t 6 ilosi act,r- wo 6-2 CO1-51.9%.9

Transcriptie

1 Scan nummer 1 van 5 - Scanpagina 1 van 1 Staten, uct rt. -nruidek, t 6 ilosi act,r- wo 6-2 CO1-51.9%.9 Landsverordening tot vaststelling van de begroting van het ministerie van Financien en Economische Zaken voor het dienstjaar 2008 AANBIEDING STATEN VAN ARUBA Ingek. VaIgnr. Par. o6 Inroljfi 1111 fi kx De regering van Aruba biedt aan de Staten ter goedkeuring aan een ontwerp- Landsverordening tot vaststelling van de begroting van het ministerie van Financien en Economische Zaken voor het dienstjaar 2008 Oranjestad, 3 0 AUG De minister van Financien en Economische Zaken,

2 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 1 van 70 STATEN VAN ARUBA ZITTINGSJAAR Landsverordening tot vaststelling van de begroting van het ministerie van Financien en Economische Zaken voor het dienstjaar 2008 ONTWERP '1\) 0 IN NAAM DER KONINGIN! DE GOUVERNEUR van Aruba, In overweging genomen hebbende: dat het in verband met artikel V.12, eerste lid, van de Staatsregeling van Aruba noodzakelijk is de begroting van het ministerie van Financien en Economische Zaken voor het dienstjaar 2008 bij landsverordening vast to stellen; Heeft, de Raad van Advies gehoord, met gemeen overleg der Staten, vastgesteld onderstaande landsverordening: Artikel 1 Met afwijking van artikel 3, tweede lid, van de Comptabiliteitsverordening 1989 (AB 1989 no. 72), voor zover het betreft de aanwezigheid bij de memorie van toelichting van een overzicht van de vorderingen en schulden, wordt de begroting van de kosten en middelen en de begroting van de investeringen, kapitaaluitgaven en financieringsmiddelen van het ministerie van Financial en Economische Zaken voor het dienstjaar 2008 vastgesteld als volgt:

3 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 2 van 70 Ornschrijving Ontsverp begroting 2008 Kos ten 9 Financier] & Economische Zaken 097 Minister van Einancien & Economische Zaken 4100 Poisoned' Werkgeversbijdragen Goederen en diensten Overdrachten buitenland Bijdragen & afschrijvingen Minister van Financien & Economische Zaken Directie Financier] 4100 Personeel Werkgeversbijdragen Goederen en diensten Bijdragen & afschrijvingen Directie Financien Relastingen en l&a 4100 Personeel Werkgeversbijdragen Goederen en diensten Bijdragen & afschrijvingen Belastingen en I &A Centrale Accountantsclienst 4100 Personeel Werkgeversbijdragen Goederen en diensten Bijdragen & afschrijvingen Centrale Accountantsdienst Financiele & algemene dekkingsmiddelen 4100 Personeel Werkgeversbijdragen Goederen en diensten Rente LV & VV Overdrachten binnenland Saldo expl.begroting Financiele & algemene dekkingsmiddelen Overige Financien & Economische Zaken 4100 Personeel Werkgeversbijdragen Goederen en diensten Overdrachten binnenland Overdrachten buite.nland Bijdragen & afschrijvingen Overige Financien & Economische Zaken

4 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 3 van 70 (Thisehrijving ()rawer!) begroting 2008 Koster 150 Economische Zaken, Handel & Industrie 4100 Personeel Werkgeversbijc1ragen Goederen en diensten Bijdragen & afschrijvineen Economische Zaken, Handel & Industrie Statistiel: 4100 Personeel Werkgevershijdragen Goederen en diensten Bijdragen & arsehrijvingen Statistiek Finaneien & Economische Zaken

5 Oinschrijving Onlwerp begroting 2008 Middelen 9 Financier] & Economische Zaken 097 Minister van Financier] & Economische Zaken 8300 Retributies,leges & rechten 8900 Overige ontvangsten 097 Minister van Financien & Economische Zaken Belastingen en I &A 8100 Directe belastingen 8200 Ind irecte belastingen 8400 Rechten, boeten & overig 101 Belastingen en I&A Financiele & algemene dekkingsmiddelen 8500 Rente 104 Financiele & algemene clekkingsmiddelen Overige Financien & Economische Zaken 8400 Rechten, boeten & overig 8700 Niet-belastimlopbrengsten 8900 Overige ontvangsten 108 Overige Financien & Economische Zaken Economische Zaken, Handel & Industrie 8300 Retributies,leges & rechten 150 Economische Zaken, Handel & Industrie Statistiek 8400 Rechten, boeten & overig 151 Statistiek Financier] & Economische Zaken (1 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 4 van 70

6 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 5 van 70 Omsehrijving Oniwerp begroting 2008 Investeringen 9 Financier) & Economische Za ken 098 Directie Financier) 6300 Ruerende goederen Direetie Financier) Belastingen en 1 &A 6300 Roerencle goederen Belastingen en 1 & A Financiele & algemene dekkingsmiddelen 6930 A flossing LV & VV Financiele & algemene dekkingsmiddelen Financiering 6601 Lokale kredietverlening Financiering Overige Financier) & Economische Zaken 6400 Overheidsprojecten Lokale verrnogensoverclracht Overige Financier) & Economische Zaken Financien & Economische Zaken

7 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 6 van 70 Omschrijving Ontwerp begroting 2008 Financieringsmiddelen 9 Financier) & Economische Zaken 104 Financiele & algernene dekicingsmiddelen 7601 Loka le kredietaflossing FinancierinL, LV & VV Bijdrage kostenbegrotinp, Sollenkint2on buitenland Saldo expl.begroting Financiele & algemene dekkingsmiddelen Financiering 7601 Lokale kredietaflossing Financiering Financier) & Economische Laken

8 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 7 van 70 Artikel 2 1. Ter dekking van een financieringsbehoefte die in het dienstjaar 2008 kan ontstaan bij de uitvoering van de begrotingen van de ministeries, wordt de minister van Financien en Economische Zaken gemachtigd om, boven het in artikel 4 van de Landsverordening schatkistpapier (AB 1987 no. 3) genoemde bedrag, gedurende het jaar 2007 ten name en ten Taste van de rechtspersoon Aruba een of meer geldleningen aan te gaan tot een maximum gelijktijdig uitstaand bedrag van Afl ,=. 2. De geldleningen, bedoeld in het eerste lid, kunnen worden aangegaan in de von in van schatkistpromessen dan wel in de vorm van onderhandse of obligatieleningen; de voorwaarden waaronder deze leningen worden aangegaan, worden vastgelegd bij landsbesluit. Gegeven te Oranjestad, De minister van Financien en Economische Zaken,

9 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 8 van 70 Omschrijving Voorlopige Ontwerp Ono,verp cijfers begroting begroting Kosten Koster] Kosten 9 Financien & Economische Zaken 097 Minister van Financien & Bureau minister van FEZ MOT Bureau High Commissioner 097 Minister van Financien & ( Directie Financien Directie Financien Directie Financier] Belastingen en l&a Directie Belastingen Belastingkantoor Inspectie I &A ( Tax Team Belastingen en l&a Centrale Accountantsdienst Centrale Accountants Dienst Centrale Accountantsdienst Fin. & Alg. dekkingsmiddelen Schatkistpapier , Financierine, Algemene kosten/midclelen Fin. & Alg. dekkingsmiddelen Overige Financien & Ec. Zaken C..)verig, Financien & Ec. Zaken Algemeen Pensioenfonds Aruba , Niet verzekerden Overige Financien & Ec. Zaken Ec. 'Laken, Handel & Industrie Directie Economische Zaken Ec. `Laken, Handel & Industrie Statistiek Centraal Bureau Statistiek Comm. bevolking & ontwikkeling Statistiek Financien & Economische Zaken Overige ministeries Algemene Dienst Ont)verpbegroring 2008 Deel 3, pagino

10 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 9 van 70 Omschrijving Voorlopige Ontwerp Ontwerp cijfers begroting begroting Middelen Middelen Middelen 9 Financier & Economische Zaken 097 Minister an Financier] & Ec.Zk Bureau minister van FEZ Bureau High Commissioner Minister van Financien & Ec.Z1( Directie Financien Directie Financien Directie Financien Belastingen en I &A Belastingkantoor lnspectie Belastingen en l&a Centrale Accountantsdienst Centrale Accountants Dienst Centrale Accountantsdienst Fin. & Alg. dekkingsmiddelen Financiering, , Voorschotten ReserverinQen Algemene kostenlmiddelen Si uc1 ielen ing,en Fin. & Alg. dekkingsmiddelen Overige Financier] & Ec. Zaken Overig Financien & Fe. Zaken Centrale Bank van Aruba , Overige Financien & Fe. Zaken Ec. Zaken, Handel & Industrie Directie Economische Zaken Fe. Zaken, Handel & Industrie Statistiek Centraal Bureau Statistiek Statistick Financien & Economische Zaken Overige ministeries Algemene Dienst Orawerpbegroting 2008 Dee! 3, pagina 2

11 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 10 van 70 Voorlopige Ontwerp Ontwerp cijfers begroting begroting Ornschrijving Investeringen Investeringen Investeringen 9 Financien & Econoische Zaken 098 Directie Financien Directie Financien Directie ['Mandell Belastingen en I&A Directie Belastingen Belastingen en I &A Fin. & A1g. dekkingsmiddelen Schatkistpapier Financiering Fin. & Alg. dckkingsmiddelen Financiering Siudieleningen Financiering Overige Financien & Ec. Zaken Overig Financien & Ec. Zaken Overige Financien & Ec. Zaken Financien & Economische Zaken Overige ministeries Algemene Diensi Onrwerr l 2008 Dee! 3. paging 3

12 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 11 van 70 Staten Omsclirijving Voorlopige Ontwerp Ontwerp cijfers begroting begroting Financierings- Fina ncierings- Fin a ncieringsmiddelen middelen middelen 9 Financier) & Economische Zaken 104 Fin, & Mg. dekkingsmiddelen Schenk ingen Schatkistpapier Financiering Personeelsvoorschotten Fin. & Mg. dekkingsmiddelen Financiering Studieleningen Financiering Financie] & Econornische Zaken Overige ministeries Algemene Dienst Ontwerpbegi )i lig 2008 Dee( 3, pagina 4

13 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 12 van 70 Staten Omseh iving Vourlopige eijfers 2006 Kasten Onoverp begroting 2007 Kosten Ontwerp begruting 2008 Kasten 9 Financier] & Economise lie Zaken Bureau minister van FEZ 4101 Salarissen en toelanen Kindertoe lage Vakantieruitkering Vergoedin2en c.d Personeel ToeslaL, A0V/A \VW Bijdrage APFA AZV-prernie 42, Wel-A-germ-61j* igen Uii- en terugzendingen Opleidingen & eursusgeld Vergoedinf;eri vervoer , Reis- en verblijfkosten Overige vergoedingen Schriji-/bureaubehoeften (antoorinventaris Huur kantoorinventaris Portilcosten Telefoon, fax & internet Overige bureaukosten Huur gebouwen Huisvestingsartikelen Onderhoud gebouwen Overig huisvesting Voorlichting en promotie Bedrijfsrniddelen Huur bedrijfsmiddelen Haar /lease voertuige.n Brandstof Motorrijtuigenbelasting Overige kosten vervoer Deskundig advies Overige uitbestedingen Verzekeringen Overige kosten Kosten voorgaande jaren Goederen en dienslen Afschrijvingen Verrekeniug & bijdragen Bijdragen & afseltrijvingen Bureau minister van FEZ ,711verpbegrotiqg 2008 Deel 4,

14 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 13 van 70 Omschrijving Voorlopige cijfers 2006 Kosten Ontwerp begroting 2007 Kosten Ontwerp hegroting 2008 Kosten MOT 4101 Salarissen en toolaen , Kindertoclaee Vakantie-u itkernr Personeel Toeslay A0V/A1','W Prernies contractanten Bijdrage API=A AZV-prernie Iferkgerershildragen Lit- en terugzendingen Opleidin2,en & cursusgeld Veri,oe.dingen vervoor Reis- en verblijilosten Schrijf-Thureaubehoeften Kantoorinventaris Huur kantoorinventaris Portikosten Telefoon, fax &. internet Overige hureaukosten kluur gebouwen Hnisvestingsartikelen Onderhoud gebou \Nen Overia huisvesting Voorlichtin,2, en proinotie Bedrijfsbenodigneden Bewakim2scliensten Deskundig advies Overige uithestedingen Verzekeringen Overige kosten Kosten voorgaande jaren Goederen en diensten Contribulies buitenland Overdrachien buitenland Afschruvin2en Verrekening & bijdragen Bijdragen & afschrijvingen MOT Ontwerpbegroling 2008 Deel 4, paging

15 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 14 van 70 Oinschrijving Voorlopige cijfers 2006 Koster] Only% erp begroting 2007 Koster' Ontwerp begroting 2008 Kosten 16990(103 Bureau High Commissioner 4101 Salarissen en toelagen K indertoelage Vakantie- uitkerinb Personeel Toeslag A0V/A \VW Bijdrage APFA AZV-prernie kl/eragerershijdragen Opleidingen Ye cursusgeld Vergoedingen vervoer Reis- en verblijfkosten 0 14, Overige vergoe.clingen Sc.brijf-/hureatibehoeften 7, Kantoorinventaris 0 2, flour kantoorinventaris Portikosten Telefoon, fax & internet Overige bureaukosten Hut- gebouwen Huisvestingsartikelen Onderhoud gehouwen Overig huisvesting Voorlichting en promotie 63.08S Hut-lease voertuioen Brandstof Overige kosten vervoer DeskundiL-,, advies Overige intbestedingen Verzekeringen Contributies Kosten voorgaande jaren Goederen en diensfen Contributies buitenland Overdrachten buitenland Verrekening & bijdragen Bij dragen d dfschrijvingen Bureau High Commissioner Onlwer phegroting 2008 OM 4, rh.7g(ri 3

16 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 15 van 70 OruscItn jving Voorlopige cijfers 2006 Kosten Ontwerp begroting 2007 Kosten Ontwerp begroting, 2008 Kosten Directie Financien 4101 Salarissen en toelagen Overwerkvergoedingen Kindertoelage Vakantie-uitkering Vergoed in gen e.d. 7, Poisoned 4, Toeslag.10V/A \VW Premies contractanten Bijdrage APFA AZV- premie Werkgerershijdragen Geneeskundige kosten Lit- en terugzendingen Opleidingen & cursusgeld Vergoeclingen vervoer Dienstkleding & -toelage Reis- en verblijfkosten Overige vergoedingen Sehrijf-/bureatibehoeften Kantoorinventaris Hour kanroorinventaris Portikosten Telefoon, fax & internet Overige bureaukosten Hour gebouwen Huisvestingsartikelen,-, 3.._ Onderhoud g,ebouwen Overig huisvesting Voorlichting en promotie Bedrijfsbenodigdheden Huur/lease voertuigen l3randstof Motorrijtuigenbelasting Overige kosten vervoer Bewakingsdiensten Deskundig advies Overige uitbestedingen Verzekeringen Publiekrechterlijk Koersverschillen Contributies Overige kosten <asverschillen 'Koster) voorgaande jaren Goederen en diensten Afschrijvingen Verrekening & bijdragen jdrogen & nisehrn. vingen Directie Financien Opt verpbegroling 2008 Dee! 4, pogt

17 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 16 van 70 Onts ITT ing Voorlopige cijfers 2006 Kosten Ontlierp begroting 2007 Kosten Ontwerp begroting 2008 Kosten Directie Belasling,en 4101 Salarissen en ioelagen OverwerkverQ,oediaien Kindertoelaee Vakantie-unkering Vergoedingen e.d Personeel Toes lag AOV /AWW Premier contractanten E3ijdrage APFA AZV- premie Werkgeversbudragen , U it- en terugzendingen Oplcidingen & cursusgeld Vergoedingen vervoer )ienstkleding & -toelage Reis- en verblijfkosten Werving personeel Huur-idetacherin.gtoelage Overige vergoedingen Schrijf-ibureaubehoeften Kantoorinventaris Huur kantoorinventaris Portikosten Telefoon, fax & Internet Overip_.e bureaukosten Huur gebouwen Iduisvestingsartikelen Onderhoud gebouwen L.uchtkoelingsapparatuur Overig, huisvesting, Voorlichting en promotie Bedrijfsmiddelen Bedrijfsbenodigdheden Huur/lease voertuigen Brandstof Motorrijtuigenbelasting Overige kosten vervoer Be.wakingsdiensten Deskundig advies Verzekeringen Contributies Overige kosten Kosten voorgaande jaren Goederen en diensten Afschrn vingen Verrckening & bi dragen Bijdrage,' & afsehrijvingen Directie Belastingen Oviiwerphegroling 200$ Deel 4, paging 5

18 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 17 van 70 Staten Ornschrijving Voorlopige cijfers 2006 Kosten Ontwerp begroting 2007 Kosten Ontwerp begroting 2008 Kosten Belastingkantoor 4101 Salarissen en toelagen Overwerkvergodingen Kindertoelage Vakantie-uitkering Vergoedingen e.d Personeel Toes lag ACVJAWW Premies contractanten Bijdrage APFA AZV-premie Iferkgerershijdragen Uit- en terugzendingen Opleidingen & eursusgeld Vergoedingen vervoer Dienstkleding & -toelage Reis- en verblijfkosten Werving personeel Overige vergoedingen Schrijr-lbureaubehoeften Kantoorinventaris Huur kantoorinventaris Portikosten Telefoon, fax & internet Overige hureaukosten Hutu- gebouwen Huisvestingsartikelen Onderhoud gebouwen Overig, huisvesting Voorlichting en promotie Huur/lease voertuigen Brandstof Motorrijtuigenbelasting Overige kosten vervoer Bewakingsdiensten Deskundig advies Overige uithesteding.,,en Verzekeringen Publiekrechterlijk Bankkosten Koersverschillen Contributies Overige kosten Kosten voor.gaande jaren Goederen en diensten KoersverschHlen Rente en knersverschillen O;r(werpbegroting 2008 Deel 4, pagino 6

19 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 18 van 70 nisch rijving Vc)orlopige Ontwerp Ontwerp cijfers begroting begrotinv, Koster] Kosten Kosten 4701 A fisohrij vingen Verrekening (fez bijdragen Bijdrage,' & ats-chrijuingen Belastingluntoor Orilworpb,Nroting 2008 Dee! 4, pagina 7

20 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 19 van 70 Omschrijving Voorlopigc cijfers 2006 Kosten On twerp begroting 2007 Kosten Oniwerp begroting 2008 Kosten Inspectie 1 &A 4101 Salarissen en toelagen Overwerkvergoedingen I< indertoelage Vakantie-uitkerin Vergoedintten e.d Personeel Toeslag AOV'AVVW Bijdrage APEA AZV-prernie Iferkg vershijdrag en Uit- en terugzendingen Opleidingen &. eursusgeld Vergoeclingen vervoer Dienstkleding & -toelage Reis- en verblijilwsten Overige vergoedingen Schrijf-/bureaubehoefte.n Kantoorinventaris Flour kantoorinventaris Portikosten Telefoon, fax & internee Overige bureaukosten Huur gebotiwen Waterlevering Huisvestingsartikelen Onderhoud gebouwen 43, Luclitkoelingsapparatuur Overig huisvesting Voorlichling en promotie Bedrijfsmiddelen Huur bedrijfsmiddelen Bedrijfsbenuligclheden Huff/lease voertuigen Brandstof Motorrijtuigenbelasting Overige kosten vervoer Bewakingsdiensten Overige uithesledingen Verzekeringen Publiekrechterlijk , Overige kosten Kosten voorgaancle jaren Goederen en diensten Arschrijvingen Verrekening & bijdragen Bijdrage,: ct ofsehrijvingen lnspectie 1&A Oinwerpbegro g 2008 Deel 4, pogina

21 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 20 van 70 Omschrtjving Voorlopige cijfers 2006 Kosten Ontwerp begroting 2007 Koster] Ontwerp begroting 2008 Kosten Tax Team 4306 Reis- en verblijtkosten Schrit 1-/bureaubehoeften Kantoorinventaris Huisvestingsartikelen Overig huisvesting Voorlichting en prornotle Deslcundig advies Overige uitbestedingen Gnederen en (fictive'? Tax Team O9utve/pbegroting 2008 Deel 4, pci,g 9

22 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 21 van 70 Omschrijving Voorlopige cijfers 2006 Kosten Ontwerp begroting 2007 Koster] Ontwerp begroting 2008 Kosten Centrale Accountants Dienst 4101 Salarissen en toelaven Overwerkvergoedingen Kindertoelage Vakantie-uitkering Vergoedingen e.d Personeel Toes lag A0V/AVVW Premies contractanten Bijdrage APFA AZV-premie , (1 Werkgepersbildrugen Opleidingen & cursusgeld Vergoedingen vervoer , Reis- en verblijfkosten Schrijf-/bureaubehoeflen 8, K.antoorinventaris Hum. kantoorinventa Portikosten Telefoon, fax & Internet Overige bureaukosten fluisvestingsartikelen Onderhoud gebouwen Luchtkoelingsapparatuur Overig huisvesting Voorlichting en promotie Overige uthestedingen Verzekeringen Contributies Overige kosten <osten voorgaande jaren Goederen en diensten (11 Afschrijvingen Verrekening & bijdragen Bijdragen & dikhriftingen Centrale Accountants Diens( Ont,,, 'T., lag 2008 DM 4, paginci

23 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 22 van 70 Onischrijving Voorlopige cijfers 2006 Kosten Ontvverp begroling 2007 Koster] OntIverp begroting 2008 Kosten Sella tkistpapier 4532 Rente schatkistpromessen 2, Rente LI/ & VV , Schatkistpapier Financiering 4385 Bankkosten Goederen en (fictive,' Rente geldleninp,en LV Rente obligatieleninglv Rente geldleningen VV Rattle LI/ & Exploitatie overschot Saldo explbegroting Financiering Alv,ernene kosten/middelen 4101 Salarissen en toelnen Vakantie-uitkering Personeel Toesla. ADV/AWW Bijdrage APFA AZV-premie Werkgeversbijdragen Verzekeringen Bankkosten Overige kosten Goederen en diensten Gunstgaven Overdrachten binnenland Algernene kosten/rniddelen Ontwerpbegroting 2008 Decl 4, pclgoio 11

24 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 23 van 70 Onischrijving Voorlopige eijfers 2006 Kosten Ontwerp begroting 2007 Koster) Ontwerp begroting 2008 Kosten Overig Financier & Ec. Taken 4320 Hut- gebouwen Deskundig acivies Bankkosten Koersvcrschillen IS Retalingsverschil (deb) Overige. kosten Kosten voorgaande jaren Goederen en diensten Rente lokale valuta Rente lokale valuta <oersverschillen Rente wgs late betaling Retire en koersuerschillen Rente overig leningen Retire L 1/1/ Solidariteitsfonds Overdrachten hunenland Afschrijvingen Bijdrogen & ofschrijvingen Overig Financien & Ec. Zaken Algemeen Pensioenfonds Aruba 4101 Salarissen en toelagen Kindertoelage Personeel Toeslag AONT/AVVW AZV-premie Werkgevershijdragen Duurtetoeslag pensioenen Overdrochten binnenland Algemeen Pensioenfonds Aruba , O ioi ct phegroling 2008 Deel 4, paging 12

25 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 24 van 70 Orme hi! Voorlopige eijfers 2006 Koster) Ontverp begroting 2007 Kasten Ontwerp begroting 2008 Kosten Niel verzekerden 4101 Salarissen en toelagen Kindertoela2e Val<antie-uitkerina Personeel Toes lap, A0V,AWW AZV-prernie If erkgever.s.bijdragen Duurtetoeslag pensioenen Overie pensioenen Overt Iracliten binnenland Pensioenen buitenland Duurtetoeslag buitenland 0 40, Overdnichten buitenland (14 Niet verzekerden )00 Ontworpbegroling 2008 Deel 4, pagina 13

