Stelselwijziging Jeugd. Brochure. Tarieven Voor Jeugdbescherming en Jeugdreclassering

Transcriptie

1 Stelselwijziging Jeugd Brochure Tarieven 2014 Voor Jeugdbescherming en Jeugdreclassering

2 2 Stelselwijziging Jeugd

3 Tarieven 2014 Voor Jeugdbescherming en Jeugdreclassering

4 Inhoudsopgave Inleiding 5 Samenvatting Welke jeugdzorg wordt geleverd in gedwongen kader? 7 Hoe worden de bureaus jeugdzorg gefinancierd? Financiering op basis van p*q De doeluitkering aan provincies Van de provincies aan de bureaus jeugdzorg Van varianten van jeugdbescherming/jeugdreclassering naar tarieven 9 Wat bepaalt de kosten van de gedwongen zorg? Aantal uur per maatregel Methoden Het normenkader Soort maatregel Wat zijn de tarieven van de gedwongen maatregelen? 12 Hoe is het tarief opgebouwd? Urenbesteding voor directe uitvoering Opslagkosten Personele overhead kosten Bijzondere (pupil)kosten Productieve uren en caseload Wat is het tarief voor een volledig jeugdbeschermings- of jeugdreclasseringstraject? 14 Vliegwielprojecten, methodische innovatie en de kosten van de jeugdbescherming De invoering van de Deltamethode De vliegwielprojecten De trend in het aantal maatregelen OTS (dalende kosten) en decentralisatie De methodische vernieuwing van de voogdij De methodische vernieuwing van de jeugdreclassering Grondslag verdeling doeluitkering naar gemeenten 15 Bijlage 1. toelichting op de tarieven Stelselwijziging Jeugd 18

5 Inleiding Deze brochure is bedoeld voor gemeenteambtenaren en hierin treft u informatie aan over de tarieven die door het ministerie van Veiligheid en Justitie (VenJ) worden gehanteerd voor de financiering van de jeugdbescherming en jeugdreclassering. Deze twee vormen van gedwongen zorg worden in het kader van de Wet op de jeugdzorg nu nog uitgevoerd door de Bureaus Jeugdzorg. In deze brochure wordt alleen ingegaan op de tarieven en hoe deze tot stand zijn gekomen. Op de website treft u twee factsheets aan met inhoudelijke informatie over de jeugdbescherming en de jeugdreclassering. Op dit moment is de decentralisatie van de jeugdzorg, inclusief de jeugdbescherming en jeugdreclassering, nog in volle gang. Deze brochure is mede op verzoek van enkele gemeenten geschreven, met als doel inzicht te geven in de huidige tarieven en de wijze waarop deze tarieven tot stand zijn gekomen. Deze brochure kan ook een leidraad bieden voor de afspraken die gemeenten gaan maken met de gecertificeerde instellingen, over de uitvoering van de jeugdbescherming en jeugdreclassering. Tarieven 2014 voor Jeugdbescherming en Jeugdreclassering 5

6 Samenvatting De tarieven in de jeugdbescherming en de jeugdreclassering zijn veelal gekoppeld aan diverse maatregelen van jeugdbescherming en jeugdreclassering die zijn opgenomen in het Burgerlijk Wetboek en het Wetboek van Strafrecht. Voor elke cliënt die door Bureau Jeugdzorg begeleid wordt, wordt een vaststaand tarief vergoed. De bureaus jeugdzorg worden per maatregel gefinancierd op basis van p*q : de prijs van een maatregel (p) vermenigvuldigd met het aantal cliënten (q) dat een maatregel krijgt opgelegd. De financiering op basis van p*q biedt garanties dat, als deze maatregel door de kinderrechter wordt opgelegd, deze maatregel onverwijld en met een vaststaand kwaliteitsniveau wordt uitgevoerd. Eind 2013 is een omvangrijk herijkingsonderzoek uitgevoerd naar de tarieven in de jeugdbescherming en jeugdreclassering. Op basis van de resultaten van dit onderzoek zijn de tarieven eind 2013 opnieuw vastgesteld. Uit de benchmark personele overhead blijkt dat de bureaus jeugdzorg een relatief lage personele overhead hebben. In de afgelopen vijf jaar is binnen de jeugdbescherming en jeugdreclassering veel geïnvesteerd in methodische vernieuwing van de gedwongen hulpverlening. Naast de verbetering van de kwaliteit van deze hulpverlening, heeft dit ook geleid tot een verkorting van de duur van ondertoezichtstellingen en uithuisplaatsingen en tot een vermindering van het aantal uithuisplaatsingen. Dit levert aanzienlijke besparingen op, zowel bij de gedwongen hulp als bij het zorgaanbod. In het licht van de transitie van de jeugdzorg zijn in 2012 en 2013 vliegwielexperimenten gestart. Het doel van deze experimenten is tweeledig. Enerzijds moet door een preventieve integrale aanpak de uitvoering van de jeugdbescherming verbeteren. Anderzijds moet worden voorkomen dat een cliënt in de jeugdbescherming terechtkomt. De eerste resultaten zijn veelbelovend en laten zien dat door gerichte investeringen een aanzienlijke daling van het aantal cliënten in de jeugdbescherming is te realiseren. 6 Stelselwijziging Jeugd

