Hogeschool INHOLLAND, Diemen

Transcriptie

1 Hogeschool INHOLLAND, Diemen BEOORDELINGSRAPPORT Hogere Kaderopleiding Pedagogiek SITE VISIT: 28 februari 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council) Utrecht, mei 2005

2 NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council) 2

3 INHOUDSOPGAVE INLEIDING WIJZE VAN BEOORDELEN PLAATS VAN DE OPLEIDING KWALITEIT VAN DE VISITATIEDOCUMENTATIE OPMERKINGEN VAN HET PANEL LEESWIJZER DOELSTELLINGEN OPLEIDING DOMEINSPECIFIEKE EISEN NIVEAU:MASTER ORIËNTATIE: HBO CONCLUSIES PROGRAMMA EISEN HBO RELATIE TUSSEN DOELSTELLINGEN EN INHOUD PROGRAMMA SAMENHANG PROGRAMMA STUDIELAST INSTROOM DUUR AFSTEMMING TUSSEN VORMGEVING EN INHOUD BEOORDELING EN TOETSING CONCLUSIES INZET VAN PERSONEEL EISEN HBO KWANTITEIT PERSONEEL KWALITEIT PERSONEEL CONCLUSIES VOORZIENINGEN MATERIËLE VOORZIENINGEN STUDIEBEGELEIDING CONCLUSIES INTERNE KWALITEITSZORG EVALUATIE RESULTATEN MAATREGELEN TOT VERBETERING BETREKKEN VAN MEDEWERKERS, STUDENTEN, ALUMNI EN BEROEPENVELD CONCLUSIES RESULTATEN GEREALISEERD NIVEAU ONDERWIJSRENDEMENT CONCLUSIES NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council) 3

4 T 7. TOTAALOVERZICHT VAN DE OPLEIDING OVERZICHT VAN OORDELEN PER FACET EN ONDERWERP EINDOORDEEL BIJLAGEN SAMENSTELLING VAN HET PANEL PROGRAMMA SITE VISIT GESPREKSPARTNERS SITE VISIT CONVERSIETABEL BEROEPSPROFIEL VAN DE OPLEIDING EINDKWALIFICATIES VAN DE OPLEIDING PROGRAMMAOVERZICHT ONAFHANKELIJKHEIDSVERKLARINGEN VAN HET PANEL BRIEF NVAO LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council)

5 Inleiding Dit rapport betreft de beoordeling van de Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) van Hogeschool INHOLLAND door de Netherlands Quality Agency (NQA) met behulp van het beoordelingskader van de Dutch Validation Council (DVC). Dit hoofdstuk bevat algemene informatie over de beoordelingswijze van het panel, de plaats van de opleiding binnen de hogeschool, de kwaliteit van de visitatiedocumentatie van de opleiding, enkele opmerkingen van het panel voorafgaand aan de formele beoordeling en een leeswijzer. 0.1 Wijze van beoordelen Voortraject In mei 2003 zijn de pedagogiekopleidingen gevisiteerd door visitatiecommissie Pedagogiek, die door het bestuur van de HBO-raad werd geïnstalleerd. Het eindrapport In de groei naar aanleiding van de visitatie is verschenen in januari De taak van het beoordelen van visitatierapporten is overgenomen door de Nederlands-Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO). Bij de beoordeling van het visitatierapport over de pedagogiekopleidingen kwam de NVAO tot de volgende conclusies: de verantwoordingsfunctie en de verbeterfunctie komen in voldoende mate tot hun recht; het visitatierapport maakt onvoldoende duidelijk waarom de commissie van mening is dat het masterniveau wordt bereikt bij de hogere kaderopleiding van Hogeschool INHOLLAND was ten tijde van de visitatie een substantieel aantal onderwerpen onvoldoende Indien de opleiding een aanvraag zou willen indienen voor accreditatie als masteropleiding, stelde de NVAO als eis dat inzichtelijk zou worden gemaakt dat het HBOmasterniveau aantoonbaar is bereikt en dat op de onvoldoende beoordeelde onderwerpen sprake is van substantiële verbeteringen. Het bovenstaande is door de NVAO per brief (dd 23 juni 2004) medegedeeld aan het College van Bestuur van Hogeschool INHOLLAND. Deze brief is als bijlage 10 (paragraaf 9.10) opgenomen bij dit rapport. Hogeschool INHOLLAND is overgegaan tot het aanvragen van een accreditatie als masteropleiding en heeft daartoe de Dutch Validation Coucil (DVC) benaderd als Visiterende en Beoordelende Instantie (VBI). Omdat vanaf 1 juli 2004 de stichting DVC is ondergebracht bij NQA, werd NQA de formele opdrachtgever. Werkwijze van het panel: procedure Het panel heeft, in aansluiting op de brief van de NVAO, het verzoek van de opleiding, en in overleg met de accountmanager van NQA, de volgende werkwijze gehanteerd: Het panel heeft zijn beoordeling gericht op het masterniveau van de opleiding en de gerealiseerde verbeteringen op de onvoldoende beoordeelde onderwerpen/facetten uit het visitatierapport van januari Het panel heeft de facetten uit het NVAO-kader vergeleken met de rubrieken uit het visitatierapport. De resultaten van deze vergelijking zijn samengevat in een zogenaamde conversietabel, opgenomen in bijlage 4 (paragraaf 9.4). Op NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council) 5

6 basis van deze vergelijking heeft het panel besloten om de volgende facetten te beoordelen: Doelstellingenperspectief: 1.1 domeinspecifieke eisen 1.2 niveau master 1.3 beroepsgerichte oriëntatie Programmaperspectief: 2.1 eisen HBO programma 2.2 relatie doelstellingen en programma 2.5 instroom 2.6 duur Personeelsperspectief: 3.1 eisen HBO personeel Interne kwaliteitszorgperspectief: 5.1 evaluatieresultaten 5.2 maatregelen tot verbetering 5.3 betrekken van medewerkers Resultatenperspectief: 6.1 gerealiseerd niveau Tijdens de site visit heeft het panel ook vragen gesteld over een aantal als onvoldoende beoordeelde facetten zoals de samenhang in het programma, de studielast, beoordeling en toetsing en studiebegeleiding.. Deze vragen stonden echter ten dienste van de onderbouwing van het masterniveau van de opleiding en het onderbouwen van de verbetering van de onvoldoende beoordeelde facetten. De betreffende facetten zijn op zichzelf niet door dit panel beoordeeld; het panel heeft daarbij ten aanzien van deze facetten de beoordeling uit het bestaande visitatierapport overgenomen. Voorafgaand aan de site visit heeft het panel met de opdrachtgever (NQA) afgesproken dat, in het geval het panel op zaken zou stuiten waaruit blijkt of vermoed kan worden dat de kwaliteit van één of enkele andere facetten ernstig tekort schiet, dat zij zich dan zou beraden op een passend vervolgtraject om tot een onderbouwde beoordeling te komen. Het panel heeft bij de beoordeling gebruik gemaakt van het beoordelingskader van de DVC, met bijbehorende beslisregels en rapportageformat. Het beoordelingskader van de DVC is goedgekeurd door de NVAO en dateert uit december 2003 Werkwijze van het panel: beoordelingsproces De beoordeling van de opleiding heeft plaatsgevonden in de volgende stadia: Bestudering van de visitatiedocumentatie, bestaande uit de relevante pagina s uit het visitatierapport van januari 2004 en een door de opleiding vervaardigd aanvullend informatiedossier met bijlagen. Alle beschikbare documenten zijn bestudeerd en meegewogen bij de uiteindelijke beoordeling. 6 NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council)