26 Owschrijv g 'oorlopige cijfers 2006 Ontwerp begroting 2007 Ontwerp begroting 2008 Koster) Koster) Koster) Directie Econornische Zaken 4101 Snlarissen en loelagen Kindertoelace Vakantie-uirkering Vergoedingen e.d Personeel Toes lag, AM/A Bijdrage APFA AZV-prernie , Iferkgepersbijdragen Ople dingen &. cursusl(eld Reis- en verblijfkosten Overige vergoedingen Schrijf-lbureatibehoeften IKAntoorinventaris Flinn- kantoorinventaris Portikosten Telefoon, fax & interne( Overige bureaukosten Huur gebouwen Electriciteit Huisvestingsartikelen Onderhoud gebouvven Overig huisvesting Voorlichting en prornotie Huur/lease voertuigen Brandstof Motorrijtuigenbelastinci, Overige kosten vervoer Deskundig advies , Overige uitbestedin,gen Verzekeringen Contributies Overige kosten Kosten voorgaande jaren Goederen en diensten Afschrijvingen Von-el:ening, Sc. bijdragen Bfj dragen & afschrijvingen Directie Econornische Zaken On[rrerpbegrniing 2008 Deel 4, pagina l4 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 25 van 70

27 ()nisehrijv g Voorlopige eijfers 2006 Kosten Ontwerp begroting 2007 Kosten On twerp begroting 2008 Kosten Centraal Bureau Statistic!: 4101 Salarissen en toelacen Kindertoelage Vakantie- uitkering Vergoedingen e.d Personeel Toeslag AOV/AWW Bijdrage APFA AZV-premie Werlfgeversbildragen Opleidingen & cursusgeld Vergoedingen vervoer Reis- en verblijikosten , Overige vergoedingen Schrijf-Thureatibehoeften Gantoorinventaris titir kantoorinventai is Portikosten Telefoon, fax & intern et Overige bureaukosten Huth- gebouwen Huisvestingsartikelen Onderhoud gebouwen Overig huisvesting Voorlichring en promotie Bedrijismiddelen Hutl -ease voertuige n Brandstof M otorrijtuigenhelasting Overige kosten vervoer Deskundig advies Overige uitbestedingen Verzekeringen Overige kosten Kosten voorgaande jaren Goederen en diensten Verrekening & bijdragen Bijdrage!, & afiehrtivingen Centraal Bureau Statistic!: Oatwerpbego- lag 2008 Deel 4, paging 15 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 26 van 70

28 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 27 van 70 Oinschrijving Voorlopige eijfers 2006 Kosten Ontwerp hegroting 2007 Kosten Ontwerp begroting 2008 Kosten Comm. bevolking & on il cling 4101 Salarissen on toelagen Val<antie-uitIcering Personeel Toeslati AOVJAWW Bijdrage Al-TA AZV-premie iferkgerershijdragen Vert2oedine.en vervoer Schrijf-/bureaubehoeflen Voorlichting en promotie DeskundiL; advies Goederen en diensten Comm. bevolking & ontwikkeling Finanein & Economische Zaken Overige m nisteries Algemene Dienst Oh.111,erpbegrotin, 2008 Deel 4 paging 16

29 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 28 van 70 On sell rijving Voorlopige cijfcrs 2006 Middelen Ontwerp begroting 2007 Middelen Ontwerp begroting 2008 Middelen 9 Finaneien & Economist:he Zaken Bureau minister van FEZ 8921 Pensioenbijdragen Overige ontvangsten Bureau minister van FEZ Bureau High Commissioner 8312 Retributies en leges A.V.V. rechten Retributies,lege.s & redact, Ink. voorgaande jaren Rechten, boeten & overig Bureau High Commissioner Directie Financien 8412 Bijdragen in kosten Overige middelen Rechten, boeten & overig Directie Financien Belastingkantoor 8111 Loonbelasting , Inkomstenbelasiing Solidariteitsbelasting Rente belastingvordering Vervolging nat. persoon Winstbelasting Dividenbelasting , G rond be lasting Success ie-lovergangsbel Overdrachtsbelasting Bel. op openbare verkoop Motorrijtuigenbelasting Logeergastenbelasting Zegelbelasting Directe behrstingen B.B.O Vergunningen Inilirecte belastingen Retributies en leges Retributies,leges & redden Bijdragen in kosten Dienstverlening derden Rechten, Imeten & overig Belastingkantoor Omwer,obegrc 2008 Deel 4, pagino I7

30 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 29 van 70 Ornschrijving Voorlopige cijfers 2006 Middelen Ontwerp begroting 2007 Middelen Ontwerp begroting 2008 Middelen Inspectie 1 &A 8211 Invoerrechten Accijns geciestillterd Accijns sigaretten Accijns bier Accijns minerale olien Zegelbelastingen Dienstverlening IUD Indirecie beldsangen Verhuuropbrengsten ,Net-belasfingopbrengslen Overige bijdrage /0 La n Aber/ rijven en,fondsen Inspectie ISLA Centrale Accountants Dienst 8812 Bijdrage landsbedrijven Landsbedrijven en findsen Centrale Accountants Dienst Financiering 8502 Rente verstrekte lening Kent' 678.6/ Koersw nst Overige ontrangsten Exploilalie tekort Sold() expl.begronng Financiering Voorschotten 8501 Rente algemeen Rente Voorschotten Reserveringen 8501 Rente a Igerneen Rente Reserveringen On )begroting 2008 Dee/ 4, paglna 18

31 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 30 van 70 Omseltrijving Voorlopige eijfers 2006 Middelen Ontwerp begroting 2007 Middelen Ontwerp begroting 2008 Middelen Algemene kusten/middelen 8411 "Ferw2onlvangst salaris Rechten, boeten & overig Algemene kosten/middelen Studieleningen 8501 Rente algemeen Rente verstrekte lening Reim, Studieleningen Overig Financien & Ec. Zaken 8431 Overige midde.len Redact:, boeten & overig Rente algemeen Rente Deviezenprovisie Overige onlyangsten Overig Financien & Ec. Zaken Centrale Bank van Aruba 8731 Uitl<ering deelneming Niet-belastingophrengsten Centra le Bank van Aruba Direetie Econurnisehe Zaken 8312 Retributies en leges Retributies,leges & rechten / Directie Economische Zaken Centraal Bureau Statistiek 8412 Bijdragen in kosten , Dienstverlening derden ?echten, (vete,' & overig Overige hijdrage Landsbedrijven en fondsen Centraal Bureau Statistiek Financial & Economische Zaken Overige ministeries Algemene Dienst O/rnverpbegrolrng 2008 Deel 4, pogina 19

32 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 31 van 70 Omschrijving Voorlopige cijfers 2006 hivesteringen Ontwerp begroting 2007 Investeringen On twerp begroting 2008 firvesteringen 9 Financien & Economische Zaken Directie Financien 6302 lantoorinventaris () Roerende goederen Directie Financien Directie Belastingen 6302 Kantoorinventaris Roer.goed.voorg, jaren Roerende goederen Directie Belastingen Schatkistpapier 6932 All. schatkistpromessen glossing LI/ & VT Schatkistpapier Financiering 6931 Aflossing lokale valuta All. obligatielening LV Aflossing VV lossing Llz & VV Exploitatie tekort Exploilatie tekort Financiering Studieleningen 6621 Andere kredietverlening Lokale kredietverlening Studieleningen Overig Financien & Ec. Zaken 6398 Roer.goed.voorg.jaren Roerende goederen Projecten (inbreng AUA) Overheidsprojecten Vermogen fin. instellmg , Lokale vermogensoverdracht Overig Financien & Ec. Zaken Financien & Economische Zaken Overige ministeries Algemene Dienst Ontwerpbegroting 2008 Dee! 4, pogina 20

33 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 32 van 70 Ornschrip mg Voorlopige Ontwerp Ontwerp cijfers begroting begroting Fina ncierings- Financierings- Financieringsmiddelen middelen middelen 9 Financien & Economische Zaken Schenkingen 7912 Sol-inking Imitenl. inv Schenkingen buitenland Schenkingen Schatkistpapier 7732 Schatkistpromessen Financiering L1-' & VI/ Schatkistpapier Financiering 764 I Aflossing leningen Lokale kredietallossing Financiering lokaal Financiering LV S Vrijgekomen alschrijving Bijdrage kosfenbegroling Financieringstekort Financieringstekorf Exploitatie overschot Saldo expl.begroung Financiering Personcelsvoorschotten 7641 Aflossing leningen Lokale kredielallossing Per oneelsvoorschotten Studieleningen 7641 Aflossing leningcn Lokale kredietaflossing Studieleningen Financ n &. Economische Zaken Overige ministeries Algemene Dienst Oith,terpbegroling 2008 Deel 4, pogina 21

34 Scan nummer 2 van 5 Scanpagina 33 van 70 KOSTEN 9 MINISTERIE VAN FINANCIEN & ECONOMISCHE ZAKEN Algemeen De totale kosten (exclusief het exploitatieoverschot) voor het dienstjaar 2008 worden geraamd op Afl , wat overeenkomt met een toename van Al'! (4,9%) ten opzichte van de ontwerpbegrotingen Ten opzichte van de ontwerpbegrotingen 2007, inclusief de nota's van wijzigingen, stijgen de ontwerpbegrotingen 2008 met Afl (3,5%). In de nota van wijziging op de ontwerpbegroting 2007 voor het ministerie van Financien en Economische Zaken zijn de totale kosten en middelen aangepast op basis van de door te voeren wijzigingen op de ontwerpbegrotingen 2007 van de overige ministeries. Echter gezien dat alleen de begrotingen 2007 van het ministerie van Financien en Economische Zaken en het ministerie van Volksgezondheid, Milieu, Administratieve- en Vreemdelingen Zaken door de Staten zijn vastgesteld, sluiten de begrotingen 2007 van de ministeries nog niet helemaal op elkaar. De nota's van wijzigingen 2007 van deze ministerics kunnen hierdoor nog niet in het GFS systeem verwerkt worden. Als gevolg hicrvan worden de ontwerpbegrotingen 2008 in detail met de ontwerpbegrotingen 2007 vergeleken (in bijlage TD worden de begrotingen 2006 t/m 2008 in hoofdlijnen weergegeven ter vergelijking). De toename van de ontwerpbegroting 2008 wordt met name veroorzaakt door de ramingen van de posten goederen en diensten, subsidies, rentekosten en personeelskosten. De post goederen en diensten stijgt o.a. als gevolg van de drie nieuwe gebouwen welke door de Stichting Onroerend Goed Aruba (SOGA) gebouwd worden voor het Land. Alle drie gebouwcomplexen, te weten het BelFin gebouw, het Infra gebouw en het ARA/RvA/DBB gebouw, zijn gepland om in 2008 gereed te zijn om voor in gebruik genomen te worden. Daamaast neemt de post goederen en diensten als gevolg de normale groei en de prijsstijgingen. De personeelskosten stijgen gezien de vigerende personeelsstop van kracht blijft, met ttitzondering voor KPA, KIA, Brandweer en Douane waar aspiranten dienen te warden aangetrokken. De VUT-regeling heeft ook positieve effecten gehad op het verloop van de personeelskosten. V.w.b. de kostensoort voorlichting en promotie, worden deze nogmaals, behalve voor de Toeristenbureaus, de Centraal Bureau Statistiek, de Directie Volksgezondheid en de Bureaus van de ministers en enkele ander diensten, centraal begroot binnen het ministerie van Algemene Zaken onder het Bureau Voorlichting. De geraamde middelen bedragen Afl voor 2008, wat overeenkomt met een toename van Afl (5,5%) ten opzichte van de ontwerpbegroting 2007 inclusief de NvW. Bij de nota van wijziging op de ontwerpbegroting 2007 van het ministerie van Financien en Economische Zaken zijn de ramingen van de belastingmiddelen, als gevolg van de invoering van de BBO, aangepast. De directe en indirecte belastingen nemen met toe respectievelijk 7,4 % en 9,4% ten opzichte van de begroting 2007 inclusief NvW. Deze toename is voornamelijk aan de groci van de GDP toe te schrijven. Daarnaast zal in 2008 de BBO over 12 maanden afgedragen mocten worden in plaats van over 11 maanden, welke in 2007 het geval is, angezien de opbrengsten over december 2007 in januari 2008 vervallen. Ontwerphegro(ing 2008 Deel 5, pagina

35 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 34 van 70 Samengevat leveret] de ontwerpbegrotingen 2008 het volgende resultaat op: Overzic/:t: ver eh kink waiver be,rotin en 2008 met onhve Ontwerp begroting 2007 NvW 2007 (door te voeren) be roan en 2007 incl NvW Begroting 2007 incl NvW* Ontwerp begroting 2008 Vs ontwerp begroting 2008 en 2007 (incl NvW) Kostcn I M iddelen _ Sal& exploitatie begroting Investeringen en kapitaaluitgavcn Financieringsmiddelen Sold kapitrialdienst (tekorl) Financieringsbehoefte *Uitgaven en ophrengsten kader zoals reeds door de Staten in de begroting 2007 van het Ministerie van Financien en Economische Zaken vastgesteld Oduber/Swaen norm: Geschatte GDP 2008: Aflossingen 2008: Financieringsbehoefte ontwerpbegroting 2008: Netto,financieringstekort: Netto_financierings-tekort t.o.v. de GDP ,0 min. 103,33 min 149,10 min 45, 77 min 0,95% Het netto financieringstekort voor 2007 bedraagt 1,54% van de GDP. Voor 2008 wordt het netto financieringstekort op 0,95% van de GDP geraamd. Voor 2008 is een overschot van Afl op de exploitatiebegroting gerealiseerd. Ministerie van Financien en Economische Zaken De totale geraamde kosten op de begroting 2008 van het ministerie van Financien & Economische Zaken bedragen Afl (exclusief het exploitatieoverschot). Dit is een toename van Afl (4,4%) ten opzichte van de begroting 2007 incl NvW. Deze toename is voornamelijk aan de rentekosten (+6,0 min) toe te schrijven. De post huur gebouwen is met circa 1,9 miljoen toegenomen, gezien de Directie Financien, de Directie Belastingen en het Belastingkantoor in 2008 het nieuwe BelFin gebouw zullen betrekken. De kosten met betrekking tot voorlichting en promotie zijn, met uitzondering van het bureau van de minister, CBS, DEZHI en het Belastingkantoor, centraal onder het BuVo opgenomen. De kosten met betrekking tot voorlichting en promotie van de overige diensten dienen ten laste van de BuVo gebracht te worden Bureau Minister van Financien & Economische Zaken De kosten van dit bureau worden voor 2008 op Ail geraamd. Dit is een verhoging (8,3%) ten opzichte van de ontwerpbegroting 2007, welke voornamelijk het gevolg is van de raming van voorlichting en promotie ten behoeve van de ACS Business forum 2008, welke op Aruba zal worden gehouden Reis- en verblijfkosten De raming op deze post is bestemd voor de noodzakelijke dienstreizen van de minister van Financien & Economische Zaken, eventueel met adviseurs. Ontwerpbegrozing 2008 Gee! 5, pog o

36 Scan nummer 2 van 5 Scanpagina 35 van Huur izebouwen De huurkosten van de kantoorruimte van de minister van Financien & Economische 7aken worden laieronder geraamd Voorlichting en promotie De "Association of Caribbean S(ates"(ACS) houdt jaarlijks een Business Forum om de gelegenheid te bicden aan Caribische zakenlieden nieuwe contacten te maken in de regio om de handel te bevorderen en/of investeringen aan te trekken. Aruba zal in september 2008 als gastland optreden van het IX ACS Business Forum. Voor een succesvol Business Forum is een goede promotie op lokaal en internationaal niveau van uiterst belang. Hiervoor wordt een bedrag van Afl geraamd. Daarnaast zijn de overige kosten van voorlichting en promotie van het bureau van bet ministerie van Financien en Economische Zaken ook hieronder e,eraamd Huur/lease voertuigen Dit bureau beschikt over twee lease-auto's Deskundig advics Deze raining is bestemd voor het inwinnen van juridische, beleid- en financieel economische adviezen van externe adviseurs, voor de financiele deskundigen tewerkesteld bij dit bureau MOT De begroting 2008 van de MOT is met All (-1,3%) afgenomen ten opzichte van de ontwerpbegroting Deze afname wordt veroorzaakt door een aanpassing van de personeelskosten. De post goederen en diensten is op hetzelfde niveau als 2007 gehouden Opleiding & cursusgelden Op deze post worden de kosten van cursussen op het gebied van witwassen van geld en terrorisme financiering geraamd. Daamaast staat een drastische uitbreiding van de groep melders te gebeuren. Het gaat bier om de vrije beroepsgroepen (accountants, notarissen, advocaten etc.) en de handelaren in zaken met grote waarde. Teneinde voldoende hierop in te kunnen spelen zal het personeel van de MOT studies moeten verrichten naar de specifieke eigensehappen van deze melders. Hiertoe dienen de functionarissen van de onderzoeksafdeling om- en bijgeschoold te worden op deze specifieke gebieden Vergoeding vervoer De MOT beschikt niet over een dienstauto, waardoor het personeel zijn eigen auto gebruikt ten behoeve van de dienst. Het personeel is regelmatig onderweg oni melders te bezoeken om voorlichting co/o[nodcrs\euoiog te geven, oin toezicht uit te oefenen bij welders, om vergaderingen bij te wonen en om post te bezorgen Reis- en verblijfskosten Om de taken van de MOT goed uit te kunnen oefenen is bet van belang regelmatig/jaarlijks aan conferenties/conventies/plenaire vergaderingen van de Ontwerpbegrotitig 2008 Deel 5, pagina 3

37 Scan nummer 2 van 5- Scanpagina 36 van 70 veiligheidsgemeenschappeniorganisaties (zoals FATF en Egmont) buiten Aruba deel te nemen, urn op de boogie te blijven van de laatste ontwikkelingen Schrijf- en bureaubehoeften Dit bedrag is bestemd voor de aanschaf van kantoorbehoeften voor de MOT. Bovendien worden de kosten voor het ]aten drukken van de meldformulieren voor de meldplicht in- en uitvoer contant geld als het drukken en uitgeven van het jaarverslag hieronder geraamd. Sedert de FATF commissie under de MOT 'alt, zijn bovendien meer schrijf- en bureaubehoefte nodig Huur kantoorinventaris De huur van twee fotokopieermachines, een laptop en een beamer (LCD projector), alsmede de drums voor de fotokopieermachines en eventuele onderhoud van diverse kantoormachine worden hieronder begroot Huur gebouwen In 2005 is de MOT naar een nieuwe locatie verhuisd. De huurkosten voor deze pand worden hieronder geraamd Bewakingsdiensten Geraamd is om permanente bewaking voor de MOT te verzorgen Deskundig advies Deze raming is bestemd voor de bijstand door automatiseringsdeskundigen. Tevens zal advies worden ingewonnen omtrent de optics die de MOT heal om zijn organisatie zodanig in te richten zodat hij in staat wordt gesteld terrorisme en de incest nieuwe onverwachte ontwikkelingen aan te pakken Contributies buitenland De contributies aan de CFATF ($16.400) en de contributie aan de Egmont Group ($4.850) worden hieronder geraamd Bureau van de High Commissioner De kosten van het bureau van de High Commissioner voor 2008 worden geraamd op Afl Dit is een toename van Afl (1,9%) ten opzichte van de ontwerpbegroting Reis- en verblijfskosten Door de werkzaamheden van het bureau dienen buitenlandse overheden te worden bezocht, presentaties in het buitenland te worden gehouden en aan seminars deel te nemen Huur kantoorinventaris Huur fotokopieerapparaat, onderhoud kantoormachines e.a Huur gebouwen Deze raining is bestemd voor de huurpand te Schotlandstraat 49 naar rato van An per maand. Omwerpbegro tog 2008 Deel 5, pagiva 4

38 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 37 van Huur /lease voertui:.);en Het betreft hier incidentele huur van V-wagens in verband met bezoeken van buitenlandse gasten Deskundig advies Door de doelstelling van het Aruba Financial Center zijn diverse internationale deskundiqen aan dit bureau verbonden. Tevens wordt veelvuldig gebruik gemaakt van (buitenlandse) experts voor diverse consultaties, waarbij ook rekening dient te worden gehouden met koersverschillen Directie Financien Ten opzichte van de ontwerpbegroting 2007 zijn de kosten van deze directie met All (8,1%) toegenomen. Deze toename wordt voornamelijk veroorzaakt door de post goederen en diensten in verband met het BelFin gebouw Overwerkvergoedingen Hier wordt een bedrag geraamd voor het verrichten van overwork om piek momenten op te vangen en om eventuele achterstanden in de werkzaarnheden bij diverse secties in te halen. In verband met de verhuizing van de Directie Financien naar het BelFin gebouw in 2008 zal hoogstwaarschijnlijk meer overwerk verricht moeten worden Opleidingen & cursusgelden Deze raining is voor het volgen van cursussen en opleidingen door het personeel van de Directie Financien Reis- en verblijfkosten Voor het bijwonen van vergaderingen en/of besprekingen in het buitenland, met name in Nederland en de Nederlandse Antillen is het noodzakelijke enkele dienstreizen te maken Schrijf-/bureaubehoeften Deze raining is voor de aanschaf van schrijf-/bureaubehoeften en IT-materialen ten behoeve van de directie, alsmede de kosten voor het drukken van de begrotingsexemplaren en jaarrekeningen Huur kantoorinventaris Huur van 3 fotokopieermachines wordt hieronder geraamd Portikosten De kosten voor het verzenden van aangetekende brieven door o.a. de debiteurenafdeling worden hieronder geraamd Huur gebouwen Naar verwachting zal Directie Financien per april/mei 2008 naar het Belfin gebouw verhuizen. De huurovereenkomst van het gebouw te Wayaka zal eind mei 2008 aflopen. De huur van het BelFin gebouw zal per april 2008 aanvangen. Als gevolg hiervan zullen de huurkosten in 2008 toenemen. Daamaast zal Directie Financien meer ruimte (vloeroppervlakte) gaan beschikken. Onrwerpbegrotiog 2008 Dee! 5, pagina 5

39 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 38 van hair/lease voertuigen Begin 2006 is een nieuwe overeenkomst voor 4 jaren gesloten voor de lease van een Mitsubishi Lancer voor een bedrag van All. 865 per maand Deskundig advies De kosten van externe deskundigen in verband met het onderhoud en vervanging van de PIMS-systeem en de GFS-systeem worden hieronder geraamd Overige uitbestedingen De kosten voor de schoonmaakwerkzaamheden, de kosten van tempokrachten en de kosten voor het onderhouden van de landscaping van het BelFin gebouw worden hieronder geraamd. In het nieuwe gebouw zal Directie Financien over meer ruimte gaan beschikken, waardoor de kosten van schoonmaak ook zullen toenemen Verrekeningen & bijdragen Op deze kostensoort wordt o.a. de verrekening ten behoeve van de D.I.A. in verband met het operationele beheer GFS en PIMS verantwoord Directie Belastingen De kosten voor de Directie Belastingen voor 2008 worden geraamd op Aft Dit is een toename van All (80,5%) ten opzichte van de ontwerpbegroting 2007, echter de ontwerpbegroting 2007 van de Directie Be lasting was bij de nota van wijziging verhoogd tot Aft , waardoor de werkelijke toename ten opzichte van de begroting 2007 incl. NOV All (18,6%) bedraagt. Deze toename is voornamelijk veroorzaakt door de nieuwe BelFin gebouw. De personeelskosten stijgen ook als gevolg van de in 2007 te vervullen vacatures, welke voor een gedeelte in het jaar 2007 geraamd zijn Salarissen en toelagen In 2007 zijn enkele vacatures geraamd welke vervuld dienen te worden. Deze vacatures zijn geraamd voor een gedeelte van 2007, gezien de vervulling hiervan in de 2de helft van 2007 zullen plaatsvinden. Voor 2008 dient echter de voile jaarbezoldigingen geraamd te worden Opleiding & cursusgelden De opleidingen zijn op basis van het opleidingsplan voor de gehele Belastingdienst onder deze post geraamd. De opleidingen kunnen in vier categorieen ingedeeld worden, namelijk: Categoric I - Cursus/opleiding ter uitvoering van huidige en toekomstige werkzaamheden Categoric II - Cursus/opleidingen ter uitvoering van huidige werkzaamheden en positieverbetering Categoric III - Cursus/opleiding uitsluitend voor positie verbetering of functie verandering Categoric IV - Bijscholingscursussen Out verpl,egra 2008 Dee! 5, pagirra 6

