Uitbreiding, wijziging en vroegtijdige hernieuwing van een varkensbedrijf tot een totaal van varkens MER

Transcriptie

1 Uitbreiding, wijziging en vroegtijdige hernieuwing van een varkensbedrijf tot een totaal van varkens MER niet-technische samenvatting eco-scan bvba Bossaert Wim en Marc Industrieweg 114H Kriekstraat Wondelgem 8970 Poperinge KBO: VE: MER-deskundigen: Peter Hermans Marie-Alix Vandenabeele Toon Van Elst

2 Inhoud 1 Inleiding Projectomschrijving Bedrijfsinfrastructuur Exploitatiecyclus Beschrijving van het studiegebied (referentietoestand) Beschrijving van de milieu-effecten Discipline lucht Geur Stof Verzuring en vermesting Discipline bodem Discipline water Grondwater Oppervlaktewater Discipline geluid en trillingen Discipline fauna en flora Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Discipline mens Samenvatting van de effecten Milderende maatregelen Discipline lucht Discipline bodem Discipline water Discipline fauna en flora Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Discipline geluid en trillingen Discipline mens Conclusie Bijlagen eco-scan bvba M11BOSS1_MER 2

3 1 Inleiding Dit is de niet-technische samenvatting van een milieueffectrapport, m.a.w. een beknopte samenvatting van het eigenlijke milieueffectrapport bestemd voor publiek en belanghebbenden. Een milieueffectrapport is een openbaar document waarin de milieueffecten van een planproces of project en de eventuele alternatieven voor dat planproces of project, worden onderzocht. Het milieueffectrapport beslist niet of het project een vergunning krijgt, dit wordt beslist door de vergunningverlener die hierbij rekening houdt met milieueffectrapport. De niet-technische samenvatting heeft als doel om aan publiek en belanghebbenden de relevante informatie uit het milieueffectrapport van het project of plan te communiceren en hiermee de publieke participatie in het vergunningsproces te bevorderen. Voor de uitgebreide technische informatie moet u het eigenlijke milieueffectrapport raadplegen. eco-scan bvba M11BOSS1_MER 3

4 2 Projectomschrijving In de Kriekstraat 11 te Poperinge is het varkensbedrijf van Wim en Marc Bossaert gevestigd. Het is momenteel vergund voor het houden van varkens, zijnde 296 zeugen, 3 beren, 161 jonge zeugen en andere varkens. Voor dit bedrijf wordt een uitbreiding en een vroegtijdige hernieuwing aangevraagd, en dit voor een totaal van varkens, zijnde 699 zeugen, 4 beren, 102 jonge zeugen en andere varkens. Om deze uitbreiding mogelijk te maken, zal een nieuwe zeugenstal gebouwd worden, uitgerust met een biologische luchtwasser. De bestaande (traditionele) stallen blijven in gebruik. Naast de uitbreiding in aantal dierenplaatsen wenst de exploitant eveneens nog een uitbreiding aan te vragen voor transformatoren, mazoutopslag, opslag van olie, opslag van gevaarlijke stoffen en opslag van dierlijke mest. Daarnaast wordt een hernieuwing van alle rubrieken aangevraagd. Het bedrijf is eveneens vergund voor het scheiden en het verwerken van mest. De mestverwerkingsinstallatie werd nog niet geplaatst en deze zal ook nooit gebouwd worden. Daarom wordt er dan ook geen hervergunning voor deze mestverwerkingsinstallatie aangevraagd worden. Bij de bespreking van de milieu-effecten zal de mestverwerkingsinstallatie dan ook niet in rekening gebracht worden. De mestscheider is eveneens nog niet geplaatst. Aangezien voor deze rubriek wel een hervergunning wordt aangevraagd, zal de mestscheider wel in rekening gebracht worden. In het MER zullen dan ook twee situaties besproken worden. De eerste situatie omvat de huidige (en tevens ook werkelijk uitgebate) situatie met varkens zonder mestverwerkingsinstallatie, de tweede situatie omvat de gewenste situatie met varkens. De huidige situatie is vergund tot 25/09/2023. Normaal wordt ook het nulalternatief (waarbij geen uitbreiding en hernieuwing toegekend wordt) besproken. Vermist het nulalternatief tot 2023 gelijk is aan de huidige situatie (vergunning loopt tot 25/09/2023), zullen enkel de huidige en gewenste situatie besproken worden. De te verwachten impact van het project wordt dan afgeleid door de evaluatie te maken van de huidige en de gewenste situatie. 2.1 Bedrijfsinfrastructuur In de huidige situatie worden de dieren verdeeld over 4 traditionele stallen. Om de uitbreiding in dierenaantal mogelijk te maken, wordt in de gewenste situatie een nieuwe zeugenstal gebouwd. Deze zeugenstal wordt voorzien van een biologische luchtwasser. De huidige stallen blijven naar de toekomst toe traditionele stallen. Zoals blijkt uit bovenstaande tabel worden de aantallen herverdeeld over de stallen. De mestscheider waarover het bedrijf beschikt is een mobiele decanteercentrifuge type AD 1220 van het merk Westfalia. Deze mestscheider heeft een capaciteit van min. 12 m³/u. De mestscheider werkt enkel overdag (van 7 tot 19u) en staat tussen de centrale stallen opgesteld. De centrifuge van de mestscheider staat bovenop een trailer in een geluidsisolerende omkasting, wat een geluidsreductie zal teweeg brengen. Het bedrijf is eveneens vergund voor een mestverwerkingsinstallatie met een capaciteit van ton/j. Deze mestverwerkingsinstallatie is echter nooit geïnstalleerd geweest en zal ook nooit gebeuren. Er wordt hiervoor dan ook geen hervergunning aangevraagd. Momenteel is de inrichting vergund voor de opslag van m³ mest. Naar de toekomst toe zal de mestopslag toenemen tot m³. De mest wordt opgeslagen in de mestkelders onder de stallen. De mest wordt eerst gescheiden in een dunne (85 %) en een dikke fractie (15 %). De dunne fractie wordt daarna afgevoerd naar een mestverwerkingsinstallatie in de buurt. De eigen mestverwerkingsinstallatie werd namelijk nooit geïnstalleerd. De dikke fractie wordt afgevoerd naar een composteringsbedrijf. eco-scan bvba M11BOSS1_MER 4

5 Voeder voor de dieren wordt opgeslagen in sleufsilo s, waar ook droge producten worden opgeslagen. CCM (Corn Cob Mix) wordt opgeslagen naast het brijvoederlokaal. In het brijvoederlokaal zelf worden granen fijngemalen met een hamermolen. Op het bedrijf wordt gewerkt met meerfasig voeder. Dit voeder heeft een laag eiwit- en laag fosforgehalte. Dit blijft zo naar de toekomst toe. De inrichting beschikt reeds over een gekoelde krengenopslag. Tweemaal per week worden de kadavers opgehaald door Rendac. Dit blijft zo naar de toekomst toe. Op de inrichting is één enkelwandige ingekuipte petroleumtank van l aanwezig op een verhoogd platform. Verder is er één bovengrondse dubbelwandige mazouttank van l en een ondergrondse enkelwandige tank van l aanwezig. In de toekomst komen daar nog een bovengrondse en ingekuipte mazouttank van l en l bij en een vat voor de opslag van 120 liter afgedraaide olie. De inrichting beschikt over een eigen grondwaterwinning voor het oppompen van m³/j (13,7 m³/d). Deze winning bevindt zich op een diepte van 136 m (Landeniaan aquifersysteem). Er wordt geen hernieuwing van de grondwaterwinning aangevraagd. Bij een hoger waterverbruik (meer dan m³) wordt gebruik gemaakt van leidingwater. Het regenwater dat op de nieuwe staloppervlakte valt, zal worden opgevangen in een regenwaterkelder met een inhoud van 120 m³. Deze regenwateropvang zal eveneens water opvangen van stal 1. Daarnaast zal van de overige stallen eveneens het regenwater opgevangen worden. Hiervoor wordt een foliebasin van 200 m³ naast stal 5 voorzien. Deze zal het hemelwater van stal 2, 3, 4 en de loods met berging opvangen. De overloop van de regenwateropvangvoorzieningen staat in verbinding met de beek. Het regenwater zal gebruikt worden om de stallen te reinigen, als drinkwater voor de varkens (excl. biggen) en als waswater voor de luchtwasser. Momenteel wordt regenwater opgevangen in een citerne van 12 m³ bij de woning. Dit wordt gebruikt voor huishoudelijke doeleinden. In de huidige situatie wordt grond- of leidingwater als reinigingswater gebruikt. In de toekomst wordt hiervoor enkel regenwater gebruikt. Water dat op de verharde oppervlakten terecht komt, wordt nu en in de toekomst geïnfiltreerd of afgeleid naar het oppervlaktewater. Op het bedrijf zijn aan de voorzijde reeds inspanningen geleverd op vlak van bedrijfsbeplanting. De bestaande beplanting bestaat uit hoogstambomen, knotbomen, Italiaanse populieren, haagstructuren en heesters. De achterzijde van het bedrijf dient nog geïntegreerd te worden in het landschap, zowel rond de nieuw te bouwen als rond de bestaande bedrijfsgebouwen. Hiervoor werd reeds een landschapsintegratieplan opgesteld. 2.2 Exploitatiecyclus De exploitatiecyclus zal in grote lijnen in beide situaties gelijk zijn. In 2013 is er het verbod op individuele huisvesting van zeugen, waardoor de stalinrichting bij de zeugen niet meer zal voldoen aan de regelgeving. Hierdoor voorziet de exploitant een nieuwe zeugenstal. Daarnaast wenst de exploitant uit te breiden. Het bedrijf is momenteel vergund voor 296 zeugen, 3 beren, 161 jonge zeugen en andere varkens en (niet-vergunningsplichtige) biggen. Naar de toekomst zal dit uitbreiden tot 699 zeugen, 4 beren, 102 jonge zeugen en andere varkens en 524 (niet-vergunningsplichtige) biggen. eco-scan bvba M11BOSS1_MER 5

