Ing. ON TOUR_Leerkracht

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Ing. ON TOUR_Leerkracht"

Alexander van der Wolf
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Ing. ON TOUR_Leerkracht DNA ISOLATIE Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde UGent Campus Kortrijk Graaf Karel de Goedelaan Kortrijk

2 Voorwoord Deze workshop wordt georganiseerd door de vakgroep Industriële Biologische Wetenschappen (IBW) aan de UGent Campus Kortrijk. De vakgroep IBW staat bekend voor de opleidingen Bachelor en Master of Science in de Industriële Wetenschappen: biochemie, chemie en milieukunde, opleidingen die leiden tot de beroepstitel industrieel ingenieur biochemie, chemie en milieukunde. Industrieel ingenieurs zijn ingenieurs die vooral toepassingsgerichte kennis verwerven die zij kunnen gebruiken om bestaande toepassingen en ontwerpen te verbeteren of om systemen te optimaliseren in een specifieke bedrijfs of sectorcontext. Als industrieel ingenieur biochemie leer je onder andere om DNA te isoleren uit levende wezens. De basiskennis van DNA is hiervoor noodzakelijk. Bij DNA isolatie of extractie wordt het DNA streng uit de cel geextraheerd. Na het isoleren van DNA ben je in staat om het DNA te analyseren. Er is van deze workshop een inleidende lesvideo ter beschikking. Raadpleeg Heb je bepaalde reagentia niet voor handen? Contacteer ons via en dan zoeken we samen naar een oplossing. Meer informatie over onze opleiding kan je terugvinden op volgende website: kortrijk/nl. Wil je meer weten over ons onderzoek, dan kan je een kijkje nemen op de website 2 van 10

3 Leerplandoelen Deze workshop voldoet aan volgende leerplandoelen: ASO ASO ASO Richting Leerplan Leerplandoelstelling Economie wetenschappen VVKSO BRUSSEL Isolatie van DNA. Grieks wetenschappen D/2014/7841/011 Latijn wetenschappen Moderne talenwetenschappen Sportwetenschappen Wetenschappen topsport Wetenschappen wiskunde Economie wetenschappen Grieks wetenschappen Latijn wetenschappen Moderne talenwetenschappen Sportwetenschappen Wetenschappen topsport Wetenschappen wiskunde Latijn Wetenschappen Moderne talen Wetenschappen Wetenschappen Wiskunde Sportwetenschappen 2014/005 GO O/2/2014/296 Isolatie van DNA uit kiwi. Isoleren van DNA bij ajuin, kiwi of banaan. Enkel bij kiwi ASO Wetenschappen Topsport O/2/2014/187 Isoleren van DNA bij ajuin, kiwi of banaan. Enkel bij kiwi ASO Economie Wiskunde Latijn Wiskunde O/2/2014/291 Isoleren van DNA bij ajuin, kiwi of banaan. Moderne talen Wiskunde Yeshiva Enkel bij kiwi ASO ASO Economie moderne talen Economie wiskunde Grieks Latijn Grieks moderne talen Grieks wiskunde Humane wetenschappen Latijn moderne talen Latijn wiskunde Moderne talen wiskunde Moderne talen topsport Wiskunde topsport Economie moderne talen Economie wiskunde Grieks Latijn Grieks moderne talen Grieks wiskunde Humane wetenschappen Latijn moderne talen 2014/006 GO 2014/009 GO Isolatie van DNA kiwi. DNA extractie. 3 van 10

4 Latijn wiskunde Moderne talen wiskunde Moderne talen topsport Wiskunde topsport TSO Biotechnische wetenschappen 2003/14//4/R/SG/2h/III/ /D POV TSO Techniek wetenschappen VVKSO BRUSSEL D/2014/7841/024 Laat de lln een DNA extractie uitvoeren. Extractie DNA. TSO Techniek wetenschappen O/2/2010/331 DNA extractie is een mogelijk experiment. TSO Techniek wetenschappen 2009 / 1 // 4 / N / SG / 1 / III / / D/ POV Isolatie van DNA uit kiwi. Lesdoelstellingen De leerlingen kunnen de 4 basen die aanwezig zijn in DNA opsommen De leerlingen kunnen de complementaire basen verbinden met elkaar De leerlingen kunnen in partnerwerk en met behulp van een recept DNA isoleren uit een kiwi VOETen De leerlingen blijven, ondanks moeilijkheden, een doel nastreven De leerlingen gedragen zich respectvol De leerlingen dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen De leerlingen nemen verantwoordelijkheid op voor het eigen handelen 4 van 10

1. Inleiding De afkorting DNA staat voor desoxyribonucleïnezuur. Dit is de molecule die door alle levende organismen gebruikt wordt om erfelijke informatie te bewaren en door te geven.