40 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 39 van Reis- en verblijfkosten De kosten VOOF het bijwonen van vergaderingen, besprekingen en conferenties in buitenland i.v.m. de Kustwacht, CIAT, CCLEC en OECD i.v.m. het NFR worden hieronder geraamd Schrijf-/bureaubehoeften De aanschaf van kantoorbenodigdheden bij o.a. het centrale magazijn, toners, computer forms, enveloppen en vakliteratuur worden hieronder geraamd Kantoorinventaris In verband met de verhuizing van de Directie Belastingen naar het Bel Fin gebouw in 2008 zal enige kantoorinventaris aangeschaft moeten worden Hum gebouw Het Bel Fin gebouw zal in april/mei 2008 opgeleverd moeten worden. Als gevolg hiervan zullen de huurkosten van de Directie Belastingen en het Belastingkantoor toenemen. De huur van het Bel Fin gebouw ten behoeve van de Directie Belastingen en het Belastingkantoor, tevens de bestaande huurcontracten voor het gebouw te Gtitenbergstraat 6 en het voormalig VAD gebouw tot en met mei 2008, zijn hieronder geraamd Bedrij fsbenodigdheden Doordat de belastingdienst thans het mainframe in eigen beheer heeft (voorheen DIA) dienen de kosten voor het heheer hiervan onder de belastingdienst geraamd te worden.. De kosten bestaan uit o.a. Frame Relay (netwerk Setar), ISDN, licenties en onderhoud aan de printers Deskundig advies De belastingdienst maakt veelvuldig gebruik van deskundigen van de Nederlandse Belastingdienst. De kosten hiervan en van andere contractanten zijn hieronder geraamd. Daarnaast dient externe SAP deskundigen ingehuurd te worden Contributies De lidmaatschappen van de C1AT (Centro lnteramericano de Administradores Tributarios), IBFD, WA en CCLEC zijn hieronder geraamd Belastingkantoor De kosten voor het Belastingkantoor voor 2008 worden geraamd op Aft Dit is een toename van Afl (12,5%) ten opzichte van de ontwerpbegroting De ontwerpbegroting 2007 was echter bij de NvW 2007 verhoogd tot MI De toename van de ontwerpbegroting 2008 ten opzichte van de vastgestelde begroting 2007 wordt voornamelijk veroorzaakt door de personeelskosten Salarissen en toelagen In 2007 zijn diverse vacatures geraamd welke vervuld dienen te worden. Deze vacatures zijn geraamd voor een gedeelte van 2007, gezien de vervulling hiervan in de 2`1' helft van 2007 zullen plaatsvinden. Voor 2008 dient echter de voile jaarbezoldigingen geraamd te worden. Ontwerpbegroting 2008 Deel 5, paging 7

41 Scan nummer 2 van 5- Scanpagina 40 van Uit- en terugzendingen De kosten voor uit- en terugzendingen van de technische bijstaanders en arbeidscontractanten worden hieronder geraamd Vergoedingen vervoer Autovergoeding ten behoeve van het management, de controleurs, de deurwaarders en de subkassiers zijn hieronder geraamd wegens het gebruik van eigen auto t.b.v. de dienst Reis- en verblijfskosten 1-let ligt in het voornemen om in 2008 enkele medewerkers van de teams ondernemingen (aanslagregelaars/controleurs/heffers) voor een stage uit te zenden naar de Nederlandse Belastingdienst, teneinde aldaar praktijkervaring op te doen Overige vergoedingen Onder deze post worden de deurwaarderstoelage (conform beslissing van de ministerraad d.d. 8 mei 2001), de toelage deurwaarders i.v.m. betekening, de teerkosten bij niet gepland overwerk en de teerkostenvergoeding voor de controleurs bij controles `pariba di brug' geraamd Schrijf-/bureaubchoeften De aanschaf van kantoorbenodigdheden bij het centrale magazijn, toners, computer forms, enveloppen en vakliteratuur worden hieronder geraamd. Op basis van de behoefte van het Belastingkantoor dient de raming van deze post verhoogd te vorden Kantoorinventaris Aankoop computerscreens, calculators, camera, bureaustoclen, leggerstellingen en leggerkasten, en computerapparatuur e.d. zijn hieronder begroot. Ook i.v.m. de verhuizing van het Belastingkantoor naar het BelFin gebouw in 2008 diem extra/nieuw kantoorinventaris aangeschaft te worden Huur kantoorinventaris Huur van 11 fotokopieermachines, onderhoud van de enveloppeermachine, onderhoud generator, het onderhoudscontract voor de computerapparatuur c.a. worden hieronder geraamd Portikosten In 2006 heeft het belastingkantoor meer dan stuks (Loonbclastingpakketten, formulieren, aanslagen, aanmaningen e.d.) per post verstuurd. Vanaf 2007 dienen ook de BBO aangiften verstuurd te worden Onderhoud gebouwen Het onderhoud van de luchtkoelingsapparaturen, het onderhoud van de liften en het onderhoud/reparatie van het noodstroomaggregaat zijn hieronder geraamd Voorlichting en promotie Het geven van voorlichting door het Belastingkantoor is van belang om de kwaliteit van de dienstverlening en de klantvriendelijkheid van de clienst te bevorderen. Het geven van voorlichting/informatie op wetswijzigingen, Ontwerpbegroang 2008 Dee/ 5, pagino 8

42 Scan nummer 2 van 5- Scanpagina 41 van 70 beleidswijzigingen, uiterlijke inleveringdata, de verkoop van in beslag genomen goederen c.d. wordt hieronder geraamd. Daarnaast wordt jaarlijks de hulp bij aangifte "Huba" campagne gehouden Huur/lease voertuigen De lease van terreinwagens en stationswagens zijn hieronder geraamd Bewakingsdiensten Net beleid zal zijn am zoveel mogelijk alarminstallaties aan te schaffen in plaats van beveiliging door personen. Dc monitoring door een beveiligingsbedrijf wordt oak hieronder geraamd. Desondanks diem bij het hoofdkantoor en de hulpbestuurskantoren beveiligingsmedewerkers ingezet te warden Overige uitbestedingen De uitzendkrachten ter ondersteuning van hieronder geraamd. de Belastingkantoor warden 4372 Publiekrechtelijk Het betreft hier kosten i.v.m. het drukwerk van onder anderen aangiftebiljetten IB, LB, WB, loonbelasting kaarten, afdrachtformulieren loonbelasting en AOV/AWW, logeerbelasting en casinorechten, aanmaningen, retourenveloppen, BBO aangiften en labels voor het verzenden van aangiftebiljetten. In verband met de invoering van de BBO dient de raming op deze post verhoogd te worden Verrekeningen & bijdragen Op deze post wordt de verrekening ten behoeve van D.I.A. en CBS verantwoord Inspectie Invoerrechten & Accijnzen De kosten voor de Inspectie der I&A voor 2008 warden geraamd op Afl Dit is een toename van Afl (3,5%) ten opzichte van de ontwerpbegroting Deze toename wordt voornamelijk veroorzaakt door de personeelskosten Salarissen en toelagen Deze post stijgt als gevolg van het opvoeren van een raming voor de op te starten aspirantenopleiding in De salarissen van de Aspiranten warden hieronder geraamd Overwerkvergoedingen Deze raming is voor het opvangen van onvoorziene overwerksituaties die zich op alle secties en afdelingen van de Inspectie der I&A kunnen voordoen, daar deze 24 uur per dag functioneert Dienstkleding & -toelage Deze raining wordt jaarlijks opgevoerd voor de aanschaf van dienstklecling, en schoeisel voor het Douanekorps. Hierbij is rekening gehouden met een prijsstijging. ()r' werphegroring 2008 Deel 5. paging 9

43 Scan nummer 2 van 5- Scanpagina 42 van Reis- en verblijfkosten De kosten voor het bijwonen van vergaderingen, besprekingen en conferenties in het buitenland i.v.m. de lidmaatschappen van CCLEC, CITES en WCO organisaties, worden hieronder geraamd Overige vergoedingen Teerkosten bij overwerk geregeld in PB 1983 no. 136 en de representatie toelage van de lnspectie I&A vallen onder deze post Kantoorinventaris De aanschaf van kantoorinventaris ter vervanging van versleten kantoor inventaris wordt hieronder geraamd Huur kantoorinventaris Huur van fotokopieermachines, drums voor deze machines, onderhoud kasregisters en onderhoud computerapparatuur worden elk jaar weer geraamd Overige bureaukosten Kosten voor de viering van de Internationale Douanedag en voor het aankopen van koffie e.d. tijdens vergaderingen warden hieronder geraamd. Huur gebouwen Huurcontracten voor gebouwen op het haventerrein, op het luchthavcn terrein, op het luchthaven vrachtterrein en abonnement op parkeerplaatsen voor 50 parkeerplaatsen warden hieronder geraamd Onderhoud gebouwen Dit bedrag is voornamelijk voor het onclerhoud van de luchtkoelingsapparaturen en huisvestingen van de Inspectie der I&A Bedrij fsmidclelen De aankoop en vervanging portofoons die gebruiki worden door alle secties en afdelingen van de Douane die over heel Aruba moeten kunnen communiceren. Verder worden de aankopen van blanco cassettes, films en ontwikkelingskosten t.b.v. rechercheonderzoeken, hieronder begroot Bedrijfsbenodi gdh eden Gereedschappen en materiaal voor het wagenpark. de Douane Recherche/Surveillance, patronen en pistalen/revolvers dienen jaarlijks aangeschaft te worden Huur/lease voertuigen Op deze post wordt het leasen van auto's voor de douane geraamd Overige kosten vervoer Aankoop van onderdelen, olie, banden, uitlaatpijpen en voor reparatie/onderhoud en \vasbeurten bij de autowasserij voor de dienstauto's Publiekrechtelijk Kosten van reizigers kwitanties, scheepsregisters, dagregisters, comptabiliteitsregisters, dienstbrieven, doeumenten, vrachtlijsten, akte van Ontweipbegroting 2068 Dee! 5, pagina 10

44 Scan nummer 2 van 5- Scanpagina 43 van 70 inklaringen, verpakkingsbiljetten en voor de kosten van aanschaf van accijnsen plombeerzegels Overige kosten De raming onder deze post is voor de verzorgingskosten van de drugshonden, de nodige trainingsmaterialen, medische behandeling voor deze honden en overige aankopen bestemd voor de aanschaf van materialen en leveringen die niet onder een ander kostensoort categoric zijn te rangschikken Centrale Accountants Dicnst De kosten van de CAD voor 2008 worden geraamd op Afl Ten opzichte van de ontwerpbegroting 2007 zijn de kosten met Afl (-3,0%) afgenomen. Deze afname is in de personeelskosten, als gevolg van daling van het personeelsbestand Opleiding & cursusgelden De CAD is permanent bezig met de upgrading van haar personeel om de kwaliteit van de dienstverlening op een hoog niveau te houden. Hiervoor worden de eventuele kosten van de volgende opleidingen en cursussen geraamd: Verascursussen en kosten studie Master of Arts in Accounting aan de Universiteit van de Nederlandse Antillen, kosten SPD-opleiding, kosten AA studie en de bijbehorende kosten, zoals inschrijvingskosten, collegegeld, boeken, examengeld, reiskosten, stagekosten en verblijfkosten Vergoedingen vervoer Vergoeding voor de medewerkers welke in aanmerking hiervoor komen naar reden van Afl. 196,25 per maand Schrijf-/bureaubehoeften De kosten voor de aanschaf van schrijf-/bureaubehoeften, vakliteratuur en computermateriaal zijn hieronder geraamd Huur kantoorinventaris Huur van een fotokopieerapparaat, onderhoud rneubilair en computers. onderhoud 4390 Contributies Het betreft bier de contributies aan het NIVRA voor vijf registeraccountants Financiering 4385 Bankkosten De afsluitprovisie van de leningen voor 2008 worden hieronder geraamd Rente LV & VV De rentekosten over de uitstaande leningen 2008 (exclusief schatkistpromessen) worden geraamd op Afl De uiteindelijke kosten zijn aflaankelijk van de koers op het moment van de vervaldatum Exploitatieoverschot Ontwerpbegrortng 2008 Deel 5, pogin,2 Ii

45 Scan nummer 2 van 5- Scanpagina 44 van 70 De totale geraamde middelen bedragen A meer dan de totale geraamde kosten, waardoor een exploitatieoverschot is gerealiseerd. exploitatieoverschot wordt aangewend om investeringen te financieren Algemene kosten/middelen 4101 Salarissen & toelagen Op deze kostensoort wordt een bedrag van Afl voor de uitbetaling van een kerstbonus aan ambtenaren die hiervoor in aanmerking komen geraamd Verzekeringen De kosten voor de aansprakelijkheid verzekering van he geraamd. and wordt hieronder 4627 Gunstgaven Het betreft hier bevoordelingen uit vrijgevigheid in de vorm van schenkingen, kwijtscheldingen en overeenkomsten ter beeindiging van een geschil omtrent een recht op een zaak (zie in dit verband artikel 28 t/m 30 van de Comptabiliteitsverordening) Overige Financien & Economische Zaken 4630 Solidariteitsfonds De bijdrage van Aruba aan het Solidariteitsfonds voor 2008 bedraagt 25% van de uitgaven van het fonds aan Bonaire, Sint Eustatius en Saha. Hierbij is geen rekening gehouden met een eventuele verandering van staatskundige status van de Nederlandse Antillen in 2007 of Algemeen Pensioenfonds Aruba 4622 Duurtetoeslag pensioenen De duurtoeslagen aan de gepensioneerde voormalige ambtenaren worden hieronder geraamd. De APFA berekent deze toeslagen door aan het Land Niet verzekerden Op deze kostenplaats worden de uitkeringen aan voormalige ambtenaren en gelijkgestelden, welke Met iii vaste pensioengerechtigde waren en een uitkering bij wijze van pensioenen genieten, geraamd Directie Economische Zaken, Handel en 1 dustrie De kosten voor de DEZHI voor 2008 worden geraamd op Aft Dit is een afname van All (-6,7%) ten opzichte van de ontwerpbegroting De personeelskosten van de DEZHI zijn gedaald als gevolg van de VUT-regeling. Diverse personeelsleden van de DEZHI zijn in 2007 met VUT uitdienst getreden. Ontwerpbegroling 200 Dee! 5, pagina 12

46 Scan nummer 2 van 5 Scanpagina 45 van Opleidingen en cursusgeld Het voornemen van deze directie is um zijn personeel verder te professionaliseren door micidelen van 'neer cursussen en opleidingen te laten volgen om een nog beter funetioneren te garanderen Reis- en verblijfkosten De DEZHI is belast met buitenlandse economische betrekkingen en investering,sbevordering. In dit kader zijn bepaalde reizen noodzakelijk, waarvoor middelen op deze post geraarnd wordt Huur kantoorinventaris Het betreft de volgende ramingen: huur van 2 fotokopieerapparaten, de hum van een telefooncentrale, onderhoud kantoormachines en onderhoud netwerk Huurgobuur/co De huur van de kantoorruimte te Sun Plaza voor de DEZHI worden hieronder geraamd Voorlichting en.promotie Ondanks er een (centrale) begrotingspost ten behoeve van voorliehting en promotie onder BUVO onder het ministerie van Algemene Zaken beschikbaar is voor alle diensten en directies, DEZHI in haar eigen begroting middelen beschikbaar te hebben voor voorlichting en promotie. Dit aangezien de DEZHI regelmatig workshops en seminars organiseert. Daarnaast wordt regelmatig advertenties geplaatst over de maxirnale verkoopprijzen Deskundig advies Voor het bijhouden van het maero-economische model dient de nodige deskundigheid ingehuurd te worden. Voor de voorbereiding van het National Integrated Strategic Plan (NISP) dat als beleidsstuk voor de hele overheid gebruik zal worden, dient een consultant te worden ingehuurd Centraal Bureau S(atistiek Dc kosten voor de CBS voor 2008 warden geraamd op All Dit is een toename van Atl '1,5%) ten opzichte van de ontwerpbegroting Opleidingen en cursusgeld Teneinde een efficinte datavergaring, verwerking, analyse en datadissiminatie te realiseren, dient nieuwe datacapturing-technieken en toepassing van de daartoe beschikbare software toegepast te \vorden. Het voornoemde specialistische hard- en software kennis client uitgebreicl en verspreid over meer medewerkers te warden. Daarnaast is een cursus in SPSS (analyse van data) noodzakelijk omdat omwille van kennisgebrek nog steeds gewerkt wordt met een oude versie van SPSS, terwiji de CBS reeds een nieuwere versie beschikt Schrijf-/bureaubehoeften De aanschaf van schrijf- en bureaubehoeften, aanschaf van vakliteratuur ter ondersteuning van de werkzaamheden en de kosten van (re-) produceren van publicaties worden onder deze post geraamd. Ontworpbc,groting 2008 Decl 5, pagina 13

47 Scan nummer 2 van 5- Scanpagina 46 van Kantoorinventaris In verband met de voorbereiding van de Volkstelling 2010 client een zogenaamde Censusbureau opgericht en ingericht te worden (de in het verleden gebruikte kantoorbenodigdheden voor het Censusbureau van 2000 zijn of geheel afgeschreven of wel in gebruik bij andere afdelingen). Daarnaast dienen 2 kleine printers en kasten aangeschaft te warden Onderhoud kantoorinventaris De kosten van onderhoud kantoormachines/computers, huur fotokopieermachines, huur computers voor data-invoer, huur deskcopier voor buiten het CBS, onderhoud servers, hubs Pc's printers e.d. en licentie Blaisse en SPSS en andere software zijn hieronder geraamd Hour gebouwen Deze post is bestemd voor de hour van de kantoorruimte te L.G. Smith Blvd Voorlichting en promotie Elk jaar warden diverse survey's gedaan om basisstatistieken op sociaal, economisch, demografisch en regionaal gebieden te krijgen. Deze statistieken worden gebruik als input voor verschillende publicaties en analyses van het CBS, zoals de Nationale Rekeningen van Aruba. De kosten voor het uitvoeren van onderzoeken warden hieronder geraamd Hour/lease voertuigen Het CBS beschikt momenteel over 4 lease voertuigen. De totale kosten voor de 4 voertuigen bedragen Afl per jaar. Ontwerpbegroting 2008 Deel 2 paging 14

48 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 47 van 70 MIDDELEN 9 MINISTERIE VAN FINANCIEN & ECONOM1SCHE ZAKEN Bureau van de High Commissioner 8321 A.V.V. rechten Het vastrecht van een A.V.V. bedraagt Ail 500 per A.V.V. Gedurende de afgelopen jaren waren er gemiddeld AVV's in het handelsregister ingeschreven. Per jaar wordt gemiddeld 125 AVV's opgericht, zodat voor 2008 van actieve AVV's kan worden uitgegaan Belastingkantoor De middelen onder deze kostenplaats voor 2008 bedragen All , wat overeenkomt met een toena.me van Aft ten opzichte van de ontwerpbegroting Echter bij NvW is de ontwerpbegroting 2007 verhoogd tot All , zodat de werkelijke toenarne in 2008 Aff (7,5%) bedraagt. 1- Iierna volgt een overzicht van de meest relevance belastingmiddelen, zoals gewijzigd bij de NvW 2007 van het ministerie van Finanei&n en Economisehe Taken. Omschrijving Ontwerp begroting 2007 NvW 2007 Begroting 2007 incl NvW Ontwerp begroting Loonbelasting lnkornstenbelasting Rente belastingvordering Winstbelasting Dividend belasting ( Grondbelasting Successie- /overgangsbel Overdrachtsbelasting Motorrijtuigenbelasting ,000-1, Logeergastenbelasting Zegelbelastin B BO Vergunningen Loonbelasting De LB worth geraamd op grond van de Landsverordening Loonbelasting. Voor de loonbelasting zijn o.a. de volgende wettelijke regelingen van belang: De regeling AOV/AWW en loonbelasting, gezamenlijke regeling AOV/AWW en loonbelasting en gedeeltelijk separate belastingheffing gehuwde vrouw. De raining is gebaseerd op de verwachte economische groei. Ontwerpbegi zing 2068 Deel 5, pagina

49 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 48 van Inkomstenbelasting De IB wordt op grond van de Landsverordening Inkomstenbelasting geraamd. Voor 2008 worden de opbrengsten over de inkomstenbelasting op mil geraamd Winstbelasting De WB words geraamd op grond van de Landsverordening Winstbe lasting. De rattling is gebaseerd op de verwachte economische groei Grondbelasting De grondbelasting wordt geraamd op grond van de Lanclsverordening Grondbelasting Successie-lovergangsbelastingen De successie-/overdrachtsbelasting wordt geraamd op grond van het Landsbesluit Successiebelasting en Landsverordening Successiebelasting Overdrachtsbelastingen De overdrachtsbelasting wordt geraamd op grond van de Landsverordening Overdrachtsbelasfingen Motorrijtuig- en motorbootbelastingen De motorrijtuig- en motorbootbelastineen worden geraamd op grond van de motorrijtuig- en motorbootbelastingverordenine en Algemene maatregelen ter uitvoering van artikel 9, vierde lid van de motorrijtuig- en motorbootbelastingverordening Logeergastenbelasting De logeergastenbelasting wordt geraamd op grond van AB 1989 GT Belasting op bedrijfsomzetten De Belasting op bedrijfsomzetten wordt geraamd op grond van de Landsverordening belasting op bedrijfsomzetten (13B0) (AB 2006 no. 83). In de ontwerpbegroting 2008 is vooralsnog geen rekening gehouden met de heffing van BBO op de export van Valero Vergunningen De casinovergunningen worden geraamd op grond van AB 1991 GT Inspectie Invoerreehten en Aceijnzen De opeenomen middelen onder deze kostplaats voor 2008 bedragen Aft , wat overeenkomt met een toename van Afl ten opzichte van de ontwerpbegroting Bij NvW is de ontwerpbegroting 2007 echter verlaagd tot , zodat de werkelijke toename in 2008 Afl (10,3%) bedraagt. Hierna volgt een overzicht van de meest relevante belastingmiddelen, zoals gewijzigd bij de NvW 2007 van het ministerie van Financien en Economische Zaken. Orm erpbegrovin o 2008 Dee/ 5, pug ( 16

50 Scan nummer 2 van 5 Scanpagina 49 van 70 Ontsehrijving 8211 Invoerrechten 8212 Accijns 2.edestilleerd 8213 Acci.ins sigaretten 8214 A ccijns bier 8215 Aecijris minerale 8219 Dienstverleriirw IUD Ontwerp Begroting Ontwerp begroting NvW inel begroting 2007 NvW , Invoerrechten De invoerrechten \Norden geraamd op grond van de wettelijke bepalingen van de Landsverordening uit en doorvoer en het tarief van invoerrechten. De raining van de invoerreehten is gebaseerd op de verwachte economische groei Accijns gedestilleerd De accijns gedistilleerd wordt geraamd op grond van AB 1989 GT 32, zoals laatst gewijzigd in AB 2002 no Accijns sigaretten De accijns sigaretten wordt geraamd op grond van AB 1989 C.TT 31, zoals laatst gewijzigd in AB 2002 no Accijns bier De accijns bier wordt geraarnd op grond van AB 1989 GT 32, zoals laatst gewijzigd in AB 2002 no Accijns minerale olien accijns minerale olien wordt geraamd op grond van de Landsveroniening Accijnzen op Minerale AB 1989 GT 56, zoals laatst gewijzigd in AB 2002 no. 87. Ook van belang is de Landsverordening Invoer, Uitvoer en Doorvoer. Sinds mei 2007 wordt een gedeelte van de aceijns op de minerale alien door de overheid geabsorbeerd, echter voor 2008 is vanuit gegaan dat de absorptie op de minerale olien teruggedraaid zal worden Zegelbelasting De zegelbelasting worth geraamd op grond van AB 1991 GT 5. De verschuldigde rechten voor doorvoer ongeregelde vaart zijn vastgelegd in PB 1908 No.52, artikel 57, punt 1 sub 20; zoals gewijzigd Dienstverlening in-, uit- en doorvoer De dienstverlening in-, uit- en doorvoer wordt geraamd op grond van AB 1945 nr Reserveringen 8501 Rente algemeen De renteopbrengsten op de tijdelijke uitstaande termijndeposito's worden op deze post geraamd. Ontwerpbegroting 2008 Deel 5, pagina 17