6 Een zeug werpt 28 biggen per jaar. Bij vleesvarkens wordt gerekend dat er 2,6 rondes per jaar plaatsvinden. De gemiddelde sterft die er gedurende het productieproces heerst zijn 9,2 % in de zoogafdeling en 1,9 % in de biggenbatterijen. Bij de zeugen is er een heel laag sterftecijfer, maar wordt 40 % van de zeugen jaarlijks vervangen wegens een lagere worpopbrengst (minder productiviteit). Na elke ronde worden de stallen gereinigd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een hogedrukreiniger. De mest komt integraal in de onderliggende mestkelder terecht. De mest wordt gescheiden, zowel in de huidige als gewenste situatie. De dikke fractie (15 %) wordt afgevoerd naar een composteringsbedrijf. De dunne fractie (85 %) gaat naar een externe verwerkingsinstallatie. Het effluent ervan komt terug en wordt uitgevoerd op eigen gronden (100 ha akkerland). Tijdens het productieproces dient rekening gehouden te worden met sterfte onder de dieren. De krengen worden in een gekoelde kadaverhut opgestapeld. Naar de toekomst toe blijft dit zo. Tweemaal per week worden na telefonisch contact de kadavers opgehaald door Rendac. 2.3 Beschrijving van het studiegebied (referentietoestand) De locatie van de inrichting wordt getoond op een uittreksel van de topografische kaart van België (Bijlage 1) en van de stratenatlas van België (Bijlage 2). De gebouwen van de inrichting zijn gelegen op de kadastrale percelen 4 de afdeling, sectie E, 295R. De nieuw te bouwen stal wordt voorzien op hetzelfde kadastraal perceel. Luchtfoto s van de huidige situatie zijn terug te vinden in Bijlage 4a (detail) en Bijlage 4b (ruimere omgeving). Rekening houdend met het gewestplan (Bijlage 5) bevindt de inrichting zich in landschappelijk waardevol agrarisch gebied. De voornaamste gewestplanbestemmingen in de omgeving van de inrichting (afstanden bepaald ten opzichte van de stallen en/of mestopslagplaatsen in de gewenste situatie) zijn onder andere een woongebied (445 m ten Z), woongebied met landelijk karakter (710 m ten ZW), ambachtelijke bedrijven en KMO s (685 m ten Z) en woongebied met cultureel, historisch en/of esthetische waarde (820 m ten Z). In het studiegebied te Poperinge hebben de quartaire zandafzettingen een dikte van ongeveer 5 m. De tertiaire afzetting, die onmiddellijk onder het quartair dek ter hoogte van de inrichting wordt aangetroffen, is de Formatie van Kortrijk (op basis van boringen (DOV-website) in de buurt van de inrichting). De inrichting bevindt zich in de Zandleemstreek, en dit op natte zandleembodem met sterk gevlekte, verbrokkelde textuur B horizont (Lhc) in het noordwestelijk deel van de inrichting en op matig natte zandleembodem met sterk gevlekte, verbrokkelde textuur B horizont (Lcd) in het zuidwestelijk deel van de inrichting. De omgeving van de inrichting wordt eveneens gekenmerkt door zandlemige bodems. De grondwaterkwetsbaarheidskaart van de regio rondom de inrichting omschrijft deze zone als weinig kwetsbaar (code Cc). De inrichting was vergund voor een grondwaterwinning in het Landeniaan Aquifer voor het oppompen van grondwater met een maximaal debiet van 13,7 m³/dag of m³/jaar, verleend op 09/06/1999 voor een periode van 10 jaar. In de vergunning van de Bestendige Deputatie verleend op 09/06/2005 werd de vergunning voor de grondwaterwinning in het overwegende gedeelte aangehaald als verleend voor een termijn tot 11/03/2019. De exploitant was er dan ook van overtuigd dat deze vergunning zijn vorige vergunning teniet deed en dat hij dus vergund was voor het winnen van diep grondwater tot 11/03/2019. Echter, de VMM wees de exploitant erop tijdens de mer-procedure dat zijn vergunning voor de grondwaterwinning vervallen was. Gezien de zware investering voor de diepe boorput, de haast onmogelijke overschakeling op ondiep grondwater en de geplande investeringen in hemelwateropvang (zie eco-scan bvba M11BOSS1_MER 6

7 beschrijving en beoordeling van de milieu-effecten), vraagt de exploitant om zijn diep grondwater te kunnen blijven exploiteren en dit voor m³/jaar of 7 m³/dag. De effecten van deze grondwaterwinning worden dan ook verder opgenomen in het MER. Het grondwater wordt in de huidige situatie gebruikt als drinkwater voor de dieren, reinigingswater en voor huishoudelijke doeleinden. Aanvullend wordt gebruik gemaakt van leidingwater. In de gewenste situatie wordt regenwater gebruikt als drinkwater voor de varkens (excl. biggen), om de stallen te reinigen en voor het waswater van de biologische luchtwasser. In de gewenste situatie wordt grondwater enkel gebruikt als drinkwater voor de biggen en als drinkwater voor de overige varkens bij tekort aan hemelwater, aangevuld met leidingwater. Er wordt steeds gepompt uit het Landeniaan aquifersysteem vanop een diepte van 136 m. Binnen een straal van één kilometer rondom de bedrijfsterreinen zijn er 4 andere vergunde grondwaterwinningen aanwezig. Hiervan pompt geen enkele winning uit het Landeniaan aquifersysteem. Hydrogeografisch situeert het studiegebied zich in het IJzerbekken, in het deelbekken Ieper-Ambacht. De dichtstbij gelegen waterloop betreft de Kemmelbeek (2 de categorie) op 855 m ten ZO van de inrichting. In de omgeving van de inrichting stroomt ook nog de Hazelbeek (2 de categorie) op 915 m ten NW. Alle waterlopen hebben drinkwaterkwaliteit als kwaliteitsdoelstelling. Het dichtstbij gelegen VMM-meetpunt, nr , in de Kemmelbeek bevindt zich op zowat 900 m ten ZO van de inrichting. In 2002 werd hier de Prati-index bepaald, en deze wees op een aanvaardbare toestand. De BBI-index bedroeg 5, wat wijst op een matige kwaliteit. Verder weg ligt ook het VMM-meetpunt in de Hazelbeek, op 990 m ten NW van de inrichting. Hier zijn geen meetgegevens voorhanden. Beide meetpunten zijn door de grote afstand en de niet-recente resultaten niet relevant voor de inrichting. Het dichtstbij gelegen MAP-meetpunt, nr , is op 1,1 km ten N van de inrichting gelegen in de Hazelbeek. In 2002 werd hier een Belgische Biotische Index (BBI) van 4 bepaald, wat wijst op een slechte kwaliteit. De Prati-index werd in dit VMM-meetpunt in 2011 bepaald en wees op een matige verontreiniging. In het MAP-meetpunt werd slecht 1 overschrijding van de nitraatnorm gemeten de voorbije 2 jaar. Echter, dit meetpunt is stroomopwaarts gelegen van de inrichting, dus niet relevant. Door de grote afstand tot de inrichting, en bijkomend dat er door de inrichting praktisch geen bedrijfsafvalwater geproduceerd en geloosd wordt, zal ook dit punt niet relevant zijn. Op basis van de beschikbare gegevens vanuit het MAP-meetpuntennetwerk kan er dan ook niks verteld worden over een mogelijke verontreiniging vanwege de inrichting. In de omgeving van het bedrijf komen diverse waardevolle tot zeer waardevolle BWK-complexen voor. Binnen een straal van 5 km is geen vogelrichtlijngebied gelegen, alsook geen Ramsargebied. Op 3,1 km ten zuiden is het VEN-gebied het Westvlaams Heuvelland gelegen. Het dichtstbijgelegen habitatrichtlijngebied is gelegen op ongeveer 2,8 km ten zuiden van de inrichting. Het betreft het Westvlaams Heuvelland. Gezien de grote afstand tot de bedrijfscontouren, zal de inrichting weinig bijdragen tot vermesting en verzuring en zal dit dan ook niet besproken worden. De inrichting is gelegen in het traditionele landschap Het Hoppeland van Poperinge (code , Antrop et al., 2002). Dit gebied wordt gekenmerkt door vlak tot zacht golvend landbouwgebied met weinig uitgesproken valleien als structuurrichtende elementen en kleine, lage kerndorpen en sterk verspreide alleenstaande bebouwing. In vele richtingen zijn wijdse panoramische zichten aanwezig in vele richtingen. Bebouwing vormt geïsoleerde puntvormige of kernen in de open ruimte. In het kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen werden een aantal wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd (Antrop et al., 2002) voor het traditionele landschap, namelijk: eco-scan bvba M11BOSS1_MER 7

8 vrijwaren landelijk karakter met verspreide boerderijen in een open landbouwlandschap; bufferen van industriële en commerciële complexen in de open ruimte rond de kleinstedelijke kernen; behoud van de silhouetten van de steden en dorpen als blikvanger. Met zijn aanduiding van de verschillende relictzones kan de landschapsatlas beschouwd worden als een landschappelijk referentiekader voor Vlaanderen. Voor het gehele Vlaamse grondgebied werden relicten gekarteerd en beoordeeld op basis van hun gaafheid, samenhang en herkenbaarheid. Een relict dient hierbij beschouwd te worden als een overblijfsel uit vroegere tijd dat nog getuigd van de toestand die er vroeger was. De inrichting is gelegen in de relictzone Hoppeland van Poperinge. Op 800 m ten ZO van de inrichting bevindt zich de relictzone Vallei van de Franse Beek en Pandoenebeek Reningelst. Op 915 m ten ZO van de inrichting ligt het lijnrelict Grote Kemmelbeek. Op 970 m ten Z van de inrichting is de bescherming Dorpskom van Reningelst gelegen. Daarnaast bevinden zich in de ruime omgeving van de inrichting ook nog enkele gebouwen die op de lijst van bouwkundig erfgoed opgenomen zijn. Het dichtstbijzijnde betreft een hoeve op zowat 285 m ten NW van de inrichting. In de ruime omgeving van de inrichting (binnen een straal van 1 km rondom de bedrijfscontouren) bevinden zich enkele gebouwen die op de lijst van bouwkundig erfgoed opgenomen zijn. Het dichtstbijzijnde betreft een hoeve op zowat 285 m ten NW van de inrichting. eco-scan bvba M11BOSS1_MER 8

9 3 Beschrijving van de milieu-effecten 3.1 Discipline lucht Geur Er wordt dan voldaan aan de afstandsregels (geen effect). De jaarlijkse geuremissie op een landbouwbedrijf is gerelateerd aan het gebruikte stalsysteem en het aantal dieren. Op het bedrijf is een mestscheider aanwezig. Deze heeft een scheidingscapaciteit van 12 m³/u. Rekening houdende met een vergunning voor het scheiden van ton mest per jaar, zal de mestscheider bij een maximale capaciteit ongeveer 375 u per jaar (7,2 u per week) moeten draaien. Op basis van interne cijfers van de erkend deskundige lucht blijkt de geuremissie bij een gelijkaardige mestscheider ou E /s te bedragen. Dit wordt mee in het model opgenomen, waarbij rekening gehouden wordt met het feit dat deze mestscheider 375 u per jaar draait. Voor voorliggend bedrijf zal de geuremissie in de huidige situatie ou E /s (zonder mestscheider, aangezien deze slechts 7,2 uur per week werkt) bedragen. In de gewenste situatie neemt de geuremissie toe tot ou E /s. Met behulp van IFDM kan een geurverspreidingsmodel opgemaakt worden. Omdat voorliggend bedrijf zich in een bronnencluster bevindt, dienen ook bedrijven uit de omgeving mee opgenomen te worden in het model. In het totaal worden 19 omliggende landbouwbedrijven in rekening gebracht. Uit de modellering blijkt dat ter hoogte van woongebied en woongebied met landelijk karakter het aantal gehinderde woningen gelijk blijft ten opzichte van de huidige situatie. In de overige gewestplanbestemmingen neemt het aantal gehinderde woningen met 2 toe in de zone met gering negatief effect (54 in huidige situatie, 56 in gewenste situatie). Het aantal woningen in de overige gewestplanbestemmingen dat een matig negatief effect en een negatief effect ondervindt wijzigt niet ten opzichte van de huidige situatie. Uit het gedetailleerd geuronderzoek blijkt dat er geen verschil optreedt tussen de huidige en gewenste situatie ter hoogte van het woongebied. Ter hoogte van 2 woningen in de directe omgeving van de inrichting treedt een verwaarloosbare toename in geurconcentratie op (van 0,1 ou E /m³). Ter hoogte van de twee andere woningen (waaronder de bedrijfswoning) neemt de geurconcentratie wat af. Het blijkt niet noodzakelijk te zijn om bijkomende milderende maatregelen te treffen, aangezien er nog geen klachten betreffende geur tegen het bedrijf zijn. Kadavers zullen verzameld worden met de hand gedurende de dagelijkse controle. Op de inrichting is een gekoelde kadaveropslag aanwezig. Dit blijft zo in de toekomst. De kadavers worden tweemaal per week opgehaald door de firma Rendac, na telefonisch contact. Naar de toekomst toe zal de frequentie niet veranderen. Er wordt geprobeerd om het aantal kadavers, ook vanuit economisch perspectief, zo beperkt mogelijk te houden door een goede bedrijfsvoering. Inzake geuremissie door kadaveropslag zijn geen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Verwacht wordt evenwel dat de mogelijke hindereffecten ten gevolge van kadaveropslag niet noemenswaardig zullen zijn, zeker omdat hier een gekoelde kadaveropslag voorzien is Stof Op basis van het stalsysteem en het aantal dieren per stal, kan een stofemissie voor het bedrijf bepaald worden. In de huidige situatie bedraagt de totale stofemissie 542 kg/j voor PM 10 en 96 kg/j en PM 2,5 en in eco-scan bvba M11BOSS1_MER 9

