H A N D L E I D I N G

Transcriptie

1 JOUW SUPERVISOR : NAAM :... ADRES :... TELEFOONNUMMER :... BEREIKBAAR : H A N D L E I D I N G voor d e i n t e r v i e w e r VOORJAAR 1995 (golf 4)

2 VOORWOORD Deze handleiding is bestemd voor de vierde golf van de Panel Studie van Belgische Huishoudens en de tweede golf van het Europese panel. Dankzij de verruiming van het onderzoek vorig jaar, kunnen we met meer zekerheid naar de toekomst kijken. De overstap naar een breder kader, nl. de E.U.,heeft twee zijden : tegenover financiële ondersteuning aan de ene kant, staat aan de andere kant een noodzakelijke samenwerking met de diverse instanties (Federale Diensten voor Wetenschappelijke, Technische en Culturele Aangelegenheden, Eurostat, het Nationaal Instituut voor de Statistiek). Ons product blijft ook 'Belgisch' : de Universitaire Instelling Antwerpen én de Université de Liège hanteren identieke methodes en vragenlijsten. Daartoe is grondig overleg in de voorbereidende fase een must. De accentverschuiving die vorig jaar merkbaar was, nl.nadruk op de socio-economische module, blijft doorspelen in de komende jaren; enkel na verschillende bevragingsbeurten krijgt men een dieper inzicht in bepaalde processen van de levensloop van mensen. Onze doelstelling blijft dezelfde : informatie verzamelen over de veranderingen in de levensomstandigheden van de panelleden binnen het kader van de huishoudens en deze informatie ter beschikking stellen van het wetenschappelijk onderzoek. De gebruikers van de data kan men terugvinden in de brochure, bestemd voor de respondenten. De resultaten moeten het sociaal-economisch beleid op het regionale (Vlaanderen), op het federale (België) én op het Europese niveau kritisch bijsturen. Vanaf Golf 1, die plaatsvond in 1992, hebben we er de nadruk op gelegd dat de interviewers een essentiële rol spelen in het contact met de panelleden. Hoe langer we bezig zijn, hoe duidelijker dit naar voor komt. Noodgedwongen worden uiteraard elk jaar een aantal nieuwe krachten ingeschakeld. Vandaar deze nog vrij uitgebreide handleiding... 2

3 1. DE OPVOLGING : ENKELE BASISPRINCIPES 1.1. WIE WORDT BEVRAAGD? Volwassen leden van het panel : In een volgende bevragingsgolf van een panelstudie komt het erop aan om zoveel mogelijk personen die vorig jaar panellid waren, dit jaar opnieuw te bevragen. Dit principe heeft tot gevolg dat we informatie inwinnen over de panelleden, ongeacht hun huidige woonsituatie. Personen die dit jaar verhuisd zijn naar een collectieve voorziening blijven panelleden en worden dus gecontacteerd. Degenen die vorig jaar verhuisden naar een collectieve voorziening worden niet meer gecontacteerd. Volwassen geworden kinderen en nieuwe kinderen : We bevragen voor de eerste keer met een aparte volwassenenlijst de jongeren uit de panelhuishoudens die in de loop van het voorbije jaar 16 jaar werden (en dus geboren vóór 1979). De kinderen die in de loop van het voorbije jaar geboren of geadopteerd werden zijn ook panelleden en worden bevraagd via de ouder(s) in de kindlijst. Nieuwe partners en andere nieuwe huisgenoten : Al deze personen bevragen we dus in de context van het huishouden waarin ze op dit ogenblik leven. Daarom ondervragen we ook de nieuwe partners en andere nieuwe huisgenoten van onze panelleden. Een weigering van een nieuwe huisgenoot is geen bezwaar om het interview verder te zetten. Een zgn. steekproefkind (d.w.z. een vroeger panellid, jonger dan 16 jaar) dat verhuisd is naar een 'niet-steekproef huishouden', wordt in zijn nieuwe context geïnterviewd. De volwassene(n), waarmee dit kind samenwoont worden zo mogelijk mee in het onderzoek betrokken. Aangezien we in de tweede golf van het Europese Panel zijn beland, worden personen die in het voorbije jaar van België naar een land van de Unie zijn verhuisd, eventueel telefonisch gecontacteerd. Hierbij zijn 2 opties mogelijk : een telefonische afname van een beknopte vragenlijst of een volledig dossier proberen te realiseren via de post. De laatste mogelijkheid geniet onze voorkeur. 3

4 1.2. HOE BEVRAGEN WE DE VERANDERINGEN? - In een panelonderzoek komt het erop aan om veranderingen in het levenspeil en in de organisatie van het dagelijkse leven vast te leggen. Daarbij kunnen we gebruik maken van verschillende methoden : - We bevragen elk jaar de situatie op precies dezelfde manier als het jaar daarvoor; in de analyse van de gegevens blijkt dan wel of er een verschil is of niet. - We vragen de respondenten of er zich op een bepaald terrein een verandering heeft voorgedaan sedert vorig jaar. Indien dit inderdaad het geval is dan vragen we naar meer bijzonderheden; indien dit niet het geval is dan worden de gegevens van het vorige jaar gewoon gekopieerd in het gegevensbestand (bv. een verandering in de burgerlijke staat of in de woonst). - We vragen de respondenten om het hele voorbije jaar te overlopen en maand na maand de situatie weer te geven (de zogenaamde ' kalendervragen'). Deze strategie is van toepassing op die veranderingen die verschillende keren per jaar kunnen optreden en waarvoor het voor de analyse van belang is om de gang van zaken meer in detail te gaan volgen (bv. veranderingen in de tewerkstellingssituatie). Zoals vroeger worden de verschillende methodes gecombineerd naargelang het soort vraag. De huishoudlijst wordt gewoontegetrouw mondeling door de interviewer afgenomen. De persoon die het best op de hoogte is van de situatie, beantwoordt de vragen. De volwassenenlijsten (bedoeld voor elke persoon van 16 jaar of ouder) zijn individueel en zijn enkel geldig indien ze door de persoon in kwestie worden ingevuld. Bij afwezigheid kunnen deze laatste achtergelaten en later opgehaald. Het is hierbij nuttig duidelijke afspraken te maken om onnodige verplaatsingen te vermijden. De zgn. meningsvragen zijn achterin gebundeld en worden enkel gesteld aan de nieuwe respondenten. In deze golf worden enkele vragen gesteld betreffende de houding ten aanzien van zgn. luxegoederen. Deze zijn op een aparte bladzijde samengebracht en bijgevoegd bij de volwassenenlijst. Vergeet niet deze lijst te voorzien van het persoonlijk identificatienummer. Naast de volwassenenlijst is er één bladzijde voor de panelleden die naar een collectieve voorziening zijn verhuisd. Aangezien deze worden beantwoord door iemand uit diens omgeving, spreken we van 'proxy's'. En verder maakten we opnieuw een beknopte vragenlijst (in eerste instantie door de supervisoren in te vullen) voor volwassenen die niet bereid zijn om de uitgebreide lijsten in te vullen. Het is hierbij niet uitgesloten dat men in één van de volgende rondes opnieuw een volledig dossier kan realiseren. LET OP : Om een dossier volledig te maken moet men naast de beknopte vragenlijst voor volwassenen ook een huishoudlijst hebben. 4

