BPA centrum Handzame herziening

Transcriptie

1 BPA centrum Handzame herziening m.e.r.-screening Concept Gemeentebestuur Kortemark Stationsstraat Kortemark Grontmij Vlaanderen Brugge, 26 september 2008

2 Verantwoording Titel : BPA centrum Handzame herziening Subtitel : m.e.r.-screening Projectnummer : Referentienummer : Revisie : 02 Datum : 26 september 2008 Auteur(s) : SDG adres : sara.degreve@grontmij.be Gecontroleerd door : KVA Paraaf gecontroleerd : Goedgekeurd door : KVA Paraaf goedgekeurd : Contact : Oostendse Steenweg 146 B-8000 Brugge T F brugge@grontmij.be Pagina 2 van 15

3 Inhoudsopgave Inleiding... 4 Inhoud Initiatiefnemer Het plangebied Situering... 5 Beschrijving van de omgeving Beschrijving van het plangebied Doelstelling, reikwijdte en detailleringgraad van het BPA... 8 Aanleiding tot de opmaak van het BPA Doelstellingen en reikwijdte van het BPA... 8 Detailleringgraad van het BPA Grensoverschrijdende effecten van het BPA Mogelijke alternatieven Relevante contextelementen Beleidscontext Juridische context Aftoetsing plan-mer plicht DABM van toepassing Project-m.e.r.-plicht Screening milieu-effecten Bodem en water Fauna en flora Geluid en trillingen Landschap Mens Andere milieudisciplines Conclusie Pagina 3 van 15

4 1 Inleiding 1.1 Inhoud Vanaf 1 juni 2008 dient er bij de opmaak van RUP s formeel rekening gehouden te worden met het onderzoek van milieueffecten die de realisatie van de bestemmingen in dit RUP kunnen teweegbrengen. In de praktijk betekent dit dat voor elk RUP minimaal een onderzoek tot m.e.r. moet uitgevoerd worden. Het betreft hier de herziening van een bestaand BPA, aangezien Kortemark nog geen ruimtelijk structuurplan heeft. Verder worden voor deze m.e.r.-screening dezelfde vormelijke vereisten gebruikt als voor deze van een RUP. De resultaten van het onderzoek tot m.e.r. geven aan of de opmaak van een plan-mer al dan niet noodzakelijk is. Bijkomend worden de resultaten aangewend om de ruimtelijke keuzes die in het BPA gemaakt worden inhoudelijk te versterken en te onderbouwen. Dit document is opgebouwd uit volgende onderdelen: Situering en beschrijving van het plangebied Beschrijving van de doelstellingen, reikwijdte en detailleringsgraad van het BPA Relevante elementen van de context (ruimtelijk en juridisch-beleidsmatig) Aftoetsing plan-mer-plicht van rechtswege Screening van de verwachte significante milieueffecten, rekening houdend met de doelstellingen van het plan en de kwetsbaarheid van de omgeving Eindconclusie 1.2 Initiatiefnemer De initiatiefnemer voor het plan waarop dit onderzoek tot m.e.r. betrekking heeft is: Gemeentebestuur Kortemark Stationsstraat Kortemark Pagina 4 van 15

5 2 Het plangebied 2.1 Situering Het plangebied situeert zich in de kern van Handzame, deelgemeente van Kortemark, ten westen van Kortemark centrum. Het betreft een bouwblok in de hoek van de Handzamestraat en de Edewallestraat, ten noordoosten van het centrum. Op de hoek zelf ligt het oude gemeentehuis waarvoor onder andere het BPA herzien wordt. Het plangebied grenst aan het dorpsplein van Handzame waar ook de kerk gelegen is. In de buurt is een concentratie van gemeenschapsvoorzieningen, op maat van de buurt. Het plangebied ligt op ongeveer 2 km van het centrum van Kortemark, en op zo n 400m van de staatsbaan, een verbindingsweg tussen Diksmuide en Torhout. Pagina 5 van 15

6 Het plangebied 2.2 Beschrijving van de omgeving In en in de omgeving van het plangebied liggen verschillende gebouwen van gemeenschapsvoorziening en openbaar nut. In de omgeving liggen ook enkele ambachtelijke bedrijvenzones en kmo s. In de omgeving van deze overheidsgebouwen en ambachten overheerst de woonfunctie. In het centrum is er gesloten bebouwing, verder weg open bebouwing. Door de aanwezigheid van de Handzamevaart met zijn omringend drassig gebied zijn veel percelen onbebouwd en gebruikt als akker of weiland. Dit geeft de omgeving een open landschap. Pagina 6 van 15

