A d v i e s a a n P r o v i n c i a l e S t a t e n

Transcriptie

1 Statengriffie A d v i e s a a n P r o v i n c i a l e S t a t e n t.b.v. Statenvergadering : 1 oktober 2007, voordracht 66 Commissie Datum commissievergadering : 24 september 2007 Onderwerp : Water, Agrarische Zaken, Milieu, Economie en Natuur : Nominatie Waddenzee als Werelderfgoed Opsteller / Telefoon : Mw. M.C.A. de Zwart/ (023) Standpunt commissie: De commissie kan instemmen met de behandeling van de nominatie Waddenzee als Werelderfgoed in de p.s. vergadering van 1 oktober Een meerderheid van de commissie adviseert positief met een voorbehoud van de fracties ONH/VSP en VVD, en een negatief advies van de PvdD. Standpunten fracties: Fractie CU-SGP: zou niet graag zien dat de status van Werelderfgoed zou leiden tot beperkingen voor Den Helder. Uit de stukken lijkt dat ook niet de bedoeling te zijn, maar dat is wel in tegenspraak met beslispunt 1. Daarin wordt expliciet de voorwaarde opgenomen dat de begrenzing van de Waddenzee bij Den Helder zodanig wordt aangepast, dat de vaargeul gevrijwaard blijft, vergelijkbaar met de vaargeul bij Duitse havens. Overigens zou men zelf het liefst een nog bredere aanpassing willen. Fractie SP: zou het fantastisch vinden als de Waddenzee op de Werelderfgoedlijst zou komen. In de stukken wordt weliswaar gesteld dat de bestaande activiteiten van de mens zonder verdere beperking toegestaan blijven (p3-4), maar gezien de andere geluiden die hierover elders weleens te horen zijn, vraagt men een expliciete bevestiging van ged. in dezen. men betreurt het dat het kaartje niet in kleur was en men vraagt zich af wat het betwist gebied is, en of dat nog consequenties heeft. Fractie CDA: acht de nominatie een zaak van nationale prestige. Men is dan ook erg voor de nominatie, want daar heeft men geen nadelen aan kunnen ontdekken. wel denkt men dat het verstandig is om het optimisme over de grote kansen die de status biedt wat te temperen. Het enige wat volgens de fractie mogelijkheden biedt is het wetenschappelijk onderzoek, want verder is het gebied immers al ontwikkeld. de voorwaarde tav de begrenzing van de vaargeul Den Helder vindt men terecht, mede gezien de situatie bij de Duitse havens. Als dat wordt veiliggesteld staat niets een nominatie in de weg.

