aangeven dat in 1 liter water slechts 10-7 mol H+ en 10-7 mol OH- aanwezig zijn en dat hiermee een ph = 7 overeenstemt;

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "aangeven dat in 1 liter water slechts 10-7 mol H+ en 10-7 mol OH- aanwezig zijn en dat hiermee een ph = 7 overeenstemt;"

Transcriptie

1 Leergebied: ph Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO aangeven dat in 1 liter water slechts 10-7 mol H+ en 10-7 mol OH- aanwezig zijn en dat hiermee een ph = 7 overeenstemt; de ph-schaal van 0 tot 14 in verband brengen met zure, neutrale en basische oplossingen en met de concentratie van H+-ionen en OH--ionen; met eenvoudig materiaal de ph van een oplossing bepalen; Lp de ph van allerlei zure en basische oplossingen bepalen; LP chemie 3e graad ASO GO Waterstofexponent ph een gemeten of een gegeven ph van een oplossing in verband brengen met de concentratie aan oxonium- en aan hydroxide-ionen; in zure, basische en neutrale oplossingen: - de ph definiëren als ph = -log [H<sub>3</sub>O<sup>-</sup>] - de poh definiëren als poh =- log [OH<sup>-</sup>] - het verband uitleggen tussen de ph en de poh van oplossingen Berekeningen van de ph de ph van een oplossing van een sterk zuur berekenen; de ph van een oplossing van een sterke base berekenen; de ph van een oplossing van een zwak zuur berekenen; de ph van een oplossing van een zwakke base berekenen; de ph van zoutoplossingen berekenen; de ph van een buffermengsel berekenen; de ph-verandering berekenen van een buffermengsel waaraan een (kleine) hoeveelheid sterk zuur of sterke base toegevoegd werd; het ph-verloop tijdens een zuur-basetitratie aangeven; LP Chemie 3e gr KSO GO 9 - een gemeten of gegeven ph van een oplossing in verband brengen met de concentratie aan oxonium- en aan hydroxide-ionen. Pagina 1

2 LP Chemie 3e gr ASO (Bijzondere wetenschappelijke vorming) GO (LP)6.3 - een gemeten of een gegeven ph van een oplossing in verband brengen met de concentratie aan oxonium- en aan hydroxide-ionen. in zure, basische en neutrale oplossingen: - de ph definiëren als ph = - log [H<sub>3</sub>O<sup> +</sup>]; - de poh definiëren als poh = - log [OH<sup>-</sup> ]; - het verband uitleggen tussen de ph en de poh van oplossingen; (LP)6.5 - de ph van een oplossing van een sterk zuur berekenen. de ph van een oplossing van een sterke base berekenen. de ph van een oplossing van een zwak zuur berekenen. de ph van een oplossing van een zwakke base berekenen. de ph van zoutoplossingen berekenen. (LP)6.7 - een buffermengsel definiëren als een mengsel van een zwak zuur en zijn geconjugeerde base. de eigenschappen van een buffermengsel verwoorden en de werking ervan uitleggen door middel van een voorbeeld. de ph van een buffermengsel berekenen. de ph-verandering berekenen van een buffermengsel waaraan een (kleine) hoeveelheid sterk zuur of sterke base toegevoegd werd. enkele toepassingen van buffermengsels geven. (LP)6.8 - het ph-verloop tijdens een zuur-basetitratie aangeven. een geschikte zuur-base-indicator voor een titratie kiezen. Leerlingpracticum: de verschillende stappen van een chemische analyse beschrijven en met een voorbeeld illustreren;met eenvoudig materiaal een eenvoudige neutralisatiereactie uitvoeren LP chemie 3e graad ASO GO 85 - een gemeten of een gegeven ph van een oplossing in verband brengen met de concentratie aan oxonium- en aan hydroxide-ionen; de ph definiëren als ph = - log [H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>]; het verband uitleggen tussen de ph en de poh van oplossingen; Lp 87 - Lp 5: ph bepalen van zuren, basen en zouten in oplossing; 94 - de ph van een oplossing van een sterk zuur berekenen; 95 - de ph van een oplossing van een sterke base berekenen; 96 - de ph van een oplossing van een zwak zuur berekenen; 97 - de ph van een oplossing van een zwakke base berekenen; 98 - de ph van zoutoplossingen berekenen; Pagina de ph van een buffermengsel berekenen; 103 -

3 de ph-verandering berekenen van een buffermengsel waaraan een (kleine) hoeveelheid sterk zuur of sterke base toegevoegd werd; het ph-verloop tijdens een zuur-basetitratie aangeven; LP chemie 3e graad ASO GO 56 - een gemeten of een gegeven ph van een oplossing in verband brengen met de concentratie aan oxonium- en aan hydroxide-ionen; in zure, basische en neutrale oplossingen de ph definiëren als ph = - log [H<sub>3</sub>O<sup>+</sup>] het verband uitleggen tussen de ph en de poh van oplossingen; 64 - de ph van een oplossing van een sterk zuur berekenen; 65 - de ph van een oplossing van een sterke base berekenen; 66 U - de ph van een oplossing van een zwak zuur berekenen; (U) 67 U - de ph van een oplossing van een zwakke base berekenen; (U) 68 U - de ph van zoutoplossingen berekenen; (U) 72 - het ph-verloop tijdens een zuur-basetitratie aangeven; LP Chemie 2e gr ASO VVKSO (studierichtingen zonder component wetenschappen) AD2 - Onder begeleiding en met een aangereikte methode een antwoord zoeken op de onderzoeksvraag. AD3 - Onder begeleiding over het resultaat van het experiment/waarnemingsopdracht reflecteren B34 Anorganische samengestelde stoffen - De ph-schaal in verband brengen met zuur, basisch of neutraal karakter van een waterige op-lossing B35 Anorganische samengestelde stoffen - Methoden aangeven om de ph van een oplossing te bepalen V36 Anorganische samengestelde stoffen - Algemene reactiepatronen toepassen op voorbeelden uit het dagelijkse leven van: reacties van metalen en/of niet-metalen met dizuurstof zuur-base-gedrag van niet-metaal- en metaaloxiden in water reacties van zuren met hydroxiden B45 Classificatie van reacties - Aan de hand van waarnemingen een chemische reactie classificeren als neerslag-, gasont-wikkelings- of neutralisatiereactie B47 Ionenuitwisselingsreacties - Voorbeelden van neerslag- en gasontwikkelingsreacties interpreteren als een ionenuitwisseling waarbij een slecht oplosbare stof wordt gevormd. Pagina 3