5 1.3.PANELBINDING. Elk jaar opnieuw doen wij inspanningen om de mensen aan te moedigen om te blijven meewerken aan de panelstudie. Naast het sturen van een dankbrief en een nieuwjaarskaartje, houden wij eraan de respondenten op de hoogte te houden van de (zij het voorlopige) resultaten. Met dit doel voor ogen wordt een brochure gemaakt met enkele grafieken en cijfers in een voor de doorsnee bevolking begrijpelijke taal. Dit jaar wordt er ook voor de eerste maal uitgepakt met een geschenkje: we hebben elk panellid met een 'P.S.B.H.-bic' bedacht. Een ander niet te onderschatten element is de invloed van een vaste interviewer : zij vormen een element van vertrouwen en geven vaak de doorslag in het al dan niet verder meewerken HOE GAAN WE TEWERK? 2.1. DE INTRODUCTIEBRIEF. Enkele dagen vóór je bezoek stuur je een introductiebrief én een brochure naar de respondent. Vergeet niet je eigen naam en adres op de omslag te schrijven onder het P.S.B.H.-logo, dit om eventuele verkeerde zendingen in eerste instantie bij jou te laten terugkomen. Deze zending wordt door de interviewer gefrankeerd als 'DRUKWERK' HET CONTACTENBLAD. Het contactenblad heeft als hoofddoel het werk van de interviewer te 'sturen'. Het is in alle opzichten een belangrijk instrument, een soort 'logboek', dat alle gegevens bevat betreffende woonplaats, samenstelling van het huishouden enz. Voor uw eigen boekhouding, nl. data van afspraken e.d. is het eveneens nuttig. Op de laatste bladzijde verwachten wij de bevestiging van de betrouwbaarheid van de verworven gegevens. Hiervoor is uw handtekening noodzakelijk. Verder geeft het contactenblad zowel een overzicht van de informatie ingewonnen tijdens de vorige golf, als mogelijkheid tot het noteren van eventuele bewegingen tijdens het afgelopen jaar... Op dit alles wordt in de volgende bladzijden dieper ingegaan. Na een kort inleidend gesprek, beginnen we met het invullen van het contactenblad. Eerst en vooral stellen we vast of het voorgedrukte adres op de frontpagina nog geldig is of niet We bespreken eerst de situatie waarin het adres geldig is : dit wil zeggen, minstens één van de bewoners is panellid (of lid van het zgn. 'stamhuishouden'). Wanneer de bewoners afwezig zijn, probeer je tot 5x om contact te nemen. Deze contactpogingen registreer je in de datum- en de uurkolom. 5

6 Datum : de dag en de maand in de vorm../.. Uur : in een 24 uur stelsel (bv 18 u). LET OP! Indien je er niet in slaagt het hele huishouden te interviewen, dan omcirkel je "3" als eindresultaat én je schrijft de reden op in het veld 'commentaar'. De supervisor zal deze informatie gebruiken om het type van uitval van het huishouden te bepalen. Indien minstens één panellid deelneemt aan deze ronde, dan vul je het eindresultaat in nadat alle vragenlijsten in dit huishouden verzameld zijn. Op de binnenkant van het contactenblad, vinden we de rubriek: samenstelling van het huishouden. Voor ons is het uitermate belangrijk dat we de bestemming kennen van alle leden van het huishouden van vorig jaar. Kolom 2 tot 5 de gezinsleden in golf 3 In tegenstelling tot vroeger hebben we kolom 1 tot en met 5 met de persoonlijke gegevens op voorhand afgedrukt. Gelieve hier enkel de juistheid van de gegevens te controleren. de nieuwe gezinsleden Dan vraag je of er nieuwe personen zijn bijgekomen in het huishouden. Je schrijft voornaam, geboortedatum en geslacht in de kolom 2 tot 5. N.B. DE NUMMERS VAN DE KOLOMMEN (boven elke kolom) KOMEN OVEREEN MET DE NUMMERS VAN DE CODELIJSTEN ONDERAAN. Wie zijn de huisgenoten? In de meerderheid van de gevallen zal het huishouden samenvallen met één gezin. Nochtans willen we extra benadrukken dat het in dit onderzoek uitdrukkelijk gaat over DE PERSONEN DIE PERMANENT IN EENZELFDE WONING VERBLIJVEN OF DIE DAARUIT SLECHTS TIJDELIJK AFWEZIG ZIJN. 6

7 Wie zijn tijdelijk afwezig? Er zijn een aantal typische situaties die we als een 'tijdelijke afwezigheid' beschouwen en waarbij in principe de personen in kwestie als huisgenoot gerekend worden, tenzij dit ontkend wordt. kostschoolgangers studenten op kot (wanneer ze thuis gedomicilieerd zijn) mensen in ziekenhuis; revalidatiecentrum; observatiecentrum afwezigen omwille van beroep vakantiegangers vermisten, weggelopen of gevluchte personen gevangenen patiënten in psychiatrie, tenzij gekollokeerd personen in tehuizen voor gehandicapten De tijdelijk afwezigen kunnen eventueel éénmalig met een beknopte vragenlijst bevraagd worden. Het verschil tussen 'gezin' en 'huishouden' kan toch tot een aantal discussies leiden over wie tot de 'huisgenoten' behoort en wie niet. Het vraaggesprek over de samenstelling van het huishouden wordt ingezet met de vraag : 'WIE MAAKT DEEL UIT VAN UW HUISHOUDEN? ' Deze vraag wordt gesteld aan de persoon die klaarblijkelijk als woordvoerder van het huishouden optreedt. Dit is ook de persoon die de huishoudenlijst invult en wiens oordeel (betreffende de samenstelling) de doorslag geeft. VOOR ONS IS DIT BIJ VOORKEUR DE PERSOON DIE VORIG JAAR DEZE FUNKTIE HEEFT VERVULD. Wanneer de respondent zelf twijfelt over een persoon of groep van personen, dan beslis je met hem/haar : of het over een tijdelijke afwezigheid gaat ofwel over een permanente afwezigheid; of over een deel van het eigen huishouden, ofwel over een sedert de vorige bevraging afgesplitst huishouden (op hetzelfde adres). 7