7 In het Informatiedossier wordt beschreven op welke wijze het beroepsprofiel en de eindkwalificaties volgens de opleiding aan domeinspecifieke eisen voldoen. Het daartoe als meetlat gehanteerde geheel van interne en externe referenties komt het panel als passend voor. Het panel heeft die meetlat zelf gehanteerd bij het beantwoorden van de vraag in hoeverre aan het criterium bij het betreffende facet wordt voldaan. Een voorbereidende bespreking van het panel en de accountmanager vanuit NQA. Tijdens deze bespreking heeft het panel vastgesteld op welke facetten uit het beoordelingskader aanvullende beoordeling zou moeten plaatsvinden en is een eerste inventarisatie gemaakt van openstaande vragen. Nadere bestudering van de visitatiedocumentatie met als doel voorlopige oordeelsvorming op de te beoordelen facetten en formuleren van vragen per doelgroep (management en College van Bestuur, docenten, studenten). In deze fase zijn tevens afspraken gemaakt met de contactpersoon van de opleiding over de (nadere) invulling van het bezoekprogramma en aanvullende informatie en documentatie ter inzage. Bezoek aan de opleiding (site visit). Voorafgaande aan de gesprekken heeft het panel een laatste voorbereidend overleg gehad. De definitieve vragen aan de gesprekspartners zijn geformuleerd en de voorlopige oordelen op de te beoordelen facetten zijn besproken. Ter onderbouwing van de oordelen heeft het panel de aanwezige documentatie ter inzage bestudeerd. Vervolgens heeft het panel gesproken met vertegenwoordigers van het management van de opleiding, de school of health en het College van Bestuur en met een afvaardiging van docenten en studenten. Het bezoekprogramma, een overzicht van de gesprekspartners en een overzicht van de aanvullende documentatie zijn opgenomen in Bijlage 7 (paragraaf 9.7). Na afloop van de gesprekken heeft het panel zijn eindoordeel geformuleerd. Daarbij heeft het panel alle beschikbare informatie, zowel uit documentatie als uit de gesprekken, meegewogen. Om tot een eindbeoordeling over de opleiding te komen heeft het panel eerst aan elk ijkpunt uit het DVC-kader een + of toegekend. Vervolgens is een (gewogen) oordeel per NVAO-facet geformuleerd: excellent, goed, voldoende of onvoldoende. Per onderwerp is, op basis van de betreffende facetoordelen, een oordeel geformuleerd: voldoende of onvoldoende. Voor de facetten die niet in deze visitatie zijn meegenomen, is het oordeel van de visitatiecommissie uit 2004 overgenomen. Op basis van de oordelen op de zes onderwerpen is een integraal eindoordeel over de opleiding geformuleerd. Schrijven van de (concept)rapportage door de secretaris van het panel, op basis van de geformuleerde oordelen. Daarbij zijn de visitatiedocumentatie, de documentatie ter inzage en de gesprekken tijdens de site visit gebruikt als (kader voor en) onderbouwing van de geformuleerde oordelen. De conceptrapportage is beoordeeld door de overige panelleden en de accountmanager van NQA. Vervolgens heeft de opleiding de rapportage kunnen beoordelen op feitelijke onjuistheden. Borging Gedurende het hele beoordelingsproces is aandacht beteed aan een uniforme interpretatie van de geformuleerde ijkpunten. Tevens heeft het panel naar een zo groot mogelijke objectiviteit en betrouwbaarheid gestreefd, waarbij informatie werd gecontroleerd bij zo veel mogelijk verschillende informatiebronnen en evaluatieve uitspraken zijn beredeneerd NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council) 7

8 en onderbouwd met feitelijke informatie. Daarbij gold het bereiken van een zo groot mogelijke intersubjectiviteit in de beoordeling tussen panelleden. 0.2 Plaats van de opleiding De HKP maakt onderdeel uit van de School of Health van Hogeschool INHOLLAND. De directeur van de School of Health draagt verantwoordelijkheid voor de inhoud en organisatie van de betrokken opleidingen, waaronder de HKP. Daarnaast maakt de HKP als masteropleiding deel uit van de Graduate School. Het Institute of Advanced Studies and Applied research (ASAR) draagt de verantwoordelijkheid voor de kwaliteitscriteria en de INHOLLAND-kenmerken van de masteropleidingen. Op opleidingsniveau is de opleidingsmanager verantwoordelijk voor de inhoud en organisatie van de HKP-opleiding en wordt daarin op teamniveau ondersteund door de teamcoördinator. In het aanvullende Informatiedossier worden de basiskenmerken van de opleiding weergegeven. Deze zijn overgenomen in onderstaand kader: Basiskenmerken van de opleiding Niveau: HBO-master Betreft: post-initieel onderwijs Graad: Master in Education Variant: deeltijd Huidige staat: voortgezette opleiding Locatie: Diemen/Amsterdam In het Informatiedossier wordt daarnaast de volgende informatie gegeven over de organisatie en het profiel van Hogeschool INHOLLAND. INHOLLAND is op 1 januari 2002 ontstaan uit een fusie tussen de Hogeschool Alkmaar, Hogeschool Haarlem, Hogeschool Holland en Ichthus Hogeschool/Hogeschool Delft. INHOLLAND kent een tweelagenstructuur. Onder het College van Bestuur bestaan er vier organisatie-eenheden: Schools, van waaruit het onderwijs wordt verzorgd; ASAR, Institute of Advanced Studies and Applied Research (masteropleidingen verenigd in de Graduate School, internationalisering, lectoraten en kenniskringen); Contractactiviteiten; Ondersteunende diensten; HRM (Human Resources Management), M&C (Marketing & Communicatie), OKR (Onderwijs, Kwaliteit, Research & Development), Facilitaire Zaken, Vastgoed, ICT, Control, Financiën en Bestuurszaken. Het profiel van INHOLLAND wordt gekenmerkt door diversiteit en pluriformiteit. INHOLLAND is een instelling met een breed palet aan (voornamelijk) hbo-opleidingen, bijna studenten, personeelsleden en tal van vestigingen. Tegelijkertijd wil INHOLLAND een herkenbare familie worden, waarbinnen een van de belangrijkste bindende elementen is de persoonlijke benadering van studenten en medewerkers. Die indi- 8 NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council)