4 B50 Elektronenoverdrachtreacties - De verandering van oxidatiegetallen in een redoxreactie vaststellen en in verband brengen met de begrippen oxidator, reductor, oxidatie, reductie en elektronenoverdracht voor: verbrandingsreacties; synthesereacties met enkelvoudige stoffen; analysereacties (ontleding) van binaire stoffen. LP Chemie 2e gr ASO (studierichtingen zonder component wetenschappen) GO 63 - Lp 64 - de ph van allerlei zure en basische oplossingen bepalen. LP Chemie 2e gr ASO (studierichtingen met component wetenschappen) GO de ph van allerlei zure en basische oplossingen bepalen. LP Chemie 2e gr TSO (Techniek-Wetenschappen) GO de ph van allerlei zure en basische oplossingen bepalen. LP Chemie 2e gr TSO GO 63 - Lp 64 - de ph van allerlei zure en basische oplossingen bepalen. LP Chemie 2e gr ASO VVKSO (studierichtingen met component wetenschappen) AD3 Uitvoeren - Onder begeleiding en met een aangereikte methode een antwoord zoeken op de onder-zoeksvraag B52 Anorganische samengestelde stoffen - De ph-schaal in verband brengen met zuur, basisch of neutraal karakter van een waterige op-lossing B53 Anorganische samengestelde stoffen - Methoden aangeven om de ph van een oplossing te bepalen B54 Anorganische samengestelde stoffen - Algemene reactiepatronen herkennen in en toepassen op voorbeelden uit het dagelijkse leven van: reacties van metalen en/of niet-metalen met dizuurstof; zuur-base-gedrag van niet-metaal- en metaaloxiden in water; reacties van zuren met hydroxiden B70 Classificatie van reacties - Aan de hand van experimentele waarnemingen een chemische reactie classificeren als neer-slag-, gasontwikkelings- of neutralisatiereactie B72 Classificatie van reacties - Voorbeelden van neerslag- en gasontwikkelingsreacties interpreteren als een ionenuitwisseling waarbij een slecht oplosbare stof wordt gevormd B75 Classificatie van reacties - Het elektrisch geleidingsvermogen en/of het ph-verloop van ionenuitwisselingsreacties experi-menteel onderzoeken en de resultaten kwalitatief interpreteren in functie van aard en Pagina 4

5 concen-tratie aan ionen B76 Elektronenoverdrachtreacties - De verandering van oxidatiegetallen in een redoxreactie vaststellen en in verband brengen met de begrippen oxidator, reductor, oxidatie, reductie en elektronenoverdracht voor: verbrandingsreacties; synthesereacties met enkelvoudige stoffen; analysereacties (ontleding) van binaire stoffen. LP Chemie 3e gr ASO (studierichtingen met component wetenschappen) GO 30 - de ph van oplossingen in verband brengen met de concentratie hy droxonium- en hydroxide-ionen de ph van een oplossing experimenteel bepalen de ph van waterige oplossingen berekenen de ph van een buffermengsel berekenen en de verandering ervan na toevoegen van kleine hoeveelheden van een sterk zuur of sterke base het ph-verloop tijdens een zuur-base titratie beschrijven en verkla ren. LP Chemie 3e gr ASO (studierichtingen zonder component wetenschappen) GO 24 - de ph van oplossingen in verband brengen met de concentratie hy droxonium- en hydroxide-ionen de ph van een oplossing experimenteel bepalen de ph van waterige oplossingen berekenen. LP Chemie 3e gr ASO VVKSO (studierichtingen zonder component wetenschappen) AD2 - UITVOEREN Met een aangereikte methode een antwoord zoeken op de onderzoeksvraag. AD6 - CULTUUR Ilustreren dat chemie behoort tot de culturele ontwikkeling van de mensheid V5 - Polaire en apolaire stoffen onderscheiden vanuit het verschil in elektronegatieve waarde tussen de bindingspartners en de gegeven geometrie van binaire en ternaire verbin-dingen B27 - De begrippen KW, ph en poh definiëren B28 - De ph en poh berekenen voor waterige oplossingen van sterke zuren en sterke basen V28 - De ongekende molaire concentratie van een zure of basische oplossing berekenen bij een zuur-basetitratie. Het ph-verloop tijdens de titratie van een sterk zuur of een sterke base kwalitatief verklaren V28bis - De ongekende molaire concentratie van een zure of basische oplossing berekenen bij een zuurbasetitratie B29 - Het begrip buffermengsel omschrijven en het belang ervan illustreren. LP Chemie 3e gr ASO VVKSO (studierichtingen met component wetenschappen) AD3 - UITVOEREN Met een methode een antwoord zoeken op de onderzoeksvraag. Pagina 5

6 AD7 - CULTUUR Ilustreren dat chemie behoort tot de culturele ontwikkeling van de mensheid V10 - Polaire en apolaire stoffen onderscheiden vanuit het verschil in elektronegatieve waarde tussen de bindingspartners en de geometrie van binaire en ternaire verbindingen U6 - Het zuur-basegedrag van zouten in water kwalitatief verklaren B38 - De begrippen KW, ph en poh definiëren B39 - De ph en poh berekenen voor waterige oplossingen van sterke zuren en sterke basen U7 - De ph en poh berekenen voor waterige oplossingen van zwakke zuren en zwakke ba-sen B40 - Het begrip buffermengsel omschrijven en het belang ervan illustreren U8 - De werking van een zuur-base-indicator verklaren U9 - Het ph-verloop tijdens de titratie van een sterk zuur of een sterke base kwalitatief ver-klaren B41 - De ongekende molaire concentratie van een zure of basische oplossing berekenen bij een zuur-basetitratie. LP Chemie 2e gr TSO (Bio-esthetiek, Brood- en banket, Creatie en mode, Industriële wetenschappen, Lichamelijke opvoeding en sport, Slagerij en vleeswaren, Topsport) VVKSO 33 - De ph-schaal weergeven en de ph-waarde van een oplossing interpreteren Het belang van de ph-waarde illustreren. LP Chemie 2e gr TSO (Plant-, dier- en milieutechnieken) VVKSO 36 - De ph-schaal weergeven en de ph-waarde van een oplossing interpreteren Het belang van de ph-waarde illustreren. LP Chemie 2e gr TSO (Hotel, Bouw- en houtkunde, Elektriciteit-elektronica, Elektromechanica) VVKSO 31 - De ph-schaal weergeven en de ph-waarde van een oplossing interpreteren Het belang van de ph-waarde illustreren. LP Chemie 3e gr ASO VVKSO 47 - de ph en poh van oplossingen definiëren en berekenen voor waterige oplossingen van sterke zuren en van sterke basen (C19) 49 - het ph-verloop tijdens een titratie van een sterk zuur of een sterke base kwalitatief verklaren (C3-C19) 7 - een voorbeeld geven van een instrumentele methode voor structuuropheldering (SET4) 53 - de ph en poh van oplossingen definiëren en berekenen voor waterige oplossingen van sterke zuren en van sterke basen (C19) 55 - het ph-verloop tijdens een titratie van een sterk zuur of een sterke base kwalitatief verklaren (C3-C19-SET16) Pagina 6