8 Mogelijke twijfelgevallen zijn : de inwonende bejaarde ouder of familielid, het inwonende jonge paar... * in de meeste gevallen zullen deze personen door de respondent gerekend worden tot het huishouden, omdat er wellicht een gemeenschappelijk gebruik is van sommige voorzieningen. Wanneer de respondent zelf twijfelt of deze personen al dan niet moeten meegerekend worden, dan geldt de brievenbusnotie : wanneer er een aparte brievenbus is voor deze personen, dan worden ze niet tot het huishouden gerekend. Uiteraard worden deze personen wel gevolgd wanneer ze vorig jaar als panellid hebben meegewerkt. de onderhuurder : * het gaat hier over personen die tegen vergoeding wonen in dezelfde wooneenheid/woning (of onderdelen daarvan) als het huishouden van de steekproef. In de meeste gevallen zullen deze personen niet als huisgenoot bestempeld worden. Als er hier twijfel heerst, dan is de regel dat ze niet meegerekend worden. Als de respondent deze persoon uitdrukkelijk als huisgenoot beschouwt, dan wordt hij opgenomen in het panel. kinderen in een echtscheidingssituatie : * deze kinderen horen tot het huishouden van de ouder die ofwel bij voorlopige maatregel, ofwel bij vonnis het hoederecht heeft verkregen. Als er hierover nog geen uitspraak is, dan horen de kinderen tot het huishouden waar ze permanent of het meest verblijven. In geval van een gedeeld hoederecht worden in elk geval de vragen over dit kind gesteld. pleegkinderen, jongeren in een formule van begeleid wonen : * als de kinderen/de jongeren op een permanente basis in het huishouden verblijven, dan worden ze als huisgenoot beschouwd : ze zijn dan panelleden. Als de pleegformule beperkt is tot het weekeinde of de vakantie, dan worden ze niet als huisgenoten ondervraagd. tijdelijke gasten : * studenten van een uitwisselingsprogramma, familieleden uit het buitenland die op bezoek zijn, andere personen die tijdelijk onderdak hebben verkregen worden niet gerekend tot het huishouden. De tijdelijkheid van het verblijf wordt afgelezen aan het feit dat ze niet op het adres gedomicilieerd zijn. Als ze op het adres gedomicilieerd zijn sedert de vorige bevraging, en ze worden als een apart huishouden beschouwd, dan worden ze NIET bevraagd. Immers, ze maken geen deel uit van het panel. 8

9 gemeenschappen, communes : * hier geldt de postbusnotie : de personen die dezelfde brievenbus hebben als het panellid, worden opgenomen in het huishouden van het panellid. De andere leden van de gemeenschap worden niet ondervraagd. studenten op kot : * worden enkel niet als huisgenoot beschouwd, wanneer ze elders zijn gedomicilieerd. Wanneer ze vorig jaar niet werden opgenomen in het panel, omdat ze toen elders waren gedomicilieerd, maar nu terug bij de ouders zijn gedomicilieerd, dan worden ze behandeld als een huisgenoot, maar wel als een 'nieuw lid' (zie verder). Kolom 6 tot 17 : Familierelaties. (zie lijst 6) In tegenstelling met vorig jaar vragen we dit jaar niet enkel de band met persoon 1 en de lijnnummers van partner, moeder en vader maar de band met alle bovenstaande personen. Voor elke persoon van het huishouden moet, op zijn lijn in het contactblad, de band met alle bovenstaande personen worden aangeduid in de respectievelijke kolommen. 01 : echtgenoot, partner, samenwonend 02 : eigen kind 03 : geadopteerd, stief- of pleegkind 04 : broer of zuster (van dezelfde ouders) 05 : geadopteerde, stief- of pleegbroer/zuster 06 : kleinkind (ook geadopteerd, stief- of pleegkleinkind) 07 : schoonzoon of -dochter 08 : ander familielid 09 : ander niet-familielid 10 : eigen ouder 11 : adoptief, pleeg- of stiefouder 12 : grootouder (ook adoptief, pleeg- of stiefgrootouder) 13 : schoonouder (ook adoptief, pleeg- of stiefschoonouder) Kolom 18 en 19 : Registratiestatus. (cfr. lijst 18) In kolom 18 komt dan de precieze status van de betrokkene. 1. Persoon maakt nog steeds deel uit van het huishouden, ook indien hij/zij tijdelijk afwezig is. 2. Persoon is overleden : je vult de maand en het jaar van overlijden in kolom 19 in. 3. Persoon is verhuisd (cfr verder) : je vult de maand en het jaar van vertrek in én 9

10 indien mogelijk op de achterkant van het contactenblad de verhuisinformatie invullen. 4. Kindje geboren : je vult de maand en het jaar in. 5. Persoon is bij het huishouden komen wonen : je vult de maand en het jaar in. 6. Persoon is terug in het huishouden na vertrek in golf 3. Hier gaat het over iemand die wel lid was in de eerste golf, niet tijdens de tweede en of de derde golf, maar opnieuw in de vierde golf. 7. Persoon is verhuisd uit een panelhuishouden. (zie verder) 8. Andere persoon die deel uitmaakt van dit huishouden. Kolom 20 : Respondentstatus (cfr lijst 20). In deze kolom komt een code die je toelaat te beslissen welk type interview er moet afgenomen worden. Op het contactenblad hebben we de codes reeds afgedrukt voor de personen die meegewerkt hebben in golf 3. Je kunt deze informatie ter controle gebruiken. 1. Persoon moet opnieuw geïnterviewd worden met volwassenenlijst. Dit geldt voor de personen die tijdens de laatste onderzoeksronde een volwassenenlijst hebben ingevuld. Deze personen moeten de meningsvragen aan het einde van de volwassenenlijst niet invullen. Persoon wordt voor de eerste keer geïnterviewd met volwassenenlijst: 2. Dit geldt vooreerst voor personen die gezinslid waren, maar die in 1994 geen volwassenenlijst hebben ingevuld, bijvoorbeeld jongeren die vorig jaar 'kind' waren, en nu 'volwassene'; ook personen die in 1994 tijdelijk afwezig waren. Personen die in 1993 wél hebben meegedaan en in 1994 niet, krijgen ook deze code '2'. 3. Het geldt uiteraard ook voor personen die tothiertoe geen lid waren van dit huishouden, voor zover ze geboren werden voor Deze personen zijn geen panelleden in de strikte zin van het woord, nochtans worden ze ook ondervraagd. 4. Persoon is nog te jong om geïnterviewd te worden met een volwassenenlijst : over hen wordt een kindlijst afgenomen. Het gaat in deze golf over kinderen en jongeren, geboren in 1979 of later. 5. Deze kode wordt ingevuld, wanneer de betrokkene overleden is of verhuisd. (Je hebt dit reeds ingevuld -afzonderlijk- in kolom 18 : dit is een dubbeltoets). 10

