niet-technische samenvatting MER

Transcriptie

1 Uitbreiding en vroegtijdige hernieuwing van een bestaande varkenshouderij tot vleesvarkens LV Beck Vanthillo Vaalmoer Hoogstraten (Meer) niet-technische samenvatting MER 09BECK1_MER, oktober 2010 farmer bvba farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 1

2 1 Het project 1.1 Inleiding Het varkensbedrijf LV Beck Vanthillo is momenteel vergund voor het houden van vleesvarkens. Deze dieren worden gehuisvest in twee ammoniakemissiearme stallen. Het voorliggende project omvat de uitbreiding tot een totale diercapaciteit van vleesvarkens. Om deze uitbreiding te realiseren zal één van de twee bestaande stallen uitgebreid worden. Het hoofddoel is de uitbreiding in dierplaatsen. Er wordt ook een uitbreiding van de mestopslagcapaciteit, de kunstmestopslag, de opslag van gevaarlijke stoffen, de grondwaterwinning en de stookolieopslag aangevraagd. Omdat de uitbreiding van het bedrijf met een serieuze investering gepaard gaat, wordt ook een vroegtijdige hernieuwing van de milieuvergunning aangevraagd. In het MER zullen twee situaties besproken worden, nl. de huidig vergunde situatie (d.i. de vergunde en bestaande toestand met vleesvarkens) en de gewenste situatie (met varkens). De te verwachten impact van de uitbreiding wordt dan afgeleid door de evaluatie te maken van de gewenste versus de huidig vergunde situatie. 1.2 Bedrijfsinfrastructuur In de huidige situatie zijn er twee stallen aanwezig, die beiden voorzien zijn van een chemische luchtwasser. In de toekomst zal de kleinste stal uitgebreid worden en zal er op deze stal een extra chemische luchtwasser voorzien worden. De stallucht wordt dus door middel van plafondventilatie afgevoerd naar een centraal kanaal boven de stallen (per afdeling is één ventilator voorzien). De stallucht in het centraal kanaal wordt met behulp van ventilatoren naar de luchtwassers geleid. Daarna vindt verticale uitstoot van de stallucht plaats. Mest wordt opgeslagen in de mestkelders onder de stallen. Alle mest wordt van het bedrijf afgevoerd en deels uitgereden en deels verwerkt in een externe mestverwerkingsinstallatie. In de huidige situatie wordt 80 % van de mest verwerkt, in de gewenste situatie zal 90 % van de mest verwerkt worden, het overige gedeelte wordt uitgereden over een oppervlakte van 25 ha. De varkens krijgen brijvoer toegediend, dat gemaakt wordt in de brijvoerkeuken, gelegen aan stal 1. Het voeder wordt opgeslagen in silo s en in opslagbunkers aan de voederkeuken. Inzake stookolieopslag is één bovengrondse dubbelwandige tank van l voorzien, deze stookolie wordt gebruikt om de stallen te verwarmen bij de opstart van iedere ronde. Deze tank staat in de huidige situatie aan stal 1 opgesteld, in de gewenste situatie zal deze verplaatst worden naar een berging aan stal 2, waar ook de noodstroomgenerator zal gelegen zijn. Er zal bijkomend een tank van l bijgezet worden, deze zal eveneens bovengronds en dubbelwandig zijn. Deze zal aan stal 1 geplaatst worden. Het bedrijf beschikt momenteel over een kadaveropslag zonder koeling. Dit zal niet wijzigen in de nabije toekomst. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 2

3 Het bedrijf is vergund voor een grondwaterwinning van m³/jaar. Water wordt opgepompt vanop een diepte van 176 m vanuit de Zanden van Berchem en/of Voort (code 254). Dit grondwater wordt in de huidige situatie gebruikt als drinkwater voor de dieren en voor het reinigen van de stallen. Er wordt een uitbreiding tot m³/jaar aangevraagd. In de toekomst zal dit water enkel gebruikt worden als drinkwater voor de dieren (en niet meer om te reinigen). Voor de luchtwassers en om de stallen te reinigen zal gebruik gemaakt worden van regenwater. In de huidige situatie wordt voor de luchtwassers reeds regenwater gebruikt. De bedrijfswoning wordt momenteel bewoond door drie personen. Als waterbron wordt gebruik gemaakt van grondwater in de huidige en gewenste situatie. Afvalwater van het reinigen van de stallen wordt opgevangen in de onderliggende mestkelders en samen met de mest afgevoerd. Huishoudelijk afvalwater wordt na behandeling in een septische put geloosd in de nabijgelegen gracht. Er is een hygiënesluis voorzien op het bedrijf. Deze bestaat uit een sanitair gedeelte en voorziet in schoeisel en gepaste kledij voor de personen die de stal betreden. Mensen die de stallen betreden dienen eerst te douchen. Momenteel is er rond een deel van het bedrijf een groenscherm voorzien. Ten zuiden van het bedrijf is over de volledige lengte een haag aanwezig. Ten noordwesten is het groenscherm gedeeltelijk voorzien. Ten noordoosten is nog geen groenscherm aangeplant, dit zal de komende maanden gebeuren. 1.3 Exploitatiecyclus In zowel de huidige als gewenste situatie komen gespeende biggen (leeftijd van 10 weken, gewicht van ca. 20 kg) op het bedrijf toe en worden in de vleesvarkensstallen ondergebracht. Deze dieren worden dan, gedurende een periode van ongeveer 4,5 maand, verder afgemest tot slachtrijpe vleesvarkens van 110 kg. Deze afgemeste vleesvarkens worden dan naar het slachthuis vervoerd. Jaarlijks zijn er gemiddeld 2,6 rondes. Tussen twee rondes wordt een periode van leegstand voorzien (gemiddeld 1 week). Tijdens de periode van leegstand worden de stallen gereinigd. De stallen worden grondig geborsteld en minstens 1 maal per jaar met water uitgespoten. Dit gebeurt met een hogedrukreiniger en de stal wordt ontsmet. Tijdens de opkweekfase dient rekening gehouden te worden met een sterftecijfer van ongeveer 2 %. De krengen worden in een niet-gekoelde kadaveropslag opgestapeld, waarna ze na een telefonische oproep door Rendac opgehaald worden. De mest die door de dieren geproduceerd wordt, komt terecht in de mestkelder. Deze mest wordt samen met het opgevangen reinigingswater (indien nat gereinigd wordt) afgevoerd en deels uitgereden en deels verwerkt in de externe mestverwerkingsinstallatie. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 3