9 viduele benadering vloeit voort uit de vijf kernwaarden van INHOLLAND: open, sociaal en betrokken, warm, vooruitstrevend en ambitieus. (Informatiedossier, pagina 8). Hogeschool INHOLLAND heeft als missie geformuleerd: INHOLLAND biedt grenzeloos onderwijs dicht bij de student, medewerker en markt. Met betrekking tot de masteropleiding heeft hogeschool INHOLLAND de ambitie dat voor elke student die een bacheloropleiding volgt de mogelijkheid bestaat om desgewenst via minors door te stromen naar een masteropleiding. Het masterbeleid van de hogeschool richt zich op: Faciliteren van doorstroom naar masteropleidingen bij andere instellingen door samenwerkingsovereenkomsten met Nederlandse universiteiten Opzetten van fulltime masters als vervolgopleidingen voor bacheloropleidingen Opzetten van parttime executive masteropleidingen i.s.m. buitenlandse partnerinstellingen Vanaf 2002 is INHOLLAND gestart met de ontwikkeling van kenniskringen. In het Informatiedossier staat daarover: Kenniskringen zijn binnen INHOLLAND zo gepositioneerd dat verschillende Schools met één kenniskring verbonden zijn en dat één School aan meerdere kenniskringen kan zijn verbonden. De docenten die vanuit de Schools participeren in de kenniskringen zijn gedetacheerd vanuit de Schools. Hierdoor ontstaat wisselwerking tussen kenniskringen en Schools. De kennisgebieden van een kenniskring zullen terugkeren in het onderwijs in de vorm van interdisciplinaire thema s, probleemgebieden en projecten waar studenten in participeren. Op deze manier vindt een verrijking plaats van het reguliere onderwijs. (Informatiedossier, pagina 10). 0.3 Kwaliteit van de visitatiedocumentatie Het informatiedossier, aangeleverd door de opleiding, betreft een aanvulling op het visitatierapport Pedagogiek van januari De opleiding schrijft hierover: In navolging van hetgeen de NVAO i.o. in haar schrijven van 23 juni 2004 heeft aangegeven 1, wordt in dit rapport allereerst ingegaan op het masterniveau. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van het beoordelingskader van de NVAO voor bestaande opleidingen en de uitwerking daarvan door de Dutch Validation Council (DVC). Ten tweede worden de verbeteringen besproken ten aanzien van: de opbouw en de inhoud van het buitenschoolse curriculum de bewaking van de kwalificaties de instroom en de aansluiting de contacten met het werkveld het interne kwaliteitszorgsysteem. De bespreking van de verbeteringen sluit aan bij het beoordelingskader van de HBO-raad, dat gebruikt is bij de visitatie van Pedagogiek in januari (pagina 13 informatiedossier) 1 kenmerk: NVAO/ /MH NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council) 9

10 10 NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council)

11 Gezien de opdracht aan het panel (zie ook paragraaf 0.1 Wijze van beoordelen), was het panel van oordeel dat het aanvullende informatiedossier met bijlagen, in combinatie met de relevante delen uit het visitatierapport van januari 2004, adequaat was met het oog op de voorlopige oordeelsvorming en de voorbereiding op de site visit. 0.4 Opmerkingen van het panel Het door de opleiding opgestelde Informatiedossier bood een goede basis om de opleiding te gaan beoordelen. Het panel spreekt zijn waardering uit voor de prettige samenwerking met de opleiding in de voorbereiding op de site visit, met name gezien het korte tijdsbestek waarop een en ander diende plaats te vinden. Ook spreekt het panel waardering uit voor de prettige ontvangst op de opleiding en de openheid van de gesprekken, en in het bijzonder de bereidheid van de gesprekspartners om (nogmaals) tijd vrij te maken om het panel te woord te staan. Het documentatiemateriaal ter inzage was overzichtelijk en geordend volgens de plan, do, check, act systematiek en bood daardoor een effectieve manier van opzoeken en gaf snel antwoord op vragen die het panel had geformuleerd. 0.5 Leeswijzer In de hoofdstukken één tot en met zes is de beoordeling van de opleiding weergegeven. De hoofdstukken volgen de onderwerpen van de NVAO. Ze zijn opgedeeld in paragrafen die de indeling in facetten van de NVAO volgen. Elke paragraaf met een opnieuw beoordeeld facet is als volgt opgebouwd: Het NVAOfacet is weergegeven, gevolgd door een beschrijving van de opleiding. Deze beschrijving is gebaseerd op de bestudering van de visitatiedocumentatie, het ter inzage gelegde materiaal en de gesprekken met de verschillende vertegenwoordigers van de opleiding. Voor de facetten die reeds door de visitatiecommissie van 2003 als voldoende zijn beoordeeld, wordt verwezen naar het bijbehorende rapport. Elke paragraaf wordt afgesloten met een beoordeling door het panel. Deze beoordeling is gebaseerd op het beoordelingskader voor HBO-masteropleidingen van de DVC. De hoofdstukken één tot en met zes worden afgesloten met een aantal samenvattende conclusies. Hoofdstuk zeven bevat een opsomming van de sterke en zwakke punten van de opleiding en een schematische weergave van de beoordelingen per facet en per onderwerp. In hoofdstuk 8 is het eindoordeel van het panel weergegeven. In hoofdstuk 9 tenslotte zijn de bijlagen opgenomen. NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council) 11