51 Scan nummer 2 van 5 Scanpagina 50 van Studieleningen 8502 Rente verstrekte leningen De in rekening te brengen rente op studieleningen worch op deze post g,eraamd Overig Financii:n & Economische Zaken 8431 Overige middelen De transshipment fee ingevolge contract d.d met Coastal Refining Company N.V., is een vergoeding die Valero betaalt voor elke ton ruwe of geratimeerde olie die als transit langs Aruba komt door de faciliteiten van de voormalige Wickland, wordt op deze post geraamd Deviezenprovisie De deviezenprovisie wordi geraamd op basis van do realisatie 2006 en de voorlopige cijfers Centrale Bank van Aruba 8731 'tinkering deelneming Het verwachte aandeel van het Land Aruba voor het dienstjaar 2008 in de winst van de Centrale Bank wordt op All geraamd Directie Econornische Zaken, Handel en I dustrie 8312 Retributies en leges Het betreft inkomsten in verband met het uitgeven van vcstiging-svergunningen, winkelsluitingsvergunningen en vergunning voor hot invoeren van kippeneieren. Ontwerpbegroling 2008 Dee/5, pogino IS

52 Scan nummer 2 van 5- Scanpagina 51 van 70 INVESTERINGEN & KAPITAALU TGAVEN 9 MI N STERIE VAN FINANCIEN & ECONOMISCHE ZAKEN De totaal geraamde investerim,yen en kapitaaluitgaven voor 2008 bedragen Afl. 25L Directie Financier] 6302 Kantoorinventaris In verband met de verhuizing, van Direetie Financin naar het BelFin gebouw in 2008 diem kantoorinventaris aangeschaft te worden Directie Belastingen 6302 Kantoorinventaris In verband met de verhuizing van Directie Belastingen naar het BelFin gebouw in 2008 diem kamoorinventaris aangeschaft te worden Schatkistpapier 6912 Aflossing schatkistpromessen Zie bijlage Financiering 6911 Aflossing lokale valuta Zie bijlage I 6913 Allossing obligatielening Zie bijlage I 6921 Aflossing in vreemde valuta Zie bijlage I Studieleningen 6621 Andere kredietverlening De te verstrekken studieleningen over 2008 worden hieronder geraamd, dit op basis van Net huidige aantal studenten vermeerderd met de per saido verwachte nieuwe studenten. Het koersverloop heeft ook zijn invloed op de realisatie van de post studieleningen. Orihwo-pbegrot mg 200S Dee! 5, pagina 19

53 Scan nummer 2 van 5- Scanpagina 52 van Overig Financier, & Economische Zaken 6403 Projecten (inbreng AUA) De centrale investeringspot voor de diensten/directies vallende onder het ministerie van Financien en Economische Zaken wordt hieronder geraamd Vermogen financiele instellingen Bijdrage van Nederland (ad Aft. 14,45 mm) en de bijdrage van Aruba (ad All. 3] niln) in de stichting Fondo Desaroyo Aruba (FDA) zijn hieronder geraamd. Ontwerpbegroling 2008 Doe/ 5, pa girl CI 20

54 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 53 van 70 FINANClERINGSMIDDELEN 9 MINISTERIE VAN FINANCILN & ECONOIVIISC E ZAKEN De tinancieringsmiddelen clusief de aan te gaan leningen) voor het dienstjaar 2008 bedragen Afl (incl. rollover sehatkistpromessen en exploitatieoverschot). De totale financieringsbehoefte bedraagt thans Afl Hiervan hetreft At] aflossingen op bestaande schulden, zodat de netto financieringsbehoefte Afl beciraagt, wat overeenkomt met 0,95% van de GDP Schenkingen 7912 Schenkingen buitenland Te ontvangen schenking van Nederland conform de afspraak tussen Nederland en Aruba. Conform het meerjarenplan is de bijdrage van Nederland Afl. 14,45 miljoen in Financiering 7641 Aflossing leningen Op deze kostensoort worden de aflossingen van de aan derden verstrekte leningen en de voorschotten geraamd Financiering lokaal Het te lenen hedrag voor de financieringsbehoefte over 2008 is hieronder geraamd Vrijgekomen afsehrijving Op deze kostensoort worden de door afschrijving vrijgekomen middelen geraamd Exploitatie overschot De totale geraamde middelen op de gewone dienst bedragen Afl meer dan de totale geraamde kosten, waardoor een exploitatieoverschot is gerealiseerd. Het exploitatieoverschot wordt aangewend om investeringen te financieren Studieleningen 764] Aflossing leningen Op deze post zijn de verwachte aflossingen voor 2008 van de verstrekte studieleningen geraamd. Onhverpbegroting 2008 Deel 5, paging 21

55 Overzicht van de kosten opgenomen in de ontwerpbegroting 2008 gegroepeerd naar kostensoorten KOSTENSOORTEN Algemene Zaken Justitie Toerisme & Transport VMAVZ A rbeid, Cultuur & Sport Onderwijs, Sociale Zaken & Infra Financien & Econornisch Zaken Totaal per kostensoort 4101 Salarissen en toelagen Overwerkvergoedingen Kindertoelage Vakantie-uitkering Vergoedingen e.d Personeel Toeslag AOV/AWW Premies contractanten Premies buitenland Bijdrage APFA AZV-premie Werkgeversbijdragen Geneeskundige kosten Uit- en terugzendingen Opleidingen & cursusgeld Vergoedingen vervoer Dienstkleding & -toelage Reis- en verblijfkosten Werving personeel Huur-/detacheringtoelage Overige vergoedingen Schrijf-/bureaubehoeften Kantoorinventaris Huur kantoorinventaris Portikosten Telefoon, fax & interact Overige bureaukosten Huur gebouwen Electriciteit , Waterlevering Onnverpbegroting Iage pagina 1

56 Overzicht van de kosten opgenomen in de ontwerphegroting 2008 gegroepeerd naar kostensoorten KOSTENSOORTEN Algemene Zaken Justitie Toerisme & Transport V AVZ A rbeid, Cultuur & Sport Onderwijs, Sociale Zaken & Infra Financien & Economisch Zaken Totaal per kostensoort 4323 Huisvestingsartikelen Onderhoud gebouwen Luchtkoelingsapparatuur Overig huisvesting Voorlichting en promotie Bedrijfsmiddelen Huur Bedrijfsmiddelen Bedrijfsbenodigdheden Huur/lease voertuigen Brandstof Motorrijtuigenbelasting Overige kosten vervoer Leer- en hulpmiddelen Overige kosten onderwijs Innovatie prof. onderwijs Geneeskundige kosten PPK Ov. kosten on- & minverm Bewakingsdiensten Deskundia advies Overige uitbestedingen Onderhoud infrastructuur Onderhoud recreatie Verzekeringe.n Publiekrechterlijk Banld(osten Koersverschillen Contributies Geheime uitgaven Overige kosten Goederen en diensten ( Ontwerpbegroting 2008 Bijlage I pagina 2

57 Overzieht van de kosten opgenomen in de ontwerphegroting 2008 gegroepeerd naar kostensoorten KOSTENSOORTEN Algemene Zaken Justitie Toerisme & Transport. VMAVZ Arl)eid, Cultuur & Sport Onderwijs, Sociale Zaken & Infra Financien & Economisch Zaken Totaal per kostensoort 4531 Rente geldlertingen LV Rente schatkistpromessen Rente obligatielening LV Rente geldleningen VV Rente LV & VV Subsidie bedrijf Project ondernemingen Subs. expl.onderwijs Subsidie instellingen Subs.sal.kosten ond Projecten instellingen Sal. instellingen Subsidies Huur, bouvy en koopsubsidie Landsongevallenverzek Duurtetoeslag pensioenen Overige pensioenen Onderstand Gunstgaven Overig gezinnen Overdrachten binnenland Solidariteitsfonds Contributies buitenland Onderhoud kazerne Overdracht international Pensioenen buitenland Duurtetoeslag buitenland Overdrachten buitenland Ontwerpbegroting 2008 Billage 1 paging

58 Overzicht van de kosten opgenomen in de ontwerpbegroting 2008 gegroepeerd naar kostensoorten KOSTENSOORTEN Algemene Zaken Justitie Toerisme & Transport VMAVZ Arheid, Cultnur & Sport Onderwijs, Sociale Zaken & Infra Financien & Economisch Zaken Totaal per kostensoort 4701 Afschrijvingen Verrekening & bijdrag_en Reserves en fondsen Verrekening landsbedrijf Uitkering allandsbedrijf Bijdragen & afschrijvingen Exploitatie overschot Saida explbegroting Algemene Dienst Ontiverpbegrating 2008 Bylage 1 paging 4

59 Overzicht van de middelen opgenomen in de ontwerpbegroting 2008 gegroepeerd naar opbrengstensoorten KOSTENSOORTEN Algemene Zaken Justitie Toerisme & Transport VMAVZ A rbeid, Cultuur & Sport Onderwijs, Sociale Zaken & Infra Financien & Economisch Zaken Totaal per kostensoort 8111 Loonbelasting Rente belastingvordering Vervolging nat. persoon Winstbelasting Dividenbelasting Grondbelasting Successie-/overgangsbel Overdrachtsbelasting Motorrijtuigenbelasting Logeergastenbelasting Zegelbelasting Directe belastingen Invoerrechten Accijns gedestilleerd Accijns sigaretten Accijns bier Accijns minerale olien B.B.O Dienstverlening IUD Vergunningen Indirecte belastingen ( Vergunningen Retributies en leges A.V.V. rechten Retributies,leges & rechten Bijdragen in kosten Dienstverlening derden Encidentele middelen Boeten Ontwerpbegrating 2008 Bijiage. pugincr 5

60 Overzicht van de middelen opgenomen in de ontwerpbegroting 2008 gegroepeerd naar ophrengstensoorten KOSTENSOORTEN Algemene Zaken Justitie Toerisme & Transport VVIAVZ Arbeid, Cultuur & Sport Onderwijs, Sociale Zaken & Infra Financien & Economisch Zaken Totaal per kostensoort 8431 Overige middelen Doorbinetingskst. DLV Rechten, hoeten & overig Rente algemeen Rente verstrekte lenin Rente tinkering deelneming Erftpachtrechten Verhuuropbrengsten Optierecht Verhuur eronden Overdrachten v.h. Rijk Niet-belastingopbrengsten Bijdrage landsbedrijven Overige bijdrage Landsbedrijven en fondsen ( Pensioenbijdragen Deviezenprovisie Overige ontvangsten Algemene Dienst Oniwerpbegroting 2008 Byloge puginu 6

61 Overzicht van de investeringen en kapitaaluitgaven opgenomen in de ontwerpbegroting 2008 gegroepeerd naar kostensoorten KOSTENSOORTEN Algemene Zaken Justitie Toerisme & Transport VN1AVZ Arbeid, Cultuur & Sport Onderwijs, Sociale Zaken & Infra Financien & Economise!) Zaken Totaal per kostensoort 6103 Bouw en verbouw Aankoop van erond Onreerende goederen Rollendivarend materiaal Kantoorinventaris Installaties & machines Roerende goederen Projecten (inbren AUA) Overheidsprojecten Vennoeen lin. instelline, Vermogen ander bedriji Investerinesbijdrauen Lokale vermogensoverdracht Andere kredietverlenine , Lokale kredietverlening Atlossing lokale valuta Att schatkistpromessen All, oblieatielenine LV Atlossing VV Allossing LI/ & VT' Algemene Dienst Ouhrei'p/ 2008 Bijlri,*: I p(wiiiir

62 Overzicht van de financieringsmiddelen opgenomen in de ontwerpbegroting 2008 gegroepeerd naar opbrengstensoorten KOSTENSOORTEN Algemene Zaken Justitie Toerisme & Transport VMAVZ A rbeid, Cultuur & Sport Onderwijs, Sociale Zaken & Infra Financien & Economisch "Laken Totaal per kostensoort 7201 Verkoop onroerend goed Verkoop kapitaalgoederen Verkoop grond 0 0 () Verkoop grond & overig Aflossing leningen Lokale kredietaflossing Financiering lokaal Schatkistpromessen Financiering LV & VV Vrijgekomen afschrijving Bijdrage kostenbegroting Schenking buitenl. inv Schenkingen buitenland Exploitatie overschot Sa Id expl.begroting Algemene Dienst Ontwerphegroting 2008 Bijlage I paging

63 ..... i 1 II -,..., Staten _ i Scan nummer 2 van 5- Scanpagina 62 van 70. I, if i.,...,, ,.- - "7 ci C-I 0 = =.- '4 v, r o - *-- ' < 0 -- Sr. v) ' 17) ,- NC. C bh 7' -". 0 -(7-1.- C,,,+ > '.: < C -- co co 6 c) (D,,, CD CD CD C c) C c) c) c) C C5 CD CD CD CD,-, CD C N cfl 00 -N s_.,., > i L.- 1- co C), CD c) c) C5 CD CD co CD,I111/111'' CD a...) CD N CD (N '"-- CD CD CD CD CD CD CD,C5 CD CD CD CD CD CD CD CD CD C CD C CD C C C CD '- C CD CD CD Q.D. CD 6 CD CD CD CD N N CD CD CD C C 00 CP', C CD CD CD 0 4 N V (---) v--) Le- N 4 CD CD C' cn rr rt. -- '...-, '..0 CT. N C 0 ill co co co co co co CD CD CD CL (..) 47 '- Q I) 0 0 C-) U, G.) D.. 0-0, -, --;, "0 "... --, 1 1. i i 1 1 ri- -- CA,C", C7`,,-,-,,r, t.r; tr, CA -- -" -" N rn N C N ce-, co CD CD c) c) CD N CD sr, N CD CD, C CD IAD CN r- -- CD 0 C') co CD, C...),- -, N (7 CD r-, N co CD iiiii C c) 0,..., CD N N -.., CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD C C C7 CD C CD C C CD CD CD CD CD CD C7 C5 CD CD CD CD CD CD CD CD (> oo c) co N co CD CD '0 CA CD CD,71- cn o CD C' 7r 71- sr, 0 N ra rt ra CA r^. r- ra _ II t CD N N N N N r- co - cd -- CD CD CD CD CD 6 CD "" CD 0 IA-) 0,- tf..an_ 0 c- q...) J c.), ---, '0" -0 "0 V,."-" - ' L ' t i 1 1.' Crs -- oc, 6, N 00 CA --" N -" N N c) N N cn C co CD CD CD CD CD CD CD 0 r^,...0 c-, co CD, CD c) c) C CD co N w c co 00 ct C= Cc ; > 0 = CD C CD CD CD CD CD CD ""c CD CO 6 co CD ke-, sr, r-, sr) co N rr t---- r4 C'') - ( (-- 00 CA CC- Le-) CD CD,..,,,, co Co CD CD CD cso Ar: 0,-, si-, rn N CD CD CD CD CD C CD CD CD CD C7 CD CD 00 CD CD CD CD vc, CD CD ' CD CD CD CD r- cc,... co '1 co, co c) C 'C CD co N rr co co c) co c... v.,; 6 06,,.. CO co N rt CD 00 N co co N r- o CA ON Le CA , rn cn -- C,1 CA C',1 ^ C-C 00 oo...,.,., C-C 0 COO CL,.,0,-.c C C) 0 0 CL n --, cr -so Ls-. co P-, -a sr. N -- ^" -- N c'.. I -,.0..f-,../---, CA CD N CD co CN a : rr 00 0 N CD 00 CN. N rt sr, C' _.- r-n CA1 CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD,..., CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD co co co co sr) v- co C C co 00 '-0 CD N 7t (N i CD CD 6 6 c,;, 6,, c,,i,-; 6 N co -- co co N N N ^I- -- ca,71-00 c) r- scs so rr c) t--. - N N N N N r...,.,( c:, u ;7_, t r- -.. o ,.., n = 7-,,T 0, 77, o.- 0, --)' 00 rq -- N N C c-,1 N cfl C) c) C CD CD c) '.0 \.6 Ci co. N 0, J Cn'$ ct '-' 0.-, :1) - _a m C) -,,, tc.e. C CD CD CD CD CD CD CD CD C C CD C CD CD CD CD CD C CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD,AD CD CD CD CD ',CD 6 C 6 N N CC' N CD c' 00 CN CD CD C CD CC Lr, 6 4 N Lc', " 6 6 c..; N (-C. Lc', II-) N cn 'C rr -- Li-, N (A) C C CD CD,..0 CY. CN -- Lr, N cc C C C C CD CD CD C CD CD C C - _ CD C CD C C C CD CD C C CD CD 0 CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD a C C CD CD 00 CD CD N CD CD 0 CD I,0 ra c) co rr r-, co co... N 6 6 c5 C' 4 rr sr, cd N N rr N N (N N ra -- c- C5 6 CD.so v-,,ad cc) CC ,-.: 00 00,-- E 6'.. 6 L (L) : CD CD CD CD CD CD, - - co co co CD CD CD c) c) c) CD CD C5 co co co N cc) 00 - N CD CD - co CD c) CO co. 00 rr CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD , c- 6 co c) co co c> c, co CD CD CD CD CD CD CD CD CD c) c) c) c) :6 c) c) c) a CD CD C N t N co co C-C cr. co co co co,c' 6 4 N v-, rt: C 6 C' ra (--) Lf--, (N N rn 'C 'C,--, E CN CD CD co CD 'AD cr; cs-, sr, cv c,-) CD CD co C 'C C' c, -- rs., r-- cn = a ra CD C CD CD CD CD CD C CD CD CD CD CD CD CD C7 CD CD CD C CD CD CD C CD CD CD CD CD CD CD CD CD,-..., CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD CD C co co co co C5 N c) c) c) CD s.c7 CA CD CD,I, Ac) C7 CD C' 4 4.c-) 6 -- N N 7/- N N cc) N N N < Lri c) CA CD CD CD CD CD 6 C \td cn' N cc) 0 (1.s ts - c = cu v v) 77 C m = ee 1.,1) cs).. 0,1 7.s -0 0 = E... 0 c,j,:-a C) C) cn cn V) V] v v E an E o o 7; CC c.. a-,+ 4...) 0,..) =..S: '4 (_) o ct = o o a.) E"" v) v) v) a) c,: ct 7- w c0 E P cc) cc), > - co CN CD \ ID C.) "-- CD -- CD CD cv c.) co L.- co co c CA N CA CA CA I- CA,-,--I 0.- " " " t - E.,.,--,.,,-,:.; z CL CI. CL CI' C.7 '73- CL N N A.+. 1.) -- c-1 m 'cl" c) v.-, c) (N N c) c) --cz CD CD CD CD CD CD c) c) c) (D (> cl c) c) CD.e rnn rr< NNr 0 <t - - < < " <C <C <t 44 1,.. 77.).0...._._ 01) W) W). 00 W.) W) ca a: -..c, c.-- ID' E s... CO (N -; c> CD CD CD CD CD CD CD cr3 N Lo") C' CD CD.,..., CD CD CD N O 'C ; O 'C 'C E.-. c--,1 c> 00 cn r---- 0,r) 0 a 1: > cu C 0 m 77 7 C..E C cy,) m - v) '.= ca cal CD r,1 co co c) I-71.) 1-, Q) 1.,, 3. 1`3 C,1 0 C' 0 CI. 0 0 CD 00 0 ''' 0 v) \C)..0 CD N CC,), C o c>,_. ra CC 0\ CV CV C () " " C -,-. - CA N N (L., N F- pc f-- on cl...1n ' C) Q lon.-, co 2 4 ) ) ) Ca D Co D m = on on CA CA n c c c c c c '-' -4..) < < _ , =i , ) <1..) a..) I) a) a) a N: :::::: :6- = c = c = =,73 Q g CD CD C) CD CD CD -..) -- N 0 CD 0 CD N A Ic', CD 'C N N :6 N N N N CD CD CD CD Lc) C7 CD CD CD 7,,... v-i ao CD CD CN Cq v- v-1 C\1 E 0 C N C

64 Binnenlandse leningen Oorspronk.elijk bedrag lening Restarit schuld begin van het,jaar in An. 12ente ;flossing Restart schuld eind Vervaldag Bedrag in Afl. Vervaldag Bedrag in Afl. van het jaar in An. overi.z.t,e binnenlandse leningen 5% Lening S.V.B. per , ,00 mnd ,47 mnd (Boedelscheiding) 6.7% Lening APFA , ,21 mnd mud , ,10 totaal , , Totaal niet verhandelbare lokale leningen voor , , , , ,57 Totaal verhandelbare lokale leningen voor , , , ,00 Totaal niet ,00 verhandelbare lokale leningen voor , , , , ,10 Totaal lokale leningen voor , , , , ,10 Ontwerpbegroting 2008 Bylage paging 2

65 Buitenlandse leningen Valuta Restant schuld begin van het jaar in VV Restant Restant schuld eind schuld begin van het jaar AWG Vervaldag Bedrag in Awg Bedrag in Awg van het ja.ar in VV Restant schuld eind van het jaar in AWG Nederland ,5% Lening, Ned. (Begrotingshulp) 1985 per 2018 (NLG 100 min) Euro dec ,5% Lening N per 2007 (NLG 20.5 mln) Euro ,5% Lening N.I.O per 2008 (NLG ) Euro dec ,5% Lening N per 2009 (NIG ) Euro dec ,5% Lening N per 2010 (NLG ) Euro duo ,5% Lening N.I.O per 2011 (NLG ) Euro dec ,5 A, Lening N per 2012 (NLG ) Euro dec ,5% Lening N per 2015 (NLG ) Euro dec ,5% Lening N per 2016 (NLG 15 mln) Euro dec ,5% Lening N per 2017 (NLG 15 mln) Euro dec ,5% Lening N per 2018 (NLG 15 mln) Euro dec ,5% Lening N per 2019 (NLG 8.7 mln) Euro dec ,5% Lening 1991 t.l.v. Rijksbegr. per 2021 (NLG ) Euro dec ,5% Lening 1992 t.l.v. Rijksbegr. per 2022 (NLG ) Euro dec ,5% Lening 1993 t.l.v. Rijksbegr. per 2023 (NLG ) Euro dec ,5% Lening 1994 t.l.v. Rijksbegr. per 2024 (NLG ) Euro dec-O ,5% Lening 1995 t.l.v. Rijksbegr. per 2024 (NLG ) Euro dec Europese Investeringsbank % E.I.B per 2028 (euro ) Euro mei "Modemisatie Luchthaven" 01-nov % E.I.B per 2034 (euro ) Euro jan "Luchthaven" 0 Hui Onderhandse buitenlandse leningen % Priv.Placement ABN/AMRO 2001 per 2008 (USS 21 mln) USS jan jul % Priv.Placement RBTT 2002 per 2012 (US$ 30 m1n) US$ /06/09/ % Priv.Placement ABN/AMR per 2012 (USS 35 mln) USS apr okt % Priv.Placement Bear,Steams 2003 per 2013 (USS 55 mln) USS apr okt Ontwerpbegroting 2008 BIlloge 11 pagino 3

