werk aan de winkel jaarverslag 2010

Transcriptie

1 jaarverslag 2010

2 werk aan de winkel jaarverslag 2010

3 INHOUD voorwoord "Een aantal jaren geleden was duidelijk dat de aanpak van onze binnenstad een extra impuls nodig had. Dit heeft onder andere geleid tot het tot stand komen van het project Werk aan de Winkel. Met deze aanpak worden, gezamenlijk met de eigenaren, panden in de binnenstad aangepakt. Niet alleen stelt de gemeente hiervoor geld beschikbaar, maar ook expertise. Op deze manier kunnen procedures worden versneld en de panden, op een binnen het beschermd stadsgezicht passende wijze, worden opgeknapt. Met alle feiten uit dit jaarverslag op een rij wordt duidelijk dat we met het project Werk aan de Winkel halverwege zijn. Behalve de gemeentelijke inspanningen investeren ook eigenaren en ondernemers flink. Iedere euro subsidie levert een investering van 6 euro op. Inmiddels staat ruim veertig procent van de panden op de Hoogstraat, het Broersveld en directe omgeving er weer goed bij. Voor 2011 staan ook al flink wat plannen op stapel. Tel daarbij de andere projecten op die de gemeente met andere partijen op de Hoogstraat in gang heeft gezet, zoals de restauratie van de Monopole, de Stadsarmenschool en zes panden op Hoogstraat Midden dan is het duidelijk dat er heel wat gebeurt in de binnenstad. Om de vorderingen te laten zien, staan in dit jaarverslag enkele voorbeelden van panden voor en na deelname aan Werk aan de Winkel. Natuurlijk zijn we er daarmee nog niet. We moeten met vereende krachten doorpakken om eigenaren op hun verantwoordelijkheid te wijzen. Al met al hopen we u met dit jaarverslag een goed inzicht te geven in de vorderingen van het project Werk aan de Winkel. Menno Siljee - Wethouder Binnenstad en Monumentenk 1 Balans p. 3

4 INHOUD Hoofdstuk 1 Het verslagjaar Balans opmaken 1.2. De aanpak Hoofdstuk 2 Stand van zaken 2.1. Project in halverwege 2.2. Subsidies 2.3. Laagrentende leningen 2.4. schouw 2.5. Kunstwerk aan de Winkel Hoofdstuk 3 Andere projecten 3.1. Hoogstraat Midden 3.2. Monopole 3.3. Stadsarmenschool Hoofdstuk 4 voor en na Hoofdstuk 5 de cijfers op een rij Hoofdstuk 6 Toelichtingen op de cijfers 6.1. Actieve aanpak 6.2. passieve aanpak Hoofdstuk 7 verwachtingen Hoofdstuk 8 adressen P. 6 P. 7 P. 9 P. 12 P. 13 P. 15 P. 15 P. 17 P. 17 P. 18 P. 19 P. 21 P. 21 P. 22 P. 26 P. 28 P. 29 P. 33 P. 34 P. 36 p. 6 p. 5

5 Het verslagjaar 2010 agen 1.1. Balans opmaken Het project Werk aan de Winkel verloopt voorspoedig. Nu de bouwkundige onderhoudsrapporten van de panden gemaakt zijn, kan eind 2010 de balans worden opgemaakt. Negentien van de 181 panden in het aangewezen gebied rond de Hoogstraat en het Broersveld zijn picobello in orde. Eigenaren van 25 panden zijn bezig met de uitvoering van de noodzakelijke werkzaamheden. De werkzaamheden aan 32 panden zijn gereed gemeld. De cijfers geven aan dat 75 van de 181 panden in goede staat verkeren oftewel ruim veertig procent. Daarvan zijn er 56 opgeknapt of nog in uitvoering in het kader van Werk aan de Winkel. Daarnaast zitten nog flink wat plannen in de pijplijn. Zo is met eigenaren van twintig panden contact over de mogelijkheden voor een subsidie. En voor nog eens dertig panden wordt aan concrete plannen gewerkt. p. 6 p. 7