10 de gewenste situatie neemt deze af tot 514 kg/j voor PM 10 en 91 kg/j voor PM 2,5. De maximale stofconcentratie door de inrichting in de huidige situatie bedraagt 6,8 µg/m³ (PM 10 ) en 1,2 µg/m³ (PM 2,5 ). In de gewenste situatie zal het maximum van PM 10 afnemen tot 6,5 µg/m³. Voor PM 2,5 blijft de maximale stofconcentratie dezelfde. In Poperinge bedraagt de achtergrondstofconcentratie voor PM 10 tussen 21 en 25 µg/m³. Wordt deze achtergrondconcentratie bij de bedrijfseigen stofconcentratie geteld, dan wordt de norm van 40 µg/m³ nergens overschreden. De achtergrondstofconcentratie voor PM 2,5 is tussen 15 en 17 µg/m³. Wordt deze achtergrondconcentratie bij de bedrijfseigen stofconcentratie geteld, dan wordt de norm van 25 µg/m³ nergens overschreden. Enkel de bedrijfswoning bevindt zich in de PM 10 -stofpluim en zal een matig negatief effect ondervinden in beide situaties. Voor PM 2,5 -stof bevindt de bedrijfswoning zich in de zone met een gering negatief effect, dit zowel in de huidige als gewenste situatie. Tijdens het vullen van het droogvoer wordt het droogvoer via een persleiding onder druk in de voedersilo s geblazen. Om overdruk in de silo te vermijden is er een uitlaatopening voorzien om een teveel aan statische luchtdruk in de silo te laten ontsnappen naar de buitenlucht. Via de uitlaatopening kunnen stofdeeltjes in de omgevingslucht terecht komen. Het vullen neemt normaliter maximaal 1 uur in beslag. Het gaat hier dus om een tijdelijke stofbron. De uitbater verplicht het gebruik van een stofzak bij het vullen van de voedersilo s. Hierdoor zal praktisch geen stof vrijgesteld worden. Er zal dan ook geen of slechts een verwaarloosbaar effect zijn voor het vullen van de voedersilo s. Andere mogelijke bronnen van stofemissie op voorliggend bedrijf zijn het transport en de verbranding van fossiele brandstoffen voor de verwarming. Deze emissies zijn zeer moeilijk kwantitatief in te schatten, maar zullen beperkt zijn in vergelijking met de stofemissie uit de stallucht Verzuring en vermesting Door de gewenste uitbreiding zal de ammoniakemissie uit de stallen afnemen van kg/jaar naar kg/jaar. Er werden modellen (op basis van IFDM) opgesteld om de verzurende en vermestende depositie door het bedrijf te simuleren. De gemodelleerde deposities worden gebruikt om de verzurende en vermestende effecten op de omliggende fauna en flora in te schatten. Dit wordt verder besproken onder de discipline fauna en flora. 3.2 Discipline bodem Op het bedrijf zijn verschillende tanks van petroleum, olie en mazout aanwezig. Nabij stal 1 is één ondergrondse, enkelwandige mazouttank van liter aanwezig. In de berging is een bovengrondse, dubbelwandige mazouttank van liter en een enkelwandige, ingekuipte petroleumtank van liter op een verhoogd platform aanwezig. Naar de toekomst toe komen nog twee ingekuipte, bovengrondse mazouttanks van en liter bij in de loods. Doordat alle bovengrondse tanks opgesteld staan op een betonnen ondervloer, wordt het risico op verontreiniging van de bodem beperkt. Daarnaast zal er in de toekomst opslag voor 240 l olie en 120 l afgedraaide olie in de berging aanwezig zijn. Beide zijn voorzien van een lekrand. De aanwezige tanks voldoen aan de nodige veiligheidsvoorschriften en worden periodiek gecontroleerd. Naar de toekomst toe zal deze periodieke controle eveneens gebeuren. Volgens Vlarebo Artikel 61 en 62 dient al dan niet, rekening houdend met de categorie waarin de inrichting wordt ingedeeld, een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Op de inrichting is één rubriek, eco-scan bvba M11BOSS1_MER 10

11 nl. rubriek b), bodemonderzoeksplichtig (categorie A). Dit betekent dat een oriënterend bodemonderzoek verplicht is bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening, en om de twintig jaar. De vergunning voor deze rubriek werd verkregen op 25 maart 2003 en wordt nu niet meer opnieuw aangevraagd. Er werd nog geen bodemonderzoek uitgevoerd. Aangezien de bodemonderzoeksplichtige rubriek nooit werd uitgevoerd, is deze reeds vervallen. Hierdoor dient geen oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd te worden. Strikt genomen kan hierbij dan ook geen uitspraak gedaan worden inzake bodemkwaliteit. De hoeveelheid mest wordt beperkt door een goede voederconversie. Na iedere ronde worden de stallen nat gereinigd (huidige en gewenste situatie). In beide situaties wordt alle mest en het reinigingswater van het bedrijf in de onderliggende mestkelders opgevangen. De mest wordt eerst gescheiden in een dunne (85 %) en een dikke fractie (15 %). De dunne fractie wordt afgevoerd naar een mestverwerkingsinstallatie in de buurt. De dikke fractie wordt afgevoerd naar een composteringsbedrijf. Het effluent wordt na behandeling uitgereden op eigen land of het land van derden. De inrichting is vergund voor het houden van een mestverwerkingsinstallatie. Deze is echter nooit geïnstalleerd geweest en zal in de toekomst ook nooit geïnstalleerd worden. Er wordt dan ook geen hervergunning voor deze rubriek aangevraagd. De inrichting is in totaliteit vergund voor de opslag van m³ mest. Naar de toekomst toe wordt een nieuwe zeugenstal gebouwd, waardoor de totale mestopslagcapaciteit toeneemt tot m³. De inrichting dient over een mestopslag te beschikken die voldoende groot is om de mest geproduceerd gedurende 9 maanden te kunnen opslaan. In de huidige situatie dient m³ mest opgeslagen te kunnen worden. Naar de toekomst toe dient m³ mest opgeslagen te kunnen worden. Er is dus voldoende mestopslag aanwezig. Rekening houdend met de aanwezigheid van mengmestkelders bestaat er steeds een potentieel risico op verspreiding van mest naar de omgeving. De stallen en de mestopslaglocaties op het bedrijfsterrein dienen zodanig geconstrueerd te zijn dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van mestdeeltjes naar het oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Door het rein houden van de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval) bevuild wordt met mestresten. Om de uitbreiding mogelijk te maken zal een nieuwe zeugenstal bijgebouwd worden. Onder de nieuwe stal wordt een mest- en regenkelder voorzien en zijn graafwerkzaamheden noodzakelijk. Daarnaast zal ook een extra foliebassin voorzien worden. Om deze nieuwe stal en de foliebassin te kunnen bouwen, zal ongeveer m³ grond afgegraven moeten worden. Deze grond wordt, mits voorleggen van een technisch verslag, afgevoerd naar derden. De nieuwe delen zullen gebouwd worden op een akkerland, waardoor weliswaar vrije ruimte verloren gaat. Deze bodem is geschikt voor grasland, matig geschikt voor akkerbouw, extensieve groenteteelt en fruitteelt, weinig geschikt voor boomkwekerij en ongeschikt voor intensieve groenteteelt en glasteelten. De bodem kan beschouwd worden als minder waardevol. Dit is dan ook geen of een verwaarloosbaar effect. eco-scan bvba M11BOSS1_MER 11

