgevers van de bestuursleden. Tevens is er geen sprake geweest van belastbare onkostenvergoedingen, beloningen betaalbaar op termijn of onverschuldigde betaalde bedragen. Naast de hierboven vermelde topfunctionarissen zijn er geen overige functionarissen die in 2016 een bezoldiging boven het individuele WNT-maximum hebben ontvangen. Er zijn in 2016 geen ontslaguitkeringen betaald aan overige functionarissen die op grond van de WNT dienen te worden vermeld, of die in eerdere jaren op grond van de WOPT of de WNT vermeld zijn of hadden moeten worden. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 33

34 Jaarrekening 2016 Stichting A+O fonds Gemeenten Opgesteld, Vastgesteld (in concept), Dhr. A.E. de Haas, AbvaKabo FNV Voorzitter Algemeen Bestuur Dhr. M. Fluitman, Gemeente Zeist Secretaris/Penningmeester Algemeen Bestuur Overige gegevens Voorstel resultaat bestemming Het exploitatiesaldo van 2016 bedroeg positief. Dit resultaat is gesplitst in twee delen: Enerzijds uit een onttrekking van ,- aan de Bestemmingsreserve en anderzijds van een dotatie aan de Algemene Reserve van E ,- Gebeurtenissen na balansdatum In 2016 is er door betrokken partijen besloten dat de financiering van het A+O fonds Gemeenten tot nog wordt gefinancierd middels een uitname van het Gemeentefonds. De financiering van het fonds zal vanaf die datum via een andere wijze moeten gaan plaatsvinden. Tijdens de Cao-onderhandelingen die zijn gestart in week 7 van 2017 zal dit op de agenda staan omdat dit plaats zal moeten gaan vinden via een loonsomheffing bij gemeentelijke werkgevers. Gelet op de lopende verplichtingen van het A+O fonds Gemeenten is het van belang dat een formalisatie van deze nieuwe financieringswijze plaats heeft gevonden medio Op die wijze kan het fonds tijdig voorbereidingen treffen voor de uitvoering van een dergelijke heffing. Indien deze formalisatie op een later moment plaatsvindt, dienen vanaf medio 2017 diverse scenario's te worden gehanteerd. In dergelijke scenario's dienen dan de risico's op het vlak van werkgeverschap en andere langjarige verplichtingen te worden verdisconteerd. A+O fonds Gemeenten Jaarstukken 2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina 34

35 Financieel verloop Projecten 11 - Overheid in Beweging 011 Overheid in Beweging Meerjaren begroting Bestuurs besluit Directie Bestedingsbesluit Verplichtingen Realisatie ruimte Meester in je Werk 012 Meester in je Werk 13 - Subsidies o 013 Subsidies Basis op Orde 014 Basis op Orde 15 - Overige Projecten Overige Projecten Thema Mobiliteiten Ontwikkeling o 221 Kennis delen Gemeentelijke Arbeidsmarkt o o 332 Kennis toepassen o o Overige Projecten 700 Overige Projecten o Saldo A+O fonds GemeentenJaarstukken2016 Baker Tilly Berk N.V. Pagina35

36 Accountants JiiAKER TILLY BERK Aan het bestuur van Stichting Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds Gemeenten Baker Tilly Berk N.V. Scheveningseweg Postbus CK T: +31 (0) F: +31 (0) E: KvK: Referentie \ \v1.0 CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT A. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen jaarrekening 2016 Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van Stichting Arbeidsmarkt en Opleidingsfonds Gemeenten te gecontroleerd. Naar ons oordeel geeft de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Arbeidsmarkt en opleidingsfonds Gemeenten per 31 december 2016 en van het resultaat over 2016 in overeenstemming met de in Nederland geldende RJ-Richtlijn 640 Organisaties zonder winststreven. De jaarrekening bestaat uit: 1. de balans per 31 december 2016; 2. de winst- en verliesrekening over 2016; en 3. de toelichting met een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. De basis voor ons oordeel Wij hebben onze controle uitgevoerd volgens het Nederlands recht, waaronder ook de Nederlandse controlestandaarden vallen. Onze verantwoordelijkheden op grond hiervan zijn beschreven in de sectie 'Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening'. ~ an independent member of BAKER TILLY INTERNATIONAL Alle diensten worden verricht op basis van een overeenkomst van opdracht, gesloten met Baker Tilly Berk N.V., waarop van toepassing zijn de algemene voorwaarden, gedeponeerd bij de Kamer van Koophandelonder nr In deze voorwaarden is een beperking van aansprakelijkheid opgenomen.