7 LP Chemie 2e gr TSO (Techniek wetenschappen, Biotechnische wetenschappen) VVKSO B34 - De ph-schaal weergeven en de gemeten ph-waarde van een oplossing interpreteren. (ET 12) B35 - Methoden aangeven om de ph van een oplossing te bepalen. (ET 3, 5, 8) B37 - Het belang van de ph-waarde illustreren. (ET 5) B68 - Het elektrisch geleidingsvermogen en/of ph-verloop van ionenuitwisselingsreacties experimenteel onderzoeken en de resultaten interpreteren in functie van aard en concentratie aan ionen. (ET 2, 3, 4, 5, 6, 7) LP Chemie 2e gr ASO (studierichtingen met component wetenschappen) GO de ph van allerlei zure en basische oplossingen bepalen. ET Natuurwetenschappen 3e gr ASO C6 - De ph van een oplossing definiëren en illustreren. LP Chemie 2e gr ASO (Wetenschappen-Topsport) OVSG Het begrip ph kunnen uitleggen en de grenzen van de ph-schaal kennen Methoden kunnen aangeven om de ph van een oplossing vast te stellen Met eenvoudig materiaal veilig de ph van een oplossing kunnen bepalen Op basis van de ph-waarde een oplossing kunnen karakteriseren als zuur, neuraal of basisch. LP Chemie 2e gr TSO/KSO OVSG Het begrip ph kunnen uitleggen en de grenzen van de phschaal kennen Methoden kunnen aangeven om de ph van een oplossing vast te stellen Met eenvoudig materiaal veilig de ph van een oplossing kunnen bepalen Op basis van de ph-waarde een oplossing kunnen karakteriseren als zuur, neutraal of basisch. LP Chemie 3e gr ASO (studierichtingen zonder component wetenschappen) OVSG 49 - In een gegeven zuur-base-evenwicht de betrokken deeltjes, op basis van de protonenoverdracht kunnen identificeren als zuur of base Met eenvoudig materiaal een neutralisatiereactie kunnen uitvoeren Een gemeten of gegeven ph van een oplossing in verband kunnen brengen met de concentratie aan oxonium- en aan hydroxide-ionen De typische eigenschap van een buffermengsel kunnen aangeven en een toepassing kunnen beschrijven. LP Chemie 3e gr TSO OVSG 43 - In een gegeven zuur-base-evenwicht de betrokken deeltjes, op basis van de protonenoverdracht kunnen identificeren als zuur of base Met eenvoudig materiaal een neutralisatiereactie kunnen uitvoeren. Pagina 7

8 45 - Een gemeten of gegeven ph van een oplossing in verband kunnen brengen met de concentratie aan oxonium- en aan hydroxide-ionen De typische eigenschap van een buffermengsel kunnen aangeven en een toepassing kunnen beschrijven. LP Chemie 3e gr TSO (Topsport) OVSG 46 - Een gemeten of gegeven ph van een oplossing in verband kunnen brengen met de concentratie aan oxonium- en aan hydroxide-ionen. LP Chemie 3e gr ASO (Wetenschappen-topsport) OVSG 59 - Een gemeten of gegeven ph van een oplossing in verband kunnen brengen met de concentratie aan oxonium- en aan hybride-ionen. LP Chemie 3e gr ASO (studierichtingen met component wetenschappen) OVSG 59 - Een gemeten of gegeven ph van een oplossing in verband kunnen brengen met de concentratie aan oxonium- en aan hybride-ionen. LP Chemie 2e gr ASO (studierichtingen zonder component wetenschappen) OVSG Het begrip ph kunnen uitleggen en de grenzen van de ph-schaal kennen Methoden kunnen aangeven om de ph van een oplossing vast te stellen Met eenvoudig materiaal veilig de ph van een oplossing kunnen bepalen Op basis van de ph-waarde de oplossing kunnen karakteriseren als zuur, neutraal of basisch. LP Chemie 2e gr ASO (studierichtingen met component wetenschappen) OVSG Het begrip ph kunnen uitleggen en de grenzen van de ph-schaal kennen Methoden kunnen aangeven om de ph van een oplossing vast te stellen Met eenvoudig materiaal veilig de ph van een oplossing kunnen bepalen Op basis van de ph-waarde een oplossing kunnen karakteriseren als zuur, neuraal of basisch. LP Chemie 2e gr ASO (Wetenschappen-Topsport) OVSG Het begrip ph kunnen uitleggen en de grenzen van de ph-schaal kennen Methoden kunnen aangeven om de ph van een oplossing vast te stellen Met eenvoudig materiaal veilig de ph van een oplossing kunnen bepalen Op basis van de ph-waarde een oplossing kunnen karakteriseren als zuur, neuraal of basisch. LP chemie 3e graad ASO (economie-wisk, latijn-wisk, moderne talen-wisk, Yeshiva) OVSG 38 - Een gemeten of gegeven ph van een oplossing in verband kunnen brengen met de concentratie aan oxonium- en aan hydride-ionen. LP chemie 3e graad ASO OVSG 52 - Een gemeten of gegeven ph van een oplossing in verband kunnen brengen met de concentratie aan oxonium- en aan hydride-ionen. Pagina 8

8 - in een gegeven zuur-base-evenwicht de betrokken deeltjes, op basis van de protonenoverdracht, identificeren als zuur of als base.

8 - in een gegeven zuur-base-evenwicht de betrokken deeltjes, op basis van de protonenoverdracht, identificeren als zuur of als base. Leergebied: base Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 7 - Zuren en basen 7.3.4 - basen voorstellen als stoffen die in water OH--ionen vrijmaken; LP Chemie 3e gr KSO GO 8 - in een gegeven zuur-base-evenwicht

Nadere informatie

de verbranding van een enkelvoudige stof definiëren als een reactie met zuurstofgas waarbij een oxide gevormd wordt;

de verbranding van een enkelvoudige stof definiëren als een reactie met zuurstofgas waarbij een oxide gevormd wordt; Leergebied: oxide Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 3.7.1 - van de samengestelde stoffen waterstofchloride, (di)waterstofsulfaat, natriumhydroxide, ammoniak, calcium (di)hydroxide, natriumchloride, natriumwaterstofcarbonaat

Nadere informatie

door gebruik van de smaak en van indicatoren een oplossing karakteriseren als zuur, neutraal of basisch;

door gebruik van de smaak en van indicatoren een oplossing karakteriseren als zuur, neutraal of basisch; Leergebied: oplossing Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 1.4.1 - met een voorbeeld uitleggen wat een oplossing is; 5.3 - de elektrolyse van een natriumchloride-oplossing voorstellen op het elektrisch schema

Nadere informatie

leerlingenpracticum: met eenvoudige materiaal een eenvoudige redoxreactie uitvoeren;

leerlingenpracticum: met eenvoudige materiaal een eenvoudige redoxreactie uitvoeren; Leergebied: redoxreactie Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO Lp 8 - oxidatie- en reductiereacties (redoxreacties) uitvoeren. LP Chemie 3e gr KSO GO Lp 14 - leerlingenpracticum 2: met eenvoudig materiaal

Nadere informatie

gebruik maken van de gegeven formules om de reactievergelijking te schrijven van de verbranding van enkelvoudige en samengestelde stoffen;

gebruik maken van de gegeven formules om de reactievergelijking te schrijven van de verbranding van enkelvoudige en samengestelde stoffen; Leergebied: reactievergelijking Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 4.4.3 - gebruik maken van de gegeven formules om de reactievergelijking te schrijven van de verbranding van enkelvoudige en samengestelde

Nadere informatie

7.4.3 - de ph-schaal van 0 tot 14 in verband brengen met zure, neutrale en basische oplossingen en met de concentratie van H+-ionen en OH--ionen;

7.4.3 - de ph-schaal van 0 tot 14 in verband brengen met zure, neutrale en basische oplossingen en met de concentratie van H+-ionen en OH--ionen; Leergebied: concentratie Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 5.5.2 - de massaconcentratie van een oplossing definiëren als het aantal gram opgeloste stof per 100 ml oplossing; de oplosbaarheid van een stof

Nadere informatie

Verse of oude melk. 1. Onderzoeksvraag Hoe weet je of de melk vers of oud is?

