Aanvraagformulier. Verzoek tot een. Vangnetuitkering Participatiewet over 2016

Transcriptie

1 Aanvraagformulier Verzoek tot een Vangnetuitkering Participatiewet over 016 Het verzoek is ingediend door het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Hattem over het uitkeringsjaar 016 Datum: 18 juli 017 Ondertekening: De secretaris, De burgemeester, mr. D. van der Weerd drs. J.W. Wiggers

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... Toelichting Globale analyse tekort...4.informatie gemeenteraad Opvattingen van de gemeenteraad Maatregelen

3 Toelichting Inleiding Met de wijziging van het Besluit Participatiewet per 1 januari 017 is geregeld dat het college alleen via een door de minister van SZW beschikbaar gesteld aanvraagformulier een verzoek tot een vangnetuitkering, als bedoeld in artikel 74 van de Participatiewet kan indienen. Daarbij is toegelicht dat reeds vanaf aanvragen tot vangnetuitkering over 016 geldt dat deze niet meer vormvrij kunnen worden ingediend. Met deze aanscherping kan de beoordeling door de Toetsingscommissie vangnet Participatiewet aanzienlijk efficiënter plaatsvinden, terwijl de extra belasting voor de aanvragende gemeente minimaal zal zijn. De indiening geschiedt via de website van de Toetsingscommissie vangnet Participatiewet ( Via het voor 016 vastgestelde aanvraagformulier verstrekt het college alle informatie die de toetsingscommissie nodig heeft om het recht op vangnetuitkering over 016 te kunnen beoordelen. Het is hierbij nadrukkelijk de bedoeling dat het college alle relevante informatie in het aanvraagformulier vermeldt, zonder verwijzing naar andere brondocumenten. Via het aanvraagformulier hoeft het college geen informatie te verstrekken over de jaarcijfers (toegekend budget, de netto uitkeringslasten en de door de accountant gerapporteerde foute of onzekere bestedingen), aangezien het ministerie mede op basis van de SiSa-verantwoording- al over deze gegevens beschikt en zij de toetsingscommissie daarover zal informeren. In te vullen format VU 016 Hierna dient het college aan te geven dat voldaan is aan de voorwaarden als bedoeld in artikel 10a van het Besluit Participatiewet, voor het recht op vangnetuitkering over het uitkeringsjaar 016.

4 1. Globale analyse tekort Vereist De toetsingscommissie moet kunnen vaststellen wat de globale analyse is van de mogelijke oorzaak en omvang van het tekort en van de verwachte ontwikkelingen van dat tekort in de komende jaren. Toelichting: Voor een goede beoordeling door de toetsingscommissie is het van belang dat u afzonderlijk informatie verstrekt over onderdelen van het beschreven vereiste. Antwoord gemeente (hieronder per onderdeel de tekst van de gemeente invoegen) a. Mogelijke oorzaak en de omvang van het tekort i. Omvang tekort. Wat is de inhoud van de globale analyse, waarbij het college ingaat op de mogelijke omvang van het tekort in 016? Het Ministerie van SZW heeft in september 016 het rijksbudget voor bijstand (en de inkomensvoorzieningen IOAW, IAOZ en BBZ) bekendgemaakt. De hoogte van het definitief BUIGbudget voor gemeente Hattem is vastgesteld op De werkelijke uitgaven (verrekend met de ontvangsten/baten) bedragen over 016: Na correctie op de ontvangsten (vanuit terugvordering en verhaal van de bijstand) is op het BUIG-budget per saldo een tekort ontstaan van Het resultaat op het budget is een tekort van 8.1 % in 016. ii. Mogelijke oorzaak tekort Wat is de inhoud van de globale analyse, waarbij het college ingaat op de mogelijke oorzaak van het tekort in 016? Het tekort is onder meer te verklaren door: Invloed van de nieuwe doelgroep Participatiewet (jongeren die voorheen instroomden in de Wajong). Zij hebben meestal een grote afstand tot de arbeidsmarkt en langdurig of permanent ondersteuning nodig; Het aantal IOAW en IOAZ uitkeringen dat verstrekt wordt. In het jaar 016 is het aantal toekenningen hiervan beperkt. Echter het aantal IOAW- en IOAZ uitkeringen is gedurende de economische crisis fors gestegen. Het is lastig om deze groep te bemiddelen naar betaald werk; Hoge instroom van het aantal statushouders. De taakstelling voor de huisvestiging van statushouders bestond uit 30 personen. De flexibilisering van de arbeidsmarkt zorgt ervoor dat een gedeelte van ons kandidatenbestand regelmatig inkomsten heeft, maar beperkt in omvang en duur en daardoor (gedeeltelijk) recht heeft op een uitkering. b. Verwachte ontwikkelingen van dat tekort in de komende jaren. Wat is de inhoud van de globale analyse, waarbij het college ingaat op de verwachte ontwikkelingen van dat tekort in de komende jaren? Statushouders 1 Dit is opgenomen in de verantwoording middels het Beeld van de Uitvoering.

