Brede school EEN SPEELSE VERKENNING

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Brede school EEN SPEELSE VERKENNING"

Transcriptie

1 Brede school EEN SPEELSE VERKENNING

2 Colofon Brede school, een speelse verkenning is een uitgave van Centrum Informatieve Spelen vzw Naamsesteenweg Leuven tel fax In opdracht van: Algemeen Onderwijsbeleid Antwerpen Open Onderwijshuis Lange Gasthuisstraat Antwerpen tel fax Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door druk, fotokopie, microfilm of op een andere manier, tenzij met toestemming van het Centrum Informatieve Spelen vzw. Centrum Informatieve Spelen vzw, Leuven, v.u. Ludo Stevens, Naamsesteenweg 130, 3001 Leuven.

3 Inhoudstafel Spelkenmerken 4 Thema... 4 Doel... 4 Doelgroep... 4 Aantal deelnemers... 5 Begeleiding... 5 Accommodatie... 5 Duur... 5 Speluitleg 6 Overzicht van het materiaal in de doos... 6 Materiaal zelf te voorzien... 6 Voorbereiding... 6 Spelomschrijving... 8 Spelverloop... 9 Nabespreking 20 Bespreking van...20 het brede schoolplan en de terminologie MODULE MODULE MODULE Meer info? 24 In de speluitleg hebben we het over de deelnemer en de begeleider en gebruiken we enkel mannelijke benamingen. Systematisch bedoelen we daarmee ook de vrouwelijke term.

4 Spelkenmerken Thema Brede school, een speelse verkenning is een speelse gespreksmethodiek over het concept brede school. De deelnemers verkennen de inhoud van dit begrip of spiegelen hun werking aan de hand van beeldmateriaal uit 10 Antwerpse brede school proefprojecten ( ). Doel De deelnemers maken kennis met het begrip brede school. De deelnemers krijgen inzicht in de visie achter een brede school en raken vertrouwd met de kernbegrippen en concepten van deze visie. De deelnemers reflecteren over de kansen rond brede school binnen de eigen context. De deelnemers reflecteren over hun eigen brede schoolwerking. Doelgroep Schoolteams Studenten in de lerarenopleiding; Partners van een brede school. 4

5 Aantal deelnemers 6 tot 30 deelnemers. Begeleiding 1 begeleider, vertrouwd met brede school. Accommodatie een (groot) lokaal met projector, projectiescherm en luidsprekers. een computer of laptop (besturingssysteem Windows 2000, XP, Vista of mac OS X, met DVD-speler) die op de projector en luidsprekers aangesloten kan worden. 1 tafel voor de begeleider 1 tafel per team met 1 stoel per deelnemer (3 à 5 deelnemers per team) Duur 100 tot 150 minuten. 5

6 Speluitleg Overzicht van het materiaal in de doos speluitleg DVD met het beeldmateriaal 8 brede schoolplannen 80 middelenkaarten - 16 tijdkaarten - 16 geldkaarten - 24 omgevingskaarten - 24 blanco kaarten een pakje post-its Materiaal zelf te voorzien kladpapier en schrijfgerief (1 pen of potlood per tafel) eventueel een dunne markeerstift (alcoholstift) om de blanco kaarten in te vullen Voorbereiding Tip: brede school, een speelse verkenning maakt gebruik van beeldfragmenten op een interactieve DVD. Als je de gespreksmethodiek voor de eerste keer begeleidt, is het zinvol om eerst even zelf de hele DVD door te nemen. Het is bijvoorbeeld belangrijk om vooraf een keuze te maken bij het tweede en het derde filmfragment. 6

7 Verdeling van de deelnemers in teams Maak vooraf een verdeling van de deelnemers in teams. Er is materiaal voor 5 verschillende teams van 2 tot 6 spelers. Er zijn minstens twee teams nodig. Het aantal teams heeft mogelijk een invloed op het verloop van het spel; hoe meer teams er zijn, hoe meer tijd je moet uittrekken voor de tussentijdse bespreking. Lokaalschikking Plaats in het lokaal per team een tafel met voor elke deelnemer een stoel. Schik de tafels en stoelen indien mogelijk zo, dat alle spelers gemakkelijk het projectiescherm kunnen zien. Zet vooraan in het lokaal (aan het projectiescherm) een tafel voor de begeleider, met daarop alle materiaal uit de doos. laptop beamer projectiescherm Afbeelding : Lokaalschikking voor 5 teams 7

8 DVD met beeldmateriaal Sluit indien nodig de computer of laptop aan op de projector en de luidsprekers. Plaats de bijgevoegde DVD in de DVDspeler van de computer. Na enkele ogenblikken opent de applicatie brede school automatisch. Indien dit niet het geval is, open dan het bestand brede school.exe (Windows) of brede school.app (Mac OS X) via de verkenner of finder. Zorg ervoor dat de weergave op de projector overeenkomt met de weergave op het scherm van de computer. Je kan dit instellen via het configuratiescherm (Windows) of de systeemvoorkeuren (Mac OS X). (Optioneel) invulling van de blanco middelenkaarten Eventueel kan je zelf een aantal blanco middelenkaarten invullen. Maak hiervoor gebruik van de post-its, die je op de blanco kaarten kleeft. Je kan refereren aan de context die de deelnemers kennen. Een voorbeeld: je gebruikt brede school, een speelse verkenning tijdens een personeelsvergadering op een kleuterschool. De school heeft ook een lagere en een secundaire afdeling. Een extra middelenkaart zou kunnen zijn dat er interesse en tijd is om een leeftijdsoverschrijdend project op poten te zetten... Spelomschrijving Brede school, een speelse verkenning is geen spel met winnaars en verliezers. Het is wél een speelse gespreksmethode om leerkrachten, studenten en partners het begrip brede school te laten verkennen. De gespreksmethodiek maakt gebruik van beeldmateriaal uit 10 scholen die van 2006 tot 2009 door het algemeen onderwijsbeleid van de 8

9 Stad Antwerpen ondersteund werden binnen het Stimuleringsfonds brede school. Het spel bestaat uit 3 rondes: een verkenningsronde, een droomronde en een realisatieronde. Elke ronde start met het bekijken van een beeldfragment, daarna volgt een bespreking van deze beelden (eerst in de teams, daarna in grote groep) en tenslotte is er een verwijzing naar het theoretische kader rond brede school. Dit theoretische kader is in het spel vertaald als een metroplan met lijnen, haltes en metrotickets. De deelnemers brengen doorheen de gespreksmethodiek brede school in kaart. Spelverloop Algemeen spelverloop en timing Brede school, een speelse verkenning is een relatief open en flexibele gespreksmethodiek. Afhankelijk van de achtergrond, professionele context en voorkennis van de deelnemers, pas je het verloop van het spel aan. Tip: voor leerkrachten of mogelijke partners van een brede school is het interessant om voldoende lang te reflecteren over de concrete voorbeelden. Het zwaartepunt van de methodiek verschuift hier wellicht naar het einde (meer aandacht voor de bespreking van het derde fragment en de terugkoppeling naar de eigen context). Bij studenten is deze terugkoppeling minder relevant en is het net boeiend om voldoende lang stil te staan bij de verkenning en het dromen. De tabel op blz. 10 geeft een inschatting van de benodigde tijd per fase, in een minimaal (100 minuten) en een maximaal (150 minuten) tijdskader. 9

10 Tabel: inschatting van de benodigde tijd per fase, in een minimaal (100 minuten) en een maximaal (150 minuten) tijdskader MINIMAAL MAXIMAAL 1. Inleiding 10 minuten 20 minuten 2. Verkenning filmfragment 15 minuten 15 minuten bespreking in plenum 5 minuten 10 minuten terugkoppeling 5 minuten 5 minuten naar het theoretische kader (metrokaart) 3. Dromen filmfragment 5 minuten 5 minuten bespreking in de teams 5 minuten 10 minuten bespreking in plenum 10 minuten 15 minuten terugkoppeling 5 minuten 5 minuten naar het theoretische kader (metrokaart) 4. Realiseren filmfragment 5 minuten 5 minuten bespreking in de teams 10 minuten 15 minuten bespreking in plenum 10 minuten 15 minuten 5. Nabespreking 15 minuten 20 minuten Totaal 100 minuten 150 minuten 10