37 Accountants ~AKER TILLY BERK Wij zijn onafhankelijk van Stichting Arbeidsmarkt en opleidingsfonds Gemeenten zoals vereist in de Verordening inzake de onafhankelijkheid van accountants bij assuranceopdrachten (ViO) en andere voor de opdracht relevante onafhankelijkheidsregels in Nederland. Verder hebben wij voldaan aan de Verordening gedrags- en beroepsregels accountants (VGBA). Wij vinden dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. B. Verklaring over de in het jaarverslag opgenomen andere informatie Naast de jaarrekening en onze controleverklaring daarbij, omvat het jaarverslag andere informatie, die bestaat uit: Het jaarverslag van de directie. Op grond van onderstaande werkzaamheden zijn wij van mening dat de andere informatie met de jaarrekening verenigbaar is en geen materiële afwijkingen bevat. Wij hebben de andere informatie gelezen en hebben op basis van onze kennis en ons begrip, verkregen vanuit de controle of anderszins, overwogen of de andere informatie materiële afwijkingen bevat. Met onze werkzaamheden hebben wij voldaan aan de vereisten in de Nederlandse Standaard 720. Deze werkzaamheden hebben niet dezelfde diepgang als onze controlewerkzaamheden bij de jaarrekening. Het bestuur is verantwoordelijk voor het opstellen van de andere informatie, waaronder het jaarverslag van de directie in overeenstemming met de in Nederland geldende RJ-Richtlijn 640 Organisaties zonder winststreven. c. Beschrijving van verantwoordelijkheden met betrekking tot jaarrekening Verantwoordelijkheden van het bestuur voor de jaarrekening Het bestuur is verantwoordelijk voor het opmaken en getrouw weergeven van de jaarrekening in overeenstemming met de in Nederland geldende RJ-Richtlijn 640 Organisaties zonder winststreven. In dit kader is het bestuur verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing die het bestuur noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fouten of fraude. Onze verantwoordelijkheden voor de controle van de jaarrekening Onze verantwoordelijkheid is het zodanig plannen en uitvoeren van een controleopdracht dat wij daarmee voldoende en geschikte controle-informatie verkrijgen voor het door ons af te geven oordeel. Onze controle is uitgevoerd met een hoge mate maar geen absolute mate van zekerheid waardoor het mogelijk is dat wij tijdens onze controle niet alle materiële fouten en fraude ontdekken. Afwijkingen kunnen ontstaan als gevolg van fraude of fouten en zijn materieel indien redelijkerwijs kan worden verwacht dat deze, afzonderlijk of gezamenlijk, van invloed kunnen zijn op de economische beslissingen die gebruikers op basis van deze jaarrekening nemen. De materialiteit beïnvloedt de aard, an independent member of BAKER TlLLY INTERNATIONAL 2/3

38 Accountants ~AKER TILLY BERK timing en omvang van onze controlewerkzaamheden en de evaluatie van het effect van onderkende afwijkingen op ons oordeel. Wij hebben deze accountantscontrole professioneel kritisch uitgevoerd en hebben waar relevant professionele oordeelsvorming toegepast in overeenstemming met de Nederlandse controlestandaarden, ethische voorschriften en de onafhankelijkheidseisen. Onze controle bestond onder andere uit: het identificeren en inschatten van de risico's dat de jaarrekening afwijkingen van materieel belang bevat als gevolg van fouten of fraude, het in reactie op deze risico's bepalen en uitvoeren van controlewerkzaamheden en het verkrijgen van controle-informatie die voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Bij fraude is het risico dat een afwijking van materieel belang niet ontdekt wordt groter dan bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van samenspanning, valsheid in geschrifte, het opzettelijk nalaten transacties vast te leggen, het opzettelijk verkeerd voorstellen van zaken of het doorbreken van de interne beheersing; het verkrijgen van inzicht in de interne beheersing die relevant is voor de controle met als doel controlewerkzaamheden te selecteren die passend zijn in de omstandigheden. Deze werkzaamheden hebben niet als doelom een oordeel uit te spreken over de effectiviteit van de interne beheersing van de entiteit; het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en het evalueren van de redelijkheid van schattingen door het bestuur en de toelichtingen die daarover in de jaarrekening staan; het evalueren van de presentatie, structuur en inhoud van de jaarrekening en de daarin opgenomen toelichtingen; het evalueren of de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de onderliggende transacties en gebeurtenissen., 20 april 2017 Baker Tilly Berk N.V. Was getekend, A. Ruigendijk RA an independent member of BAKER TILLY INTERNATIONAL 3/3