Verse of oude melk. 1. Onderzoeksvraag Hoe weet je of de melk vers of oud is? Verse of oude melk 1. Onderzoeksvraag Hoe weet je of de melk vers of oud is? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Zuren, basen, zuur-base-indicator b. Materiaal + stoffen Materiaal:

Nadere informatie

5.2.5 - atomen uit de hoofdgroepen, het aantal elektronen op de buitenste schil afleiden uit hun plaats in het periodiek systeem;

5.2.5 - atomen uit de hoofdgroepen, het aantal elektronen op de buitenste schil afleiden uit hun plaats in het periodiek systeem; Leergebied: groep Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 3.5.3 - op het periodiek systeem aanwijzen dat elementen waarvan de enkelvoudige stoffen overeenkomstige chemische eigenschappen hebben, onder elkaar

Nadere informatie

de reactievergelijking schrijven van de oxidatie van metalen en de naam van de gevormde oxiden geven als de formules gekend zijn;

de reactievergelijking schrijven van de oxidatie van metalen en de naam van de gevormde oxiden geven als de formules gekend zijn; Leergebied: oxidatie Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 4.2.4 - een reactie met zuurstofgas als een oxidatie beschrijven; 4.6.1 - het roesten van metalen beschrijven als trage oxidatie; 4.6.2 - de reactievergelijking

Nadere informatie

mengsels onderscheiden van zuivere stoffen aan de hand van gegeven of van waargenomen fysische eigenschappen;

mengsels onderscheiden van zuivere stoffen aan de hand van gegeven of van waargenomen fysische eigenschappen; Leergebied: zuivere stoffen Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 1.4.5 - mengsels onderscheiden van zuivere stoffen aan de hand van gegeven of van waargenomen fysische eigenschappen; 2.3 - een verzameling

Nadere informatie

12 - het symbool schrijven als de naam gegeven is en de naam noemen als het symbool gegeven is van minstens twintig elementen.

12 - het symbool schrijven als de naam gegeven is en de naam noemen als het symbool gegeven is van minstens twintig elementen. Leergebied: element Leerplannen LP Chemie 2e gr ASO VVKSO (studierichtingen zonder component wetenschappen) 5.1.1.2 - B5 Chemische elementen in stoffen - Vanuit experimentele waarnemingen samengestelde

Nadere informatie

uitleggen dat in reacties (in de meeste gevallen) bestaande chemische bindingen worden verbroken en nieuwe worden gevormd;

uitleggen dat in reacties (in de meeste gevallen) bestaande chemische bindingen worden verbroken en nieuwe worden gevormd; Leergebied: reactiesnelheid Leerplannen 4.1 - Reactiesnelheid en effectieve botsingen 4.1.1 - de definitie van reactiesnelheid geven; 4.1.2 - uitleggen dat in reacties (in de meeste gevallen) bestaande

Nadere informatie

met voorbeelden en aan de hand van de begrippen molecule en atoom, uitleggen wat een formule is;

met voorbeelden en aan de hand van de begrippen molecule en atoom, uitleggen wat een formule is; Leergebied: mol Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 2.2 - de aggregatietoestanden van water beschrijven en verklaren door een verschillende beweeglijkheid van de samenstellende deeltjes (moleculen,...);

Nadere informatie

het elektrisch geleidingsvermogen van gesmolten of opgelost natriumchloride met ionen uitleggen;

het elektrisch geleidingsvermogen van gesmolten of opgelost natriumchloride met ionen uitleggen; Leergebied: ion Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 5.1.2 - het elektrisch geleidingsvermogen van gesmolten of opgelost natriumchloride met ionen uitleggen; 5.1.3 - de corpusculaire bouw van zouten beschrijven

Nadere informatie

Secundair onderwijs - Tweede graad ASO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen

Secundair onderwijs - Tweede graad ASO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen Secundair onderwijs - Tweede graad ASO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke eindtermen voor wetenschappen Gemeenschappelijke eindtermen gelden voor het geheel van de wetenschappen.

Nadere informatie

Zelfstudiepakket Leerkracht (Correctiesleutel) Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde

Zelfstudiepakket Leerkracht (Correctiesleutel) Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde @ KORTRIJK Zelfstudiepakket Leerkracht (Correctiesleutel) REDOX Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde Graaf Karel de Goedelaan 5-8500 Kortrijk Info.Kortrijk@UGent.be Voorwoord Dit zelfstudiepakket

Nadere informatie

voor atomen met Z? 18, hun elektronenconfiguratie en hun plaats in het periodiek systeem van de elementen geven;

voor atomen met Z? 18, hun elektronenconfiguratie en hun plaats in het periodiek systeem van de elementen geven; Leergebied: elektron Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 5.2.4 - voor atomen met Z? 18, hun elektronenconfiguratie en hun plaats in het periodiek systeem van de elementen geven; 5.2.5 - atomen uit de hoofdgroepen,

Nadere informatie

Zijn alle zuren even sterk?

Zijn alle zuren even sterk? Zijn alle zuren even sterk? 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een verschil in zuursterkte tussen 2 verschillende zuren aantonen? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment -Zuur = een

Nadere informatie

Gelijkwaardig verklaarde eindtermen natuurwetenschappen Voor de tweede graad ASO

Gelijkwaardig verklaarde eindtermen natuurwetenschappen Voor de tweede graad ASO Gelijkwaardig verklaarde eindtermen natuurwetenschappen Voor de tweede graad ASO Federatie Steinerscholen Vlaanderen v.z.w. Gitschotellei 188 2140 Borgerhout Februari 2013 Gelijkwaardig verklaarde eindtermen

Nadere informatie

aan de hand van energieniveaus uitleggen hoe een atoom energie kan opnemen en uitzenden;

aan de hand van energieniveaus uitleggen hoe een atoom energie kan opnemen en uitzenden; Leergebied: Atoom Leerplannen LP chemie 3e graad ASO GO 1.1 - Uitbreiding van het atoommodel 1.1.1 - aan de hand van energieniveaus uitleggen hoe een atoom energie kan opnemen en uitzenden; 1.1.2 - aan

Nadere informatie

Op stap naar de tweede graad

Op stap naar de tweede graad Op stap naar de tweede graad Inhoud van deze avond 1. 2. Structuur gewoon secundair onderwijs Goed kiezen 1. Structuur secundair onderwijs Structuur Secundair onderwijs VHO Se-n-Se Se-n-Se VHO 7 de spec.

Nadere informatie

Limonade namaken. 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we limonade namaken?

Limonade namaken. 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we limonade namaken? Limonade namaken 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we limonade namaken? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Tannine: Tannine is een verzamelnaam voor bepaalde chemische verbindingen.

Nadere informatie

Zelfstudiepakket Leerkracht (Correctiesleutel) Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde

Zelfstudiepakket Leerkracht (Correctiesleutel) Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde @ KORTRIJK Zelfstudiepakket Leerkracht (Correctiesleutel) REDOX Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde UGent Campus Kortrijk Graaf Karel de Goedelaan 5-8500 Kortrijk Info.Kortrijk@UGent.be

Nadere informatie

Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2016 (aangepaste versie op 24 juni 2016)

Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2016 (aangepaste versie op 24 juni 2016) Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2016 (aangepaste versie op 24 juni 2016) 1. Graadleerplannen (en eventueel bijhorende lessentabellen) die vanaf 1 september 2016 progressief

Nadere informatie

ZUIVERE STOF één stof, gekenmerkt door welbepaalde fysische constanten zoals kooktemperatuur, massadichtheid,.