4 2 Beschrijving van het studiegebied (referentietoestand) De inrichting is gelegen in Vaalmoer 9 te Hoogstraten (Bijlage 2). Een luchtfoto van de inrichting en een situering van het bedrijf in de omgeving worden getoond in Bijlage 5. Volgens het gewestplan ligt het bedrijf volledig in agrarisch gebied. Binnen een straal van 1 km komt (landschappelijk waardevol) agrarisch gebied, bosgebied en natuurgebied voor (Bijlage 6). De tertiaire afzetting die onmiddellijk onder het quartair dek ter hoogte van de locatie van het bedrijf wordt aangetroffen, is de Formatie van Merksplas, meerbepaald wit tot grijsbruin grof zand, soms grindhoudend, silteuze en kleihoudende lenzen, glimmerhoudend, met schelpfragmenten. Een uittreksel uit de Bodemkaart van België wordt weergegeven in Bijlage 15. Het varkensbedrijf te Hoogstraten is gelegen op matig natte zandbodem met duidelijke ijzer en/of humus B horizont (code Zdgy) en op natte zandbodem met duidelijke ijzer en/of humus B horizont (code Zegy). De grondwaterkwetsbaarheidskaart van de regio rondom het bedrijf omschrijft de plaats waar het bedrijf gelegen is als weinig tot zeer kwetsbaar (code Ca1/Cc). Het bedrijf beschikt over een vergunde grondwaterwinning waarbij water opgepompt wordt vanuit de Zanden van Berchem en/of Voort (code 254, behorend tot het Mioceen aquifersysteem) vanop een diepte van 176 m. Momenteel is het bedrijf vergund voor het oppompen van m³/jaar of 21 m³/dag. Binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf zijn nog 6 andere grondwaterwinningen aanwezig (Bijlage 16), waarvan 3 winningen eveneens uit dezelfde watervoerende laag pompen. De bedrijfseigen winning maakt 31 % uit van de totale winning uit deze watervoerende laag binnen een straal van 1 km. Hydrogeografisch situeert het studiegebied zich in het Maasbekken, in de VHA-zone Mark van monding Muntloop (excl.) tot gewestgrens. Binnen een straal van 1 km stromen enkele waterlopen (Bijlage 7). De Leiloop, een waterloop 2 de categorie, is op zo n 630 m ten W van het bedrijf gelegen. De Heirtenloop, een waterloop 3 de categorie, is op zo n 345 m ten Z van het bedrijf gelegen. Op 465 m ten ZO is de Begijnenputloop gelegen, een waterloop 3 de categorie. Op 725 m ten O is een 3 de categorie naamloze waterloop gelegen. Al deze waterlopen hebben viswater als kwaliteitsdoelstelling. Voorts zijn ook nog enkele niet geklasseerde waterlopen gelegen (niet aangrenzend aan het bedrijf). Het dichtstbijgelegen VMM-meetpunt is op ongeveer m ten van het bedrijf gelegen, namelijk in de Leiloop (VMM-punt , Bijlage 17). Dit is eveneens een MAP-meetpunt. De Prati-index in dit meetpunt van 2008 wijst op matig verontreinigd water. De biotische index werd de laatste jaren niet opgemeten in dit punt. De nitraatconcentratie gedurende de laatste twee jaar toont aan dat sinds 2008 de nitraatnorm niet overschreden werd. Dit meetpunt is stroomafwaarts van het bedrijf gelegen, maar gezien de grote afstand en gezien er geen waterlopen langs het bedrijf zelfs stromen, is dit meetpunt weinig representatief voor de mogelijke invloed van het bedrijf op het oppervlaktewater. Binnen een straal van 3 km rondom het bedrijf zijn geen richtlijngebieden (habitat- of vogelrichtlijngebied) gelegen, alsook geen VE-, IVO- of reservaatgebieden. Binnen een straal van 1 km komen waardevolle tot zeer waardevolle BWK-eenheden voor (Bijlage 19). Het bedrijf is gelegen in het traditionele landschap Land van Brecht (code , Antrop et al., 2002) in de oorderkempen. Het wordt gekenmerkt door een vlakke topografie en blokvormige patronen van vegetatiemassa s (meestal ruimtebegrenzend) en talrijke open ruimten van sterk wisselende omvang. Daarbij maakt geïsoleerde bebouwing deel uit van de open ruimte. De oorderkempen wordt gevormd farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 4

5 door de cuestarug van de kleien van de Kempen (gedeeltelijk onder zanddek en met plaatselijke landduinen). De afwatering gebeurt naar het noorden (Maasbekken) en het is een intensief landbouwgebied dat grotendeels verkaveld is (dominantie van veeteelt). Bijlage 8 toont een uittreksel van de landschapsatlas uit de omgeving van het bedrijf. Het bedrijf zelf is niet gelegen in een landschappelijke relictzone. Wel is een relictzone gelegen op 410 m ten O, namelijk ontginningsblok Zwart Goor en vallei van De Beek. In deze relictzone, op zo n 710 m ten O van het bedrijf, is het puntrelict hoeve Zwart Goor gelegen. Op m ten W ten slotte is het lijnrelict dreef tussen kasteel Maxburg en Popendonk gelegen (Bijlage 8). Voorts zijn in de omgeving van het bedrijf geen andere relicten gelegen. Binnen een straal van 1 km rondom het bedrijf zijn geen gebouwen gelegen die voorkomen op de lijst van Bouwkundig Erfgoed. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 5

6 3 Beschrijving van de milieu-effecten 3.1 Discipline lucht Geur Het bedrijf voldoet aan de afstandsregels. Door de gewenste uitbreiding zal de geuremissie toenemen van ou E /m³ tot ou E /m³. Gezien er andere bedrijven in de omgeving van het betreffende bedrijf voorkomen, dient een cumulatieve toetsing van de effecten te gebeuren. De cumulatieve geurwaarnemingen veroorzaken in de gewenste situatie bijkomend matig negatief effect voor één woning binnen agrarisch gebied en een bijkomend gering negatief effect voor vier woningen binnen agrarisch gebied. Voor woningen gelegen binnen woongebied is er geen bijkomend effect door de gewenste uitbreiding. Woningen binnen woongebied met landelijk karakter zullen niet beïnvloed worden door de cumulatieve geuremissie van de bronnencluster. Kadavers worden bewaard in een niet-gekoelde kadaveropslag en worden na melding opgehaald door Rendac. Dit zal niet wijzigen naar de onmiddellijke toekomst toe. Op lange termijn wenst de eigenaar wel een koeling te installeren op de kadaveropslag. Er werden inzake geurhinder geen klachten geuit betreffende het bedrijf Stof Door de gewenste uitbreiding zal de stofemissie stijgen, waarbij de PM 10 -emissie zal toenemen van 324 kg/jaar tot 670 kg/jaar en de PM 2,5 -emissie zal toenemen van 58 kg/jaar tot 121 kg/jaar. In de huidige en gewenste situatie wordt een verwaarloosbare bijdrage (minder dan 1 %) door het bedrijf aan de stofnormen geleverd. Dit kan gelijkgesteld worden aan een verwaarloosbaar effect. Dit is eveneens van toepassing voor de PM 2,5 -stofconcentratie. Hier kunnen de effecten eveneens als verwaarloosbaar beschouwd worden. In Hoogstraten bedraagt de achtergrondstofconcentratie tussen 21 en 25 µg/m³. Er wordt uitgegaan van een worst-case scenario en aldus van een achtergrondconcentratie van 25 µg/m³. Wordt deze achtergrondconcentratie bij de bedrijfseigen stofconcentratie geteld, dan wordt de norm van 40 µg/m³ nergens overschreden. Andere mogelijke bronnen van stofemissie op voorliggend bedrijf zijn het transport, de verbranding van fossiele brandstoffen voor de verwarming en het uitmesten en droogborstelen van de stallen. Deze emissies zijn zeer moeilijk kwantitatief in te schatten, maar zullen beperkt zijn in vergelijking met de stofemissie uit de stallucht. Tegen het bedrijf werden nog geen klachten geuit in het verleden inzake stofhinder Verzuring en vermesting Door de gewenste uitbreiding neemt de ammoniakemissie toe van kg/jaar tot kg/jaar. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 6