7 Het plangebied 2.3 Beschrijving van het plangebied Een oud gemeentehuis, school, bibliotheek, ontmoetingscentrum en gildezaal vormen een concentratie van gebouwen voor gemeenschapsvoorzieningen, allen in het plangebied gelegen. Langs de Edewallestraat liggen ook handelszaken en een brasserie. Naast deze functies vinden we woningen terug in het gebied. De gebouwen bestaan uit 1 of 2 bouwlagen met zadeldak. In sommige gevallen is een bouwlaag verwerkt in het zadeldak. Het bibliotheek ontmoetingscentrum springt hier enigszins bovenuit met haar 3 bouwlagen. Het naastliggende schoolgebouw heeft als enige in de buurt dan weer 1 bouwlaag met een plat dak. Voor de bibliotheek en aan het schoolgebouw zijn enkele parkeerplaatsen voorzien. Pagina 7 van 15

8 3 Doelstelling, reikwijdte en detailleringgraad van het BPA 3.1 Aanleiding tot de opmaak van het BPA De herziening van het plangebied binnen het huidige BPA heeft hoofdzakelijk tot doel de stedenbouwkundige voorschriften aan te passen aan de huidige planologische noden. Het oude gemeentehuis wil men toegankelijk maken voor wonen, naast de gemeenschapsvoorziening, en ook in de school wil men in de toekomst andere invulling toelaten. 3.2 Doelstellingen en reikwijdte van het BPA De herziening van het BPA is beperkt tot de grenzen van het plangebied. De herziening zal een juridisch planologisch kader scheppen om verdere ontwikkeling in het gebied mogelijk te maken. In functie van de duurzaamheid en flexibiliteit van de herziening, worden de toegelaten bestemmingen enigszins verruimd. In het oude gemeentehuis zal ook wonen mogelijk worden om de verloedering van dit bijzondere gebouw door leegstand tegen te gaan. De school ondergaat enkele kleine wijzigingen zoals het uitbreiden van parkeermogelijkheden en bijbouwen van een afdakje. In de toekomst moeten hier ook andere bestemmingen als wonen mogelijk zijn. 3.3 Detailleringgraad van het BPA De herziening van het BPA zal randvoorwaarden opleggen om de bebouwing optimaal te positioneren ten opzichte van de publieke ruimte. Voorschriften die in het huidige BPA de bestaande toestand helemaal vastlegden worden nu in een totaalconcept aangepast ter bevordering van de samenhang van het gebied. Hiermee worden ook de straatprofielen aangepast om een duidelijker afgelijnd beeld te geven. De bestemming van gemeenschapsvoorzieningen wordt op sommige plaatsen versoepeld (oud gemeentehuis en school) 3.4 Grensoverschrijdende effecten van het BPA Het plan betreft een klein gebied gelegen in het centrum van Handzame. Gezien de ligging van het terrein en de beperkte grootte ervan, worden geen grensoverschrijdende effecten verwacht. 3.5 Mogelijke alternatieven De herziening van het BPA houdt slechts enkele kleine wijzigingen in die de aanwezige verbrokkeling in het plangebied proberen tegen te gaan. Hiervoor worden eenduidige stedenbouwkundige voorschriften ontwikkeld die meer eenheid in het straatbeeld moeten bekomen. Rekening houdend met de kleine (eerder positieve) impact werden geen verdere alternatieven onderzocht. Pagina 8 van 15

9 4 Relevante contextelementen 4.1 Beleidscontext In het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen wordt Kortemark omschreven als concentratie van economische activiteiten en specifiek economisch knooppunt buiten de steden en het Albertkanaal. Het gaat over gemeenten die omwille van hun ligging, om historische redenen of omwille van de suburbanisatie van bedrijven, een belangrijke rol vervullen binnen de economische structuur. Ruimtelijk drukt deze concentratie van economische activiteiten zich uit in de aanwezigheid van omvangrijke bedrijventerreinen, afzonderlijke bedrijven en ontsluitingsinfrastructuren. De meeste van deze concentratiegebieden van economische activiteiten hebben niet dezelfde uitstraling als de steden. Ze vervullen nochtans een belangrijke rol voor een evenwichtige spreiding van de werkgelegenheid. Het Ruimtelijk Structuurplan West Vlaanderen duidt het Wijnendalebos en omgeving en omgeving in Kortemark aan als 1 van de 2 belangrijkste structurerende natuurgebieden. Kortemark ligt in de zandleemstreek waar het beeld van de bodemgeschiktheid zeer versnipperd is. Hier overweegt de klasse geschikt of zeer geschikt voor drie, vier of zelfs vijf teeltgroepen, namelijk akkers, extensieve groenteteelt, glasgroenten, fruit en in mindere mate ook intensieve groenteteelt. Deze potenties maken van de zandleemstreek een zeer interessant landbouwgebied. Belangrijk is dat binnen de zandleemstreek de groenteteelt vooral voorkomt in het Roesselaarse (het gebied begrensd door de lijn Kortemark Houthulst Zonnebeke - Lendelede Meulebeke Kortemark). Hier zijn gemeenten waar de groenteteelt tot bijna 25% van het cultuurareaal inneemt. Kortemark is volop bezig met een Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan op te maken. Het openbaar onderzoek liep van 14 mei 2008 tot en met 13 augustus Pagina 9 van 15