11 1. Inleiding Leid het spel kort in. Geef aan hoe lang de gespreksmethode zal duren. Vertel dat het de bedoeling is om aan de hand van beeldfragmenten uit de 10 Antwerpse proefprojecten, kenmerken van brede school in kaart te brengen. Dit gebeurt in drie rondes (de verkenning, het dromen en het realiseren), waarbij telkens een fragment getoond wordt en waarna een bespreking volgt. De ervaring leert dat het nuttig kan zijn om, afhankelijk van de voorkennis van de deelnemers, kort te kaderen wat de term brede school inhoudt. Een goede, beknopte definitie luidt als volgt: Een brede school werkt samen met partners uit de omgeving, ouders, buurtbewoners, het jeugdwerk, welzijn, sport en cultuur. Ze maakt optimaal gebruik van de talloze mogelijkheden die de omgeving biedt om alle kinderen en jongeren aantrekkelijke en levensechte leerervaringen te bieden. Brede scholen brengen creatieve processen op gang en stemmen hun aanbod beter af op kansarme doelgroepen. Zo vinden jongeren ook makkelijker de weg naar het reguliere aanbod op het vlak van vrije tijd, cultuur en sport. Een brede school schept perspectieven voor vervolgopleidingen en werk. Door de vele contacten versterken brede scholen hun positie in het sociale weefsel van de buurt of de omgeving. Laat de deelnemers de eerste fase van de metrokaart zien op het projectiescherm. Dit doe je door op de knop volgend scherm te klikken op het introductiescherm. Tijdens het spel zullen de verschillende lijnen en stations op deze kaart geleidelijk aan zichtbaar worden. 11

12 2. Verkenning Eerste filmfragment Het eerste filmfragment (duur: ongeveer 13 minuten) is een minidocumentaire, rond het thema 1 dag brede school. Het toont diverse aspecten van brede school, waarbij de focus ligt op de drie belangrijkste sleutelbegrippen (diversiteit, verbinding en participatie). Tijdens het bekijken van de beelden noteren de deelnemers op een kladpapiertje begrippen die zij zelf opvallend en/of belangrijk vinden. Laat het fragment zien door te klikken op volgend scherm. Klik op het stilstaande beeld om het filmfragment af te spelen. Tip: alle beeldfragmenten bevatten ook audio. We maken vaak gebruik van interviews of begeleidende commentaarstemmen. Controleer hierom vooraf of het geluid voldoende sterk wordt weergegeven via de luidsprekers. Bespreking van het eerste fragment Na afloop van het eerste filmfragment klik je terug op volgend scherm. De blanco metrokaart verschijnt opnieuw, met cijfers van 1 tot 6 op de plek waar de haltes thuishoren. Vooraleer de deelnemers deze kaart invullen, vraag je wat hen opviel tijdens het bekijken van het eerste fragment. Deze bespreking gebeurt meteen in de grote groep, maar de deelnemers kunnen wel verwijzen naar wat ze tijdens het filmfragment met hun team eventueel reeds noteerden. 12

13 Tip: de bedoeling van deze bespreking is dat de deelnemers in eigen verwoordingen vertellen welke brede schooleigenschappen in het eerste beeldfragment naar voor kwamen. Het beeldfragment is zo opgevat dat het diverse aspecten van brede school laat zien, met aandacht voor de drie kernwoorden (diversiteit, verbinding en participatie). Terugkoppeling (de metrokaart) Het is nu tijd om voor de eerste keer een aantal kernbegrippen rond brede school in kaart te brengen. Om dit te doen staat er op de voorlopig blanco metrokaart een centrale, paarse lijn. Op deze lijn staan de belangrijkste haltes : de sleutelwoorden rond brede school. De deelnemers krijgen even de kans, op basis van de bespreking van het eerste fragment, te bedenken welke deze zes begrippen zijn. Ze schrijven per team hun zes kernwoorden op een kladpapiertje. Laat daarna de begrippen zien door op de cijfers op de metrokaart te klikken. Overloop hierbij telkens kort wat met de verschillende begrippen precies bedoeld wordt. Diversiteit De brede school spreekt alle kinderen en jongeren aan. Zij speelt in op de grote diversiteit aan interesses en talenten. Een voorbeeld: enkele scholen en organisaties uit de buurt organiseren een voetbaltornooi. Dit biedt tal van leerkansen, ook voor de niet-voetballers! Papieren en digitale uitnodigingen, praktische organisatie, hapjes en drankjes, foto s, interviews met spelers en trainers, verslaggeving, Verbindingen School en partners stemmen waar mogelijk hun werking op mekaar af. De leefwereld van de kinderen en jongeren is minder versnipperd. De leerkrachten 13

14 handelsvakken integreren in hun lessen het materiaal uit de stages. Tijdens een circusweek op school gebruiken de leraars in de rekenles voorbeelden uit deze context en ontwerpt de jeugdwerking met de jongeren circuskostuums. Participatie De brede school is er niet alleen voor de leerlingen, voor de ouders, voor de buurt. Zij wordt samen opgebouwd door iedereen die er deel van uitmaakt. Zoek naar werkvormen om kinderen en jongeren, ouders en buurtbewoners te betrekken bij de invulling en de aanpak van hun brede school. School in de omgeving Maak gebruik van en speel in op de mogelijkheden die de buurt biedt. Zoek contact met interessante organisaties. Ga mee in vragen van de stad of de gemeente. Kortom: stel de omgeving optimaal in dienst van het levensecht leren van de kinderen en de jongeren. Leerkansen De brede school is een levensechte leerschool. Niet alleen het schoolse leren maar allerlei vaardigheden komen aan bod: sociaal, emotioneel, sportief, technisch, De kinderen en jongeren krijgen hier levensbrede ontwikkelingskansen. Continu proces Een brede school werkt projectmatig. Zij bouwt duurzame contacten op met allerlei organisaties, verenigingen of bedrijven in de buurt. Zo creëert zij optimale leerkansen voor de kinderen en jongeren. Brede school is dus meer dan eenmalige uitstappen, bezoeken of projecten. Het gaat om een duurzame, geïntegreerde werking. 14

15 Tip: Als spelbegeleider luister je goed en vertaal je de inbreng van de deelnemers naar de kernbegrippen. Leg de spelers uit dat ze een beloning krijgen voor het juist raden van de sleutelbegrippen: metrotickets (de middelenkaarten) die heel belangrijk zijn in een latere fase. Voor elk relevant begrip dat de spelers op hun klad genoteerd hebben, krijgen ze 1 middelenkaart. Verdeel de middelenkaarten zo gelijkmatig mogelijk (er zijn meer omgevingskaarten dan tijd- of geldkaarten, deel er dus hier het meeste van uit). Voorbeeld: een team heeft 4 van de 6 sleutelbegrippen opgeschreven. Geef hen hiervoor 1 tijdskaart, 1 geldkaart en 2 omgevingskaarten. Tip: Je kan je als begeleider best flexibel opstellen bij het toewijzen van de middelenkaarten. Een team dat netwerk van partners opgeschreven heeft, verdient zeker en vast een kaartje voor verbinding. 3. Dromen Tweede filmfragment Het tweede beeldfragment (duur: ongeveer 2 minuten) laat een voorbeeld van een brede schoolproject zien. Op de DVD zijn drie verschillende fragmenten opgenomen. Klik op volgend scherm om een korte introductie van de verschillende fragmenten te lezen. Je kan best vooraf het fragment kiezen dat het meest geschikt is binnen de context. Vooraleer het tweede fragment start, geef je de deelnemers een opdracht mee. Elk team zal naar het beeldfragment kijken met een andere mentale bril. Deze mentale bril is 1 15

16 van de sleutelbegrippen op de kaart. De bedoeling is dat de deelnemers in het beeldfragment maximale kansen ontdekken rond een bepaald kernwoord. Een voorbeeld: Je kiest ervoor om met de deelnemers te kijken naar het fragment over de taallessen voor ouders. Eén team bekijkt dit fragment vanuit het begrip participatie. De opdracht is: bedenk maximale kansen rond participatie voor dit project. Laat het tweede filmfragment starten door op het selectiescherm het gewenste filmpje aan te klikken. Bespreking van het tweede fragment De deelnemers krijgen even de tijd om in hun groep te dromen rond hun sleutelbegrip. Herhaal hierbij dat het de bedoeling is om los van praktische of organisatorische beperkingen te dromen en een best case scenario te omschrijven. De teams moeten dus geen rekening houden met de beperkingen uit het beeldfragment. Geef de teams hiervoor voldoende tijd, zodat de ideeën kunnen rijpen. Na 10 minuten moeten de teams evenwel hun ideeën en droomscenario s aan de andere deelnemers voorstellen. Terugkoppeling (de metrokaart) Tijdens de bespreking van het tweede fragment hebben de spelers gedroomd over verschillende soorten activiteiten, actoren, betrokkenen,... Bij de terugkoppeling naar de metrokaart (en het theoretische kader rond brede school) verschijnen deze facetten op de metrokaart. Klik op volgend scherm om de metrokaart opnieuw weer te geven. Vertel de deelnemers dat ze nu moeten proberen om de andere 16

