Onderwerp : Voorstel tot vaststelling van de Drank- en Horecaverordening Sint Anthonis

Transcriptie

1 Zaaknummer Documentnummer Z INT/ Raadsvergadering : 23 september 2013 Agendapunt : Onderwerp : Voorstel tot vaststelling van de Drank- en Horecaverordening Sint Anthonis Samenvatting voorstel Op 1 januari 2013 is de Drank- en Horecawet (hierna: DHW) ingrijpend gewijzigd. De doelstelling van de wetswijziging is: het alcoholgebruik met name onder jongeren terug dringen; alcoholgerelateerde verstoringen van de openbare orde voorkomen; de administratieve lasten voor horecaondernemingen te reduceren. De nieuwe DHW stelt een verordening verplicht ter voorkoming van oneerlijke mededinging door paracommerciële rechtspersonen (sportverenigingen, dorps- /gemeenschapshuizen, etc.) bij het verstrekken van alcoholhoudende drank. De gemeenteraden hebben tot 1 januari 2014 de tijd om deze verplichte verordening vast te stellen. De voorliggende verordening voorziet in deze doelen Toelichting op het voorstel: Aanleiding Op 1 januari 2013 is de gewijzigde DHW in werking getreden. De wet kent enkele voor de gemeente belangrijke wijzigingen, die hieronder puntsgewijs worden aangegeven. (In bijlage A worden de belangrijkste wijzigingen van de DHW uitgebreider toegelicht.) Het toezicht op naleving van vrijwel alle bepalingen van de Drank- en Horecawet is over gegaan van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) naar de gemeenten. Het toezicht op de Tabakswet is bij de NVWA gebleven. Gemeenten moeten uiterlijk op 1 januari 2014 een Verordening paracommercie hebben opgesteld. Gemeenten krijgen in de wet meer mogelijkheden om alcoholbeleid vast te stellen, door leeftijdsgrenzen te bepalen voor toegang in horecabedrijven en prijsacties te verbieden. Niet langer het college van burgemeester en wethouders, maar de burgemeester is het bevoegd gezag voor de DHW. In het geval van een nieuwe leidinggevende hoeft alleen het aanhangsel aangepast te worden en hoeft niet de gehele vergunning opnieuw getoetst te worden. In de nieuwe wet is een nieuwe maatregel geïntroduceerd: de schorsing. De burgemeester kan voor ten hoogste twaalf weken een vergunning schorsen. Als geconstateerd wordt dat in een winkel, waarvoor geen horecavergunning is verleend, binnen twaalf maanden driemaal drank verkocht wordt aan iemand onder de 16 jaar, kan de burgemeester die winkel voor ten hoogste twaalf weken 1

2 de bevoegdheid tot het verkopen van zwak-alcoholhoudende drank ontzeggen. De nieuwe wet kent in artikel 45 een zelfstandige strafbepaling voor jongeren onder de 16 jaar die op een voor het publiek toegankelijke plaats alcoholhoudende drank bij zich hebben. Beoogd resultaat; beleidsmatige doelen De doelstelling van de DHW is het voorkomen van gezondheidsschade en verstoring van de openbare orde door alcoholgebruik. Deze wet is gewijzigd, met als doel het verminderen van de administratieve lasten en het verminderen van alcoholmisbruik door jongeren. Dit laatste punt wordt niet alleen gerealiseerd door op landelijk niveau nieuwe regels door te voeren, maar ook door taken en bevoegdheden te decentraliseren, omdat de gemeente het beste zicht heeft op de lokale problematiek. Om oneerlijke mededinging door paracommerciële instellingen te voorkomen is de gemeente als gevolg van de wetswijziging verplicht om een verordening op te stellen, waarin onder andere de dagen en tijdstippen van alcoholverkoop worden vermeld. Overigens is het vaststellen van dergelijke regels op zichzelf niet nieuw. Voorheen was bepaald dat deze regels, in de vorm van voorschriften en beperkingen, verbonden werden aan de vergunning die de paracommerciële rechtspersonen nodig hebben om een horecabedrijf te mogen uitoefenen. Deze voorschriften en beperkingen