5 De komst van statushouders is van invloed op het aantal bijstandsgerechtigden. De taakstelling over 016 bestond uit het huisvesten van 30 personen. Deze taakstelling is gerealiseerd en heeft voor een aanzienlijke stijging van het aantal uitkeringen gezorgd. De taakstelling voor 017 is vastgesteld op 16 personen. Dit is fors minder dan de taakstelling voor 016, maar nog wel fors hoger dan voorgaande jaren. Het is onduidelijk en moeilijk te voorspellen wat de komende jaren de hoogte gaat worden van de gemeentelijke taakstelling huisvesting statushouders. Verwachting komende jaren Voor de komende jaren verwachten we mede als gevolg van de verbeterende economie - een minder grote instroom in de bijstand. Dit moet ook gaan zorgen voor een grotere uitstroom van kandidaten met een korte afstand tot de arbeidsmarkt. Voor kandidaten met een grote afstand tot de arbeidsmarkt, waarbij er sprake is van verminderde loonwaarde is de verwachting dat zij langdurig ondersteuning nodig hebben en niet onafhankelijk worden van ondersteuning van de gemeente. Samengevat wordt er voor de komende jaren uitgegaan van een verdere stijging van het bijstandsbestand. Zij het dan minder hard dan de afgelopen jaren.

6 . Informatie gemeenteraad Vereist De toetsingscommissie moet kunnen vaststellen dat het college de gemeenteraad in 016 heeft geïnformeerd over zijn analyse, bedoeld in onderdeel 1 en maatregelen die zijn genomen of zullen worden genomen om tot tekortreductie te komen. Toelichting: Hieronder verstrekt u informatie over het informeren van de gemeenteraad over uw in 016 opgestelde analyse en de maatregelen die u reeds heeft genomen, dan wel zullen worden genomen, om tot tekortreductie te komen. Het is niet vereist dat al in 016 maatregelen genomen zijn. Antwoord gemeente (hieronder per onderdeel de tekst van de gemeente invoegen) Datum informeren van de gemeenteraad door het college Op welke datum heeft het college de gemeenteraad geïnformeerd over zijn analyse, bedoeld in onderdeel 1, én over de maatregelen die zijn genomen of zullen worden genomen om tot tekortreductie te komen? De gemeenteraad van de gemeente Hattem heeft in de commissie vergadering van 8 november 016 kennis genomen van de Notitie Vangnetuitkering 016. In deze vergadering zijn ook de maatregelen aan de orde gekomen.