7 Op basis van de ammoniakemissies wordt via modelleringen een depositie (zowel verzurende als vermestende depositie) op de omringende BWK-elementen bekomen. Dit wordt verder uitgewerkt in de discipline fauna en flora. Specifiek zal hierbij gekeken worden naar de verzurings- en vermestingskwetsbare vegetaties. De kritische lasten van deze verzurings- en vermestingskwetsbare vegetatietypes worden vergeleken met de berekende ammoniakdeposities. 3.2 Discipline bodem Inzake opslag van fossiele brandstoffen bevindt zich in de huidige situatie één bovengrondse dubbelwandige tank van l. Deze tank bevindt zich in de huidige situatie aan stal 1, in de gewenste situatie zal deze verplaatst worden naar een berging aan stal 2, waar ook de noodstroomgenerator zal gelegen zijn. Aan stal 1 zal een nieuwe stookolietank van l geplaatst worden (bovengronds, dubbelwandig). Stookolie wordt verbruikt om de stallen te verwarmen bij de opstart van iedere ronde. De tanks staan zowel in de huidige als in de gewenste situatie op een betonnen ondervloer opgesteld. Zo wordt de kans op bodem- en grondwaterverontreiniging door de tanks praktisch onbestaande. De wettelijk voorgeschreven veiligheidsmaatregelen zullen in acht genomen worden, waardoor de risico s op verontreiniging tot een uiterst minimum beperkt zullen blijven. Er is sprake van een verwaarloosbaar effect. Alle geproduceerde mest wordt in de huidige en gewenste situatie deels uitgereden en deels afgevoerd naar de externe mestverwerkingsinstallatie. In de huidige situatie wordt 80 % verwerkt, in de gewenste situatie zal 90 % verwerkt worden. Het overige gedeelte wordt uitgereden over een oppervlakte van 25 ha. Momenteel is het bedrijf vergund voor de opslag van m³ mest. Al de mest geproduceerd door de dieren komt terecht in de mestkelders (mengmest). Deze moeten samen voldoende capaciteit bezitten om de hoeveelheid mest die geproduceerd wordt op zes maanden te kunnen stockeren. Jaarlijks wordt m³ (huidige situatie) en m³ (gewenste situatie) mest geproduceerd, halfjaarlijks is dit dus respectievelijk m³ en m³. De mestopslagcapaciteit is dus ruim voldoende. Als gekeken wordt naar de norm waarbij voldoende mestopslag moet zijn om mest geproduceerd gedurende 9 maand op te slaan (geldig vanaf 31/12/2011) (5.565 m³ in de gewenste situatie), dan wordt eveneens voldaan. Er dienen nog peilbuizen geplaatst te worden in de omgeving van de stallen, aangezien dit wettelijk verplicht is vanaf varkens op een inrichting met mestkelders. Door de aanleg van het nieuwe stalgedeelte zal geen waardevolle grond verloren gaan: op deze plaats staat namelijk momenteel een loods, die zal afgebroken worden om de stal uit te breiden. 3.3 Discipline water Grondwater Bij de bouwwerken zal grond afgegraven worden tot een diepte van max. 1,7 m (regenwateropvang onder de centrale gang van stal 2) Omdat het grondwater zich ongeveer op 1,6 m bevindt, zal bronbemaling noodzakelijk zijn. De invloedsstraal van deze bemaling kan ingeschat worden op 10 m. De effectbespreking hiervan ter hoogte van de bovenliggende vegetatie (eventuele verdroging) zal gebeuren in de discipline fauna en flora. Binnen de spreidingskegel zijn geen andere grondwaterwinningen gelegen. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 7

8 De grondwaterwinning resulteert in een depressiekegel met een straal van 194 respectievelijk 541 meter in de huidige respectievelijk toekomstige situatie, waarbinnen het stijghoogteverschil groter is dan 10 centimeter. In realiteit zal dit effect veel kleiner zijn, want er wordt niet continu gepompt. Binnen deze spreidingskegel zijn geen andere grondwaterwinningen gelegen. De effecten door mogelijke verdroging worden besproken onder de discipline fauna en flora. Gezien de diepte van de winning, en de aanwezigheid van kleilagen boven de watervoerende laag, kan hier echter al aangehaald worden dat er geen effecten zullen optreden inzake verdroging. Momenteel is het bedrijf vergund voor het oppompen van m³/jaar. Dit water wordt gebruikt als drinkwater, reinigingswater en in het huishouden (90 m³/jaar). Dit ligt binnen de range van de BBTcijfers maar hoger dan de VMM- en LE-richtwaarden. Er wordt een uitbreiding van de grondwaterwinning aangevraagd tot m³/jaar. Het water zal in de toekomst enkel als drinkwater en in het huishouden (90 m³/jaar) aangewend worden. Dit ligt nog steeds binnen de range van de BBTcijfers, maar opnieuw hoger dan de VMM- en LE-cijfers. Er is sprake van een negatief effect. Op het bedrijf is rond de stallen betonverharding voorzien. Dit zorgt ervoor dat er minder water in de bodem kan infiltreren. Het regenwater wordt in de huidige situatie reeds opgevangen in een opvang van 90 m³ en een opvang van 100 m³. Dit regenwater wordt gebruikt voor de chemische luchtwassers. In de gewenste situatie zal het regenwater dat op het nieuwe stalgedeelte terecht komt eveneens opgevangen worden. Er zal een bijkomende regenwateropvang voorzien worden van 210 m³. Dit water zal eveneens aangewend worden voor de chemische luchtwassers maar ook om te reinigen. Het bedrijf is gelegen in gebied dat niet overstromingsgevoelig is en waar het water afloopt naar de Heirtenloop. Hierdoor, en door de opvang van het hemelwater, zullen geen bijkomende effecten zijn met betrekking tot overstromingsrisico. De gebetonneerde oppervlakte blijft zowel in de huidige als in de toekomstige situatie beperkt tot de ruimte rondom de stallen. Ook komt het nieuwe stalgedeelte te staan waar vroeger een loods stond, waarvan het regenwater niet opgevangen werd Oppervlaktewater Bedrijfseigen afvalwater (reinigingswater) wordt geloosd in de mestkelders en samen met de mest afgevoerd. Er wordt dus geen bedrijfsafvalwater rechtstreeks geloosd in het oppervlaktewater. Een deel van de mest wordt wel uitgereden, waardoor onrechtstreeks een vermestende invloed op het oppervlaktewater kan optreden. Het dichtstbijgelegen VMM-meetpunt is op ongeveer m ten van het bedrijf gelegen, namelijk in de Leiloop (VMM-punt , Bijlage 17). Dit is eveneens een MAP-meetpunt. De Prati-index in dit meetpunt van 2008 wijst op matig verontreinigd water. De biotische index werd de laatste jaren niet opgemeten in dit punt. De nitraatconcentratie gedurende de laatste twee jaar toont aan dat sinds 2008 de nitraatnorm niet overschreden werd. Dit meetpunt is stroomafwaarts van het bedrijf gelegen, maar gezien de grote afstand en gezien er geen waterlopen langs het bedrijf zelfs stromen, weinig representatief voor de mogelijke invloed van het bedrijf op het oppervlaktewater. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 8