5 1. Inleiding De afkorting DNA staat voor desoxyribonucleïnezuur. Dit is de molecule die door alle levende organismen gebruikt wordt om erfelijke informatie te bewaren en door te geven. De oorsprong van ons DNA staat al vast voor onze geboorte. Een mens bestaat uit 46 chromosomen of 23 chromosomenparen. Een eicel bevat 23 chromosomen en een zaadcel bevat 23 chromosomen en samen vormt dit 46 chromosomen of dus jou. Bij een kiwi is dit iets anders, het aantal chromosomen is afhankelijk van de soort kiwi. De Actinidia deliciosa heeft 174 chromosomen en de tetraploïde Actinidia chinensis hebben 116 chromosomen (Testolin, Cipriani, & Costa, 1995); (Yan, Atkinson, Ferguson, McNeilage, & Murray, 1997). DNA is hoofdzakelijk opgebouwd uit vier nucleotiden, namelijk adenosine (A), cytidine (C), guanosine (G) en thymidine (T). Naast een van de vier basen (zie figuur 1) bevat een nucleotide ook een suiker (desoxyribose) en een fosfaatgroep. Figuur 1: De vier stikstofbasen Een DNA bestaat uit een dubbele helix en de helix bestaat uit twee strengen die met elkaar verbonden zijn met basenparing tussen de nucleotiden. Er is sprake van complementaire basen omdat A steeds bindt met T en C steeds bindt met G. Deze complementariteit is noodzakelijk om biologische processen mogelijk te maken. De volgorde van de basen vormt de uiteindelijke erfelijke boodschap. Figuur 2: Van celkern naar gen (VIB, 2015) DNA in de meeste gekende vorm is compact verpakt in chromosomen. Één chromosoom bestaat uit één lange opgewonden DNA streng en bevat ongeveer duizend genen, weergegeven in figuur 2. De DNA helix wordt opgerold op histonen, draageiwitten, ter vorming van een helix (Vohr, 2015). De histonen of draageiwitten worden niet weergeven in figuur 2. 5 van 10

6 2. Practicum 2.1. Materiaal en reagentia Materiaal Chronometer Filtreerpapier Gegradueerde pipet (20ml) Horlogeglas Laboratoriumjas Maatbeker ( ml) Mes Pasteurpipet Pipetteerballon Reageerbuis x 3 Thermometer Trechter Veiligheidsbril Volpipet of maatcilinder (50ml) Warmwaterbad (60 C) Weegschaal Reagentia Afwasmiddel (50ml / groep) Ethanol Gedestilleerd water Kiwi en/of banaan (1/groep) Natriumchloride (NaCl) (5 gram/ groep) 2.2. Bereiden mengsel Veiligheidsfiches zijn terug te vinden op de laatste pagina Zet een warmwaterbad klaar (60 C) Ontdoe de kiwi van zijn schil Snij en hak de kiwi in kleine stukjes (5 mm), zo klein mogelijk Weeg 5g natriumchloride af in een horlogeglas Breng het zout over in een maatbeker van 400ml Voeg 10 ml afwasmiddel toe Voeg 50 ml gedestilleerd water toe Voeg de kleine stukjes kiwi bij het mengsel Afval: vloeistofrest mag in de gootsteen, vaste kiwi stukjes in vuilbak 6 van 10

7 2.3. Opwarmen mengsel Plaats de maatbeker voor 15min. in een warmwaterbad (60 C) Filtreer het mengsel!! Let op de maatbeker heeft warm!! Filtreer tot je ongeveer 10 ml filtraat hebt 2.4. Isoleren van het DNA Breng 5 cm kiwi extract in een reageerbuis (5 cm = 5ml) Houd de reageerbuis schuin en breng 5ml alcohol met een pipet heel voorzichtig op het mengsel Laat het geheel 5 minuten staan Draai met een glasstaaf voorzichtig op het scheidingsvlak 2.5. DNA aantonen Breng 0,5ml van de waterfase in reageerbuis 1 Breng 0,5ml van de alcoholfase in reageerbuis 2 Plaats de 2 oplossingen gedurende 2 minuten in een warmwaterbad Afval: Waterfase mag in de gootsteen Afval: alcoholfase in niet gehalogeneerde organische solventen 7 van 10

8 3. Besluit (Reflecteren) Welke vier basen zijn er aanwezig in DNA? Adenine Cytosine Guanine Thymine (A) (C) (G) (T) Welke basen zijn complementair? A en T G en C Wat neem je waar op het scheidingsvlak na het zachtjes draaien met een glasstaaf. Tijdens het zachtjes draaien met een glasstaaf op het scheidingsvlak is er een wit slijmerig draad te zien. Dit is het DNA van de kiwi of banaan dat zichtbaar wordt. 8 van 10

Bibliografie Testolin, R., Cipriani, G., & Costa, G. (1995). Sex segregation ratio and gender expression in the genus Actinidia. Sexual plant reproduction, 129 132. VIB. (2015). Chromosomen.

9 Bibliografie Testolin, R., Cipriani, G., & Costa, G. (1995). Sex segregation ratio and gender expression in the genus Actinidia. Sexual plant reproduction, VIB. (2015). Chromosomen. Retrieved April 30, 2015, from Vohr, H. W. (2015). Encyclopedia of Immunotoxicology. Springer Berlin Heidelberg. Yan, G., Atkinson, R., Ferguson, A., McNeilage, M., & Murray, B. (1997). In situ hybridization in Actinidia using repeat DNA and genomic probes. Theoretical and Applied Genetics, Deze les wordt gesponsord door 9 van 10

10 Ethanol CH 3 CH 2 OH CAS Gevaar H 225 Licht ontvlambare vloeistof en damp. P 210 Verwijderd houden van warmte, hete oppervlakken, vonken, open vuur en andere ontstekingsbronnen. Niet roken. WGK 1 Mr: 46,07 Mijn instelling

Vergelijkbare documenten

Ing. ON TOUR DNA ISOLATIE. Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde

Ing. ON TOUR DNA ISOLATIE. Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde Ing. ON TOUR DNA ISOLATIE Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde UGent Campus Kortrijk Graaf Karel de Goedelaan 5-8500 Kortrijk Info.Kortrijk@UGent.be Voorwoord Deze workshop wordt georganiseerd