7 3. Opvattingen van de gemeenteraad Vereist De toetsingscommissie moet kunnen vaststellen wat de opvattingen van de gemeenteraad zijn over de informatie van het college. Toelichting: Hieronder dient u aan te geven welke opvattingen de gemeenteraad had bij de door het college aangeboden globale analyse en maatregelen om tot tekortreductie te komen. Indien de gemeenteraad ermee heeft volstaan om de informatie alleen voor kennisgeving aan te nemen, dient u dat afzonderlijk te vermelden. Zoals reeds eerder vermeld zijn verwijzingen naar brondocumenten niet toegestaan, hetgeen ook geldt indien vergaderingen van gemeenteraad worden opgenomen op video et cetera. Mocht er alleen een video bestaan over de bespreking, dan dient u de kernpunten kort samen te vatten en hieronder weer te geven. Indien de analyse en maatregelen zijn besproken in een raadscommissie, dan dient u aan te geven hoe de kernpunten in de gemeenteraad zijn besproken of anderszins aan hem zijn teruggekoppeld. Antwoord gemeente (hieronder per onderdeel de tekst van de gemeente invoegen) a. Is de informatie besproken in de gemeenteraad? Ja/ nee (weghalen wat niet van toepassing is). Indien de informatie is besproken in de gemeenteraad, dan kunnen de relevante onderdelen van het verslag hierna worden toegevoegd dan wel samengevat. Verslag bespreking notitie Vangnetuitkering Participatiewet 016 in commissie sociale Zaken PvdA (mevrouw Broekhuis): Geen vagen. D66 (de heer Kort): D66 hoort van gemeenten die minder goede ervaringen hebben met WorkFast. Kampen en Zwolle hebben er afscheid van genomen. Hoe doet deze partij het in Hattem? Is daar een beeld van? Zijn er evaluatiegegevens beschikbaar? VVD (mevrouw Guldenaar): Geen vragen. ChristenUnie (de heer Leskens): 1. In de notitie worden vier ontwikkelingen genoemd die de doelstelling om binnen de overschrijding van 5% te blijven bedreigen. Toch spreekt uit de notitie de stellige verwachting dat de doelstelling zal worden gehaald. Hoe verhouden de risico s in de eerste zin zich tot de zekerheid in de tweede zin?. Er is een ARI rondgestuurd over beschut werken. Daarin is sprake van het rapport van een

8 werkgroep die het een en ander in kaart heeft gebracht. In het portefeuillehoudersoverleg is besloten om niet alles over te nemen wat die werkgroep op tafel heeft gelegd. Daarbij staat een zin die de heer Leskens enigszins triggerde: Omdat er geen helderheid is gekomen over het al dan niet regionaal organiseren van alternatieve ondersteuning als trechter voor beschut werken, wordt momenteel in Hattem aan een lokaal plan van aanpak gewerkt. Ook hier stagneert de regionale samenwerking dus? CDA (mevrouw Schepers): 1. Zijn de cliënten tevreden over de resultaten van het zo snel mogelijk naar werk toe leiden door WorkFast?. Uit de ARI over beschut werken blijkt dat er zorgvuldig wordt gehandeld. Het CDA mist een passage over de houding van de werkgevers. Vorige maand is er een rapport verschenen van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Daar staat in dat werkgevers vooral selecteren op gezondheid. In hoeverre is het voor een werkgever van belang om van een werknemer te weten dat hij toch wel aan het werk kan blijven, ook al krijgt hij geld voor werknemers met gezondheidsproblemen? Wethouder Tigchelaar: Ad D66: Aan het contract met WorkFast is door het college nog een element toegevoegd: het project Grenzeloos, voor statushouders. WF is vaker in discussie geweest in de raad, ook in eerdere periodes. Van Zwolle weet de wethouder dat daar nog wel volgens de methode van WF wordt gewerkt, maar niet meer met het bedrijf zelf. In Hattem bevalt dit bedrijf heel goed. Elk jaar worden de inspanningen geëvalueerd en wordt de tevredenheid van de cliënten getoetst. De uitkomst daarvan is steeds positief. Het bedrijf bereikt goede resultaten. Ad ChristenUnie: 1. De afdeling doet het al jaren heel goed. In het staatje is dat ook te zien. De verwachting is dan ook dat van de BUIG-regeling geen gebruik hoeft te worden gemaakt. Intussen was het wel belangrijk om een analyse te maken en de risico s op overschrijding aan de raad voor te leggen. Anders heeft de gemeente ook geen recht op dit budget. Er zijn veel factoren waardoor de bijstand wordt beïnvloed. Die factoren worden in de notitie genoemd. De hogere leeftijdsgrens voor de AOW komt daar nog bij. Toen de notitie geschreven werd, was er ook nog geen duidelijkheid over de taakstelling voor de statushouders, terwijl die statushouders bijna allemaal in de bijstand terechtkomen. Dit raadsvoorstel is dan ook opgesteld om met alle mogelijkheden rekening te houden. De gemeente mag zich echter gelukkig prijzen met het feit dat ze nog nooit een beroep op de regeling heeft hoeven te doen.. De pijnlijke conclusie over beschut werken is terecht. Het lukt in deze regio niet om solidariteit te tonen op dit gebied. Dat is zorgelijk en teleurstellend. Er moet dus wel een lokaal plan komen. Beschut werken is in deze gemeente een groot probleem. Het gaat structureel om een grote kostenpost. Deze mensen moeten in vaste dienst worden genomen en hebben erg veel begeleiding nodig. Uiteraard wil het college daar zo goed mogelijk uitvoering aan geven. Ad CDA: 1. Zie bij 1 ChristenUnie.. Het is niet gemakkelijk om beschut werken een plek te geven bij werkgevers. Het moeten werkgevers zijn die veel ervaring hebben op dit gebied. In het licht van de doelstelling en de quota die de gemeente moet halen, doen de werkgevers in Hattem het erg goed. Ze kijken gelukkig niet alleen naar de gezondheid, maar primair naar de kwaliteiten van een kandidaat. Een ander punt is dat de overheid zelf achterblijft bij de landelijke doelstelling.