12 3.3 Discipline water Grondwater Om de uitbreiding mogelijk te maken zal een nieuwe zeugenstal gebouwd worden. Gezien de grondwatertafel zich op een diepte van 0,81 1,58 m bevindt (minimum-maximumdiepte gemeten over de periode van ; meetgegevens grondwatermeetnet; DOV-website), is bronbemaling noodzakelijk. Er wordt vanuit gegaan dat de grondwatertafel moet dalen tot 0,5 m onder de nieuw te bouwen stal. Aangezien de bouwput op het diepste punt 1,8 m diep is, moet de grondwatertafel zakken tot op een diepte van 2,3 m-mv. Dit komt in het slechtste geval overeen met een daling van de grondwatertafel met ca 1,5 m (=φ). De doorlatendheidscoëfficiënt is afhankelijk van de bodemsoort. Omdat het onmogelijk is om van iedere specifieke bodemsoort deze parameter afzonderlijk te bepalen, worden standaardwaarden gebruikt afhankelijk van de bodemtextuur (Meyus et al., 2004). De nieuwe elementen worden gebouwd op zandleem (L) met een doorlatendheidscoëfficiënt van 9,33 x 10-6 m/s. Via de formule van Sichardt kan dan de invloedstraal van de bemaling ingeschat kan worden op ca 14 m. Er bevinden zich enkel bedrijfseigen gronden in de invloedstraal van de bemaling, er zal dus geen invloed uitgeoefend worden op de percelen van derden. Het water dat opgepompt wordt, zal in het oppervlaktewater geloosd worden in een nabijgelegen gracht. Op het bedrijf is een diepe grondwaterwinning aanwezig waarbij het grondwater met een maximaal debiet van 13,7 m³/dag of m³/jaar opgepompt wordt. Dit blijft ongewijzigd in de gewenste situatie. Bij het oppompen van m³/jaar en 13,7 m³/dag zal de grondwaterstand in de watervoerende laag volgens de formule van Theis met meer dan 50 cm dalen binnen een straal van 105,7 m rondom de winning. Binnen deze zone bevinden zich geen bedrijfsvreemde winningen. Dit wordt beschouwd als geen of een verwaarloosbaar effect. Uit de peilmeting uitgevoerd in 2013 (conform de vergunning) blijkt dat het verschil tussen het grondwaterpeil met de winning in werking en de winning in rust 8,9 m bedraagt. Dit is minder dan de grondwaterdaling in de pompput aangegeven door de formule van Theis (deze formule heeft een daling van maximaal 18 m in de pompput weer). De formule van Theis heeft bijgevolg de worst-case situatie weer. Door de diepte van de winning zullen er hoogstwaarschijnlijk geen verdrogingseffecten optreden. Voor het mogelijk verdrogend effect van de bedrijfseigen winning op de vegetatie wordt verwezen naar de discipline fauna en flora. Grondwater wordt in de huidige situatie gebruikt als drinkwater voor de dieren, als reinigingswater en voor huishoudelijke doeleinden. Bijkomend wordt leidingwater gebruikt. In de gewenste situatie zal regenwater aangewend worden als reinigingswater, als drinkwater voor de varkens (excl. biggen) en als waswater voor de biologische luchtwasser. Het grondwater zal in de eerste plaats aangewend worden als drinkwater voor de biggen en bij tekort aan regenwater tevens als drinkwater voor de andere varkens. Aanvullend wordt als drinkwater voor de varkens gebruik gemaakt van leidingwater. Momenteel wordt regenwater opgevangen in een citerne van 12 m³ bij de woning. Dit regenwater wordt gebruikt voor huishoudelijke doeleinden. In de gewenste situatie zullen, met de bouw van de nieuwe stal, voorzieningen getroffen worden om al het hemelwater van de dakoppervlaktes op te vangen. Onder de nieuwe zeugenstal wordt een regenwaterkelder van 120 m³ voorzien. Deze zal het regenwater van de nieuwe zeugenstal en van stal 1 opvangen. Naast stal 5 wordt een foliebassin van 200 m³ voorzien. Deze zal het hemelwater van stal 2, 3, 4 en de loods met berging opvangen. Beide wateropvangvoorzieningen zullen een overloop hebben naar het oppervlaktewater. Het reinigingswater wordt zowel in de huidige als gewenste situatie opgevangen in de onderliggende mestkelders. Het spuiwater van de biologische luchtwasser wordt in de gewenste situatie opgevangen in een aparte opslag. Voor huishoudelijke doeleinden wordt in de huidige situatie naast grondwater, ook regen- en leidingwater gebruikt. In de eco-scan bvba M11BOSS1_MER 12

13 gewenste situatie zal enkel regen- en leidingwater gebruikt worden. Het huishoudelijk afvalwater wordt, na voorbezinking in een septische put, via een buizensysteem geloosd in de gracht. In de toekomst zal de inrichting voorzien worden van een IBA, aangezien het bedrijf in individueel te optimaliseren buitengebied gelegen is. Het gezuiverde water wordt nadien ook in de gracht geloosd. Volgens de LNE-cijfers bedraagt de drinkwaterbehoefte in de huidige situatie m³/jaar en de waterbehoefte voor het reinigen 563 m³/jaar. Voor de drinkwaterbehoefte wordt echter geen rekening gehouden met het gebruik van brijvoer. Voor dit gebruik zijn enkel VMM-cijfers beschikbaar. Indien met deze cijfers (1,1 m²/j voor vleesvarkens en 0,5 m³ voor biggen) wordt gerekend, wordt een drinkwaterverbruik van m³/j in de huidige situatie en m³/j in de gewenste situatie bekomen. In de huidige situatie (2012) werd m³ grondwater opgepompt en 36 m³ leidingwater toegepast als drinkwater voor de dieren. Er werd dus in totaal m³ hoogwaardig water toegepast als drinkwater voor de dieren. De waterbehoefte berekend aan de hand van VMM-cijfers voor brijvoer is dus een onderschatting van de werkelijke waterbehoefte. Het drinkwaterverbruik zal evenwel dalen door het toepassen van brijvoer. Er dient ook aan deze inspanning aandacht besteed te worden qua waterbesparende middelen. De laag waaruit grondwater gepompt wordt, is een gevoelige laag, met name de kwantiteit van deze laag is erg precair, pompen uit deze watervoerende laag is dus bijkomend negatief. In de gewenste situatie wordt daarom getracht om het verbruik van grondwater (zo veel mogelijk) terug te dringen. Daarom gaat de exploitant actief op zoek naar alternatieve waterbronnen. De alternatieven zijn leidingwater, hemelwater, oppervlaktewater of ondiep grondwater. Leidingswater: Aangezien het economisch niet haalbaar is om leidingwater als gehele drinkwaterbron te gebruiken, wordt leidingwater enkel gebruikt voor huishoudelijke doeleinden en aanvullend als drinkwaterbron; Hemelwater: in de gewenste situatie zal onder de nieuwe zeugenstal een regenwaterkelder voorzien worden van 120 m³. Deze zal het regenwater van de nieuwe zeugenstal (1.212 m²) en van stal 1 (1.935 m²) opvangen. Naast stal 5 wordt een foliebassin van 200 m³ voorzien. Deze zal het water van stal 3 (720 m²), stal 4 (942 m²), stal 2 en de loods met berging (1.306 m²) opvangen. Zodoende wordt in de gewenste situatie alle hemelwater dat op de dakoppervlaktes terecht komt afgeleid naar een hemelwateropvang en maximaal benut worden. Door deze aanzienlijke investering zal het hemelwater in de gewenste situatie de belangrijkste bron van watervoorziening worden; Oppervlaktewater: in de omgeving van het bedrijf is geen oppervlaktewater beschikbaar. Dit is dus geen mogelijk alternatief voor het bedrijf; Ondiep grondwater: het oppompen van ondiep grondwater onder de vorm van een steenput of boorput is het kwalitatief en kwantitatief beste alternatief voor diep grondwater. Uit het boorverslag van de boorput blijkt echter dat op een diepte van 3 m enkel klei aanwezig is. Het is dus praktisch niet mogelijk om een duurzame ondiepe grondwaterwinning te voorzien die het bedrijf ook in de droge zomerperiode van voldoende grondwater kan voorzien. Op vraag van de VMM werd een bijkomende proefboring uitgevoerd op het bedrijf. Deze proefboring bevestigde de eerdere bevindingen dat er geen ondiep grondwater gewonnen kan worden op het bedrijf. In de gewenste situatie wordt maximaal gebruik gemaakt van hemelwater en zal het diep grondwater enkel nog gebruikt worden waar het essentieel nodig is. Het diep grondwater uit de Landeniaanse zanden is van uitstekende kwaliteit en zal om die reden gebruikt worden als drinkwater voor de biggen. Biggen zijn eco-scan bvba M11BOSS1_MER 13

14 namelijk heel gevoelig voor ziekte en sterfte als ze drinkwater van mindere kwaliteit krijgen. Daarnaast is er tijdens droge zomerperiodes onvoldoende hemelwater beschikbaar om in de drinkwaterbehoefte van de varkens te voorzien. Tijdens deze periode wordt overgeschakeld van hemelwater op diep grondwater als drinkwater voor de varkens. In de huidige situatie wordt grondwater (of leidingwater) gebruikt om te reinigen. Het gebruik van grondwater voor laagwaardige toepassingen wordt echter als negatief effect aanzien. In de toekomst zal gereinigd worden met regenwater afkomstig uit de regenwaterkelder of foliebassin. Dit wordt aanzien als geen effect. Een nieuwe zeugenstal zal gebouwd worden. Er zal dus een deel bijkomen waar het regenwater niet meer zomaar in de bodem kan infiltreren. Het regenwater dat in de gewenste situatie op het nieuwe gebouw valt, zal afgeleid worden naar een regenwaterkelder van 120 m³. Ook het regenwater afkomstig van stal 1 zal afgeleid worden naar deze regenwaterkelder. Daarnaast zal het regenwater dat op de andere staldaken valt eveneens opgevangen worden. Hiervoor wordt een foliebassin van 200 m³ voorzien naast stal 5. Regenwater afkomstig van stal 2, 3, 4 en de loods met berging worden hierin opgevangen.water dat op de overige verharde delen terechtkomt, stroomt af naar de omliggende velden en waterlopen. Het bedrijf en de nieuwe stal liggen op niet overstromingsgevoelige grond. Er wordt voldaan aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwateropvang. In de huidige situatie zijn peilputten reeds verplicht. Een bedrijf wordt namelijk verplicht peilputten te voorzien indien meer dan varkens (zonder verder onderscheid tussen diersoort) op het bedrijf gehouden worden. Gedurende de m.e.r. werden peilbuizen geplaatst en geanalyseerd. Dit rapport werd in mei 2013 ingediend bij milieu-inspectie. Uit de analyse blijkt dat de richtwaarde en/of maximaal toelaatbare waarde voor nitrieten, nitraat, chloriden, ammonium en Kjeldahl stikstof worden overschreden. Voor nitriet, chloriden, ammonium en Kjeldahl werden zowel in de getuigeputten als de controleputten overschrijdingen opgemeten. Voor nitriet werden in 2 van de 3 controleputten overschrijdingen opgemeten. De overschrijdingen in de controleputten zijn volgens het rapport te wijten aan het inrijden van aardappelen in 2012 op de naastgelegen akker (gelegen op perceel 293s). Het inrijden van aardappelen zorgt namelijk voor een sterke aanrijking van stikstof in de bodem. Het akker werd daarna normaal bemest. Het rapport vermeld dat dit de eerste grondwaterresultaten zijn en dat er elk jaar gewisseld wordt van teelt. Hierdoor zouden de resultaten over 3 jaar, wanneer terug gemeten wordt, veranderd moeten zijn. Er worden geen verdere maatregelen nodig geacht in het rapport. Gezien de verhoogde stikstofconcentraties volgens het grondwateronderzoek afkomstig zijn van de naastgelegen akker, wordt uitgegaan van een verwaarloosbaar effect van het bedrijf zelf inzake vermestende invloed op het grondwater Oppervlaktewater Er wordt geen bedrijfsafvalwater geloosd in het oppervlaktewater. Reinigingswater van de stallen komt terecht in de onderliggende mestkelders en wordt samen met de mest afgevoerd. Er is sprake van een verwaarloosbaar effect. Het bedrijf is volgens het zoneringsplan gelegen in individueel te optimaliseren buitengebied. Het bedrijf voorziet zelf een IBA om het huishoudelijk afvalwater te zuiveren, waarna geloosd zal worden op de gracht. Momenteel wordt het huishoudelijk afvalwater via een septische put geloosd op de gracht. eco-scan bvba M11BOSS1_MER 14