2 Pagina 2 Fractie VVD: stelt dat de status van werelderfgoed enorm zou bijdragen aan de trots van de regio; die kans moet met beide handen gegrepen worden. men kan zich vinden in de voordracht, met één voorbehoud: de begrenzing van de vaargeul bij Den Helder. De VVD kan zich vinden in het streven van GS om de begrenzing aan te passen, maar pleit ervoor die begrenzing zodanig te verleggen dat ook Den Oever onder de vrijwaring valt - of is dat al het geval met de door GS voorgestelde begrenzing? Want ook in Den Oever vinden economische activiteiten plaats, en die mogen niet belemmerd worden. In dat verband wordt erop gewezen dat volgens artikel 1 van het Convenant als begrenzing die van het hele PKB-gebied van derde nota Waddenzee moet worden aangehouden. Dan moet geen uitzondering gemaakt worden voor het gebied rond Den Helder en Den Oever. De VVD zou daarom graag zien dat dat gebied uit het nominatiedossier wordt gehaald. Dat maakt het mogelijk om enerzijds te profiteren van Europese regelgeving, en anderzijds om zo nodig aan bestaande ontwikkelingen paal en perk te stellen. Fractie ONH/VSP: wijst erop dat de vaargeulen van de Duitse havens niet in het te nomineren gebied liggen. Daardoor heeft Duitsland ingrijpende maatregelen kunnen nemen die de aanleg van een buitendijkse containerhaven van 360 ha in 2007 mogelijk maakte in het Waddengebied. Buitendijks bouwen is in dit voorstel niet toegestaan voor Nederland, en dat leidt tot ongelijke mogelijkheden voor de Nederlandse havens aan de Waddenzee. Minimaal had om alle Nederlandse havens een vergelijkbare vrijwaringszone geprojecteerd moeten worden. Nu zijn de mogelijkheden beperkt tot een mogelijke verplaatsing van de TESO-haven bij Den Helder, uitbreiding van andere havens zal steeds binnendijks moeten plaatsvinden. Bovendien krijgt alleen Den Helder volgens de stukken de garantie dat hij altijd vanuit de Noordzee bereikbaar zal zijn; voor de andere havens aan de Waddenzee ontbreekt een dergelijke garantie. Men betwijfelt al met al of met een en ander de economische mogelijkheden van de Nederlandse Waddenprovincies wel gediend zijn. Het kabinet trekt 800 miljoen extra uit voor investeringen in het Waddengebied. Die kunnen vooralsnog alleen voor ecologische activiteiten worden ingezet, omdat nog niet duidelijk is of de EU toestaat dat met dat geld ook economische ontwikkelingen worden ondersteund. al met al kan de fractie nog niet akkoord gaan met de voordracht. Fractie Partij voor de Dieren: wijst op het unieke karakter van de Waddenzee, dat met zijn getijden en voedselrijkdom van onmiskenbare waarde is voor, naar schatting, 10 miljoen broeden trekvogels, en dient als belangrijk voedsel-, paai- en kraamgebied voor vis, schelpen weekdieren en andere organismen. Het belang van de Waddenzee voor de Nederlandse en de mondiale natuur wordt bevestigd door allerlei beschermende internationale afspraken over dit gebied, zoals die van de Ramsar-Conventie en de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn. Daarnaast is het overgrote deel aangewezen als Staatsnatuurmonument.

3 Pagina 3 nu wordt voorgesteld de Waddenzee te nomineren als Werelderfgoed. Dat zou mondiale erkenning en waardering moeten opleveren voor de manier waarop bewoners en gebruikers tot op de dag van vandaag met het gebied zijn omgegaan. Gemakshalve wordt voorbijgegaan aan de slachtingen die de kokkelvisserij onder de eidereend- en scholeksterpopulaties heeft aangericht, aan de desastreuze gevolgen van de overbevissing van de 4000 hectare stabiele mosselbanken, aan de gasboringen van de NAM, en aan het feit dat dit ecologisch kritieke broed- en foerageergebied wordt geëxploiteerd als militair oefenterrein. De mondiale erkenning en waardering door het toekennen van de Werelderfgoedstatus voor een gebied waar op zijn zachts gezegd nogal eens slordig mee is omgegaan lijkt dan ook nogal voorbarig en eigenlijk compleet onterecht. Laat staan dat deze Werelderfgoedstatus aan de Waddenzee, één van de belangrijkste zeenatuurgebieden ter wereld, die bescherming kan bieden welke het tot nu toe heeft moeten ontberen terwijl het die juist zo broodnodig heeft. Want op dit moment geldt de toename van toeristische activiteiten in het gebied al als één van de grootste bedreigingen, en die zullen alleen maar groteskere vormen aannemen zodra er door de Werelderfgoedstatus een omgekeerde exodus tot stand gaat komen. al met al steunt de fractie daarom de nominatie van de Waddenzee als Werelderfgoed niet. men heeft wel een vraag: wat zijn voor de nog te verwerven status van dit getijdengebied de gevolgen van de jaarlijkse zeespiegelstijging door de klimaatverandering? Fractie GroenLinks: meldt dat de fractie niet negatief kan zijn over de nominatie. Van de status zijn echter geen financiële voordelen te verwachten, al zullen toerisme en recreatie in het gebied wel toenemen - maar ook daar zitten grenzen aan. men maakt zich zorgen over de positie van Den Helder, en men vraagt zich af waarom de begrenzing niet is doorgetrokken tot de vaargeul. Als daar geen oplossing voor wordt gevonden kan de fractie niet instemmen met de voordracht, gezien de negatieve resultaten die dan te verwachten zullen zijn voor de (duurzame) werkgelegenheid rond Den Helder en de Noordkop, zoals de assemblage van de windmolens. Fractie Partij van de Arbeid: heeft van andere werelderfgoederen in Nederland begrepen dat de status van werelderfgoed zeker voordelen biedt: omdat die bezwaren tegen ongewenste ingrepen ongetwijfeld meer gewicht zal geven, kan de status bijdragen aan het instandhouden van de Waddenzee. Bovendien biedt die status een grotere mogelijkheid voor een integrale benadering van het gebied over landsgrenzen heen. Met de desbetreffende gemeenten wordt de discussie over een werelderfgoedstatus al jaren gevoerd, en hoewel zij niet unaniem voor zijn blijkt wel sprake van een stevig draagvlak. Omdat men verder geen nadelen heeft kunnen ontdekken, vindt de PvdA de nominatie een goede zaak. Wat de toegang tot havens betreft lijkt het verstandig dat Nederland zich daarbij geen beperkingen oplegt, en De Helder buiten het gebied laat vallen, zoals ook met de Duitse havens is gebeurd. In dat verband is men benieuwd naar de positie van het Eems- Dollardgebied, met de Eemshaven.