9 3.4 Discipline fauna en flora Uit de resultaten van de modellering van de verzurende depositie blijkt dat de kritische last van de weinig tot zeer verzuringskwetsbare BWK-elementen zowel in de huidige als in de gewenste situatie niet overschreden wordt. Hoewel de kritische lasten niet overschreden worden, wordt wel een bijdrage geleverd aan de kritische lasten, gaande van een verwaarloosbare bijdrage (< 3 %) tot een belangrijke bijdrage (> 10 %). De bijdrage zal nooit meer dan 50 % bedragen. Samenvattend kan volgende gesteld worden: In de huidige situatie zal het bedrijf voor één element een beperkte bijdrage leveren aan de kritische last (meer dan 3 %). Het betreft het element ppmb, dat zeer verzuringskwetsbaar is; In de huidige situatie zal het bedrijf voor 7 elementen een relevante bijdrage leveren aan de kritische last (meer dan 5 %). Hiervan zijn 5 elementen (kh(qb), pa, pmb, pms en qb) zeer verzuringskwetsbaar en 2 elementen weinig verzuringskwetsbaar (kbq- en ku-); In de huidige situatie zal het bedrijf voor geen enkel element een belangrijke bijdrage leveren aan de kritische last (meer dan 10 %), voor de overige elementen geldt in de huidige situatie een verwaarloosbare bijdrage (minder dan 3 %) aan de kritische last; In de gewenste situatie zal het bedrijf voor 7 elementen, waarvoor in de huidige situatie een verwaarloosbare bijdrage geldt, een beperkte bijdrage leveren aan de kritische last. Hiervan zijn 5 elementen (alng, k(mr), kbp, kbq en kbs) kwetsbaar voor verzuring en 2 elementen (kben vn) weinig kwetsbaar voor verzuring; In de gewenste situatie zal het bedrijf voor 7 elementen een relevante bijdrage leveren aan de kritische last. Het betreft het element waarvoor in de huidige situatie een beperkte bijdrage geldt (ppmb) en de elementen cg-, kha, khgml, khwq, ppmh en prus; In de gewenste situatie zal het bedrijf voor 7 elementen een belangrijke bijdrage leveren aan de kritische last. Het betreft de 7 elementen waarvoor in de huidige situatie een relevante bijdrage geldt; Voor de overige elementen wordt een verwaarloosbare bijdrage geleverd aan de kritische last. Uit de resultaten van de modellering van de vermestende depositie blijkt dat de kritische last van de weinig tot zeer vermestingskwetsbare BWK-elementen zowel in de huidige als in de gewenste situatie niet overschreden wordt. Hoewel de kritische lasten niet overschreden worden, wordt wel een bijdrage geleverd aan de kritische lasten, gaande van een verwaarloosbare bijdrage tot een belangrijke bijdrage. De bijdrage zal nooit meer dan 50 % bedragen. Samenvattend kan volgende gesteld worden: In de huidige situatie zal het bedrijf voor 3 elementen een beperkte bijdrage leveren aan de kritische last (meer dan 3 %). Hiervan zijn 2 elementen kwetsbaar voor vermesting (k(mr) en kbq) en 1 element zeer kwetsbaar voor vermesting (khwq); In de huidige situatie zal het bedrijf voor 3 elementen een relevante bijdrage leveren aan de kritische last (meer dan 5 %). Hiervan is 1 element (cg-) zeer vermestingskwetsbaar, 1 element vermestingskwetsbaar (ppmb) en 1 element weinig kwetsbaar (ku-); In de huidige situatie zal het bedrijf voor 6 elementen een belangrijke bijdrage leveren aan de kritische last (meer dan 10 %). Hiervan zijn 2 elementen zeer vermestingskwetsbaar (kh(qb) en qb), 3 elementen vermestingskwetsbaar (pa, pmb en pms) en 1 element weinig vermestingskwetsbaar (kbq-); Voor de overige elementen geldt in de huidige situatie een verwaarloosbare bijdrage (minder dan 3 %) aan de kritische last; farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 9