12 1 DOELSTELLINGEN OPLEIDING 1.1 Domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk) Bevindingen en overwegingen Er was ten tijde van de visitatie nog geen sprake van een landelijk beroepsprofiel voor hogere kaderpedagogen 2. Om deze reden heeft de opleiding een voorlopig beroepsprofiel opgesteld. Hiertoe zijn vertegenwoordigers uit het werkveld geraadpleegd. Het beroepsprofiel is vertaald in eindkwalificaties voor de opleiding. Het beroepsprofiel en de eindkwalificaties zijn besproken in de Veldadviesraad. Met alumni van de opleiding is in juni 2003 een curriculumconferentie georganiseerd, waarop ook de praktijkopdrachten zijn besproken die van het beroepsprofiel zijn afgeleid. In september 2003 is aan de hand van gesprekken met werkveldvertegenwoordigers opnieuw werkveldonderzoek verricht en is een literatuuronderzoek naar landelijke ontwikkelingen gedaan. De uitwerking van deze bevindingen zijn opnieuw besproken met de veldadviesraad. Het panel heeft deze werkwijze geverifieerd aan de hand van de ter inzage gelegde documentatie, onder andere: eindverslag Raadpleging werkveld, mei 2003) notulen veldadviesraad periode verslag alumnidag 3 juni 2003 rapport Masterclass in coproductie (2004) Bij de ontwikkeling van het nieuwe beroepsprofiel in 2003 heeft de opleiding (deels op aanraden van de visitatiecommissie) een aantal principiële keuzes gemaakt. Zo heeft men zich met betrekking tot de richting orthopedagogiek nadrukkelijk willen onderscheiden van de universitair opgeleide orthopedagogen en BIG-geregistreerde gezondheidszorgpsychologen. Tevens is de afstudeerrichting/specialisatie onderwijskunde komen te vervallen. Met betrekking tot de richting management en beleid is gekozen voor een groter aandeel pedagogiek, om zich te kunnen onderscheiden van algemene managementopleidingen. Verder is het profiel gebaseerd op relevante ontwikkelingen in het beroepenveld zoals vraagsturing, verzelfstandiging en transparantie van zorg en onderwijs, toenemende relevantie van ketenregie en het dichten van de kloof tussen beleid en uitvoering Over de aard van het werk als hogere kaderpedagoog schrijft de opleiding: Kenmerkend ( ) is het vermogen te kunnen schakelen tussen beleid en uitvoering. ( ) De hoger- 2 Op 21 september 2004 heeft de Landelijke Programmacommissie Pedagogiek besloten om een gemeenschappelijk basisprofiel voor alle HKP s te ontwikkelen, conform het advies van de visitatiecommissie (2003/2004). Vertegenwoordigers van de HKP van Hogeschool INHOLLAND participeren in deze ontwikkeling/dit overleg. 12 NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council)

13 kaderpedagoog is gericht op het aanbrengen, bewaken of versterken van opvoedingssamenhang in de keten van interventies rond de cliënt. Deze samenhang is door de opleiding benoemd als pedagogische continuïteit. Kort gezegd beoogt de HKP professionals op te leiden die in staat zijn op complex niveau pedagogische kaders (arrangementen) te ontwerpen die gericht zijn op het versterken van de genoemde samenhang door leiding en begeleiding te geven aan de ontwikkeling en het onderhoud hiervan en aan de uitvoerende werkzaamheden die hiervoor zijn vereist.) (Informatiedossier, pagina 16) De domeindeskundigen uit het panel zijn van oordeel dat zowel het beroepsprofiel als de eindkwalificaties de breedte en diepte van het domein voldoende representeren. Het panel had naar aanleiding van de bestudering van de visitatiedocumentatie vragen over de plaats van de opleiding binnen de School of Health. Het panel had de indruk dat, ondanks zichtbare verbeteringen in het profiel, nog steeds niet geheel duidelijk was waarin de beide afstudeerrichtingen zich onderscheiden ten opzichte van enerzijds klassieke orthopedagogiek opleidingen en anderzijds algemene managementopleidingen. Tijdens de site visit is het panel uit het gesprek met management, directie en College van Bestuur gebleken dat ook de opleiding zich met deze vraag bezig houdt. De opleiding is intussen bezig de beide routes (orthopedagogiek en management/beleid) in elkaar te schuiven. Men wil zich profileren als masteropleiding met het accent op de orthopedagogische invalshoek en met daarbinnen varianten die zich iets meer of juist iets minder richten op de kant van beleid en management. Deze ontwikkelingen werden tijdens het gesprek met docenten en studenten onderschreven. Op den duur wil de opleiding deze keuze ook zichtbaar maken in het beroepsprofiel. Men wacht daarbij echter tot het moment dat het landelijke beroepsprofiel beschikbaar komt, zodat deze wijzigingen tegelijk kunnen worden meegenomen. Het beroepsprofiel is voor zowel de richting orthopedagogiek als de richting management/beleid vertaald in eindkwalificaties voor de opleiding. Beroepsprofiel en eindkwalificaties zijn opgenomen als bijlagen A en C bij het Informatiedossier en integraal weergegeven in Bijlage 5 en 6 (paragraaf 9.5 en 9.6) bij dit rapport. Het beroepsprofiel is geformuleerd aan de hand van de volgende competenties: vakmatige, methodische, bestuurlijk organisatorische, strategische, sociaalcommunicatieve, normatief-culturele en leer- en vormgevingscompetenties. De eindkwalificaties zijn ingedeeld volgens vakinhoudelijke domeinen: pedagogische competenties, onderzoeksmatige competenties, competenties gericht op de ontwikkeling van de eigen professionaliteit, innovatieve competenties en (domein)specifieke competenties voor de beleidsmedewerker/leidinggevende en de orthopedagoog. Oordeel en motivering De visitatiecommissie Pedagogiek oordeelde in 2003/2004 dat de contacten met het werkveld onvoldoende waren. Het panel is van oordeel dat er op dit punt sterke verbeteringen hebben plaatsgevonden. Zij baseert dit oordeel zowel op de documentatie (o.a. notulen van de veldadviesraad en alumni bijeenkomsten) als op de toelichting door de gesprekspartners tijdens de site visit. Het panel concludeert dat bij de ontwikkeling van NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council) 13