10 Relevante contextelementen 4.2 Juridische context Het plangebied is volgens het gewestplan Diksmuide Torhout (KB 05/02/1979) volledig in woongebied gelegen. Gewestplan Diksmuide - Torhout Pagina 10 van 15

11 5 Aftoetsing plan-mer plicht 5.1 DABM van toepassing Een bijzonder plan van aanleg vormt het kader voor het toekennen van stedenbouwkundige vergunningen. Het BPA valt dus onder de definitie van een plan of programma zoals gedefinieerd in het Decreet houdende de Algemene Bepalingen inzake Milieubeleid (DABM). 5.2 Project-m.e.r.-plicht De project-m.e.r.-plicht wordt afgetoetst op basis van het besluit van de Vlaamse regering houdende vaststelling van de categorieën van projecten onderworpen aan milieueffectenrapportage, meer bepaald de bijlagen 1 en 2 aan het besluit van de Vlaamse Regering van 10 december De activiteiten die binnen het planologisch kader van het BPA zullen kunnen gerealiseerd worden, met name diensten en woonvoorzieningen op gemeentelijk niveau, vallen hier niet onder. In het plangebied liggen geen speciale beschermingszones. De realisatie van het plan zal evenmin mogelijke betekenisvolle effecten hebben op speciale beschermingszones waardoor een passende beoordeling niet nodig is. Hieruit concluderen we dat het plan niet van rechtswege plan-mer plichtig is. Pagina 11 van 15

12 6 Screening milieu-effecten Er kan in het algemeen gesteld worden dat het realiseren van de doelstellingen van het BPA geen significante milieueffecten in de verschillende disciplines zal teweeg brengen, daar het BPA een juridisch-planologisch kader vormt voor het behoud van de huidige functie als diensten en woonvoorzieningen. De concrete doelstelling is een nieuwe invulling te geven aan het oud gemeentehuis en de verordeningen aan te passen aan de huidige planologische eisen. 6.1 Bodem en water Het plangebied ligt quasi volledig in kunstmatige gronden. Een klein gedeelte bestaat uit matig droge zandbodem met verbrokkelde ijzer en/of humus B horizont (Zch). Er stromen geen waterlopen doorheen het plangebied. De Handzamevaart (1 e categorie) bevindt zich op 200m van het plangebied en is overstroombaar vanuit waterloop, en een gedeelte vanuit de zee. Ook de Plaatsebeek (2 e categorie) is voor een gedeelte overstroombaar vanuit waterloop. De herziening van het BPA zal niets fundamenteels aan de bodem wijzigen, noch aan het water aangezien het om een centrumgebied gaat en de verharde oppervlakte quasi hetzelfde zal blijven. Ten opzichte van de huidige situatie vallen er dus geen significante effecten op de bodem of het water te verwachten. Pagina 12 van 15

13 Screening milieu-effecten 6.2 Fauna en flora De tuinen van de woningen zijn de enige groenelementen in de huidige situatie. Biologische waarderingskaart Landschapsatlas Op de biologische waarderingskaart zijn in de nabije omgeving (aan de Handzamevaart) complexen van biologisch waardevolle en minder waardevolle waardering terug te vinden. Landschap en erfgoed: de vallei van de Handzamevaart is geklasseerd als relictzone (blauw) en voor een gedeelte als ankerplaats (groen). Dit gebied ligt tot tegen het plangebied. Ten opzichte van de huidige situatie zal de groenoppervlakte niet afnemen aangezien de woningen met hun tuinen behouden blijven. In de uitwerking van de dienstenzone kan het groen zelfs toenemen. In de nabije omgeving van het plangebied ligt een vogelrichtlijngebied. Het BPA brengt echter geen elementen met zich mee die het vogelrichtlijngebied zouden kunnen verstoren. De huidige functies blijven behouden of vervangen door gelijkaardige functies en het oude gemeentehuis wordt toegankelijk voor wonen, wat minder overlast met zich meebrengt dan een publieke functie. Vogelrichtlijngebied Het vervangen van enkele gebouwen van bestemming zal geen significante invloed hebben op de fauna en flora van het plangebied of op de biologisch waardevolle percelen in de omgeving. Er zijn dus geen redenen om aan te nemen dat er significante effecten op fauna zullen zijn. 6.3 Geluid en trillingen Effecten op geluid en trillingen hangen quasi uitsluitend samen met de verkeersintensiteit aangezien geen ambacht of andere industrie in het plangebied gelegen zijn. De verkeersintensiteit zal in principe niet wijzigen in de aanpassing van het huidige BPA. Pagina 13 van 15