6 1.2. De aanpak Het project Werk aan de Winkel is één van de instrumenten van het programma Binnenstad waarmee de gemeente Schiedam de winkelfunctie van de binnenstad wil verbeteren. Het doel is eigenaren en/of ondernemers te stimuleren om te investeren in hun winkelpanden in het centrum. Met behulp van een flink aantal subsidies kunnen zij het (eventueel) achterstallig onderhoud van hun pand aanpakken en de gevel of winkelpui opknappen. De aanpak kent een actieve en passieve benadering van de betrokken eigenaren en/of ondernemers in de binnenstad. De actieve aanpak omvat 181 panden op de Hoogstraat en alle tussenliggende stegen en het Broersveld, vanaf het Herenpad tot en met het Land van Belofte. Deze eigenaren worden van deur tot deur benaderd. Van alle panden wordt een bouwkundig onderhoudsrapport (BOR) gemaakt dat de eigenaar krijgt overhandigd. Hierin staat vermeld welke werkzaamheden aan het casco van het pand nodig zijn. De projectleider van Werk aan de Winkel maakt vervolgens met de eigenaar afspraken over zijn plannen met het pand. Daarnaast is er een passieve aanpak waarbij eigenaren en/of ondernemers zichzelf kunnen aanmelden voor deelname aan het project. Dit geldt voor de Dam, Herenstraat, Boterstraat, Grote Markt, Lange Kerkstraat, Broersvest, het gedeelte van de Hoogstraat hoek Watersteeg tot aan de Koemarkt en het Broersveld van het Herenpad naar de Hoogstraat. Deze aanpak omvat 96 panden. Ook deze eigenaren en/of ondernemers kunnen hun pand opknappen met behulp van subsidies. p. 10 p. 9

7 Eigenaren kunnen verschillende subsidies aanvragen voor de aanpak van het casco, het opstellen van een kwaliteitsplan door een architect, het realiseren van het wonen boven en in winkels en het terugplaatsen van ornamenten aan de gevel. Alle overige verbeteringen of aanpassingen aan de pui kunnen zowel door de eigenaren als door ondernemers worden gedaan met een financiële bijdrage van de gemeente. Een overzicht van de verschillende subsidies vindt u in de bijlage achterin. p. 12 p. 11

8 Stand van zaken 2.1. Project is halverwege Voorjaar 2008 is de informatiefase gestart voor de eigenaren en ondernemers in de binnenstad. Na drie jaar is het project Werk aan de Winkel halverwege. Eind 2010 zijn bijna alle bouwkundige rapporten gereed en is negentig procent van de eigenaren benaderd. Nu gaat het erom de mensen over de streep te krijgen die tot nu toe hebben afgewacht of die nog niet bereid zijn om te investeren in hun pand. De gemeentelijke afdeling Vergunningen en Handhaving speelt daarbij een rol. Het afgelopen jaar zijn enkele vooraankondigingen de deur uitgegaan naar onwillende eigenaren. Handhaving van de regels is tot op heden slechts een enkele keer aan de orde geweest. Het lukt in vrijwel alle gevallen om de mensen te verleiden met hulp, advies en subsidies. Deze handelwijze leidt tot betere resultaten dan wanneer een eigenaar moet worden gedwongen om in actie te komen. Al met al maakt dit duidelijk dat het project Werk aan de Winkel op draagvlak bij de ondernemers kan rekenen. Eigenaren en ondernemers worden op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen door middel van nieuwsbrieven. In 2010 zijn drie nieuwsbrieven Werk aan de Winkel verschenen die huis-aan-huis in de Hoogstraat en het Broersveld zijn verspreid en per post aan eigenaren en vastgoedondernemingen. p. 12 p. 13

9 2.2. Subsidies De gemeente Schiedam heeft in het kader van Werk aan de Winkel in totaal voor miljoen euro aan subsidies verstrekt, dit zijn betaalde en toegezegde subsidies bij elkaar. Dit is een fors bedrag. Het project slaat aan en het gaat vaak om behoorlijke investeringen in matig tot slechte panden. Nog steeds geldt dat iedere euro subsidie tot nu toe een investering van zes euro oplevert! 2.3. Laagrentende leningen Een eigenaar kan een laagrentende lening via de gemeente Schiedam afsluiten voor het opknappen van het casco van zijn pand en voor het maken van woningen boven winkels. Zestig procent van de aangevraagde leningen wordt gebruikt om het wonen boven winkels mogelijk te maken. Met een laagrentende lening krijgt een eigenaar vijf procent korting op de commerciële rente met een minimumpercentage van anderhalf procent. Tot nu toe is in het kader van Werk aan de Winkel voor euro uitgezet aan laagrentende leningen. Daarvan is in euro uitgeleend. p. 16 p. 15