17 lijnen op de kaart in te vullen. Klik op de knop haltes weergeven om alle begrippen van de metrokaart tevoorschijn te laten komen. Geef de deelnemers daarna even de tijd om de overkoepelende begrippen van de verschillende lijnen te achterhalen. Elke lijn heeft een naam: de teams moeten deze naam zoeken. Ze schrijven hun 4 namen op een kladpapier. Klik op de knop lijnen weergeven om de vier overkoepelende namen te laten verschijnen. Per correct geraden lijn krijgen de teams opnieuw een aantal middelenkaarten. Je bepaalt zelf hoeveel kaarten en welke precies, maar zorg er voor dat elk team in totaal minstens 8 kaarten heeft (inclusief deze uit de vorige ronde). Zijn er minder dan 5 teams, dan kan je elk team wat meer kaarten geven. Het resultaat van deze fase is een volledige weergave van de metrokaart, met alle belangrijke brede schoolbegrippen. Elk team krijgt nu een brede schoolplan op papier om het verdere spelverloop te vergemakkelijken. Tip: bij het spelmateriaal zitten zes herbruikbare en dus niet beschrijfbare kaarten. Wil je dat de spelers zelf begrippen toevoegen, dan zorg je vooraf voor extra kopies van de kaarten. 4. Realiseren Derde filmfragment Het derde beeldfragment (duur: ongeveer 2 minuten) laat opnieuw een losstaand voorbeeld van een brede schoolproject zien. Op de DVD zijn vier verschillende fragmenten opgenomen; een uit het kleuteronderwijs, een uit het lager onderwijs, een uit het secundair onderwijs en een fragment dat focust op de rol van een externe partner. Je kiest voor deze fase best het fragment uit dat het nauwst aansluit bij de dagelijkse context 17

18 van de deelnemers. Klik op volgend scherm om een korte introductie van de verschillende fragmenten te lezen. De spelers bekijken het derde fragment zonder dat ze vooraf een opdracht krijgen. Ze kunnen wel zaken noteren die hen opvallen. Het brede schoolplan dat voor hen op tafel ligt is daarbij een goede referentie. Laat het filmfragment starten door op het selectiescherm het gewenste filmpje aan te klikken. Bespreking van het derde fragment Ook nu krijgen de deelnemers na het bekijken van het fragment een concrete opdracht. De teams vertrekken vanuit de middelenkaarten die ze gekregen hebben om zelf een realistisch brede schoolproject uit te werken. Ze doen dit binnen hun eigen context (bijvoorbeeld in het secundair onderwijs als de deelnemers daar leerkracht zijn) en binnen de grenzen van de middelen die ze met hun middelenkaarten voor handen hebben. De deelnemers mogen een selectie maken van hun middelenkaarten, moeten ze niet allemaal gebruiken. Een voorbeeld: Je laat het filmfragment over de doorgedreven samenwerking tussen drie diverse scholen rond een muzikale modeshow zien. Een team heeft onder andere volgende middelenkaarten: 5000 euro projectsubsidie, een halftijds personeelslid voor een jaar, lokalen van een plaatselijke jeugdbeweging met een goed uitgeruste keuken en een NGO met een ruim educatief aanbod. Vanuit het brede schoolplan en de geselecteerde middelenkaarten, en met het net getoonde voorbeeld in het achterhoofd bedenkt elk team de aanzet voor een nieuw project binnen de eigen context. 18

19 Tip: Je kan als begeleider de teams extra input geven door even langs te gaan en wat mee te denken. Verwijs zeker ook duidelijk naar het brede schoolplan als referentiekader voor het project. Nadat de teams hun project bedacht hebben, wordt elk idee kort besproken in de grote groep. Neem hiervoor even de tijd, zodat er ruimte is voor feedback en het voortbouwen op elkaars ideeën. Aanvullen van de metrokaart (optioneel) Na de bespreking van het derde fragment is het mogelijk om extra kernwoorden rond brede school aan het plan toe te voegen. Vaak identificeren de deelnemers zelf sleutelbegrippen die geen deel uitmaken van de metrokaart. Om ze er toch een plaatsje op te geven, kan je op de paarse as klikken. Er verschijnt dan een nieuwe halte, die je zelf een naam kan geven. Je kan dit nieuwe brede schoolplan ook afdrukken. Dit doe je door op de knop print te klikken. 19

20 Nabespreking Het laatste kwartier (dit kan ook langer) van de gespreksmethodiek wordt er even met de deelnemers gereflecteerd over de opgedane kennis en inzichten. Tip: het is vaak fijn om bij het begin van de nabespreking de setting wat te wijzigen. Laat de deelnemers bijvoorbeeld in andere teams samen zitten, of schuif de tafels en stoelen even in een andere opstelling. Op deze manier hou je de aandacht en concentratie wat langer vast. Bespreking van het brede schoolplan en de terminologie (± 15 minuten) Deze module kan met alle deelnemers binnen elke context uitgevoerd worden. Je stelt een reeks vragen waarbij je de deelnemers die dat wensen aan het woord laat. De vragen beginnen zeer concreet en refereren in het begin sterk aan de gespreksmethodiek. Op het einde van de nabespreking worden de vragen algemener en abstracter. Tip: het kan zeer zinvol zijn om verslag te maken van de nabespreking. Doe dit zelf, of vraag een deelnemer dit te doen. Het gesprek dat bij de nabespreking ontstaat kan erg bruikbare inzichten of conclusies opleveren. Soms ontstaan er ook concrete ideeën, die je achteraf zeker nog kan oppikken. 20

21 Mogelijke vragen: Welke termen van het brede schoolplan zijn nieuw voor je? Zijn er termen van het plan die je nog niet eerder met brede school associeerde? Zijn er concrete projecten die je kent of uitgevoerd hebt die binnen een brede schoolcontext passen? - Wat zorgt er voor dat deze projecten brede school zijn? - Hoe kan je er nog een grotere meerwaarde uit halen? Welke begrippen ontbreken er volgens jou nog op de kaart? Wat zijn, op basis van de filmfragmenten die je zag, de grootste troeven van een brede schoolwerking? Wat zijn, op basis van de filmfragmenten die je zag, de grootste uitdagingen van een brede schoolwerking? Naast deze bespreking, die onmiddellijk op het spel volgt, zijn er nog drie modules die toelaten dieper op de inhoud in te gaan. Deze modules kunnen deel uitmaken van een vervolgtraject, een tijdje na de eigenlijke gespreksmethodiek. MODULE 1: De groene as (± 10 minuten) Laat elk team even kort nadenken over een concreet brede schoolproject uit hun eigen context (een project dat al binnen de school uitgevoerd is bijvoorbeeld). Gebruik hiervoor de groene as op het metroplan als schaal. De groene as loopt van een extra project tot geïntegreerde werking. Dit zijn fases die een brede school of een project daarbinnen doorloopt. De teams kunnen op de as aanduiden in welke fase het project zich bevindt, waarom dat zo is en welke stappen ondernomen kunnen worden om het project verder te laten evolueren. 21