7 1 Welke jeugdzorg wordt geleverd in gedwongen kader? De gedwongen jeugdzorg die door bureau jeugdzorg wordt uitgevoerd, kent zowel voor de jeugdbescherming als voor de jeugdreclassering verschillende varianten. Hieronder treft u een opsomming van deze varianten aan, voorzien van hun wettelijke basis. Een maatregel voor jeugdbescherming wordt opgelegd door de kinderrechter op basis van een rekest door de Raad voor de Kinderbescherming. In de jeugdbescherming worden de volgende maatregelen uitgevoerd: Maatregel Afkorting Burgerlijk wetboek A Ondertoezichtstelling, al dan niet met een uithuisplaatsing OTS Art. 1:254 BW Art. 1:261 BW B Voorlopige ondertoezichtstelling VOTS Art. 1:255 BW C Ontheffing/Ontzetting uit ouderlijk gezag Voogdij Art. 1:266 BW Art. 1:269 BW D Spoedeisende maatregelen/voorlopige voogdij Vovo Art. 1:272 BW Toezicht en begeleiding door de jeugdreclassering wordt op verschillende momenten in het strafrecht ingezet. In het vrijwillige kader voorafgaand aan de zitting (opdracht door de Raad voor de Kinderbescherming). Op beslissing van de officier van justitie als onderdeel van een strafbeschikking, of op beslissing van de rechter in het kader van de schorsing van de voorlopige hechtenis en als voorwaarde bij een voorwaardelijk opgelegde sanctie. Als de rechter een zogenaamde gedragsbeïnvloedende maatregel oplegt, wordt deze begeleid door de jeugdreclassering. De jeugdreclassering speelt ook een grote rol bij de terugkeer van cliënten in de samenleving na verblijf in een justitiële jeugdinrichting. Denk hierbij aan scholings- en trainingsprogramma s en verplichte nazorg. Jeugdreclassering kan worden uitgevoerd in een reguliere variant en een intensieve variant. 1 2 Maatregel Afkorting WvSr1 A Reguliere jeugdreclassering JR Art. 493 WvSv en art. 77z wvsr A1 Toezicht en begeleiding (op last van de Raad voor de Kinderbescherming en het OM) Art. 77hh, tweede lid WvSr A2 Toezicht en begeleiding (op last van de Kinderrechter) Art. 493 WvSv en art. 77z WvSr B Intensieve Trajectbegeleiding Harde Kern ITB Harde Kern Art. 493 WvSv en art. 77z en 77w, lid 10 WvSr C Intensieve Trajectbegeleiding Criem ITB Criem Art. 493 WvSv en art. 77z en 77w, lid 10 WvSr D Scholing- en Trainingsprogramma STP Art.3 Bjj2 E Gedragsbeïnvloedende Maatregel GBM Art.77w, lid 10 WvSr WvSr - wetboek van strafrecht. Bij - Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen. Tarieven 2014 voor Jeugdbescherming en Jeugdreclassering 7

8 2 Hoe worden de bureaus jeugdzorg gefinancierd? Financiering op basis van p*q DDe bureaus jeugdzorg worden per variant gefinancierd op basis van p*q : de prijs van een variant van jeugdbescherming of jeugdreclassering (p) vermenigvuldigd met het aantal cliënten (q) dat een maatregel krijgt opgelegd. De financiering op basis van p*q biedt de beste garanties dat, als jeugdbescherming of jeugdreclassering door de Kinderrechter (of in geval van jeugdreclassering, door de officier van justitie of de Raad voor de Kinderbescherming) wordt opgelegd, deze onverwijld en met een vaststaand kwaliteitsniveau (rechtsgelijkheid) wordt uitgevoerd. Er dient immers direct ingegrepen te worden als de veiligheid van een kind in het geding is, dan wel om te voorkomen dat de jeugdige verder afglijd in de criminaliteit. De doeluitkering aan provincies VenJ verstrekt een doeluitkering voor de gedwongen hulp aan de provincies en de drie stadsregio s. Wettelijk is vastgelegd dat de doeluitkering voor de uitvoering van jeugdbescherming en jeugd- reclassering wordt bepaald op basis van p*q. Daarbij wordt het aantal cliënten bepaald op basis van de realisatie van het aantal cliënten in het jaar voorafgaande aan het te financieren jaar; de zogenaamde t-1 financiering (p*q(t-1). Op de verlening van de doeluitkering vindt géén nacalculatie plaats. De doeluitkering wordt direct bij de verlening vastgesteld en wordt op basis van een maandelijks voorschot verstrekt aan de provincies.. Van de provincies aan de bureaus jeugdzorg De provincies zijn wettelijk gezien vrij om te bepalen op welke wijze zij de bureaus jeugdzorg subsidiëren. In de praktijk kiezen provincies en stadsregio s ervoor om de bureaus jeugdzorg te subsidiëren op basis van p*q. In de subsidieregeling van de provincies is vastgelegd op welke wijze zij de bureaus jeugdzorg financieren voor het uitvoeren van de gedwongen hulp. Daarbij zal altijd sprake zijn van een subsidieverlening en een subsidievaststelling. In de praktijk stellen de meeste provincies de subsidie vast op basis van de realisatie in het jaar t.. 8 Stelselwijziging Jeugd