worden overgeheveld van de vergunning (die overigens wel blijft bestaan) naar een gemeentelijke verordening. Het doel van een horecaverordening is tweeledig. Enerzijds het beschermen van de horeca tegen oneerlijke concurrentie van de paracommercie, waarbij de paracommercie voldoende ruimte behoudt voor een gezonde exploitatie van de inrichting. Anderzijds de laagdrempelige mogelijkheden voor het verkrijgen van alcohol door jongeren beperken en daarmee het overmatig alcoholgebruik door jongeren te verminderen. De verordening sluit ook aan bij de door uw raad vastgestelde nota Lokaal Gezondheidsbeleid Gemeente Sint Anthonis en de vooruitblik Alcoholpreventie wordt als aandachtspunt benoemd. De rol van de (para)commerciële horeca Het verenigingsleven speelt een belangrijke rol in het sociale en maatschappelijk leven in de gemeente Sint Anthonis. Het is in niemands belang om een dusdanige regelgeving vast te leggen, dat daardoor verenigingen niet meer zouden kunnen voortbestaan. Van paracommerciële rechtspersonen wordt tegenwoordig steeds meer verwacht dat ze zelf ook inkomsten verwerven, dat zij dus steeds meer ondernemerschap vertonen. Feit is wel, dat de horecafunctie een ondersteunende rol vervult aan de hoofdactiviteit van de paracommerciële rechtspersoon en niet de hoofdactiviteit vormt. Met andere woorden: bij bijvoorbeeld een sportvereniging gaat het primair om de beoefening van de sport en niet om met een kantine dusdanige inkomsten te genereren om de contributie laag te houden. Maar ook de commerciële horecabedrijven vervullen een belangrijke rol in onze gemeente. Zij zorgen voor werkgelegenheid, zij ondersteunen/sponsoren veelal ook de verenigingen, zij zijn gastheer voor de toeristen en passanten die onze gemeente bezoeken. Voor de reguliere horeca geldt als uitgangspunt, dat er een gelijk speelveld is voor iedere speler in de horeca, commercieel of paracommercieel, met dezelfde rechten en plichten, waarbij tegen iedere speler hetzelfde wordt opgetreden. 2

3 Modelverordeningen De VNG en daarnaast STAP (Nederlands Instituut voor alcoholbeleid), alsmede de BEM (Bureau Eerlijke Mededinging) hebben elk een eigen modelverordening opgesteld. Om redenen konden deze partijen landelijk geen overeenstemming bereiken over een gezamenlijk model. Voor de thans voorliggende verordening is gebruik gemaakt van deze modellen, met als doel een eigen gemeentelijke verordening, waarin mede in het kader van de leefbaarheid in de dorpen rekening is gehouden met de belangen van zowel onze verenigingen en inwoners als die van de commerciële horecabedrijven. Door middel van het in de verordening opgenomen ontheffingsstelsel kan maatwerk worden geleverd. Opname in de APV of een zelfstandige Drank- en Horecaverordening? Er is gekozen voor een aparte Drank- en Horecaverordening, in tegenstelling tot het door de VNG geadviseerde model waarbij de APV wordt aangepast. De overwegingen die aan deze keuze ten grondslag liggen zijn zowel praktisch als inhoudelijk. De grondslag voor de APV ligt in de Gemeentewet, terwijl deze nieuwe verordende bevoegdheden voortkomen uit een bijzondere wet, de DHW. Gebruikelijk worden medebewindbepalingen in een zelfstandige verordening opgenomen, zoals bijvoorbeeld een Speelautomatenhalverordening, op grond van de Wet op de Kansspelen of een Winkeltijdenverordening op grond van de Winkeltijdenwet. Voorts dient opgemerkt te worden, dat de medebewindsbepalingen gericht zijn op de bescherming van de volksgezondheid en een verantwoorde alcoholverstrekking, zodat deze ook niet zouden behoren te worden opgenomen in hoofdstuk 2 ( Openbare orde ) van de APV, zoals voorgesteld door de VNG. Daarnaast is het toezicht en het sanctieregime in de DHW zelf geregeld. Communicatie vooraf In het