DELTA LLOYD INSTITUTIONAL

Transcriptie

1 HALFJAARLIJKS VERSLAG DELTA LLOYD INSTITUTIONAL BEVEK Openbare Beleggingsvennootschap met veranderlijk kapitaal naar Belgisch recht met verschillende compartimenten Naamloze Vennootschap ICB die geopteerd heeft voor beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de richtlijn 2009/65/EG Geen enkele inschrijving mag worden aanvaard op basis van dit verslag. Inschrijvingen zijn slechts geldig als ze worden uitgevoerd na kosteloze overlegging van het prospectus en van het document «De essentiële beleggersinformatie».

2 INHOUDSOPGAVE 1. ALGEMENE INFORMATIE OVER DE BELEGGINGSVENNOOTSCHAP ORGANISATIE VAN DE BELEGGINGSVENNOOTSCHAP BEHEERVERSLAG Informatie aan de aandeelhouders Algemeen overzicht van de markten GEGLOBALISEERDE BALANS GEGLOBALISEERDE RESULTATENREKENING SAMENVATTING VAN DE BOEKINGS- EN WAARDERINGSREGELS Samenvatting van de regels Wisselkoersen INFORMATIE OVER HET COMPARTIMENT DELTA LLOYD INSTITUTIONAL EUROPEAN EQUITIES BEHEERVERSLAG Lanceringsdatum en inschrijvingsprijs van het compartiment Doel en krachtlijnen van het beleggingsbeleid Tijdens het boekjaar gevoerd beleid Toekomstig beleid Synthetische risico- en opbrengstindicator BALANS RESULTATENREKENING SAMENSTELLING VAN DE ACTIVA EN KERNCIJFERS Samenstelling van de activa op Verdeling van de activa (in % van de portefeuille) Wijziging in de samenstelling van de activa Evolutie van het aantal inschrijvingen, terugbetalingen en van de netto-inventariswaarde Rendementen Lopende kosten Toelichting bij de financiële staten en andere gegevens INFORMATIE OVER HET COMPARTIMENT DELTA LLOYD INSTITUTIONAL MEDIUM TERM BEHEERVERSLAG Lanceringsdatum en inschrijvingsprijs van het compartiment Doel en krachtlijnen van het beleggingsbeleid Tijdens het boekjaar gevoerd beleid Toekomstig beleid Synthetische risico- en opbrengstindicator BALANS RESULTATENREKENING SAMENSTELLING VAN DE ACTIVA EN KERNCIJFERS Samenstelling van de activa op Verdeling van de activa (in % van de portefeuille) Wijziging in de samenstelling van de activa Evolutie van het aantal inschrijvingen, terugbetalingen en van de netto-inventariswaarde 36 2

3 Rendementen Lopende kosten Toelichting bij de financiële staten en andere gegevens INFORMATIE OVER HET COMPARTIMENT DELTA LLOYD INSTITUTIONAL VARIABLE TERM BEHEERVERSLAG Lanceringsdatum en inschrijvingsprijs van het compartiment Doel en krachtlijnen van het beleggingsbeleid Tijdens het boekjaar gevoerd beleid Toekomstig beleid Synthetische risico- en opbrengstindicator BALANS RESULTATENREKENING SAMENSTELLING VAN DE ACTIVA EN KERNCIJFERS Samenstelling van de activa op Verdeling van de activa (in % van de portefeuille) Wijziging in de samenstelling van de activa Evolutie van het aantal inschrijvingen, terugbetalingen en van de netto-inventariswaarde Rendementen Lopende kosten Toelichting bij de financiële staten en andere gegevens 47 3

4 1. ALGEMENE INFORMATIE OVER DE BELEGGINGSVENNOOTSCHAP 1.1. ORGANISATIE VAN DE BELEGGINGSVENNOOTSCHAP Maatschappelijke zetel Havenlaan 86C bus Brussel Oprichtingsdatum 23 oktober 1992 Raad van Bestuur - Emiel ROOZEN, Chief Financial Officer van DELTA LLOYD GROEP, Voorzitter. - DELTA LLOYD BANK NV, Vertegenwoordigd door de heer Wim ANTOONS, Lid van de Raad van Bestuur. - Peter KNOEFF, Chief Financial Officer van DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT, Lid van de Raad van Bestuur. - Huug LAOH, Compliance Officer van DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT, Lid van de Raad van Bestuur. - Tanguy VAN DE WERVE, Directeur Général, Leaseurope & Eurofinas, Onafhankelijk Lid van de Raad van Bestuur. - FIMACS, Vertegenwoordigd door de heer Samuel MELIS, Lid van de Raad van Bestuur. Personen aan wie de effectieve leiding is toevertrouwd - FIMACS, Vertegenwoordigd door de heer Samuel MELIS, Lid van de Raad van Bestuur. - Huug LAOH, Compliance Officer van DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT NV, Lid van de Raad van Bestuur. Beheertype Zelfbeheerde bevek Commissaris PwC Bedrijfsrevisoren B.C.V.B.A, Vertegenwoordigd door de heer Roland Jeanquart, Woluwedal Sint-Stevens- Woluwe Bewaarder CRELAN NV, Sylvain Dupuislaan Brussel CRELAN NV is een Kredietinstelling naar Belgisch recht goedgekeurd door de NBB en onderbracht in de «Bank» rubriek overeenkomstig artikel 13 van de wet van 22 maart 1993 op het statuut van en het toezicht op de kredietinstellingen. Onderbewaarder CACEIS BANK LUXEMBOURG S.A., Allée Scheffer, 39 - L-2520 Luxembourg CRELAN NV heeft de uitvoering van haar materiële taken, beschreven in artikel 10 1, van het KB van 12 november 2012, aan CACEIS BANK LUXEMBOURG S.A., gedelegeerd. Delegatie van het beheer van de beleggingsportefeuille DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT NV, Amstelplein 6, 1096 BC Amsterdam, Nederland Delegatie van de administratie CACEIS Belgium NV, Havenlaan 86C b Brussel Financiële dienst DELTA LLOYD BANK NV, Sterrenkundelaan Brussel Distributeur DELTA LLOYD BANK NV, Sterrenkundelaan Brussel Promotor van de bevek DELTA LLOYD ASSET MANAGEMENT NV, Amstelplein 6, 1096 BC Amsterdam, Nederland 4

5 Compartimenten DELTA LLOYD INSTITUTIONAL EUROPEAN EQUITIES DELTA LLOYD INSTITUTIONAL MEDIUM TERM DELTA LLOYD INSTITUTIONAL VARIABLE TERM 5