11 Kolom 21 : Scholing van het kind. Eurostat neemt geen informatie op over elk kind afzonderlijk. Om moeilijkheden bij de constructie van de datafile voor Eurostat te vermijden, nemen we deze vraag ook hier, in het contactenblad, op. De codes van 1 tot 7 moet je uiteraard enkel invullen voor de personen die de respondentstatus '4' hebben gekregen. Nadat je een goed overzicht hebt van de samenstelling van het huishouden, kun je beginnen met de afname van de huishoudenlijst. Als er kinderen zijn, wordt ook de kindlijst mondeling afgenomen. In de mate van het mogelijke vervolg je het interview met de volwassenenlijsten. Zoals gezegd op p.5 kunnen deze eventueel achteraf opgehaald worden. Kolom 22 en 23 : Eindresultaat volwassenenlijst. In kolom 22 komt dan het eindresultaat van de kontakten met de personen van 16 jaar en ouder (of : eindresultaat op individueel vlak). In kolom 23 komt de dag en de maand waarop de lijst werd ingevuld. De codes voor kolom 22 staan opgesomd in lijst 22: Interview voltooid 11 Wanneer een mondeling interview werd afgenomen. Dit is ook de code wanneer slechts een beknopte lijst werd ingevuld. De datum is deze die op de voorpagina van de lijst staat. 12 Wanneer de vragenlijst door de respondent zelf werd ingevuld. De datum is deze die de respondent op de lijst heeft ingevuld. 13 Andere methode : eventueel telefonisch. 14 Gevolmachtigd (proxy) interview. Interview niet mogelijk door tijdelijke afwezigheid 21 Persoon is tijdelijk opgenomen in een hospitaal of in een verzorgingstehuis. 22 Persoon is op internaat, en niet bereikbaar tijdens de interviewperiode. 24 Persoon is tijdelijk opgenomen in een andere instelling (vb. gevangenis) 11

12 25 Persoon is werkzaam buiten zijn woonplaats, en niet bereikbaar tijdens de interviewperiode. 26 Persoon is op reis en niet terug voor half september; 27 Persoon is afwezig omwille van andere reden. Interview niet mogelijk om andere reden 31 Ziekte 32 Weigering om deel te nemen 33 Andere reden : geef elke bijzonderheid 12

13 Je rondt het interview van dit huishouden af door op de frontpagina onder 'eindresultaat' de code 1 of de code 2 in te vullen. Op de achterkant van het contactenblad vul je dan de datum in, je nummer, je naam en je handtekening. Je bevestigt daarmee dat de gegevens op een correcte wijze werden ingezameld Het adres is niet geldig, want het hele huishouden is verhuisd. In dit geval zoek je het nieuwe adres op. Wanneer je dit nieuwe adres hebt gevonden, schrijf je het over onder de vraag : Wat is het nieuw adres?' Hulpmiddelen. Op het blad 'Verhuisinformatie' staan de namen van de contactpersonen of andere informatie die je eventueel verder kunnen helpen. Dit blad hebben we enkel aangemaakt voor de huishoudens die deze informatie hebben verstrekt in de lijsten van vorig jaar. Indien je er niet in slaagt om een gezin of een persoon te lokaliseren, gelieve het PSBHteam te contacteren : het NIS staat in voor het terugvinden van een maximaal aantal panelleden. Voor het overige is de procedure dezelfde als hierboven aangeduid Het adres is niet geldig want het gaat over een 'nieuw huishouden'. Een nieuw huishouden is een huishouden (eventueel een alleenstaande) dat is gevormd door een panellid : het is een afgesplitst huishouden. Het gaat bv over een jongere die zich zelfstandig vestigt, al dan niet met een partner. Of over een persoon die vorig jaar met iemand samenwoonde en nu gescheiden leeft. Je kent de namen van de betrokkenen vanuit het interview met het stam-huishouden. Het stamhuishouden is het huishouden dat op het zelfde adres van vorig jaar wordt geïnterviewd. Wanneer er niemand meer woont op het adres van vorig jaar, is het stamhuishouden het huishouden van de referentiepersoon van vorig jaar. 13

14 Wanneer de registratiestatus van een persoon in het rooster van het stamhuishouden '3' is, dan heb je de datum ingevuld van het weggaan in kolom 19 en op de achterzijde van het contactenblad heb je informatie opgenomen om deze persoon in zijn nieuwe huishoudelijke context op te sporen. Je stuurt naar dit nieuwe adres een introductiebrief met brochure en je neemt contact op zoals gewoonlijk. Wanneer het adres te ver verwijderd is van jouw woonplaats, dan neem je contact op met de supervisor. Voor deze huishoudens moet je een blanco contactenblad nemen. Het eerste werk is het overschrijven van het panelnummer huishouden van het stamhuishouden. Het adres vul je in onder 'nieuw adres'. In dit geval ken je de samenstelling van het afgesplitste huishouden niet vanuit de documenten die we je hebben meegegeven. Daarom moet je de samenstelling ter plekke noteren : het gezinshoofd op de eerste lijn en dan nadien alle leden van het huishouden te beginnen met de oudste. Onder registratiestatus moet ofwel code 7 : Persoon is verhuisd uit een eerder ondervraagd panelhuishouden ofwel code 8 ingevuld worden : andere persoon die deel uitmaakt van dit huishouden. Onder respondentstatus kunnen alle codes van toepassing zijn. UITZONDERINGEN Alle situaties op het veld passen onder één van de voorgaande drie procedures. Behalve twee : 1. wanneer een alleenstaande overleden is 2. wanneer er zich op hetzelfde adres twee huishoudens hebben gevormd. 1.In het eerste geval is het afgedrukte adres niet meer geldig, maar er is ook geen nieuw adres. Bovendien passen de categorieën van eindresultaat niet echt op deze situatie. De oplossing ligt in de middenpagina : je vult onder registratiestatus code 2 in : 'Persoon is overleden'. Dit is genoeg. 2.In het tweede geval is het adres nog wel geldig, maar er mogen géén twee huishoudens met één enkel contactenblad behandeld worden. Deze situatie behandel je als een nieuw huishouden : je schrijft het panelnummer van het stamhuishouden over op een nieuw contactenblad, en ook het oude adres. LET WEL! De toevoeging van een A of B, is een wijziging van adres. 14

15 3. DE VRAGENLIJSTEN 3.1. ALGEMEEN We beginnen met een aantal algemene afspraken die te maken hebben met het invullen van de vragenlijst. Je weet, na de bevraging komt het moment van de invoer van de gegevens. Bij deze invoer moeten we zoveel als mogelijk vermijden dat er fouten gemaakt worden die te wijten zijn aan het slordig invullen van de lijsten. Bovendien vereist het panelkarakter van dit onderzoek een bijzondere aandacht voor dit punt : volgend jaar ondervragen we deze mensen opnieuw, het is erg tijdrovend om verbeteringen te moeten aanbrengen die te maken hebben met een verwisseling van geslacht, een verschuiving van de geboortedatum enzovoort. De verwerking van de gegevens heeft uitgewezen dat niet alle vragen van de huishoudenlijst werden ingevuld. Daar deze vragenlijst altijd mondeling moet afgenomen worden, gaat het hier zonder twijfel om onnauwkeurigheid van de interview(st)er. We vragen met aandrang ALLES in te vullen wat noodzakelijk is. Stuursysteem Controleer steeds of er geen blanco bladen zijn in de vragenlijsten. We houden hetzelfde stuursysteem aan als vorig jaar : zolang je bij een antwoordcategorie niet weggestuurd wordt, neem je de volgende vraag. De kaders omgrenzen een hoofdvraag met de eventuele bijvragen. Cijfers en letters Bedenk dat het ene handschrift moeilijker leest dan het andere. Daarom vragen we alles in drukletters in te vullen. Vraag ook aan de mensen die hun vragenlijst zelf invullen, om in drukletters te schrijven. Een tweede afspraak betreft het noteren van de cijfers. Gelieve nooit de "1" (één) als een streepje " " te schrijven. Ervaring leert dat dit achteraf als een doorhaling wordt begrepen, wat niet de bedoeling is. Het getal "zeven" noteer je als "7" en niet als "7" (zonder streepje). Hier wordt de verwarring met een één te groot. Als een vraag of antwoord niet van toepassing is, laat je het gewoon open. De tekst niet doorhalen en ook geen streepjes zetten. Aantallen en eenheden Wordt er naar een aantal gevraagd (zoals bv in aantal auto's, aantal kilometers) of naar een bedrag en er zijn er geen, dan vult u een nul in. De plaats openlaten mag je niet doen, want dan begrijpen wij dat als 'geen antwoord', wat niet juist is. 15