10 In de gewenste situatie zal het bedrijf voor 10 elementen een beperkte bijdrage leveren aan de kritische last. Hiervan zijn 2 elementen (hab en khq) zeer kwetsbaar voor vermesting, 3 elementen vermestingskwetsbaar (cmb, pmh en ppms) en 5 elementen weinig vermestingskwetsbaar (gmn, kb-, kbp, quer en vn); In de gewenste situatie zal het bedrijf voor 3 elementen een relevante bijdrage leveren aan de kritische last. Het betreft de 3 elementen waarvoor in de huidige situatie een beperkte bijdrage geldt; In de gewenste situatie zal het bedrijf voor 11 elementen een belangrijke bijdrage leveren aan de kritische last. Het betreft de 3 elementen waarvoor in de huidige situatie een relevante bijdrage geldt plus de 6 elementen waarvoor in de huidige situatie een belangrijke bijdrage geldt. Daarbij komen nog de elementen khgml en ppmh; Voor de overige elementen wordt een verwaarloosbare bijdrage geleverd aan de kritische last. Er dient op gewezen te worden dat bij de toetsing aan de kritische last voor loofbos veelal gebruik gemaakt werd van de kritische last voor loofbos op arme zandgrond (18 kg /ha.j) als niet duidelijk was welke kritische last diende genomen te worden. Deze kritische last is laag in vergelijking met de overige kritische lasten voor loofbos, dus er is voor deze elementen dan ook een zeer strenge toetsing uitgevoerd. 3.5 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie In voorliggend project zal een bestaande stal uitgebreid worden. De stallen staan nu reeds geordend opgesteld. De uitbreiding zal plaatsvinden in het verlengde van de bestaande stal. Zodoende zal er opnieuw één geïntegreerd geheel ontstaan. Dit komt tegemoet aan een wenselijkheid die gedefinieerd werd voor de toekomstige ontwikkeling van het gebied, nl. buffering van conflicten tussen bewoning, infrastructuur en (bio)industrie met groenschermen en concentratie van elementen (Antrop et al., 2002). De uitbreiding vindt plaats in een gebied waar diverse veeteeltbedrijven actief zijn. Door de uitbreiding hier te laten plaatsvinden, wordt alles geconcentreerd. Gezien de afstand tot de dichtstbijgelegen relictzone (410 m ten O) en tot andere relictzones, ankerplaatsen, lijnrelicten, puntrelicten en beschermingen zal het project geen wezenlijke invloed uitoefenen op deze gebieden. Binnen een straal van 1 km komen geen woningen voor die voorkomen op de lijst van bouwkundig erfgoed. Het project zal aldus geen bouwkundig erfgoed aantasten. De uitbreiding van de stal komt te staan op de plaats waar momenteel een loods staat. De uitbreiding zal dus gebouwd worden op reeds verstoorde bodem. Er zal grond uitgegraven worden tot een diepte van max. 1,7 m. Om te onderzoeken of er mogelijkerwijs toch archeologische vondsten te verwachten zijn, werd de Centraal Archeologische Inventaris ( geraadpleegd. Hieruit bleek dat er in de ruime omgeving van het bedrijf te Hoogstraten in het verleden losse vondsten gedaan zijn uit het Finaal-Paleolithicum ( jaar geleden) en dat er in Wuustwezel, eveneens in de omgeving van het bedrijf, nog restanten aangetroffen zijn van bewoning uit de IJzertijd ( v. Chr.). Dit is dus een indicatie dat er hoogte van het bedrijf eveneens vondsten kunnen gedaan worden. De CAI vermeld zelfs een vindplaats binnen de projectzone. De projectzone valt binnen de archeologische aanduiding van vindplaatsnummer Begijnenputten 1. De bodem kan echter naast de vermelde steentijdvondsten ook andere archeologische sporen bevatten. Er is aldus sprake van een negatief effect. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 10

11 Binnen de drie dagen moeten eventuele vondsten gemeld worden aan het Agentschap R-O Vlaanderen, Onroerend Erfgoed. Het groenscherm rond het bedrijf werd recent aangeplant en bestaat uit coniferen en streekeigen struiken. Hierbij is één zijnde van de stallen nog niet voorzien van een groenscherm, maar dit zal uitgebreid worden na voltooiing van de bouwwerken op het bedrijf. Gezien het groenscherm nog niet volledig rond het bedrijf aangelegd is en het groenscherm nog niet uitgegroeid is, is momenteel nog sprake van een matig negatief effect. aar de toekomst toe, gezien de plannen van de exploitanten voor de verdere uitbouw van het groenscherm, zal sprake zijn van geen of een verwaarloosbaar effect. 3.6 Discipline geluid en trillingen Door de bedrijfsuitbating zullen er geen woningen een effect ondervinden door de geluidsemissie eigen aan het bedrijf. Tijdens de bouwwerkzaamheden zelf kan enige geluidshinder, die inherent is aan bouwwerkzaamheden, waarneembaar zijn in de directe bedrijfsomgeving. Tijdelijke geluidshinder kan dus verwacht worden. Deze hinder valt evenwel niet te kwantificeren. Op het vlak van geluidsoverlast zijn momenteel geen klachten bekend tegen het bedrijf. 3.7 Discipline mens Hierbij wordt het aspect verkeershinder nader bekeken. Op het bedrijf worden allerhande producten aan- en afgevoerd. Meestal gebeurt dit met vrachtwagens. De voornaamste toegangsweg die gebruikt wordt loopt van de E19 afrit Loenhout naar de Hoogstraatseweg, vervolgens de Meerseweg en ten slotte Vaalmoer, waar het bedrijf gelegen is. Zodoende wordt steeds gebruik gemaakt van de meest gepaste toegangsweg. Deze route doorkruist geen gevoelig gebied, zoals woongebied, maar verloopt hoofdzakelijk door agrarisch gebied. Op dit vlak is er dan ook sprake van geen of een verwaarloosbaar effect. Er kan nagegaan worden of er fiets- of wandelroutes in de omgeving van het bedrijf gelegen zijn, die eventueel samenvallen met de verkeersroute. Er kan vastgesteld worden dat de verbinding tussen de fietsknooppunten 51 en 94 gedeeltelijk samenvalt met de transportroute, dit echter over een korte afstand. Voorts valt een klein deel van de Aardbeienroute (fietsroute) eveneens samen met de transportroute. Verder zijn geen andere fietsroutes of wandelroutes gekend in de omgeving van het bedrijf. De spreiding van de transporten is ongeveer gelijkmatig doorheen het jaar, uitgezonderd het transport van de dieren (bij start en het einde van iedere ronde). Op weekbasis bedraagt het gemiddeld aantal transporten in de huidige situatie ongeveer 7. In de toekomst zullen er gemiddeld een 12-tal vrachtwagens per week zijn. Gezien het aantal transportbewegingen is er voor de gewenste situatie sprake van een gering negatief effect. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 11

12 3.8 Samenvatting van de effecten deelaspect onderdeel effectbeoordeling LUCHT geur stof afstandsregels bronnencluster klachten PM 10 (jaargemiddeld) WOOGEBIED geen of verwaarloosbaar bijkomend effect (negatief effect voor 16 woningen) WOOGEBIED MET LADELIJK KARAKTER OVERIG matig negatief effect voor 1 bijkomende woning (matig negatief effect voor 21 woningen) gering negatief effect voor 4 bijkomende woningen (gering negatief effect voor 58 woningen) geen effect PM 2,5 verzuring/vermesting broeikasgas BODEM klachten zie discipline fauna en flora geen effectbeoordeling bodemverontreiniging door opslag risicostoffen effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden WATER opslag bodemonderzoek mestafzet mestopslag verzurende en vermestende depositie bodemverlies geen beoordeling geen beoordeling mogelijk door ontbreken van peilbuizen zie discipline fauna en flora bronbemaling daling grondwatertafel door grondwaterwinning verstoring omliggende grondwaterwinningen verstoring omliggende grondwaterwinningen farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 12