6 1.2. BEHEERVERSLAG Informatie aan de aandeelhouders Delta Lloyd Institutional Bevek met verschillende Compartimenten die geopteerd heeft voor beleggingen die voldoen aan de voorwaarden van de richtlijn 2009/65/EG en die, wat haar werking en beleggingen betreft, wordt beheerst door de wet van 3 augustus 2012 betreffende bepaalde vormen van collectief beheer van beleggingsportefeuilles. De bevek werd op 23 oktober 1992 opgericht voor onbepaalde duur en de statuten werden voor het laatst gewijzigd ingevolge de akte van 29 december De meest recente versie van de gecoördineerde statuten werd gepubliceerd in februari De globalisatievaluta is de EUR. Het maatschappelijk kapitaal is steeds gelijk aan de waarde van het netto-actief. Het minimumkapitaal van de bevek bedraagt één miljoen tweehonderd duizend euro ( ) of het equivalent daarvan in een andere valuta. Het boekjaar loopt ten einde op 31 december van elk jaar. De BEVEK is ingeschreven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen onder het ondernemingsnr De doelstelling van de bevek is de aandeelhouders de mogelijkheid bieden om te genieten van een professioneel beheer van een portefeuille van overdraagbare effecten en/of andere financiële activa, zoals vastgelegd in het beleggingsbeleid van elk compartiment. Beleggingen in de bevek dienen te worden beschouwd als beleggingen op middellange tot lange termijn. Er kan niet worden gewaarborgd dat de bevek haar beleggingsdoelstellingen behaalt. De beleggingen van de bevek zijn onderworpen aan normale marktschommelingen en aan de risico's gekoppeld aan beleggen. Er kan niet worden gewaarborgd dat de belegging in de bevek winstgevend zal zijn. De bevek streeft naar een gediversifieerde portefeuille om de beleggingsrisico's te beperken. RISICO'S VERBONDEN AAN BELEGGING IN DE BEVEK Het is belangrijk dat beleggers begrijpen dat alle investeringen risico s inhouden. Geen enkele formele waarborg is verleend aan de Compartimenten, noch aan zijn deelnemers. Marktrisico Dit is een algemeen risico dat van toepassing is op alle soorten beleggingen. De schommelingvan de waarde van effecten en andere instrumenten wordt voornamelijk bepaald door de schommeling van de financiële markten en door de economische ontwikkeling van de uitgevers, die op hun beurt worden beïnvloed door de algemene toestand van de wereldeconomie en de economische en politieke ontwikkelingen in hun eigen land. Risico's gekoppeld aan aandelenmarkten De risico's gekoppeld aan beleggingen in aandelen (en verwante instrumenten) zijn sterke koersschommelingen, negatieve informatie over uitgevers of de markt en de ondergeschiktheid van aandelenkapitaal ten opzichte van schuldinstrumenten uitgegeven door dezelfde vennootschap. Koersschommelingen kunnen op korte termijn toenemen. Het risico dat één of meer bedrijven verlies lijden of geen groei vertonen kan een negatieve impact hebben op de prestaties van de portefeuille. Compartimenten die beleggen in groeibedrijven kunnen meer volatiel zijn dan de globale markt en kunnen anders reageren op economische en politieke ontwikkelingen, en op marktontwikkelingen die specifiek zijn voor de uitgever. Traditiegetrouw is de waarde van groeibedrijven meer volatiel dan deze van andere bedrijven, vooral op korte termijn. De aandelenkoers van groeibedrijven kan in verhouding tot de winst van het bedrijf duurder zijn dan de markt in het algemeen. Aandelen van groeibedrijven kunnen meer gevoelig zijn voor winstwijzigingen. Risico's gekoppeld aan obligaties, schuldinstrumenten & vastrentende waarden (inclusief hoogrentende obligaties) en converteerbare obligaties Voor compartimenten die beleggen in obligaties of andere schuldinstrumenten zal de waarde van de onderliggende beleggingen afhangen van de marktrente, de kredietkwaliteit van de uitgever en liquiditeitsfactoren. De netto-inventariswaarde van een compartiment dat belegt in schuldinstrumenten zal schommelen naargelang de schommeling van de rente (=renterisico), de vermeende kredietkwaliteit van de uitgever, marktliquiditeit en ook wisselkoersen (wanneer de valuta van de onderliggende belegging een andere is dan de referentievaluta van het compartiment). Beleggingen in converteerbare obligaties zijn gevoelig voor schommelingen van de koers van onderliggende aandelen ("aandelencomponent" van de converteerbare obligatie) en bieden tegelijk een zekere vorm van kapitaalbescherming ( obligatiedrempel van de converteerbare obligatie). Hoe hoger de aandelencomponent, hoe lager de overeenstemmende kapitaalbescherming. Logischerwijs zal het risicoprofiel van een converteerbare obligatie waarvan de marktwaarde ten gevolge van de koersstijging van het onderliggende aandeel aanzienlijk is gestegen, dichter aansluiten bij het risicoprofiel van een aandeel. Anderzijds zal het risicoprofiel van een converteerbare obligatie, waarvan de marktwaarde ten gevolge van de 6