15 3.4 Discipline geluid en trillingen Het bedrijf is gelegen in landschappelijk waardevol agrarisch gebied. De normen waaraan getoetst moet worden zijn 45 db(a) voor overdag (periode tussen 7 en 19 u), 40 db(a) voor s avonds (periode tussen 19 en 22 u), en 35 db(a) voor s nachts (periode tussen 22 en 7 u). Hierbij kan een zekere achtergrondwaarde mee in rekening gebracht worden, zijnde 35 db(a) voor overdag, 30 db(a) voor s avonds en 25 db(a) voor s nachts. Voor nieuwe bronnen dient getoetst te worden aan de richtwaarden 5 db(a). Een aantal bronnen op het bedrijf kunnen verantwoordelijk zijn voor geluidshinder. Op voorliggend bedrijf zullen voornamelijk de ventilatoren, de mestscheider, het vullen van voedersilo s, de hamermolen, het transport en de dieren geluid produceren. Hiervoor kunnen geluidsvermogenniveaus vanuit de literatuur gebruikt worden. Het vullen van de voedersilo s (compressor) en het geluid dat de dieren (voornamelijk bij laden en lossen + laadklep vrachtwagen) zullen produceren kunnen beschouwd worden als incidenteel geluid. Hiervoor kan een toetsing uitgevoerd worden t.o.v. de geluidsnormen voor incidenteel geluid. De ventilatoren, de mestscheider en de hamermolen worden als continue bronnen van geluid beschouwd. Exacte meetgegevens voor de hamermolen zijn niet aanwezig, maar literatuurgegevens wijzen op een geluidsniveau van db(a). Uitgaande van deze cijfers wordt voor de hamermolen rekening gehouden met een geluidsproductie van 100 db(a) (worst-case). Deze hamermolen werkt normaliter enkel overdag en bevindt zich in een loods. De mestscheider verwerkt 12 m³/dag en is voorzien van een geluidsisolerende omkasting. Er dient hierbij op gewezen te worden dat de hamermolen en mestscheider enkel overdag werken. Steeds dient hierbij rekening gehouden te worden met de gewestplanbestemming. De toetsing dient te gebeuren t.o.v. een 200-metergrens rond de bedrijfsperceelsgrenzen, en ter hoogte van de dichtstbijzijnde (niet-bedrijfsgerelateerde) woning. Op het bedrijf bevindt zich de woning van de exploitant. Deze woning wordt niet meegenomen in de toetsing t.o.v. de geluidsnormen. De dichtstbijzijnde nietbedrijfsgerelateerde woning bevindt zich op 220 m van de bedrijfscontouren. Naar de toekomst toe zullen in totaal 5 ventilatoren bijkomen op het bedrijf. Dit zijn de ventilatoren van de nieuwe zeugenstal. Indien het geproduceerde geluid van de continue bronnen (ventilatoren, hamermolen en mestscheider) in de huidige situatie wordt getoetst aan de omgeving, wordt een tussenscore bekomen van 3 overdag en s nachts en van 2 s avonds, zowel t.h.v. de 200-metergrens als t.h.v. de dichtstbijzijnde woning. In de gewenste situatie bedraagt de tussenscore op alle tijdstippen 0 op de 200-metergrens en t.h.v. de dichtstbijzijnde woning. Indien ook rekening wordt gehouden met de richten grenswaarden (de wetgeving), worden lagere scores gekomen. Uit de tabellen blijkt dat de score in de huidige situatie op 200 m van de bedrijfscontouren en ter hoogte van de niet bedrijfsgerelateerde woning - 1 is, wat betekent dat er een matig negatief effect heerst en dit voor alle tijdstippen. De uitbreiding met vijf ventilatoren zal een verwaarloosbaar bijkomend effect creëren (score 0) gedurende alle tijdstippen, dit zowel op 200 m van de bedrijfscontouren als ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning. Inzake geluidshinder zullen de incidentele bronnen zorgen voor een overschrijding van de norm s avonds en s nachts. Voor de compressor is enkel een overschrijding s nachts t.h.v. de dichtstbijzijnde woning. Er dient hierbij rekening gehouden te worden met het feit dat de compressor (van de voedersilo) overdag gebruikt wordt. Het laden en lossen van de dieren gebeurt s nachts, aangezien de dieren dan rustiger zijn. Er kan evenwel ook een kanttekening gemaakt worden, en dat is dat het hier een berekende situatie is, en dit voor de meest ongunstige situatie. eco-scan bvba M11BOSS1_MER 15

16 De theoretische geluidsberekening zal evenwel een serieuze overschatting van de werkelijkheid zijn. Er wordt geen rekening gehouden met een zeker dempend effect door de stallen. Zelfs op basis van deze overschattingen blijkt dat er weinig tot geen bijkomende problemen met betrekking tot geluidshinder zullen optreden. Daarenboven worden de mestscheider en hamermolen enkel overdag gebruikt. Rondom de mestscheider bevindt zich een geluidsisolerende omkasting en de hamermolen bevindt zich in een gebouw. Dit alles zal voor een dempend effect zorgen. Dit dempend effect werd niet in rekening gebracht. Bovendien zijn er nog geen geluidsklachten gekend. Daarom worden geen bijkomende maatregelen voorgesteld. Tijdens de bouwwerkzaamheden zelf kan enige geluidshinder, die inherent is aan bouwwerkzaamheden, waarneembaar zijn in de directe bedrijfsomgeving. Tijdelijke geluidshinder kan dus verwacht worden. Deze hinder valt evenwel niet te kwantificeren. 3.5 Discipline fauna en flora De nieuwe zeugenstal wordt nabij de bestaande stallen gebouwd. Waar het nieuwe gebouw voorzien is, bevinden zich minder waardevolle BWK-elementen (bl, akker op lemige bodem). Omdat dit minder waardevolle vegetaties zijn, wordt door de uitbreiding geen of een verwaarloosbaar effect verwacht inzake direct ecotoopverlies. Uit de IFDM-output blijkt dat de bijdrage tot de kritische last verzuring gelijk blijft of zelfs afneemt. Dit komt doordat de ammoniakemissie afneemt. Hierdoor blijft de bijdrage ofwel gelijk of neemt deze af. Ter hoogte van de bwk-elementen kb, kbp en kh- is er een belangrijke bijdrage tot de KL verzuring. De elementen kb-, kbs, kbs- en kh ondervinden een relevante bedrijfsspecifieke bijdrage tot de KL verzuring. Deze bijdragen gelden telkens in beide situaties. Aangezien de verzurende depositie ofwel daalt ofwel gelijk blijft in vergelijking met de huidige situatie, dienen er dan ook geen milderende maatregelen voorgesteld te worden. Bovendien kan er nogmaals op gewezen worden dat voor ieder element de maximale verzurende depositie bepaald werd. Voor de vermestende depositie kunnen dezelfde algemene tendensen teruggevonden worden als bij verzurende depositie. Dit komt doordat de ammoniakemissie afneemt. Hierdoor blijft de bijdrage ofwel gelijk ofwel daalt deze. Ook hier blijkt dat er ter hoogte van de bwk-elementen de bijdragen aan de KL ofwel gelijk blijft ofwel zelfs daalt. Ter hoogte van de elementen kb en kh- treedt er, zowel in de huidige als gewenste situatie, een significant negatief effect op. Ter hoogte van de elementen kb-, kbp, kbs, kh en kj is er een belangrijke bedrijfsspecifieke bijdrage aan de KL vermesting. Hierbij dient er op gewezen te worden dat dit ook het geval is in de huidige situatie. Er worden dan ook geen milderende maatregelen voorgesteld, aangezien de situatie verbetert of gelijk blijft. Er dient hier ook op gewezen te worden dat voor ieder element de maximale vermestende depositie bepaald werd. Door de grondwaterwinning brengt de invloedstraal in de huidige en de gewenste situatie over een zone van 105,7 m rond de stal een grondwaterdaling van 50 cm teweeg. Het grondwaterlichaam waaruit drinkwater opgepompt wordt, is afgedekt door een kleilaag, waardoor er geen verdrogingseffecten aan het oppervlakte verwacht worden. Er is hiervoor dan ook geen effect te verwachten. eco-scan bvba M11BOSS1_MER 16

17 Er wordt niet verwacht dat er significante rustverstoring voor (avi)fauna ten gevolge van de bedrijfsactiviteiten zal optreden. Voor het bedrijf zelf is het ook van belang dat de dieren zo weinig mogelijk gestoord worden waardoor geluid op het bedrijf beperkt wordt. Tijdens de aanlegfase zal er tijdelijk geluidverstoring zijn. Dit is echter van voorbijgaande aard. Er is sprake van een tijdelijk negatief effect, na de aanlegfase is er sprake van een verwaarloosbaar effect. 3.6 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie In de huidige situatie vormt de inrichting reeds een compact geheel. De gebouwen staan geordend en de silo s bevinden zich binnen de bebouwing. Daarnaast zijn alle stallen met hetzelfde materiaal en dezelfde kleuren uitgevoerd. Rondom de inrichting is overal, behalve langs de achterzijde, beplanting aanwezig. Dit alles zorgt ervoor dat de inrichting in het landschap geïntegreerd is. In voorliggend project zal een nieuwe zeugenstal gebouwd worden. De zeugenstal komt evenwijdig te liggen aan de huidige zeugenstal en loodrecht aan een vleesvarkensstal. Zo wordt een geordend geheel nagestreefd. Dit is ook de beste locatie om verdere landschapsinsnijding zo beperkt mogelijk te houden. De inrichting ligt in de relictzone Hoppeland van Poperinge. De inrichting is gelegen in het traditionele landschap Hoppeland van Poperinge. In het kader van de versterking van de traditionele landschappen in Vlaanderen werden een aantal wenselijkheden voor de toekomstige ontwikkeling gedefinieerd (Antrop et al., 2002) voor dit traditionele landschap, namelijk: vrijwaren landelijk karakter met verspreide boerderijen in een open landbouwlandschap; bufferen van industriële en commerciële complexen in de open ruimte rond de kleinstedelijke kernen; behoud van de silhouetten van de steden en dorpen als blikvanger. In de ruime omgeving van de inrichting (binnen een straal van 1 km rondom de bedrijfscontouren) bevinden zich enkele gebouwen die op de lijst van bouwkundig erfgoed opgenomen zijn. Het dichtstbijzijnde betreft een hoeve op zowat 285 m ten NW van de inrichting. Het project zal hierop geen enkele invloed uitoefenen. Om de uitbreiding mogelijk te maken zullen graafwerkzaamheden noodzakelijk zijn. Hierdoor is de kans op het vinden van archeologisch waardevolle artefacten niet onbestaande. In Poperinge werd reeds infrastructuur aangetroffen vanuit de Romeinse tijd. De meldingsplicht dient gerespecteerd te worden indien iets aangetroffen wordt. Het respecteren hiervan bij het vinden van archeologische vondsten wordt als voldoende maatregel beschouwd om het archeologisch patremonium te beschermen. Binnen de drie dagen moeten eventuele vondsten gemeld worden aan het Agentschap R-O Vlaanderen, Onroerend Erfgoed. Belangrijk is om ook na te gaan in welke mate de inrichting een invloed heeft en zal hebben op zijn omgeving. De impact van een landbouwinrichting (met loodsen, stallen, voedersilo s,...) op het landschap kan immers groot zijn. De locatie van de inrichting in zijn ruimere omgeving wordt geïllustreerd aan de hand van foto s. Op het bedrijf zijn aan de voorzijde reeds inspanningen geleverd op vlak van bedrijfsbeplanting. De bestaande beplanting bestaat uit hoogstambomen, knotbomen, Italiaanse populieren, haagstructuren en heesters. De achterzijde van het bedrijf dient nog geïntegreerd te worden in het landschap, zowel rond de nieuw te bouwen als rond de bestaande bedrijfsgebouwen. Hiervoor werd reeds een eco-scan bvba M11BOSS1_MER 17