9 3 Van varianten van jeugdbescherming/ jeugdreclassering naar tarieven De tarieven die door VenJ gehanteerd worden, volgen in principe de verschillende varianten van jeugdbescherming en jeugdreclassering, zoals deze hierboven beschreven zijn. Elke variant kent zijn eigen activiteiten die voortkomen uit de doelstellingen, wet- en regelgeving, protocollen en methodieken. Enkele varianten kennen echter geen eigen tarief. Dit heeft ermee te maken dat deze varianten in de praktijk vaak sterk verweven zijn met andere varianten. Zo wordt een voorlopige ondertoezichtstelling (VOTS) in de regel gevolgd door een ondertoezichtstelling (OTS) en wordt een voorlopige voogdij (Vovo) veelal gevolgd door een voogdij. In onderstaande tabel is schematisch weergegeven op welke wijze de tarieven aan de verschillende varianten gekoppeld zijn. Daar waar nodig is een nadere toelichting opgenomen. Varianten Financiering op basis van een tarief per: OTS Aantal OTS eerste jaar in begeleiding (< 1 jr) VOTS Aantal OTS vervolg jaren in begeleiding (> 1 jr) Voogdij Aantal voogdij cliënten. Vovo Reguliere JR Aantal reguliere JR cliënten ITB-Harde Kern Aantal gerealiseerde begeleidingsmaanden ITB- HK ITB-Criem Aantal gerealiseerde begeleidingsmaanden ITB- Criem STP Aantal gerealiseerde begeleidingsmaanden STP GBM Aantal gerealiseerde adviezen GBM Aantal GBM-begeleidingen Samenloop Aantal samenloopmaatregelen Toelichting: OTS/VOTS. De VOTS wordt veelal gevolgd door een OTS. Daarom is ervoor gekozen om hiervoor één tarief te hanteren. Wel wordt onderscheid gemaakt in een tarief voor het eerste jaar van een OTS en een tarief voor de vervolgjaren van de OTS. In het eerste jaar van de OTS moet uiteraard de grootste investering plaatsvinden om de ontwikkelingsbedreiging van het kind weg te nemen. Dit uit zich in een hogere ureninvestering en dus een hoger tarief in het eerste jaar. Voogdij/Vovo. De Vovo wordt veelal gevolgd door een voogdij. Daarom is ervoor gekozen om hiervoor één tarief te hanteren. GBM: de uitvoering van de Gedragsbeïnvloedende maatregel (GBM) wordt gefinancierd op basis van twee tarieven. Eén tarief voor het opstellen van een GBM-advies (aan de Raad voor de Kinderbescherming) over de haalbaarheid van de maatregel en één tarief voor de begeleiding van een jeugdreclasseringscliënt, als deze maatregel daadwerkelijk door de kinderrechter wordt opgelegd (GBM-begeleiding). Samenloop: Samenloop heeft betrekking op het samengaan van jeugdbescherming en jeugd- reclassering. Dit betreft circa 5 % van de jeugdbescherming en 12 % van de jeugdreclassering. Omdat een deel van de activiteiten voor beide maatregelen sterk overlappen, wordt een aangepast (lager) tarief gehanteerd voor de uitvoering van de jeugdreclassering; de samenloop. Naast het tarief voor de jeugdbescherming wordt dan het samenloop tarief gehanteerd. Als echter sprake is van een jeugdbeschermingsmaatregel én een individuele trajectbegeleiding (ITB), dan worden beide tarieven afzonderlijk gehanteerd en is géén sprake van een lager samenlooptarief. Hier is voor gekozen omdat het ITB een kortdurend traject is met eigen specifieke aanpak en daardoor in veel mindere mate overlap vertoont. Tarieven 2014 voor Jeugdbescherming en Jeugdreclassering 9