7 koersdaling van het onderliggende aandeel tot het niveau van haar obligatiedrempel is gedaald, naargelang dit niveau dichter aansluiten bij het risicoprofiel van een traditionele obligatie. Converteerbare obligaties, evenals andere obligatietypes, zijn onderhevig aan het risico dat de uitgever zijn verplichtingen qua betaling van de rente en/of de terugbetaling van het kapitaal op de vervaldag (kredietrisico) niet kan nakomen. De waarneming door de markt van een grotere waarschijnlijkheid van wanbetaling of faillissement van een uitgever, kan een aanzienlijke daling van de marktwaarde van de obligatie tot gevolg hebben en dus van de bescherming geboden door de obligatie. Bovendien zijn de obligaties blootgesteld aan het risico van een daling van hun marktwaarde ten gevolge van een verhoging van de referentierente (renterisico). Risico's gekoppeld aan beleggingen in opkomende markten Opschorting en stopzetting van betaling door ontwikkelingslanden kunnen veroorzaakt worden door een aantal factoren zoals politieke onstabiliteit, een slecht financieel beheer, een gebrek aan valutareserves, kapitaalvlucht, interne conflicten of het ontbreken van politieke wil om eerder aangegane schulden te blijven nakomen. Deze factoren kunnen ook een weerslag hebben op het vermogen van uitgevers uit de privésector om aan hun verplichtingen te voldoen. Daarnaast worden deze uitgevers onderworpen aan decreten, wetten en regelgeving opgelegd door de overheid. Deze houden bijvoorbeeld verband met wijzigingen op het vlak van deviezencontrole en van het wettelijk en regelgevend kader, onteigeningen en nationaliseringen en de invoering of verhoging van belastingen, zoals bronbelasting. Systemen voor verrekening of clearing van transacties zijn vaak minder goed georganiseerd dan op ontwikkelde markten. Dit brengt het risico mee van uitstel of annulering van de vereffening of clearing. De marktpraktijken kunnen vereisen dat verworven verhandelbare effecten of andere instrumenten eerst worden betaald alvorens ze worden ontvangen, of dat ze eerst worden afgeleverd en dan pas worden betaald. In deze omstandigheden kan het in gebreke blijven van de tegenpartij door wie de transactie wordt uitgevoerd of vereffend bijdragen tot verlies voor het compartiment dat belegt op deze markten. Ook de onzekerheid gekoppeld aan een onduidelijk wettelijk klimaat of de onmogelijkheid om duidelijk gedefinieerde eigendoms- en wettelijke rechten vast te leggen zijn bepalende factoren. Hierbij komt nog het gebrek aan betrouwbaarheid van de informatiebronnen in deze landen, het feit dat boekhoudmethodes niet in overeenstemming zijn met de internationale standaarden en de afwezigheid van financiële of commerciële controles. Concentratierisico Sommige compartimenten kunnen hun beleggingen concentreren in één of meer landen, geografische regio's, economische sectoren, aandelenklassen, soorten financiële instrumenten of valuta's. Daardoor kunnen deze compartimenten in sterkere mate worden beïnvloed door ongunstige ontwikkelingen op economisch, sociaal, politiek of fiscaal vlak in deze landen of geografische regio's of betreffende deze economische sectoren, aandelenklassen, soorten instrumenten of valuta's. Renterisico De waarde van een belegging kan worden beïnvloed door renteschommelingen. De rente kan op haar beurt worden beïnvloed door heel wat elementen of gebeurtenissen, zoals monetaire strategieën, discontovoet, inflatie, enz. Beleggers dienen zich ervan bewust te zijn dat een stijging van de rente kan leiden tot een daling van de waarde van de beleggingen in obligaties en schuldinstrumenten. Aangezien de prijs en het rendement van een obligatie varieert in tegengestelde richting, gaat de daling van de prijs van de obligatie gepaard met een stijging van zijn rendement. Kredietrisico Kredietrisico is het risico gekoppeld aan het vermogen van de uitgever om aan zijn verplichtingen te voldoen. Kredietrisico kan leiden tot een daling van de kredietkwaliteit van een uitgever van obligaties of schuldinstrumenten. Hierdoor kan de waarde van de beleggingen dalen. De daling van de kredietkwaliteit van een uitgifte of uitgever kan leiden tot een daling van de waarde van de obligaties waarin het compartiment belegt. De obligaties of schuldinstrumenten uitgegeven door instellingen met een lagere kredietkwaliteit worden meestal geacht groter kredietrisico en een groter risico van wanbetaling in te houden dan deze uitgegeven door instellingen met een hogere kredietkwaliteit. Wanneer de uitgever van obligaties of schuldinstrumenten met financiële of economische moeilijkheden kampt, kunnen de waarde van de obligaties of schuldinstrumenten (die tot nul kan herleid worden) en de betalingen verricht voor de obligaties of schuldinstrumenten (die tot nul kunnen herleid worden) aangetast worden. Wisselkoersrisico Indien een compartiment in het bezit is van activa uitgedrukt in een andere valuta dan de referentievaluta, dan kan dit getroffen worden door wisselkoersschommelingen tussen de referentievaluta en de andere valuta's of door wijzigingen op het vlak van rentecontroles. Indien de valuta waarin een effect is uitgedrukt in waarde vermeerderd ten opzichte van de referentievaluta van het compartiment, dan stijgt ook de equivalente waarde van het effect in die valuta. En omgekeerd zorgt een daling van de wisselkoers van de valuta voor een negatieve ontwikkeling van de waarde van het effect. Wanneer het compartiment transacties uitvoert om zich af te dekken tegen wisselkoersrisico, kan de volledige doeltreffendheid van deze transacties niet gewaarborgd worden. 7

8 Liquiditeitsrisico Het risico dat beleggingen in het compartiment illiquide worden omdat de markt te krap is (vaak te zien aan een bijzonder groot verschil tussen bied- en laatprijs of andere belangrijke koersbewegingen), of bij een daling van de kredietkwaliteit van de uitgever van effecten, of een verslechtering van de economische situatie. Dit kan tot gevolg hebben dat deze beleggingen niet snel genoeg kunnen verkocht worden om verlies voor het compartiment te voorkomen of te beperken. Ten slotte bestaat ook het risico dat effecten verhandeld op een krap marktsegment, zoals de markt voor small caps, onderworpen zijn aan een grotere prijsvolatiliteit. Tegenpartijrisico Bij het afsluiten van onderhandse contracten (OTC-contracten), kan de bevek blootgesteld zijn aan risico's gekoppeld aan de solvabiliteit van de tegenpartij en aan het onvermogen van de tegenpartij om aan haar contractuele verplichtingen te voldoen. De bevek kan futures, opties en swaps of andere afgeleide technieken gebruiken, die elk gekoppeld zijn aan het risico dat de tegenpartij niet aan haar contractuele verplichtingen voldoet. Risico's gekoppeld aan afgeleide instrumenten Als onderdeel van het in de beschrijvende fiche van elk compartiment omschreven beleggingsbeleid kan de bevek gebruikmaken van afgeleide financiële instrumenten. Deze instrumenten kunnen gebruikt worden met het oog op afdekking en als onderdeel van een beleggingsstrategie voor hogere prestaties. Het gebruik van afgeleide financiële instrumenten kan beperkt zijn door de marktomstandigheden en door de toepasselijke regelgeving en kan gekoppeld zijn aan risico's en kosten waaraan het compartiment dat deze instrumenten gebruikt niet zou blootgesteld worden indien hier geen gebruik van gemaakt werd. De risico's gekoppeld aan het gebruik van opties, valutacontracten, swaps, futurescontracten en opties op dergelijke contracten omvatten in het bijzonder: (a) het feit dat het succes hiervan afhangt van de nauwkeurigheid van de analyse van de portefeuillebeheerder(s) aangaande de renteschommelingen, de koersen van overdraagbare effecten en/of geldmarktinstrumenten en valutamarkten en eventuele andere onderliggende elementen voor het afgeleide instrument; (b) het bestaan van een gebrekkige samenhang tussen de koers van de opties, futurescontracten en opties op deze futures en de schommelingen van de koersen van overdraagbare effecten, geldmarktinstrumenten of afgedekte valuta's; (c) het feit dat de vaardigheden die vereist zijn voor het gebruik van deze afgeleide financiële instrumenten verschillen van de vaardigheden die vereist zijn voor het selecteren van effecten voor de portefeuille; (d) de mogelijkheid dat de secundaire markt voor een specifiek afgeleid financieel instrument op een gegeven ogenblik niet liquide is; en (e) het risico dat een compartiment niet in staat is om een effect in de portefeuille op een gunstig ogenblik te kopen of te verkopen of dat het compartiment een actief in de portefeuille in ongunstige omstandigheden moet verkopen. Wanneer een compartiment swaptransacties verricht, wordt het blootgesteld aan tegenpartijrisico. Het gebruik van afgeleide financiële instrumenten gaat bovendien gepaard met een risico verbonden aan het hefboomeffect. Een hefboomeffect wordt verkregen door een klein kapitaalbedrag te investeren voor de aankoop van afgeleide financiële instrumenten ten aanzien van de directe kosten van aankoop van de onderliggende activa. Hoe groter het hefboomeffect, hoe groter de schommeling van de koers van het afgeleide financiële instrument indien de koers van het onderliggende actief wijzigt (ten opzichte van de inschrijvingsprijs vastgelegd in de voorwaarden van het afgeleide financiële instrument). Het mogelijke voordeel en de risico's gekoppeld aan deze instrumenten nemen dus evenredig toe met de stijging van het hefboomeffect. Ten slotte is er geen enkele garantie dat de beoogde doelstelling zal behaald worden door het gebruik van deze afgeleide financiële instrumenten. Rendementsrisico Dit is het risico verbonden aan de volatiliteit van de prestaties van het Compartiment. Deze prestatie is rechtstreeks gerelateerd aan de investeringen uitgevoerd door het Compartiment, in overeenstemming met haar beleggingsbeleid ten opzichte van de markt onder dit beleid. Inflatierisico Na verloop van tijd tast de inflatie de koopkracht, verbonden aan het houden van investeringen, aan. Belastingen Beleggers worden er in het bijzonder op gewezen dat (i) de opbrengsten van de verkoop van effecten op sommige markten, of de ontvangst van dividenden of andere inkomsten kunnen onderworpen zijn, of kunnen onderworpen worden, aan belastingen, heffingen, taksen of andere kosten of lasten opgelegd door de plaatselijke belastingautoriteiten op die markt, inclusief bronbelasting, en/of dat (ii) de beleggingen van de compartimenten kunnen onderworpen zijn aan specifieke belastingen of lasten opgelegd door belastingautoriteiten op sommige markten. In sommige landen waarin een compartiment belegt, of eventueel in de toekomst kan beleggen, zijn de fiscale wetten en praktijken niet duidelijk vastgelegd. Het is daarom mogelijk dat de huidige interpretatie van de wet, of het inzicht in de praktijk verandert, of dat de wet met terugwerkende kracht wordt gewijzigd. Bijgevolg kan een compartiment in deze landen onderworpen worden aan een bijkomende belasting die niet voorzien is op de publicatiedatum van dit Prospectus, noch op het ogenblik waarop beleggingen worden gedaan, gewaardeerd of overgedragen. Risico's gekoppeld aan beleggingen in deelbewijzen van icb's Door te beleggen in deelbewijzen van icb's (inclusief eventueel beleggingen door sommige compartimenten van de bevek in deelbewijzen van een ander compartiment van de bevek) is de bevek blootgesteld aan risico's gekoppeld aan de financiële instrumenten die deze icb's in hun portefeuille aanhouden en die hierboven werden beschreven. Sommige risico's zijn echter 8