14 het beroepsprofiel en de eindkwalificaties afdoende sprake is geweest van raadpleging van het werkveld/vakgenoten. Het panel is van oordeel dat het profiel inhoudelijk gezien de breedte en de diepte van het domein voldoende afdekt. Het panel ziet de ontwikkelingen rondom het samenvoegen van de beide profielen (orthopedagogiek en management/beleid) als een positieve ontwikkeling en onderschrijft de keuze om dit te laten samenvallen met conformering aan het landelijke profiel dat momenteel in ontwikkeling is. Het panel constateert dat de eindkwalificaties zijn uitgewerkt en dat duidelijk is welke competenties (vaardigheden) men bij studenten wil ontwikkelen. Ook studenten zijn hiervan goed op de hoogte. Het panel concludeert dat de eindkwalificaties aansluiten bij de eisen die door vakgenoten en de beroepspraktijk worden gesteld aan een opleiding in het betreffende domein en beoordeelt op basis daarvan facet 1.1 Domeinspecifieke eisen als voldoende. 1.2 Niveau: Master De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Master Voor de beoordeling van het facet Niveau heeft het panel gebruik gemaakt van de Dublin Descriptoren voor masteropleidingen, zoals opgenomen in het DVC-beoordelingskader voor HBO masteropleidingen. Gezien het belang van de beoordeling van het masterniveau in deze visitatie, zullen de Dublin Descriptoren ieder afzonderlijk worden besproken. Bevindingen en overwegingen Zoals reeds opgemerkt in paragraaf 1.1 is de volledige set eindkwalificaties opgenomen in de bijlage bij het Informatiedossier. Daarnaast is in het Informatiedossier een tabel opgenomen, waarin de eindkwalificaties zijn afgezet tegen de Dublin Descriptoren. Kennis en inzicht Heeft aantoonbare kennis en inzicht die overtreffend en verdiepend zijn ten opzichte van het bachelor niveau Heeft aantoonbare kennis en inzicht die een basis of een kans bieden om een originele bijdrage te leveren aan het ontwikkelen en/of toepassen van ideeën, vaak in onderzoeksverband In de bijlage bij het Informatiedossier zijn de bachelorcompetenties opgenomen ( Specifieke competenties van de HBO-pedagoog, behorend bij Bijlage J: Intake assessment). In deze competenties staat het uitvoerende orthopedagogische werk centraal: het aangaan van een samenwerkingsrelatie met de cliënt, het verlenen van vakbekwame dienstverlening, het ontwikkelen en implementeren van pedagogisch beleid (in de zin van het leveren van een bijdrage aan de verbetering van de kwaliteit van zorg en dienstverlening), het professionaliseren van de kwaliteit van het eigen beroepshandelen. De eindkwalificaties van de hogere kaderopleiding pedagogiek zijn in vergelijking hiermee aantoonbaar overtreffend en verdiepend. Zo is er onder andere expliciete aandacht voor de achterliggende oorzaken en contexten bij pedagogische en maatschappelijke kwesties, voor organisatori- 14 NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council)

15 sche en bedrijfsprocessen, voor de handelingsverlegenheid van de beroepsopvoeder en voor het ondersteunen van en leidinggeven aan uitvoerende medewerkers. Het leveren van een bijdrage aan het ontwikkelen en/of toepassen van ideeën komt enerzijds naar voren in de onderzoeksmatige competenties (met name competentie 2) en anderzijds in de innovatieve competenties (met name competenties 4 en 4.5). Toepassen kennis en inzicht Kan probleemoplossend handelen in nieuwe of onbekende omstandigheden binnen een bredere (of multidisciplinaire) context gerelateerd aan het vakgebied Kan kennis integreren en met complexe materie omgaan Probleemoplossend handelen komt in een groot aantal competenties naar voren. Onder andere in de pedagogische competenties (competentie 1.2), in de onderzoeksmatige competenties (2), de innovatieve competenties (4) en de specifieke competenties van de orthopedagoog (6, 6.1 en 6.4). In deze competenties is veelal ook sprake van een bredere of multidisciplinaire context, het integreren van kennis en het omgaan met complexe materie. Bijvoorbeeld competentie 4: De student is in staat leiding te geven aan gecompliceerde projecten waarin complexe problemen worden opgelost, innovaties worden voorbereid of worden geïmplementeerd ). Oordeelsvorming Is in staat om oordelen te formuleren op grond van onvolledige of beperkte informatie Houdt bij oordeelsvorming rekening met sociaal-maatschappelijke en ethische verantwoordelijkheden verbonden aan toepassing van eigen kennis en oordelen Oordeelsvorming is opgenomen in een aantal competenties, onder andere 1 ( bij pedagogische en maatschappelijke kwesties achterliggende problematieken en discussies kritisch onderzoeken naar feitelijke en normatieve aspecten ), 1.4 ( pedagogische veronderstellingen te onderzoeken en te verhelderen. ), 4.3 ( en is zich daarbij bewust van eigen fundamentele veronderstellingen. ), 5.3 ( te bepalen welke elementen in de organisatie rond de zorg of dienst prioriteit hebben ) en 6.2 ( onderzoeken van anderen op hun waarde beoordelen ). Sociaal-maatschappelijke aspecten worden expliciet genoemd. Ethische aspecten en het formuleren van oordelen op basis van onvolledige of beperkte informatie zijn meer impliciet opgenomen. Communicatie Is in staat om conclusies, inclusief daaraan ten grondslag liggende kennis, motieven en overwegingen, duidelijk en ondubbelzinnig over te brengen Kan conclusies etc. overbrengen op een publiek bestaande uit specialisten en nietspecialisten Communicatie komt terug in onder andere de volgende competenties: 1.5 ( pedagogische vragen benaderingen en dilemma s in kaart te brengen en voor medewerkers bespreekbaar te maken ), 4.4 ( kan eigen standpunten en argumenten effectief communiceren, in een complexe situatie gemeenschappelijke doelen opsporen en benoemen op NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council) 15

16 een manier die over en weer tot overeenstemming leidt. ), 6.2 ( onderzoeken van anderen voor een cliënt vertalen. ). Schriftelijke communicatie is expliciet opgenomen in competenties 2.1 ( een praktijkgericht onderzoek op te zetten,, erover te rapporteren, ) en 6.3 ( schriftelijk rapporteren aan cliënten en anderen. ). Daarbij verwijzen onder andere 6.2 en 6.3 ook naar het overbrengen van conclusies op een publiek bestaande uit specialisten en niet-specialisten. Leervaardigheden Bezit leervaardigheden die in staat stellen een vervolgstudie (verdere professionalisering) aan te gaan met een grotendeels zelfgestuurd of autonoom karakter Leervaardigheden zijn verwoord in de competenties gericht op de ontwikkeling van de eigen professionaliteit. Het meest expliciet komen te terug in competentie 3.2: De student leert systematisch en doelgericht (ook in de eigen organisatie) en kan het leerproces en de bereikte competenties zichtbaar maken. Het zelfstandig kunnen voortzetten van deze vorm van leren en aldus werkend te blijven leren.. Oordeel en motivering Op basis van bovenstaande bevindingen concludeert het panel dat de eindkwalificaties van de hogere kaderopleiding pedagogiek voldoende aansluiten bij de Dublin Descriptoren. Daarmee voldoet de opleiding aan het criterium dat de eindkwalificaties aansluiten bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een master. Het panel beoordeelt facet 1.2 Niveau dan ook als voldoende. 1.3 Oriëntatie: HBO De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een Master in HBO: De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties Een HBO-master heeft de kwalificaties voor het niveau van zelfstandig en/of leidinggevend beroepsbeoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van het functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarin een HBO- opleiding vereist is of dienstig is Bevindingen en overwegingen Zoals gesteld in paragraaf 1.1 is er vooralsnog geen landelijk beroepsprofiel beschikbaar. De opleiding heeft daarom in 2003 in samenspraak met het beroepenveld/vakgenoten een voorlopig beroepsprofiel opgesteld en vertaald in eindkwalificaties. Het panel heeft in paragraaf 1.1 reeds geconstateerd dat het werkveld/vakgenoten hierbij in voldoende mate betrokken zijn. In een schematische weergave maakt de opleiding de samenhang tussen beroepsprofiel en eindkwalificaties inzichtelijk. Verder wordt in de documentatie toegelicht dat de beroepsprofielen leidend zijn voor de ontwikkeling van studenten en richtinggevend bij de 16 NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council)