kader van de voorbereiding op de besluitvorming in uw raad hebben wij het ontwerp van een verordening toegezonden naar alle bij ons bekend zijnde en in onze gemeente gevestigde verstrekkers (cafés, dorpshuizen, sportverenigingen, supermarkten, enz.) van alcoholhoudende drank en daarnaast onder meer aan de dorpsraden. Hen is daarbij de gelegenheid gegeven om op de ontwerpverordening schriftelijk te reageren. Daarnaast is een informatiebijeenkomst gehouden. Tijdens deze bijeenkomst is tekst en uitleg gegeven over de wijzigingen van de DHW en is de ontwerpverordening toegelicht. De ontwerpverordening hebben wij daarnaast ook op onze website geplaatst, zodat ook andere belanghebbenden dan de ons bekend zijnde drankverstrekkers de mogelijkheid hadden om een reactie in te dienen. Als bijlage hebben wij bijgevoegd de Nota naar aanleiding van de ingebrachte reacties ten aanzien van de ontwerp Drank- en Horecaverordening. Kortheidshalve willen wij u naar de inhoud van deze nota verwijzen. De nota bevat, van de 18 ingebrachte reacties, in paragraaf I per organisatie/bedrijf een korte samenvatting van de ingebrachte reactie. Paragraaf II bevat ons standpunt ten aanzien van de ingebrachte reacties. Omdat bedrijven of organisaties dezelfde c.q. een vergelijkbare reactie hebben ingediend, zijn deze in voorkomende gevallen gebundeld behandeld. Naar aanleiding van de ingebrachte reacties, hebben wij besloten om de in artikel 3 van de ontwerpverordening vermelde eindtijd van uur aan te passen c.q. te wijzigen in uur. 3

4 Gebleken is, dat de meeste sportieve en recreatieve verenigingen doordeweeks hun activiteit beëindigen rond uur. Voor de laatste sporter of recreant zou er dan geen ruimte zijn om een laatste alcoholhoudende drankje te nuttigen in de kantine. De reguliere horeca is of biedt voor hen geen reëel alternatief, waardoor een wijziging van het tijdstip uur in uur naar onze mening niet zal leiden tot oneerlijke concurrentie. De overige ingebrachte reacties zijn voor ons geen aanleiding geweest om de ontwerpverordening verder aan te passen. Voornoemde nota, alsmede een kopie van dit raadsvoorstel en het raadsbesluit hebben wij toegezonden naar alle bij ons bekend zijnde en in onze gemeente gevestigde verstrekkers van alcoholhoudende drank en daarnaast aan de dorpsraden en de plaatselijke afdeling van Koninklijke Horeca Nederland. Toezicht Het toezicht op de DHW is per 1 januari 2013 overgegaan naar de gemeente. Bij het opstellen van het Handhavingsuitvoeringsprogramma 2014 zal hiermee rekening worden gehouden. De Regeling toezichthoudende ambtenaren DHW stelt als eis dat de toezichthouder moet zijn aangewezen als Buitengewoon Opsporingsambtenaar (BOA) en daarnaast een specifieke opleiding moet hebben gevolgd. Aangezien wij geen BOA hebben, zal het onontkoombaar zijn om daarvoor derden in te schakelen. In de Kadernota 2014 is hiervoor een bedrag van 3.000,- opgenomen. Overigens dient in deze te worden vermeld, dat binnen onze politiebasiseenheid Maas en Leijgraaf een onderzoek loopt naar de vorming van een mogelijke gemeenschappelijke pool van BOA s (en de gemeentelijke bijdrage daarin middels geld en/of fte s BOA). Een aantal van hen volgt inmiddels de specifieke opleiding of heeft deze inmiddels succesvol gevolgd. Mogelijk dat wij op deze pool een beroep kunnen doen. Evaluatie De verordening zal uiterlijk op 1 januari 2014 in werking moeten treden. Wij willen na 1 jaar, derhalve in het eerste halfjaar van 2015, de werking van deze nieuwe verordening met alle belanghebbenden evalueren. Wij zullen uw raad daarvan verslag doen. Wettelijk kader/beleidskader De Drank- en Horecawet is van toepassing. Financiële consequenties Aan de vaststelling van de Drank- en Horecaverordening zijn geen kosten