13 deelaspect onderdeel effectbeoordeling overmatig waterverbruik beperking infiltratiecapaciteit vermestende invloed lozing afvalwater FAUA E FLORA overmatig waterverbruik soort water peilputten bedrijfsafvalwater huishoudelijk afvalwater negatief effect geen uitspraak mogelijk gering negatief effect direct ecotoopverlies verzurende depositie vermestende depositie verdroging rustverstoring permanent of tijdelijk algemeen algemeen door bemaling en/of grondwaterwinning belangrijke bijdrage voor enkele elementen (negatief effect) belangrijke bijdrage voor enkele elementen (negatief effect) gering negatief effect tijdens aanlegfase tijdens exploitatie verwaarloosbaar effect tijdelijk negatief effect bij aanlegfase LADSCHAP, BOUWKUDIG ERFGOED E ARCHEOLOGIE het landschap als relatiesysteem erfgoedaspecten perceptieve aspecten GELUID E TRILLIGE inschatting van effecten veroorzaakt door aanwezigheid stallen (bedrijf) bouwkundig erfgoed archeologie inschatting effect groenscherm negatief effect geen of een verwaarloosbaar effect in toekomst geluidshinder MES individuele bronnen cumulatieve bronnen klachten : geen klachten transport verkeerssituatie tot eerste grote weg (autostrade, gewestweg,...) aantal transporten gering negatief effect farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 13

14 4 Milderende maatregelen 4.1 Discipline lucht Propere stallen zullen steeds bijdragen tot een reductie van de geuremissies. Oppervlakten waarop zich mest kan bevinden en waarop dieren gehouden worden, dienen steeds zo proper en zo droog mogelijk gehouden te worden. Met mest bevuilde dieren zorgen voor een versnelling van de bacteriële groei en voor de productie van gassen die snel verdampen onder invloed van de lichaamswarmte van het dier (De Bruyn et al., 2001). Op het betreffende bedrijf worden de stallen na iedere ronde gereinigd, dit gebeurt nat met een hogedrukreiniger of droog (grondig geborsteld). Minstens eenmaal per jaar wordt er nat gereinigd, het reinigingswater wordt in de onderliggende mestkelders opgevangen. Daarnaast worden de bedrijfsterreinen zo proper mogelijk gehouden. Geuremissies kunnen eveneens gereduceerd worden door het doorvoeren van aanpassingen in de voeding, zodanig dat de bronnen van geurcomponenten verwijderd of gereduceerd worden. Alhoewel het onderzoek naar deze voedingstechnische aanpak van de geurproblematiek nog lang niet is afgerond, zijn er toch al een aantal beloftevolle resultaten. Het verminderen van het ruwe eiwitgehalte in het dieet van varkens, doch met het op peil houden van de meest essentiële aminozuren, kan in een efficiënter -gebruik en reductie in de uitscheiding van stikstof- en geurcomponenten resulteren. Deze geurreductietechniek blijkt eerder effectief voor mannelijke en oudere vleesvarkens (De Bruyn et al, 2001). Bij de zogenaamde meerfasenvoedering worden er, in plaats van één voeder voor de ganse productieperiode, twee of drie voeders aangeboden. Deze voeders zijn beter afgestemd op de specifieke behoefte van het dier in die bepaalde periode. In het betreffende bedrijf wordt gebruik gemaakt van meerfasig brijvoeder. Ook krijgen de dieren enkel laag fosfor en laag eiwit voeder toegediend. Hierdoor wordt ook de stikstofemissie gereduceerd en bijgevolg ook de ammoniakemissie. Geurhinder veroorzaakt door de opslagplaatsen van mest kan bestreden worden door ze af te dekken (het is trouwens verplicht in Vlaanderen om opslagplaatsen voor vloeibare mest en mengmest af te dekken, VLAREM II). Algemeen kan gesteld worden dat hoe beter de constructie luchtdicht is, hoe minder lucht en dus ook geurcomponenten vrijgesteld kunnen worden. De mestopslag gebeurt uitsluitend in de mestkelder onder de stal. Dit zijn overdekte mestopslagplaatsen. Ook al is er geen eenduidig algemeen geldende relatie tussen geur- en ammoniakemissie bij veestallen en mest, toch blijkt uit de praktijk dat door het implementeren van ammoniakreducerende maatregelen in veel gevallen ook een reductie van geur kan worden bekomen. In de huidige en gewenste situatie wordt gebruik gemaakt van chemische luchtwassers, die de uitgaande lucht zuiveren. Op basis van de beschikbare literatuurgegevens (vnl. ederlands onderzoek uitgevoerd door Ogink en Groot Koerkamp, 2001) en deskundig oordeel (beoordelingen opgenomen in de Lijst van stalsystemen voor ammoniakemissiereductie, Ministerieel besluit van 19/03/2004, bijlage I; Belgisch Staatsblad ), wordt door een chemische luchtwasser een geurreductie van 30 % veroorzaakt en een ammoniakreductie van 70 %. De Regeling Ammoniak en Veehouderij (VROM, 2002a) haalt een stofreductie aan van 60 % door het toepassen van een chemische luchtwasser. Er wordt zowel in de huidige als in de gewenste situatie een reductie bekomen van zowel de geur-, ammoniak- en stofemissie van alle uitgaande lucht. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 14