9 inherent verbonden aan het bezit van deelbewijzen van icb's door de bevek. Sommige icb's kunnen een hefboomeffect toepassen door gebruik te maken van afgeleide instrumenten of door te belenen. Een hefboomeffect zorgt voor een grotere volatiliteit van de deelbewijzen van icb's en dus voor een groter gevaar voor kapitaalverlies. De meeste icb's voorzien ook de mogelijkheid van het tijdelijk opschorten van terugbetalingen in uitzonderlijke omstandigheden. Beleggingen in deelbewijzen van icb's zijn dus aan een groter liquiditeitsrisico blootgesteld dan een directe belegging in een portefeuille van overdraagbare effecten. Anderzijds bieden beleggingen in deelbewijzen van icb's de bevek een flexibele en efficiënte toegang tot verschillende beleggingsstrategieën van professionele vermogensbeheerders en meer gediversifieerde portefeuilles. Een compartiment dat voornamelijk belegt via icb's zorgt ervoor dat zijn icbportefeuille beschikt over voldoende liquiditeit om aan zijn eigen terugbetalingsverplichtingen te kunnen voldoen. Bij beleggingen in deelbewijzen van icb's kunnen bepaalde kosten dubbel worden aangerekend. Naast de kosten die een belegger al heeft betaald aan het compartiment waarin hij belegt, moet de belegger ook een gedeelte betalen van de kosten die betaald worden aan de icb waarin het compartiment heeft belegd. Betekenisvolle en relevante risico s De bevek biedt de belegger een keuze van compartimenten die een verschillende risicograad en dus, in principe, een verschillend rendementsperspectief op lange termijn kunnen hebben in verhouding tot het aanvaarde risico. BESTAAN VAN FEE-SHARING AGREEMENTS Het percentage van de beheercommissie die door de beheerder op dit compartiment wordt afgehouden is onafhankelijk van de retrocessie van de vergoeding die aan de verdeler wordt toegekend. Een latere aanpassing van dit percentage van de beheercommissie kan enkel gebeuren na goedkeuring door de Raad van Bestuur. De verdeling en het bedrag van de beheercommissie tussen de beheerder en de verdeler gebeuren aan marktcondities, wat belangenconflicten vermijdt. SOCIAAL ETHISCHE, MILIEUASPECTEN EN MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN Overeenkomstig de wet van 8 juni 2006, wapenwet genoemd, zoals gewijzigd voor de laatste keer door de wet van 16 juli 2009,investeren de compartimenten niet in effecten uitgegeven door ondernemingen naar Belgisch recht of naar buitenlands recht, waarvan de activiteit bestaat uit de vervaardiging, het gebruik, het herstel, het te koop stellen, het verkopen, de verdeling, invoeren of uitvoeren, het opslaan of vervoeren van antipersoonsmijnen, submunitie en/of inerte munitie en bepantsering met verarmd uranium of elk ander industrieel uranium in de zin van de wet, en met het oog op de verspreiding ervan. Delta Lloyd Asset Management erkent als belegger haar maatschappelijke verantwoordelijkheid.delta Lloyd wil zich hierover verantwoorden naar haar klanten, maar ook naar de bedrijven waarin wij beleggen. Verantwoord beleggen sluit aan op de kernwaarden van Delta Lloyd Groep en past bij de manier waarop Delta Lloyd Asset Management wil opereren: met oog voor mens, milieu en maatschappij. Delta Lloyd sluit bedrijven uit die handelen in strijd met UN Global Compact principes en/of die betrokken zijn bij controversiële wapens. Delta Lloyd laat bij het nemen van haar beleggingsbeslissingen informatie meewegen over milieu-aspecten, sociale omstandigheden en het goed ondernemingsbestuur (ESG informatie) van de bedrijven en landen waarin zij investeert. Een onafhankelijk, gespecialiseerd onderzoeksbureau voorziet de beleggers van Delta Lloyd van deze ESG informatie. De Commissie Verantwoord Beleggen bewaakt de naleving van het verantwoord beleggen beleid en bespreekt in haar vergaderingen de huidige uitsluitingen en eventueel nieuw uit te sluiten bedrijven, marktontwikkelingen en thema s. Verplichte Informatie in het kader van artikel 523 van de vennootschapswetgeving Er hebben zich, noch rechtstreeks of noch onrechtstreeks, evenementen voorgedaan waar een belang van vermogensrechtelijke aard was dat strijdig was met een beslissing of een verrichting die tot de bevoegdheid behoort van de raad van bestuur Algemeen overzicht van de markten MACRO-ECONOMIE Wereldwijd viel de economische groei in de eerste helft van 2014 tegen. Aan het eind van 2013 stonden de voorspellingen voor de toename van de economische activiteit in 2014 op 3.2%. Bij het begin van de tweede helft van 2014 zijn deze voorspellingen teruggeschroefd tot 2.9%. Deze daling komt geheel voor rekening van een tegenvallend eerste kwartaal; in de andere drie kwartalen van 2014 zal de wereldeconomie naar verwachting onverminderd met gemiddeld 3.2% groeien. Verenigde Staten Vooral in de Verenigde Staten viel de economische groei tegen. Volgens de laatste cijfers bedroeg de krimp in het eerste kwartaal 2.9% op jaarbasis. Streng winterweer vormde de grootste oorzaak voor deze terugval. Daarnaast speelde de verminderde uitgave voor de gezondheidszorg en de afbouw van te hoog opgelopen voorraden een rol. Ondanks de afzwakkende groei verbeterde de arbeidsmarkt, in het tweede kwartaal zelfs in versterkte mate. Het Congres en het Huis van Afgevaardigden besloten de overheidsbegrotingen tot september 2015 goed te keuren wat veel onzekerheid wegnam. Goede maandcijfers over het tweede kwartaal suggereren een versnelling van de groei tot een historische gemiddeld niveau. 9