10 2.4. Schouw Onder leiding van wethouder Menno Siljee (van onder andere Binnenstad) werd begin februari een schouw door het winkelgebied gedaan. Op basis van deze rondgang is een lijst gemaakt met punten die moeten worden verbeterd, zoals overbodige verkeersborden, straatvuil, losliggende tegels. De afdeling Beheer Openbare Ruimte heeft deze punten vervolgens aangepakt. Daarnaast vond eind februari een opschoonactie plaats op de Hoogstraat en omgeving. Oude reclameborden, zonweringen of dichte rolluiken werden in overleg met de eigenaren gratis verwijderd. De schouw en de opschoonactie hadden tot doel om de binnenstad naar een hoger niveau te tillen. De beide acties hebben geleid tot publiciteit in de plaatselijke media Kunstwerk aan de Winkel Op initiatief van het Centrum Beeldende Kunst (CBK) Schiedam is eind oktober een groepstentoonstelling van beeldende kunstenaars gehouden bij zestien winkeliers op de Hoogstraat. Deze expositie, getiteld Kunstwerk aan de Winkel, verwijst naar het project waaraan alle winkeliers hebben deelgenomen. Met de kunstroute wilde het CBK een brug slaan tussen economie en cultuur. Drie weken lang dienden zestien winkels op de Hoogstraat als decor voor een kunstwerk. De expositie kreeg een goede recensie. p. 18 p. 17

11 ANDERE PROJECTEN In het centrum zijn nog enkele andere projecten in 2010 in voorbereiding dan wel in uitvoering gekomen. Het gaat om het cascoherstel van de voormalige bioscoop de Monopole aan de Appelmarkt, de restauratie en herbestemming van de Stadsarmenschool aan het Broersveld en zes panden aan de Hoogstraat 78, 94, 96/98, 100, 104 en 106 (Hoogstraat Midden) Hoogstraat Midden Deze panden aan de Hoogstraat Midden worden gerestaureerd en aangepast aan de eisen van deze tijd. Daarvoor is eind 2010 een samenwerkingsovereenkomst getekend tussen de gemeente Schiedam en de Stichting Restauratie Hoogstraat Schiedam. De stichting wil de panden grondig verbouwen, zodat deze aantrekkelijk zijn voor bewoners en nieuwe ondernemers. Eind 2010 zijn de benodigde vergunningen aangevraagd. De werkzaamheden starten medio De restauratie en invulling van deze panden tot winkels en woningen zijn belangrijke stappen en geven een nieuwe impuls voor de revitalisering van de binnenstad en van de Hoogstraat Midden in het bijzonder. p. 18 p. 19

12 3.2. Monopole De steigers bij de Monopole aan de Appelmarkt/hoek Hoogstraat zijn op de valreep van 2010 weggehaald. Het grootste deel van het casco is gerestaureerd. Het pannendak is vervangen, er is een nieuw zinken dak op de top aangebracht, alle kozijnen zijn vervangen of hersteld en de gevels - op enkele gedeelten na zijn hersteld. De werkzaamheden aan de gevels en de begane grond zullen voorjaar 2011 worden afgerond. Overigens wordt het pand verder niet afgewerkt. Wanneer een goede bestemming is gevonden voor dit monument uit 1921 van architect A. Stahlie kan alsnog een indeling en afwerking plaatsvinden Stadsarmenschool Daarnaast heeft ook het Broersveld, dat tot de actieve aanpak behoort, een impuls gekregen door de restauratie van de voormalige Stadsarmenschool. Bij de brand in 2007 van dit monument uit 1779 is onder andere de gehele kapconstructie verloren gegaan. In opdracht van de gemeente Schiedam is het pand aan Broersveld gerestaureerd en deels herbouwd. Het naastgelegen pand aan het Broersveld 140 is ook gerestaureerd en ingericht als winkel- en woonpand. In 2010 is de verkoop van start gegaan voor de vijf stadswoningen en één winkel. Bijna alle panden zijn inmiddels verkocht. p. 22 p. 21

13 voor en na Bij een rondgang in het winkelgebied lijken alleen de panden op te vallen waar nog een slag te slaan is. Het nieuwe beeld dat de reeds opgeknapte panden biedt, went snel. Om nog even te laten zien wat het vertrekpunt op de Hoogstraat was, geven de foto s op deze pagina s de situatie voor en na deelname aan Werk aan de Winkel aan. Ook beleggers laten zich door de nu gunstige regelingen verleiden om te investeren in de Schiedamse binnenstad. Een goed voorbeeld daarvan is een groep vrienden uit Haarlem die eerst Hoogstraat 13 heeft opgeknapt. De regeling van Werk aan de Winkel deed hen over de streep trekken om nog enkele andere panden in de binnenstad aan te kopen. Zo zijn Lange Haven 46, Hoogstraat 45 en 47 ook door hen gekocht en opgeknapt. De bijgevoegde foto s tonen de situatie voor en na de aanpak. p. 22 p. 23