66 Buitenlandse leningen Valuta Restant schuld begin van het jaar in VV Restant schuld begin van het jaar AWG Vervaldag Bedrag Bedrag in Awg in Awg Restant schuld eind van het jaar in VV Restant schuld eind van het jaar in AWG 6.400% FJ3TT/RMB Lening USS mrt sep % Lening Deutsche Bank Securities USS mei nov ,900% USS p.m p.m ,900% USS p.m p.m % USS p.m Overigen Staalbankier (NLG 2.5 min) Euro mnd % SACE lening 2003 per 2018 (USS 55 mln) US$ mrt Ontwerpbegroting 2008 Bijlage 11 pc-i(nr, 4

67 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 66 van 70 I3egroting 2008 KOSTEN Concept Begroting 2006 On twerp Begroting 2007 begroting 2008 incl NvW begroting 2007 incl NvW (180707) Personeel WerkgeversbOrage Goederen & diensten Rente Subsidies Overdrachten Al Sett rilvingen rerrekeningen & bijdragen Totaal IVIIDDELEN Directe belastingen ndireete belastingen Retributies Rechten, boeten & overig Renten Niet belastingopbrengsten Landsbedrupen &fondsen Overige ontvangsten Tomo/ Exploitatietekort (-overschot) NAP1TAAL J1TGAVEN 1, es te r ng e (NDP) Lokale Permogensoverdrachten Lokale kredietverlening Rollover schathistpromessen Allossing L V & VV Totaal F1NANCIERINGSMIDDELEN Verkoop onr. goederen en grond Lokale kredieutflossins,, Rollover schatkistpromessen Vrijgek 0 Men alschrlivingen Schenking thy FDA Totaal Tekort kapitaaldienst Financieringsbehoefte 167, Aflossingen Vastgestelde Oduber/Swaen norm Behoefte cf Oduber/Swaen norm Versehil boven Oduber/Swaen norm Netto sclzuldtoenazne GDP 4.292, , Netto.financieringsbehodie tov GDP 1,76% 2,94% 1,54% 0,95% Orall'erpbegrOlIng 2008 Pulage 111

68 I "'-8v'-. Can Staten Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 67 van 70 l Subsid verzielit 2008,1;;Ri5: :::.418 lg0411,5iiidsi 461 lp: pray subs :4 sttl.tiubs,ni31;.5.0)) ::-: P. 1;1.10:li: :::10$;::::,, '4 ' 0 ALGE:\ IENE ZAKEN :ab.Get,clinaelitiede minister lby van diverse siichtingen in Nederland.Arubaanse Festivals in Lay. Steden Canriere Orienialie Dauen (Arubaanse studenten) Stiehting Nos.kquamariito Subsidie Theiner Cosmic Subsidie Baseball Gaines (Arubanen) Subsidie Zoiner Carnival Stickling Genootschap Talanl Algeinene Laken 7 ONDERNVIJS, SOCIALE ZAKEN & 1NFRASTRUCTUUR Nlailischappel1jke zerg (13 Gehandicapienzurg: Funari F.A.V.I F ivnarlteen SOO) SI. Gezinsvervangend (churn iambien(e Fe iz) ) SI. Zorg Ocedielnk Gehand. Te Curacao 13ejaardenzorg Sind-ding Village Florence Elderly I-10111C Fundacion pa Nos Grandinan (C. RI brahacha) A.13 A (10 Open heinardcimwerk/urgenue-opleiding pro 't )10 DagverbIlif demenierenden I: inderverzorging. Casa Curia Imeldahor ) I as pa hubeinud '(Cl ,80(1 Funeashon pa nos muchanan , )10 Te Atvoro Si. Reelaiserinn en 1;anderbeselierming Spin:ail ell ClilillIOCI werk: Centrondll dm bario , Famia p1,111c V N1.0 A Proleki jeugdwerk Stiehti amentu Jubeimil , l'imicki i.;.ezi iisbcgeleicl mg. Scene Samenlevingsophommtv Kinderciivarig (creches) Projekt deskundigheidsbevordering sciciale sector Fund:lemon Desaroye Edueativo Commumiario SLR:hung 1vIonumentenPunds Fundaeion on Fleade Muller den DiPeultad Stielging Ariiiidanse Kinder- no Jeugdteleroon 50,800 75, Y11 Finidecien Kos] ATI-IA 140.3) )Aimpedagugisell Centrum : Stiehl:1112 Thtnszorg )111 Finenemeel Adm. Cenirum 340,47) Plautrorma Aiendi Social Project Aboso dm :Mucha SOMINO SOS-ieloutudo 1110, AA11;. it e,;erve StilliOli ,700.00(1 5.12) ,010) Voivedijrnad -III Silchimg C en 'meld:ilia ) Caii- pa I- ii:b.nnnid Shearing Reclasanngem Kinderbesehermi ng )01 Simeliting ki 'SlIchilngl , )1( tubtniaal ,1)( (anwpivelitenbond (CAS) IF 78,i 302 Con sumenienbond 19)1.00(1 80, subitaaal (1 Tutual Onderivijs, Sue' %aken & Infrastruetuur I Oilmen) befroang 7110s pagtna

69 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 68 van 70 Subsidie-overzicht VOLKSGEZONDII El D, MILIEU, AD51IN. ZAKEN en VREEIVIDELKCGENZAKEN ;ilihs.!i. :.:401: 2 : 'cup!. slibsc. pc(4. siiiii, '4,11. silt,, ej-i1.(.i.s.:'': p 710:15.: ::. ::.: 4017.:..:,40.15,::: :::::.. S,itbs 407 Diroctie Vollisgezondheid l Snelling Wit C6'16 Kruis Stunning Gecstelnk Gezondheidszorg Aruba Stieluing Rode Kruis Aruba Suchung Arubaanse Diabetic' 2, ) subtotaal Overig V51AZ FADA/Prido Search and Rescue Aruba (SARA) Sin:11(41g BentrOding Alcoholmisbru k Rilldile1011ACC1011 Rcscate subtmaal '103:11 Vollisgezondheid, Milieu en Admin. Zaken ) Post Aruba N.V. 6 A RI3EID., CU LTU U12 & SPORT Institut() di ('ullura Nevordcring van culturele uvenementen en Nationale Fecadaucit (Arubadag,dia di Beide en Dm Gail Deelname culturele evenementen Organ 'scrim blizonder sou culturele evenem. Stioulering Arobaans Carnival Aani(oop plukaien en iroreeen Bijill'a)e Organismic cult. cducalieve doelen Nacionale icesidagen (Arubadag,dia di Betieo ed.i.) Fundacion Juan Klarid Odor Siichung Arnbannse Muzieksehool Stichring Schouwburg Aruba Cede Aruba U N.U.C: A. Fund Desanry0Comunitarin 3 Knild N1USed HIMOrie0 subtotaal ) ) ) Alminmentenbureau lu Snail:14 Montimenienionds Ndtionnl ihiuseunt subloiaal )EFRE 1udg,5.001 Snell'. S.U. Conine Olyin0ICO Gehandicapten sport 2ornplello Denning. G.1' Trinidad Joe Laverst Sport park Connfleho Deport Ivo G.P. Croon. Complcho Dendriivo F. Pg.:area to N( 1 Funl..A1013 pa Manchu di Facilidadnan Deportivo anderhoud van lichlinasten Stunning Koninkrid.sspelen Aruba Fundacion Centro Deporion Playa 320, ,000 65)1.00) )0)1 SIMM1COIllimissic 'airemeriksanse Spelcit ihoninkrul(ssu.1 Fund:Idiot] lacihdddnan deportivo (Frans Figaroangburibo ) subtotaal hdginung ,811v,c IV 18,86,a 2

70 Scan nummer 2 van 5 - Scanpagina 69 van 70 ' : Subsidie-es erz 2008 Directie L.V.V LandboinNers en Veebouders Parke Nclonal Ankok Si. Centro di Posca Hadicurari Staten :001'... s:d..iibs. expl. sub.s.,...401:.i.i pr0j:..snby..::.447 mil,;ailisii......:1014:..:iix!ii. 'subs.. ' proi.,tilis.: :. scibiotaal 0, trine.arbeid, C61[1111 r & Sparl Siichiiiiu Parke National Ankok subiotaal "Tigaal Arbeid, Cultiiur & Spoil 4, , , TUTAALS1.13SIDIFS erp bogiming 2000 Bij la;:g IV

71 Recapitulatie ontwerp 2008 RECAPITULATIE Omschrijving ' ' 'o005 incl. Wijzig.' _ incl:wijzig.- 1. 'incl. NvW-,, 2008,, : OmSchilkiing" :112000,..,,. 2005S ::*Oribtierp ':.. -,,,, _ ': ' '. 1. S. :incl. INiliig.,f -,ifi'elwijiig::,..,obbilerp, ' 2007, incl., IstvW: ' Kosten Middelen salaris Directe belastingen werkgeversbijdrage Indirecte belastingen goederen en diensten Retributies, leges en rechten rente Rechten, boeten en overige subsidies Rente koopsubs/onderst./duurtetoelvut/solidar Overige niet-belastingopbrengsten afschrijvingen Verrek.en bijdrag. (landsbedr./fonds) AZV/verrDOW/WIF/Staten/Rek.kamer Overige ontvangsten/cba subtotaal Surplus gewone dienst Exploit. tekort gewone dienst Totaal gewone dienst Totaal gewone dienst Investeringenikapita luitgaven Financieringsmiddelen Investeringen Schenkingen buitenland Lokale vermogensoverdrachten Lokale kredietaflossing Vermogensoverdrachten buitenland o Schatkistpromessen Lokale krediet verlening Door afschrijving vrijgekomen Aflossing in lokale valuta Verkoop vaste activa Aflossing obligatieleningen O Obligatieleningen Aflossing in vreemde valuta Buitleningen Aflossing schatkistpromessen Lokale Leningen Sub totaal Surplus gewone dienst Saldo gewone dienst (-) Financieringsbehoefte Totaal kapitaaldienst Totaal kapitaaldienst Totaal generaal Totaal generaal Financierings iekort boven OS norm : Financieringsbehoefte minus Oduber-Swean norm (Aflossingen & toelaatbare tekort van 1/2 %) Financieringstekort boven OS norm : 149,100,900 minus 127,543,500 (103,333,500 & 24,210,000 (1/5% gdp)) = 21,557,400 (0,95%) GDP: 4,842,000,000 Ontwerp-begrotingen 2008 Directie Financien (8Z) 19: ' ' ' ' _ :., - '

72 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 1 van 32 STATEN VAN ARUBA 6tk ZITTINGSJAAR Landsverordening tot vaststelling van de begroting van het ministerie van Financien en Economische Zaken voor het dienstjaar 2008 MEMORIE VAN TOELICHTING k-k) Inleiding De beleidsterreinen van de ondergetekende staan zoals altijd in het middelpunt van de belangstelling, hetgeen gezien de activiteiten van dit ministerie zeker niet onterecht is. De algemene toon van het beleid ten aanzien van de openbare financien is de laatste tijd een geweest van soberheid. In het geval van de economie is de toon van het beleid een van bestendiging en versterking. In februari 2007 heeft de National Commission on Public Finance haar rapport uitgebracht ten aanzien van de openbare financien. De regering heeft de aanbevelingen van dit rapport overgenomen en deze als uitgangspunten voor de begroting gehanteerd. Hoofdlijnen financieel-economisch beleid Het voornemen van de ondergetekende is om de in het onderhavige kabinetsperiode ingeslagen weg van consolidatie in de openbare financien to continueren. In operationele termen betekent dit dat in het huidig jaar voor het eerst in lange tijd een exploitatieoverschot opgenomen is. Het financieringstekort is beperkt tot minder dan 1,0 % van het geschatte Bruto Binnenlandse Product (hierna: BBP). Hiermee wordt een verdere stap gemaakt richting begrotingsevenwicht. Doelstelling blijft het behalen van

73 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 2 van 32 2 begrotingsevenwicht in het dienstjaar 2009, waardoor concreet inhoud gegeven kan worden aan het streven 's Lands schuldenlast te beperken. Beleidsdoelstellingen Tot hoofddoelstelling is gemaakt de voortzetting van de sanering van de overheidsfinancien. Dit in het kader van de bestendiging van deugdelijkheid van bestuur, onderdeel waarvan een deugdelijk financieel beheer vormt. Onder sanering van overheidsfinancien wordt in dit kader verstaan de beheersing in omvang van zowel het financieringstekort als de schulden van het Land. Teneinde de gewenste doelstelling te bereiken zijn een aantal resultaten ten bate van de schuldbeheersing vereist die eveneens operationaliseerbaar zijn en wel als volgt: instelling noinien financieringssaldo met toezicht op en de nalveing ervan bijsturing van deze normen; beperking schuldquotestand tot maximaal 40% van het BBP; instelling beheersmaatregelen ten aanzien van tinanciele risico's bij het overheidshandelen. Begrotingsbeleid Voor het huidige jaar is confoini de beleidsuitgangspunten in beginsel 0,5 % tot maximaal 1 % van het te verwachten BBP de te behalen norm voor het begrotingstekort. Dit betekent een financieringstekort in absolute termen van 45,8 miljoen florin, hetgeen een absolute verlaging van 24,6 miljoen florin, oftewel 35 procent betekent ten opzichte van het begrotingstekort voor het jaar De groei van de personeelskosten blijft onder de 3 % zoals aanbevolen door de National Commission on Public Finance.

74 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 3 van 32 3 Het beperken van de groei van de post goederen en diensten tot 2% is echter niet mogelijk geweest, daar gebleken is dat dit tot teveel problemen zou leiden bij de uitvoering van een aantal belangrijke taken van de overheid. Desalniettemin is het gelukt om de groei van de totale overheidsuitgaven beperkt te houden teneinde het begrotingsevenwicht in 2009 te kunnen realiseren. Samenvattend zijn de volgende punten te benoemen ten aanzien van het aan het onderhavige ontwerp ten grondslag liggende begrotingsbeleid en de daarmee gemoeide uitgangspunten: verwerking personeelskosten conform PIMS-lijsten per maart 2007; aannamestop voor personeel; ramingen van belastingmiddelen zoals geprojecteerd door de Belastingdienst (SIAD); beoogd financieringstekort tussen 0,5% en 1% van het BBP, resulterend in een absoluut tekort van Afl. 45,8 miljoen; minimaal een sluitende exploitatiebegroting, met eventuele overschotten ter gedeeltelijke dekking van investeringen en kapitaaluitgaven; totaalbedrag aan investeringen, inclusief de vermogensoverdrachten aan Fondo Desaroyo Aruba (FDA), de bijdrage aan het Interim Wegeninfrastructuurfonds sturen richting 2% van het BBP. Schu ld- en schatkistbeheer Een andere operationele doelstelling van ondergetekende is het terugdringen van de schuldquote van het Land naar 40% van het BBP in Voor het

75 4 onderhavige jaar wordt uitgegaan van een verlaging van de schuldquote van 45,3 % naar 43,6 %. Zulks op basis van de beoogde schuldresultaten en de verwachte economische groei. Zoals in eerdere begrotingen is aangegeven wordt door de ondergetekende beaamd dat het inbouwen van een buffer in de schuldquote voor eventuele conjuncturele tegenvallers nodig is. Gezien de vragen uit de Staten over dit onderwerp in het recente verleden zal bier kort verder ingegaan worden. Met de op te bouwen buffer wordt bedoeld dat de schuldquote een hoogte moet bereiken dat in tijden van tegenspoed de ruimte zodanig aanwezig is voor een verhoging ervan. De ondergetekende acht een percentage van rond de 35% als schuldquote aldus wenselijk, daar een buffer van ongeveer 5 procentpunten afdoende is om eventuele tegenslagen te kunnen opvangen. Met dit voor ogen is een evenwichtige begrotingsuitvoering voor een aantal jaren vereist na Uitgangspunt bij conjuncturele tegenvallers blijft dat deze zich uitsluitend in tegenvallende inkomsten dienen te manifesteren en geen aanleiding kunnen vormen voor toenames in uitgaven met gevolgen in de kostenstructuur van het Land. De middelen treden dan als het ware op als automatische stabilisatoren over de conjunctuurcyclus zonder dat er structurele financiele gevolgen hieraan gekoppeld zijn. Verder is in dit kader van belang de doelstelling de rentelasten niet meer te laten goeien, maar uiteindelijk te verlagen. Naast het stopzetten van de schuldaanwas, zal ook de mogelijkheden van herfinanciering tegen betere voorwaarden onderzocht worden. Geleidelijk aan zal, met het bereiken van een sluitende begroting, de schuldaanwas geremd en vervolgens tot stilstand gebracht kunnen worden waardoor de relatieve schuldenlast (uitgedrukt in een rentelastquote op de totale kosten) verminderd kan worden. Een andere aanvullende mogelijkheid die thans onderzocht wordt is om bij voorkomende gevallen van Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 4 van 32

76 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 5 van 32 5 herfinanciering en indien het aflossingschema van het Land zulks toelaat, over te gaan tot kortere looptijden. Zulks onder andere eveneens in navolging op het door de National Commission on Public Finance in dit kader aanbevolene. Net beheer van de openbare financien Naast de aanbevelingen van de National Commission on Public Finance op het gebied van het te volgen begrotingsbeleid en schatkistbeheer, worden een aantal aanbevelingen gedaan ten aanzien van het financieel beheer. Deze zijn eveneens overgenomen door het kabinet en hebben geleid tot het opstellen van een actieplan en bijhorende uitvoeringsstructuur met daarin alle relevante actoren. Op hoofdniveau ziet het actieplan er als volgt uit: a. de uitvoering van de kerntakenanalyse. Bij het opstellen van het onderhavige document was de inventarisatiefase vrijwel afgerond en werd reeds met de nodige analyses aangevangen. De afronding van dit project dient in het vierde kwartaal van 2007 te zijn geschied; b. de aanpak van personeelslasten. Hier horen onder andere de in het derde kwartaal 2007 aan te vangen werkzaamheden van de ingestelde ambtelijke werkgroep belast met pensioenen in de publieke sector, waaronder inbegrepen de voorbereiding van de derde fase van de hervorming van de ambtenarenpensioenen. Verder zitten hierbij de volgende punten: I'. de afronding van het langlopend project Herziening Bezoldigingsregeling Aruba (HBRA); 2. de vaststelling van een handboek wet- en regelgeving personeelsaangelegenheden; 3. de instelling overheidsbreed van een functioneringsen beoordelingssysteem;

77 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 6 van de formalisering van organisatiestructuren overheidsbreed en de plafonnering van fon-natieplaatsen in vervolg op de kerntakenanalyse; D een herplaatsingoperatie in vervolg op kerntakenanalyse; 6. de introductie van een toelatingsexamen voor de ambtelijke dienst; 7. verdere verbeteringen in bedrijfsprocessen, en c. de versterking overheidsbreed van de financiele competentie. In dit kader is reeds tot stand gekomen, als onderdeel van een continu proces, de actualisering van de Richtlijnen en Uitgangspunten Beleid en Begroting, waarbij een grotere nadruk dan in het verleden is gelegd op het beleidscyclus, het schatkistbeheer en het risicobeheer. Hiernaast en eveneens van eerdere oorsprong dan de aanbevelingen van de NCPFcommissie is de Leergang Openbare Financien Aruba. Het vervolg hiervan zal in het derde kwartaal aanvangen. d. het opstellen van meerjarenbegrotingen; e. het opstellen van samenvattende begrotingsnota; f. de aanpassing van het comptabel kader, met daarin: I. de versterking van de transparantie en verantwoording middels periodieke externe g. rapportages; 2. de hervorming van het begrotingsstelsel; 3. de instelling van begrotingsnormen. de opwaardering van de statistische gegevensvoorziening. Gezien de omvang van de hieliiiee gemoeide werkzaamheden en de noodzaak van een deugdelijke coordinatie hierin zal de uitvoering van het actieplan naar schatting anderhalfjaar in beslag nemen en dus over meerdere

78 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 7 van 32 7 begrotingen verdeeld worden. De financiele gevolgen van de uitvoering hiervan zullen eveneens niet onmiddellijk aantoonbaar zijn, doch een vertaling zijn van de aanpassing van de kostenstructuur van het Land en van de bestendiging van de duurzaamheid van deze kostenstructuur. In het jaar 2008 zullen voorts in het kader van het eerder ingestelde Verbeteringsprogramma Directie Financien, voorbereidende werkzaamheden horende bij het project "vervanging GFS" doorgang vinden. Fiscaal Beleid In grote lijnen vallen de doelstellingen van het fiscaal beleid als volgt samen te vatten: behalen en bestendigen van een intemationaal acceptabel doch economisch verantwoorde belastingquote; versimpeling van het belastingstelsel en, daarmee samenhangend, een meer doelmatigere inrichting van bedrijfsprocessen; verschuiving belastingdruk naar intemationaal meer gangbare proporties; modernisering belastingwetgeving. Met de introductie van de Be lasting op de Bedrijfsomzetten (hiema: BBO) en de daarmee sarnenhangende fiscale compensatie en verschuiving van directe naar indirecte belastingen zijn de grootste gedeelten van de hervorming van fiscale instrumenten op de middellange termijn achter de rug. De nadruk op de indirecte belastingen helpt eveneens in de eerder aangegeven doelstelling de middelen als automatische stabilisator te gebruiken daar deze op rechtstreekse wijze een enger verband hebben met de economie en sneller op

79 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 8 van 32 8 conjunctuurbewegingen inspelen dan directe belastingen die met enige vertraging werken. In het kader van het laatste punt zal nog in het jaar 2007 naar verwachting vastgesteld worden de Landsverordening aansprakelijkheid belastingen en premies volksverzekering. Deze wet zal een additioneel instrument opleveren om de handhaving van de bestaande belastingwetten te optimaliseren doordat de mogelijkheid tot het verbergen van iemands belastingplicht dan aanzienlijk beperkt wordt. Gezien de ontwikkelingen de laatste jaren op fiscaal gebied zal het jaar 2008 gekenmerkt worden door consolidatie op basis van de ontwikkelingen van de laatste jaren, afronding van de overgebleven onderdelen van het TAXELLENCE-project en infrastructurele verbeteringen met de ingebruikneming van de nieuwe huisvesting te Camacuri. Met de integrale huisvesting Directie Financien/SIAD wordt under andere beoogd de samenwerking tussen de twee belangrijkste entiteiten op financieel gebied van het Land nog beter te laten plaatsvinden. Economisch Beleid Recente ontwikkelingen en perspectieven In 2006 heeft Aruba een reele groei in het BBP gekend en van 1,5 procent zoals geschat door de Directie Economische Zaken, Handel en Industrie. Bij het opstellen van de onderhavige memorie van toelichting werd door de voornoemde Directie voor 2007 en 2008 geprojecteerd een versnelling van de reele groei tot 3,5% in 2007 en 3,2% voor Zoals in eerdere schrijven aangegeven, laten de vooruitzichten voor 2007 een herstel in het toerisme zien die, under gelijkblijvende omstandigheden, zal resulteren in een toename in reele termen van de groei in 2007 naar het aangegeven niveau. Het herstel van het toerisme zal dan voor een groat gedeelte afkomstig zijn van het herstel in de

80 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 9 van 32 9 aanbodzijde van de markt door het wederom beschikbaar komen van gerenoveerde hotelkamers. Beleidsdoelstelling Het beleidsstreven van ondergetekende is het bereiken en bestendigen van een reeel groeipercentage van jaarlijks 4 procent. De huidige projecties geven aan dat in het onderhavige jaar dit groeipercentage het Land zal ontwijken, zulks grotendeels te maken hebbende met het zogenaamde "lekken" via de betalingsbalans van toegenomen consumptie en investering. Dit benadrukt de noodzaak de economische groei te bewerkstelligen middels een toename in de exportresultaten ter beperking van dit effect en om de Egondslag van de groei te verleggen van het begrotingsbeleid naar de externe economische betrekkingen. Met de eerder genoemde groeipercentages wordt de economische visie van de overheid bewerkstelligd. Deze visie is erop gericht de levensstandaard van de bevolking te verhogen onderwijl een evenwichtige inkomensverdeling voor de burgers garanderend. Het middel hiertoe is, zoals net aangegeven, het bewerkstelligen en bestendigen van de economische groei, dit binnen een kader van een structureel, planmatig en integrale ontwikkelingstraject. Gezien de beperkingen die de arbeidsmarkt met zich meebrengt en de doelstelling omwille van de duurzaamheid de arbeidsmarktontwikkeling niet ontwrichtend te doen werken op de economic, is het van belang dat gaandeweg het zwaartepunt van de economische groei verlegd wordt van extensieve groeiactiviteiten naar intensieve groeiactiviteiten. Met dit laatste wordt bedoeld dat overgegaan dient te worden van een toestand waarbij de groei bewerkstelligd wordt door het verhogen van de inzet van productiefactoren (kapitaal en arbeid) naar het bewerkstelligen van groei door een meer intensief gebruik van de reeds aanwezige productiefactoren.