10 Eurozone In de eurozone kwam de groei zoals verwacht uit op 0.8%. Nederland en Italië lieten nog een krimp zien. Waar de groei in de Verenigde Staten gedrukt werd door een strenge winter, leek de eurozone juist te zijn geholpen te zijn door een zachte winter. De probleemlanden in de eurozone publiceerden over het algemeen redelijk goede economische cijfers. In de loop van het eerste halfjaar leek de conjunctuur in de eurozone iets te zijn afgekoeld getuige de lichte daling van de indices voor het sentiment onder inkoopmanagers in de nijverheidsindustrie. De verkiezingen voor het Europese Parlement leverden in een aantal grote lidstaten van de Europese Unie duidelijke overwinningen op voor partijen die de macht van Brussel willen verminderen en/of uit de muntunie willen stappen. In het Europese Parlement vormen blokken van zulke partijen echter ook nu nog geen grote macht. Japan De Japanse economie kreeg een verhoging van de omzetbelasting te verwerken. Naar het zich nu laat aanzien heeft dit een minder negatief effect voor de Japanse economie veroorzaakt dan was verondersteld. Premier Abe ging verder met zijn herstelprogramma en heeft nu ook zijn hervormingsbeleid bekendgemaakt. Dit vormt de derde pijler in zijn economische programma, naast fiscale en monetaire stimulering. De voorstellen voor verlichting van de lasten voor het bedrijfsleven en liberalisering van de arbeidsmarkt werden positief ontvangen. China In het nieuwe jaar waren de eerste cijfers voor China teleurstellend. Sindsdien probeerde de overheid de activiteit met kleine stapjes aan te zwengelen, wat gelet op de cijfers over de laatste maanden van het jaar al effect sorteerde. Een aantal incidenten bevestigde de vrees dat het financiële systeem van het land kwetsbaar is. Ondermeer werden leningen geherstructureerd en eisten klanten hun spaargeld massaal terug bij een tweetal kleinere banken. Geopolitiek Op geopolitiek gvlak vormde de onrust in de Oekraïne en het conflict daarover met Rusland belangrijk nieuws. Het conflict in de Oekraïne heeft al gevolgen voor de direct betrokken landen. De rest van de wereldeconomie zal indirect via sancties ook geraakt kunnen worden. In juni boekten soennitische strijders in Irak belangrijke terreinwinst, wat een verhoging van de olieprijs tot gevolg had. Inflatie In de Verenigde Staten nam de inflatie toe gedurende de eerste zes maanden van Grondstoffenprijzen zorgden ervoor dat het maandelijkse prijsniveau (jaar-op-jaar) steeg met 2.1% in juni 2014, terwijl dat in december 2013 nog op 1.5% stond. In de eurozone daalde de gemiddelde inflatie daarentegen met corresponderende cijfers van 0.8% en 0.5%. De kerninflatie stabiliseerde rond 0.8%. In Japan lijkt het beleid om de inflatie aan te jagen effect te sorteren. De grootste bijdrage aan de inflatie van 3.7% (eind 2012 nog -0.1%) kwam van de verhoging van de omzetbelasting (ongeveer 2 procentpunt). Ook de daling van de yen, waardoor geïmporteerde producten in Japan duurder werden en de stijging van de grondstoffenprijzen droegen bij aan de stijging van de inflatie in Japan. Economische kerncijfers 2013 t/m 2015 Groei nationaal product (jaar op jaar) Inflatie (jaargemiddelde) * 2015* * 2015* Verenigde Staten 1.9% 1.7% 3.1% 1.5% 1.8% 2.1% Eurozone -0.4% 1.0% 1.5% 1.4% 0.6% 1.2% Japan 1.4% 1.5% 1.2% 0.4% 2.8% 1.8% Opkomende markten** 4.7% 4.9% 5.3% 5.8% 5.5% 5.2% Bron: Research, Delta Lloyd Asset Management * verwachte cijfers ** merendeel BRICS-landen AANDELENMARKTEN Na een aarzelende start in de eerste vier maanden van het jaar was sprake van een positieve stemming op de aandelenmarkten. Signalen van Centrale Banken dat de renteniveaus voor langere tijd laag zouden kunnen blijven leidden tot stijgende aandelenindices. De stijging concentreerde zich aanvankelijk op defensieve aandelen. Dit kwam vooral door onzekerheden op geopolitiek gebied (Oekraïne) en door neerwaartse bijstelling van economische groeiverwachtingen. Uitspraken van de Fed over het terugbrengen van niet-conventionele beleidsmaatregelen zorgde voor een terugtrekking van kapitaal uit een aantal kwetsbare opkomende markten met dalende valutakoersen als gevolg. Dit zorgde voor een tijdelijke correctie op de aandelenbeurzen. Later verbeterden de economische cijfers en groeide ook het optimisme ten aanzien van winstgroei van meer cyclische ondernemingen. Uiteindelijk liet de MSCI World index een stijging van 6,9% zien (in euro gemeten). Regio s Het rendement van de meeste regio s bleef met een stijging (in euro s) van 5.6% tot 8.1%, dicht bij elkaar. Japan viel als enige uit de toon met een stijging van 1.3% (in euro s). Tussen de verschillende sectoren waren aanmerkelijke rendementsverschillen zichtbaar. Zo voerden Nutsbedrijven (+16.9%) de boventoon, door de lage rente en het herstel van elektriciteitsprijzen. Gevolgd door de sector Energie (+14.7%), die geholpen werd door de oplopende olieprijs. De sector Gezondheidszorg (+11,6%) profiteerde van een aantal grote overnames. Ook de sector Informatietechnologie (+8,1%) liet een sterke stijging zien, onder meer door forse koersstijgingen van Apple (+16%), Intel (+21%) en Facebook (+23%). Geen van de sectoren toonde een 10