14 In Hoogstraat 45 was een stuntverkoop gevestigd en op nummer 47 een half dichtgetimmerde winkel met een etalage met schoenen. Op de eerste verdieping waren de ramen met hout dichtgetimmerd. Al met al boden de panden een verloederde aanblik. Voor de goede, al opgeknapte winkels zoals Stripes, die zich aan de overkant bevindt, was dit niet het gewenste sfeerbeeld voor de Hoogstraat. In het kader van Werk aan de Winkel zijn tijdens een opschoonactie de oude rolluiken, zonwering en reclame weggehaald. De eigenaar heeft de voorgevels opgeknapt en er zijn nieuwe winkelpuien geplaatst. Op nummer 45 is een extra verdieping gecreëerd waardoor twee woningen gerealiseerd werden. Uiteindelijk is op deze locatie in 2010 een negatief beeld omgezet in kwalitatief goede panden met twee winkels en vier woningen. Voor de winkels zijn al nieuwe huurders gevonden: T & R cadeaushop op nummer 47 en Your New Fashion damesmode op 45. Overigens zijn dit ondernemers die een kleinere winkel aan de overkant van de Hoogstraat achterlaten. Nu deze panden leegstaan, biedt dit de eigenaren een goede gelegenheid om de panden op te knappen met behulp van Werk aan de Winkel. p. 26 p. 25

15 De cijfers op een rij Voortgangsrapportage 2008, 2009, 2010 Actieve aanpak van 181 panden Aantal panden % resultaten tot en met Benaderd aantal panden BOR uitgevoerd subsidie en/of lening aangevraagd in uitvoering per gereed * totaal in uitvoering en gereed % % % % % % aanschrijving gestart aanschrijving uitgevoerd % % * cijfer 2010 is inclusief 19 panden die bij inspectie in orde bleken te zijn p. 26 p. 27

16 Toelichting op de cijfers 6.1. Actieve aanpak De actieve van deur tot deur aanpak is verdeeld in vijf fasen. In totaal gaat het om 181 panden. In de bijgevoegde illustratie staan de fasen aangegeven. De actieve benadering van eigenaren is in 2008 begonnen op de Hoogstraat aan de kant van de Grote Markt (fase 1). Op die locatie is redelijk snel succes behaald met onder andere de aanpak van muziekcafé Van der Wal, Collé Styling & Beauty, De Vos Burchart slaapcomfort. Deze fasering is gemaakt op grond van de ontwikkelingen die al gaande waren aan de kant van de Grote Markt met Caiway bijvoorbeeld. Het gedeelte vanaf het Stedelijk Museum tot en met het pleintje bij de Lange Achterweg was als laatste fase aangewezen omdat verwacht werd dat het op deze locatie veel inspanningen zou kosten om de eigenaren in beweging te krijgen. p. 28 p. 29

17 SCHIE Werk aan de Winkel 2010 Boterstraat Dam Brede Marktsteeg Korte Dam Grote Markt FASE 1 Herenstraat Lange Kerkstraat Land van Belofte De praktijk pakt toch iets anders dan vooraf met de indeling in fasen is gedacht. In fase 5 gaat het toch sneller dan verwacht en tonen eigenaren bereidheid om te investeren. Fase 2 en 4 lopen in 2010 enigszins achter ten opzichte van de andere fasen. KORTE HAVEN Overmaassesteeg Bokkensteeg FASE 2 Hoogstraat CENTRUM Broersveld FASE 4 BROERSVEST In de voortgangsrapportage van 2010 zijn negentien panden toegevoegd aan de categorie gereed. Het casco van deze panden bleek bij inspectie in dermate staat van onderhoud dat er geen bouwkundige rapportage nodig was. Deze eigenaren houden hun bezit op orde en zijn een voorbeeld voor de rest van de straat. Appelmarkt LANGE HAVEN Taansteeg FASE 5 FASE 3 Hoogstraat Broersveld Eind 2010 zijn 50 panden gereed en 25 nog in uitvoering. Dit brengt het aantal panden dat op orde is of binnenkort komt op 75 van de 181, hetgeen neerkomt op 41 procent van het totaal aantal. De plannen voor de aanpak van circa dertig panden is in voorbereiding en voor nog eens twintig panden is er contact met de eigenaren over mogelijke subsidies. Ondanks de recessie vordert de aanpak volgens planning. Watersteeg KOE MARKT De eigenaren van alle fasen zijn nu benaderd en hebben een bouwkundig onderhoudsrapport van hun pand ontvangen, waarvan er in 159 van de 181 gevallen ook al een gesprek heeft plaatsgehad met de woninginspecteur. actieve aanpak gefaseerd Fase 1/2/3: start vanaf 2008 Fase 4/5: start vanaf 2009 passieve aanpak Met twee eigenaren in de eerste fase is nu lang genoeg gepraat; deze eigenaren hebben in 2010 te horen gekregen dat ze in beweging moeten komen. Het verleiden met zoet is dan lang genoeg geprobeerd en nu p. 30 p. 31