17 inrichting van supervisie, intervisie en studieloopbaanbegeleiding. De eindkwalificaties zijn richtinggevend geweest bij de invulling van het onderwijsprogramma. In het gesprek met studenten is het panel gebleken dat deze indeling voor hen zeer herkenbaar is en goed werkbaar in de praktijk. Het huidige beroepsprofiel is sinds verschijning niet herijkt. Wel wordt er binnen de opleiding expliciet gesproken over het vertalen van recente ontwikkelingen en inzichten in het beroepsprofiel, zoals blijkt uit de principiële keuzen die de opleiding heeft gemaakt onder andere met betrekking tot het orthopedagogische profiel. De opleiding heeft zich de aanbevelingen in het visitatierapport ter harte genomen, onder andere door afscheid te nemen van het onderwijskundige profiel. Zoals beschreven in paragraaf 1.1 zal de opleiding bij het verschijnen van het landelijke beroepsprofielen voor hogere kaderopleidingen pedagogiek het eigen beroepsprofiel bijstellen. In het overzicht van de eindkwalificaties is te zien dat deze zijn geformuleerd op het niveau van een zelfstandig en of leidinggevend beroepsbeoefenaar (orthopedagoog en beleidsmedewerker/leidinggevende) die kan functioneren in een multidisciplinaire omgeving (pedagogisch, onderzoeksmatig, innovatief). Oordeel en motivering Het panel constateert dat de eindkwalificaties van de opleiding ontleend zijn aan het beroepsprofiel, dat is opgesteld in samenspraak met het relevante beroepenveld. Het panel heeft niet aangetoond gezien dat er sinds het verschijnen van het beroepsprofiel sprake is geweest van herijking. Wel ziet het panel de huidige contacten met het werkveld, de betrokkenheid van de opleiding bij de totstandkoming van het landelijke profiel en de huidige ontwikkelingen binnen de opleiding (zie paragraaf 1.1) als positief en acht hiermee de actualiteit van het profiel voldoende gewaarborgd. Het panel constateert voorts dat de opleiding de kwalificaties heeft voor het niveau van een zelfstandig en leidinggevend beroepsbeoefenaar in een multidisciplinaire omgeving waarin een HBO-opleiding vereist of gedienstig is. Het geheel overziend concludeert het panel dat er aantoonbaar sprake is van een beroepsgerichte oriëntatie en beoordeelt daarom facet 1.3 als voldoende. 1.4 Conclusies In paragraaf 1.1 tot en met 1.3 heeft het panel aangetoond dat de doelstellingen (eindkwalificaties en beroepsprofiel) van de opleiding voldoen aan de domeinspecifieke eisen, de eisen met betrekking tot het masterniveau en de beroepsgerichte oriëntatie. Het panel is van oordeel dat de opleiding de aanbevelingen uit het visitatierapport heeft opgevolgd en dat er sprake is van een sterke verbetering van de contacten met het werkveld, een belangrijke voorwaarde voor de kwaliteit van het doelstellingenperspectief. Het panel beoordeelt onderwerp 1 Doelstellingen als positief. NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council) 17

18 2. PROGRAMMA De visitatiecommissie van de HBO-raad beoordeelde in 2003 het buitenschools curriculum van de opleiding als onvoldoende. Op basis hiervan heeft het panel de facetten 2.1 Eisen HBO en 2.2 Relatie tussen doelstellingen en programma opnieuw beoordeeld (zie ook de conversietabel). De visitatiecommissie beoordeelde de samenhang in het programma met een kleine voldoende, met de aantekening dat het nieuwe competentiegerichte curriculum hiertoe een duidelijke verbetering zou moeten aanbrengen. Het panel heeft de voldoende beoordeling overgenomen, maar heeft hier wel kritisch naar gekeken. De visitatiecommissie beoordeelde de studievoortgang, de werkvormen en studieactiviteiten en de inhoud en het niveau van de toetsen als voldoende. Het panel heeft deze beoordeling overgenomen en op basis hiervan de facetten 2.4 Studielast, 2.7 Afstemming vormgeving en inhoud en 2.8 Beoordeling en toetsing als voldoende beoordeeld. Daar waar relevant zijn aanvullende bevindingen gerapporteerd. Deze bevindingen onderschrijven in alle gevallen de bestaande beoordeling. De visitatiecommissie beoordeelde de instroom als onvoldoende. Het panel heeft op basis daarvan facet 2.5 Instroom opnieuw beoordeeld. Het facet duur is door de visitatiecommissie wel beschreven, maar niet beoordeeld. Om die reden heeft het panel facet 2.6 Duur alsnog beoordeeld. Ten tijde van de visitatie in 2003 was de opleiding bezig met de omzetting naar een competentiegericht curriculum. Inmiddels is met het grootste deel van het nieuwe curriculum (m.u.v. de afstudeerfase) ervaring opgedaan in de uitvoering. De eerste bijstellingen naar aanleiding van deze ervaringen hebben reeds plaatsgevonden (zie ook hoofdstuk 5: Interne kwaliteitszorg). De opzet van het huidige programma is als volgt. Het programma is gebaseerd op de beroepsloopbaan van de student tot een hoger kader functie. Deze loopbaanstappen zijn schematisch weergegeven en hieronder opgenomen: Loopbaanstappen (rode draad curriculum) Zelf (mee)doen/ onderzoeken Begeleidende/ ondersteunende rol Routine Intern Verbeteren Integraal Non-routine Extern Vernieuwen Dynamisch Meta Onderzoek doen. 'Netjes werken' Rapporteren aan management. Rapporteren aan andere experts (1) (3) Research, exploreren, met experts praten, buiten de deur kijken, stukje werk (keten) (her)ontwerpen. Daar zelf mee experimenteren en van experiment naar gegeneraliseerde aanpak komen. Beslissingsvoorbereiding Reflecteren op en verdiepen van activiteit 3 en 4 (5) Toezicht houden, ondersteuning bieden (gesprekspartner, mentoraat, coach), crisisopvang (2) (4) Handelingsverlegenheid van organisatie onderzoeken, werkers coachen, je research benutten, aanzetten tot experimenteren, experimenten implementeren en monitoren, ervaringen bespreekbaar maken 18 NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council)