11 negatief rendementscijfer. De sector consumenten overige bleef met een stijging van 1,9% wel achter, met name als gevolg van tegenvallende vraag naar luxe producten vanuit China. In het eerste kwartaal presteerden ondernemingen met een kleine marktkapitalisatie beter dan ondernemingen met een grote marktkapitalisatie. In het tweede kwartaal draaide deze trend om, waardoor er per saldo nagenoeg geen verschil was tussen beide segmenten. De winstcijfers vielen in de eurozone iets tegen, terwijl deze in de Verenigde Staten iets aan de bovenkant van de verwachting uitkwamen. Opvallend was de toenemende overname activiteit, met voorop de sectoren Gezondheidszorg en Telefonie, en het grote aantal IPO s (nieuwe beursnoteringen). Deze overnames en het gemak waarmee IPO s werden geplaatst zijn een bevestiging van de grote hoeveelheid beschikbaar kapitaal dat op zoek is naar rendement in de huidige lage rente omgeving. Daarnaast is het een teken van vertrouwen bij beleggers, wat ook terug te zien is in de historisch lage volatiliteit die is ingeprijsd in optiecontracten. De lage rente omgeving was ook voor Indirect Onroerend Goed aandelen positief, terwijl veel verzekeraars hier juist weer onder te lijden hadden. Eurorendementen aandelen per regio Japan 1.3% Eurozone 5.6% Europa 6.2% Opkomende markten 6.8% Wereld 6.9% Noord-Amerika 7.9% Pacific uitgezonderd Japan 8.1% Bron: MSCI, Bloomberg Eurorendementen aandelen per sector Consumenten, overige 1.9% Telefonie 3.3% Industrieel 3.8% Financieel 4.3% Consumenten, basisbehoeften 6.5% Basismaterialen 7.3% Informatietechnologie 8.1% Gezondheidszorg 11.6% Energie 14.7% Nutsbedrijven 16.9% Bron: MSCI, Bloomberg VASTRENTENDE MARKTEN Na een wat volatiel eerste kwartaal, kende de obligatiemarkten een relatief rustig tweede kwartaal. Nieuws over hernieuwde spanningen in het Midden-Oosten en de strubbelingen in de Oekraïne leken door beleggers voor lief te worden genomen. Ook de gevreesde afkoeling van de Chinese economie leek naar de achtergrond te zijn verdwenen. Betere cijfers van inkoop managers (PMI) wezen uit dat de Chinese groei op schema ligt om de beoogde 7% voor dit jaar te halen. Staatsobligaties De rente op de kapitaalmarkt werd in de eerste helft van dit jaar met name bepaald door de gevoerde monetaire politiek, mede als gevolg van inflatie-ontwikkelingen (en de angst voor deflatie). Daarnaast speelden geopolitieke spanningen, zorgen over de toekomstige groei in China en een tijdelijke stagnatie van de economische groei in de Verenigde Staten. Contrair aan alle verwachtingen aan het begin van het jaar daalde de rente substantieel van 1.96 % naar 1.25% (10 jaar Duitse staat). Conform marktverwachtingen kondigde de Europese Centrale bank (ECB) in juni een aantal acties aan om een verdere daling van de inflatie een halt toe te roepen en om het monetaire mechanisme in Europa verder te ondersteunen. Eurozone De eerste maanden van het jaar groeide de verwachting in de markt over toekomstige acties van de ECB. De speculatie op een eventueel opkoopprogramma van staatsleningen, quantitative easing (QE), droeg bij aan de verdere convergentie van risicovergoedingen tussen de diverse landen. Deze ontwikkeling werd ook ondersteund door verschillende positieve acties van rating instellingen en de zoektocht naar rendement. Uiteindelijk voegde de ECB daden aan haar woorden toe. In juni verlaagde zij haar officiële tarief van 0.25% naar 0.15% en werd er een negatief deposito tarief geïntroduceerd van -0.10% als gevolg van de (te) laagblijvende inflatie. Ook is er een 11