18 worden zij met het zuur op hun verantwoordelijkheden gewezen. De dossiers van het Chinese restaurant aan de Korte Dam en van voormalig uitzendbureau Stipt aan de Hoogstraat zijn overgedragen aan de afdeling Vergunningen en Handhaving. Door middel van een vooraankondiging van de aanschrijving kregen zij de gelegenheid binnen een gestelde termijn actie te ondernemen ten aanzien van hun pand. De eigenaren van beide panden maken inmiddels plannen om het achterstallig onderhoud aan hun pand aan te pakken Passieve aanpak De meeste eigenaren van de passieve aanpak hebben zich vooral direct bij de start van het project gemeld. De nieuwe regeling bood deze geïnteresseerden nieuwe kansen. Af en toe komt er nog een aanvraag uit de passieve aanpak binnendruppelen, maar de room is er in deze categorie wel van af. Bij de eigenaren in de passieve aanpak die zich nog aanmelden, leiden de plannen altijd tot uitvoering. In de passieve aanpak blijkt dat één op de drie eigenaren zich heeft aangemeld voor het project. Van de 96 panden die onder de passieve aanpak vallen, zijn eind 2010 bij 22 panden de werkzaamheden begonnen of al gereed. p. 34 p. 33

19 Verwachtingen Het project is gestart aan de kant van de Grote Markt; in 2011 wordt de focus gesteld op het deel van de Hoogstraat richting Koemarkt. Voor de andere kant van de Hoogstraat, tussen Passage en de Koemarkt, ligt de situatie gecompliceerder. Hier hebben we te maken met een ander type eigenaar en zijn veel retailzaken gevestigd. Op de Koemarkt zelf is een Werk aan de Winkel -achtige aanpak gewenst. Het voornemen is om op deze locatie zowel de beeldkwaliteit te verbeteren als de casco s op te knappen. Te denken valt aan het verbeteren van de verwaarloosde panden bij de entree van de parkeergarage. Door middel van de subsidies van Werk aan de Winkel hoopt de gemeente de eigenaren te kunnen verleiden om te investeren in - ook de achterkanten van de horecapanden aan de Koemarkt. Wanneer de financiële middelen het toelaten wordt in 2011 een haalbaarheidsonderzoek gehouden naar deze aanpak. Verder gaan de projectleider en woninginspecteur van Werk aan de Winkel met vereende krachten verder met het verleiden dan wel hinderlijk volgen en zo nodig aanschrijven van eigenaren op de Hoogstraat en omgeving. Met het oog op de reeds behaalde resultaten moet het lukken om medio 2013 de aanpak af te ronden. p. 34 p. 35

20 adressen Voor vragen over subsidies kunnen huiseigenaren en/of ondernemers contact opnemen met: Projectleider Pauline de Mare Telefoon Voor vragen over het Bouwkundig Onderhoudsrapport kunt u een afspraak maken met: Woninginspecteur Huub Blijie Telefoon hp.blijie@schiedam.nl Voor het aanvragen van een vergunning: Vergunningverlener Jacques Markus Telefoon Gemeente Schiedam Project Werk aan de Winkel Cluster Stedelijke Ontwikkeling, afdeling Ruimtelijk Gebruik Stadserf DZ Schiedam Postbus EA Schiedam Telefoon werkaandewinkel@schiedam.nl Website: p. 36 p. 37

21 p. 40 p. 41

22 colofon Uitgave: Gemeente Schiedam Afdeling Ruimtelijk Gebruik Cluster stedelijke ontwikkeling Tekst: Marianne Ames Eindredactie: Ruud van Workum Fotografie: Vijf890 Ontwerpers Ontwerp: Vijf890 Ontwerpers Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. p. 40

23 werk aan de winkel jaarverslag 2010