22 MODULE 2: Terugkoppeling naar de bestaande werking van de deelnemers (± 20 minuten) Als de deelnemers zelf binnen een onderwijscontext werken is het zeer interessant om aan de hand van de geïntroduceerde terminologie en het brede schoolplan te reflecteren over de eigen werking. Dit gebeurt bijvoorbeeld op een personeelsvergadering. Laat de deelnemers met hun team op het plan 3 termen aanduiden waar hun school sterk in staat. Je kan dit bijvoorbeeld doen door hen een aantal pionnen te geven, of gekleurde stickerbolletjes. Overloop de keuzes van de verschillende teams en probeer met de hele groep tot een consensus te komen (maximaal 5 sterke punten). De vijf sterke punten die opgesomd werden zijn troeven voor de school (bijvoorbeeld: een sterke participatie van ouders, een goede inbedding in de buurt, een sterke visie,...). Deze troeven kunnen vertaald worden in middelenkaarten, die op hun beurt terug als inspiratiebron kunnen dienen bij het uitwerken van een brede schoolproject. Laat de deelnemers vervolgens ook eens 3 zwakkere punten zoeken op de kaart. Deze zwakke plekken zijn aandachtspunten voor de school, maar tegelijkertijd vormen ze ook een kans om daar rond te werken. Een voorbeeld: een schoolteam geeft aan dat de relatie met de buurt helemaal niet optimaal is. In het kader van een brede schoolwerking is dit een aandachtspunt. Tegelijk ligt er een enorme kans voor de school om deze relatie op te bouwen aan de hand van een concreet project. 22

23 MODULE 3: Het bekijken van de extra filmfragmenten Op de DVD staan na afloop van de gespreksmethodiek nog 5 fragmenten die niet getoond werden. Dit zijn uiteraard evengoed goede voorbeelden van brede schoolprojecten. De fragmenten kunnen na afloop van de gespreksmethode bekeken worden met de deelnemers. Het kan erg zinvol zijn om dit pas na enige tijd te doen (wanneer de inhoud al even heeft kunnen bezinken). Mogelijke pistes om de fragmenten te bespreken zijn: Dromen (zoals bij het tweede fragment) vanuit een sterkte van de eigen school. Door de kansen op het vlak van een bepaalde troef te maximaliseren, komen de deelnemers misschien tot concrete ideeën voor de eigen werking. Ja! En ook...! : de deelnemers bekijken het fragment en bespreken na afloop hoe het project nog verder uitgewerkt kan worden. Elke interventie begint met ja! En we kunnen ook.... De bedoeling is dat er telkens constructief voortgebouwd wordt op wat de vorige deelnemer zei. 23

24 Meer info? Wil je je als begeleider vooraf informeren over brede school? Dat kan, via volgende websites: a a

2 Spelkenmerken. 2.1 Doel. 2.2 Speeldoel. 2.3 Doelgroep. 2.4 Duur. 2.5 Timing

2 Spelkenmerken. 2.1 Doel. 2.2 Speeldoel. 2.3 Doelgroep. 2.4 Duur. 2.5 Timing 2 Spelkenmerken 2.1 Doel MVO aan het roer is een informatief spel dat spelers laat ervaren wat maatschappelijk verantwoord ondernemen is en welke de basisbeginselen hieronder vallen. Het spel bestaat uit

Nadere informatie

TOOLKIT voor co-creatie. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken.

TOOLKIT voor co-creatie. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken. Download Acrobat Reader voor tablet / computer / etc om deze interactieve pdf te gebruiken. welkom Binnen een co-creatie ontwikkel je samen met een leerkracht een antwoord op de vraag van de school vanuit

Nadere informatie

De focusgroepen gaven ons in het verleden al een antwoord op volgende kernvragen:

De focusgroepen gaven ons in het verleden al een antwoord op volgende kernvragen: Focusgroepen basisonderwijs: Wat denken ouders uit verschillende doelgroepen over wat de school of het schoolteam kan doen om ouders meer te betrekken bij de school (geïnspireerd op de draaiboeken van

Nadere informatie

Speel het spel op je ploegvergadering, gouwoverleg of districtsraad. Plannen en meningen uitwisselen, leidt vaak tot nieuwe ideeën.

Speel het spel op je ploegvergadering, gouwoverleg of districtsraad. Plannen en meningen uitwisselen, leidt vaak tot nieuwe ideeën. Werkwinkel l Op vrijwillige voeten, een spel over vrijwilligersbeleid Doel van de werkwinkel: Dit spel is eerst en vooral een manier om in je ploeg eens stil te staan bij je vrijwilligers en wat er nodig

Nadere informatie

Draaiboek vorming oudercontact

Draaiboek vorming oudercontact Draaiboek vorming oudercontact Doel van de avond: - De juiste informatie over uw kind uit het oudercontact kunnen halen en zelf de juiste informatie aan de leerkracht tijdens het oudercontact kunnen geven

Nadere informatie

Van afvalberg tot afvaldal

Van afvalberg tot afvaldal Dag van de Aarde 3 de graad Van afvalberg tot afvaldal Doelstellingen Leerlingen kunnen doelgericht denken door na te denken over de (gewenste) eigenschappen van een gerecycleerd voorwerp. Leerlingen verzamelen

Nadere informatie

SPOT EEN JOB! Later wil ik worden. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS

SPOT EEN JOB! Later wil ik worden. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS SPOT EEN JOB! Wie zoekt die vindt! Er zijn veel manieren om vacatures te vinden. In dit lespakket worden de jongeren aan het werk gezet om via verschillende kanalen vacatures te vinden: kranten, internet,

Nadere informatie

SPELINSTRUCTIE - JE GAAT HET MAKEN EEN SPEL VAN BOUWEND NEDERLAND

SPELINSTRUCTIE - JE GAAT HET MAKEN EEN SPEL VAN BOUWEND NEDERLAND SPELINSTRUCTIE - JE GAAT HET MAKEN EEN SPEL VAN BOUWEND NEDERLAND Welkom JE GAAT HET MAKEN is een spel van Bouwend Nederland, dat bedoeld is om te spelen in gastlessen op middelbare scholen. Het spel is

Nadere informatie

Bruggen naar kwaliteit. Een speelse gespreksmethode voor zelfevaluatie.

Bruggen naar kwaliteit. Een speelse gespreksmethode voor zelfevaluatie. Bruggen naar kwaliteit Een speelse gespreksmethode voor zelfevaluatie. COLOFON Bruggen naar kwaliteit is een uitgave van Centrum Informatieve Spelen vzw Naamsesteenweg 130 3001 Leuven tel. 016 22 25 17

Nadere informatie

Colofon. Centrum Informatieve Spelen. Naamsesteenweg Leuven Tel.: 016/ Fax: 016/

Colofon. Centrum Informatieve Spelen. Naamsesteenweg Leuven Tel.: 016/ Fax: 016/ Colofon Eigen aardig is een co-uitgave van Centrum Informatieve Spelen vzw en stichting-lodewijk de raet LEEF-tijd. Het copyright behoort aan het Centrum Informatieve Spelen en stichting-lodewijk de raet.

Nadere informatie

Overijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel

Overijse Overlegt. Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente. Leidraad voor grotere toekomsttafel Overijse Overlegt Samen dromen & denken over de toekomst van onze gemeente Leidraad voor grotere toekomsttafel Leidraad voor een toekomsttafel 6 tot 14 personen 30 tot 60 min (afhankelijk van aantal deelnemers)

Nadere informatie

tijd voor geletterdheid

tijd voor geletterdheid tijd voor geletterdheid weekvandegeletterdheid.be HANDLEIDING TIJD VOOR GELETTERDHEID Een toolkit om het geletterdheidbeleid van je school vorm te geven INLEIDING Een gezond vieruurtje meegeven, dat doe

Nadere informatie

Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag

Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag Instructieblad Gebruik het vragenmachientje en bedenk een onderzoeksvraag Onderzoeken is leuk omdat je wat over jezelf leert: wat je kunt en hoe creatief je bent. Ook leer je over je omgeving en de wereld.

Nadere informatie

KiesWijzer. een les over kiezen voor het voortgezet onderwijs

KiesWijzer. een les over kiezen voor het voortgezet onderwijs KiesWijzer een les over kiezen voor het voortgezet onderwijs Inleiding Met veel plezier presenteert Intermijn de les KiesWijzer. Uw leerlingen staan in het nieuwe schooljaar weer voor grote keuzes. Welk

Nadere informatie

De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien.