81 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 10 van Dit betekent, meer dan voorheen, een nadruk op kapitaalintensieve investeringen gericht op de export. Met de nadruk op de export wordt, zoals eerder aangegeven de betalingsbalansbeperking aan de economische groei verholpen. Ontwikkelingsbeleid en economische planning Ter verbetering van de afstemming van ministeriele beleidsnota's is het initiatief ontstaan voor het opstellen van een "Nationaal Integraal Strategisch Plan (NISP)". Middels dit plan zal een lange termijn visie vastgesteld worden die in beginsel diverse regeerperioden zal overstijgen. Hierbij worden de diverse belanghebbende partijen (zowel publiek als privaat) betrokken. Per sector kunnen dan de desbetreffende beleidsnota's en doelstellingen hierop afgestemd worden. Met de opstelling van het NISP zal, na aanvangswerkzaamheden in 2007 en het aantrekken van een externe deskundige van de United Nations Development Programme (UNDP) hiertoe, in het onderhavige jaar aangevangen worden, waarna naar verwachting in 2009 over kan worden gegaan tot implementatie van de plannen hieruit voortvloeiend. In augustus 2006 is reeds, na uitgebreide voorbereidende werkzaamheden, het MARUBA-project operationeel geworden. Het doel van dit project is het opzetten van een instrument met veelvoudige gebruiken waarvan onder andere: 1. het op structurele wijze de economische ontwikkelingen volgen; 2. de (veelal economische) gevolgen van beleidsacties in kaart brengen; 3. het bevorderen van beleidsanalyses, en 4. het verbeteren van het besluitvormingsproces.

82 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 11 van Reeds bij aanvang van dit proces is bij beschikking van de ondergetekende een Commissie Macro-economisch Model Aruba (CMM) ingesteld bestaande uit belanghebbenden zoals de Directie Economische Zaken, Handel en Industrie, het Centraal Bureau voor de Statistiek, de Directie Financien, Servicio di Impuesto y Aduana, AIB Bank, de Centrale Bank van Aruba en de Sociaal Economische Raad. De samenstelling van deze commissie is gebaseerd op de inhoudelijke bijdrage, die de bovengenoemde instanties in de zin van brongegevens voor het model en aanwezige relevante expertise op het gebied van modellering kunnen leveren. De taak van deze commissie is het toetsen van de diverse aan het model ten grondslag liggende gedragsvergelijkingen, veronderstellingen en uit het model voortvloeiende scenario's. Uit dit proces zal in augustus 2007 als product de eerste "Economic Outlook" (Economische Vooruitzichten) voor de jaren 2007 en 2008 verschijnen. In deze memorie zijn reeds een aantal voorlopige resultaten opgenomen ten behoeve van de gedachtevorming van de leden van de Staten. In de "Economic Outlook" worden resultaten van het model, analyses van de voornaamste economische kengetallen en, zoals de naam al doet vermoeden, de vooruitzichten betreffende de economie bekendgemaakt. Het model zal voorts in het onderhavige dienstjaar continu geactualiseerd en aangepast worden naar aanleiding van nieuwe jaargangen van de Nationale Rekeningen. Ontwikkelingssamenwerking Het nieuwe meerjarenprogramma is in 2006 van start gegaan. De prioriteitsgebieden en -sectoren in dit prop-amma zijn kwaliteit van bestuur, volksgezondheid, duurzame economische ontwikkeling, onderwijs en de sociale sector. In 2008 zal verder door de Directie Economische

83 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 12 van Zaken, Handel en Industrie verder begeleiding in de voorbereidingsfase aangeboden worden aan de diverse diensten met projecten in dit kader. In Europees perspectief valt ten aanzien van de ontwikkelingssamenwerking te melden dat Aruba geen middelen uit het 9de Europese Ontwikkelingsfonds (EOF) kan trekken. De aandacht gaat dan uit naar de aanwezige regionale fondsen en de zogenaamde "budget lines". Uit het 10de EOF kan Aruba echter wel, na herijking van de aan de verdeling vanuit het fonds ten grondslag liggende criteria, middelen verwachten. De specifieke allocatie van deze is op dit moment nog niet vast komen te staan, doch ligt in de sfeer wel van projecten ten bate van de duurzame economische ontwikkeling van het Land. Internationale economische relaties Het komende jaar kan in het licht van de contintifteit gezien worden als het gaat over de buitenlandse economische betrekkingen. Zulks zowel in de bilaterale als multilaterale sfeer zoals in eerdere schrijven aan de Staten hieromtrent is bericht en vooral ten aanzien van de als gewichtig geziene relaties met de Verenigde Staten, de Europese Unie en de Caribische regio. Tegelijkertijd zal de Directie Economische Zaken, Handel en Industrie in het onderhavige jaar de ondergetekende, in zijn beleid het eiland aantrekkelijk te maken voor buitenlandse investeerders, ondersteunen middels deelname aan seminars, conferenties en exposities. In samenwerking met de Kamer van Koophandel zal de "9th Business Forum of the Greater Caribbean" in september 2008 op Aruba plaatsvinden. De hiennee gemoeide promotie- en imago-effecten zullen naar mening van de ondergetekende

84 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 13 van gewichtig zijn en gunstige (economische) gevolgen met zich meebrengen. Vestigingsbeleid bedrijven Het huidige vestigingsbeleid zal in het teken van continuiteit te plaatsen zijn. Reeds bij het aantreden van ondergetekende als eerstverantwoordelijke werd aangegeven dat het uitgangspunt voor het vestigingsbeleid het behoud van de economische dynamiek is. Hierbij wordt dan ruimte geschapen voor de vestiging van nieuwe en innoverende bedrijven. De beleidsrichtlijnen zijn in 2006 aangepast waarbij de toetreding van nieuwe bedrijven aan strengere eisen gebonden is. Zoals vaker gesteld, wordt ten aanzien van de vestigingsplaats een ruimtelijk plan van grote waarde geacht. Eveneens moet worden toegezien dat gevestigde en de te vestigen bedrijven zich houden aan bestaande wet- en regelgeving ten aanzien van veiligheid, gezondheid en milieu. Controle hierop zal aldus worden aangescherpt. In 2005 is als ondersteunend instrument onder ander hiertoe een geautomatiseerd datasysteem operationeel geworden. Managementrapportages uit dit systeem maken het aanpakken van diverse vraagstukken ten aanzien van het vestigingsbeleid mogelijk. Gezien de dynamische aard van de economie is het zeker nodig dat met regelmaat een evaluatie plaatsvindt opdat tijdig op tendensen en ontwikkelingen gereageerd kan worden. Aansluitend op het vestigingsbeleid zijn de voorwaarden van bedrijfsuitoefening, zoals reeds naar is verwezen, van wezenlijk belang. ten van die voorwaarden die van groot gewicht is, is de naleving van de openingstijden. Gezien de economische structuur waarbij de nadruk ligt op dienstverlening ten behoeve van het toerisme, is een zekere flexibiliteit ten aanzien van openingstijden nodig. In dit kader

85 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 14 van is recentelijk ertoe overgegaan om het winkelsluitingstijdenbesluit aan te passen opdat de mogelijkheden ten aanzien van de openingstijden uitgebreid kunnen worden. Prijs- en mededingingsbeleid Hoewel de structuur van de Arubaanse economie in wezen gebaseerd is op de vrije werking van het marktmechanisme, wordt voor een aantal producten een maximumprijs bepaald. Deze producten behoren tot de eerste levensbehoeften. Op deze wijze wordt, in aanvulling op meerdere economische instrumenten, bijgedragen aan de bestrijding van de inflatie en worden tegelijkertijd de minderbedeelden in de Arubaanse maatschappij tegen al te hoge prijsstijgingen beschermd. Eind 2007 zal de eerder aangekondigde uitbreiding van de lijst van producten, waarvoor een maximumprijs van toepassing is, bekendgemaakt worden. Hiernaast zal het publiek middels periodieke - publicatie van prijsopnameresultaten op de hoogte gesteld worden van de prijsontwikkeling van levensmiddelen. De doelstelling hiervan is het versterken van de marktwerking door het breder beschikbaar maken van prijsgegevens. Met het versterken van de marktwerking wordt beoogd de prijsontwikkeling in gunstige zin voor de consument te beinvloeden, daar de consument hierdoor meer bewust wordt gemaakt van de keuzemogelijkheden. Voorts zijn in 2007 voorbereidende werkzaamheden op gang gezet teneinde te komen tot de vaststelling van mededingingswetgeving en wetgeving ter versterking van de consumentenbescherming. Hierbij zal gebruik worden gemaakt van deskundigheid op dit gebied vanuit Nederland.

86 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 15 van Sectorenbeleid Het consolideren van de toeristische sector blijft de prioriteit van de regering. Gezien de aantoonbare strategische kwetsbaarheid van deze sector en de concun-entiestrijd met andere bestemmingen in de regio blijft de noodzaak bestaan voor een gezonde spreiding van de economische basis. Om de concurrentiepositie van Aruba te versterken dient de aandacht uit te gaan naar prijs-kwaliteitverhouding van de toeristische diensten en naar het aspect van veiligheid. Het product Aruba zal aan nieuwe, hogere kwaliteitseisen moeten voldoen. Investeringen in deze sector moeten aldus gericht zijn op kwaliteitsverhoging in het algemeen en meer specifiek in de verhoging van de kwaliteit van de hotelkamers en het creeren van nieuwe activiteiten. De groeirichting zal meer intensief en in de diepte van de toeristische sector te vinden zijn. Verder zal in belangrijke mate aandacht worden besteed aan de mogelijkheden in de volgende sectoren: a. financiele dienstverlening; b. informatie- en communicatietechnologie; c. e-commerce en e-government; d. dienstverlening betrekking hebbende op het toerisme op het gebied van het onderwijs en de volksgezondheid. Een en ander zoals in het recent officieel definitief vastgestelde FIAS (Foreign Investment Advisory Services) - rapport aanbevolen. Dit rapport bevat aanbevelingen eveneens melding van andere economische activiteiten die aandacht verdienen, waaronder de export van zakelijke dienstverlening op toeristisch gebied, zoals bijvoorbeeld diensten gerelateerd aan de luchthaven en verder de verkoop op de toeristische markt van lokaal ontworpen en vervaardigde producten. Monetair Beleid Krachtens artikel 10 van de Centrale Bankverordening (AB 1991 no. GT 32) is de Centrale Bank van Aruba ("de

87 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 16 van Bank") verantwoordelijk voor het voeren van het monetaire beleid ter waarborging van de stabiliteit van de waarde van de Arubaanse florin. Essentieel voor het kunnen verwezenlijken van dit doel is de handhaving van de vaste wisselkoersverhouding tussen de florin en de Amerikaanse dollar, in casu de voor Aruba belangrijkste valuta voor het afwikkelen van intemationale transacties. Hierdoor wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het beheersen van de inflatie, alsmede aan het scheppen van een klimaat dat de economische groei bevordert. Ter ondersteuning van het vertrouwen in bedoelde wisselkoersverhouding heeft de Bank door de jaren heen een voorzichtig monetair beleid gevoerd, waarbij werd gestreefd naar een voldoende hoog niveau van het netto buitenlands actief, bestaande uit zowel de officiele reserves van de Bank (goud en buitenlandse betaalmiddelen, m.n. U.S. dollars) als de deviezenreserves die beheerst worden door de lokale commerciele banken. De verdeling van het netto buitenlands actief tussen de Bank en de lokale commerciele banken, zijnde de monetaire instellingen, geschiedt op basis van de zogenaamde B-9 regeling, welke de toelaatbare netto vreemde valuta positie van deviezenbanken tegenover niet-ingezetenen bepaalt, zijnde het saldo van de bancaire vorderingen op en de schulden aan niet-ingezetenen luidende in vreemde valuta. De U.S. dollars die de commerciele banken aanhouden bij buitenlandse correspondentbanken zijn in feite hun werksaldi ten behoeve van betalingen in voornamelijk U.S. dollars voor hun clienten alhier (onder meer bestemd voor betalingen van importen). In het onderhavige jaar zal hiernaast in het teken staan van de verdere uitwerking van de coordinatie tussen monetair en begrotingsbeleid. De daartoe aangewezen instanties, zijnde enerzijds de Directie Financien wat hetreft het begrotingsbeleid, en anderzijds de Centrale Bank van Aruba

88 Scan nummer 3 van 5- Scanpagina 17 van wat betreft het monetaire beleid zijn belast met de uitvoering van deze coordinatie. Een en ander conform de aanbevelingen van de National Commission on Public Finance. De Minister van Financien en Economische Zaken,

89 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 18 van 32 BIJLAGE. Samenvattende nota begrotingen 2008

90 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 19 van 32 SAMENVATTENDE NOTA BEGROTINGEN 2008

91 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 20 van Inleiding Dit is de samenvattende nota bij de begrotingen Deze nota biedt aanvullende informatie bij de verschillende ontwerp Landsverordeningen tot vaststelling van de begrotingen van de ministeries van het Land. Het doel is om het budgettaire beleid van de overheid inzichtelijker en toegankelijker to maken voor een breder publiek. Hiertoe worden onder andere de middelen en de kosten op voornamelijk hoofdpostenniveau gepresenteerd en worden de hoofdlijnen van het financieel-economische beleid toegelicht. Voor meer specifieke en gedetailleerde informatie wordt verwezen naar de individuele begrotingen en beleidsprogramma's. In deze nota zal eerst worden ingegaan op de economische achtergrond bij de begrotingen. Vervolgens zullen per ministerie de belangrijkste plannen en de prioriteiten voor komend jaar worden toegelicht. Daarna zullen de belangrijkste budgettaire kerncijfers worden gepresenteerd. Tot slot zal een meerjarig perspectief van de overheidsfinancien worden gegeven. 2. Economie Via de begrotingen worden de schaarse middelen die het Land in een bepaald jaar tot zijn beschikking heeft verdeeld over de verschillende beleidsterreinen, De verdeling is afhankelijk van de beleidsprioriteiten en de beschikbare budgettaire ruimte. De budgettaire ruimte wordt mede bepaald door de economische ontwikkelingen. Tabel 1 laat de economische ontwikkeling zien in de afgelopen jaren. Tabel 1 Econo 'sche kerngegevens Rode groei BBP 3,7% -0,7% -2.6% 1,5% 3,5% 2,4% 2,5% Inflatie 4,1% 2,9% 3,3% 3,7% 2,5% 3.4% 3.6% Nominale groei BBP 7,9% 2,2% 0,7% 5,2% 6,1% 5.8% 6,1% BBP nominaal (in min Afl) Bevolking (in dzd) BBP per hoofd (in Afl) Aantal hotelovernachtingen Aantal cruispassagiers bron: CBA jaarverslag 2006 Voor 2007 en 2008 wordt een verdere economische groei verwacht die voornamelijk gedreven wordt door een herstel van het toerisme. Figuur 1 laat de ontwikkeling zien van het aantal hotelovernachtingen op basis van een voortschrijdend 12-maands gemiddelde. Hieruit blijkt dat het toerisme zich vooral in het eerste kwartaal van 2007 heeft hersteld. De toename van het aantal beschikbare hotelkamers in 2007 maakt een verdere stijging mogelijk. 1

92 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 21 van 32 Figuur 1 hotelovernachtingen, 12 mnds. voortschrijdend gem. (in min) 6,0 5,0 0 0 o 0" 0 p O o o == = tn t De afgelopen 2 jaren is bij de Directie Economische Zaken, Handel en Industrie (DEZHI) een model ontwikkeld, waarmee projecties en scenario's voor de economische ontwikkeling kunnen worden gemaakt. Deze zullen uitgebreid worden toegelicht in de Economic Outlook die door DEZHI zal worden gepubliceerd. In deze ramingen komt het Bruto Binnenlands Product (BBP) in 2008 tilt op Afl miljoen. De economische ontwikkeling is zoals altijd met enige onzekerheden omgeven. Het belangrijkste risico is de internationale economische ontwikkeling. Een afzwakkende groei in vooral de VS, zal de groei in de toeristische sector onder druk zetten, waardoor de werkgelegenheid, de bedrijvigheid en daarmee de belastingopbrengsten tegen kunnen vallen. Een tweede risico betreft de daling van de dollarkoers. Enerzijds zorgt dit ervoor dat Aruba een aantrekkelijkere bestemming wordt voor Europese toeristen, maar tegelijkertijd worden importen uit bijvoorbeeld Europa duurder. Mede vanwege dergelijke risico's is het raadzaam om in de begroting de nodige voorzichtigheid to blijven betrachten. 3. Beleidsprioriteiten ledere begroting bevat een beleidsprogramma en een cijferoverzicht. In het beleidsprogramma worden per ministerie de belangrijkste maatregelen en prioriteiten voor het komende jaar toegelicht. De prioriteiten bepalen de belangrijkste mutaties in de begroting. Dit wordt aangeduid met het principe "begroting volgt beleid". Op die manier kan de discussie zich eerst richten op het onderliggende beleid en vervolgens over de financiele vertaling. Deze paragraaf bevat een samenvatting van de belangrijkste doelstellingen voor Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar het beleidsprogramma bij de desbetreffende begroting. Algemene Zaken De ontmanteling van de Nederlandse Antillen heeft gevolgen voor de staatkundige structuur van het Koninkrijk. Hechtere samenwerking en regelmatig overleg met de Koninkrijkspartners is noodzakelijk. Verder zal het buitenlandse beleid gericht zijn op het versterken van de contacten met belangrijke handelspartners, het volgen van de ontwikkelingen binnen de EU en het uitdiepen van de economische betrekkingen met belangrijke opkomende economieen,

93 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 22 van 32 Het beleid om de personeelskosten te beheersen zal worden voortgezet. In dat kader zullen de gevolgen van de kerntakenanalyse zichtbaar moeten worden. Tegelijkertijd zal de verhoging van de efficientie en professionalisering van het ambtenarenapparaat een centrale rol spelen. Komend jaar zal dan ook prioriteit worden gegeven aan verdere verbetering van de Directie Personeel en Organisatie. Het gaat daarbij vooral om drie door FDA te financieren projecten: project modernisering rechtspositioneel beleid, 2e fase project upgrading personeel DPO en het project vervanging PIMS. Daarnaast zal gewerkt worden aan de oprichting van een onafhankelijke Toezichtsautoriteit telecommunicatie. De instelling van het Sociaal Economisch Bureau bevindt zich in de afrondende fase. Justitie Binnen de beperking van de beschikbare middelen zal Justitie het komende jaar werken aan een verdere verbetering van de veiligheid en de openbare orde op Aruba. Daarbij zal aandacht worden besteed aan het bestrijden van de criminaliteit en illegaliteit. Er zal uitvoering worden gegeven aan de aanbevelingen van het verbeterplan van KPA. De samenwerking tussen de verschillende diensten, zoals RST, KPA, CEA, IASA en Kustwacht, zal worden versterkt. In afwijking van de personeelsstop wordt extra personeel aangetrokken voor de KPA, KIA en de Brandweer. Daarnaast worden extra middelen voor de Brandweer vrijgemaakt om het materiaal te onderhouden of te vervangen. Tot slot is budgettaire ruimte gereserveerd voor DWJZ voor onder meer het aantrekken van juridische expertise voor het voorbereiden van wetten alsmede voor het versterken van de handhaving van de wetten. Toerisme & Transport Op het gebied van toerisme zal gestreefd worden naar verdere kwaliteitsverbetering van de dienstverlening. Hiertoe zal een speciaal programma worden gelanceerd dat ook in 2006 tot positieve resultaten heeft geleid. De overdracht van de terreinen en opstallen van het Bushiri hotel zal worden afgerond en gestart zal worden met de bouw van het nieuwe Melia hotel. Het komende jaar zal het project "Verzelfstandigen Aruba Tourism Authority" worden afgerond. DOPV zal aan de slag gaan met het invoeren van "taximeters" en de verdere invulling van het mobiliteitsplan. Directie Luchtvaart zal begin 2008 alle voorbereidingen moeten afronden voor de ICAO audit in De Directie Scheepvaart zal zorgdragen dat het twinningsproject in 2008 wordt begeleid en geconcludeerd. Dit in het kader van de eerste fase in het Samenwerkingsverband voor 5 jaar met Nederland en Nederlandse Antillen. Daarnaast zijn er nog enkele belangrijke ontwikkelingen die niet direct via de begroting van het Ministerie van Toerisme & Transport worden gefinancierd, maar wel van belang zijn voor het betreffende beleidsterrein. Zo zal in 2008 begonnen worden met de rehabilitatie van de haven van Barcadera, de verplaatsing van het vrachtgedeelte van de Oranjestad haven en de uitvoering van het totaalplan haventerreinen in het kader van het plan Alatec in Oranjestad. Aruba Airport Authority NV zal de plannen uitvoeren conform de businessplan Enkele deelprojecten hiervan zijn onder andere de herindeling van de huurwagens en infrastructuur, landingsbaan en de winkels in de airport. Volksgezondheid, Milieu, Administratieve- en Vreemdelingenzaken Voorzover deze nog niet in 2007 zijn afgerond, dienen in 2008 de reorganisaties van diverse directies en diensten te zijn afgewikkeld, waaronder het Nationaal Historisch Archief, de 3

94 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 23 van 32 Hulpbestuurskantoren en de Burgerlijke Stand en Bevolkingsregister. Tevens dient de integratie van de BGD in de SVB te worden afgerond. Het komende jaar zullen enkele gezondheidsbevorderende projecten worden uitgevoerd en zal aandacht worden besteed aan wet- en regelgeving bij de Directie Volksgezondheid en scholing op het gebied van volksgezondheid. Tevens zal aandacht worden besteed aan de wet- en regelgeving op milieugebied, de verdere verbetering van Archivo Nacional en het versterken van het BID, de DIA en de DIMAS. Komend jaar zal ook de discussie over het nieuwe ziekenhuis worden voortgezet. Verder geldt dat de nieuwe afvalverwerkingsfabriek in gebruik zal worden genomen. Arbeid, Cultuur en Sport Het jaar 2008 is door de overheid tot Cultureel Jaar uitgeroepen, Naar aanleiding hiervan zal speciaal de nadruk worden gelegd op activiteiten die de culturele bewustwording en expressies stimuleren. Dit zal onder andere gebeuren door baanbrekende ontwikkelingen zoals de officiele opening van het Archeologisch Museum Aruba, het 50-jarige jubileum van Cas di Culture en andere culturele activiteiten. Na een korte overgangsfase zal de Directie Cultuur van start gaan met de implementatie van het Nationaal Integraal Cultuurbeleid. Op het gebied van beheer en behoud van natuurlijke omgeving zal het beleid zich richten op het versterken van de infrastructuur en het organisatorische kader van natuurparken van Aruba. Met de mede door FDA gefinancierde projecten "Coastal Zone Management" en "Artificial Reefs Project" zullen verschillende verbeteringen voor wat betreft stranden en marineparken en het beheer daarvan worden gerealiseerd. Tevens zal de opening van het bezoekerscentrum van Parke Nacional Arikok plaatsvinden. De Directie Arbeid en Onderzoek zal een beleid voeren gericht op:1) de vergroting van het kwantitatieve arbeidsaanbod van lokale arbeidskrachten door arbeidsdeelname van bepaalde doelgroepen te bevorderen en 2) het beinvloeden van de vraag van werkgevers near lokale arbeidskrachten. Een rechtstreekse koppeling zal gelegd worden tussen het toelatingsbeleid en het lokale aanbod door een doelgroepenbeleid te voeren. Daarnaast zal in samenwerking met Ensenansa pa Empleo en Directie Sociale Zaken de 3e fase van het reintegratieproject van de bijstandgerechtigden in het arbeidsproces worden uittevoerd. Op het gebied van Sport zal IDEFRE in samenwerking met Comite Olimpico Aruba en Aruba Sport Unie zich onder andere verder inzetten voor het bewustwordingsproces in het verlagen van "obesidad", door middel van sportinstructielessen en het bewerkstelligen van de jaarlijkse physical fitness test. Onderwijs, Sociale Zaken en infrastructuur Het onderwijs bevindt zich op alle fronten in een cyclus van continue onderwijsvernieuwingsen veranderingsprocessen. Daarbij is sprake van een voortdurend proces van voorbereidingen, planning tot hervorming, vernieuwing, implementatie, evaluatie en monitoring. Het doel is om kwalitatief beter onderwijs te blijven aanbieden dat aansluit bij de samenleving, het vervolgonderwijs en de behoefte van de arbeidsmarkt. Daarbij geld!: de leerling is altijd het middelpunt van het onderwijs. 4