15 Wordt gekeken naar de effectbeoordeling, dan kan vastgesteld worden dat er inzake de discipline lucht een bijkomend matig negatief effect optreedt voor één woning gelegen binnen agrarisch gebied en een bijkomend gering negatief effect voor vier bijkomende woningen gelegen binnen agrarisch gebied. Woningen gelegen binnen woongebied of woongebied met landelijk karakter zullen geen effect ondervinden door de uitbreiding. Inzake stofemissie zullen de effecten verwaarloosbaar zijn. Er wordt dan ook, gezien de beperkte effecten en gezien er reeds maatregelen genomen zijn, geen bijkomende te nemen maatregelen voorgesteld. Gebruik maken van een biologische luchtwasser zal een geurreductie van 40 % teweeg brengen, gebruik maken van een combiwasser zal een geurreductie van 70 % teweeg brengen. De ammoniakreductie blijft 70 % bij een biologische luchtwassers, bij een combiwasser neemt dit toe tot 85 %. Beide bovenvermelde systemen zullen een grotere geurreductie teweegbrengen. Uit hoofdstuk blijkt dat er inzake geurhinder bij het gebruik van een chemisch luchtwassysteem een toename is van het aantal gehinderden, maar een detailonderzoek van deze gehinderden laat blijken dat de toename minimaal is. Daarom lijkt het in voorliggend geval niet noodzakelijk om de andere luchtwassystemen in detail uit te werken. Bovendien zijn er voor de exploitant een aantal bijkomende redenen waarvoor hij voor een chemisch luchtwassysteem kiest: een chemisch luchtwassysteem is veel bedrijfszekerder t.o.v. een biologisch luchtwassysteem. Indien alle parameters correct opgevolgd worden, zal het chemisch proces om ammoniak uit de lucht te wassen doorgaan. Bij een biologisch luchtwassysteem is de controle veel moeilijker, want het proces is hierbij sterk afhankelijk van de biologie; een chemisch luchtwassysteem is veel goedkoper dan een combiwassysteem; bij een chemisch luchtwassysteem wordt de die zich in het spuiwater bevindt volledig aanzien als kunstmest, waarvoor mestverwerkingscertificaten verkregen kunnen worden. Deze certificaten kunnen dan gebruikt worden om te voldoen aan de voorwaarden om nutriëntenemissierechten te behouden, die reeds bekomen zijn na uitbreiding mits mestverwerking. Momenteel is een niet-gekoelde kadaveropslag aanwezig. aar de toekomst toe dient de eigenaar een koeling te installeren op de kadaveropslag, waardoor de geuremissie vanwege de kadaveropslag zo veel mogelijk zal beperkt worden. 4.2 Discipline bodem De opslagtank van fossiele brandstoffen en zwavelzuur voldoet aan de nodige veiligheidsvoorschriften. De uitbreiding van de stal dient zodanig geconstrueerd te zijn dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van mestdeeltjes naar het oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Door het rein houden van de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval) bevuild wordt met mestresten. Omdat er geen problemen te verwachten zijn voor de discipline bodem, worden naar de toekomst toe geen bijkomende milderende maatregelen voorgesteld. Wel dienen de peilbuizen geplaatst te worden om mogelijke verontreiniging van het bedrijf na te gaan en/of op te volgen. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 15

16 4.3 Discipline water Op het bedrijf zijn er een aantal maatregelen genomen om de verstoring van de waterhuishouding tot een minimum te beperken: het hemelwater kan vrij infiltreren op de onverharde stukken van het bedrijfsterrein; het bedrijf tracht het drinkwaterverbruik van de dieren te rationaliseren door het gebruik van drinknippels en anti-morscups; de stallen worden gereinigd met een hogedrukreiniger; de stallen worden niet steeds nat gereinigd; door het toedienen van brijvoer is er een lager drinkwaterverbruik dan bij het toedienen van droogvoer. Het gebruik van grondwater dient beperkt te blijven. In principe zou het gebruik van grondwater enkel toegelaten mogen worden voor drinkwater- en voedselvoorziening en andere doeleinden waarvoor grondwater met een betrouwbare kwaliteit nodig is uit het oogpunt van volks- en dierengezondheid. Er dient op gewezen te worden dat het kwaliteitsvolle grondwater zo min mogelijk gebruikt mag worden voor andere toepassingen waar geen kwaliteitsvol water noodzakelijk is (vb. reinigingswater,...). In de huidige situatie wordt nog grondwater aangewend om te reinigen. In de gewenste situatie zal grondwater enkel nog aangewend worden als drinkwater voor de dieren en in het huishouden. Volgende tips kunnen ook belangrijk zijn voor een duurzaam watergebruik op bedrijfsniveau: herstel lekken zo snel mogelijk en laat het water niet onnodig lopen; gebruik een waterzuinige hogedrukreiniger. Hiermee kan het waterverbruik gehalveerd worden in vergelijking met het gebruik van een klassieke tuinslang; gebruik goede drinkbakken, -nippels en dergelijke. Vermijd mors- en lekverliezen,...; gebruik regenwater als basisvloeistof voor het reinigen. Reinig met minder milieubelastende producten, conform de code van goede landbouwpraktijken met betrekking tot bestrijdingsmiddelen. Deze maatregelen van goede praktijk worden ook op de inrichting zo veel mogelijk toegepast. Volgens de VMM- en LE-richtwaarden inzake waterverbruik is de aangevraagde uitbreiding van de grondwaterwinning te hoog. De VMM-richtwaarde voor drinkwaterverbruik, die specifiek voor brijvoer geldt, wijst op een behoefte van m³/j en de LE-cijfers wijzen op een behoefte van m³/j als drinkwater voor de dieren. Het grondwater wordt eveneens aangewend in het huishouden, dus er dient 90 m³/jaar extra in rekening gebracht te worden. Er wordt voorgesteld om de aangevraagde hoeveelheid af te stemmen op de LE-richtwaarde en een uitbreiding aan te vragen tot m³ per jaar. Indien een grondwaterwinning van m³/j en 30 m³/d zou aanwezig zijn, dan zal de straal waarbinnen het grondwater met meer dan 10 cm daalt 351 m bedragen. Gezien de afwezigheid van andere grondwaterwinningen binnen deze zone, de diepte van de winning en de beschermde kleilaag zal dit eveneens geen effect teweeg brengen inzake verdroging en cumulatief gezien. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 16

17 Er dienen peilbuizen geplaatst te worden om eventuele verontreinigingen van het bedrijf te kunnen opsporen. Er worden geen verdere te nemen maatregelen voorgesteld. 4.4 Discipline fauna en flora Hierbij moet voornamelijk gedacht worden aan maatregelen die verhinderen dat ammoniak uit de stallen in de omgevingslucht vrijgesteld wordt. Dit kan op een aantal manieren bewerkstelligd worden: voedingsmaatregelen; aanpassen huisvestingssysteem; toepassing wassers en filters; gebruik van mestadditieven. Om de emissie van ammoniak naar de lucht te beperken en aldus de verzurende en vermestende deposities te beperkten worden ammoniakemissiearme stalsystemen toegepast (terug te vinden in de lijst van stalsystemen voor ammoniakemissiereductie Ministerieel besluit van 19/03/2004 bijlage I. Belgische Staatsblad ). Hierbij blijft een goede bedrijfsvoering echter nog steeds van essentieel belang. Het emissiearme karakter van de stallen wordt o.a. bepaald door: snelle verwijdering van mest, beperking van het emitterend oppervlak, mestdroging, mestbehandeling (bvb. beluchten of koelen), mechanische ventilatie en gemakkelijk te reinigen materialen. In de huidige situatie wordt gebruik gemaakt van chemische luchtwassers. Op het nieuwe stalgedeelte wordt een nieuwe luchtwasser geïnstalleerd. Zo wordt in de huidige als in de gewenste situatie alle uitgaande stallucht gezuiverd. Door de luchtwasser is er een ammoniakemissiereductie van 70 %. De dieren worden meerfasig gevoederd met laag eiwit en laag fosfor voeder. Hierdoor zal de voederconversie zo optimaal mogelijk gebeuren, waardoor er een efficiëntere stikstofopname zal gebeuren en de stikstofemissie zal afnemen. Hierdoor zal de ammoniakemissie afnemen en ook de verzurende en vermestende depositie. De mest wordt opgevangen in de onderliggende mestkelders, dit zijn overdekte opslagplaatsen. Hierdoor zal de ammoniakemissie en bijgevolg verzurende en vermestende depositie beperkt worden. Uit de modellering van de verzurende en vermestende depositie blijkt dat er in de huidige en gewenste situatie voor sommige BWK-elementen een belangrijke bijdrage (meer dan 10 %) geleverd wordt aan de kritische last door de bedrijfsemissie. De kritische lasten worden echter nooit overschreden of de bijdrage bedraagt nooit meer dan 50 %. Gezien alle uitgaande lucht reeds gezuiverd wordt door twee (huidige situatie) of drie (gewenste situatie) luchtwassers, wordt niet voorgesteld om nog andere ammoniakemissiearme stalsystemen toe te passen. Een belangrijke alternatieve mogelijkheid om toch de verzurende en vermestende depositie te reduceren in voorliggend project, is het voorzien van landschapselementen zoals windsingels (gevormd door een groenscherm). Deze vormen een fysiek obstakel voor de verspreiding van stoffen en deeltjes in de atmosfeer. Het effect wordt voornamelijk bepaald door twee elkaar tegenwerkende processen: verhoogde depositie en snelheidsdemping. Het is nog niet mogelijk om aan te geven hoeveel extra depositie van de emissies uit een stal zal optreden als gevolg van de aanwezigheid van een windsingel. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 17