16 Voor een tijdsopgave worden hokjes voor de uren en hokjes voor de minuten voorzien. Een half uur wordt dan : "0 uur en 30 minuten" Exact twee uren wordt dan : "2 uur en 0 minuten". En anderhalf uur wordt : "1 uur en 30 minuten". Wordt er gevraagd naar een tijdstip dan gebruik je het 24-uren schema. Drie uur in de namiddag wordt dan geschreven als : " 15 uur en 0 minuten". Alle antwoordmogelijkheden overlopen! Wanneer bij een reeks antwoorden telkens ja-neen wordt vermeld dan wordt verwacht dat er telkens een cijfer wordt omcirkeld. Nooit openlaten in geval van een neenantwoord! Het openlaten begrijpen wij als een situatie waarin de respondent niet wil of niet kan antwoorden. De antwoordkaartjes Zowel voor de huishoudenlijst als voor de volwassenenlijst hebben we kaartjes gemaakt met de antwoordcategorieën. De kaartjes van de beide vragenlijsten zijn gebundeld in één boekje DE VRAGENLIJSTEN De huishoudenlijst. Inhoudstafel Vragen Omschrijving pagina 1-7 Toestand van de woning p Huidige woonsituatie p. 11 8A - 12 Eigenaar of mede-eigenaar p A Huurder of onderhuurder p B - 31 Voor iedereen p Bronnen van inkomen p Kindlijst 1-24 Kinderen jonger dan 16 jaar p

17 Stuurschema: 0. Interview op hetzelfde adres als vorig jaar? Zelfde adres Nieuw adres 1-4, Datum verhuis, vroegere woonplaats, aard woning 4A-4C, Kamers, oppervlakte, bouwjaar 5-6, Kamers, voorzieningen 6A-6D, Kamers, voorzieningen, oppervlakte 7, Staat van de woning WOONSTATUUT Eigenaars of mede-eigenaars: 8A-8D, Wie is eigenaar, hoe eigenaar geworden; 9-11, afbetalingen; 11A, waarde woning; 12, rentetoelage. Huurders of onderhuurders: 13, Verhuurder; 14-16, Huurprijs en kosten; 16A-17, huurtoelage. Gratis bewoners 18-18A, Bedrag toelage; 18B-C, renovatie, onderhoudswerken. 18D, Verhuur deel woning. EKONOMISCHE SITUATIE 19-19A, Of huishouden consumptiegoederen heeft, wil, zich kan veroorloven; 19B, Of huishouden hulp heeft van buitenaf; 21-22, Schuldenlast; 23, Of eindjes aan elkaar knopen meevalt; 24, Of bepaalde dingen aanwezig zijn; meten van welstand; 25, Of er moeilijkheden zijn met betalingen. zie volgende bladzijde 17

18 INKOMEN Totaal inkomen van huishouden , Bronnen van inkomen;voornaamste bron, schatting totaal inkomen; 29, Mogelijkheid om te sparen; 30, Oordeel over minimaal noodzakelijk inkomen; 30A, Totaal bezit van huishouden. 31, Verandering financiële situatie in voorbije jaar. Inkomenssituatie tijdens , OCMW-uitkeringen; 34-36, Inkomen door verhuring; 37-38, Inkomen door verkoop, erfenis, loterij; 38A, Uitgaven voor anderen; 39, Besparingen door huisproductie; 40-41, Zicht op algemene economische situatie; ADMINISTRATIE 18

19 3.Informatie over het invullen van de huishoudenlijst: * Identificatie. Het nummer van het huishouden vind je op de voorpagina van het contactenblad. Dit nummer wordt ook gebruikt voor de afgesplitste huishoudens. * Vergeet niet het begin- en einduur van het interview in te vullen. * Vragen waar met 'ja' of 'neen' op geantwoord moet worden: ALTIJD een van beide omcirkelen. Als er niets wordt aangeduid kunnen we niet achterhalen waarom dit niet is gebeurd. * De huishoudenlijst wordt mondeling afgenomen : dit houdt in dat je de vragen VOLLEDIG voorleest (ook de bijgevoegde commentaar). Enkel wanneer er staat 'voor de interviewer', is de boodschap voor jou bestemd en niet voor de ondervraagde persoon. * Vraag per vraag. - Vraag 0. Indien het een huishouden is dat in golf 3 niet heeft meegewerkt of een splitt-off huishouden betreft moet hier antwoordcode 2 worden ingevuld. - Vraag 1. In deze vraag slaat 'u' op de ondervraagde persoon zelf. Vanaf vraag 2 slaan de vragen op alle leden van het huishouden. - Vraag 4 Wanneer dit duidelijk is voor de interviewer vanuit het zicht op de woonst, moet deze vraag niet gesteld worden. De interviewer vult zelf in. - Vraag 5 De keuken wordt niet meegeteld, wanneer deze een aparte ruimte vormt. Wanneer de keuken ingebouwd is in de living wordt het geheel als één kamer gerekend. Wanneer een kamer zowel voor de zaak als voor het privé-leven wordt gebruikt, dan wordt ze meegeteld; wanneer ze enkel voor de zaak wordt gebruikt, dan wordt ze niet meegeteld. - Vraag 6 Een woonst heeft een aparte keuken, wanneer er een kookruimte is die niet tegelijkertijd wordt gebruikt als slaapruimte. Dus, een kitchenette, ingebouwd in de living is een 'aparte keuken'. 'Centrale verwarming' betekent dat verschillende kamers tegelijkertijd kunnen verwarmd worden vanuit één bron. Deze verwarmingsbron kan al dan niet gedeeld worden met andere woonsten, zoals bv in een appartementsblok. Maar, niet alle kamers moeten noodzakelijk vanuit deze bron kunnen verwarmd worden. De beslissing hangt af van de grootte van de woonst. Wanneer de woonst slechts één kamer telt, dan is er centrale verwarming, wanneer de verwarmingsbron ook door andere kamerbewoners of appartementen wordt gebruikt. 19