18 landschapsintegratieplan opgesteld. Omdat het groenscherm naar de toekomst toe zal bestaan uit streekeigen en autochtone beplanting, en rond het volledige bedrijf aanwezig zal zijn, wordt dit geklasseerd als geen of een verwaarloosbaar effect in de gewenste situatie. In de huidige situatie is er sprake van een matig negatief effect. 3.7 Discipline mens Onder de discipline mens kan zowel geurhinder, stofhinder, geluidshinder en verkeershinder geklasseerd worden. De meeste effecten worden evenwel in andere disciplines besproken, zodat onder de discipline mens enkel nog de klachtenregistratie en het transport besproken worden. Navraag bij de gemeentelijke milieudienst en provinciale milieu-inspectie leert ons dat er in het verleden geen klachten opgetekend zijn met betrekking tot de bedrijfsuitbating. Op de inrichting worden allerhande producten aan- en afgevoerd. Meestal gaat dit gebeuren met vrachtwagens. De gebruikte transportwegen worden aangeduid op Bijlage 2. Het transport maakt gebruik van 2 transportroutes. De voornaamste route voor de transportbewegingen verloopt via de Kriekstraat, Ouderdomseweg en Vlamertingseweg naar de N38. De tweede route verloopt via de Kriekstraat, Ouderdomseweg, Sint-Pietersstraat en Baljuwstraat (N304) naar de N38. Bij deze routes wordt het centrum van Reningelst vermeden (geen effect). De Vlamertingseweg is de verbindingsweg tussen Reningelst en Vlamertinge. De Kriekstraat maakt deel uit van een route uit het fietsknooppuntennetwerk. De meest geschikte transportwegen zijn ook de gebruikte transportwegen. Het gemiddeld aantal transporten per week neemt van 7 naar 8 toe. De uitbreiding (1 vracht per week meer) zal dan ook niet zorgen voor een belasting van de verkeersdruk. 3.8 Samenvatting van de effecten Tabel 1 Samenvatting effecten deelaspect onderdeel effectbeoordeling LUCHT geur afstandsregels geen effect bronnencluster WOONGEBIED geen bijkomend effect, negatief effect voor 3 woningen (beide situaties) WOONGEBIED MET LANDELIJK KARAKTER geen negatief effect (beide situaties) matig negatief effect voor 16 woningen (beide situaties) OVERIG negatief effect voor 17 woningen (beide situaties) matig negatief effect voor 37 woningen (beide situaties) gering negatief effect voor 56 woningen eco-scan bvba M11BOSS1_MER 18

19 deelaspect onderdeel effectbeoordeling (2 woningen extra t.o.v. de huidige situatie) stof PM 10 (jaargemiddeld) matig negatief effect voor 1 woning (bedrijfswoning) (beide situaties) PM 10 (cumulatief, rekening houdend met de achtergrondconcentratie) geen negatief effect PM 2,5 (jaargemiddeld) PM 2,5 (cumulatief, rekening houdend met de achtergrondconcentratie) gering negatief effect voor 1 woning (bedrijfswoning) (beide situaties) geen negatief effect ammoniak zie fauna en flora BODEM bodemverontreiniging door opslag risicostoffen opslag bodemonderzoek geen of verwaarloosbaar effect geen uitspraak mogelijk effecten op bodemprocessen door verzuring en vermesting mestafzet mestopslag geen beoordeling geen of verwaarloosbaar effect verzurende en vermestende depositie zie discipline fauna en flora bodemverstoring door aanleg verhardingen, graafwerkzaamheden WATER bodemverlies geen of verwaarloosbaar effect bronbemaling verstoring omliggende grondwaterwinningen geen of verwaarloosbaar effect daling grondwatertafel door grondwaterwinning verstoring grondwaterwinningen omliggende geen of verwaarloosbaar effect overmatig waterverbruik overmatig waterverbruik geen effect soort water negatief effect (huidig, grondwater als reinigingswater), negatief effect (toekomst, grondwater uit gevoelige laag) beperking infiltratiecapaciteit geen of verwaarloosbaar effect vermestende invloed peilputten verwaarloosbaar effect lozing afvalwater bedrijfsafvalwater geen of verwaarloosbaar effect eco-scan bvba M11BOSS1_MER 19

20 deelaspect onderdeel effectbeoordeling huishoudelijk afvalwater gering negatief effect (huidig), geen of verwaarloosbaar effect (toekomst) FAUNA EN FLORA direct ecotoopverlies permanent of tijdelijk geen of verwaarloosbaar effect verzurende depositie algemeen belangrijke bijdrage (negatief effect) vermestende depositie algemeen significant negatief effect verdroging rustverstoring door bemaling en/of grondwaterwinning gering negatief effect verwaarloosbaar effect, tijdelijk negatief effect LANDSCHAP, BOUWKUNDIG ERFGOED EN ARCHEOLOGIE het landschap als relatiesysteem inschatting van effecten veroorzaakt door aanwezigheid stallen (bedrijf) geen effect erfgoedaspecten bouwkundig erfgoed geen effect archeologie geen effect perceptieve aspecten GELUID EN TRILLINGEN geluidsproductie inschatting effect groenscherm continue bronnen matig negatief effect (huidige situatie) geen effect (gewenste situatie) huidig: matig negatief effect (200 m- grens en dichtstbijzinde woning) op alle tijdstippen gewenst: verwaarloosbaar bijkomend effect (200 m-grens en dichtstbijzinde woning) op alle tijdstippen MENS klachten incidentele bronnen dieren en laadklep: overschrijding norm s avonds en s nachts (200 m-grens en dichtstbijzijnde woning) voedersilo: overschrijding norm s avonds en s nachts (200 m-grens) + overschrijding norm s nachts (dichtstbijzinde woning) geen effect transport verkeerssituatie tot eerste grote weg (autostrade, gewestweg,...) geen effect eco-scan bvba M11BOSS1_MER 20

21 eco-scan bvba M11BOSS1_MER 21

22 4 Milderende maatregelen 4.1 Discipline lucht Het zeer frequent verwijderen van mest is een belangrijke manier om de geuremissies uit de stallen te beperken. Naarmate er meer mest accumuleert in het gebouw, zal de geuremissie vanuit het gebouw toenemen. Een manier om dit tegen te gaan bestaat er dus uit om de mest zo snel mogelijk uit de stal te verwijderen naar een afzonderlijke opslagplaats of onmiddellijk af te voeren van het bedrijf. De frequentie en de grondigheid van de mestverwijdering zullen de mate waarin de geuremissie gereduceerd wordt sterk beïnvloeden. Doordat de mest na iedere ronde uit de stallen verwijderd wordt met onmiddellijke afvoer van het bedrijf, wordt de geuremissie beperkt. Op het bedrijf wordt reeds gebruik gemaakt van meerfasig voeder. Door het voeder zoveel mogelijk te gaan aanpassen aan de voedingsbehoefte van de dieren, zal ook de voederconversie optimaal gaan gebeuren, waardoor er een efficiënter N-gebruik zal zijn en er een reductie in de uitscheiding van stikstofen geurcomponenten zal optreden. Deze voeders zijn beter afgestemd op de specifieke behoefte van het dier in die bepaalde periode. Het toepassen van precisievoeding wordt ook als Best Beschikbare Techniek beschouwd. Hier kunnen dan ook geen bijkomende maatregelen voorgesteld worden, want het bedrijf maakt hiervan reeds gebruik. Om de emissie van ammoniak naar de lucht te beperken worden ammoniakemissiearme stalsystemen toegepast (terug te vinden in de Ministrieel besluit tot wijziging van bijlage I van het ministrieel besluit van 19 maart 2004 houdende vaststelling van de lijst van ammoniakemissiearme stalsystemen Ministerieel besluit van 31/05/2011 Belgische Staatsblad ). Hierbij blijft een goede bedrijfsvoering echter nog steeds van essentieel belang. Het emissiearme karakter van de stallen wordt o.a. bepaald door het vertragen van de eiwit-ammoniakemissie door het drogen van mest of het verlagen van de temperatuur van de mest, en anderzijds het vertragen van de ammoniakvrijzetting door het snel verwijderen van mest uit de stal naar een afgesloten ruimte. Op de voorliggende inrichting wordt er geopteerd voor een luchtwassysteem dat de uitgaande stallucht zuivert. De nieuwe zeugenstal wordt uitgerust met een biologisch luchtwassysteem, die de ammoniakemissie met minstens 70 % reduceert, de geuremissie met 40 % en de stofemissie met 60 %. Kadavers worden en zullen worden opgeslagen in een gekoelde kadaveropslag, en worden op regelmatige basis opgehaald. De invloed van deze koeling op de geuremissie kan niet gekwantificeerd worden, maar zal zeker een positief effect hebben. Uit de modelleringen van de stof- en geuremissie blijkt dat er geen bijkomende problemen zullen optreden naar de toekomst toe. Daarom is het niet noodzakelijk om bijkomende milderende maatregelen te voorzien. 4.2 Discipline bodem De nieuwe stal en zijn mestkelder dienen zodanig geconstrueerd te zijn dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van mestdeeltjes naar het oppervlaktewater of de openbare riolering mogelijk is. Door het rein houden van de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval) bevuild wordt met mestresten. eco-scan bvba M11BOSS1_MER 22