verbonden. Als gevolg van de wijziging van de Drank- en Horecawet en het vaststellen van de verordening, welke op 1 januari 2014 in werking zal treden, zal ook de tarieventabel behorende bij de Legesverordening moeten worden aangepast. Het gaat hierbij onder meer om een wijziging van het (nieuwe) in de wet opgenomen aanhangsel bij de horecavergunning en het in de wet en verordening opgenomen ontheffingstelsel voor de schenktijden. Bij de periodieke jaarlijkse (december) aanpassing van de tarieventabel behorende bij de Legesverordening zal dit worden meegenomen. De verschuiving van het toezicht van de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit naar de gemeente zal financiële implicaties met zich meebrengen. In de Kadernota 2014 en de 4

5 komende begroting 2014 is een bedrag van 3.000,- opgenomen ten behoeve van dit toezicht. Voorstel besluit Voorgesteld wordt om: 1. Kennis te nemen van de Nota naar aanleiding van de ingebrachte reacties ten aanzien van de ontwerp Drank- en Horecaverordening ; 2. De Drank- en Horecaverordening Sint Anthonis en bijbehorende toelichting vast te stellen overeenkomstig bijgevoegd conceptbesluit. Sint Anthonis, 20 augustus Burgemeester en wethouders van Sint Anthonis, de secretaris, de burgemeester, Ir. S. Middelkamp M.L.P. Sijbers Ter inzage legging Bij dit onderwerp liggen de volgende stukken ter inzage: 1. Bekendmaking informatiebijeenkomst (Z INT/003505) 2. Modelverordening VNG (Z INK/ INK/12855) 3. Modelverordening STAP (Z INK/12851) 4. Modelverordening BEM (Z INK/12849) 5. Handouts van de presentaties tijdens de informatiebijeenkomst 6. (18) Reacties van bedrijven en organisaties op de ontwerpverordening 7. De Nota naar aanleiding van de ingebrachte reacties ten aanzien van de ontwerp Drank- en Horecaverordening Commissie Team Portefeuillehouder : Juridische Zaken en Staf : Burgemeester M.L.P.Sijbers 5

6 Bijlage A Overzicht van de belangrijkste wijzigingen in de nieuwe DHW A. Burgemeester bevoegd gezag (DHW, art. 3 en 11) Niet het college van burgemeester en wethouders, maar de burgemeester wordt in medebewind het bevoegd gezag voor vergunningverlening én toezicht op de naleving van de DHW in de gemeente. De burgemeester is al verantwoordelijk voor de taken ten aanzien van e openbare orde en krijgt hiervoor extra instrumenten. B. Decentralisatie toezicht op de naleving (DHW, art. 41 en 44) De gewijzigde DHW maakt de burgemeester verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de wet. Voorheen lag deze taak bij de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA). Deze taak komt naast de bevoegdheid voor het verlenen van DHW-vergunningen die al bij de gemeente lag. Hiermee is de gemeente verantwoordelijk voor het gehele proces van vergunningverlening en het toezicht op de naleving van de DHW. Met het toezicht op de naleving van de DHW in een gemeente zijn de ambtenaren belast die door de burgemeester zijn aangewezen. Bij ministeriële regeling worden eisen gesteld over de opleiding van deze ambtenaren (BOA s). C. Interbestuurlijk toezicht vervalt In de DHW vervalt het toezicht van de NVWA op de uitvoering van de DHW door gemeenten. Dit sluit aan bij de gedachte om de DHW op decentraal niveau uit te voeren. Het toezicht op de gemeentelijke uitvoering van de DHW maakt onderdeel uit van de controlerende taak van de gemeenteraad. D. Verplichte verordening paracommercie (DHW, art. 4) De gemeente is verplicht, ter voorkoming van oneerlijke mededinging, om bij verordening regels vast te stellen waaraan paracommerciële rechtspersonen zich hebben te houden bij de verstrekking van alcoholhoudende drank. Hierbij is het mogelijk om onderscheid te maken naar de aard van de paracommerciële rechtspersoon. De regels moeten in ieder geval betrekking