10 4 Wat bepaalt de kosten van de gedwongen zorg? Aantal uur per maatregel De belangrijkste factor voor de hoogte van een tarief is de tijdsinvestering in uren, per variant van jeugdbescherming en jeugdreclassering. De tijdsinvestering per variant wordt bepaald door het doel van de desbetreffende variant, de wettelijke vereisten, protocollen, methodieken, eisen van de Inspectie, etc. De wettelijke vereisten zijn opgenomen in de jeugdwet (incl. AMVB en ministeriele regelingen), maar bijvoorbeeld ook in de Kinderbeschermingswetgeving (BW), het Wetboek van Strafrecht en de Beginselenwet Justitiële Jeugdinrichtingen. Methoden In de afgelopen tien jaar is de gedwongen hulp in Nederland methodisch doorontwikkeld en kent elke maatregel zijn eigen op wetenschappelijke uitgangspunten gestoelde methodiek. Al deze methodieken zijn geïmplementeerd, waarna door middel van tijdschrijven is bepaald wat de gemiddelde ureninvestering is voor deze methode (en gebaseerd op de wettelijke eisen, protocollen, eisen van de inspectie, etc.). Een belangrijk gegeven hierbij is dat met deze methode en gemiddelde ureninvestering het mogelijk is om verantwoorde zorg te verlenen. De Inspectie Jeugdzorg heeft onder andere als taak om toezicht te houden met de betrekking tot de vraag of door de instellingen verantwoorde zorg wordt verleend. Het normenkader Onder de nieuwe jeugdwet dienen organisaties die uitvoering geven aan de jeugdbescherming en jeugdreclassering gecertificeerd te zijn op basis van het normenkader. Het normenkader beschrijft de eisen gericht op het borgen van kwaliteit van de uitvoering van jeugdbescherming en jeugdreclassering waaraan minimaal moet worden voldaan. Het normenkader bevat de eisen op het gebied van organisatie, methode, professionals en ketensamenwerking (inclusief ICT) vanuit de geldende en nieuwste inzichten op het gebied van kwaliteitsmanagement en borging voor uitvoerende instellingen. Het normenkader is daarmee mede gebaseerd op de werkwijzen, protocollen en andere vereisten die nodig zijn om een minimale kwaliteit te realiseren voor de uitvoering van de jeugdbescherming en jeugdreclassering in Nederland. Dit niveau van uitvoering is onder gelijkblijvende condities haalbaar voor de jeugdbescherming en -reclassering binnen de uren en financiering zoals afgesproken in het tariefsakkoord van eind Verlaging van de kostprijs kan leiden tot een lager kwaliteitsniveau en het risico dat niet meer kan worden voldaan aan het normenkader. Soort maatregel Ook de mate waarin een kind bijvoorbeeld thuis woont of uit huis is geplaatst heeft invloed op de urenbesteding. In de regel hoeft minder tijd besteed te worden aan cliënten die in een pleeggezin of in een tehuis wonen dan aan kinderen die nog thuis wonen. Ook de vraag of nog gewerkt wordt aan het herstel van de opvoedings-/gezinssituatie (OTS) of dat sprake is van een voogdij (structurele opvoedsituatie buiten het gezin) is bijvoorbeeld van invloed op de ureninvestering. De gemiddelde tijdsinvestering bij een voogdijmaatregel (in de regel voorgoed uithuisgeplaatst) is dan ook lager dan die van een OTS (een tijdelijke maatregel om naar herstel van de opvoed-/gezinssituatie te werken en waarbij het kind in 55% van de gevallen thuis woont). 10 Stelselwijziging Jeugd

11 Hieronder treft u per maatregel een overzicht aan van de gebruikte methodiek en de gemiddelde ureninvestering Methodiek OTS VOTS Voogdij Deltamethode Gemiddelde uren Eenheid Caseload OTS < 1 jr 95,7 uur Per jaar 13,4 OTS > 1 jr 79,2 uur Per jaar 16,2 Per jaar 23 Methode voogdij 54,0 uur Reguliere JR Handboek JR 73,0 uur Per jaar 17,5 ITB-Harde Kern Handboek ITB 13,0 uur Per maand 8,2 ITB-Criem Handboek ITB 17,3 uur Per maand 6,2 STP Handboek JR 17,3 uur Per maand 6,2 GBM advies Handboek JR 18,0 uur Per advies nvt GBM begeleiding Handboek JR 72,9 uur Per traject 17,6 Samenloop Handboek JR: module samenloop 20,7 uur Per jaar 62 Vovo 19 NB: Een kinderrechter kan ook een maatregel voor uithuisplaatsing opleggen. Deze maatregel kent geen separaat tarief. De uren die door een gezinsvoogdijmedewerker of een jeugdreclasseringsmedewerker geïnvesteerd worden om te komen tot een uithuisplaatsing, maken (net als het zorgdragen voor ambulante of daghulp) onderdeel uit van de gemiddelde uren zoals die per maatregel zijn bepaald. De kosten van de zorg bij uithuisplaatsing (pleegzorg, instelling), ambulante en/of daghulp worden gefinancierd uit de doeluitkering die door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wordt verstrekt, en maken dus géén onderdeel uit van het tarief van de gedwongen hulp. Tarieven 2014 voor Jeugdbescherming en Jeugdreclassering 11