23 Omdat er weinig tot geen problemen te verwachten zijn voor de discipline bodem, worden naar de toekomst toe geen bijkomende milderende maatregelen voorgesteld. Indien calamiteiten optreden die een impact kunnen hebben op de bodem, dienen zo snel mogelijk de nodige acties ondernomen te worden om de verontreiniging weg te nemen. Naar de toekomst toe zullen de ondergrondse enkelwandige tanks moeten vervangen worden. Verder is een regelmatige controle van de opslagtanks noodzakelijk en moeten de tanks op de wettelijke manier verwijderd worden. Er dient de nodige aandacht geschonken te worden aan de regels van het grondverzet. 4.3 Discipline water Op de inrichting zijn er een aantal maatregelen genomen of zullen er een aantal maatregelen getroffen worden om de verstoring van de waterhuishouding tot een minimum te beperken: het hemelwater kan vrij infiltreren op de onverharde stukken van het bedrijfsterrein; de inrichting tracht het drinkwaterverbruik van de dieren te rationaliseren door het gebruik van drinknippels, anti-morscups en beperkte watertoevoer; het drinkwaterwaterverbruik van de dieren daalt door het toedienen van brijvoeder. Volgende tips kunnen ook belangrijk zijn voor een duurzaam watergebruik op bedrijfsniveau: herstel lekken zo snel mogelijk en laat het water niet onnodig lopen; gebruik goede drinkbakken, -nippels en dergelijke. Vermijd mors- en lekverliezen,... Deze maatregelen van goede praktijk worden ook op de inrichting zo veel mogelijk toegepast. Het gebruik van grondwater dient beperkt te blijven en het gebruik van grondwater zou enkel toegelaten mogen worden voor drinkwater- en voedselvoorziening en andere doeleinden waarvoor grondwater met een betrouwbare kwaliteit nodig is uit het oogpunt van volks- en dierengezondheid. Er dient op gewezen te worden dat het kwaliteitsvolle grondwater zo min mogelijk gebruikt mag worden voor andere toepassingen waar geen kwaliteitsvol water noodzakelijk is (vb. reinigingswater,...). In de huidige situatie wordt echter grondwater gebruikt als reinigingswater. In de gewenste situatie zal hiervoor regenwater gebruikt worden. De laag waaruit grondwater gepompt wordt, nl. het Landeniaan Aquifer, is een zeer gevoelige laag. Zeker wat betreft de kwantiteit is de toestand in deze regio in het Landeniaan erg precair. Echter, doordat biggen zeer gevoelig zijn voor ziekte en sterfte, is de inrichting genoodzaakt grondwater uit deze laag toe te dienen, aangezien andere alternatieven niet voorhanden zijn. Regenwater is namelijk van mindere kwaliteit en een ondiepe grondwaterwinning is praktisch niet mogelijk (er is klei aanwezig op een diepte van 3 m). Door enkel de biggen grondwater te geven en voor de andere dieren enkel grondwater toe te dienen bij tekort aan regenwater, wordt het gebruik van grondwater teruggedrongen. De exploitant doet dus inspanningen om zo weinig mogelijk gebruik te maken van de diepe grondwaterwinning. Zoals vermeld onder Administratieve voorgeschiedenis wordt de vergunning van de ondiepe grondwaterwinning betwist door de VMM. Als eventueel alternatief/milderende maatregel kan voorgesteld worden om de diepe grondwaterwinning verder af te bouwen tot m³/jaar. In dit geval zal de invloedstraal waar de grondwaterstand in de watervoerende laag volgens de formule van Theis met meer dan 50 cm daalt, gereduceerd worden tot 60,7 m. In deze invloedstraal zijn evenmin bedrijfsvreemde winningen gelegen. Gezien de exploitant reeds optimaal gebruik maakt van de voor handen zijnde alternatieven, zal er bij de afbouw van de diepe winning in de gewenste situatie meer leidingwater (4.960 eco-scan bvba M11BOSS1_MER 23

24 m³/jaar) nodig zijn om de kunnen voldoen aan de waterbehoefte op het bedrijf. Dit brengt een aanzienlijke financiële kost met zich mee. De nieuwe stal dient zodanig geconstrueerd te worden dat er geen inspoeling naar het grondwater of afspoeling van mestdeeltjes naar het oppervlaktewater of de omgeving mogelijk is. Door het rein houden van de verharde oppervlakken op de inrichting wordt voorkomen dat het afspoelingswater (na regenval) bevuild wordt met mestresten. Om de vermestende invloed van het bedrijf na te gaan, zullen bij de volgende controle van de peilbuizen de resultaten vergeleken worden met de resultaten van vorige peilbuismetingen. Indien blijkt dat de concentraties niet gedaald zijn, dienen er verdere maatregelen genomen worden. 4.4 Discipline fauna en flora Hierbij moet voornamelijk gedacht worden aan maatregelen die verhinderen dat ammoniak uit de stallen in de omgevingslucht vrijgesteld wordt. Dit kan op een aantal manieren bewerkstelligd worden: voedingsmaatregelen; aanpassen huisvestingssysteem; toepassing wassers en filters; gebruik van mestadditieven. Op de inrichting wordt en zal meerfasig voeder toegediend worden aan de dieren. Er wordt gewerkt met biggenmeel, startersmeel en afmestmeel. Zo wordt het voeder afgestemd op de noden van de dieren, waardoor de voedingsstoffen optimaal opgenomen worden en stikstofexcretie gereduceerd wordt. Het toepassen van precisievoeding wordt ook als Best Beschikbare Techniek beschouwd. Hier kunnen dan ook geen bijkomende maatregelen voorgesteld worden, want de inrichting maakt hiervan reeds gebruik. De nieuwe zeugenstal zal uitgerust worden met een biologisch luchtwassysteem. Dit zorgt voor een reductie van de ammoniakemissie met minimaal 70 %. De gewenste situatie zorgt voor een vermindering of stand-still van de verzurende en vermestende deposities. Om deze deposities te evalueren, werd de maximale depositie op de diverse BWK-elementen bepaald. Aangezien de situatie gelijk blijft of zelfs (in de meeste gevallen) verbetert, dienen, bovenop de reeds genomen maatregelen, geen extra maatregelen voorzien te worden. 4.5 Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie Na het voltooien van de werken zal de exploitant het groenscherm rond de nieuwe stallen aanplanten. Hierdoor is en zal de inrichting zo optimaal mogelijk geïntegreerd zijn in het landschap en dienen er geen verdere maatregelen voorgesteld te worden. 4.6 Discipline geluid en trillingen Er bestaat geen geschreven plan van aanpak om de geluidsemissie van de inrichting tot een minimum te beperken. Om de geluidsoverlast voor omwonenden zoveel mogelijk te vermijden heeft de exploitant momenteel al een aantal maatregelen getroffen: het vullen van de voedersilo s vindt overdag plaats; eco-scan bvba M11BOSS1_MER 24

25 aan de chauffeurs wordt gevraagd om de motor af te leggen tijdens stilstand; de ventilatoren van de nieuw te bouwen stal bevinden zich voor de biologische luchtwasser, en zullen gekenmerkt worden door een geluidsarme werking. Hierdoor zal er reeds een geluidsdempend effect optreden; de mestscheider bevindt zich in een geluidsisolerende omkasting; de hamermolen is binnen een gebouw geplaatst. Het groenscherm oefent eveneens een invloed op de geluidsoverdracht van de inrichting. Een groenscherm kan zowel het geluid absorberen, maar ook verder verstrooien. Het effect is afhankelijk van de positie, de gebruikte soorten (structuur) en de dikte van het groenscherm. Daarnaast is er ook sprake van een seizoenale trend; dicht bebladerde boomkruinen zullen het geluid anders absorberen/verspreiden dan kale boomtakken. Het effect van een groene afscherming eerder psycho-akoestisch, m.a.w. mensen ervaren geluid als minder storend in een groene omgeving. Omdat hier nog geen geluidsklachten gekend zijn, is het dan ook niet noodzakelijk om bijkomende milderende maatregelen te voorzien. Bovendien bevinden de extra ventilatoren (van de nieuwe stal) zich achter de luchtwasser van de stal, waardoor reeds een dempend effect zal optreden. Dit is evenwel niet meegenomen in de theoretische benadering van de geluidsproblematiek. Ook zijn de dempende effecten van de geluidsisolerende omkasting rond de mestscheider en het feit dat de hamermolen zich in een gebouw bevindt niet mee in rekening gebracht. Ook worden de hamermolen en mestscheider als continue bronnen beschouwd, terwijl deze enkel overdag worden gebruikt. De theoretische berekeningen kunnen dus aanzien worden als een worst-case benadering. 4.7 Discipline mens Er worden geen bijkomende te nemen maatregelen voorgesteld. Het bedrijf maakt reeds gebruik van de meest optimale route. Er dient evenwel voorzichtigheid geboden te worden door de chauffeurs, gezien de gebruikte verkeersroute gedeeltelijk samenvalt met een fietsroute. eco-scan bvba M11BOSS1_MER 25

26 5 Conclusie In de Kriekstraat 11 te Poperinge is het varkensbedrijf van Wim en Marc Bossaert gevestigd. Het is momenteel vergund voor het houden van varkens, zijnde 296 zeugen, 3 beren, 161 jonge zeugen en andere varkens. Voor dit bedrijf wordt een uitbreiding en een vroegtijdige hernieuwing aangevraagd, en dit voor een totaal van varkens, zijnde 699 zeugen, 4 beren, 102 jonge zeugen en andere varkens. Om deze uitbreiding mogelijk te maken, zal een nieuwe zeugenstal gebouwd worden, uitgerust met een biologische luchtwasser. De bestaande (traditionele) stallen blijven in gebruik. In het MER zullen dan ook twee situaties besproken worden. De eerste situatie omvat de huidige (en tevens ook werkelijk uitgebate) situatie met varkens zonder mestverwerkingsinstallatie, de tweede situatie omvat de gewenste situatie met varkens. De huidige situatie is vergund tot 25/09/2023. Normaal wordt ook het nulalternatief (waarbij geen uitbreiding en hernieuwing toegekend wordt) besproken. Vermist het nulalternatief tot 2023 gelijk is aan de huidige situatie (vergunning loopt tot 25/09/2023), zullen enkel de huidige en gewenste situatie besproken worden. De te verwachten impact van het project wordt dan afgeleid door de evaluatie te maken van de huidige en de gewenste situatie. Bij de wijziging van het bedrijf dient er met de volgende effecten rekening gehouden te worden: de totale geuremissie door het bedrijf bedraagt in de huidige situatie ou E /m³. en in de gewenste situatie ou E /m³. Hierin zit de geuremissie van de mestscheider niet vervat, aangezien deze slechts 7,2 uur per week werkt; het bedrijf maakt deel uit van een bronnencluster, waardoor 19 omliggende bedrijven mee in rekening gebracht worden. Uit de modellering blijkt dat ter hoogte van woongebied en woongebied met landelijk karakter het aantal gehinderde woningen gelijk blijft ten opzichte van de huidige situatie. In de overige gewestplanbestemmingen neemt het aantal gehinderde woningen met 2 toe in de zone met gering negatief effect (54 in huidige situatie, 56 in gewenste situatie). Het aantal woningen in de overige gewestplanbestemmingen dat een matig negatief effect en een negatief effect ondervindt wijzigt niet ten opzichte van de huidige situatie. Uit het gedetailleerd geuronderzoek blijkt dat er geen verschil optreedt tussen de huidige en gewenste situatie ter hoogte van het woongebied. Ter hoogte van 2 woningen in de directe omgeving van de inrichting treedt een verwaarloosbare toename in geurconcentratie op (van 0,1 oue/m³). Ter hoogte van de twee andere woningen (waaronder de bedrijfswoning) neemt de geurconcentratie wat af. Het blijkt niet noodzakelijk te zijn om bijkomende milderende maatregelen te treffen, aangezien er nog geen klachten betreffende geur tegen het bedrijf zijn; de totale ammoniakemissie ten gevolge van de bedrijfsuitbating bedraagt in de huidige situatie kg/j, in de gewenste situatie zal deze emissie afnemen tot kg/j; inzake verzuring blijkt uit de IFDM-output dat de bijdrage tot de kritische last gelijk blijft of zelfs afneemt. In de huidige en gewenste situatie zijn er ter hoogte van 3 elementen een belangrijke bijdrage aan de kritische last (meer dan 10 %). Vier elementen ondervinden een relevante bedrijfsspecifieke bijdrage tot de kritische last verzuring, dit zowel in de huidige als gewenste situatie. worden geen kritische lasten overschreden. Er kan evenwel vastgesteld worden dat er een algemene positieve evolutie optreedt inzake de verzurende depositie; voor de vermestende depositie kunnen dezelfde algemene tendensen teruggevonden worden als bij de verzurende depositie. Inzake vermesting treedt echter wel overschrijding op van de kritische lasten in de huidige situatie ter hoogte van 2 vermestingskwetsbare elementen, dit zowel in de huidige als gewenste situatie. Wordt gekeken naar de elementen waarvoor een belangrijke bijdrage geleverd wordt (meer dan 10 % van de kritische last), maar waarvan de kritische last niet eco-scan bvba M11BOSS1_MER 26