ZUIVERE STOF één stof, gekenmerkt door welbepaalde fysische constanten zoals kooktemperatuur, massadichtheid,. PARATE KENNIS CHEMIE 4 e JAAR SCHEMA ZUIVERE STOF één stof, gekenmerkt door welbepaalde fysische constanten zoals kooktemperatuur, massadichtheid,. MENGSEL bestaat uit meerdere zuivere stoffen, de kooktemperatuur,

Nadere informatie

Hoofdstuk 6: Zure en base oplossingen / ph

Hoofdstuk 6: Zure en base oplossingen / ph Hoofdstuk 6: Zure en base oplossingen / ph 6.1 Herhaling: zure en basische oplossingen Arrhenius definieerde zuren als volgt: zuren zijn polaire covalente verbindingen die bij het oplossen in water H +

Nadere informatie

5 Water, het begrip ph

5 Water, het begrip ph 5 Water, het begrip ph 5.1 Water Waterstofchloride is een sterk zuur, het reageert als volgt met water: HCI(g) + H 2 0(I) Cl (aq) + H 3 O + (aq) z b Hierbij reageert water als base. Ammoniak is een zwakke

Nadere informatie

Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2016 (versie aangepast op 29 augustus 2016)

Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2016 (versie aangepast op 29 augustus 2016) Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2016 (versie aangepast op 29 augustus 2016) 1. Graadleerplannen (en eventueel bijhorende lessentabellen) die vanaf 1 september 2016 progressief

Nadere informatie

Naar de 2 de graad secundair onderwijs

Naar de 2 de graad secundair onderwijs Naar de 2 de graad secundair onderwijs 2018-2019 Waarom is deze keuze belangrijk? Inhoud 1. Hoe kiezen? 2. Studieaanbod 3. Hulpbronnen 1. Hoe kiezen? 1. Jezelf goed inschatten 2. Weten wat er te kiezen

Nadere informatie

ontleding van bakpoeder tot soda

ontleding van bakpoeder tot soda ontleding van bakpoeder tot soda 1. Onderzoeksvraag Welk gas ontstaat er bij de thermolyse van bakpoeder? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Gasvormingsreactie (een reactie waarbij

Nadere informatie

Het spel: Rad van Fortuin

Het spel: Rad van Fortuin Het spel: Rad van Fortuin Spelregels: - iedereen draait om beurt aan het rad. - als het rad stopt, moeten ze een vraag beantwoorden. Goed antwoord: krijgen ze de punten waar het rad is gestopt en mogen

Nadere informatie

Scheikunde SE2. Hoofdstuk 8

Scheikunde SE2. Hoofdstuk 8 Scheikunde SE2 Hoofdstuk 8 Paragraaf 2 Indicatoren: stoffen waarmee je kunt bepalen of een oplossing zuur of basisch is. Zuur: als een oplossing een ph heeft van minder dan 7. Basisch: als een oplossing

Nadere informatie

Kristallisatie in snel tempo

Kristallisatie in snel tempo Kristallisatie in snel tempo 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we op een snellere manier zoutkristallen maken? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Neutralisatiereactie: reactietype

Nadere informatie

1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we aan de hand van chemische reacties een oplossing de kleuren van een stoplicht krijgen?

1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we aan de hand van chemische reacties een oplossing de kleuren van een stoplicht krijgen? Chemisch stoplicht 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we aan de hand van chemische reacties een oplossing de kleuren van een stoplicht krijgen? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment

Nadere informatie

Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2016

Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2016 Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2016 1. Graadleerplannen (en eventueel bijhorende lessentabellen) die vanaf 1 september 2016 progressief worden ingevoerd. nieuw leerplan

Nadere informatie

Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2017

Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2017 Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang op 1 september 2017 1. Graadleerplannen (en eventueel bijhorende lessentabellen) die vanaf 1 september 2017 progressief worden ingevoerd. nieuw leerplan

Nadere informatie

ßCalciumChloride oplossing

ßCalciumChloride oplossing Samenvatting door R. 1673 woorden 17 februari 2013 8 1 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Pulsar chemie Additiereactie Bij een reactie tussen hexeen en broom springt de C=C binding open. Aan het molecuul

Nadere informatie

Zelfs zuiver water geleidt in zeer kleine mate elektrische stroom en dus wijst dit op de aanwezigheid van geladen deeltjes.

Zelfs zuiver water geleidt in zeer kleine mate elektrische stroom en dus wijst dit op de aanwezigheid van geladen deeltjes. Cursus Chemie 4-1 Hoofdstuk 4: CHEMISCH EVENWICHT 1. DE STERKTE VAN ZUREN EN BASEN Als HCl in water opgelost wordt dan bekomen we een oplossing die bijna geen enkele covalente HCl meer bevat. In de reactievergelijking

Nadere informatie

BUFFEROPLOSSINGEN. Inleiding

BUFFEROPLOSSINGEN. Inleiding BUFFEROPLOSSINGEN Inleiding Zowel in de analytische chemie als in de biochemie is het van belang de ph van een oplossing te regelen. Denk bijvoorbeeld aan een complexometrische titratie met behulp van

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde havo

Examenprogramma scheikunde havo Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A1 Vaardigheden Domein A2

Nadere informatie

BIOLOGIE, CHEMIE EN NATUURWETENSCHAPPEN

BIOLOGIE, CHEMIE EN NATUURWETENSCHAPPEN BIOLOGIE, CHEMIE EN NATUURWETENSCHAPPEN Gerrit Schuermans voor alle leraren De berichten die in de vorige mededelingen werden gepubliceerd en andere interessante informatie over de vakken biologie, chemie

Nadere informatie

Samenstelling van melk

Samenstelling van melk Samenstelling van melk 1. Onderzoeksvraag Waaruit bestaat melk? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Mengsel: suspensie, emulsie Scheidingstechnieken Neerslagreacties b. Materiaal

Nadere informatie

Seizoen: Vak: NaSk II (Scheikunde) Klas: 3 en 4 Afdeling: Mavo

Seizoen: Vak: NaSk II (Scheikunde) Klas: 3 en 4 Afdeling: Mavo Seizoen: 2016-2018 Vak: NaSk II (Scheikunde) Klas: 3 en 4 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald

Nadere informatie

Rode wijn als indicator

Rode wijn als indicator Rode wijn als indicator 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we huishoudmiddeltjes als zuurbase-indicator gebruiken? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment ph: De ph is een maat voor de

Nadere informatie

1 De bouw van stoffen

1 De bouw van stoffen Inhoud 1 De bouw van stoffen 1 eigenschappen van stoffen 13 Mengsels en zuivere stoffen 13 D Oplossingen 15 Zuivere stoffen herkennen 15 Scheiding van mengsels 17 2 de opbouw van de materie 19 Moleculen

Nadere informatie

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie. 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden

Nadere informatie

Je kunt de ph van een oplossing meten met een ph-meter, met universeelindicatorpapier of met behulp van zuur-base-indicatoren.