12 5 Wat zijn de tarieven van de gedwongen maatregelen? In onderstaande tabel zijn de tarieven opgenomen zoals die door het Ministerie van Veiligheid en Justitie worden gehanteerd bij de vaststelling van de doeluitkering. Prijs (p)3 Prijseenheid Aantallen (q) per cliënt per jaar 12-maandsgemiddelde5 OTS > 1 jaar per cliënt per jaar 12-maandsgemiddelde OTS < 1 jaar4 Voogdij per cliënt per jaar 12-maandsgemiddelde Reguliere JR per cliënt per jaar 12-maandsgemiddelde ITB-Harde Kern begeleidingsmaand per cliënt Aantal gerealiseerde maanden ITB-Criem begeleidingsmaand per cliënt Aantal gerealiseerde maanden STP begeleidingsmaand per cliënt Aantal gerealiseerde maanden 6 GBM-advies Per afgerond GBM-advies Aantal afgeronde adviezen GBM-begeleiding per cliënt per jaar 12-maandsgemiddelde Samenloop per cliënt per jaar 12-maandsgemiddelde Omdat de duur van een individuele trajectbegeleiding en een scholings- en trainingsprogramma (ITB/STP) veelal maar enkele maanden tot een half jaar in beslag neemt en het veelal om een beperkt aantal cliënten gaat, is bij ITB/STP niet gekozen voor het 12-maandsgemiddelde maar voor het aantal gerealiseerde begeleidingsmaanden (het aantal maanden dat een cliënt daadwerkelijk begeleid wordt). 6 Hoe is het tarief opgebouwd? Eind 2013 is door EY in opdracht van het ministerie van Veiligheid en Justitie onderzoek gedaan naar de kosten en de bedrijfsvoering van de jeugdbescherming en de jeugdreclassering in Nederland. Dit onderzoek heeft in december 2013 geleid tot de vaststelling van nieuwe tarieven door VenJ. In deze nieuwe tarieven zijn alle laatste ontwikkelingen op het gebied van de kosten meegenomen en heeft ook benchmarking plaatsgevonden, om te bezien of de kosten vergelijkbaar zijn met andere (vergelijkbare) organisaties. Urenbesteding voor directe uitvoering Zoals hierboven is beschreven, worden de kosten van het tarief vooral bepaald door de ureninvestering bij de uitvoering van de maatregel. Deze ureninvestering heeft betrekking op de uren van de (gezins-) voogdijmedewerkers en jeugdreclasseringsmedewerkers, maar ook op de uren van de inzet van gedragsdeskundigen, secretariaatsmedewerkers en teamleiders die de desbetreffende medewerker ondersteunen bij het uitvoeren van zijn of haar werkzaamheden. Voor deze laatste functies gelden zogenaamde uitvoeringsafspraken. In deze afspraken zijn normeringen opgenomen, over de inzet van deze medewerkers in de vorm van een span of control. Deze is 1 op 9 voor gedragsdeskundigen, 1 op 12 voor teamleiders en 1 op 6 voor secretariaatsmedewerkers Prijspeil Ook de VOTS-en worden hier meegeteld. Het gemiddeld aantal cliënten per jaar op basis van gemiddelde van het aantal cliënten op elke 1e van de maand ( aantal cliënten op peildatum ). Ook de voorlopige voogdijen worden volgens dit tarief afgerekend. Wanneer GBM-begeleiding wordt gegeven i.c.m. een ITB-traject, geldt het tarief voor het ITB-traject 12 Stelselwijziging Jeugd