De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan gebeuren vooraan in de klas. Iedereen moet dat goed kunnen zien. Foto s uitbeelden 1 Doel: de leerlingen kunnen een eenvoudige handeling uitbeelden in houding en mimiek Benodigdheden: een fototoestel De kinderen zitten in een hoefijzeropstelling, omdat er iets gaan

Nadere informatie

Nanotechnologie handleiding leerkracht

Nanotechnologie handleiding leerkracht Nanotechnologie handleiding leerkracht Website Alle informatie over het lespakket nanotechnologie is terug te vinden op volgende website: eefysicsnanotech.weebly.com Je vindt er alle downloadbaar lesmateriaal

Nadere informatie

Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren

Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren 1. Inleiding Een mobiele telefoon; niet meer weg te denken uit de broekzak van elke scholier. In deze opdracht kijken de leerlingen naar een

Nadere informatie

De studenten maken vanuit verschillende perspectieven nieuws over vluchtelingen en ontdekken hoe moeilijk het is om objectief te blijven.

De studenten maken vanuit verschillende perspectieven nieuws over vluchtelingen en ontdekken hoe moeilijk het is om objectief te blijven. Praktische informatie Uitleg & instructie In samenwerking met: Als vervolg op het bezoek aan het Humanity House, kunnen studenten met de les Vluchtelingen in Beeld op school actief aan de slag met hun

Nadere informatie

Inhoud van de les. Doelgroepen * jaar regulier basisonderwijs * jaar speciaal onderwijs * jaar regulier voortgezet onderwijs

Inhoud van de les. Doelgroepen * jaar regulier basisonderwijs * jaar speciaal onderwijs * jaar regulier voortgezet onderwijs Sterren dansen op de sites Introductie Korte beschrijving les Wat is een goede website voor kinderen? En hoe beoordeel je dat eigenlijk? Deze vragen komen aan de orde in deze les. Leerlingen beoordelen

Nadere informatie

Bijlage 1: Draaiboek workshop inbedding gedragscode korte versie

Bijlage 1: Draaiboek workshop inbedding gedragscode korte versie Bijlage 1: Draaiboek workshop inbedding gedragscode korte versie Doel Werkvorm Tijd Materialen Inleiding Het managen van de verwachtingen over de workshop Deel 1: Presentatie + filmpje Creëren van draagvlak

Nadere informatie

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL

Type 1: De Docent TEST LEERKRACHTSTIJL LAGER. Centrum voor Taal en Onderwijs MIJN PROFIEL Type 1: De Docent Ik weet perfect waar ik mee bezig ben. Met mijn strakke planning zien we alle vooropgestelde leerstof, met tijd voor een herhalingsles voor elke grote toets. Er zijn duidelijke afspraken

Nadere informatie

Het Socratisch Gesprek als methode voor kritisch denken

Het Socratisch Gesprek als methode voor kritisch denken Ontwerponderzoek Paper 2 Naam auteur(s) Vakgebied Titel Onderwerp Opleiding Doelgroep Sleuteltermen Links Bibliografische referentie I.F. Hazewindus, drs. Filosofie Het Socratisch Gesprek als methode voor

Nadere informatie

Vragen Hoe kan je veiligheid inbouwen zodat je alle leerlingen kan betrekken? Vraag Hoe kan je de ideeënbus actief en betekenisvol maken?

Vragen Hoe kan je veiligheid inbouwen zodat je alle leerlingen kan betrekken? Vraag Hoe kan je de ideeënbus actief en betekenisvol maken? Methodiek Kringgesprek Beter samen leven en meer leren in de klas. Een participatieve sfeer in de klas of op de school kan men op verschillende manieren bewerkstelligen. Werken met kringgesprekken is hierbij

Nadere informatie

In deze workshop gaan de kinderen een eigen spel moeten maken in de omgeving van Scratch. Het spel moet voldoen aan een aantal criteria.

In deze workshop gaan de kinderen een eigen spel moeten maken in de omgeving van Scratch. Het spel moet voldoen aan een aantal criteria. Game Maker Samenvatting Leeftijd 10-12 jaar Vaardigheden algoritme en procedure decompositie van het probleem simulatie en modelleren Totale tijdsduur 100 minuten In deze workshop gaan de kinderen een

Nadere informatie

t Vuil Reclametruukske

t Vuil Reclametruukske t Vuil Reclametruukske Reclame graad 2 Lesvoorbereiding Toon de oproep van José op het smartboard. Voorzie twee dozen (schoendoos, andere kartonnen doos met deksel,...) Print informatieflarden opdracht

Nadere informatie

SCHOOLPROJECT - KAAP Reglement voor secundaire scholen

SCHOOLPROJECT - KAAP Reglement voor secundaire scholen 1. Achtergrond en doelstelling van Kaap SCHOOLPROJECT - KAAP Reglement voor secundaire scholen Situering Doelstelling Missie Onderwijsbeleid Naast het algemene NT2-aanbod is er nood aan een aanbod op maat

Nadere informatie

4 Testen en optimaliseren

4 Testen en optimaliseren Alle wegwijzers in de fase: 4 Testen en optimaliseren 4.1 Je ontwerp testen bij de doelgroep (74) 4.2 Je ontwerp voorleggen aan een expert (75) 4.3 Je ontwerp voorleggen aan de opdrachtgever (76) 4.4 Je

Nadere informatie

1. INFOSESSIE MANAGEMENTTEAM

1. INFOSESSIE MANAGEMENTTEAM 1. INFOSESSIE MANAGEMENTTEAM (INFO) 1. INFOSESSIE MANAGEMENTTEAM (INFO) Deze infosessie is opgesteld voor het managementteam van een organisatie. De infosessie geeft de eerste informatie voor managers

Nadere informatie

Module 3 De nieuwe lerarenkit biedt extra mogelijkheden 3 Wil je meer weten? Ga naar helpdesk.plantyn.com of mail helpdesk@plantyn.

Module 3 De nieuwe lerarenkit biedt extra mogelijkheden 3 Wil je meer weten? Ga naar helpdesk.plantyn.com of mail helpdesk@plantyn. Scoodle is een gratis platform, ontwikkeld door Plantyn. Met Scoodle vermindert de planlast aanzienlijk en krijg je als leerkracht alles in handen om het digitale materiaal bij een Plantynmethode naar

Nadere informatie

Ben jij Vindingrijk? Kolom

Ben jij Vindingrijk? Kolom Ben jij Vindingrijk? Hoe vind jij het om: met je eigen fantasie, op je eigen manier, en door uit te proberen of te onderzoeken nieuwe ideeën, oplossingen, of dingen te bedenken of te maken? Aan welke les,

Nadere informatie

Draaiboek efficiënt communiceren Beter samenwerken door een goede communicatie

Draaiboek efficiënt communiceren Beter samenwerken door een goede communicatie Draaiboek efficiënt communiceren Beter samenwerken door een goede communicatie Tijdsduur van de volledige opleiding: maximum 1 uur. 1. Voorbereiding Vóór de opleiding plaats vindt. Doel In deze minivorming

Nadere informatie

OnzeLes Samen met leerlingen elke dag een beetje beter Mei 2016

OnzeLes Samen met leerlingen elke dag een beetje beter Mei 2016 OnzeLes Samen met leerlingen elke dag een beetje beter Mei 2016 AUTEURSRECHTELIJK BESCHERMD Gebruik van dit materiaal alleen met uitdrukkelijke toestemming van stichting leerkracht Overzicht Doel sessie

Nadere informatie

Online een fotocollage maken

Online een fotocollage maken Online een fotocollage maken Informatie De kinderen maken een fotocollage over een (eigen) onderwerp. Foto s zoeken de kinderen via Google of hun eigen Social Media account, zoals Facebook en Instagram.

Nadere informatie

Werken met een digitaal leer-/werkboek in Edu Bieb. Docentenhandleiding voor Windows en Mac OS X

Werken met een digitaal leer-/werkboek in Edu Bieb. Docentenhandleiding voor Windows en Mac OS X Werken met een digitaal leer-/werkboek in Edu Bieb Docentenhandleiding voor Windows en Mac OS X ... 3... 4... 5... 7... 8... 8... 9...10...11...11...14...14...16...18 2 U gaat binnenkort met studenten

Nadere informatie

SUGGESTIES VOOR GEBRUIK VAN PROGRAMMA S MET LEERLINGEN

SUGGESTIES VOOR GEBRUIK VAN PROGRAMMA S MET LEERLINGEN Werken met het materiaal Het materiaal is kosteloos beschikbaar voor iedereen die het wil gebruiken. Gebruikers kunnen zelf selecteren welke hoofd- en reflectieprogramma s of inzoom s op welk moment voor

Nadere informatie

Winkelen in het bos?

Winkelen in het bos? Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.

Nadere informatie

Scholing 8 december. Wat kan je helpen? Wat helpt niet?