14 Screening milieu-effecten Aangezien de nieuwe gemeenschapsvoorzieningen de oude vervangen, en de nieuwbouw niet voorziet in een significante uitbreiding, zal het realiseren en gebruiken van deze nieuwe dienstenzones op zich geen aanleiding geven tot een noemenswaardige toename van de geluidshinder in de omgeving. 6.4 Landschap In het plangebied ligt het oude gemeentehuis dat momenteel niet meer in gebruik is maar wel beeldbepalend is. Met de herziening van het BPA wil men in dit gemeentehuis meer toelaten dat louter diensten waardoor het oud gemeentehuis gespaard blijft van verval. In het plangebied zijn geen beschermde gebouwen, dorpsgezichten of landschappen gelegen, noch bouwkundig erfgoed. In de omgeving ligt de vallei van de Handzamevaart als ankerplaats en relictzone. Ook is er de woning Dewulf en omgeving als beschermd monument en dorpsgezicht. De geplande wijzigingen zullen echter geen impact hebben op de landschappelijke erfgoedwaarde. Oud gemeentehuis Handzame 6.5 Mens De herziening van het BPA vormt het kader de stedenbouwkundige voorschriften aan te passen aan de huidige planologische noden. Het oude gemeentehuis wil men toegankelijk maken voor wonen, naast de gemeenschapsvoorziening, en ook in de school wil men in de toekomst andere invulling toelaten. Het gemeentehuis staat momenteel leeg en krijgt de mogelijkheid ingevuld worden als wonen. In de omliggende percelen wordt ook gewoond. Dit zal dus geen significante impact hebben op het ruimtegebruik. De herziening van het BPA zal algemene randvoorwaarden opleggen om de bebouwing optimaal te positioneren ten opzichte van de publieke ruimte. Voorschriften die in het huidige BPA de bestaande toestand helemaal vastlegden worden nu in een totaalconcept aangepast ter bevordering van de samenhang van het gebied. Hiermee worden ook de straatprofielen aangepast om een duidelijker afgelijnd beeld te geven. Er zijn dus geen negatieve effecten te verwachten op de ruimtelijke samenhang aangezien de herziening deze samenhang eerder wil verbeteren. Mogelijke hinder voor omwonenden is beperkt aangezien er op dit moment gemeenschapsvoorzieningen gelegen zijn in het gebied. Als deze van functie veranderen wordt wonen belangrijker en is de impact dus nihil. Om dezelfde redenen zal ook het effect op de verkeersleefbaarheid niet significant zijn. De school zal op korte termijn extra parkeerplaatsen voorzien, maar dit kan de parkeerlast enkel verlagen in de nabije omgeving. Op lange termijn kan de school woonzone worden en is er enkel lokaal verkeer. Er is dus ten hoogste sprake van een continuering van de huidige belasting op het verkeer in de omgeving. 6.6 Andere milieudisciplines Gezien de doelstellingen van het BPA en de aard van de voorziene activiteiten zijn er geen effecten te verwachten in de disciplines mens gezondheid, licht, lucht of klimaat. Pagina 14 van 15

15 7 Conclusie De herziening van het BPA vormt het kader de stedenbouwkundige voorschriften aan te passen aan de huidige planologische noden. Het oude gemeentehuis wil men toegankelijk maken voor wonen, naast de gemeenschapsvoorziening, en ook in de school wil men in de toekomst andere invulling toelaten. Het gemeentehuis staat momenteel leeg en krijgt de mogelijkheid ingevuld worden als wonen. De herziening van het BPA zal algemene randvoorwaarden opleggen om de bebouwing optimaal te positioneren ten opzichte van de publieke ruimte. Er kan in het algemeen gesteld worden dat het realiseren van de doelstellingen van het BPA geen significante milieueffecten in de verschillende disciplines zal teweeg brengen, daar het BPA een juridisch planologisch kader vormt voor het behoud van de huidige functie als diensten en woonvoorzieningen. Er worden geen significante milieueffecten verwacht op het gebied van bodem, water, fauna, flora, geluid en mens. De bebouwing in de herziening wordt grotendeels behouden. Ook worden bouwlijnen aangepast ter bevordering van een uniforme rooilijn. Er zijn dus voldoende garanties op een optimale landschappelijke integratie van de bebouwing in de omgeving. Pagina 15 van 15