13 Opslagkosten Naast de kosten voor de inzet van personeel (salarissen, sociale lasten, inhuur) is in het tarief ook een vergoeding opgenomen voor bijkomende kosten als: Overige personeelskosten, waaronder: arbo, vergoeding reiskosten woon-werk, kinderopvang, etc. Huisvestingskosten, waaronder: huur en leasing, afschrijvingen, energie, etc. ICT-kosten, waaronder: huur en leasing software en hardware, afschrijvingen, etc. Apparaatskosten kosten: externe adviezen, accountant, porti, telefoon, etc Personele overhead kosten In het tarief is ook een component opgenomen voor de vergoeding van personele overhead. De personele overhead bedraagt 15,75 % van de totale fte (14,0% van de totale kosten). In de benchmark van het bureau Berenschot over de personele overhead, realiseren de bureaus jeugdzorg een laag overheadpercentage, vergelijkbaar met de personele overhead die in de gehandicaptenzorg, ziekenhuizen en kinderopvang wordt gerealiseerd en lager dan de GGZ sector, de welzijnssector en de universitair medische centra (UMC). Bijzondere (pupil)kosten Een apart onderdeel van het tarief zijn de bijzondere kosten. Het gaat hierbij om specifieke kosten, die voor de kinderen in de jeugdbescherming gemaakt worden: Bijzondere uitgaven: kleed- en zakgeld voor kinderen die in een tehuis wonen, paspoort, etc. Zelfstandig kamerbewoning: bedoeld voor kosten die voogdijkinderen maken die zelfstandig wonen. Ziektekosten: hebben betrekking op de vergoeding van de aanvullende ziektekostenverzekering. Kosten externe forensisch deskundigen8: Dit betreft door de jeugdbescherming aangevraagde forensische diagnostiek, ten behoeve van een justitiële beslissing van een rechtelijke instantie. Het totale tarief dat voor de bijzondere kosten gehanteerd wordt, bedraagt 255,- per maatregel van jeugdbescherming. Voor cliënten van de William Schrikker Groep (WSG) wordt een bedrag van 462,- gehanteerd. De gemiddelde kosten bij de doelgroep van de WSG (lichamelijk en verstandelijk gehandicapten) zijn namelijk hoger dan de kosten van de andere bureaus. Productieve uren en caseload Één van de belangrijkste elementen die de kostprijs bepaalt, is het aantal productieve uren per fte per jaar. Deze uren worden bepaald door het aantal beschikbare uren op jaarbasis te verminderen met verlofdagen, ziekteverzuim en met de niet productieve uren (beleidsvergaderingen, opleidingen, etc.). In de gedwongen jeugdzorg wordt uitgegaan van 1.279,4 productieve uren op jaarbasis. De hierboven opgenomen caseload (gemiddeld aantal cliënten in begeleiding per fte) wordt bepaald door het aantal productieve uren per jaar te delen door de gemiddelde ureninvestering per maatregel per jaar. De caseload van een 1e-jaars OTS is dan ook 13,4 (= 1.279,4/95,7). 8 Voor een uitgebreide toelichting op de forensische diagnostiek jeugd wordt verwezen naar Landelijk Kader Forensische Diagnostiek in de Jeugdzorg (2002). Tarieven 2014 voor Jeugdbescherming en Jeugdreclassering 13

14 7 Wat is het tarief voor een volledig jeugdbeschermings- of jeugdreclasseringstraject? Hiervoor werd beschreven wat de tarieven in de gedwongen jeugdzorg zijn. Deze tarieven zijn veelal tarieven per jaar of per begeleidingsmaand. Door deze tarieven te vermenigvuldigen met de duur van de betreffende variant kan de kostprijs verkregen worden van een geheel jeugdbeschermings- c.q. jeugdreclasseringstraject. In de onderstaande tabel is opgenomen wat de gemiddelde duur 9 van elke variant is. De gegevens hebben betrekking op het jaar Prijs Gemiddelde duur (in dagen)10 Tarief totaal traject Opmerkingen OTS < 1 jaar OTS > 1 jaar Wordt voor duur van max. 1 jaar uitgesproken, en daarna verlengd Voogdij Reguliere JR Betreft de duur van het totale traject van Toezicht en begeleiding ITB-Harde Kern Duurt max 6 maanden en kan met 6 maanden verlengd worden ITB-Criem Duurt max 3 maanden en kan met 3 maanden verlengd worden STP Duurt max 6 maanden en kan met 6 maanden verlengd worden GBM-begeleiding Duurt max 6 maanden en kan met 6 maanden verlengd worden Samenloop NB: een totaal tarief voor een individueel cliënttraject kan ook een combinatie van de bovenstaande trajecten omvatten. De gemiddelde duur kan afwijken per regio als gevolg van b.v. verschillen in zwaarte van de problematiek per regio of beleidskeuzen. 10 Op basis van de beleidsinformatie in de eerste 3 kwartalen van Geen gegevens over beschikbaar Stelselwijziging Jeugd