18 Resultaten laten echter wel zien dat een windsingel op korte afstand van een stal de ongewenste verspreiding van ammoniak maar ook van andere agrarische emissies zoals fijn stof tegengaat en dat bomen in de windsingel een deel van de stikstof opnemen vanuit de lucht. Er kan geconcludeerd worden dat landschapselementen zoals windsingels perspectief bieden voor het terugdringen en vastleggen van agrarische emissies (van Dijk et al., 2005). Voornamelijk aanplanten ten O van het bedrijf spelen een belangrijke rol, gezien de windrichting (overheersende ZW-wind) en ook ter hoogte van de uitlaten van de chemische luchtwassers. Momenteel is reeds beplanting voorzien rondom het bedrijf, bestaande uit coniferen en streekeigen struiken (recent aangeplant). Dit kan eventueel nog verder uitgebreid worden. Echter, hoe hoog deze windsingel moet zijn en uit wat ze moet bestaan, wordt niet duidelijk beschreven in de studie. Ook precieze gegevens over de hoeveelheid ammoniak die gevangen wordt, is niet gekend. Modelleringen van de emissiepluim wijzen wel uit dat een windsingel een positieve invloed heeft. Gezien de belangrijke bijdragen inzake verzuring en vermesting, wordt sterk aangeraden om deze maatregel zo veel als mogelijk verder toe te passen, om aldus de deposities ter hoogte van de verzuringskwetsbare en vermestingskwetsbare elementen te verminderen. Wel dient rekening gehouden te worden met het feit dat het bedrijf binnen een zone gelegen is met beheersovereenkomsten voor weidevogels, en dat aanplanten van meer dan 5 m afgeraden worden. Hierbij moeten ten slotte volgende zaken vermeld worden: er wordt gerekend met een maximale bezettingsgraad. In werkelijkheid zullen steeds minder dieren aanwezig zijn; de bijdragen die in de respectievelijke tabellen weergegeven worden, zijn de maximale deposities die optreden. 4.5 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie a het uitbreiden van de stal zal het groenscherm verder uitgebreid worden, eveneens met coniferen en streekeigen stuiken. Gezien het bedrijf gelegen is binnen een zone waarvoor de Vlaamse overheid beheerovereenkomsten ondersteunt voor weidevogels, dient hier eveneens rekening mee gehouden te worden bij de verdere aanleg van het groenscherm. Zo blijkt dat weidevogelpopulaties afstand houden van gebouwen en bomenrijen, waardoor voor inbuffering houtkanten met een hoogte tot 5 m in dit opzicht beter zijn dan bomenrijen. Er worden verder geen maatregelen voorgesteld inzake landschappelijke integratie. Er wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met de wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling in het kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen (Antrop et al., 2002). Binnen de drie dagen moeten eventuele vondsten gemeld worden aan het Agentschap R-O Vlaanderen, Onroerend Erfgoed. 4.6 Discipline geluid en trillingen Er bestaat geen geschreven plan van aanpak om de geluidsemissie van de inrichting tot een minimum te beperken. Om de geluidsoverlast voor omwonenden zoveel mogelijk te vermijden heeft de exploitant momenteel al een aantal maatregelen getroffen: aan de chauffeurs wordt gevraagd om de motor af te leggen tijdens stilstand; het laden van de dieren gebeurt zo veel mogelijk overdag; farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 18

19 de ventilatoren van de stal bevinden zich telkens in de stal. Hierdoor zal er reeds een geluidsdempend effect optreden. Er dienen geen extra milderende maatregelen genomen te worden. 4.7 Discipline mens Er worden inzake discipline mens geen milderende maatregelen voorgesteld. farmer bvba 09BECK1_niet-technische samenvatting MER pagina 19

20 Bijlage 2 Topografische kaart Legende bedrijf Schaal 1: farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be

21 Bijlage 5a Luchtfoto inrichting farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be

22 Bijlage 5b Luchtfoto inrichting farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be

23 Bijlage 6 Gewestplan P Legende P woonpark dienstverleningsgebied parkgebieden natuurgebied bosgebied agrarische gebieden landschappelijk waardevolle gebieden ambachtelijke bedrijven en kmo's Schaal 1: farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be

24 Bijlage 7 Waterlopen Legende bevaarbaar (categorie 0) 1ste categorie (onbevaarbaar) 2de categorie (onbevaarbaar) 3de categorie (onbevaarbaar) niet geklasseerd Schaal 1: farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be

25 dreef tussen kasteel Maxburg en Popendonk Bijlage 8 Landschapsatlas hoeve Zwart Goor Legende relictzone lijnrelict # puntrelict # locatie bedrijf ontginningsblok Zwart Goor en vallei van De Beek farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be

26 matig natte zandbodem met duidelijke ijzer en/of humus B horizont Bijlage 15 Quartaire bodemkaart natte zandbodem met duidelijke ijzer en/of humus B horizont farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be

27 Bijlage 16 Grondwaterwinningen ð ð Schaal 1: ðð ð ð ð farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be

28 # # meetpunt Bijlage 17 VMM-meetpunten water Legende # MAP-meetpunt VMM-meetpunt bedrijf bevaarbare waterloop niet-geklasseerde waterloop categorie 1 waterloop categorie 2 waterloop categorie 3 waterloop # # Schaal 1: # # # farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be