20 Wanneer de woonst 2 à 4 kamers telt, dan moeten minstens twee kamers centraal verwarmd worden. Wanneer de woning 5 of meer kamers telt, dan moeten er minstens drie kamers centraal verwarmd worden. Hetzelfde geldt voor de elektrische verwarming. U omcirkelt 'ja' wanneer een voldoende aantal kamers ofwel centrale verwarming ofwel elektrische verwarming hebben. Een 'tuin of terras' moet zeer ruim begrepen worden : voorwaarde is dat de ondervraagden kunnen buiten zitten. Dus een terras, een balkon, een dakterras, een met anderen gedeelde tuin... is een 'ja'-antwoord. - Vraag 7 Bij deze vraag worden er geen normen voorgehouden voor wat een 'gebrek' is. Het gaat over het subjectief aanvoelen van de respondent dat er zich voor hemzelf of een ander lid van het huishouden een probleem stelt of niet. 'Lawaaihinder ' slaat op elke bron van lawaai. 'Te donker...' : dit moet niet voor alle plaatsen gelden; te donker in één kamer is voldoende om 'ja' te omcirkelen. 'Moeilijk te verwarmen' : hier slaat het probleem in eerste instantie op de installatie, gegeven de aard van de woonst, en niet op de kostprijs van de verwarming. De kostprijs is slechts een probleem wanneer deze rechtstreeks verbonden is met het type van verwarming. - Vraag 8 Iemand kan enkel eigenaar zijn indien hij tot het huishouden behoort en daadwerkelijk op dat adres woont. We noemen iemand 'huurder of onderhuurder', ook wanneer de totale huurprijs gedekt wordt door een woonsubsidie, afkomstig van een openbare dienst of van een private organisatie. Gratis bewoners zijn enkel degenen die in het totaal geen huur moeten betalen, bv omdat het bedrijf in huisvesting voorziet. - Vraag 9 De vraag slaat uitsluitend op de actuele situatie. Wanneer de eigendom met een lening werd verworven, die nu is afbetaald, luidt het antwoord 'neen'. - Vraag 10 Voor alle bedragen geldt dat er gevraagd wordt naar het bedrag dat bruto wordt betaald of gekregen. Dit wil zeggen dat er géén rekening wordt gehouden met het effect van de belastingen. - Vraag 12 De 'rentetoelage' is een nieuw systeem in het huisvestingsbeleid, waarbij aan de koper een toelage wordt verleend voor de afbetaling van zijn woonst. Andere toelagen komen in aanmerking wanneer ze op regelmatige basis (niet eenmalig) worden uitbetaald. 20

21 - Vraag 13 'Een overheids- of gemeenschapsinstelling' omvat ook een huisvestingsmaatschappij, een liefdadigheidsinstelling. 'De werkgever...' : deze categorie omvat alle gevallen waarin de huisvesting te maken heeft met de tewerkstelling van één van de leden van het huishouden. De aard van de werkgever - een organisatie, een onderneming, een individu- is hierbij onbelangrijk. Deze categorie heeft prioriteit op de volgende, in de situatie waarin beide antwoordmogelijkheden van toepassing zijn. - Vraag 14 Ook hier is het de bedoeling om het bedrag te kennen voor de aftrek van eventuele huursubsidies. - Vraag 15 Wanneer de elektriciteitsrekening of de gasrekening zowel de kosten dekt voor verwarming als voor bv het koken, dan wordt op beide items met 'ja' geantwoord. Het is dus niet noodzakelijk dat er afzonderlijke rekeningen zijn. Er moet met 'ja' geantwoord worden wanneer er lasten zijn die bovenop de huur moeten betaald worden, ongeacht de persoon of instantie waaraan betaald wordt. Maar, alle kosten die door de huurprijs gedekt worden krijgen in deze vraag het antwoord 'neen'. - Vraag 18-18A Het gevraagde maandelijkse bedrag slaat op de laatste betaalde maand. Het aantal maanden heeft betrekking op het afgelopen jaar, Het ligt in de bedoeling om achteraf een schatting te maken van het jaarlijkse bedrag, vertrekkende van deze beide gegevens. - Vraag 19 Bij deze vraag ligt het in de bedoeling om tweemaal de lijst met items te overlopen : eenmaal om te registreren of het item in het huishouden aanwezig is, en een tweede maal om voor de objecten die niet aanwezig zijn te achterhalen of dit te maken heeft met een financieel probleem. De term 'bezit' wordt breed genomen : wanneer slechts één lid van het huishouden over het item kan beschikken, is het voldoende. 'Tweede verblijf' kan in eigendom zijn of op langere termijn gehuurd. Wanneer een eigendom permanent wordt verhuurd aan anderen, dan is dit géén 'tweede verblijf'. De eigendom moet door een of meerdere leden van het huishouden af en toe bewoond worden. - Vraag 21 De vraag slaat op leningen, aangegaan in een koopovereenkomst (bv een auto op afbetaling). Het gaat niet over bv het geld opnemen met een kredietkaart. - Vraag 24 Hier gaat de vraag niet of men deze items al dan niet wenst, wél over de mogelijkheid om erin te voorzien wanneer men het wenst. Het antwoord is 'ja', wanneer minstens één lid van het huishouden het zich kan veroorloven. 'Het jaarlijks een week op vakantie gaan': het gaat over de mogelijkheid om dit te betalen. 21

22 Wanneer men gratis bij vrienden of kennissen kan verblijven, maar zich geen vakantie kan betalen, is het antwoord 'neen'. - Vraag 25 In deze vraag wordt een "niet van toepassing" mogelijkheid toegevoegd : sommige van de items zijn niet op alle situaties van toepassing (bv huur betalen voor eigenaars). Het neen- én het NVT-antwoord krijgen dezelfde code,2. - Vraag 27 Bij deze vraag wordt rekening gehouden met de inkomens van alle leden van het huishouden. Het is dan ook best mogelijk dat de grootste bron van inkomen, de som is van het inkomen van hetzelfde type van verschillende personen in het huishouden. - Vraag 29 Het adjectief 'normaal' moet begrepen worden als gedurende minstens 6 maanden per jaar. - Vraag 30 De interviewer mag zelf geen definitie geven van 'de eindjes aan elkaar knopen'. Dat moet de respondent zelf doen. - Vraag 31 De term 'financiële situatie' moet ruim begrepen worden : het gaat niet enkel over de inkomenssituatie maar ook over de lasten en de schulden die men draagt. - Vraag 33 Wanneer het huishouden op een onregelmatige basis geld heeft ontvangen van het OCMW en/of ongelijke bedragen, dan maakt u een gemiddelde, rekening houdend met het aantal maanden en het totaal ontvangen bedrag. - Vraag 34 Hier gaat het niet over betalingen tussen huishoudleden. - Vraag 35 Net als bij de andere inkomensvragen gaat het hier over een brutobedrag, dit wil zeggen voor de aftrek van belastingen. Kosten die met de eigendom verbonden zijn, mogen wel afgetrokken worden. - Vraag 40 'Grote aankopen' gaat over duurzame goederen, uitgezonderd de aankoop van een huis. De kindlijst: - Vraag 8a het gaat hier om regelmatige opvang, NIET om af en toe babysitten. 22