Scholing 8 december. Wat kan je helpen? Wat helpt niet? RKBS DE ARENBERG December 2015 Scholing 8 december Ja dan krijg je een lijst en denk je.uhm hier ken ik niet eens de helft van. De kunst is dan om daar kansen en mogelijkheden in te zien en niet je handdoek

Nadere informatie

Openingsuren en bereikbaarheid: Ma Di Wo Do Vrij ZA

Openingsuren en bereikbaarheid: Ma Di Wo Do Vrij ZA PEDAGOGISCHE FICHE Laatst gewijzigd op: 27/Mar/09 ORGANISATIE: ECUADORGALLERY METHODIEK: CREATIEVE SCHILDEREN 1. Algemene info Adres: Bretagnestraat 25, 17 1200 Brussel Tel: 027704310-0494486164 Fax: /

Nadere informatie

Leidraad voor een groepsgesprek Tijd:30 à 45 minuten, met 4 tot 16 personen/benodigdheden: post-its of blaadjes papier balpennen - flap

Leidraad voor een groepsgesprek Tijd:30 à 45 minuten, met 4 tot 16 personen/benodigdheden: post-its of blaadjes papier balpennen - flap Organiseer zelf je babbel over Mortsel! Leidraad voor een groepsgesprek Tijd:30 à 45 minuten, met 4 tot 16 personen/benodigdheden: post-its of blaadjes papier balpennen - flap Enkele tips: Zoek iemand

Nadere informatie

Doel. Vertrekpunt: Santé! De beste gesprekken voer je... op café

Doel. Vertrekpunt: Santé! De beste gesprekken voer je... op café Doel Geanimeerde gesprekken voeren over belangrijke vragen of thema s in verschillende rondes. Elke deelnemer komt aan het woord. Een worldcafé kan je gebruiken om informatie te verzamelen binnen één thema

Nadere informatie

Microsoft Word Kennismaken

Microsoft Word Kennismaken Microsoft Word 2013 Kennismaken Inleiding Microsoft Word is het meest gebruikte tekstverwerkingsprogramma ter wereld. De mogelijkheden die Word biedt zijn talrijk, maar als je nog nooit met Word gewerkt

Nadere informatie

& het ROC Een programma over beeldvorming

& het ROC Een programma over beeldvorming & het ROC Een programma over beeldvorming Informatie voor docenten van het ROCvA Educatie JHM 1 februari 2011 Inhoud Korte omschrijving en praktische informatie 3 Gastles - opzet 5 Museumbezoek - informatie

Nadere informatie

HANDBOEK POWER OF PLAY MAAK JE EIGEN SPEELMATERIAAL VOOR MIDDEN- EN BOVENBOUW VOORBEELD PAGINA S

HANDBOEK POWER OF PLAY MAAK JE EIGEN SPEELMATERIAAL VOOR MIDDEN- EN BOVENBOUW VOORBEELD PAGINA S HANDBOEK POWER OF PLAY MAAK JE EIGEN SPEELMATERIAAL VOOR MIDDEN- EN BOVENBOUW PAGINA S Copyright 2018 Right To Play & Jantje Beton ( de uitgever ) Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag

Nadere informatie

Tweede wereldoorlog:

Tweede wereldoorlog: geschiedenis Tweede wereldoorlog: Kleding Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog - Kleding Introduceren thema Tweede Wereldoorlog - Kleding In dit

Nadere informatie

Rol van de leerkracht

Rol van de leerkracht Rol van de leerkracht Beweging Doormiddel van interessante vragen oriënteer je samen met de leerlingen op het onderwerp van de les. Samen met de leerlingen bekijk je wat er zou gebeuren tijdens de les.

Nadere informatie

Tweede wereldoorlog:

Tweede wereldoorlog: geschiedenis Tweede wereldoorlog: Auto s en wegen Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog: auto s en wegen Introduceren thema Tweede Wereldoorlog:

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

DE BEZOEKERSCYCLUS INHOUDSTAFEL GELINKTE INSTRUMENTEN

DE BEZOEKERSCYCLUS INHOUDSTAFEL GELINKTE INSTRUMENTEN KADERTEKST AAN DE SLAG MET DE BEZOEKERSCYCLUS INHOUDSTAFEL I. INLEIDING: WAAROM DE BEZOEKERSCYCLUS GEBRUIKEN? I.1 INLEVEN I.2 ANDER PERSPECTIEF I.3 INZICHTELIJK MAKEN I.4 SAMENWERKEN II. TIPS - AANDACHTPUNTEN

Nadere informatie

Spelleidraad. Een educatief spel over Milieu, Mobiliteit, Duurzaamheid en Verkeersveiligheid

Spelleidraad. Een educatief spel over Milieu, Mobiliteit, Duurzaamheid en Verkeersveiligheid Spelleidraad Een educatief spel over Milieu, Mobiliteit, Duurzaamheid en Verkeersveiligheid Het bordspel in t kort Het verhaal Sam, een journalist van de plaatselijke krant, krijgt van zijn hoofdredacteur

Nadere informatie

Lesonderwerp: Hocus pocus circus: Een nieuw dier samenstellen a.d.h.v. verschillende materialen.

Lesonderwerp: Hocus pocus circus: Een nieuw dier samenstellen a.d.h.v. verschillende materialen. Vak: MUVO Lesonderwerp: Hocus pocus circus: Een nieuw dier samenstellen a.d.h.v. verschillende materialen. Doelen: Eindtermen: Muvo 1.2 De leerlingen kunnen door betasten en voelen (tactiel), door kijken

Nadere informatie

Introduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. http://bit.ly/1vqs19u. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal:

Introduceren thema Broeikaseffect. Startopdracht. gekeken. http://bit.ly/1vqs19u. Thema: Broeikaseffect. laten stoppen? centraal: Natuur & Techniek het broeikaseffect Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Broeikaseffect In deze les staan de volgende hogere- orde denkvragen centraal: 1. Hoe zou je het broeikaseffect kunnen

Nadere informatie

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk

Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie

Nadere informatie

Hoe geef ik een toolbox?

Hoe geef ik een toolbox? Hoe geef ik een toolbox? Dag voor de preventiemedewerker Arbouw Mirjam Kousbroek Wat is een toolboxmeeting? Periodieke bijeenkomst Doel: arbeidsveiligheid bevorderen Over een specifiek onderwerp Voorlichting

Nadere informatie

BASISPLAN, PROCESFASENFORMULIER & OBSERVATIEFORMULIER BEELDENDE VORMING. Bloeiende bloemen. Lesvoorbereiding beeldende vorming

BASISPLAN, PROCESFASENFORMULIER & OBSERVATIEFORMULIER BEELDENDE VORMING. Bloeiende bloemen. Lesvoorbereiding beeldende vorming Bloeiende bloemen Lesvoorbereiding beeldende vorming Carlijn Luttikhuizen PEH16DA Basisplan : Les: Groep: Bron/Methode: Datum: Betekenis Wat zijn de inhouden en associatiemogelijkheden? Vorm Met behulp

Nadere informatie

(afzonderlijk in te vullen per les)

(afzonderlijk in te vullen per les) LESVOORBEREIDINGEN LESSTAGE DEEL 1.1 Les 1 t.e.m. 5 SLO Geschiedenis KU Leuven (afzonderlijk in te vullen per les) Vooraf Een lesvoorbereiding is in de eerste plaats een werkdocument. Dit betekent voor

Nadere informatie

Nederlands in Uitvoering

Nederlands in Uitvoering Nederlands in Uitvoering Leerjaar 1 Sport & spel Een mondelinge instructie begrijpen Algemene modulegegevens Leerjaar: 1 Taaltaak: Een mondelinge instructie begrijpen Thema: Sport & spel Leerstijlvariant:

Nadere informatie

www.gynzy.com Handleiding

www.gynzy.com Handleiding www.gynzy.com Handleiding Samen steeds beter is ons motto. Als leerkracht sta je elke dag voor de klas en weet je veel beter wat je nodig hebt dan wij. Door goed te luisteren naar jouw behoefte en deze

Nadere informatie

Opzet en uitvoering. Inhoudsopgave. 1 Wat is Kiezen voor je leven? 3. 2 Hoe maak je een Digi-tale? 4. 3 Stap voor Stap...5. 4 Technische kant...