4 Pagina 4 Mw Kruisinga (ged.) antwoordt als volgt op hetgeen in de commissie is gesteld en gevraagd: dat bij een eventuele status van werelderfgoed geen beperkingen mogen worden opgelegd aan bestaande ontwikkelingen en vigerend beleid (zoals de PKB); die worden gerespecteerd. over grootschalige nieuwe ontwikkelingen moet in de monitor na tien jaar echter wel verantwoording worden afgelegd, en daar is rond Den Helder zeker sprake van: de mogelijke verplaatsing van de TESO-haven, de ambities tav off-shore ontwikkeling en de nieuwe energievormen etc., en alle werkgelegenheid die dat oplevert. Vandaar dat GS voorstellen de begrenzing bij Den Helder naar het oosten te verleggen, zoals ook de Duitse havens buiten het beschermde gebied worden gehouden. Een dergelijk voorbehoud hoeft niet te worden gemaakt tav Den Oever, omdat de ontwikkelingen daar kleinschalig zullen zijn. T.a.v. het vrijwaren moeten nu eenmaal keuzes gemaakt worden, anders is inderdaad het hek van de dam. Daarom is wel gekozen voor Den Helder, en niet voor Den Oever, Harlingen etc. Uit de kaart valt op te maken dat kleine Duitse havens evenmin gevrijwaard blijven. over het betwiste gebied bestaat nog onenigheid tussen Duitsland en Nederland over de begrenzing. Dat heeft echter geen gevolgen. het Waddenfonds is een rijksfonds waaruit bij de eerste tranche alleen ecologische projecten kunnen worden gefinancierd. Dat heeft alles te maken met de discussie in de EU over staatssteun. het klimaat en de veranderingen daarin hebben geen invloed op de nominatie. Desgevraagd meldt zij dat een eventuele noodzaak om de dijken op te hogen niet onder de afwijzingscriteria valt. op gebied van recreatie en toerisme wordt gewerkt aan een convenant dat zich richt op de kwaliteit van de vaarrecreatie. uit de duidelijke kaart waarover zij beschikt blijkt dat de vaargeul naar het Eems- Dollardgebied open blijft. het baggeren van vaargeulen naar alle havens aan de Waddenzee is staand beleid, en staand beleid wordt niet weersproken, dat is een gouden regel. De bereikbaarheid van de Waddenzeehavens vanuit de Noordzee is daarmee gegarandeerd. tot slot meldt zij dat de minister natuurlijk het liefst ziet dat de nominatie door zoveel mogelijk partijen wordt gesteund. Maar het is niet zo dat het standpunt van de provincie Noord-Holland bepalend is of de nominatie uitgaat Voorzitter concludeert dat de commissie PS in meerderheid positief adviseren over de voordracht, met een voorbehoud van de fracties Ouderenpartij NH en VVD, en een negatief advies van de PvdD. Namens de voorzitter, mw. Ing. J. Geldhof De commissiegriffier, Monique de Zwart 26 september 2007

5 Pagina 5 Titel:Bijl. PS-verg., agendapunt (Advies Waddenzee als werelderfgoed) Datum: Nummer:16.2