23 De volwassenenlijst Inhoudstafel 1-3 Huidige beroepsactiviteit p. 4 3A - 21 Beroepsactieven p A - 27 Zelfstandige/onbetaald werk p Leercontract/tewerkstellingsprogramma's p. 9 31A - 49A Werknemer of ambtenaar p A Voor alle beroepsactieven p Niet beroepsactief of occasioneel werk p Occasioneel werk p Op zoek naar werk p Laatste hoofdberoep of zaak p Sociale relaties en verantwoordelijkheid p B Verenigingsleven en ontspanning p Huidige of recente opleiding p Activiteiten gedurende voorbije kalenderjaar P A Persoonlijk inkomen in dit kalenderjaar p B - 156W Pensioenregeling p Gezondheid p A Biografische informatie p D Respondenten die voor de eerste maal bevraagd worden p A Voor iedereen p

24 Stuurschema. HOOFDSTATUS : BEROEPSAKTIEF (15 u per week of meer) HOOFDBEZIGHEID (Economische activiteit) 1-2: Huidige beroepsactiviteit HOOFDSTATUS: NIET TEWERKGESTELD (minder dan 15 uur per week) 3-13: Belang, wanneer en hoe werk gevon- den, eventueel vorig werk : Profiel van de job : beroep, relatie tot opleiding, sector, vreemde talen, status 21A-27: Zelfstandige/onbetaald werk 65-69: Huidige situatie 70-76: Occasioneel werk: aard, uren, reden deeltijds,inkomen : Op zoek naar werk: uren, voorwaarden, kansen, beschikbaarheid, genomen stappen. 31,47-49: Leercontract/tewerkstellingsprogramma 31A-49: Werknemer/ambtenaar 50-63A: Alle beroepsactieven : Laatste hoofdberoep of zaak SOCIALE RELATIES EN VERANTWOORDELIJKHEID 106: Aanwezigheid van anderen tijdens interview : Dagelijkse activiteiten: opvang van kinderen, van anderen, uren hieraan besteed B: Verenigingsleven en ontspanning: lidmaatschap, vrijwilligerswerk, socioculturele activiteiten, buurtleven, kontakten. HUIDIGE OF RECENTE OPLEIDING A: Onderwijs in secundair of hoger onderwijs : Beroepsopleiding, -training en andere opleidingen AKTIVITEITEN TIJDENS VOORBIJE KALENDERJAAR ( ) zie volgende bladzijde 24

25 INKOMEN TIJDENS VOORBIJE KALENDERJAAR : Inkomen voor loontrekkenden: totale inkomen uit loon in 1994, overuren, andere vergoedingen : Inkomen voor zelfstandigen : Inkomen uit beroepsactiviteit, niet begrepen in tot nu aangegeven inkomen. 148: Uitkeringen uit sociale zekerheid, categorie per categorie, kinderbijslag, studiebeurs, geboortepremie A: Financiële steun door anderen, alimentatie, financiële steun aan anderen, inkomen uit kapitaal, uit verzekeringen, terug- of bijbetalingen belasting, beheer van inkomsten in het huishouden. PENSIOENREGELING 156C-156K: Werknemer of ambtenaar 156L-156N: Leercontract of speciaal tewerkstellingsstatuut 156O-156T: Zelfstandige, helper of vrij beroep 156U-156W: Geen beroepsactiviteit meer van tenminste 15 uur per week, maar vroeger wel GEZONDHEID A: Algemene gezondheidstoestand, handicap, geestelijke gezondheid, gebruik van diensten : Ziekteverzekering. BIOGRAFISCHE INFORMATIE A: Geboortejaar, geslacht, nationaliteit, burgelijke staat ENKEL VOOR NIEUWE PANELLEDEN : Demografische en verhuisinformatie, plaats, nationaliteit, burgerlijke staat : Eerste beroepservaring, ervaring met werkloosheid, hoogst behaald diploma, stoppen met studeren. 194A-194D: Meningsvragen: huwelijkswaarden, opvoedingswaarden, geloof, politiek 195A: relatie met partner, taakverdeling TERUG VOOR IEDEREEN 195B-195C: Intergenerationele relaties 1: Kinderen buiten huishouden,afstand, contact, wederzijdse hulp 195D-195H: Intergenerationele relaties 2: vader, moeder in leven, afstand en contact met ouders. Indien thuiswonend : delen in huishoudelijk werk. 195: Algemene tevredenheid ADMINISTRATIE VAN HET INTERVIEW VERHUISINFORMATIE 25

26 Informatie over het invullen van de vragenlijst. Identificatie (kader op eerste blz): Het nummer van het huishouden is hetzelfde als het nummer dat u op de vragenlijst 'huishouden' heeft geschreven. Het persoonsnummer vindt u op de binnenkant van het contactenblad. -Ook hier datum, begin- en einduur van het interview invullen wanneer je het interview zelf afneemt. Als de volwassenenlijst wordt achtergelaten, vraag dan aan de mensen of ze willen opmeten hoelang ze met het invullen van de vragenlijst zijn bezig geweest. Dit wordt achteraan in de lijst expliciet gevraagd. - Vraag 1 Volgende vormen van economische activiteit worden in dit onderzoek NIET als werk beschouwd: *onbetaald werk voor een gezinslid, behalve wanneer deze persoon een eigen bedrijf heeft. Ook onbetaald werk voor een persoon die niet tot het huishouden hoort. *onbetaalde gemeenschapsdienst of vrijwilligerswerk. *het investeren in een zaak, zonder enige bijdrage tot het bestuur of het functioneren van deze zaak, bv het hebben van aandelen in een onderneming. *onvrijwillig werk in specifieke situaties die met dwang gepaard gaan, ook wanneer men daarvoor betaald wordt, bv werken als gevangene. *onbetaald huishoudelijk werk. - Vraag 2 'Tijdelijk onderbroken' : Als de periode van 'tijdelijke onderbreking' langer duurt dan 6 maanden, dan is het antwoord 'ja' ENKEL EN ALLEEN wanneer de betrokkene een loon of vergoeding krijgt. Wanneer het werk seizoensgebonden is (enkel tijdens het toeristisch seizoen, enkel tijdens de pluk-periode) en de bevraging gebeurt buiten dit seizoen, dan is het antwoord 'neen': de tewerkstelling is niet tijdelijk onderbroken, er is geen tewerkstelling. - Vraag 3 Een persoon is als zelfstandige bezig, wanneer hij/zij een kantoor, winkel, boerderij of andere plaats heeft waar het beroep wordt uitgeoefend of een machinepark/instrumenten heeft die nog worden gebruikt. - Vraag 7 De vier eerste mogelijkheden zijn van toepassing op de werknemers. Wanneer een werkgever de betrokkene zelf heeft benaderd, dan is de eerste categorie van toepassing. 26