Opzet en uitvoering. Inhoudsopgave. 1 Wat is Kiezen voor je leven? 3. 2 Hoe maak je een Digi-tale? 4. 3 Stap voor Stap...5. 4 Technische kant... Inhoudsopgave 1 Wat is Kiezen voor je leven? 3 2 Hoe maak je een Digi-tale? 4 3 Stap voor Stap...5 4 Technische kant....7 5 Werkblad Mijn Digi-tale...9 6 Werkblad Mijn storyboard 10 Digi-Tales Opzet en

Nadere informatie

Draaiboek voor een gastles

Draaiboek voor een gastles Draaiboek voor een gastles Dit draaiboek geeft jou als voorlichter van UNICEF Nederland een handvat om gastlessen te geven op scholen. Kinderen, klassen, groepen en scholen - elke gastles is anders. Een

Nadere informatie

Doel van de les: Aan het eind van de les kunnen de kinderen Wordpress gebruiken om informatie weer te geven.

Doel van de les: Aan het eind van de les kunnen de kinderen Wordpress gebruiken om informatie weer te geven. Een les Wordpress Studenten: Mentor: Stageschool: Groep: Datum: Doel van de les: Aan het eind van de les kunnen de kinderen Wordpress gebruiken om informatie weer te geven. Beginsituatie: In deze les word

Nadere informatie

lles Alles op het spel Syllabus voor het jeugdwerk Naamsteenweg 130. 3001 Leuven. Tel. 016 22 25 17. Fax 016 29 50 99 cis@spelinfo.be. www.spelinfo.

lles Alles op het spel Syllabus voor het jeugdwerk Naamsteenweg 130. 3001 Leuven. Tel. 016 22 25 17. Fax 016 29 50 99 cis@spelinfo.be. www.spelinfo. lles Syllabus voor het jeugdwerk Alles op het spel Verantwoordelijke Uitgever: Ludo Stevens Naamsteenweg 130. 3001 Leuven. Tel. 016 22 25 17. Fax 016 29 50 99 cis@spelinfo.be. www.spelinfo.be inhoud 1

Nadere informatie

vaardigheden - 21st century skills

vaardigheden - 21st century skills vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met

Nadere informatie

6 Coaching van de cliënt

6 Coaching van de cliënt 6.1 6 Coaching van de cliënt De begeleiding of coaching op de werkvloer is afhankelijk van de noden van de cliënt én van de noden van de collega s en werkgever. Samen starten op de stage/ tewerkstelling

Nadere informatie

het Officiële Boek Help je kinderen leren programmeren! Marina Umaschi Bers en Mitchel Resnick

het Officiële Boek Help je kinderen leren programmeren! Marina Umaschi Bers en Mitchel Resnick het Officiële Boek Help je kinderen leren programmeren! Marina Umaschi Bers en Mitchel Resnick inhoud in het kort voorwoord...xi Een inleiding tot ScratchJr... 1 Hoofdstuk 1: Aan de slag... 7 Hoofdstuk

Nadere informatie

TRAINING PROGRAMMA VOOR HET LEREN OMGAAN MET HET WORKIT MATERIAAL VOOR (VRIJWILLIGE) DOCENTEN

TRAINING PROGRAMMA VOOR HET LEREN OMGAAN MET HET WORKIT MATERIAAL VOOR (VRIJWILLIGE) DOCENTEN TRAINING PROGRAMMA VOOR HET LEREN OMGAAN MET HET WORKIT MATERIAAL VOOR (VRIJWILLIGE) DOCENTEN INTRODUCTIE Het project WorKit ontwikkelt de Job Language Kit - een hulpmiddel met educatief en informatief

Nadere informatie

Wie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW

Wie de schoen past. Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Wie de schoen past Kaleidoscoop op het ROC ASA, voor studenten opleiding onderwijsassistent en SPW Het ROC ASA in Amsterdam heeft de afgelopen drie jaar het programma Kaleidoscoop ingevoerd. Daardoor volg

Nadere informatie

Tweede wereldoorlog:

Tweede wereldoorlog: geschiedenis Tweede wereldoorlog: oorlogsvoertuigen Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Tweede Wereldoorlog: Oorlogsvoertuigen Introduceren thema Tweede Wereldoorlog:

Nadere informatie

DOCENTENHANDLEIDING JET-NET WEBCAST

DOCENTENHANDLEIDING JET-NET WEBCAST DOCENTENHANDLEIDING JET-NET WEBCAST Inhoudsopgave Inloggen... 3 Layout... 5 Interactie... 6 Benodigdheden... 8 Praktische tips... 8 Bijlage I : HELP... 9 2 Inloggen Om deel te nemen aan de webcast, moet

Nadere informatie

Over taaie taboes en lastige liefdes

Over taaie taboes en lastige liefdes Seksuele diversiteit graad 3 Lesvoorbereiding Over taaie taboes en lastige liefdes Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print het artikel Huwelijken

Nadere informatie

Suggestie De opdracht van het werkblad Plaatsen langs de Schelde kan ook als huiswerk opgegeven worden of in zelfstandig werktijd gemaakt worden.

Suggestie De opdracht van het werkblad Plaatsen langs de Schelde kan ook als huiswerk opgegeven worden of in zelfstandig werktijd gemaakt worden. Projectintroductie Les 1 Doel: De leerlingen ontdekken wat zij al weten over de Schelde. Ook ontdekken ze dat er soms andere belangen liggen vanuit deze thema s. Lesduur: 50 minuten Vak(ken): aardrijkskunde

Nadere informatie

Jongerenverwerking Franciscus Spreekt (duur: 60 minuten)

Jongerenverwerking Franciscus Spreekt (duur: 60 minuten) Jongerenverwerking Franciscus Spreekt (duur: 60 minuten) Doelstellingen De deelnemers kunnen de leefwijze van Franciscus vergelijken met hun eigen leefwereld. De deelnemers hebben handvaten om zelf in

Nadere informatie

DOOR NELE VANHEX EN ADRIANE LEILICH

DOOR NELE VANHEX EN ADRIANE LEILICH VOOR RG 2.3 en 2.4 DOOR NELE VANHEX EN ADRIANE LEILICH INHOUD Woordje van het Huis van het Nederlands en het Red Star Line Museum Doelgroep Doelstelling Lespakket DEEL 1 DEEL 2 INTRODUCTIE: DE GROTE MEERPAAL

Nadere informatie

Je bent je bewust van je eigen referentiekader en houdt er rekening mee dat anderen handelen vanuit hun referentiekader.

Je bent je bewust van je eigen referentiekader en houdt er rekening mee dat anderen handelen vanuit hun referentiekader. 3. Samen eten Een Afrikaanse vrouw nodigt de Vlaamse buurkinderen uit voor het eten. De buurvrouw komt thuis en vindt haar kinderen niet. Ze is ongerust en maakt zich kwaad. Je gaat toch niet zomaar bij

Nadere informatie

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES

LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES LESPROGRAMMA LES 1. INTRODUCTIELES Inhoud In de introductieles gaat u met de leerlingen aan de slag met het thema duurzaam en eerlijk eten. Samen met de leerlingen bekijkt u drie filmpjes die uitleggen

Nadere informatie

Introduceren thema Het menselijk lichaam. Thema: Het (menselijk) lichaam. centraal: 1. Maak een vergelijking tussen het menselijk lichaam en het

Introduceren thema Het menselijk lichaam. Thema: Het (menselijk) lichaam. centraal: 1. Maak een vergelijking tussen het menselijk lichaam en het Natuur & Techniek Het (menselijk) lichaam Omschrijving van de opdracht: Wat doe je als leerkracht? Introductie Thema: Het (menselijk) lichaam Introduceren thema Het menselijk lichaam In deze lessen staan

Nadere informatie

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO

Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Ontwerponderzoek paper 2 Geografische informatievaardigheden in 5 VWO Student: Vincent van der Maaden, MSc Studentnummer: 5783070 Opleiding: Interfacultaire lerarenopleiding, UvA Vakgebied: Aardrijkskunde

Nadere informatie

Doel. Vertrekpunt: Santé! De beste gesprekken voer je... op café

Doel. Vertrekpunt: Santé! De beste gesprekken voer je... op café Doel Geanimeerde gesprekken voeren over belangrijke vragen of thema s in verschillende rondes. Elke deelnemer komt aan het woord. Een worldcafé kan je gebruiken om informatie te verzamelen binnen één thema