9 Tweede ronde PvdA: heeft voor dat achterblijven van de overheid al vaker aandacht gevraagd. Verder baart het de fractie veel zorgen dat in de economisch sterke regio Zwolle geen sprake is van samenwerking op dit gebied, terwijl deze regio zo n mooi bedrijf heeft voor beschut werken. De PvdA hoopt dat de gemeente Hattem haar burgers die daar werken een plek blijft bieden, ook na vijf jaar. De fractie gaat ervan uit dat de notitie over de invulling van beschut werken t.z.t. naar de raad toe komt. ChristenUnie: Moet bij de invulling van beschut werken in Hattem concreet aan organisaties als Zoethout worden gedacht, of bijvoorbeeld ook aan InteraktContour en misschien zelfs aan bedrijven die bereid zijn om te helpen? Wethouder Tigchelaar: Met de twee genoemde partijen is de gemeente inderdaad primair in gesprek. Er wordt ook gesproken met lokale bedrijven, maar de namen daarvan kan de wethouder nog niet noemen. Het is de zorg van raad en college dat aan het beschut werken een goede invulling wordt gegeven. Dat het tot een verplichting moet komen, stemt verdrietig. Van de 14 gemeenten in deze arbeidsmarktregio heeft er nog niet één vorm gegeven aan beschut werken. Sommige gemeenten zeggen dat ze dat wel hebben gedaan, maar dan werken ze met detachering, terwijl het bij beschut werken om vast werk gaat. Ze gaven ook niet thuis toen de wethouder om samenwerking vroeg. Een aantal van de gemeenten toonde geen enkele solidariteit. b. Is de informatie in de gemeenteraad voor kennisgeving aangenomen? Ja/ nee (weghalen wat niet van toepassing is). In de raadsvergadering van 1 december 016 heeft de raad de notitie vangnetuitkering Participatiewet 016 vastgesteld.