19 Analoog aan de beschreven loopbaanstappen worden per afstudeerrichting vier thematische curriculumblokken van elk een half jaar (semesters) onderscheiden. Binnen elk curriculumblok (thema) wordt gebruik gemaakt van vier inhoudsdomeinen: 1. de methodische kern van het handelen; experimenteren in de werkervaringsruimte 2. ondersteunende kennisbestanden 3. algemeen pedagogische onderzoeksinhouden 4. persoonlijk en professionele ontwikkeling Curriculumblokken bestaan uit hoofdvakken, ondersteunende vakken en studieloopbaanbegeleiding en supervisie/intervisie. De opleiding wordt met vijfde blok, het afstudeerproject afgesloten. In Bijlage 8 (paragraaf 9.8) zijn de programmaoverzichten van de afstudeerrichting Orthopedagogiek en Management/Beleid opgenomen. 2.1 Eisen HBO Het programma sluit aan bij de volgende criteria voor het programma van een hboopleiding: Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en of (toegepast) onderzoek Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk Bevindingen en overwegingen In de bijlage bij het Informatiedossier zijn beschrijvingen per programmaonderdeel opgenomen. In deze beschrijvingen is onder andere aangegeven welke basisliteratuur wordt gebruikt. Naast de voorgeschreven literatuur zoeken studenten zelf aanvullende literatuur voor de uitvoering van de semesteropdrachten, passend bij de gekozen invulling van de thematiek. Zij worden daarin ondersteund door docenten en kenniscentrum. Over de literatuur die in de programmabeschrijvingen is genoemd is het panel van oordeel dat deze op het gebied van orthopedagogiek in grote lijnen voldoet. Op het gebied van pedagogiek worden de relevante discussies aan de orde gesteld. De voorgeschreven literatuur op het gebied van onderzoeksvaardigheden (onderzoek 1 en onderzoeksmethoden) is wat mager. Dit wordt gecompenseerd middels de aanvullende literatuur bij semesteropdrachten en de afstudeeropdracht. Op het gebied van management en beleid mist het panel literatuur over integraal jeugdbeleid. Uit gesprekken tijdens de site visit is gebleken dat dit aandachtsgebied wel aan bod komt vanuit de werkervaring van de studenten en de input vanuit de relevante kenniskringen Leefwereld en jeugd en Geïntegreerd pedagogisch handelen. Elk semester is opgebouwd rondom een centrale praktijkopdracht, gekoppeld aan het thema dat in het semester centraal staat, bijvoorbeeld ketenregie (keten en context) of implementeren. In deze opdracht voeren studenten een praktijkonderzoek uit op hun eigen werkplek. De opleiding wordt afgesloten met een afstudeeropdracht, die studenten NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council) 19

20 eveneens op hun eigen werkplek uitvoeren. Uit gesprekken tijdens de site visit is het panel gebleken dat opdrachten in het algemeen goed kunnen worden uitgevoerd op de eigen werkplek. Soms is het nodig om de opdracht nader te specificeren zodat deze beter aansluit bij de specifieke kenmerken van de organisatie, maar de ervaring van studenten is dat leidinggevenden vrijwel altijd content zijn over de resultaten. In het geval er toch onvoldoende mogelijkheden zijn voor uitvoering van opdrachten op de eigen werkplek helpt de opleiding met het zoeken naar alternatieven. Zo wordt in het blok Keten en context gewerkt in projectgroepen van studenten vanuit verschillende werkvelden, om de leerervaringen op het gebied van multidisciplinaire samenwerking mogelijk te maken. De interactie met toegepast onderzoek vindt plaats doordat twee docenten van de HKPopleiding participeren in een kenniskring. Daarbij gaat het om de kenniskring Leefwereld van jeugd, met als (buitenlands) thema Participatie van jeugd. Daarnaast gaat het om de kenniskring Geïntegreerd pedagogisch handelen. De leeronderzoeken van het blok Keten en context zijn gekoppeld aan het onderzoek binnen deze kenniskring. Met een neuropsycholoog van de kenniskring Licht verstandelijk gehandicapten zijn initiatieven genomen tot samenwerking in een afstudeerproject van één van de studenten. Momenteel vinden gesprekken in het veld plaats over het thema Zorgcoördinatie in relatie tot schaal. Deze ontwikkeling staat nog in de kinderschoenen. Binnen de School of Health is men bezig met de ontwikkeling van een centraal thema voor alle masteropleidingen: Quality of life. Men is bezig met de ontwikkeling van een kenniscentrum rond dit thema. Daarnaast worden er momenteel initiatieven genomen voor verdere samenwerking met Londen op het gebied van ketenproblematiek en in het bijzonder rond de aansluiting onderwijs-jeugdzorg. De ontwikkeling van beroepsvaardigheden wordt op een aantal manieren geborgd. Studenten dienen voor toelating tot de opleiding te beschikken over een werkervaringsruimte van 4 uur per week in een passende werkomgeving. Het programma is opgebouwd volgens de loopbaanstappen die studenten maken in hun ontwikkeling naar hogere kaderpedagoog. Elk semester voeren zij een praktijkopdracht (onderzoek) uit in de praktijk, passend bij de fase in hun ontwikkeling (zie schema loopbaanstappen). De opbouw van elk semester is gericht op de uitvoering van deze opdracht. Daartoe zijn ondersteunende vakken geprogrammeerd, zoals trainingen communicatie, studieloopbaanbegeleiding en supervisie/intervisie. In het vijfde semester voeren studenten een afstudeeropdracht uit. Voorafgaand aan elke praktijkopdracht bepalen studenten, aan de hand van het beroepsprofiel en hun portfolio, en onder begeleiding van de studieloopbaanbegeleider, welke competenties (extra) aandacht behoeven. Uit evaluaties van 2004 blijkt dat zowel studenten als hun leidinggevenden (praktijkbegeleiders) tevreden zijn over de aansluiting van de praktijkopdrachten bij het werkveld. Studenten gaven voorts tijdens de site visit aan dat zij door de geïntegreerde invulling van het programma en de terugkoppeling en reflectie hun eigen werk een andere invulling kunnen geven, passend bij (de ontwikkeling naar) een hogere kaderfunctie. In een aantal gevallen zijn tijdens en dankzij het volgen van de opleiding studenten al overgestapt naar een kaderfunctie. 20 NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council)