Nadere informatie

2. Aanpassen van uw bureaublad

2. Aanpassen van uw bureaublad 41 2. Aanpassen van uw bureaublad In Windows 10 kunt u allerlei standaardinstellingen van het besturingssysteem zelf wijzigen. Windows 10 bevat veel handigheidjes die het werken met de computer kunnen

Nadere informatie

Generieke competenties bepalen

Generieke competenties bepalen Generieke competenties bepalen Wilt u de generieke competenties voor uw organisatie bepalen? Generieke competenties zijn die eigenschappen die je van alle medewerkers verwacht zodat de organisatie haar

Nadere informatie

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht

en zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen

Nadere informatie

SCHOOLPROJECT - KAAP Reglement voor basisscholen

SCHOOLPROJECT - KAAP Reglement voor basisscholen 1. Achtergrond en doelstelling van Kaap SCHOOLPROJECT - KAAP Reglement voor basisscholen Situering Doelstelling Missie Onderwijsbeleid Naast het algemene NT2-aanbod is er nood aan een aanbod op maat van

Nadere informatie

Reflectie-opdrachten

Reflectie-opdrachten Reflectie-opdrachten In deze bundel vinden jullie een reeks fiches met reflectie-opdrachten. De bedoeling is om iedere week één fiche te overlopen tijdens het wekelijks gesprek met je mentor. Deze vragen

Nadere informatie

Methodiek Actieonderzoek

Methodiek Actieonderzoek Methodiek Actieonderzoek C O M M U N I T Y D E V E L O P M E N T College 4 17 september 2012 Docent: Elly Hellings Leerdoel college 4 Leerdoel: meer kennis over de verschillende methodieken van actieonderzoek

Nadere informatie

LES: Wie van de drie? 2

LES: Wie van de drie? 2 LES: Wie van de drie? 2 DOEL getallen herkennen uit de tafels van 2 t/m 9; oefenen van de tafels; bewust worden van de patronen in bepaalde tafels (bijv. tafels van even getallen hebben allemaal even uitkomsten,

Nadere informatie

Betreft: Praktijk 3 de jaar Bachelor Lager Onderwijs. Beste mentor

Betreft: Praktijk 3 de jaar Bachelor Lager Onderwijs. Beste mentor Groep lerarenopleiding - Kleuter- en lager onderwijs Campus Oude Luikerbaan, Oude Luikerbaan 79, 3500 Hasselt - T 011 18 05 00 Betreft: Praktijk 3 de jaar Bachelor Lager Onderwijs Het is eind mei. Het

Nadere informatie

HET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG

HET LOKAAL OVERLEG KINDEROPVANG Doe-pakket Kinderopvang voor iedereen Met een lokaal netwerk aan de slag om kinderopvang toegankelijker te maken in je gemeente 1 DE SOCIALE FUNCTIE VAN KINDEROPVANG De laatste jaren wordt meer aandacht

Nadere informatie

Spelregels voor de kaarten Beroepskwaliteiten en Leerpunten. Het Beroepskwaliteitenspel

Spelregels voor de kaarten Beroepskwaliteiten en Leerpunten. Het Beroepskwaliteitenspel Het Beroepskwaliteitenspel Het Beroepskwaliteitenspel is een leermiddel voor de loopbaanoriëntatie van mensen in de leeftijd van twaalf jaar en ouder. Het spel heeft als doel de speler bewust te maken

Nadere informatie

Tijdzones. geschiedenis. In dit thema verdiepen kinderen zich in een van de tijdvakken. onderstaand filmpje bekijken over het maken van een digitale

Tijdzones. geschiedenis. In dit thema verdiepen kinderen zich in een van de tijdvakken. onderstaand filmpje bekijken over het maken van een digitale geschiedenis Tijdzones Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Tijdlijn In dit thema kiezen de kinderen een tijdvak uit om zich verder in te verdiepen. Voor dit tijdvak staat de volgende hogere

Nadere informatie

Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie.

Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie. Titel Vruchtentaart Groep / niveau Groep 5/6 Leerstofaspecten Benodigdheden Organisatie Bedoeling Voorwaardelijke vaardigheden Lesactiviteit Gebruiken en begrijpen van de formele breuknotatie. Leerkracht:

Nadere informatie

Lesvoorbereidingsformulier

Lesvoorbereidingsformulier Lerarenopleiding Thomas More Kempen Campus Turnhout Campus Blairon 800 2300 Turnhout Tel: 014 80 61 01 Fax: 014 80 61 02 Campus Vorselaar Lepelstraat 2 2290 Vorselaar Tel: 014 50 81 60 Fax: 014 50 81 61

Nadere informatie

Werken met de bordboeken van die Keure. 2 De eerste stap: materiaal registreren op Knooppunt.

Werken met de bordboeken van die Keure. 2 De eerste stap: materiaal registreren op Knooppunt. Werken met de bordboeken van die Keure 1 Wat is een bordboek? Een bordboek is de digitale en interactieve versie van je handboek. Je kunt het bordboek gebruiken in combinatie met een digitaal schoolbord

Nadere informatie

titel Examen Nederlands [vaardigheden en niveaus]

titel Examen Nederlands [vaardigheden en niveaus] titel Examen Nederlands [vaardigheden en niveaus] Inhoudsopgave Informatie voor alle betrokkenen 2 Examenboekje voor de kandidaat 3 Informatie voor de toetsleider 5 Informatie voor de gesprekspartner/-leider

Nadere informatie

MEDIA NAV navigatiesysteem Handleiding voor het downloaden van content via internet

MEDIA NAV navigatiesysteem Handleiding voor het downloaden van content via internet MEDIA NAV navigatiesysteem Handleiding voor het downloaden van content via internet Dit document beschrijft hoe u de software of content van uw navigatiesysteem kunt bijwerken. De screenshots die in deze

Nadere informatie

CHALLENGE 2 Water footprint - Stappenplan

CHALLENGE 2 Water footprint - Stappenplan In de vorige les heb je gezien dat er wereldwijd vraagstukken zijn rond water. Op sommige plekken is er te veel water. Op andere plekken is er geen druppeltje meer te vinden. Je zag ook dat de oorzaken

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln. Ruud

Mentor Datum Groep Aantal lln. Ruud Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven

Nadere informatie

Wie ben jij? HANDLEIDING

Wie ben jij? HANDLEIDING HANDLEIDING Wie ben jij? Korte omschrijving lesactiviteit Iedereen legt vijf vingers op tafel. Om de beurt vertel je iets over jezelf, waarvan je denkt dat het uniek is. Als het inderdaad uniek is, dan

Nadere informatie

Lesbrief voor het voortgezet onderwijs. voorstelling BROOS

Lesbrief voor het voortgezet onderwijs. voorstelling BROOS Lesbrief voor het voortgezet onderwijs voorstelling BROOS Het Rotterdamse dansgezelschap Conny Janssen Danst is in 1992 opgericht om een podium te creëren voor het werk van choreograaf Conny Janssen. Onder

Nadere informatie

Handleiding Windows Movie Maker

Handleiding Windows Movie Maker Handleiding Windows Movie Maker Bent u van plan om een animatiefilmpje te maken in Windows Movie Maker? Maar u weet niet meer precies hoe dit moet? In deze handleiding staat het nog eens stap voor stap

Nadere informatie

Introduceren thema Natuurgeweld. tsunami s. centraal rondom natuurgeweld: Thema: Natuurgeweld. laten ontstaan?

Introduceren thema Natuurgeweld. tsunami s. centraal rondom natuurgeweld: Thema: Natuurgeweld. laten ontstaan? Aardrijkskunde Natuurgeweld Omschrijving van de opdracht: Introductie Thema: Natuurgeweld In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen centraal rondom natuurgeweld: 1. Wat zou er moeten gebeuren

Nadere informatie

OPEN SPACE TECHNIEK: 6 WERKGROEPEN. WEERGAVE VAN DE FLAPPEN

OPEN SPACE TECHNIEK: 6 WERKGROEPEN. WEERGAVE VAN DE FLAPPEN OPEN SPACE TECHNIEK: 6 WERKGROEPEN. WEERGAVE VAN DE FLAPPEN Hoe wordt de participatie, de inbreng van leerlingen zelf vorm gegeven? Vraag van het Stimuleringsfonds Brede School Antwerpen Basis: - Verkiezing

Nadere informatie