Je kunt de ph van een oplossing meten met een ph-meter, met universeelindicatorpapier of met behulp van zuur-base-indicatoren. Boekverslag door Merel 797 woorden 22 januari 2017 6.9 14 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Zie de bijlage voor de grafiek en alle tabellen. H8 Zuren en en Basen Chemie Overal 8.2 De

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen,

Nadere informatie

Zelfstudiepakket leerkracht (Correctiesleutel) Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde

Zelfstudiepakket leerkracht (Correctiesleutel) Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde @ KORTRIJK Zelfstudiepakket leerkracht (Correctiesleutel) ENTHALPIE Industrieel Ingenieur Chemie, Biochemie, Milieukunde Graaf Karel de Goedelaan 5-8500 Kortrijk Info.Kortrijk@UGent.be Voorwoord Dit zelfstudiepakket

Nadere informatie

Sterktes en zwaktes uit de peilingen wiskunde - mogelijke verklaringen. Patricia De Grande AHOVOKS

Sterktes en zwaktes uit de peilingen wiskunde - mogelijke verklaringen. Patricia De Grande AHOVOKS Sterktes en zwaktes uit de peilingen wiskunde - mogelijke verklaringen Patricia De Grande AHOVOKS Resultaten per studierichting aso ET reële functies exponentiële functies goniometrische functies afgeleiden

Nadere informatie

5 VWO. H8 zuren en basen

5 VWO. H8 zuren en basen 5 VWO H8 zuren en basen Inleiding Opdracht 1, 20 min in tweetallen Nakijken; eventueel vragen stellen 8.2 Zure, neutrale en basische oplossingen 8.2 Zure, neutrale en Indicator (tabel 52A) Zuurgraad 0-14?

Nadere informatie

Onderwijsinspectie Vlaanderen

Onderwijsinspectie Vlaanderen 1. Doel practica in ASO, KSO en TSO Onderwijsinspectie Vlaanderen Hoe is het in de praktijk gesteld met het uitvoeren van leerlingenproeven? Het empirisch karakter van het vak tot uiting brengen Leerlingen

Nadere informatie

kleurveranderingen en reactiesoorten met soda

kleurveranderingen en reactiesoorten met soda kleurveranderingen en reactiesoorten met soda 1. Onderzoeksvraag Welke soorten reacties kunnen aangetoond worden met behulp van soda? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Gasvormingsreactie

Nadere informatie

Proef 50 Vingerafdrukken zoeken met behulp van cacao- en talkpoeder

Proef 50 Vingerafdrukken zoeken met behulp van cacao- en talkpoeder Proef 50 Vingerafdrukken zoeken met behulp van cacao- en talkpoeder 1. Onderzoeksvraag We nemen vingerafdrukken van 3 verdachten van de moord om deze uiteindelijk te vergelijken met de gevonden vingerafdruk

Nadere informatie

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen

1. Elementaire chemie en chemisch rekenen In onderstaande zelftest zijn de vragen gebundeld die als voorbeeldvragen zijn opgenomen in het bijhorend overzicht van de verwachte voorkennis chemie. 1. Elementaire chemie en chemisch rekenen 1.1 Grootheden

Nadere informatie

Deze Informatie is gratis en mag op geen enkele wijze tegen betaling aangeboden worden

Deze Informatie is gratis en mag op geen enkele wijze tegen betaling aangeboden worden Vraag 1 Welke van volgende formules stemt overeen met magnesiumchloriet? MgCl Mg(ClO 2 ) 2 Mg(ClO 3 ) 2 Mg3(ClO 3 ) 2 Optie A: Hier is wat kennis over het periodiek systeem der elementen

Nadere informatie

Examenprogramma scheikunde vwo

Examenprogramma scheikunde vwo Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen,

Nadere informatie

De waterconstante en de ph

De waterconstante en de ph EVENWICHTEN BIJ PROTOLYSEREACTIES De waterconstante en de ph Water is een amfotere stof, dat wil zeggen dat het zowel zure als basische eigenschappen heeft. In zuiver water treedt daarom een reactie van

Nadere informatie

10.2. Kwantitatieve aspecten van zuurbase-reacties

10.2. Kwantitatieve aspecten van zuurbase-reacties 10.2. Kwantitatieve aspecten van zuurbase-reacties 1. ph-berekeningen van oplossingen van zuren en basen De zuurgraad ph = weergave van de zuurgraad van een oplossing ( zuurconcentratie) ph = - log a(h

Nadere informatie

UITWERKING TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2001-I VAK: SCHEIKUNDE 1,2 EXAMEN: 2001-I

UITWERKING TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2001-I VAK: SCHEIKUNDE 1,2 EXAMEN: 2001-I UITWERKING TOELICHTING OP DE ANTWOORDEN VAN HET EXAMEN 2001-I VAK: SCHEIKUNDE 1,2 NIVEAU: VWO EXAMEN: 2001-I De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen.

Nadere informatie

Hoofdstuk 6. De ph/zuurgraad is een getal waarin de hoeveelheid zuur of base wordt uitgedrukt. Dit getal ligt meestal tussen de 0 en 14.

Hoofdstuk 6. De ph/zuurgraad is een getal waarin de hoeveelheid zuur of base wordt uitgedrukt. Dit getal ligt meestal tussen de 0 en 14. Samenvatting door W. 879 woorden 15 oktober 2012 5,8 52 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Hoofdstuk 6 2 De PH van een oplossing De ph/zuurgraad is een getal waarin de hoeveelheid zuur

Nadere informatie

Onderwerp: Onderzoek doen Kerndoel(en): 28 Leerdoel(en): - Onderzoek doen aan de hand van onderzoeksvragen - Uitkomsten van onderzoek presenteren.

Onderwerp: Onderzoek doen Kerndoel(en): 28 Leerdoel(en): - Onderzoek doen aan de hand van onderzoeksvragen - Uitkomsten van onderzoek presenteren. Vak: Scheikunde Leerjaar: Kerndoel(en): 28 De leerling leert vragen over onderwerpen uit het brede leergebied om te zetten in onderzoeksvragen, een dergelijk onderzoek over een natuurwetenschappelijk onderwerp

Nadere informatie

ANORGANISCHE STOFKLASSEN

ANORGANISCHE STOFKLASSEN ANORGANISCHE STOFKLASSEN 1. ATOMEN... 3 1.1. STRUCTUUR VAN HET ATOOM...3 1.2. DE ELEKTRONCONFIGURATIE...4 2. STOFFEN EN MENGSELS...5 2.1. ZUIVERE STOFFEN... 5 2.1.1. Soorten zuiveren stoffen...5 2.1.2.

Nadere informatie

Starten in het secundair onderwijs

Starten in het secundair onderwijs Starten in het secundair onderwijs Een overzicht Inleiding Structuur van het secundair onderwijs Wat verandert er in de toekomst? PAUZE Verhalen van kinderen Een goede schoolkeuze Waarmee rekening houden?