95 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 24 van 32 ons systeem gebruikt meerdere strateg een om het succes van de leerling te garanderen. de school is een veilige, stimulerende omgeving voor de leerling, leerkracht en de ouder. de school ontwikkelt zich continu op basis van en gebruik makend van kwaliteitsprincipes. het schoolgebouw is een multifunctionele faciliteit en wordt als zodanig gebruikt. Op het terrein van Sociale Zaken geldt dat het bieden van uitsluitend materiele hulp aan de behoeftigen niet voldoende is. Sociale begeleiding en psychosociale ondersteuning zijn ook van belang. Een continuering en zelfs intensivering van het huidige sociaal beleid en vooral de hulp- en dienstverlening blijft ook het voornemen in Bureau Sostenemi zal als centraal advies-, meld-, coordinatie- en registratiepunt inzake kindermishandeling zich inzetten om, in samenwerking met andere instellingen die werkzaam zijn op het terrein van de jeugdhulpverlening, een zo adequaat en effectief mogelijke aanpak en bestrijding van kindermishandeling, misbruik en verwaarlozing te organiseren.het Orthopedagogisch Centrum zal een duurzame bijdrage leveren aan de ontwikkeling in de jeugdhulpverlening in Aruba, om zowel de preventieve als curatieve doelstellingen te integreren in de bestaande structuren in de jeugdverlening en het onderwijs in Aruba. De Directie Voogdijraad zal voortgaan met het beter informeren van de bevolking over haar werkwijze. Op het gebied van infrastructuur is van belang dat DOW, DLV en DIP in e'en nieuw Infragebouw zullen worden gehuisvest. Dit zal leiden tot een betere en efficientere samenwerking. Tevens zal de reorganisatie van de DIP worden afgerond. Daarnaast zal in 2008 de uitwerking en verfijning van het ruimtelijk ontwikkelingsplan (ROP) centraal staan, waarbij nadere richtlijnen zullen worden gesteld met betrekking tot de bestemming, inrichting, bebouwing en gebruik van de in het plan inbegrepen gronden. Deze ontwikkelingen creeren tevens een goede basis voor de verdere ontwikkeling van een efficient gronduitgiftebeleid. De verdere sanering van de achterstand in de behandeling van grondaanvragen zal centraal staan. Tot slot zal ook de regeling van grondzaken voor andere belangrijke overheidsprojecten, zoals de verhuizing van de containerhaven en de vrije zone naar Barcadera en de aanleg van de ringweg, veel aandacht krijgen. Financier? en Economische Zaken Hoofddoelstelling van het financieel-economische beleid is de sanering van de overheidsfinancien, Dit in het kader van de bestendiging van de deugdelijkheid van het bestuur, waarvan financieel beheer een onderdeel vormt. Het voornemen is om de ingeslagen weg van consolidatie in de openbare financier) te vervolgen. Hoofddoelstelling van het begrotingsbeleid is het behalen van begrotingsevenwicht in het dienstjaar 2009, waardoor concreet inhoud gegeven kan worden aan het streven de schuldenlast van het Land te beperken. De belangrijkste doelstellingen op fiscaal terrein zijn het behalen en bestendigen van een internationaal acceptabel en economisch verantwoorde belastingquote, de versimpeling van het belastingstelsel en doelmatige inrichting van bedrijfsprocessen, verschuiving belastingdruk naar internationaal gangbare proporties en modernisering van de belastingwetgeving. Met de introductie van de Belasting op de Bedrijfsomzetten en de daarmee samenhangende fiscale compensatie en verschuiving van directe near indirecte middelen is het grootste gedeelte van de hervorming van fiscale instrumenten op de middellange termijn gerealiseerd. 5

96 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 25 van 32 Het economische beleid zal zich richten op het realiseren van evenwichtige groei, zodat de levensstandaard van de bevolking kan toenemen en een evenwichtige inkomensverdeling voor de burgers tot stand kan worden gebracht. Hiertoe moet voorkomen worden dat de groei via de betalingsbalans weglekt naar het buitenland. Dit benadrukt de noodzaak de economische groei te bewerkstelligen door een toename in de exportresultaten. Het bevorderen van de economische groei zal gebeuren middels een structureel, planmatig en integraal ontwikkelingstraject. Gezien de beperkingen op de arbeidsmarkt en de doelstelling omwille van de duurzaamheid de arbeidsmarktontwikkeling niet ontwrichtend te doen werken op de economie is het van belang dat gaandeweg de card van de economische groei veranderd wordt van een extensieve groei naar een intensieve groei. Dit betekent, meer dan voorheen, een nadruk op kapitaalintensieve investeringen en vergroting van de exportmogelijkheden. 6

97 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 26 van Budgettaire kerngegevens Tabel 2 laat het totaal zien van alle begrotingen op hoofdpostenniveau. Tabel 2 Overzicht totaal begrotingen (in min Afl) Begroting 2007 incl. NvW" Begroting 2008 Ontwerp 1. Middelen Directe belastingen 435,5 467,6 Indirecte belastingen 455,0 497,8 retributies, leges en rechten 38,9 35,3 rechten, boeten en overige ,9 rente 1,3 1,2 overige niet -bel. opbrengsten 69,5 55,5 verrekeningen en bijdragen 7,8 8,2 overige ontvangsten / CBA 36,0 36,0 2. Kosten 1.069, ,5 Personeel 292,2 299,4 Werkgeversbijdragen 83,6 86,5 Goederen en diensten 175,4 190,8 Rente LV & VV 106,2 112,2 Subsidies 160,7 169,3 Overdrachten binnenland 68,6 62,5 Overdrachten buitenland 12,8 12,6 Bijdragen en afschrijvingen 179,8 184, , ,3 Exploitatiesaldo (1-2) -10,1 10,2 4. Kapitaalontvangsten Schenkingen 19, Verkoop vaste activa 0,9 0,6 Lokale kredietaflossing 8,7 8,2 29,0 23,2 5. Vrijgekomen afschrijving 20,3 20,6 6. Kapitaaluitgaven Investeringen 30,9 24,5 Vermogensafdrachten 51,7 47,3 Lokale kredietverlening 27,0 28,0 109,5 99,8 7. Financieringssaldo ( ) -70,4-45,8 (in % BBP) -1,5% -0,9% *voorzover behandeld in de Staten Voordat ingegaan zal warden op de ontwikkeling in begrotingen 2008, zal eerst een toelichting worden gegeven op de ontwikkeling van begrotingen

98 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 27 van Voortgang begrotingen 2007 Voor de belastingopbrengsten geldt dat om het totaal aan inkomsten te realiseren zoals die is opgenomen in begroting 2007 van het Ministerie van FEZ dat de ontvangsten in de tweede helft van het jaar nog lets zullen moeten aantrekken. Dit geldt vooral voor de winstbelasting, de grondbelasting en de BBO. Voor de winstbelasting en de grondbelasting geldt dat de ontwikkeling van de ontvangsten afhankelijk is van de verstuurde aanslagen. Deze zijn dit jaar iets later verstuurd dan normaal. Vooralsnog blijven daardoor de inkomsten bij deze belastingsoorten lets achter. Voor de BBO geldt dat het gaat om een nieuwe belastingsoort, waardoor nog geen historische gegevens beschikbaar zijn. Tegenover deze risico's staat dat bij een aantal belastingsoorten en vooral de invoerrechten, de ontvangsten zich lets gunstiger ontwikkelen dan op basis van de begroting van FEZ mag worden verondersteld. Voor de kosten geldt dat deze op basis van de uitgaven tot en met juni goed onder controle blijven. Er is dan vooralsnog ook geen aanleiding om te veronderstellen dat zich op hoofdkostenniveau (forse) overschrijdingen voor zullen doen. 4.2 Begrotingen 2008 In begrotingen 2007 was, inclusief Nota van Wijziging en amendement van de Staten, sprake van een financieringstekort van 70,4 miljoen. Op basis van de ingediende Ontwerpbegrotingen neemt in 2008 het financieringstekort of naar 45,8 miljoen. Er is dus sprake van een nadere stap richting begrotingsevenwicht. Desalniettemin zullen in de komende tijd nog veel inspanningen moeten worden geleverd om in 2009 begrotingsevenwicht te realiseren. Indien de resultaten worden getoetst aan het rapport van de National Commission on Public Finance (NCPF), dan blijkt dat de groei van de directe personeelskosten van het Land lager uitkomt dan 3% conform het advies in het rapport. Indien ook rekening wordt gehouden met de loonkostensubsidies dan komen de totale personeelskosten net lets boven de 3% uit. De groei van de post goederen on diensten is aanmerkelijk hoger dan de aanbevolen groei van 2%. Tijdens de begrotingsvoorbereiding is namelijk gebleken dat het beperken van de groei tot 2% tot teveel problemen zou leiden bij de uitvoering van een aantal belangrijke taken van de overheid. Op dit punt is daarom afgeweken van het advies van de NCPF. Door terughoudend te zijn bij vooral de groei van de subsidies en de bijdragen, is ervoor gezorgd dat wel voldaan kan worden aan het uiteindelijke doel van het NCPF-rapport, namelijk het beperken van de groei van de overheidsuitgaven. De totale groei van de uitgaven bedraagt namelijk 3,5%. Mede hierdoor wordt in 2008 een overschot op de exploitatiebegroting verwacht Belastingraming Om ervoor to zorgen dat de kosten en investeringen in de toekomst kunnen blijven groeien, zullen ook de belastingopbrengsten moeten toenemen. De ontwikkeling van de belastingopbrengsten is afhankelijk van de ontwikkeling van de realisaties in het voorgaande jaar, de verwachte economische groei en het beleid van de overheid. 8

99 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 28 van 32 Tabel 3 Overzicht belastingraming Begroting 2007 (FEZ) incl. NvW Begroting 2008 Ontwerp Directe belastingen 435,5 467,6 Loonbelasting 235,0 255,0 Inkomstenbelasting 0,0 0,0 Rente 3,5 5.0 Vervolging nat. Persoon 0,1 0,1 Winstbelasting 95,0 100,0 Dividendbelasting Grondbelasting 25, Overdrachtsbelasting 11,5 12,5 Successiebelasting 2,5 1,5 Motorrijtuigenbelasting 18,0 18,0 Logeerbelasting 34,7 36,0 Zegelbelasting 2,2 2,5 Indirecte belastingen 455,0 497,8 Invoerrechten 160, Accijns op gedestilleerd 16, Accijns op tabak Accijns op bier 26, Accijns op minerale alien 65,0 75,0 Doorvoerzegel 0,0 0,0 Dienstverlening 3,5 4,0 Speelvergunningsrecht 24,6 25,0 Be lasting op bedrijfsomzetten 145,0 158,0 Totaal belastingen 890,5 965,3 In de raming is verondersteld dat de belastingontvangsten in 2008 zullen toenemen als gevolg van de geprojecteerde economische groei. Daarnaast geldt dat de opbrengst van de BBO in 2008 naar verwachting hoger zal zijn dan in 2007, omdat in het eerste jaar slechts sprake was van 11 maanden aan ontvangsten. De BBO is per 1 januari 2007 ingevoerd. Beta ling vindt plaats na afloop van de maand. De eerste afdracht vond daardoor pas plaats in februari In 2008 zal er sprake zijn van een normale ontvangst van 12 maanden. Daarnaast is in de belastingraming rekening gehouden met invoering van het wetsvoorstel Ketenaansprakelijkheid, die tot een geraamde opbrengst van 10 miljoen leidt. Verder is verondersteld dat de tijdelijke verlaging van de bezine-accijns waar in mei 2007 toe is besloten voor het begin van volgend jaar zal worden teruggedraaid. Indien dit vanwege de ontwikkeling van de benzineprijs niet mogelijk of wenselijk is dan zal gezocht moeten worden naar andere maatregelen om dit budgettair to dekken Kostenontwikkelinq In 2008 nemen de totale kosten met 3,5% toe, In paragraaf 2 zijn de belangrijkste prioriteiten voor volgend jaar toegelicht. Tabel 4 laat de ontwikkeling en verdeling van de kosten zien per Ministerie. 9

100 Tabel 6 Overzicht kosten verdeeld naar ministerie Begroting 2007 incl. NvW* Begroting 2008 Ontwerp Groei AZ 61,3 62,8 2,5% Justitie 145, ,9% T&T 64, ,7% VMAVZ 194,5 190,6-2,0% ACS 34,6 35,1 1,4% OSZI 348,3 370,8 6,5% FEZ, excl. rente 124,4 128,6 3,4% rente 106,2 112,2 5,6% Totaal 1.079, ,3 3,5% " voorzover behandeld in de Staten De grootste groei doet zich voor bij Onderwijs, Societe Zaken en Infrastructuur. Het betreft onder andere een toename van de bijdrage aan de Dienst Openbare Werken en de subsidies aan de scholen. Verder stijgen de kosten bij Justitie met 3,6%, vooral door een toename van het budget van Korps Politie, het Korrektie-instituut en de Brandweer. De kosten van de begroting van Financien en Economische Zaken stijgen met 3,4%, vooral vanwege de gestegen huurkosten als gevolg van de ingebruikname van het nieuwe gebouw door Directie Financien en de Belastingdienst. Verder blijkt dat ondanks de dating van het financieringstekort, de rentekosten nog altijd sterk stijgen. Hiermee wordt wederom het belang onderstreept van het terugdringen van de overheidsschuld. Bij de begroting van Volksgezondheid, Milieu, Administratieve- en Vreemdelingenzaken doet zich een dating van de kosten voor met 2%. Dit wordt verklaard doordat bestoten is dat de compensatie van Aft. 5,7 miljoen vanwege invoering van de BBO die in 2007 via de begroting is gegeven, vanaf 2008 ten taste komt van de sociale fondsen zelf. Zonder deze verschuiving, zou sprake zijn van een groei van de kosten met 0,9% I nvesteringen Een belangrijk deel van de investeringen van Aruba loopt via het FDA. Via de begrotingen vinden daarnaast ook nog investeringen plaats voor een totaatbedrag van 24,5 miljoen. florin. Onderstaande tabel laat de verdeling zien over de verschillende projecten. Daarbij is per ministerie een centrate budget gereserveerd van 0,3 tot 0,4 miljoen florin. 10 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 29 van 32

101 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 30 van 32 Tabel 5 Overzicht Investeringen begrotingen Land 2008 Bouw, verbouw en restauratie bestaande scholen 3.50 Gebouw stichting algemene bejaardenzorg 3,00 Investeringspot verdeeld over de ministeries 2,45 Aankoop grond ivm ringweg 3 2,00 Automatisering overheid (DIA) 2.00 Speciaal materiaal landslaboratorium 1,50 Aanschaf crash truck (Brandweer) 1,50 Inrichting tbv nieuwe Infra-gebouw (DOW) 1,45 Onderhoud diverse overheidsgebouwen (DIP) 1,00 Inrichting en apparatuur tbv diverse scholen 1.00 Kantoorgebouw DLVV 0,65 Onderhoud gebouw KIA 0,50 Navigatiebakken apparatuur (dir. Luchtvaart) 0.50 Uitbreiding / vervanging outillage (Onderwijs) 0,50 Onderhoud EPI 0,50 Aanschaf lektrieves (BID) 0,40 Inrichting nieuw nationaal museum 0,40 Inventaris ivm nieuwbouw Directie Financien 0,30 Inventaris ivm nieuwbouw Bel. dienst 0,30 Aanschaf nieuwe apparatuur (Brandweer) 0,20 Nieuwbouw Directie Buit. Betrekkingen 0,15 Onderhoud gebouw Tanki Flip (Brandweer) 0,15 Inrichting tbv nieuwbouw (RvA) 0,15 Inrichting tbv nieuwbouw (ARA) 0.15 Renovatie biblioteek San Nicolaas 0.15 ICT BNA 0,10 Totaal 24,5 4.3 De financieringsbehoefte In de Landsverordening tot vaststelling van de begroting van het Ministerie van Financien en Economische Zaken wordt de machtiging ter voorziening van de financieringsbehoefte opgenomen. Deze financieringsbehoefte is het totaal van alle nieuwe leningen die het komende jaar zullen worden aangegaan. Dit bestaat enerzijds uit het financieringstekort en anderzijds uit aflossingen op bestaande leningen die moeten worden hergefinancierd. Tabel 6 laat de verdeling zien. Tabel 6 Financieringsbehoefte in min Afl incl. NvW Ontwerp Financieringstekort 70,4 45,8 Aflossingen 81,3 103,3 Totale financieringsbehoefte 151,7 149,1 De financieringsbehoefte in 2008 is nagenoeg gelijk aan die van Belangrijk verschil is dat het financieringstekort in 2008 veel kleiner is. Voor het financieringstekort moeten nieuwe

102 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 31 van 32 leningen worden aangetrokken. Dit leidt tot een hogere overheidsschuld. Aflossingen moeten worden geherfinancierd, maar leiden per saldo niet tot een toename van de overheidsschuld. 5. Schuldontwikkeling Tabel 7 laat een overzicht zien van de ontwikkeling van de schuld van Land Aruba. Tabel 7 Ontwikkeling schuld Land Aruba Overheidsschuld in min BBP 1295,5 1468,4 1614,5 1477,6 1706,5 1871,6 1995,6 wv binnenlands 570,7 715,5 720,9 753,5 870,2 1014,7 1064,2 wv buitenlands 724,8 752,9 893,7 724,2 836,3 856,9 931,4 BBP Overheidsschuld in % BBP 38,9% 43,2% 47,2% 41,1% 44,7% 46,3% 46,5% resultaat bij afwezigheid van mutaties crediteuren en in afwezigheid van koersverschillen Bron: directie Financien, CBA Uit de ontwikkeling van de schuldquote blijkt het belang van het begrotingsbeleid dat gericht is op het terugdringen van het financieringstekort. Doordat in 2007 en 2008 nog altijd sprake is van een financieringstekort, zal in absolute zin de overheidsschuld verder toenemen tot 2112 miljoen eind In percentage van het BBP zal echter sprake zijn van een Baling. Indien het nominale BBP de komende twee jaar met 61/4% zou groeien, dan neemt de schuldquote of naar 43.6%. In de binnenkort te verschijnen Economic Outlook komt de raming van het BBP iets hoger uit. In dat geval valt de schuldquote ongeveer 2,5%-punt lager uit. Indien in 2009 de doelstelling van dit kabinet van begrotingsevenwicht wordt bereikt, dan zal de schuldquote in de buurt komen van de 40%, zoals eerder aangegeven in de beleidsnota Vision, Curashi y Diciplina en recent ook aanbevolen door de National Commission on Public Finance. 6. Meerjarenoverzicht Om een beter beeld te kunnen vormen van de overheidsfinancien is het belangrijk om de begrotingen in meerjarig perspectief te bezien. Daarom is een technische extrapolatie gemaakt van de huidige begrotingen op basis van de volgende uitgangspunten: Conform de veronderstelling in het NCPF-rapport is uitgegaan van een reele groei van het BBP van 1,3% en een inflatie van 3,5% Aan de middelenkant wordt verondersteld dat de belastingontvangsten en de deviezenprovisie groeien met de ontwikkeling van het nominale BBP en de overige ontvangsten met inflatie. Er is geen rekening gehouden met opbrengsten BBO van Valero. Aan de kostenkant wordt conform de aanbevelingen van het NCPF-rapport verondersteld dat de totale personeelskosten jaarlijks met 3% en de goederen en diensten met 2% toenemen. Wat betreft bijzondere factoren is rekening gehouden met het aflopen van de Nederlandse stortingen in het FDA-fonds na Verder is verondersteld dat de bijdrage van Aruba aan het solidariteitsfonds in 2009 vervalt.