hebben op : schenktijden, bijeenkomsten van persoonlijke aard, zoals bruiloften en partijen en bijeenkomsten gericht op personen die niet rechtstreeks bij de activiteiten van de betreffende rechtspersoon betrokken zijn. De gemeenteraad stelt deze verordening binnen één jaar na inwerkingtreding van de nieuwe DHW vast. E. Verordenende facultatieve bevoegdheid (DHW, art. 25a t/m d) De gemeente kan, uit het oogpunt van alcoholmatiging of in het belang van de openbare orde, nieuwe regels vaststellen bij verordening op het gebied van: verboden of beperkingen naar aard, gebied of tijd; koppeling tussen toegangsleeftijd en sluitingstijd; beperken van happy hours; regulering van prijsacties. F. Strafbaarstelling jongeren (DHW, art. 45) De DHW verbiedt jongeren onder de 16 jaar om alcoholhoudende drank bij zich te hebben op voor publiek toegankelijke plaatsen. De gedachte hierachter is dat strafbaarstelling van het bezit van alcohol op de openbare weg een goede maatregel is tegen groepen jongeren die op straat rondhangen met alcoholhoudende drank bij zich. Deze strafbepaling van strafrechtelijke aard geeft de gemeente (BOA) en de politie de bevoegdheid om handhavend op te treden en deze jongeren te beboeten ( 45,00). Het begrip openbare weg dient ruim te worden geïnterpreteerd. Alles met een bestemming tot algemene toegankelijkheid kan als openbare weg worden gezien. Daardoor mogen ook portieken, overdekte winkelcentra en plantsoenen tot de openbare weg worden gerekend. De regering heeft er echter niet voor gekozen het kopen van alcohol door jongeren onder de 16 jaar strafbaar te stellen. Het blijft de verantwoordelijkheid van de drankverstrekker om geen alcoholhoudende drank te verkopen aan jongeren onder de 16 jaar (art. 20).Thuis ligt deze verantwoordelijkheid natuurlijk bij de ouders van het kind. 6

7 G. Three strikes out (DHW, art. 19a) De nieuwe DHW geeft de burgemeester een extra sanctiemogelijkheid om regelnaleving te bevorderen ten aanzien van de verkoop van alcohol aan jongeren onder de 16 jaar (art. 20). Niet-vergunningplichtige detailhandelaren die alcohol verkopen, zoals bijvoorbeeld supermarkten, kunnen worden gesanctioneerd als ze in een periode van 12 maanden drie keer dezelfde regel (art. 20 DHW) overtreden. Met deze sanctie kan de burgemeester een ondernemer het recht om alcohol te verkopen tijdelijk ontnemen, minimaal voor 1 week en maximaal voor 12 weken. H. Schorsing vergunning (DHW, art. 32) Schorsing van de vergunning is een nieuw sanctie-instrument. De burgemeester kan de DHWvergunning voor maximaal 12 weken schorsen. Dit instrument is minder drastisch dan het intrekken van de vergunning. I. Vereenvoudiging vergunningenstelsel (DHW art. 29, 30, 31 en 35) In de nieuwe DHW zijn de regels ten aanzien van vergunningverlening zo eenvoudig mogelijk opgesteld om daarmee de administratieve lasten voor vergunninghouders te verminderen. Het gaat om de volgende aanpassingen van het vergunningenstelsel: de vergunning staat op naam van de ondernemer en beschrijft inrichtingsgebonden eisen. In een aanhangsel staan de personalia van de leidinggevenden; de meldplicht voor een nieuwe leidinggevende met een landelijk formulier in plaats vanhetaanvragen van een nieuwe vergunning; de persoon die leiding geeft bij de drankverstrekking tijdens evenementen is niet meer verplicht over een SVH-verklaring (Sociale hygiëne) te beschikken. J. Bestuurlijke Boete (DHW, art. 44a) Het opleggen van een bestuurlijke boete bij een overtreding van de Drank- en Horecawet is een keuze, geen verplichting. De burgemeester krijgt deze bevoegdheid op grond van artikel 44a van de Drank- en Horecawet. In principe kunnen voor alle overtredingen, op enkele uitzonderingen na, bestuurlijke boetes worden opgelegd. 7