27 - Vraag 8 'Dit werk' slaat op het werken bij dezelfde werkgever, ook wanneer de inhoud van het werk is veranderd. Wanneer er een onderbreking is geweest die langer duurde dan 6 maanden, dan is er een vorig werk, ook wanneer dit bij dezelfde werkgever is. 'Werkloos' slaat op de situatie waarin de betrokkene niet werkt of minder werkt dan 15 uur per week. De respondent beslist zelf of deze situatie al dan niet als werkloosheid moet geïnterpreteerd worden. - Vraag 10 Ook hier heeft 'werk' enkel betrekking op situaties waarin er minstens 15 uur per week gepresteerd werd; - Vraag 13 Wanneer het werk hetzelfde is, na een onderbreking van minstens 6 maand, dan worden de jobs toch met elkaar vergeleken. - Vraag 27 De overuren moeten niet noodzakelijk betaald zijn. - Vraag 34 Een contract van bepaalde duur omvat o.a. seizoenarbeid, interim-werk, speciaal trainingscontract, proefcontract indien dit vervangen wordt door een nieuw contract bij verlenging van de tewerkstelling. Accidenteel werk zonder contract omvat alle werk zonder een formeel, geschreven contract, ook al is dit regelmatig werk of voor lange termijn. Een andere werkregeling omvat o.a. zogenaamde "buitenwerkers" die voor verschillende werkgevers werken met verschillende arbeidsvoorwaarden en zij die op grens van werknemer en zelfstandige werken. - Vraag 47 'Gezondheidszorg' verwijst naar elk aanbod vanuit de werkgever dat te maken heeft met preventieve of curatieve gezondheidszorg : gratis consultatie bij een geneesheer, eerste hulp diensten, regelmatige screening, ziekte verzekering... 'Opleiding en vorming' verwijst naar formele initiatieven, ongeacht of deze georganiseerd worden op de werkplaats dan wel betaald worden door de werkgever. - Vraag 48 en 48A Er wordt op verschillende plaatsen naar het inkomen gevraagd. Wanneer iemand slechts één job heeft en de enige verdiener is, dan is het mogelijk dat op alle inkomensvragen hetzelfde antwoord moet gegeven worden. En dit, niettegenstaande de vragen toch naar iets anders peilen: - vraag 48 slaat enkel op de huidige situatie én op het hoofdberoep; 27

28 - vraag 138 gaat over het hele voorbije jaar en over alle inkomsten uit arbeid van de ondervraagde; - vraag 28A van de huishoudlijst gaat over de som van inkomens van alle leden van het huishouden. - Vraag 51 Wanneer verschillende redenen gelijkelijk van toepassing zijn dan moet de eerst voorkomende reden aangestipt worden. - Vraag 52 'Werkomstandigheden' gaat over alles (werkomgeving, sociale relaties...), behalve over het loon. 'Afstand naar het werk' refereert aan de omstandigheden waarin de afstand tussen werk en thuis wordt afgelegd. Indien de ondervraagde thuis werkt, dan wordt 'heel tevreden' omcirkeld, tenzij de respondent zegt minder tevreden te zijn. - Vraag 56 Wanneer de ondervraagde verschillende bijkomende jobs heeft : maak de som van alle uren, besteed aan bijkomende jobs. - Vraag Gelieve bij deze vragen erop te wijzen dat het bij vraag 58 om ander werk gaat (een volledig uurrooster) en bij vraag 60 enkel om bijkomende uren. - Vraag 62 Indien de respondent de plaatselijke V.D.A.B. of B.G.D.A. enkel voor inschrijving heeft gecontacteerd moet hier neen worden geantwoord. - Vraag 65 De categorie 'gemeenschapsdienst of legerdienst' vervangen door 'vrijwilligerswerk'. - Vraag 66 Hier wordt een zeer ruime definitie van 'werk' gehanteerd : betaling of winstmaken is vereist, maar dit moet niet noodzakelijk in cash zijn. - Vraag 73 Deze vraag gaat over het totaal aantal uren die iemand aan betaald werk besteedt. In principe kan dit aantal niet meer zijn dan 15 uur per week zijn. Wanneer het werk onregelmatig is, moet toch geprobeerd worden om een gemiddeld aantal uren op te geven, niettegenstaande er een antwoordmogelijkheid 'onregelmatig werk' voorhanden is. - Vraag 74 Wanneer verschillende antwoorden van toepassing zijn, moet de eerste mogelijkheid die van toepassing is worden omcirkeld. 28

29 - Vraag 75 Noteer dat onbetaald werk ook mogelijk is. - Vraag 77 en 78 Het opgegeven bedrag moet slaan op het aantal uren dat in de vorige vraag werd aangegeven : ofwel het totaal aantal uren aan betaald werk, wanneer de betrokkene een totaal andere job wil; ofwel het aantal bijkomende uren wanneer de respondent een bijkomende job zoekt. - Vraag 107 Ook kinderen die speciale zorgen nodig hebben, bv mentaal of fysiek gehandicapte kinderen, worden hier bedoeld. - Vraag 'opvang' moet hier zo ruim mogelijk geïnterpreteerd worden (ondersteuning op diverse vlakken : praktisch en emotioneel) 2.Hier worden de eigen gehandicapte kinderen niet meegerekend. - Vraag 114 Actief lidmaatschap is niet vereist. - Vraag 117 Een ruime definitie van 'contact' wordt hier bedoeld : ook contact met postbode, een gesprek tijdens het winkelen... - Vraag 118 Hier gaat het enkel over formele opleidingen. On-the-job training in een informele context hoort hier niet bij. - Vraag 126 'Voltijds' slaat op een cursus van minimaal 5 uren per dag, gedurende minimaal 4 dagen per week, gedurende het hele cursusprogramma. Een cursus die minder dan een week beslaat is 'voltijds', wanneer de cursus (minimaal 5 uren per dag) op opeenvolgende dagen wordt gegeven; een cursus van één dag is 'voltijds', wanneer er minstens 5 uren les werd gegeven. - Vraag 145 Regelmatige bron van inkomsten betekent hier gedurende 6 à 12 maanden. - Vraag 152 De toevoegingen hebben tot doel om te vermijden dat hetzelfde inkomen door verschillende personen wordt vermeld. - Vraag 163 Het gaat hier enkel over consultaties die te maken hebben met de eigen gezondheid, niet met deze die verband houden met de gezondheid van andere huishoudleden (bv kinderen). 29

30 - Vraag 195B Hier gaat het ook over kinderen die overleden zijn of geadopteerd; niet over pleegkinderen. De lijst voor personen,verhuisd naar een collectieve voorziening Tijdens deze onderzoeksronde houden we enkel de pagina over waarin gepeild wordt naar de reden waarom de respondent in een collectieve voorziening werd opgenomen. De vragen worden gesteld aan de betrokkene zelf of aan iemand die goed geïnformeerd is. De beknopte vragenlijst Sommige panelleden (aantal = 52) werden tijdens de vorige ronde met een beknopte vragenlijst bevraagd door de supervisor We proberen dit jaar opnieuw met de volledige lijsten; als dat niet lukt, dring je aan om toch een beknopte lijst in te vullen. 30