103 Scan nummer 3 van 5 - Scanpagina 32 van 32 Staten De investeringsquote in procenten BBP is constant gehouden op 1,6%. Er is nog geen rekening gehouden met een toename van de investeringen richting 2% BBP, zoals door de NCPF is aanbevolen. Onderstaande tabel laat het meerjarige verloop zien van het financieringstekort op basis van deze veronderstellingen, Meerjarenraming (in min florin) Ontwerp 2008 Raming 2009 Raming 2010 Raming 2011 Raming Totaal middelen wv. belastingopbrengsten wv. niet-belastingopbrengsten 965, , , , ,6 162,1 168,3 174,7 181,3 188, , , , , ,8 2. Kosten wv personeel wv goederen en diensten wv rente wv subsidies en overdrachten wv bijdragen 385,9 190,8 112, ,0 397,5 194,6 115,2 243,4 193,6 409,4 198,5 116,9 251,2 203,7 421,7 202,5 118,1 259,3 214,3 434,3 206, ,6 225, , , , , ,1 3. Exploitatiesaldo (1-2) 10,2 36,2 56,3 78,1 102,6 4. Kapitaalontvangsten 23,2 19,6 9,6 9,6 9,6 5. Vrijgekomen afschrijving 20,6 21,4 22,1 22,9 23,7 6. Kapitaaluitgaven 99,8 103,3 106,9 110,8 114,8 Fin. tekort (3+4-5) -45,8-26,1-19,0-0,2 21,1 Op basis van deze technische extrapolatie blijkt dat het financieringstekort de komende jaren verder afneemt. Uiteindelijk wordt zelfs een overschot bereikt. In dit rekenvoorbeeld wordt in 2009 nog geen begrotingsevenwicht bereikt. Het streven van dit kabinet is en blijft echter om in 2009 begrotingsevenwicht te realiseren. Bij de voorbereiding voor de begrotingen van volgend jaar zal dan ook moeten blijken hoe het begrotingssaldo verder kan worden verbeterd. Bovenstaande berekeningen laten zien dat het belangrijk is om het huidige voorzichtige beleid voort te zetten. Uit simulaties blijkt namelijk dat wanneer de jaarlijkse stijging van de kosten hoger uit zou vallen, dat dan het financieringstekort direct weer op zou lopen. Dit leidt tot een hogere schuld, waarover vervolgens weer hogere rentekosten moet worden betaald. Een dergelijke ontwikkeling moet worden voorkomen, omdat het ten koste gaat van toekomstige budgettaire ruimte. Het beleid moet er juist op gericht zijn om de schuld en de rentekosten te verlagen, waardoor in de begrotingen ruimte ontstaat voor de verschillende beleidsterreinen. 13

104 Scan nummer 4 van 5 - Scanpagina 1 van 7 ARUBA? bov-amesszwasmirminacusw al4/nbizgr3r van Financier, en r voic.i..ivc).: AUG 2 8?COI A-9 &/ RAAD VAN ADVIES Vondellaan 6 D, Oranjestad, Aruba Telefoon (297) / Fax (297) STATEN VAN ARUBA..0, ZITTINGSJAAR JVC RAAD VAN ADVIES (BIJLAGE A) ti 1L AAN ZIJNE EXCELLENTIE DE GOUVERNEUR VAN ARUBA T.A.V. DE MINISTER VAN FINANCIEN EN ECONOMISCHE ZAKEN ALHIER. 0 4-c" CO Uw kenmerk: 356AR uw brief: Ons kenmerk: RvA CO 4) Onderwerp: Ontwerp-landsverordening tot vaststelling van Oranjestad, 24 augustus 2007 de begroting van het ministerie van Financien en Economische Zaken voor het dienstjaar 2008 cri N cu.14 71) E a) a) ro CO 0) Naar aanleiding van bijgaande aan de Raad ter advies toegezonden ontwerplandsverordening tot vaststelling van de begroting van het ministerie van Financien en Economische Zaken voor het dienstjaar 2008, moge de Raad Uwe Excellentie het volgende berichten. 1. Naar een geconsolideerde begroting 1.1 Het verheugt de Raad dat door het feit dat het onderhavige ontwerp tijdig aan de Raad ter advisering is voorgelegd, het thans mogelijk is om het conform artikel V.12, tweede lid, van de Staatsregeling van Aruba, voor 1 september 2007 aan de Staten aan te bieden. 1.2 Echter, (a) de kwaliteit van de deelbegrotingen en de toelichtingen daarop, maar ook (b) het ontwikkelde gebruik om de begroting voor het Ministerie van Financien en Economische Zaken als eerste in de Staten te behandelen en vast te stellen, doen de Raad ook in dit verband adviseren voor het dienstjaar 2009 de begrotingen voor het Land in den geconsolideerde begroting vast te leggen: a) Ten aanzien van de memories van toelichting bij de ter advisering ingediende ontwerp-landsverordeningen tot vaststelling van de begrotingen van de verschillende ministeries, heeft de Raad wederom moeten constateren dat vele toelichtingen een algemeen deel, waarin het gecoordineerd beleid van het ministerie tot uitdrukking komt, ontberen. De meeste toelichtingen zijn een samenraapsel van door de verschillende diensten opgestelde onderdelen, van verschillende still en verschillend kwaliteitsgehalte, die lukraak aan elkaar zijn `geplalce en kennelijk zijn ingekort, waardoor de inhoud onduidelijk of onsamenhangend is. De memories van toelichting bevatten naar de mening van de D1RECTIE WETGEV1NG EN JURiDISCHE ZAKEN 1

105 Scan nummer 4 van 5 - Scanpagina 2 van 7 RvA Raad weinig - op basis van probleemanalyses en relevante ontwikkelingen gebaseerde - concrete beleidsvoornemens. Voorts ontbreekt veelal de weerslag van het te voeren beleid in de deelbegrotingen. De memories van toelichting doen volgens de Raad derhalve geen recht aan artikel 3, eerste lid, van de Comptabiliteitsverordening 1989 (AB 1989 no. 72), alwaar aan de memorie van toelichting de eis wordt gesteld dat deze voor wat betreft de vaststelling van de kosten en investeringen en de middelen, nauwkeurig en volledig de gronden en gegevens bevat, waarop elke raming berust (deel 5). b) De Raad is van oordeel dat door het als eerste behandelen en vaststellen van de begroting van het ministerie van Financien en Economische Zaken, ook het totaal van de saldi van de (nog te behandelen) begrotingen van de overige ministeries worden vastgesteld. Met andere woorden, er kunnen tussen de ontwerpbegrotingen van de overige ministeries wijzigingen (bijvoorbeeld overheveling van kredieten bij het ene ontwerp naar het andere) bij amendement worden vastgesteld, doch deze zullen, naar de Raad heeft begrepen, geen effect mogen hebben op de saldi van de reeds vastgestelde begroting van het ministerie van Financien en Economische Zaken. Indien de Staten op een gegeven moment een dergelijk effect van hun amendement wel wenselijk zouden achten (bijvoorbeeld bij een aanzienlijk exploitatieoverschot), zou voor de alsdan noodzakelijke aanpassing van de reeds vastgestelde begroting van het ministerie van Financien en Economische Zaken een ontwerp- landsverordening tot wijziging van die begroting noodzakelijk zijn. Wanneer het ontwerp van die begroting als sluitstuk zou zijn behandeld, had kunnen worden volstaan met een nota van wijziging. Deze (be)handelwijze doet naar 's Raads mening afbreuk aan de inhoudelijke waarde van de begrotingsbehandeling van de overige ministeries en draagt bij aan uitholling van het budgetrecht van de Staten aangezien het recht van amendement op de omschreven wijze wordt beknot. Teneinde dit te voorkomen stelt de Raad voor om 's Lands begroting in de toekomst op een andere wijze in te richten, namelijk in de vorm van den geconsolideerde begroting die bij landsverordening wordt vastgesteld. In een dergelijke begroting zouden de kosten, middelen, investeringen en financiering voor het komende dienstjaar van de verschillende ministeries hoofdstuksgewijs kunnen worden opgenomen.' Een groot voordeel van een dergelijke inrichting van de Landsbegroting is volgens de Raad de omstandigheid dat de functie van de begroting als beleidsinstrument wordt versterkt. De beleidsvoornemens van de verschillende ministers en de samenhang daartussen alsmede de relatie met de speerpunten van het regeringsbeleid worden aldus inzichtelijker en overzichtelijker waardoor de toetsbaarheid van de begroting wordt verhoogd (om maar te zwijgen van de efficientie van het behandelen door alle actoren van den ontwerp versus 7). 1.3 Met de invoering van een geconsolideerde begroting wordt het ook mogelijk te voldoen aan artikel 3, tweede lid, van de Comptabiliteitsverordening, alwaar wordt voorgeschreven dat de begroting een overzicht van de vorderingen en schulden dient te bevatten. Tevens wordt beter tot uitdrukking gebracht dat de minister van Financien en Economische Zaken primair verantwoordelijk is voor 's Lands Financien2 Zie bijvoorbeeld de inrichting van de Rijksbegroting en de Miljoenennota Zie artikel 12, eerste lid, 17, eerste lid en 18, tweede lid, van de Comptabiliteitsverordening 1989 (AB 1989 no. 72) 2

106 Scan nummer 4 van 5 - Scanpagina 3 van 7 RvA De Raad heeft uit ambsberichten begrepen dat de regering voornemens zou zijn de Comptabiliteitsverordening 1989 te wijzigen. De Raad juicht dit toe, nu bij herhaling is geconstateerd dat ministers zich bij de toepassing van de bepalingen van de Comptabiliteitsverordening dermate in hun bewegingsvrijheid beperkt voelen, dat zij hun speelruimte hebben vergroot door een wijze van toepassing van de comptabele regels en procedures zoals deze, naar de mening van de Raad, niet zijn bedoeld. Ministers kunnen hierbij telkenmale rekenen op de steun van de Staten. De Raad van Advies echter heeft binnen het staatsbestel een eigen functie en taak, en toetst daarbij aan het geldende recht. Ten aanzien van diverse ontwerpen heeft dat moeten Leiden tot zware dicta van de Raad. Helaas heeft dit de afgelopen jaren een wissel getrokken op de relatie tussen de regering en de Raad. Onnodig, naar de opvatting van de Raad, want een onathankelijke en kritische advisering hoeft een goede verstandhouding niet in de weg te staan. Het kan heel wel zijn dat het geldende recht in de praktijk als te rigide wordt ervaren. Het is echter aan de wetgever om zich over de (on)werkbaarheid van de Comptabiliteitsverordening 1989 te buigen en de nodige wijzigingen aan te brengen. In dit verband wenst de Raad te verwijzen naar zijn opvattingen inzake de interpretatie en toepassing van diverse artikelen van de Comptabiliteitsverordening 1989, die als bijlage bij het onderhavige advies zijn gevoegd. 2. Ontwerp-landsverordening 2.1 Ten aanzien van het Tnig artikel' wil de Raad - hetzij herhaald - erop aandringen dat de Landsbegroting 2009 wordt opgemaakt zonder gebruikmaking van de afwijking van artikel 3, tweede lid, van de Comptabiliteitsverordening 1989, zodat de begrotingen in het vervolg worden voorzien van de cijfers, voorkomende in de jaarrekeningen van het voorgaande jaar, alsmede van een overzicht van vorderingen en schulden van het Land. Doordat nu al vele jaren niet aan de vereisten van artikel 3, tweede lid, van de Comptabiliteitsverordening 1989 (AB 1989 no.72), wordt voldaan, Iijkt deze bepaling illusoir, hetgeen in het kader van deugdelijkheid van bestuur niet de bedoeling kan zijn. Dit klemt te meer gezien de praktijk dat er geen jaarrekeningen voorhanden zijn en de aanbieding van een ontwerp-begroting het moment is waarop enig inzicht in 's Lands financidle situatie kan worden verkregen. Voor de ontwerp-landsverordening tot vaststelling van de begroting van het ministerie van Financien is daarenboven wettelijk voorgeschreven3 dat aan de memorie van toelichting ondermeer wordt toegevoegd: - een per 1 januari van het jaar, voorafgaande aan het dienstjaar, gespecificeerd overzicht van de gegeven garanties; - een liquiditeitsprognose van het Land over het komende dienstjaar. De Raad heeft vastgesteld dat, in strijd met artikel 3, tweede lid, van de Comptabiliteitsverordening, zowel het garantieoverzicht als de liquiditeitsprognose ontbreken en acht het noodzakelijk dat hierin wordt voorzien. 2.2 De Raad heeft evenmin een personeelsstaat aangetroffen: de begroting 2008 bevat slechts een totaalbeeld. Het is de Raad bekend dat de kemtakenanalyse welke zijdens de overheid in 2007 is gedntameerd, is afgerond. Thans dienen derhalve de beleids- en uitvoeringsbeslissingen te worden genomen teneinde de omvang en de inhoud van het overheidsapparaat nader vorm te geven. De Raad wil er in dit verband op wijzen dat een Artikel 3, tweede lid, van de Comptabiliteitsverordening 1989 (AB 1989 no. 72). 3

107 Scan nummer 4 van 5 - Scanpagina 4 van 7 RvA personeelsstaat essentieel is om de ontwikkelingen op personeelsgebied te kunnen beoordelen, alsmede voor het toetsen van de ramingen voor de personeelskosten. Terugdringen van de personeelskosten is een belangrijke voorwaarde voor het bereiken van een 'balanced budget'. 2.3 De Raad vraagt zich af waarom de opbrengsten van de heffing van de inkomstenbelasting op nihil worden begroot. 3. Memorie van toelichting en bijlagen 3.1 In tegenstelling tot het gestelde onder 1.2, onderdeel a, wenst de Raad zijn waardering uit te spreken voor de heldere en inzichtelijke wijze waarop met name de beleidsvoornemens inzake het financieel beleid in de memorie van toelichting zijn gepresenteerd. De memorie van toelichting op het onderhavige ontwerp kan naar de mening van de Raad als voorbeeld dienen voor de deelbegrotingen. 3.2 De Raad heeft in zijn advies inzake de ontwerp- Iandsverordening tot vaststelling van de begroting van het ministerie van Volksgezondheid, Milieu, Administratieve- en Vreemdelingenzaken voor het dienstjaar een kanttekening geplaatst ten aanzien van de in dat ontwerp geponeerde opvatting dat de compensatie van de kosten van de BBO voor gepensioneerden eenmalig van aard zou zijn. De Raad kan deze zienswijze niet onderschrijven. Ook de gepensioneerden zullen blijvend gecompenseerd worden voor de gevolgen van de BBO. De Raad merkt op dat hij in het betreffende ontwerp geen kostenraming heeft kunnen aantreffen voor de voornoemde compensatie. Deze omstandigheid heeft vanzelfsprekend ook gevolgen voor het geraamde begrotingsoverschot. De Raad vraagt zich voorts af of de gepresenteerde kostenverlaging voor het ministerie van VMAVZ niet veeleer het gevolg is van de kostenverlaging met ongeveer Afl ,- van de DIMAS ( ). 3.3 Met betrekking tot middelenpost (Inspectie Invoerrechten en Accijnzen), middelensoort 8215 (Accijns minerale olien)5 merkt de Raad op dat de genoemde absorptie op de minerale olien nog niet wettelijk is geformaliseerd. 3.4 Voorstellen voor redactionele verbeteringen zijn in de marge van bijlage 1, pagina 7 en 8 bij het ontwerp aangegeven. 4. Conclusie en eindadvies De Raad kan zich voor het overige verenigen met de inhoud en de doelstelling van het onderhavige ontwerp en geeft U mitsdien in overweging het aan de Staten ter goedkeuring aan te bieden, nadat met het voorgaande rekening zal zijn gehouden. etaris, b De Voorzitter, mr. H.A. van der Wal J 4 Advies van 20 augustus 2007, kenmerk RvA Deel 5, pag. 17 4

108 Scan nummer 4 van 5 - Scanpagina 5 van 7 RvA Bijlage: Opvattingen van de Raad inzake de interpretatie en toepassing van de diverse artikelen van de comptabiliteitsverordening Artikel 4 CV 1989 Vraagstellingen: volgt uit artikel 4 dat een begroting, nadat het desbetreffende dienstjaar is verlopen, met terugwerkende kracht kan worden gewijzigd? (RvA 06-06/ RvA 25-06) volgt uit artikel 4, tweede lid, dat ook de behandeling, goedkeuring en vaststelling van een begroting na 31 december kan plaatsvinden en dat er terugwerkende kracht tot 1 januari mogelijk is? Opvatting Raad: Begrotingen kunnen niet, nadat het desbetreffende dienstjaar is verlopen, met terugwerkende kracht worden gewijzigd.6 Uit de procedure en termijnen genoemd in de artikelen 2 t/m 4 van de Comptabiliteitsverordening 1989 volgt dat de bepaling van artikel 4, tweede lid (alsmede artikel 11) alleen betrekking kan hebben op het vaststellen van een begroting voor een (komend) dienstjaar: de mogelijkheid van terugwerkende kracht is alleen geschapen indien onverhoopt de plaatsing van de landsverordening tot vaststelling van de begroting voor het dienstjaar na 31 december van het voorgaande jaar plaatsvindt. Uit de systematiek van de landsverordening en de toelichting blijkt dat dit niet veel later dan 1 mei dient te geschieden. (Adviezen: RvA 06-06/RvA 25-06) 2. Artikel 11 CV 1989 Vraagstellingen: volgt uit artikel 11, tweede lid, dat de minister van Financien bevoegd is bij ministeriele beschikking een algemene machtiging te verlenen aan de betrokken ministers om over een groter gedeelte dan 4/12 van de in het eerste lid bedoelde bedragen te beschikken? (MB dd. 18 april 2006, no. 1162/06 van de Minister van Financien en Economische Zaken) Zo nee, wat zijn de consequenties van het doen van uitgaven 'op basis van' genoemde MB? Wat is de relatie met artikel 31 CV 1989? volgt uit artikel 11, tweede lid, dat de minister van Financien bevoegd is bij ministeriele beschikking de - niet in letterlijk bewoordingen gegeven - periode van vier maanden 'op te rekken'? (MB dd. 18 april 2006, no. 1162/06 van de Minister van Financier' en Economische Zaken) maakt artikel 11, tweede lid, dat een wijziging bij landsverordening nodig is inhoudende een verlenging van de termijn, indien de begroting niet op 1 mei van dat jaar in werking kan treden? (RvA 86-06) Opvatting Raad: Artikel 11, eerste lid, van de Comptabiliteitsverordening 1989 biedt bij het niet tijdig tot stand komen van de landsbegroting voor een viertal maanden, derhalve slechts tot uiterlijk 1 mei van het begrotingsjaar, een voorziening voor uitgaven die noodzakelijk zijn voor het gaande houden van de overheid(sdiensten). Indien noodzakelijk dient deze termijn bij (nood)lands-verordening te worden verlengd. Verlenging van deze wettelijke termijn bij Ministeriele Beschikking is niet mogelijk: een landsverordening kan niet bij MB worden gewijzigd. Voor de uitzonderlijke situatie ten aanzien van de begroting voor het Land voor het dienstjaar 2006 had een eenmalige 6 Uitzondering hierop zijn de in de bestuurspraktijk van Nederlandse lagere overheden gebezigde zgn. `slotwijzigingen% een gebruik dat hier ten lande niet is geregeld. 5

109 Scan nummer 4 van 5 - Scanpagina 6 van 7 RvA `nood'-landsverordening tot stand moeten worden gebracht. De machtiging zoals genoemd in artikel 11, tweede lid, van de Comptabiliteitsverordening 1989 kan slechts worden gegeven voor bijzondere gevallen. Derhalve kan zij niet in algemene zin worden gegeven voor alle ministers en alle begrotingsposten. (Advies: RvA 86-06) 3. Artikel 27 Um 30 juncto 31 CV 1989 Vraagstellingen: volgt uit artikel 27 jo. 31 dat de bedoelde machtigingen met terugwerkende kracht kunnen worden verleend? (RvA ) indien een onbevoegd uitgevoerde rechtshandeling van een minister nietig is, hoe kan deze - indien het rechtsgevolg toch gewenst is, ingevolge de CV 1989 feitelijk worden bekrachtigd c.q. bevestigd/voor gedekt verklaren? (RvA 04-06) kan een minister die niet ingevolge de Landsverordening instelling ministeries als zodanig is benoemd een begroting van een andere minister (wiens vacature niet is vervuld) aanbieden? Vide ook artikel 31 CV (RvA 20-06, p. 3, RvA 81-06)) is een p.m. raming op een begroting een voldoende wettelijke basis voor uitgaven ingevolge artikel 31 CV 1989? (RvA 20-06) Opvatting Raad: Het met terugwerkende kracht verschaffen van een wettelijk basis, in het geval de machtiging zoals genoemd in de artikelen 27 tot en met 30 van de Comptabiliteitsverordening 1989 niet is verkregen en er derhalve sprake is van onbevoegd bestuurlijk handelen, is hier te lande sinds 1999 niet meer mogelijk. In artikel 31 van de Comptabiliteitsverordening 1989 is bepaald dat de minister slechts bevoegd is tot het verrichten van de omschreven rechtshandelingen indien hij de daartoe vereiste machtiging van te voren heeft bekomen. Dat houdt in dat het handelen zelve van een onbevoegd bestuurder niet met terugwerkende kracht rechtmatig kan worden verklaard. Deze minister blijft ingevolge artikel 31 van de Comptabiliteitsverordening 1989 dan ook volledig aansprakelijk voor zijn onbevoegde handelen. De situatie kan zich voor-doen dat het wenselijk of onvermijdelijk is dat de rechtsgevolgen van onbevoegd bestuurlijk handelen worden erkend of in stand blijven7. Naar 's Raads mening bestaat in een dergelijk geval de mogelijkheid dat het onbevoegd genomen besluit dan wel de onbevoegd gedane rechtshandeling wordt bekrachtigd. Een bekrachtiging zal echter met hetzelfde juridisch instrument dienen te geschieden als waarmee ook de machtiging zou zijn geschied. Een minister die niet ingevolge de Landsverordening instelling ministeries als zodanig is benoemd kan niet een begroting van een andere minister (wiens vacature niet is vervuld) aanbieden. De Raad wijst in dit verband naar artikel 31 van de Comptabiliteitsverordening, waarin o.a. is gesteld: "...Nietig is iedere door een minister of diens gevolmachtigde namens het Land verrichte rechtshandeling: a. die rechtsgevolgen heeft op een gebied waarvoor de desbetreffende minister ingevolge de Landsverordening instelling ministeries (AB 1991 no. GT 61) geen verantwoordelijkheid draagt;..." (Adviezen: RvA /RvA 04-06/RvA 20-06/ RvA 81-06) Voor de introductie van een beperkte derdenwerking in de CV 1989 kon worden betoogd dat geen derdenwerking moest worden aangenomen voor het bepaalde in de CV Van overheidswege kon derhalve tegenover een derde geen beroep worden gedaan op de eigen onbevoegdheid. Een derde mocht echter het gerechtvaardigd vertrouwen koesteren dat de overheid bevoegdelijk handelde. 6

110 Scan nummer 4 van 5 - Scanpagina 7 van 7 RvA Artikel IV.1, eerste lid, van de Staatsregeling van Aruba In tegenstelling tot hetgeen staat vermeld in de considerans van de desbetreffende initiatiefontwerp-landsverordeningen tot vaststelling van de begroting van de Staten van Aruba en de Algemene Rekenkamer voor het dienstjaar 2006, werd de Raad van Advies niet gehoord. Artikel IV.1, eerste lid, van de Staatsregeling van Aruba bepaalt dat de Raad wordt gehoord over alle ontwerpen van landsverordeningen, tenzij er uitdrukkelijk sprake is van een situatie als bedoeld in het derde lid. Daarvan was in casu geen sprake, noch lenen de betreffende ontwerpen zich voor een dergelijke uitzondering. 5. Begroting en machtigingsbepalingen in andere regelingen De Raad merkt op dat ingevolge artt. 2, tweede lid, 22, derde lid, j 31 van de Comptabiliteitsverordening 1989 de Minister van Financien en Economische Zaken slechts bevoegd is om verplichtingen/geldleningen ten laste van het Land aan to gam indien daartoe is voorzien in een vastgestelde begroting van het Land voor dat dienstjaar. De Raad merkt op dat artikel 38s van de Landsverordening Algemene Ziektekostenverzekering de comptabiliteitsvoorschriften onverlet laat. Dit houdt in dat de Minister zonder vastgestelde begroting geen verplichtingen kan aangaan die leiden tot verandering in de samenstelling van het vermogen van het Land, in het betreffende begrotingsjaar. (Advies: RvA ) 7

111 Scan nummer 5 van 5 - Scanpagina 1 van 4 STATEN VAN ARUBA ZITTINGSJAAR CY NADER RAPPORT (BIJLAGE B) ARUBA 0 Au3.?my,'.3:5641R Aan: de Gouverneur van Aruba, Plaza Eman 3, ALHIER. Uw kenmerk: Onderwerp: Uw brief: Ons kenmerk: btu.) --=: a - L., Oranjestad, 04;1 el A la = ontwerp-landsverordening tot vaststelling van de begroting van het ministerie van Financien en Economische Zaken voor het dienstjaar 2008 lk heb de eer u hierbij aan te bieden het advies van de Raad van Advies d.d. 24 augustus 2007, no , betreffende het bovenvermelde ontwerp. De Raad kan zich met de inhoud en de -doelstelling van het ontwerp verenigen en adviseert u het ontwerp aan de Staten ter goedkeuring aan te bieden, nadat rekening zal zijn gehouden met zijn opmerkingen. Hieronder zal worden ingegaan op deze opmerkingen van de Raad. Ad 1. Naar een geconsolideerde begroting 0, E 0 E E E R 0.0 De Raad merkt op onder 1.2 dat het gelet op de kwaliteit van de deelbegrotingen en de toelichtingen daarop en het ontwikkelde gebruik om de begroting van het ministerie van Financien en Economische Zaken als eerste in de Staten te behandelen en vast te stellen, beter is om voor het dienstjaar 2009 de begrotingen van het Land in een geconsolideerde begroting vast te leggen. Zo constateert de Raad onder a) ten aanzien van de memories van toelichting, dat vele een algemeen deel, waarin het gecoordineerde beleid van het ministerie tot uitdrukking komt, ontberen. Voorts bevatten ze naar de mening van de Raad weinig concrete beleidsvoornemens en ontbreekt veelal de weerslag van het te voeren beleid in de begroting. In zoverre deze opmerking de memories van toelichting van de begrotingen van mijn ambtgenoten betreft kan ik een en ander slechts ter kennisgeving aannemen en opmerken dat de individuele ministers verantwoordelijkheid dragen voor de beleidsgebieden die zij, conform de