12 nieuwe TLTRO aangekondigd (targeted longer term refinancing operation) welke zal worden aangeboden aan de banken in september en december. Dit om het uitlenen van geld van banken aan het midden- en kleinbedrijf verder te stimuleren. Over het daadwerkelijk opendraaien van de geldkraan (QE) wordt nog niet gesproken. Wel zijn er structureel plannen om ABS leningen op te kopen maar dat gaat slechts om een beperkt bedrag. Verenigde Staten In de Verenigde Staten nam mw. Yellen begin van het jaar het stokje van dhr. Bernanke over als voorzitter van de Fed. Aan haar de taak om monetaire politiek de komende jaren te sturen. De Fed voegde daden toe aan haar woorden van december vorig jaar en kondigde gedurende het eerste halfjaar stappen aan inhoudende vermindering van haar opkoopprogramma van staatsleningen en leningen gerelateerd aan hypotheken. In totaal werden 5 stappen aangekondigd en werd het bedrag van opkoop verminderd van 85 miljard naar 35 miljard Amerikaanse Dollar per maand. Bij gelijkblijvende omstandigheden zullen in de tweede helft van het jaar gelijke stappen worden genomen richting nul (medio oktober). De opvallende bijstelling van het economische groeicijfer over het eerste kwartaal van bijna nul naar -2.9% zorgde ervoor dat de Fed in juni haar prognose van groei voor 2014 verlaagde van 2.9% naar 2.1 tot 2.3%. Men blijft echter optimistisch over de komende jaren. De Fed liet haar tarief, dat min of meer gekoppeld is aan de verwachting over de werkloosheid en inflatie, ongemoeid (0.25%). Op basis van een prognose van toekomstige economische ontwikkelingen en de stand van zaken op de arbeidsmarkt lijkt het erop dat de Fed eerder dan verwacht haar officiële tarief zal gaan verhogen. Rentestanden en rendementen vastrentende indices 2013 HY HY FY 2014 HY HY FY Rente 3-maands Euribor, eind 0.22% 0.29% 0.21% Rente 10-jaars Verenigde Staten, eind 2.49% 3.03% 2.53% Rente 10-jaars Duitsland, eind 1.73% 1.93% 1.25% Rendement iboxx sovereign (EUR) 0.10% 2.10% 2.21% 6.97% Rendement iboxx non-sovereign (EUR) 0.19% 1.87% 2.06% 4.72% BEDRIJFSOBLIGATIE Tegen een achtergrond van lage rentestanden zagen bedrijven kans om oudere leningen goedkoop te herfinancieren of riskanter papier uit te geven (achtergesteld en high yield). Obligatie uitgiftes van ondernemingen werden gretig opgepakt dor beleggers op zoek naar extra rendement. Zo namen emissies in financials weer een grote vlucht. Rabobank, Aegon, Nationale Nederlanden en Delta Lloyd brachten allen achtergestelde leningen naar de markt. Portugese banken Banco Commecial Portugese en Banco Esperito Santo (BES) moesten aandelenkapitaal ophalen voor de AQR ( asset quality review ) en stress test van de ECB later dit jaar. De laatste kwam in een slecht daglicht toen er accounting onregelmatigheden op Esperito Santo Financials Group (ESF) werden geconstateerd tijdens de right issue accounting van BES. ESF bleek na onderzoek een belang te hebben in niet-financiële dochter Rio Forte alwaar de boeken niet op orde waren. Vraagstukken duwden spreads op BES gerelateerde obligaties fors wijder. Na de Libor-affaire van vorig jaar kregen nu BNP en Credit Suisse met een forse boete te maken. Ditmaal betrof het handelen met landen die in de zwarte lijst staan in de VS respectievelijk belastingontduiking. De strenge aanhoudende regelgeving en hoge kapitaaleisen bleef ook winsten van bij banken met investment banking afdelingen onder druk zetten. Zo kondigden Barclays en Deutsche Bank grote reorganisaties op hun investment banking afdelingen aan. Over het halfjaar bedroeg het rendement op niet-staatsobigaties bedroeg volgens de index 4.7% VALUTA Op de valutamarkten waren de bewegingen in het eerste halfjaar bijzonder beperkt. Dit blijkt ondermeer uit het recordlage niveau van de volatiliteit die door de optiemarkt voor de EUR/USD werd ingeprijsd. De euro verzwakte met minder dan een half procent tegenover de Amerikaanse dollar. De Chinese renminbi zette vanaf februari een trend van appreciatie in. Per saldo daalde de Chinese wisselkoers sindsdien zo n 2.5% na een dalingstempo van gemiddeld 3.5% per jaar vanaf medio Per saldo bleven de wisselkoersen van de valuta van de opkomende landen onveranderd, na een verzwakking van gemiddeld 4% in januari op grond van toenemende onzekerheid. Valutastanden 2013 HY FY 2014 HY1 USD per EUR, eind GBP per EUR, eind JPY per EUR, eind Bron: Bloomberg VOORUITZICHTEN Macro economische verwachtingen In het eerste halfjaar viel de economische groei wereldwijd tegen. Vooral in de Verenigde Staten zorgde streng winterweer voor teleurstellingen. De voor het tweede kwartaal al gepubliceerde maandcijfers suggereren een herstel, echter zonder compensatie te bieden voor de dip in de eerste drie maanden. Tegelijkertijd blijft de onderliggende economische dynamiek in de Verenigde Staten goed. De arbeidsmarkt verbetert, vermogenswaardes stijgen, de kredietgroei trekt aan en de winsten van beursgenoteerde ondernemingen voldoen aan de verwachtingen. 12

13 Onze eerdere argumenten voor herstel in met name de eurozone blijven van kracht. De belangrijkste zijn de afnemende druk om de overheidsbegrotingen te saneren en de eerste vruchten van hervormingen. Anderzijds is niet uit te sluiten dat de opleving van de belangrijke auto- en huizenmarkten in een aantal kernlanden slechts van tijdelijke aard is geweest. Per saldo handhaven wij onze verwachting dat de groei van de wereldeconomie in het tweede halfjaar zal versnellen tot op het historisch gemiddelde of iets daarboven. Risico s komen voort uit de noodzakelijke verder afbouw van schulden door gezinnen, bedrijven, banken en overheden. Zulke risico s bedreigen zeker ook de Chinese groei. Tegelijkertijd is de capaciteitsbenutting laag, waardoor de inflatie laag kan blijven. Vastrentende waarden Uit hoofde van inflatieontwikkelingen, economische groeiverwachtingen, monetair beleid van de ECB en het nog steeds voortgaande proces van schuldafbouw verwachten wij dat de rente in Europa zich nog geruime tijd op een laag niveau zal handhaven. Daar waar de ECB waarschijnlijk nog verder zal moeten stimuleren zien wij in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk juist een tegengestelde ontwikkeling plaatsvinden. In de Verenigde Staten zal de geldkraan volledig zijn dichtgedraaid medio oktober (einde tapering) en in het Verenigd Koninkrijk heeft de politiek al gezinspeeld op hogere rente als gevolg van positieve economische groei en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en ter voorkoming van een zeepbel op de huizenmarkt. De focus in de tweede helft van 2014 ligt voor een groot gedeelte op Asset Quality Review van de Banken en de daarbij behorende stress test. Komt er daadwerkelijk een resolutiemechanisme dat er voor zorgt dat de koppeling tussen de banken en het land van vestiging gaat verdwijnen? Aandelenmarkten Gunstige macro economische ontwikkelingen zullen zich naar verwachting vertalen in een gezonde ontwikkeling van het bedrijfsleven. Hoewel aandelenkoersen hier voor een deel al op vooruitgelopen zijn kan dit voor verder optimisme zorgen, zeker in een omgeving met een lage rente. Serieuze tegenvallers op macro economisch front kunnen naast de invloed op de bedrijfswinsten ook voor een kentering in het positieve sentiment zorgen. De in de eurozone ingezette economische hervormingen zullen dus serieus doorgezet moeten worden. Daarnaast is het van belang dat de Fed de juiste balans weet te bewaren in haar beweging naar een minder ruim monetair beleid. 13

14 1.3. GEGLOBALISEERDE BALANS AFDELING 1: BALANSSCHEMA Op Op TOTAAL NETTO-ACTIEF , ,03 II. Effecten, geldmarktinstrumenten, ICB's en financiële derivaten , ,79 A. Obligaties en andere schuldinstrumenten a. Obligaties , ,41 C. Aandelen en andere met aandelen gelijk te stellen waardepapieren a. Aandelen , ,47 D. Andere effecten 29, ,91 IV. Vorderingen en schulden op ten hoogste één jaar , ,86 A. Vorderingen a. Te ontvangen bedragen , ,25 b. Fiscale tegoeden , ,80 B. Schulden a. Te betalen bedragen (-) , ,19 V. Deposito's en liquide middelen , ,12 A. Banktegoeden op zicht , ,12 VI. Overlopende rekeningen , ,26 B. Verkregen opbrengsten , ,70 C. Toe te rekenen kosten (-) , ,44 TOTAAL EIGEN VERMOGEN , ,03 A. Kapitaal , ,82 B. Deelneming in het resultaat , ,26 D. Resultaat van het boekjaar (halfjaar) , ,53 14