Nadere informatie

Samenvatting Scheikunde Hoofdstukken 8&9: zuren en basen

Samenvatting Scheikunde Hoofdstukken 8&9: zuren en basen Samenvatting Scheikunde Hoofdstukken 8&9: zuren en basen Samenvatting door een scholier 1810 woorden 4 december 2017 4,8 9 keer beoordeeld Vak Methode Scheikunde Chemie overal Scheikunde hoofdstuk 8 Zuren

Nadere informatie

toelatingsexamen-geneeskunde.be Vraag 2 Wat is de ph van een zwakke base in een waterige oplossing met een concentratie van 0,1 M?

toelatingsexamen-geneeskunde.be Vraag 2 Wat is de ph van een zwakke base in een waterige oplossing met een concentratie van 0,1 M? Chemie juli 2009 Laatste wijziging: 31/07/09 Gebaseerd op vragen uit het examen. Vraag 1 Geef de structuurformule van nitriet. A. B. C. D. Vraag 2 Wat is de ph van een zwakke base in een waterige oplossing

Nadere informatie

4e jaar Wetenschappen

4e jaar Wetenschappen CVO KISP - OEFENLES Chemie van water Mevrouw Baeten 4e jaar Wetenschappen 7-12-2013 Inhoud 1. Inleiding... 2 2. Inleidende proef... 2 3. Bouwstenen water... 3 4. Polariteit... 4 a. Elektronegativiteit...

Nadere informatie

Onderzoekscompetenties in de 2 e en 3 e graad wetenschappen

Onderzoekscompetenties in de 2 e en 3 e graad wetenschappen Onderzoekscompetenties in de 2 e en 3 e graad wetenschappen Over welke richtingen spreken we? Tweede graad Wetenschappen en Sportwetenschappen Latijn, Grieks, Humane Wetenschappen, Economie Derde graad

Nadere informatie

Exo-energetische reactie: Een chemische reactie waarbij energie vrijgegeven wordt.

Exo-energetische reactie: Een chemische reactie waarbij energie vrijgegeven wordt. Onweer onder water 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een onweer onder water nabootsen? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Redoxreactie: Een reactie tussen atomen, moleculen en/of

Nadere informatie

Van TSO naar TSO : (g)een probleem

Van TSO naar TSO : (g)een probleem Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen Van TSO naar TSO : (g)een probleem De brochure Van ASO naar TSO werd uitgebreid met een gedeelte dat de aansluitmogelijkheden bij overgangen binnen de TSO-richtingen

Nadere informatie

Overzicht van reactievergelijkingen Scheikunde

Overzicht van reactievergelijkingen Scheikunde verzicht van reactievergelijkingen Scheikunde Algemeen Verbranding Een verbranding is een reactie met zuurstof. ierbij ontstaan de oxiden van de elementen. Volledige verbranding Bij volledige verbranding

Nadere informatie

1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een geheimschrift ontwikkelen m.b.v. natriumcarbonaat?

1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een geheimschrift ontwikkelen m.b.v. natriumcarbonaat? blauw geheimschrift 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een geheimschrift ontwikkelen m.b.v. natriumcarbonaat? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Indicator (een stof waarmee we

Nadere informatie

Nask2 inhouden (PO-vmbo)

Nask2 inhouden (PO-vmbo) Nask2 inhouden (PO-vmbo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw vmbo bovenbouw gl/tl exameneenheden Vakkernen 1. Materie 42: De leerlingen leren onderzoek doen aan materialen en natuurkundige

Nadere informatie

Hoofdstuk 14: Zuur-Base

Hoofdstuk 14: Zuur-Base Hoofdstuk : uur-ase Wat is een zuur? -het bevat H-atomen -het splitst H af bij oplossen in water HO H zelfde energie als covalente binding H-rest H rest H-rest HO HO rest HO permanent Hl H l Sp² hybridisatie

Nadere informatie

Peiling wiskunde in de derde graad secundair onderwijs

Peiling wiskunde in de derde graad secundair onderwijs Peiling wiskunde in de derde graad secundair onderwijs Voorstelling resultaten 22 oktober 2015 Overzicht Peiling wiskunde eerste graad A-stroom Peiling wiskunde tweede graad aso Peiling wiskunde derde

Nadere informatie

AARDRIJKSKUNDE. Leen Van Hecke. voor leraren aardrijkskunde 3de graad tso/kso

AARDRIJKSKUNDE. Leen Van Hecke. voor leraren aardrijkskunde 3de graad tso/kso REGIO OOST-VLAANDEREN Marialand 31 9000 GENT +32 9 223 11 25 www.katholiekonderwijs.vlaanderen AARDRIJKSKUNDE Leen Van Hecke voor leraren aardrijkskunde 3de graad tso/kso Nieuwe leerplannen aardrijkskunde

Nadere informatie

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs

Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Aartsbisdom Mechelen-Brussel Vicariaat Onderwijs Diocesane Pedagogische Begeleiding Secundair Onderwijs Vademecum fysica en WW (2007) 1 Situering van de wetenschappelijke vakken 1.1 Begeleiding wetenschappen

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Zuren en basen

Hoofdstuk 3: Zuren en basen Hoofdstuk 3: Zuren en basen Scheikunde VWO 2011/2012 www.lyceo.nl Onderwerpen Scheikunde 2011 2012 Stoffen, structuur en binding Kenmerken van Reacties Zuren en base Redox Chemische technieken Koolstofchemie

Nadere informatie

Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van TSO naar TSO : (g)een probleem

Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van TSO naar TSO : (g)een probleem Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen Van TSO naar TSO : (g)een probleem Schooljaar 2004-2005 Inleiding De brochure Van ASO naar TSO werd uitgebreid met een gedeelte dat de aansluitmogelijkheden bij overgangen

Nadere informatie

Extra oefenopgaven. Inleiding Scheikunde voor anesthesiemedewerkers en operatie-assistenten assistenten i.o. voorjaar 2008

Extra oefenopgaven. Inleiding Scheikunde voor anesthesiemedewerkers en operatie-assistenten assistenten i.o. voorjaar 2008 Extra oefenopgaven Inleiding Scheikunde voor anesthesiemedewerkers en operatie-assistenten assistenten i.o. voorjaar 2008 1. Geef van de volgende stoffen de chemische formule; geef ook aan tot welke categorie

Nadere informatie

Stabilisator voor PVC

Stabilisator voor PVC Stabilisator voor PVC 1 maximumscore 2 Voorbeelden van een juist antwoord zijn: Als chlooretheen polymeriseert ontstaan lange ketens zonder dwarsverbindingen. De ketens kunnen langs elkaar bewegen (bij

Nadere informatie

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november OPGAVE 1 zeven stoffen. Frank Povel

UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november OPGAVE 1 zeven stoffen. Frank Povel l UITWERKING CCVS-TENTAMEN 27 november 2018 Frank Povel NB. Deze uitwerking is door mij gemaakt en is niet de uitwerking die de CCVS hanteert. Er kunnen dan ook op geen enkele wijze rechten aan deze uitwerking

Nadere informatie

Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang van 1 september 2013

Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang van 1 september 2013 Nieuwe leerplannen en/of lessentabellen met ingang van 1 september 2013 1. Graadleerplannen (en eventueel bijhorende lessentabellen) die vanaf 1 september 2013 progressief worden ingevoerd. Indien het

Nadere informatie

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE

NATIONALE SCHEIKUNDEOLYMPIADE NATINALE SHEIKUNDELYMPIADE RRETIEMDEL VRRNDE 1 (de week van) woensdag 4 februari 2009 Deze voorronde bestaat uit 24 meerkeuzevragen verdeeld over 5 onderwerpen en 3 open vragen met in totaal 13 deelvragen

Nadere informatie

Deze methylionen hechten zich aan het methoxymethaan, waarbij trimethyloxonium-ionen worden gevormd:

Deze methylionen hechten zich aan het methoxymethaan, waarbij trimethyloxonium-ionen worden gevormd: EXAMEN SCHEIKUNDE VWO 1982 EERSTE TIJDVAK opgaven Oxonium 1982-I(I) Sommige reacties van alkoxyalkanen vertonen overeenkomst met reacties van alkanolen. Zo kan zowel ethoxyethaan als ethanol reageren met

Nadere informatie

EUREK(H)A! 1 Thema 1 Zintuigen A Terugkaatsing en spiegels Nieuw Bijlage 48a

EUREK(H)A! 1 Thema 1 Zintuigen A Terugkaatsing en spiegels Nieuw Bijlage 48a Inhoud EUREK(H)A! 1 2015-2016 Leerplandoelstellingen D/2015/7841/013 Opmerkingen Bijlagen voor de nieuwe doelstellingen EUREK(H)A! 1 Thema 1 Zintuigen A Terugkaatsing en spiegels Bijlage 48a A.1 Enkele

Nadere informatie

Invoering nieuw leerplan aardrijkskunde derde graad TSO/KSO

Invoering nieuw leerplan aardrijkskunde derde graad TSO/KSO MEDEDELINGEN SECUNDAIR ONDERWIJS REGIO WEST-VLAANDEREN Baron Ruzettelaan 435, 8310 Brugge-Assebroek ( 050 372675 www.kobrugge.be www.katholiekonderwijs.vlaanderen NIEUWSBRIEF AARDRIJKSKUNDE-MaVo MEI 2015-2016

Nadere informatie

verwijderen P 31 32 kleurenblindheid 3.6 Optische toestellen: bril verwijderen P 45 (3.6) - 47 A Terugkaatsing en spiegels Nieuw Bijlage 48a

verwijderen P 31 32 kleurenblindheid 3.6 Optische toestellen: bril verwijderen P 45 (3.6) - 47 A Terugkaatsing en spiegels Nieuw Bijlage 48a Inhoud EUREK(H)A! 1 2015-2016 Leerplandoelstellingen 2015/7841/017 Opmerkingen n voor de e doelstellingen EUREK(H)A! 1 Thema 1 Zintuigen 3.2 Netvlies, kegeltjes, staafjes en verwijderen P 31 32 kleurenblindheid

Nadere informatie

1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een geheimschrift maken in meerdere kleuren dat zichtbaar wordt door te besproeien met slechts één stof?

1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een geheimschrift maken in meerdere kleuren dat zichtbaar wordt door te besproeien met slechts één stof? kleurrijk geschrift 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we een geheimschrift maken in meerdere kleuren dat zichtbaar wordt door te besproeien met slechts één stof? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond

Nadere informatie

infoweekend Sint-Martinus donderdag 8 februari infoavond - leerlingen en ouders 6 e leerjaar om 19 uur

infoweekend Sint-Martinus donderdag 8 februari infoavond - leerlingen en ouders 6 e leerjaar om 19 uur klik op de school voor een overzicht van de studierichtingen Koekelare infoweekend 2018 en opendeurdagen secundair onderwijs Sint-Martinus donderdag 8 februari infoavond - leerlingen en ouders 6 e leerjaar

Nadere informatie

ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO

ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO ZUUR-BASE BUFFERS Samenvatting voor het VWO versie december 2014 INHOUDSOPGAVE 1. Vooraf 2. Wat is een buffer? 3. Hoe werkt een buffer? 4. Geconjugeerd zuur/base-paar 5. De ph van een buffer De volgende

Nadere informatie

EVL BKCH Gegevens eenheden van leeruitkomsten en integrale toets propedeutische fase. Conform artikel 4.1 lid 2 van de OER

EVL BKCH Gegevens eenheden van leeruitkomsten en integrale toets propedeutische fase. Conform artikel 4.1 lid 2 van de OER 2017 Gegevens eenheden van leeruitkomsten en integrale toets propedeutische fase Conform artikel 4.1 lid 2 van de OER Code module : Basiskennis Chemie Faculteit Techniek Opleiding Chemie, CROHO 34396 Doelgroep

Nadere informatie

koolstofverbindingen aan de hand van een gegeven structuurformule of naam toewijzen aan een stofklasse met behulp van een determineertabel;

koolstofverbindingen aan de hand van een gegeven structuurformule of naam toewijzen aan een stofklasse met behulp van een determineertabel; Leergebied: organische stof Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 6.2.1 - de historische en de hedendaagse betekenis van de term "organische stof" aangeven en het onderscheid maken tussen organische en anorganische

Nadere informatie

Vorming van niet-metaaloxiden

Vorming van niet-metaaloxiden Vorming van niet-metaaloxiden Leerlingenproef 4: verbranden van koolstof ORIËNTEREN Welke organische stofklasse ontstaat er bij het verbranden van koolstof? Hypothese: Er ontstaat een niet-metaaloxide,

Nadere informatie

Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van ASO naar TSO : (g)een probleem?

Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen. Van ASO naar TSO : (g)een probleem? Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen Van ASO naar TSO : (g)een probleem? Schooljaar 2008 2009 Overgangen van ASO naar TSO binnen onze SG Opmerkingen : -Veel leerlingen die de overstap maken naar TSO denken

Nadere informatie

Schrap wat niet past: Een ionverbinding met grote roosterkrachten heeft een kleine/grote ionstraal en een kleine/grote ionlading.

Schrap wat niet past: Een ionverbinding met grote roosterkrachten heeft een kleine/grote ionstraal en een kleine/grote ionlading. Welke soort ionverbinding is slecht oplosbaar in water? Schrap wat niet past: Een ionverbinding met grote roosterkrachten heeft een kleine/grote ionstraal en een kleine/grote ionlading. Zijn ionverbindingen

Nadere informatie

Onderzoekend leren/leren onderzoeken DBOC,15/03/2011 1

Onderzoekend leren/leren onderzoeken DBOC,15/03/2011 1 Onderzoekend leren/leren onderzoeken DBOC,15/03/2011 1 1. Kennis maken met + gebruik maken van de natuurwetenschappelijke methode: 1. Probleem 2. Onderzoeksvraag 3. Hypothese 4. Verzamelen informatie,

Nadere informatie

Eindexamen scheikunde havo I

Eindexamen scheikunde havo I pgave (mono)stikstofmono-oxide Indien als antwoord stikstofoxide is gegeven 2 Een juiste verklaring leidt tot de uitkomst 7 (elektronen). elk atoom bevat 8 elektronen in totaal bevat het 2 - ion dus 2

Nadere informatie

verwijderen P 31 32 kleurenblindheid 3.6 Optische toestellen: bril verwijderen P 45(3.6) - 47 A Terugkaatsing en spiegels Nieuw Bijlage 48a

verwijderen P 31 32 kleurenblindheid 3.6 Optische toestellen: bril verwijderen P 45(3.6) - 47 A Terugkaatsing en spiegels Nieuw Bijlage 48a Inhoud EUREK(H)A! 1 2015-2016 Leerplandoelstellingen 2015/7841/016 Opmerkingen n voor de nieuwe doelstellingen EUREK(H)A! 1 Thema 1 Zintuigen 3.2 Netvlies, kegeltjes, staafjes en verwijderen P 31 32 kleurenblindheid

Nadere informatie