15 8 Vliegwielprojecten, methodische innovatie en de kosten van de jeugdbescherming De invoering van de Deltamethode In 2008 is gestart met de invoering van de zogenaamde Deltamethode voor de uitvoering van de OTS. Deze methode biedt de gezinsvoogdijwerker methodische handvatten om meer kindgericht en planmatig te werken, met als doel de hulp aan OTS-kinderen te verbeteren. De Deltamethode heeft ook als doel de duur van de OTS te verkorten en het aantal en de duur van de uithuisplaatsingen terug te dringen. Onderzoek van het WODC 12 llaat zien dat het werken volgens de Deltamethode een positief effect heeft op de duur van de OTS, dat de kans op een uithuisplaatsing afneemt en dat de duur van een uithuisplaatsing wordt verkort. Deze effecten hebben ook minder kosten tot gevolg: Een afname van de duur van de OTS, leidt tot lagere kosten voor een geheel OTS-traject (zie onderdeel 8). De kosten per jaar blijven gelijk, maar er hoeven minder jaren gefinancierd te worden. Een afname van de kans op en de duur van de uithuisplaatsing leidt tot minder kosten bij instellingen/ residentiële voorzieningen die uit de doeluitkering van VWS gefinancierd worden. De vliegwielprojecten In het licht van de transitie zijn in 2012 de vliegwielprojecten van start gegaan, om te experimenteren met een meer preventieve en integrale aanpak van de jeugdproblematiek, zoals beoogd met de Jeugdwet. Deze vliegwielprojecten hebben, in het verlengde van de resultaten bij de Deltamethode, als doel om door middel van methodische innovatie te zorgen voor betere resultaten in de jeugdbescherming. Naast de doelstellingen zoals die genoemd zijn bij de Deltamethode (kortere duur van OTS-en, en minder en kortere uithuisplaatsingen) hebben de vliegwielprojecten ook als doel om de instroom in de OTS te voorkomen. Nieuwe OTS-en kunnen worden voorkomen door in een vroeger stadium hulpverlening te bieden aan een gezin. Zo kan escalatie in een gezin worden voorkomen en daarmee de eventuele inzet van gedwongen jeugdzorg. Geen escalatie is uiteraard het beste voor een jeugdige, omdat de impact van een jeugdbeschermingsmaatregel op zowel het kind als de ouders groot is. De investering in een preventief aanbod kan gefinancierd worden uit de opbrengsten van de Deltamethode, maar ook uit de opbrengsten die de methodische innovatie van de vliegwielprojecten oplevert (kortere OTS-en, minder uithuisplaatsingen en minder ambulante en andere vormen van (jeugd) zorg). Daarmee worden de opbrengsten van methodische vernieuwing in de jeugdbescherming gebruikt om de instroom in de jeugdbescherming met een preventief aanbod te voorkomen, wat op zichzelf ook weer tot besparingen leidt. Daarmee wordt als het ware een vliegwiel op gang gebracht. De stelselwijziging in de jeugdzorg geeft gemeenten de regie op de inzet van de jeugdzorg. Deze regie maakt het voorkomen van een jeugdbeschermingsmaatregel beter mogelijk, doordat lokaal bijvoorbeeld kan worden ingezet op een effectiever preventietraject voor risicogezinnen en een betere samenwerking tussen hulpverleners. 12 Stams, e.a. (2010). Implementatie en doelmatigheid van de deltamethode gezinsvoogdij) Tarieven 2014 voor Jeugdbescherming en Jeugdreclassering 15

16 De trend in het aantal maatregelen OTS en decentralisatie In de onderstaande tabel is de ontwikkeling van het aantal OTS-en in de periode 2008 tot en met 2013 opgenomen. Het betreft telkens het aantal cliënten op 31 december van het desbetreffende jaar. Jeugdbeschermers passen de Deltamethode toe in hun werk. De invoering en toepassing hiervan wordt als één van de belangrijkste redenen gezien voor de afname van de aantallen OTS. In 2012 en 2013 zette de daling van het aantal OTS-en zich versterkt door. Naast een generieke daling, doet de daling zich met name voor bij enkele regio s waarin vliegwielprojecten werden uitgevoerd De methodische vernieuwing van de voogdij In 2012 is in Nederland een methodische vernieuwing gestart in de uitvoering van de voogdij. Met deze methodische vernieuwing wordt beoogd om waar mogelijk en gewenst de voogdij van een kind over te dragen van een voogdijmedewerker naar pleegouders of naar zogenaamde burgervoogden. Zo wordt gestimuleerd dat juridisch gezag beter gedragen wordt doordat één of twee volwassene(n) zich langdurig aan de opvoeding en verzorging van een jeugdige committeren, in plaats van door (wisselende) beroepskrachten van Bureau Jeugdzorg. Het gevolg van de overdracht van de voogdij naar pleegouders is dat de voogdij korter duurt en dat de voogdijmedewerker het desbetreffende kind minder lang hoeft te begeleiden. Hierdoor zullen de kosten voor de voogdij in Nederland in de toekomst naar alle waarschijnlijkheid dalen. De pleegouders blijven als pleegoudervoogden wel recht houden op pleegzorgbegeleiding. In 2014 worden de eerste resultaten van deze nieuwe aanpak verwacht. De methodische vernieuwing van de jeugdreclassering In het kader van de inwerkingtreding van de Jeugdwet wordt het Handboek methode jeugdreclassering doorgelicht en aangevuld. Het normenkader voor de certificering ten behoeve van jeugdreclassering is hierbij het uitgangspunt. Daarin komt terug dat er door middel van het RNR-model (Risk, Needs and Responsivity) gewerkt moet worden aan criminogene factoren. Doelen die bereikt moeten worden, worden samen met de jeugdige, de ouders en het (sociale) netwerk rondom de jeugdige opgesteld. Daarnaast wordt de handreiking reclasseren met adolescenten betrokken bij de actualisering van het handboek. Systemisch werken, waarbij familie, school, werkgevers, de wijkagent en vrienden worden betrokken is daarbij één van de speerpunten. In het kader van de stelselherziening jeugd wordt daarbij ook de afstemming met de gemeenten gezocht, bijvoorbeeld via het desbetreffende wijkteam of de gemeentelijk regisseur. Daarnaast neemt het werken met jongeren met een (licht) verstandelijke beperking een belangrijke rol in bij de doorontwikkeling van het handboek. 16 Stelselwijziging Jeugd