10 4. Maatregelen 016 Vereist De toetsingscommissie moet kunnen vaststellen welke maatregelen zijn getroffen in het jaar waarin het tekort bestond om het tekort te verminderen en hoe het college het effect van deze maatregelen kwalificeert. Toelichting: De informatieverstrekking over dit vereiste moet u zien in de context dat het college niet verplicht is om over 016 maatregelen tot tekortreductie in uitvoering te hebben genomen. Voor het recht op vangnetuitkering over 016 is het toegestaan dat het college de gemeenteraad in 016 informeert over maatregelen die zullen worden genomen en waarvan de uitvoering eerst na 016 een aanvang neemt. Voor de beoordeling door de toetsingscommissie geeft u allereerst aan of u in 016 maatregelen heeft getroffen gericht op tekortreductie. Indien maatregelen zijn getroffen, geeft u vervolgens aan welke maatregelen zijn getroffen om het tekort te verminderen en hoe het college het effect van deze maatregelen kwalificeert. Onder kwalificeren van maatregelen wordt verstaan het aangeven welke effecten de maatregelen hebben. Dat mag het effect zijn van alle maatregelen gezamenlijk of voor zover dit mogelijk is, het effect van elke maatregel afzonderlijk. Kwantificeren van de maatregelen is niet vereist. Indien het voor u niet mogelijk is een effect van de maatregel te beschrijven, dan volstaat een dergelijke opmerking. Geef daarbij wel aan waarom het niet lukt een effect te beschrijven. Antwoord gemeente (hieronder per onderdeel de tekst van de gemeente invoegen) a. Zijn in 016 maatregelen getroffen gericht op tekortreductie? Ja/ nee (weghalen wat niet van toepassing is). Indien ja, ga naar vraag b en c. b. Welke maatregelen zijn getroffen om het tekort te verminderen? Om de instroom in de Participatiewet te beperken en om uitstroom te bevorderen heeft er een verbeterslag plaats gevonden ten aanzien van de bestaande werkwijze en zijn een aantal nieuwe initiatieven/projecten ontplooit met als doel om het uitkeringsvolume te beperken. Nieuwe initiatieven/projecten: Inzet Grenzeloos In het laatste kwartaal van 016 is het project Grenzeloos van WorkFast van start gegaan. Dit project is er op gericht om statushouders doormiddel van de inzet van een ervaringsdeskundige te re-integreren richting betaald werk, een studie waarbij recht is op studiefinanciering of indien betaald werk geen optie is vrijwilligerswerk. SROI In begin 016 is gestart met de inzet op Social Return on Investment. Het doel van dit project is om kansen (betaalde banen en werkervaringsplaatsen) te creëren bij partijen waarmee de gemeente een inkooprelatie heeft. Instroombeperking: WorkFast Bij iedere uitkeringsaanvraag wordt beoordeeld of er belemmeringen zijn om direct te kunnen werken. Zijn deze belemmeringen niet aanwezig, dan wordt een kandidaat direct ondersteund door WorkFast, met als doel, uitstroom naar betaald werk. Hiermee geeft WorkFast deels invulling aan de Poortwachtersrol, dat wil zeggen zij trachten in de instroom te voorkomen en geven het signaal af dat betaal werk voor gaat.