27 overschreden wordt, dan kan vastgesteld worden dat in de huidige situatie voor 5 vermestingskwetsbare elementen een belangrijke bijdrage geleverd wordt (in huidige en gewenste situatie). Naar de toekomst toe zal algemeen gezien de bijdrage aan alle kritisch lasten ofwel gelijk blijven ofwel afnemen. Er is dus sprake van een positieve evolutie; er vindt geen verstoring van de landschappelijke erfgoedwaarde en/of beschermde entiteiten plaats, dus er is geen of een verwaarloosbaar effect. Momenteel zijn aan de voorzijde van het bedrijf reeds inspanningen geleverd op vlak van bedrijfsbeplanting. Bij de uitbreiding zal ervoor gezorgd worden dat een groenscherm zal geplaats worden rondom de bedrijfsgebouwen (gebruik makend van streekeigen en autochtone planten). Rekening houdende met deze maatregelen zal het bedrijf normaal gezien niet als visueel hinderlijk optreden in haar omgeving; op het bedrijf zijn verschillende tanks van petroleum, olie en mazout aanwezig. Deze bestaan uit 1 ondergrondse en 1 bovengrondse mazouttank, een ingekuipte petroleumtank in de huidige situatie en in de gewenste situatie komen nog 2 bovengrondse mazouttanks bij. Doordat alle bovengrondse tanks opgesteld staan op een betonnen ondervloer, wordt het risico op verontreiniging van de bodem beperkt. Daarnaast zal er in de toekomst opslag voor 240 l olie en 120 l afgedraaide olie in de berging aanwezig zijn. Beide zijn voorzien van een lekrand. De aanwezige tanks voldoen aan de nodige veiligheidsvoorschriften en worden periodiek gecontroleerd. Naar de toekomst toe zal deze periodieke controle eveneens gebeuren; op de inrichting is één rubriek, nl. rubriek b), bodemonderzoeksplichtig (categorie A). Dit betekent dat een oriënterend bodemonderzoek verplicht is bij overdracht, onteigening, sluiting, faillissement en vereffening, en om de twintig jaar. De vergunning voor deze rubriek werd verkregen op 25 maart 2003 en wordt nu niet meer opnieuw aangevraagd. Er werd nog geen bodemonderzoek uitgevoerd. Strikt genomen kan hierbij dan ook geen uitspraak gedaan worden inzake bodemkwaliteit; na elke ronde worden de stallen gereinigd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een hogedrukreiniger. De mest komt integraal in de onderliggende mestkelder terecht. De mest wordt gescheiden, zowel in de huidige als gewenste situatie. De dikke fractie (15 %) wordt afgevoerd naar een composteringsbedrijf. De dunne fractie (85 %) gaat naar een externe verwerkingsinstallatie. Het effluent ervan komt terug en wordt uitgevoerd op eigen gronden (100 ha akkerland); grondwater wordt in de huidige situatie gebruikt als drinkwater voor de dieren, als reinigingswater en voor huishoudelijke doeleinden. Bijkomend wordt leidingwater gebruikt. In de gewenste situatie zal regenwater als reinigingswater, als drinkwater voor de dieren (excl. biggen) en als waswater voor de biologische luchtwasser gebruikt worden. Als drinkwater voor de biggen zal gebruik gemaakt worden van grondwater en leidingwater; om de uitbreiding mogelijk te maken zal een nieuwe zeugenstal gebouwd worden. Gezien de grondwatertafel zich op een diepte van 0,81 1,58 m bevindt (minimum-maximumdiepte gemeten over de periode van ; meetgegevens grondwatermeetnet; DOV-website), is bronbemaling noodzakelijk. De invloedstraal van de bemaling kan ingeschat worden op 14 m. Er bevinden zich enkel bedrijfseigen gronden in de invloedstraal van de bemaling, er zal dus geen invloed uitgeoefend worden op de percelen van derden; een nieuwe stal zal bijgebouwd worden. Er zal dus een stuk bijkomen waar het regenwater niet meer zomaar in de bodem kan infiltreren. Het regenwater dat in de gewenste situatie op de nieuwe stal valt, zal afgeleid worden naar een regenwaterkelder onder deze nieuwe stal. Ook het regenwater dat op de andere staldaken en op de loods met berging valt, zal opgevangen worden. Hiervoor wordt een foliebassin voorzien. Water dat op de overige verharde delen terechtkomt, stroomt af naar de omliggende velden en waterlopen; eco-scan bvba M11BOSS1_MER 27

28 om de uitbreiding mogelijk te maken zal een nieuwe zeugenstal bijgebouwd worden. Onder de nieuwe stal wordt een mest- en regenkelder voorzien en zijn graafwerkzaamheden noodzakelijk. Daarnaast zal een extra regenwaterput gegraven worden. Om deze nieuwe stal en regenwateropvang te kunnen bouwen, zal grond ongeveer m³ afgegraven moeten worden. Deze grond wordt, mits voorleggen van een technisch verslag, afgevoerd naar derden. De nieuwe delen zullen gebouwd worden op een akkerland, waardoor weliswaar vrije ruimte verloren gaat. Deze bodem kan beschouwd worden als minder waardevol. Dit is dan ook geen of een verwaarloosbaar effect; inzake geluid is er voor de continue bronnen (ventilatoren, hamermolen en mestscheider) sprake van een matig negatief effect in de huidige situatie op alle tijdstippen zowel ter hoogte van de 200-metergrens als de dichtstbijzijnde woning. In de gewenste situatie is er sprake van een verwaarloosbaar bijkomend effect op alle tijdstippen en zowel ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning als op de 200-metergrens. Indien wordt gekeken naar de incidentele bronnen, is er een overschrijding van de norm s avonds en s nachts door de dieren en het laden en lossen (200- metergrens en dichtstbijzijnde woning). De voedersilo s zorgen voor een overschrijding van de norm s avonds en s nachts ter hoogte van de 200-metergrens en s nachts ter hoogte van de dichtstbijzijnde woning. Hierbij dient rekening gehouden te worden dat dit een worst-case benadering is; de totale stofemissie ten gevolge van de bedrijfsuitbating bedraagt in de huidige situatie 542 µg/m³ voor PM 10 en 96 µg/m³ voor PM 2,5, in de gewenste situatie zal deze emissie afnemen tot 514 µg/m³ voor PM 10 en 91 µg/m³ voor PM 2,5 ; enkel de bedrijfswoning bevindt zich in de PM 10 -stofpluim en zal een matig negatief effect ondervinden in beide situaties. Voor PM 2,5 -stof bevindt de bedrijfswoning zich in de zone met een gering negatief effect, dit zowel in de huidige als gewenste situatie; in Poperinge bedraagt de achtergrondstofconcentratie voor PM 10 tussen 21 en 25 µg/m³. Wordt deze achtergrondconcentratie bij de bedrijfseigen stofconcentratie geteld, dan wordt de norm van 40 µg/m³ nergens overschreden. De achtergrondstofconcentratie voor PM 2,5 is tussen 15 en 17 µg/m³. Wordt deze achtergrondconcentratie bij de bedrijfseigen stofconcentratie geteld, dan wordt de norm van 25 µg/m³ nergens overschreden; het aantal bedrijfsgerelateerde transporten neemt toe van 7 naar 8 transporten (geen of verwaarloosbaar effect). Hierbij wordt het centrum van Reningelst vermeden (geen effect). Bij deze routes wordt het centrum van Reningelst vermeden (geen effect). De Kriekstraat (klein deel van de transportroute) maakt deel uit van een route uit het fietsknooppuntennetwerk. De meest geschikte transportwegen zijn ook de gebruikte transportwegen; navraag bij de gemeentelijke milieudienst leert ons dat er in het verleden geen klachten opgetekend zijn met betrekking tot de bedrijfsuitbating. Door toepassing van een aantal milderende maatregelen worden de mogelijke effecten gekoppeld aan de gewenste situaties te Poperinge zo goed als mogelijk volgens de best beschikbare technieken beperkt tot de aanvaardbare hinder door zulke inrichtingen teweeg gebracht. De belangrijkste maatregelen zijn: de nieuwe zeugenstal zal ammoniakemissiearm uitgevoerd worden, zijnde met een biologische luchtwasser; in de toekomst wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van regenwater; er is een gekoelde kadaveropslag aanwezig; eco-scan bvba M11BOSS1_MER 28

29 er wordt gebruik gemaakt van een laag eiwit- en fosforgehalte, wat een betere voederconversie oplevert. Dit resulteert in een lagere uitscheiding van stikstof- en geurcomponenten; het groenscherm wordt verder uitgebouwd eenmaal de uitbreiding er staat. Hierdoor zal het bedrijf goed geïntegreerd zijn in het landschap; de varkensstallen worden droog geborsteld waarna met de hogedruk nat gereinigd wordt, wat het waterverbruik toch drukt. Met de volledige uitwerking van dit dossier werd getracht om voldoende en volledige informatie aan te reiken om het aspect milieu een volwaardige plaats te geven bij de besluitvorming. De uitbreiding zorgt niet voor een significante toename van de effecten, waardoor op basis van dit MER geconcludeerd kan worden dat de uitbreiding aanvaardbaar is, mits toepassing van een aantal milderende maatregelen. eco-scan bvba M11BOSS1_MER 29

30 6 Bijlagen Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 10 Topografische kaart van België Stratenatlas, transport- en fietsroute a) Luchtfoto van de inrichting b) Luchtfoto van de omgeving van de inrichting Gewestplan a) Grondplan huidige situatie b) Grondplan gewenste situatie eco-scan bvba M11BOSS1_MER 30

31 Bijlage 1 Topografische kaart Legende contour bedrijf in gewenste situatie cirkel met straal 1 km rond het bedrijfsmiddelpunt Schaal 1: N farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be

32 Bijlage 2 Stratenplan en transportroute << < < < < Legende < ligging bedrijf transportroute < < < < < < < < < < N < < farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be

33 Bijlage 4a Luchtfoto van de inrichting Legende contour bedrijf in gewenste situatie N farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be

34 Bijlage 4b Luchtfoto van de omgeving van de inrichting Legende contour bedrijf in gewenste situatie N farmer bvba Industrieweg 114H 9032 Wondelgem Tel.: Fax: info@farmer.be