17 Grondslag verdeling doeluitkering naar gemeenten De verdeling van de naar de gemeenten te decentraliseren doeluitkering voor de gedwongen hulp vindt plaats op basis van het aantal cliënten dat in 2012 gedwongen hulp heeft gekregen. De grondslag voor de omvang van het totale per 1 januari 2015 over te hevelen bedrag is gebaseerd op het bedrag dat in de begroting van 2013 is opgenomen voor het jaar In 2013 is het aantal cliënten al dermate gedaald (-8%) dat het bedrag dat in 2015 naar gemeenten overgeheveld wordt al nagenoeg gerealiseerd is. Als de dalende trend van 2013 zich ook in 2014 doorzet, betekent dit dat in 2015 voor gemeenten al budgettaire ruimte ontstaat, ten opzichte van het over te dragen financieel kader. Door gerichte verdere investeringen op basis van de succesvolle werkwijzen die nu in de vliegwielprojecten uitgetest worden, hebben gemeenten mogelijkheden om het aantal cliënten verder omlaag te brengen. Met deze werkwijze kan aan de decentralisatietaakstelling, die voor de doeluitkering gedwongen hulp in 2017 ingaat, invulling gegeven worden. Tarieven 2014 voor Jeugdbescherming en Jeugdreclassering 17

18 Bijlage 1. toelichting op de tarieven 2014 Nr Onderdeel Verwerking Toelichting in tarief 1. Productieve uren 1.279,4 Voor alle producten wordt uitgegaan van deze genormeerde productieve uren 2. Salarisniveau CAO 2012 Gehanteerd is de CAO Jeugdzorg , salaristabel mei 2012 vermeerderd met OVA 2012 en Schaal/periodiek (incl. TL, secr, GW) Trede 8 Voor de functies uitvoerend medewerker, teamleider, secretariaat en gedragswetenschapper is gerekend met trede 8 in de schaal. De uitvoerend medewerker zit gemiddeld ook op trede 8. Voor de andere functies (teamleider, secretariaat en gedragswetenschapper) is dit genormeerd op trede Verzuimpercentage 5,5% Dit percentage past in de dalende ontwikkeling van het ziekteverzuim. Bovendien is dit percentage gelijk aan het percentage dat voor andere door het ministerie van Veiligheid en Justitie gefinancierde organisaties wordt gehanteerd. 5. Span of control voor alle producten gelijk - teamleider 1:12 - secretariaat 1:6 De Span of Control is voor alle varianten JB en JR gelijk getrokken aan de bestaande norm voor OTS en reguliere jeugdreclassering. - gedragswetenschapper 1:9 Bijzondere kosten 255 Opslag WSG Personele overheadpercentage 14,0% De personele overhead bedraagt 14,0% van de kosten en komt overeen met het rapport van Berenschot uit Overige personeelskosten 7,0% Apparaatskosten 7,25% Deze opslagen zijn aangepast aan het gerealiseerde kostenniveau, zoals dat naar voren is gekomen uit het EY-onderzoek. Huisvesting 10,25% Kosten ICT, waaronder: - dataverkeer/licenties - informatievoorziening De bijzondere kosten zijn genormeerd op het gemiddelde realisatieniveau (Footnotes) WvSr - wetboek van strafrecht. Bij - Beginselenwet justitiële jeugdinrichtingen. Prijspeil Ook de VOTS-en worden hier meegeteld. Het gemiddeld aantal cliënten per jaar op basis van gemiddelde van het aantal cliënten op elke 1e van de maand ( aantal cliënten op peildatum ). 6 Ook de voorlopige voogdijen worden volgens dit tarief afgerekend Wanneer GBM-begeleiding wordt gegeven i.c.m. een ITB-traject, geldt het tarief voor het ITB-traject Op basis van de beleidsinformatie in de eerste 3 kwartalen van Geen gegevens over beschikbaar. 18 Stelselwijziging Jeugd

19

20 Dit is een uitgave van het Juni 2014