11 Schakel-makelpool Binnen de arbeidsmarktregio waartoe Hattem behoort, is de schakel-makelpool opgericht. Het tijdig in beeld krijgen van alle jongeren die het Praktijk en Speciaal Voortgezet Onderwijs verlaten en die vervolgens ondersteuning nodig hebben van de gemeente. Doordat de Wajong nog maar zeer beperkt toegankelijk is. Doormiddel van de Schakel-Makelpool zijn de betreffende jongeren vroegtijdig in beeld bij de gemeente, wordt voorkomen dat zij tussen wal en schip belanden en kan er tijdig ingezet worden op de passende ondersteuning. Uitstroombeleid: WorkFast Naast de rol die WorkFast heeft in het intakeproces, worden zij ingezet om klanten met het perspectief op werk die geen belemmeringen hebben om op korte termijn aan het werk te kunnen, te ondersteunen om dit te realiseren. Daarbij passen zij hun ondersteuning aan op de situatie van de betreffende persoon. Inzet eigen consulenten In 016 is er wederom aandacht besteed aan de deskundigheidsbevordering van de eigen consulenten. Met name gericht op het op doen van kennis ten aanzien van de doelgroep die voorheen onder de Wajong viel. In 016 zijn de eigen consulenten en de werkmakelaar geschoold in het gebruik van Sonar en WBS (voorheen Stekker4 van het UWV). En heeft er een grote actie plaats gevonden om alle kandidaten op te nemen in dit systeem. Doormiddel van 100% registratie en transparantie worden de uitstroom kansen verhoogd. Wegwijsmethode en taalmeter Om meer zicht te krijgen op de situatie van de klant, wat zijn sterke punten en wat zijn aandachtspunt, maar ook wat is een grove inschatting van de loonwaarde kan de Wegwijsmethode/ Dariuz ingezet worden. Om meer inzicht te krijgen in het taalniveau van de kandidaat wordt de taalmeter ingezet. Werkmakelaar Vanaf september 014 is in Hattem de Werkmakelaar van start gegaan. Met de focus op de vraag van de ondernemer wordt ingezet op het realiseren van matches tussen vacatures van werkgevers en klanten van de gemeente. Naast het vervullen van vacatures wordt ook ingezet op het werven van werkervaringsplaatsen. Tevens wordt in Regionaal Werkbedrijf verband gewerkt aan het vormen van eenduidige regionale werkgeversdienstverlening. Beschut Werk In 016 is ingezet op het invulling geven aan Beschut Werk. Er is getracht om dit in Regionaal Werkbedrijf verband te organiseren. Dit is niet gelukt. Daarom is vervolgens ingezet op de lokale invulling van Beschut Werk. De re-integratie instrumenten De instrumenten die opgenomen zijn in de re-integratieverordening worden ingezet om stappen in het re-integratieproces te zetten en om uitstroom te vergroten. Deze verordening is in regionaal verband opgesteld om gelijke kansen te creëren voor kandidaten uit alle gemeenten en om eenduidig te zijn richting werkgevers. Inkomstenvrijlating Ieder uur betaald werk, wordt als waardevol beschouwd. Tevens wordt parttime gezien als eerste stap richting volledige uitstroom uit de uitkering door betaald werk of is soms het hoogst haalbare. Om dit te stimuleren en belonen wordt gedurende 6 maanden inkomsten vrijlating toegepast. Participatieproject Voor klanten die geen perspectief op betaald werk hebben en die niet zelfstandig in staat zijn om vrijwilligerswerk te vinden en te behouden of een deel te nemen aan andere activiteiten is het mogelijk om deel te nemen aan het Participatieproject van de lokale welzijnsstichting.

12 Overige aandachtsgebieden Handhavings- en sanctiebeleid In 016 is het nieuwe handhavingsbeleid vastgesteld. De focus in het nieuwe handhavingsbeleid ligt nog meer op preventie, in plaats van op de opsporing van inkomensfraude. c. Hoe kwalificeert het college het effect van deze maatregelen? Ondanks de inzet van een breed scala aan maatregelen groeit het aantal bijstandsklanten (nog) hard door. Het is moeilijk om aan te geven welke maatregelen welk effect heeft gehad. Er wordt verondersteld dat zonder inzet van de hierboven genoemde maatregelen het tekort groter was geweest. Bevorderen uitstroom Het effect van de inzet van het project Grenzeloos van WorkFast was te zien in de eerste helft van 017. Van de 14 personen die gestart waren met dit project zijn er inmiddels 4 uitgestroomd uit de uitkering en wordt op korte termijn uitstroom van nog 4 kandidaten verwacht. Dit zijn positieve resultaten die ervoor gezorgd hebben dat college heeft besloten om de inzet van dit project met een half jaar te verlengen. In 016 zijn er 68 uitkering aangevraagd. Hiervan zijn er uiteindelijk 47 toegekend. Er zijn in totaal 54 personen ingestroomd en 37 personen uitgestroomd. Aan een toegekende uitkering kunnen meerdere personen gekoppeld zijn als het een uitkering voor een echtpaar betreft. Dit verklaard het verschil tussen het aantal toegekende uitkeringen en in- en uitgestroomde kandidaten.