21 Oordeel en motivering In het programma wordt, zowel in de literatuur als in de opdrachten, ruime aandacht besteed aan actuele ontwikkelingen zoals de ketenbenadering, de toenemende behoefte aan expertise op het grensvlak tussen beleid en uitvoering ( schakelen ) en het pedagogisch continuüm. Door de vereiste ruimte om tijdens het huidige werk ervaring te mogen opdoen in combinatie met de praktijkopdrachten sluit de opleiding nauw aan bij de beroepspraktijk. De samenwerking met kenniskringen binnen de Hogeschool begint steeds meer vorm te krijgen en levert al concrete voorbeelden op van interactie met onderzoek in het programma. De relatie met het werkveld is sinds de vorige visitatie sterk verbeterd (zie voor onderbouwing paragraaf 3.1). Zo heeft de samenwerking met de Veldadviesraad, onder andere over de invulling van het programma, concreet vorm gekregen. De opleiding heeft sinds de vorige visitatie laten zien dat zij in staat is tot continue verbetering en nieuwe ontwikkelingen snel oppikt. Dat heeft onder andere geleid tot een curriculum dat nauw aansluit op, en in sommige gevallen (zoals bijvoorbeeld m.b.t. ketenregie) zelfs voorloopt op ontwikkelingen in de praktijk. Er wordt in het programma, onder andere via de loopbaanstappen, systematisch aandacht besteed aan de ontwikkeling van de beroepsvaardigheden van de studenten. Op basis van bovenstaande bevindingen concludeert het panel dat het programma goed aansluit bij de criteria voor het programma van een HBO opleiding en beoordeelt facet 2.1 als goed. 2.2 Relatie tussen doelstellingen en inhoud programma Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, orientatie en domeinspecifieke eisen De eindkwalificaties zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken Bevindingen en overwegingen In de bijlage bij het Informatiedossier is een tabel opgenomen waarin de programmaonderdelen zijn gerelateerd aan de eindkwalificaties. Het panel constateert op basis van deze tabel dat alle eindkwalificaties een plaats hebben in het programma. Bij de vertaling van de eindkwalificaties naar het programma geeft de opleiding aan de volgende richtlijnen te hebben gehanteerd (Informatiedossier, pagina 27): De onderscheiding naar routinematige en non-routinematige werkzaamheden, die in het eerste dan wel in het tweede studiejaar centraal staan. Dit onderscheid heeft de opleiding verder gespecificeerd naar het interne perspectief en verbeteren dat in het eerste jaar centraal staat en het externe perspectief en vernieuwen dat voor de inrichting van het tweede studiejaar leidend is. De onderscheiding naar het verrichten van onderzoek, kenmerkend voor de activiteiten binnen het eerste semester en het begeleiden van teams dat in het tweede semester centraal staat. De onderscheiding naar typen domeininhouden. Hierbij is de methodische kern van het handelen richtinggevend voor de inhoudsbepaling van de verdere domeinen. NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council) 21

22 Bij de programmering van de ondersteunende onderwijsinhouden, de pedagogische en onderzoeksmatige inhouden, is de opleiding tevens nagegaan wat de gewenste opbouw is van de onderliggende kennisbestanden. Het panel heeft de programmaoverzichten en de programmabeschrijvingen bestudeerd en concludeert daaruit dat de opbouw en inhoud van het programma aansluiten bij bovengenoemde richtlijnen. In de programmabeschrijvingen, opgenomen in de bijlage bij het Informatiedossier, zijn per programmaonderdeel eerst de eindkwalificaties (competenties) opgenomen waarop het programmaonderdeel betrekking heeft. Vervolgens zijn per competentie de leerdoelen opgenomen. De leerdoelen zijn geformuleerd in termen van wat de student na afloop van het programmaonderdeel kan ( de student is in staat ) en sluiten inhoudelijk aan bij de competenties. In elk semester zijn de programmaonderdelen supervisie (jaar 1) of intervisie (jaar 2) en studieloopbaanbegeleiding opgenomen, zo is te zien in de programmaoverzichten van de beide afstudeerrichtingen. In de programmabeschrijvingen is af te lezen dat in supervisie en intervisie de ontwikkeling van de eigen professionaliteit centraal staat, vormgegeven middels (begeleid) groepswerk. Bij studieloopbaanbegeleiding wordt middels voortgangsgesprekken (op basis van een persoonlijk ontwikkelingsplan) onder andere aandacht besteed aan de zelfbeoordeling van de student met betrekking tot de ontwikkelde en nog te ontwikkelen competenties en de opbouw van het portfolio waarin de leervoortgang en de competenties zichtbaar moeten worden gemaakt. Beide onderdelen maken onderdeel uit van de toetsing van het semester. Studenten gaven aan (zowel in schriftelijke evaluaties als tijdens de site visit), dat zij van mening zijn dat het programma geschikt is voor het bereiken van de eindkwalificaties. De studenten benadrukten daarnaast unaniem, dat zij door de opdrachten die zij vanuit de opleiding in hun organisatie moeten uitvoeren, zich binnen de organisatie hebben ontwikkeld naar een andere rol. In enkele gevallen heeft dit geleid tot een andere functie, passend bij het niveau van de opleiding. Studenten gaven ook aan dat er aanvankelijk soms vanuit de organisatie weerstand bestond tegen de uit te voeren opdrachten, bijvoorbeeld doordat de organisatie zelf nog nauwelijks met de betreffende concepten (zoals ketenregie en pedagogisch continuüm) gewerkt had. Maar de ervaringen van de betreffende studenten waren ook, dat door een juiste (organisatiegevoelige) aanpak men uiteindelijk de meerwaarde inzag en dat het leidde tot een nieuwe stroom opdrachten aan de student. Voor de beoordeling van het masterniveau heeft het panel tussenwerkstukken beoordeeld. Dit betrof semesterwerkstukken van onder andere de vakken Kind en gezinsproblematiek, Keten en context, Innoveren, Regisseren en coachen. Het panel heeft daarbij geconstateerd dat het niveau van de betreffende werkstukken overeenkwam met het niveau van het betreffende semester. Zo was in de beoordeelde werkstukken van keten en context het niveau van hoger kader als onderzoeker en adviseur herkenbaar in de beschreven activiteiten en zelfreflectie. In de werkstukken van het onderdeel kind en ge- 22 NQA (Netherlands Quality Agency) en DVC (Dutch Validation Council)