15 1.4. GEGLOBALISEERDE RESULTATENREKENING AFDELING 3: SCHEMA VAN DE RESULTATENREKENING Op Op I. Waardevermindering, minderwaarden en meerwaarden , ,83 A. Obligaties en andere schuldinstrumenten a. Obligaties , ,92 C. Aandelen en andere met aandelen gelijk te stellen waardepapieren a. Aandelen , ,40 D. Andere effecten , ,85 H. Wisselposities en -verrichtingen b. Andere wisselposities en -verrichtingen 396,16-222,36 II. Opbrengsten en kosten van beleggingen , ,54 A. Dividenden , ,64 B. Intresten a. Effecten/geldmarktinstrumenten , ,73 b. Deposito's en liquide middelen 0,43 C. Intresten in gevolge ontleningen (-) ,69-236,00 E. Roerende voorheffingen (-) b. Van buitenlandse oorsprong , ,83 F. Andere opbrengsten van beleggingen 1.500,00 IV. Exploitatiekosten , ,24 A. Verhandelings- en leveringskosten betreffende beleggingen (-) -37, ,48 C. Vergoeding van de bewaarder (-) , ,18 D. Vergoeding van de beheerder (-) a. Financieel beheer , ,66 b. Administratief- en boekhoudkundig beheer , ,46 E. Administratiekosten (-) , ,52 F. Oprichtings- en organisatiekosten (-) , ,04 G. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (-) , ,17 H. Diensten en diverse goederen (-) , ,82 J. Taksen , ,45 K. Andere kosten (-) , ,46 Opbrengsten en kosten van het boekjaar (halfjaar) , ,30 Subtotaal II + III + IV V. Winst (verlies) uit gewone bedrijfsuitoefening vóór belasting op het , ,53 resultaat VII. Resultaat van het boekjaar (halfjaar) , ,53 15

16 1.5. SAMENVATTING VAN DE BOEKINGS- EN WAARDERINGSREGELS Samenvatting van de regels Onderstaande waarderingsregels zijn opgesteld in navolging van het KB van 10 november 2006 betreffende de boekhouding, de jaarrekening en de periodieke verslagen van bepaalde openbare instellingen voor collectieve belegging met een veranderlijk aantal rechten van deelneming. Meer bepaald, zijn de bepalingen van Art. 7 t/m 19 van toepassing. Kosten Teneinde grote schommelingen in de netto-inventariswaarde te voorkomen op datum van de betaling van de kosten, zijn de kosten met een recurrent karakter geprovisioneerd prorata temporis. Het zijn voornamelijk de recurrente provisies en kosten zoals weergegeven in het prospectus (bijvoorbeeld de vergoeding voor het beheer van de beleggingsportefeuille, de administratie, de bewaarder, de commissaris, ). De oprichtingskosten worden lineair afgeschreven over een periode van één of meerdere jaren, met een maximum van 5 jaar. Boeking van aan- en verkopen De effecten, geldmarktinstrumenten, rechten van deelneming in instellingen voor collectieve belegging en financiële derivaten die tegen reële waarde worden gewaardeerd, worden bij aanschaffing en vervreemding in de boekhouding respectievelijk geboekt tegen de aankoopprijs en verkoopprijs. De bijkomende kosten zoals verhandelings- en leveringskosten, worden onmiddellijk ten laste gebracht van de resultatenrekening. Vorderingen en schulden De vorderingen en de schulden op korte termijn evenals de termijnplaatsingen worden in de balans opgenomen onder hun nominale waarde. Indien het beleggingsbeleid van het compartiment hoofdzakelijk gericht is op het beleggen van haar/zijn middelen in deposito's, liquide middelen of geldmarktinstrumenten, worden de termijnplaatsingen gewaardeerd aan reële waarde. Effecten, geldmarktinstrumenten en financiële derivaten De effecten, geldmarktinstrumenten en financiële derivaten (optiecontracten, termijncontracten en swapcontracten) worden gewaardeerd tegen hun reële waarde overeenkomstig de volgende hiërarchie: - Voor vermogensbestanddelen waarvoor een actieve markt bestaat die functioneert door toedoen van derde financiële instellingen, wordt de biedkoers (activa) en de laatkoers (passiva) weerhouden. In uitzonderlijke situaties, kunnen deze koersen niet beschikbaar zijn voor obligaties en andere schuldinstrumenten. In voorkomend geval, zal gebruik gemaakt worden van de middenkoers en zal deze werkwijze worden toegelicht in het (half) jaarverslag. - Voor vermogensbestanddelen die op een actieve markt worden verhandeld zonder toedoen van derde financiële instellingen, wordt de slotkoers weerhouden. - Gebruik van de prijs van de meeste recente transactie op voorwaarde dat de economische omstandigheden niet wezenlijk zijn gewijzigd sinds deze transactie. - Gebruik van andere waarderingstechnieken die maximaal gebruik maken van marktgegevens, die consistent zijn met de algemeen aanvaarde economische methodes en die op regelmatig basis worden geijkt en de validiteit wordt getest. De waardering van niet op de markt genoteerde rechten van deelneming in instellingen voor collectieve belegging met een veranderlijk aantal rechten van deelneming wordt gebaseerd op de netto-inventariswaarde van de deelbewijzen. De waardeverminderingen, minderwaarden en meerwaarden voortvloeiend uit de hogervernoemde regels, worden in de resultatenrekening opgenomen onder de desbetreffende subpost van de rubriek "I. Waardeverminderingen, minderwaarden en meerwaarden. De waardeschommelingen ten gevolge de prorata temporis verwerking van de gelopen interesten met betrekking tot obligaties en andere schuldinstrumenten, wordt opgenomen in de resultatenrekening als bestanddeel van de post II. Opbrengsten en kosten van de beleggingen - B. Interesten. De reële waarde van de financiële derivaten (optiecontracten, termijncontracten en swapcontracten) wordt in de verschillende posten van de balans opgenomen in functie van het onderliggende instrument. De onderliggende waarde (optiecontracten en warrants) en de notionele bedragen (termijn- en swapcontracten) worden in de posten buiten-balanstelling opgenomen onder de respectievelijke rubrieken. Bij uitoefening van de optiecontracten en warrants worden de premies gevoegd bij of afgetrokken van de aankoop- of verkoopprijs van de onderliggende vermogensbestanddelen. Tussentijdse betalingen en ontvangsten in gevolge swapcontracten worden in resultaat 16